Ἀπόσπασμα ὁμιλίας 26/05/21
«Οἱ ἀπαίδευτοι καὶ ἀμαθεῖς θεωροῦν τοὺς Θείους Λόγους γελοῖο πρᾶγμα καὶ δὲν θέλουν νὰ τοὺς ἀκοῦν ἐπειδὴ ἐλέγχεται ἡ ἀπαιδευσία τους, καὶ θέλουν ὅλοι νὰ εἶναι ὅμοιοι μ’ αὐτοὺς», λέγει ὁ Ἅγιος Μέγας Ἀντώνιος στὸν Η’ Λόγο του, στὶς «Παραινέσεις περὶ ἤθους ἀνθρώπων καὶ χρηστῆς πολιτείας», ὅπως ἔχουν καταχωρηθεῖ μέσα στὸ θεόπνευστο βιβλίο τῆς Φιλοκαλίας.
«Οἱ ἀπαίδευτοι καὶ ἰδιῶται, γελοῖον τοὺς λόγους λογίζονται». Θεωροῦν γελοίους τοὺς Θείους Λόγους καὶ «οὐ θέλουσιν αὐτῶν ἀκούειν», καὶ δὲν θέλουν νὰ ἀκοῦνε τὸν Θεῖο Λόγο· εἶναι ἕνα χαρακτηριστικὸ τοῦ ἀνθρώπου ποὺ εἶναι μακρὰν τοῦ Θεοῦ. Δὲν ἔχει ὄρεξη νὰ ἀκούει τὸν Λόγο τοῦ Θεοῦ. Γιατὶ ὅμως; «Ἐπειδὴ ἐλέγχεται αὐτὸν ἡ ἀπαιδευσία». Γιατὶ ἀκριβῶς φανερώνεται τὸ σκοτάδι τους, ἡ ἀκαθαρσία τους καὶ ἡ ἔλλειψη συνέσεως καὶ παιδείας. «Καὶ θέλουσι πάντας ὁμοίους αὐτοῖς ὑπάρχειν»· καὶ θέλουνε ὅλοι νὰ εἶναι ὅμοιοι μ’ αὐτοὺς. Δὲν θέλουν ἀνθρώπους τοῦ Θεοῦ, ἀνθρώπους ποὺ νὰ ἀγαποῦν τὸν Λόγο τοῦ Θεοῦ, νὰ ἀκοῦνε τὸν Λόγο τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ ὑπακοῦνε στὸν Λόγο τοῦ Θεοῦ. Τοὺς μισοῦν. «Βαρύς ἐστι καὶ βλεπόμενος», λέει ἡ Ἁγία Γραφὴ, εἶναι ὁ ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ γιὰ τοὺς ἀνθρώπους τοὺς ἀνόμους, τοὺς ἀπαιδεύτους, τοὺς μὴ ἔχοντας τὴν κατὰ Θεὸν παιδεία. Κατὰ τὸν ἴδιο τρόπο καὶ ἐκεῖνοι ποὺ εἶναι ἀκόλαστοι, συνεχίζει ὁ Ἅγιος Ἀντώνιος, ὡς πρὸς τὸν βίο καὶ τοὺς τρόπους, φροντίζουν νὰ εἶναι ὅλοι χειρότεροί τους, ἐπειδὴ νομίζουν ὅτι θὰ ἐξασφαλίσουν γιὰ τὸν ἑαυτό τους τὸ ἀτιμώρητο, ἕνεκα τοῦ πλήθους τῶν κακῶν ἀνθρώπων.
«Τόν αὐτὸν τρόπον καὶ οἱ ἀκόλαστοι τὸν βίον καὶ τοὺς τρόπους, χείρονας αὐτῶν ἅπαντας σπουδάζουσιν εἶναι, τὸ ἀνέγκλητον ἑαυτοῖς, ἐκ τοῦ πλήθους τῶν κακῶν θυρᾶσθαι νομίζοντες». Δηλαδὴ, οἱ ἄνθρωποι οἱ ἀνήθικοι, οἱ ἄνθρωποι οἱ ὁποῖοι εἶναι ἀκόλαστοι ὡς πρὸς τὸν βίο καὶ τοὺς τρόπους, αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι προσπαθοῦν νὰ κάνουν ἔτσι καὶ τοὺς ἄλλους, καὶ εἰ δυνατὸν χειρότερους ἀπὸ τὸν ἑαυτό τους. Καὶ αὐτὸ γιατὶ; Γιατὶ νομίζουν ὅτι ἔτσι θὰ ἐξασφαλίσουν γιὰ τὸν ἑαυτό τους τὸ ἀκατηγόρητο, τὸ ἀνέγκλητο καὶ τὸ ἀτιμώρητο ἐπειδὴ θὰ εἶναι πολὺ κακοὶ· θὰ γίνουν πολὺ κακοὶ σὰν κι αὐτοὺς καὶ χειρότεροι ἀπ’ αὐτοὺς. Ἀλλὰ αὐτὸ εἶναι μιὰ μεγάλη πλάνη καὶ μοιάζει μὲ τὴν πλάνη τοῦ διαβόλου, ὅπως μᾶς τὴν ἀποκαλύπτουν οἱ Ἅγιοι Πατέρες, ἡ ὁποία εἶναι ἡ ἑξῆς: ὁ διάβολος ὁ ὁποῖος ἔχει μεταστραφεῖ καὶ ἀπὸ ἄγγελος ἔγινε διάβολος, ἀπὸ καλὸς ἔγινε κακὸς, ἀπὸ φωτεινὸς σκοτεινὸς, νομίζει ὅτι ἄν τραβήξει πολλοὺς ἀνθρώπους κοντά του καὶ τοὺς κάνει ὑποχείριά του καὶ κακοὺς σὰν καὶ αὐτὸν, ὁ Θεὸς τελικὰ θὰ λυπηθεῖ καὶ αὐτὸν ἐξ αἰτίας τῶν πολλῶν ἀνθρώπων, καὶ ἔτσι θὰ γλυτώσει καὶ αὐτὸς τὴν κόλαση μαζὶ μὲ τοὺς πολλοὺς ἀνθρώπους τοὺς ὁποίους θὰ λυπηθεῖ ὁ Θεὸς. Καὶ αὐτὸ εἶναι μιὰ μεγάλη πλάνη, γιατὶ δὲν εἶναι ὁ Θεὸς, ὅπως ἔλεγε ὁ Ἅγιος Πορφύριος, ποὺ μᾶς κολάζει, ἀλλὰ ἐμεῖς μόνοι μας αὐτοκολαζόμαστε, αὐτοτιμωρούμαστε λόγῳ τῆς ὑποταγῆς μας στὸν πονηρὸ, λόγῳ τῆς ἑκούσιας ἀποδοχῆς τῆς κακίας καὶ τῆς πράξεως τοῦ κακοῦ καὶ τῆς ἁμαρτίας. Ἡ ἴδια ἡ ἁμαρτία, τὸ ἴδιο τὸ κακὸ τιμωρεῖ τὸν ἄνθρωπο.
Ὁ κακὸς αὐτοτιμωρεῖται καὶ αὐτοκολάζεται. Ἔτσι καὶ οἱ ἀπαίδευτοι καὶ οἱ ἀμαθεῖς, αὐτοὶ οἱ ὁποῖοι ἔχουνε πέσει σὲ πλάνες ὡς πρὸς τὴν πίστη, ἀλλὰ καὶ οἱ ἀκόλαστοι ὡς πρὸς τὸν βίο, οἱ ἀνήθικοι, αὐτοὶ ὅλοι προσπαθοῦν νὰ παρασύρουν κι ἄλλους στὴν πλάνη τους καὶ στὴν ἀνηθικότητά τους. Καὶ νομίζουν ὅτι ὅταν γίνουν πολλοὶ καὶ παρασύρουν πολλοὺς καὶ τοὺς κάνουν σὰν τὸν ἑαυτό τους καὶ χειρότερους ἀπὸ τὸν ἑαυτό τους, θὰ ἐξασφαλίσουν τὸ ἀκατηγόρητο, τὸ ἀνέγκλητο καὶ τὸ ἀτιμώρητο, τὴν ἀτιμωρησία.
Χάνεται καὶ σκοτίζεται ἡ χαύνη ψυχὴ, λέει ὁ Ἅγιος Ἀντώνιος, ἀπὸ τὴν κακία ἡ ὁποία ἔχει μέσα της ἀσωτία, ὑπερηφάνεια, ἀπληστία, ὀργὴ, αὐθάδεια, μανία, φόνο, θρῆνο, φθόνο, πλεονεξία, ἁρπαγὴ, πόνο, ψεῦδος, ἡδονὴ, νωθρότητα, λύπη, δειλία, ἀσθένεια, μῖσος, κατηγορία, ἀδυναμία, πλάνη, ἄγνοια, ἀπάτη, λήθη τοῦ Θεοῦ. Μ’ αὐτὰ καὶ μὲ τὰ ὅμοια αὐτῶν τιμωρεῖται ἡ ἀθλία ψυχὴ ἡ ὁποία χωρίζει τὸν ἑαυτό της ἀπὸ τὸν Θεὸ. Δὲν εἶναι, λοιπὸν, θέμα τὸ ἄν εἶναι πολλοὶ ἤ λίγοι ἤ καὶ ὅλοι ἐνδεχομένως αὐτοὶ ποὺ ἁμαρτάνουν, ὁπότε νὰ γλυτώσουν ἀπὸ τὴν τιμωρία, ἀλλὰ εἶναι ἡ ἴδια ἡ κακία ἡ ὁποία τιμωρεῖ ὅλους αὐτοὺς ἄσχετα ἄν εἶναι λίγοι ἤ πολλοί.
«Ἀπόλλυται καὶ θολοῦται ἡ ἄτονος ψυχὴ ὑπὸ τῆς κακίας». Αὐτοτιμωρεῖται δηλαδὴ ὁ κακὸς ἀπὸ τὴν ἴδια τὴν κακία του. Χάνεται, θολώνει ἡ χαύνη ψυχή του, ἡ ψυχὴ ποὺ δὲν ἔχει τόνο, δὲν ἔχει νεῦρο, δὲν ἔχει προθυμία, δὲν ἔχει βούληση γιὰ νὰ κάνει τὸ καλὸ. Θολώνεται ἀπὸ τὴν κακία καὶ χάνεται ἐξ αἰτίας τῆς κακίας της, ἀφοῦ «ἐχούσης ἐν αὐτῇ ἀσωτείαν, ὑπερηφανίαν»· παραθέτει δηλαδὴ ὅλες τὶς μορφὲς κακίας ὁ Ἅγιος. «Ἀπληστίαν, ὀργὴν, προπέτειαν, λύσσαν, φόνον, ὀδυρμὸν, φθόνον, πλεονεξίαν, ἁρπαγὴν, πόνον, ψεῦδος, ἡδονὴν, ὄκνον, λύπην, δειλίαν, νόσον, μῖσος, μέμψιν-κατηγορία δηλαδὴ- ἀδυναμίαν, πλάνην, ἄγνοιαν, ἀπάτην, λήθην Θεοῦ».
Ὅλες αὐτὲς οἱ μορφὲς τῆς κακίας εἶναι οἱ μάστιγες μὲ τὶς ὁποῖες μαστιγώνεται ὁ κακὸς καὶ αὐτοτιμωρεῖται. «Διὰ τούτων, καὶ τῶν ὁμοίων τούτοις τιμωρεῖται ἡ ἀθλία ψυχὴ ἡ χωρίζουσα ἑαυτὴν τοῦ Θεοῦ». Μὲ αὐτὲς τὶς κακίες καὶ μὲ τὰ ὅμοια μὲ αὐτὰ τιμωρεῖται ἡ ἄθλια ψυχὴ, ἡ ὁποία χωρίζει τὸν ἑαυτό της ἀπὸ τὸν Θεὸ. Δέν εἶναι ὁ Θεὸς, λοιπὸν, ποὺ μᾶς τιμωρεῖ ἀλλὰ ἡ ἴδια ἡ κακία μας. Γι’ αὐτὸ, ἄς ἀγωνιστοῦμε νὰ ἀπομακρυνθοῦμε ἀπὸ κάθε τὶ τὸ κακὸ καὶ νὰ κάνουμε τὸ ἀντίθετο καλό.
Εἶναι ἡ πνευματικὴ ζωὴ δύσκολη ἀλλὰ ὄχι ἀκατόρθωτη, ὅπως μᾶς εἶπε πάλι ὁ Ἅγιος Ἀντώνιος σὲ προηγούμενο λόγο του. Οἱ ἀπαίδευτοι καὶ ἀμαθεῖς θεωροῦν γελοίους τοὺς Θείους Λόγους καὶ δὲν θέλουν νὰ τοὺς ἀκοῦνε γιατὶ ἐλέγχεται διὰ μέσου αὐτῶν ἡ ἀπαιδευσία τους, καὶ θέλουν ὅλοι νὰ γίνουν ὅμοιοι μὲ αὐτοὺς· δηλαδὴ, ἀπαίδευτοι, αἱρετικοὶ καὶ ἀκόλαστοι. Οἱ ἀκόλαστοι μάλιστα φροντίζουν ὅλοι νὰ εἶναι χειρότεροί τους. Φροντίζουν νὰ σπρώξουν ὅλους στὴν ἀκολασία, νομίζοντας ἔτσι ὅτι οἱ ἴδιοι θὰ εἶναι ἀκατηγόρητοι καὶ ἀτιμώρητοι. Ἀλλὰ ἡ ἴδια ἡ κακία τιμωρεῖ τὴν χαύνη, τὴν ἄτονη ψυχὴ. Τὴν ψυχὴ ἡ ὁποία δὲν ἔχει βούληση γιὰ τὸ καλὸ. Ἡ κακία θολώνει, σκοτίζει καὶ ὁδηγεῖ στὴν ἀπώλεια τὴν χαύνη, τὴν ἄτονη ψυχή.
Ἡ ψυχὴ ποὺ χωρίζεται ἀπὸ τὸν Θεὸ, ἔχει μέσα της πλῆθος κακῶν. Ἀσωτία, ὑπερηφάνεια, ἀπληστία, ὀργὴ, προπέτεια-αὐθάδεια δηλαδὴ- λύσσα, μανία, φόνο, ὀδυρμὸ, φθόνο, πλεονεξία, ἁρπαγὴ, πόνο, ψεῦδος, ἡδονὴ, ὄκνο, λύπη, δειλία, νόσο, μῖσος, μέμψη, κατηγορία, ἀδυναμία, πλάνη, ἄγνοια, ἀπάτη καὶ λήθη τοῦ Θεοῦ. Καὶ ὅλα αὐτὰ εἶναι ἡ τιμωρία. Ὅλα αὐτὰ λειτουργοῦν τιμωρητικὰ γιὰ τὴν ψυχὴ. Καὶ εἶναι αὐτἀ πράγματι τὰ χαρακτηριστικὰ, εἶναι τὰ στοιχεῖα τὰ ὁποῖα ἔχουν οἱ πνευματικὰ ἀκαλλιέργητοι καὶ οἱ ἀκόλαστοι ἄνθρωποι.
Ἄς ἀγωνιστοῦμε νὰ φύγουμε μακριὰ ἀπ’ ὄλα αὐτὰ καὶ ἀντίθετα νὰ ζήσουμε βίο ἐνάρετο καὶ θεοφιλῆ. Νὰ ἀποκτήσουμε, ὅπως ἔλεγε πάλι ὁ Ἅγιος Ἀντώνιος, θεοφιλῆ νοῦ. Ὁ νοῦς μας νὰ ἀγαπήσει τὸν Θεὸ καὶ νὰ ἀσκήσουμε τὴν ἀρετὴ, συνεργαζόμενοι μὲ τὴν ἄκτιστη Θεία Χάρη ποὺ πήραμε μὲ τὸ Ἅγιο Βάπτισμα, καὶ ἔτσι νὰ ἀξιωθοῦμε τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ.
Τῷ δὲ Θεῷ ἡμῶν δόξα πάντοτε νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου