On the Holy Church, the Holy Icons, overcrowding and the Holy Communion.By Archim. Savvas Hagiorite

On the Holy Church, the Holy Icons, overcrowding and the Holy Communion.

In the glory of our Most Holy Triune God, our “source of sanctification”.

By Archim. Savvas Hagiorite

1. The Holy Communion is our Christ. How can it be possible for our All-good Lord to allow that we get sick through His Most Holy body and blood? The Holy Communion enables the faithful to become like God and they become entirely fire and light.

2. In the Office of the Holy Communion we say: “The Body of God both deifies and nourishes me: It deifies the Spirit and wondrously nourishes the mind”.

3. Also, according to St. Symeon the New Theologian’s attestation, our body parts become Christ. In his 15th Hymn he writes: “We become parts of Christ, our body parts become Christ, and my hand is Christ, and my foot is Christ, of wretched me …not fully perceiving our body ugliness, we all resemble Christ in all our body parts”. How can it be possible for he who becomes god by grace to transmit disease?

4. Additionally, the Antidoron which is given on sufferance in place of the “Gift”, that is the Holy Communion, and also Kollyva, Artoklasia, the Holy Oil and the Holy Water, all these are sources of sanctification and not of infection; for they have the Divine Grace which dwells in them through the blessings that are being read.

5. The Holy Icons are also a source of sanctification. By venerating them, we worship the Divine Grace, that is, the Holy Spirit that exists in those portrayed in them. In accordance with the VII Ecumenical Council, he who does not venerate the Icons becomes excommunicated, that is, he becomes separated from God. We clean the Icons regularly out of reverence and not out of fear of transmitting germs.

6. The Priest is “in form and in place of Christ”; he is Christ among us. When we kiss his hand, we worship the Divine Grace of his priesthood, that is, Christ. How is it possible for the Lord to transmit disease to us? “The Holy Fathers teach: a Priest, by the Grace of the Holy Spirit, has more power than all laymen put together!” (St. Gabriel Confessor and Fool for Christ of Georgia).

7. The Lord gave us the Divine Liturgy. In the Divine Liturgy we have the liturgical kiss. The Priests kiss each other saying: “Christ among us”. In the past, people used to do the same, men with men and women with women. Since Christ is among us, how is it possible for disease to be transmitted from one to another? Would the Lord have given us this liturgical practice If there was a risk of transmitting disease ?

8. The Divine Grace inside the Church sanctifies everything, even the walls and the dust.

9. During the Consecration of a Church, we say: “This House has been founded by the Father, this House has been made firm by the Son, this House has been renewed by the Holy Spirit, which illuminates and supports and hallows our souls”. Then we kneel and pray: “send down Thine all-holy and worshipful, and almighty Spirit, and sanctify this Church; fill it with the light everlasting; elect it for Thy dwelling place; make it the abode of Thy glory…Appoint it for a haven of the tempest tossed, for a healing of passions, for a refuge of the weak, for an expelling of evil spirits. Let Thine eyes be open upon it day and night and let Thine ears be heedful of the prayer of those who shall enter therein in Thy fear, and in devoutness…”

10. How is it possible for the Church, which is “a healing of passions, a refuge for the weak, an expelling of evil spirits…”, to become a place that enables the transmission of disease?

11. Everything inside the Church is sanctified. I recall a church on a pilgrimage to Kalymnos, where even the walls emmited a scent.

12. The entire space and even the dust of the Church, is a source of sanctification and of health of both body and soul. St. Gabriel Confessor and Fool for Christ used to say: “if you knew how much blessing comes in the Divine Liturgy, then you would collect even the dust from the floor of the church, to wash your face with”. St. John Chrysostom teaches us that even the dust from the Holy Relics has Divine Grace. The church in Chernobyl, where the famous terrible nuclear accident took place, had zero radio activity, while that of the surrounding area was very high.

Glory to our Most Holy Triune God, now and ever and unto the ages of ages. Amen.

Archim. Savvas Hagiorite

 Γιά τόν ἱερό Ναό, τίς Ἅγιες Εἰκόνες, τόν συνωστισμό καί τήν Θεία Κοινωνία. 

Πρός δόξαν τοῦ Παναγίου μας Τριαδικοῦ Θεοῦ τῆς «πηγῆς τοῦ ἁγιασμοῦ» ἡμῶν: 

1. Ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ὁ Χριστός μας. Πῶς εἶναι δυνατόν ὁ Πανάγαθος Κύριος νά ἐπιτρέψει νά ἀσθενήσουμε μέσῳ τοῦ Παναγίου σώματος καί τοῦ τιμίου αἵματός Του; Ἡ Θεία Κοινωνία θεώνει τόν πιστό. Γίνεται ὅλος πῦρ-φῶς. 

2. «Θεοῦ τό Σῶμα καί θεοῖ με καί τρέφει· θεοῖ τό πνεῦμα, τόν δέ νοῦν τρέφει ξένως», λέμε στήν ἀκολουθία τῆς Θείας Μεταλήψεως. 

3. Ἐπίσης κατά τήν μαρτυρία τοῦ Ἁγίου Συμεών τοῦ Νέου Θεολόγου, τά μέλη μας γίνονται Χριστός. Στόν 15ο Ὕμνο του γράφει: “Μέλη Χριστοῦ γινόμεθα, μέλη Χριστός ἡμῶν… καί χείρ Χριστός καί ποῦς Χριστός ἐμοῦ τοῦ παναθλίου… ἀσχημοσύνην σώματος ὅλως μή καθορῶντες, ἀλλ’ ὅλοι ὅλῳ σώματι Χριστῷ ὁμοιωθέντες”. Πῶς εἶναι δυνατόν αὐτός πού γίνεται θεός κατά χάριν νά μεταδώσει νόσο; 

4. Ἐπίσης τό Ἀντίδωρο πού δίδεται κατ’ οἰκονομίαν ἀντί τοῦ «Δώρου» (δηλαδή τῆς Θείας Μεταλήψεως), ὅπως καί τά Κόλλυβα, ἡ Ἀρτοκλασία, τό Ἅγιον Ἔλαιον, ὁ Ἁγιασμός, ὅλα αὐτά εἶναι πηγή ἁγιασμοῦ καί ὄχι μολυσμοῦ, ἀφοῦ ἔχουν τήν Θεία Χάρη ἡ ὁποία σκηνώνει σ’ αὐτά διά τῶν ἀναγινωσκομένων εὐχῶν. 

5. Οἱ Ἅγιες Εἰκόνες ἐπίσης εἶναι πηγή ἁγιασμοῦ. Προσκυνώντας τες προσκυνοῦμε τήν Θεία Χάρη, δηλαδή τό Ἅγιο Πνεῦμα πού ὑπάρχει στόν εἰκονιζόμενο. Ὅποιος δέν τίς προσκυνᾶ, ἀφορίζεται, δηλαδή χωρίζεται ἀπό τόν Θεό (σύμφωνα μέ τήν Ζ΄ Οἰκουμενική Σύνοδο). Τίς καθαρίζουμε τακτικά ἀπό εὐλάβεια καί ὄχι ἀπό φόβο μετάδοσης μικροβίων. 

6. Ὁ Ἱερέας εἶναι «εἰς τύπον καί τόπον Χριστοῦ»∙ εἶναι ὁ Χριστός ἀνάμεσά μας. Ὅταν ἀσπαζόμαστε τό χέρι του, προσκυνοῦμε τήν Θεία Χάρη τῆς ἱεροσύνης του, δηλαδή τόν Χριστό. Εἶναι δυνατόν ὁ Κύριος νά μᾶς μεταδώσει νόσο; «Οἱ ἅγιοι Πατέρες διδάσκουν: Ἕνας ἱερέας μέ τή Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἔχει τόση δύναμη ὅση δέν ἔχουν ὅλοι οἱ λαϊκοί μαζί!». (Ἅγιος Γαβριήλ ὁ διά Χριστόν σαλός, ἐκ Γεωργίας). 

7. Ὁ Κύριος μᾶς παρέδωσε τή Θεία Λειτουργία. Μέσα στή Θεία Λειτουργία ἔχουμε τόν λειτουργικό ἀσπασμό: οἱ Ἱερεῖς ἀλληλοασπάζονται λέγοντας: «ὁ Χριστός ἐν μέσῳ ἡμῶν». Τό ἴδιο ἔκαναν παλαιότερα καί οἱ ἄνδρες μέ τούς ἄνδρες καί οἱ γυναῖκες μέ τίς γυναῖκες. Ἀφοῦ εἶναι ὁ Χριστός ἀνάμεσά μας, πῶς εἶναι δυνατόν νά ἐπιτρέψει νά μεταδοθεῖ νόσος ἀπό τόν ἕναν στόν ἄλλον; Ἄν ὑπῆρχε κίνδυνος μετάδοσης ἀσθένειας, θά μᾶς ἔδιδε ὁ Κύριος αὐτήν τήν λειτουργική πρακτική; 

8. Ἡ Θεία Χάρη στόν Ναό ἁγιάζει τά πάντα, ἀκόμα καί τούς τοίχους καί τήν σκόνη. 

9. Ὅταν τελοῦμε τά ἐγκαίνια τοῦ Ναοῦ λέμε: «Τοῦτον τόν Οἶκον ὁ Πατήρ ὠκοδόμησε· τοῦτον τόν Οἶκον ὁ Υἱός ἐστερέωσε· τοῦτον τόν Οἶκον τό Πνεῦμα τό Ἅγιον ἀνεκαίνισε, τό φωτίζον, καί στηρίζον καί ἁγιάζον». Ἐπίσης γονατίζουμε καί παρακαλοῦμε: «…κατάπεμψον τό πανάγιόν Σου Πνεῦμα καί ἁγίασον τόν Οἶκον τοῦτον· πλήρωσον αὐτόν φωτός ἀϊδίου· αἱρέτισον αὐτόν εἰς κατοικίαν Σήν· ποίησον αὐτόν σκήνωμα δόξης Σου·…. Κατάστησον αὐτόν λιμένα χειμαζομένων, ἰατρεῖον παθῶν, καταφυγήν ἀσθενῶν, δαιμόνων φυγαδευτήριον, ἐν τῷ εἶναι τούς ὀφθαλμούς Σου ἀνεωγμένους ἐπ΄ αὐτόν ἡμέρας καί νυκτός καί τά ὦτα Σου προσέχοντα εἰς τήν δέησιν τῶν ἐν φόβω Σου καί εὐλαβεία ἐν αὐτῷ εἰσιόντων…». 

10. Πῶς εἶναι δυνατόν ὁ Ναός, πού εἶναι «ἰατρεῖον παθῶν, καταφυγήν ἀσθενῶν, δαιμόνων φυγαδευτήριον…», νά γίνει χῶρος μετάδοσης ἀσθενειῶν; 

11. Ὅλα στό Ναό εἶναι ἁγιασμένα. Θυμᾶμαι ἀπό ἕνα προσκύνημα στήν Κάλυμνο μία ἐκκλησία πού εὐωδίαζαν καί οἱ τοῖχοι. 

12. Ὅλος ὁ χῶρος, καί ἡ σκόνη ἀκόμη τοῦ ναοῦ, εἶναι πηγή ἁγιασμοῦ καί ψυχοσωματικῆς ὑγείας. Ὁ Ἅγιος Γαβριήλ ὁ διά Χριστόν Σαλός ἔλεγε: ἐάν ξέρατε πόση εὐλογία ἔρχεται στή Θεία Λειτουργία, τότε θά μαζεύατε μέχρι καί τήν σκόνη ἀπό τό πάτωμα τῆς ἐκκλησίας γιά νά πλύνετε μέ αὐτή τό πρόσωπό σας». Ὁ Ἱερός Χρυσόστομος μᾶς διδάσκει ὅτι ἀκόμη καί ἡ σκόνη ἀπό τά Ἅγια Λείψανα ἔχει Θεία Χάρη. Ἡ ἐκκλησία στό Τσέρνομπιλ (ὅπου ἔγινε τό γνωστό φοβερό πυρηνικό ἀτύχημα) εἶχε μηδενική ραδιενέργεια, ἐνῶ ἡ γύρω περιοχή εἶχε πολύ ὑψηλή ραδιενέργεια. 

Τῷ δέ Παναγίῳ Τριαδικῷ Θεῷ ἡμῶν δόξα πάντοτε, 

νῦν καί εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων, ἀμήν. 

Ἀρχιμ. Σάββας Ἁγιορείτης 

--------------