«Ὠφελέειν ἤ μή βλάπτειν».Ἀρχ. Σάββα Ἁγιορείτη

Ἀπόσπασμα ἀπό τήν ὁμιλία τοῦ Ἀρχ. Σάββα Ἁγιορείτη στίς 17-10-2021

«Ὠφελέειν ἤ μή βλάπτειν».

........Σήμερα πού ἑορτάζουμε αὐτόν τόν μέγιστο Εὐαγγελιστή, Ἀπόστολο, ἰατρό καί ἁγιογράφο, τόν Ἅγιο Λουκᾶ, εἶναι εὐκαιρία νά ποῦμε δύο λόγια γιά τήν ἰατρική τέχνη καί τούς ἰατρούς, μιά πού ὁ Ἅγιος αὐτός, ἐκτός τῶν ἄλλων ἰδιοτήτων του, εἶχε καί τήν ἰδιότητα τοῦ ἰατροῦ. Γιάτρευε, κατ' ἀρχάς, τά σώματα, ἀλλά στή συνέχεια καί τάς ψυχάς τῶν ἀνθρώπων πού τόν πλησίαζαν. Πρῶτα ἀπʹ ὅλα πρέπει νά ποῦμε, ὅτι ἡ ἰατρική τέχνη εἶναι ἕνα δῶρο τοῦ Θεοῦ στόν ἄνθρωπο, ὡς μία παρηγορία σʹ αὐτήν ἐδῶ τήν δύσκολη κατάσταση, πού περνᾶμε ὅλοι οἱ ἄνθρωποι εἰς τήν γῆ, ἑτοιμαζόμενοι γιά τήν βασιλεία τοῦ Θεοῦ.

Ὀνομάζουμε τή γῆ «κοιλάδα τοῦ Κλαυθμῶνος», γιατί ἡ ζωή ἐδῶ εἶναι συνδεδεμένη μέ πολλές ταλαιπωρίες, σωματικές καί ψυχικές, καί μέ πολλές ἀσθένειες. Κι ἔδωσε ὁ Κύριος τήν ἰατρική τέχνη ὡς μία παρηγορία. Ὄχι ὅμως γιά νά τήν θεοποιήσει ὁ ἄνθρωπος καί νά δώσει τίς ἐλπίδες του σ΄ ἀυτήν, ἀλλά διαμέσου αὐτῆς νά ἀνεβαίνει εἰς τόν «Παρηγορητή» καί τόν «Ἰατρό» τῶν ψυχῶν καί τῶν σωμάτων μας καί νά Τόν δοξάζει∙ εἰς τόν «Δωτήρα» αὐτῆς τῆς τέχνης. Λέει στή Σοφία Σειράχ: «Καί Αὐτός», ὁ Θεός δηλαδή, «ἔδωκεν ἀνθρώποις ἐπιστήμην ἐνδοξάζεσθαι ἐν τοῖς θαυμασίοις αὐτοῦ» (Σοφ. Σειρ. 38, 6). Ὁ ἴδιος ὁ Θεός ἔδωσε στούς ἀνθρώπους τήν ἰατρική ἐπιστήμη, ὥστε νά δοξάζεται μέ τά θαυμαστά Του ἔργα. Διότι δέν εἶναι τά φάρμακα ἀπό μόνα τους οὔτε ὁ ἰατρός ἀπό μόνος του πού προσφέρει τήν θεραπεία, ἀλλά εἶναι ὁ Θεός πού ἐνεργεῖ μέσῳ αὐτῶν, καί Αὐτόν πρέπει νά δοξάζουμε μετά ἀπό κάθε θεραπεία. «Καί ἰατρῷ δός τόπον», λέει στή συνέχεια στή Σοφία Σειράχ, «καί γάρ αὐτόν ἔκτισε Κύριος, καί μή ἀποστήτω σου, καί γάρ αὐτοῦ χρεία» (Σοφ. Σειρ. 38, 12). Νά προσφύγεις καί στόν ἰατρό, διότι ὁ Θεός τόν ἐδημιούργησε καί τόν ἀνέδειξε∙ μήν τόν ἀπομακρύνεις ἀπό κοντά σου, διότι ἔχεις τήν ἀνάγκη του∙ ἀλλά πάντοτε μέ τήν ἐλπίδα σου εἰς τόν Θεό καί ὄχι εἰς τόν ἰατρό.

Γι’ αὐτό καί λέγει ὁ Ἱερός Χρυσόστομος: «Οὔτε νά ἀποφεύγουμε τήν ἰατρική, ἀλλά οὔτε εἶναι λογικό νά στηρίζουμε ὅλες μας τίς ἐλπίδες σʹ αὐτήν. Ἀλλά ὄπως ἀσκοῦμε τήν γεωργία, ζητοῦμε ὅμως τούς καρπούς ἀπό τόν Θεό, καί ὄπως δίνουμε τό πηδάλιο στόν πλοίαρχο, προσευχόμαστε ὅμως στόν Θεό νά σωθοῦμε ἀπό τό πέλαγος, ἔτσι βάζοντας στό σπίτι μας τόν ἰατρό, δέν ἐγκαταλείπουμε τήν ἐλπίδα μας πρός τόν Θεό».

«Τήν ὥρα πού ἐξετάζεις τό κάθε παιδάκι», συμβούλευε ἕναν γιατρό ὁ Ἅγιος Πορφύριος ὁ Καυσοκαλυβίτης, ἔναν παιδίατρο συγκεκριμένα, τοῦ ἔλεγε τί νά κάνει: «Θά κάνεις», τοῦ ἔλεγε, «μέσα σου, ἔνθερμη προσευχή μέ ἀγάπη: Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ ἐλέησε τόν δοῦλον σου...». Δηλαδή, ὄχι μόνο ὁ ἀσθενής θά πρέπει νά ἔχει τήν ἐλπίδα του εἰς τόν Θεό καί ὄχι στόν ἰατρό, ἀλλά καί ὁ ἰατρός νά ἔχει τήν ἐλπίδα του εἰς τόν Θεό καί ὄχι στίς γνώσεις του, ἤ στίς μελέτες του ἤ στούς κόπους του. Βεβαίως θά πρέπει νά ἐνημερώνεται, νά μελετᾶ καί νά κάνει ὅ,τι μπορεῖ καλύτερο ἀνθρωπίνως, ἀλλά τό καλό, τό τελικό καλό ἀποτέλεσμα τό περιμένουμε ἀπό τόν Θεό. Γι΄ αὐτό χρειάζεται καί ὁ ἰατρός νά προσεύχεται, ὥστε νά φωτίσει ὁ Θεός τόν ἰατρό νά τοῦ δώσει τήν δέουσα θεραπεία, ἀφοῦ πρῶτα βάλει τήν σωστή διάγνωση.

«Νά», ἔλεγε ὁ Ἅγιος Πορφύριος, «ἔτσι μέ ἀνοιχτή καρδιά θά παρακαλεῖς γιά τό κάθε παιδάκι. Εἶναι μία ψυχούλα πού ἔστειλε ὁ Θεός στά χέρια σου. Καί καθώς θά ἀκουμπᾶς τό χέρι σου στό κεφαλάκι τους καί θά προσεύχεσαι ἔνθερμα μέσα σου, ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ θά μεταγγίζεται στήν ψυχούλα τοῦ παιδιοῦ. Ὅλα αὐτά μυστικά∙ δέν θά καταλαβαίνουν τίποτα οἱ ἄλλοι. Θά τούς δίνεις τά φάρμακα πού λέει ἡ ἐπιστήμη σου, ἀλλά τελικά ὁ Χριστός θά θεραπεύει τό παιδί πού παρακαλεῖς ἐσύ καί οἱ γονεῖς του». Θά πρέπει νά ὑπάρχει αὐτή ἡ ἕνωσις τοῦ ἰατροῦ, ἀλλά καί τοῦ ἀσθενοῦς καί τῶν συγγενῶν τοῦ ἀσθενοῦς, μέ τόν Θεό.

Γιʹ αὐτό καί λέει πάλι στή Σοφία Σειράχ: «Τέκνον, ἐν ἀρρωστήματί σου μή παράβλεπε, ἀλλ᾿ εὖξαι Κυρίῳ, καί αὐτός ἰάσεταί σε» (Σοφ. Σειρ. 38, 9). Παιδί μου, ὅταν ἀρρωστήσεις, μήν ἀδιαφορήσεις γιά τόν γιατρό καί τά φάρμακα, συγχρόνως ὅμως παρακάλεσε καί τόν Κύριο, καί Αὐτός θά σέ θεραπεύσει. Ἔλεγε καί ὁ Ἅγιος Παΐσιος, ὅτι καί οἱ γιατροί μπορεῖ νά κάνουν λάθη στίς διαγνώσεις τους, ἰδίως ἄν δέν ἔχουν ταπείνωση. Καί ὅταν ἔχουμε νά ἀντιμετωπίσουμε μία ἀσθένεια, θά πρέπει νά κάνουμε προσευχή. Μάλιστα ἔλεγε κάποιες ὁδηγίες γιά τήν περίπτωση βαριῶν ἀσθενειῶν. Μᾶς ἔλεγε ὁ Γέροντας τί κάνουμε, ὅταν κάποιος ἔχει σοβαρή ἀρρώστια. Ἀμέσως ἔλεγε, καί ὁ ἀσθενής καί οἱ γύρω του, ὅλοι νά ἀρχίσετε προσευχή. Νά τό κοινοποιεῖτε σέ ὄλους τούς ἀδελφούς καί νά ἀρχίζουν προσευχή, πολλή προσευχή, καρδιακή προσευχή. Καί μάλιστα, ὅταν ταυτόχρονα προσεύχονται δύο ἤ περισσότεροι, ὁ ἴδιος ὁ Κύριος ἔχει ὑποσχεθεῖ, ὅτι δύο ἤ τρεῖς ὅπου εἶναι συγκεντρωμένοι εἰς τό Ὄνομά μου, ἐκεῖ εἶμαι καί Ἐγώ ἀνάμεσά τους, καί ὅ,τι κι ἄν μοῦ ζητήσουν, ἐπειδή ἀκριβῶς συντονίζονται μαζί ἐν τῷ ὀνόματί μου μέσα στήν προσευχή καί μέσα στόν σύνδεσμο τῆς «ἐν Χριστῷ ἀγάπης», ὅ,τι Μοῦ ζητήσουν θά τούς τό ἐκπληρώσω (Πρβλ. Ματθ. 18, 19-20). Γιʹ αὐτό ἔλεγε καί ὁ Ἅγιος Παΐσιος, νά συγκεντρώνεστε καί νά κάνετε πολλή προσευχή. Νά τό ἀναθέτουμε τό πρόβλημα στόν Θεό. Ἀπό ἐκεῖ καί πέρα θά ἀναλάβει ὁ Θεός∙ ὅ,τι καί νά γίνει, εἴτε γίνει καλά ὁ ἄρρωστος εἴτε φύγει, θά εἶναι μέσα στό θέλημα τοῦ Θεοῦ.