Περὶ τοῦ ὅτι σ᾿ ἐκεῖνον ποὺ προσεύχεται νοερῶς ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του μέχρι πόνου, ὁ πόνος προξενεῖ τὴν αἴσθηση καὶ τὴν γεύση τῆς ἀγαθότητος καὶ τῆς γλυκύτητος τοῦ Κυρίου, ἡ ὁποία ἐμφανίζεται στὸν ἐσωτερικὸ ἄνθρωπο συγχρόνως μὲ τὴν συνεχῆ κατάνυξη ποὺ προκαλεῖται ἀπὸ τὰ λόγια τοῦ Θεοῦ καὶ ἀπὸ τὰ ρητὰ τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ κάθε πνευματικὸ λόγο.

ΛΟΓΟΣ ΣΤ΄

Περὶ τοῦ ὅτι σ᾿ ἐκεῖνον ποὺ προσεύχεται νοερῶς ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του μέχρι πόνου, ὁ πόνος προξενεῖ τὴν αἴσθηση καὶ τὴν γεύση τῆς ἀγαθότητος καὶ τῆς γλυκύτητος τοῦ Κυρίου, ἡ ὁποία ἐμφανίζεται στὸν ἐσωτερικὸ ἄνθρωπο συγχρόνως μὲ τὴν συνεχῆ κατάνυξη ποὺ προκαλεῖται ἀπὸ τὰ λόγια τοῦ Θεοῦ καὶ ἀπὸ τὰ ρητὰ τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ κάθε πνευματικὸ λόγο.

Εὐλόγησον πάτερ.

Μελέτα ἀδιαλείπτως, ταπεινὲ Μοναχέ, τὴν ἱερὴ μελέτη τῆς νοερᾶς προσευχῆς ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς σου, μέχρι νὰ γίνει ἡ καρδιά σου ὅλως διόλου εὐχή, ὅπως γίνεται τὸ σίδερο ὅμοιο μὲ τὴν φωτιὰν ὅταν πυρακτώνεται. Ἐπίσης, ἐπίμενε σ᾿ αὐτὴν τὴν καρδιακὴ εὐχή, μέχρι νὰ γίνει πληγὴ μέσα σου, ἐκεῖ ποὺ μελετᾶται αὐτὴ ἡ εὐχή. Διότι αὐτὴ ἡ πληγὴ ποὺ λαμβάνεις θεληματικὰ ἀπὸ τὴν βίαιή σου εὐχή -μάρτυς μου ὁ Θεός- θὰ σοῦ γίνει μία πνευματικὴ πηγὴ τῆς θεϊκῆς κατάνυξης, ἀπὸ τὴν ὁποία θὰ ἀναβλύζει πάντοτε ἡ κατάνυξη, χωρὶς καμμία βία. Ὅταν ὅμως μὲ τὴν Χάρη τοῦ Χριστοῦ φθάσεις σ᾿ αὐτὴν τὴν πνευματικὴ κατάσταση, τότε γεύεσαι μυστικῶς τὴν ἀγαθότητα τοῦ Κυρίου σου. «Γεύσασθε» λέγει ὁ προφήτης, «καὶ ἴδετε, ὅτι χρηστὸς ὁ Κύριος» (Ψλμ. λγ΄ 9), δηλαδὴ ἀφοῦ γεύεσαι μυστικῶς τὴν Χάρη τοῦ Κυρίου, πληροφορεῖσαι καὶ καταλαβαίνεις φανερῶς ὅτι ὁ Κύριος σου Ἰησοῦς Χριστὸς ποὺ μελετᾶς εἶναι ὑπερβολικῶς γλυκύτατος καὶ πέρα ἀπὸ κάθε γλυκύτητα.

Σκέψου λοιπὸν τώρα, ταπεινέ· ἂν ἀπὸ αὐτὴν τὴν λίγη Χάρη, ποὺ γεύθηκες μυστικῶς, κατάλαβες καὶ βεβαιώθηκες, ὅτι ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστὸς εἶναι τόσο γλυκὺς στὴν ψυχή σου, στὴν καρδιά σου, στὴν διάνοιά σου καὶ σ᾿ ὅλο τὸ ἐσωτερικό σου, ποὺ δὲν μπορεῖς νὰ διηγηθεῖς, ἄραγε, ὅταν βγεῖ ἡ ψυχὴ ἀπὸ τὸ σῶμα καὶ πάει πρὸς τὸν ἴδιο τὸν Κύριο καὶ Θεό της καὶ ἀπολαύσει τὰ ἀγαθὰ ἐκεῖνα, τὰ ὁποῖα γήινο μάτι δὲν τὰ εἶδε, αὐτὶ σαρκικὸ δὲν τὰ ἄκουσε καὶ καρδιὰ ρυπαρὴ δὲν τὰ σκέφθηκε (πρβλ. Α΄ Κορ. β΄ 9), τότε -λέγω- ὅταν θὰ ἀπολαύσει ὅλα ἐκεῖνα, ποὺ δὲν εἶναι δυνατὸ στὸν ἄνθρωπο νὰ τὰ ἐκφράσει (ὅταν βλέπει πρόσωπο πρὸς πρόσωπο τὸν δημιουργὸ της Κύριο, τὸν ἀνέκφραστο καὶ ἀκατανόητο), τότε σὰν τί λογῆς χαρὰ καὶ ἀγαλλίαση θὰ ἔχει ἐκείνη ἡ ψυχή; Πράγματι, σοῦ λέγω, ἀγαπητέ, ὅτι ἂν κάποιος τὸ στοχαστεῖ μὲ μεγάλη σύνεση καὶ ἀκρίβεια, γίνεται ἄφωνος σὰν τὸ ψάρι καὶ δὲν ἔχει τί νὰ ὁμιλήσει.

Καὶ λοιπόν, τρισμακάριε ἐργάτη τοῦ Εὐαγγελίου Ἰησοῦ, ὅσο βρίσκεσαι πνευματικῶς σ᾿ αὐτὴν τὴν μυστικὴ γεύση τῆς ἀγαθότητος τοῦ Κυρίου, καὶ ὅσο ποτίζεται ὁ νοῦς σου τὸ νοητὸ γάλα τῆς πνευματικῆς θεωρίας, καὶ ὅσο γλυκαίνεται ἡ ἀσχολία σου μὲ τὸν Κύριό σου [«ἡδυνθείη Αὐτῷ ἡ διαλογή μου, ἐγὼ δὲ εὐφρανθήσομαι ἐπὶ τῷ Κυρίῳ», ἔλεγε ὁ προφήτης (Ψλμ. ργ΄ 34)], καὶ ὅσο ἀπολαμβάνει ἡ καρδιά σου τὸ θεϊκὸ καὶ ἀνερμήνευτο ἔλεος τῆς ἀγαλλιάσεως ἀπὸ τὴν παρηγορία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ὅσο -λέγω- ἔρχονται καὶ συμβαίνουν ὅλα αὐτὰ σ᾿ ἐσένα καὶ ἄλλα περισσότερα ἀπ᾿ αὐτά, τὰ ὁποῖα δὲν μπορεῖ γραφίδα ὀξυγράφου γραμματέως νὰ τὰ ἐξιστορήσει καὶ νὰ τὰ ἀναπαραστήσει, τότε ὁ νοῦς δὲν προσέχει στὴν εὐχή, ὅπως ἀκριβῶς δὲν ὑπάρχει μεγάλη ἀνάγκη σ᾿ ἕνα στενὸ φίλο τοῦ βασιλέως νὰ βαστάζει τὰ ὅπλα του ὅταν μπαίνοντας στὸ παλάτι καὶ συναναστρεφόμενος φιλικῶς μὲ τὸν φίλο του βασιλέα, ἀπολαμβάνει τὸ βασιλικὸ τραπέζι μὲ εἰρήνη. Διότι τότε προσέχει ἡ ψυχή σου σ᾿ αὐτὴν τὴν πνευματικὴ τράπεζα, τὴν ὁποία ἔβαλε μπροστά της ἡ Θεία Χάρη ποὺ τὴν ἐπισκέπτεται καὶ τὴν δεξιώνεται μὲ μεγάλη εὐμένεια, τότε συλλογίζεται ἡ ψυχὴ μόνον καὶ μόνον τὸν Θεὸ καὶ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ καὶ ἀναπαύεται στὴν πνευματικὴ γλυκύτητα, ποὺ ἀνεκφράστως ἀπολαμβάνει τὴν στιγμὴ ἐκείνη. Διότι τότε ἐσύ, φίλε τοῦ Θεοῦ, ποὺ τρέφεσαι πνευματικῶς ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ μὲ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ ἔφθασες σ᾿ αὐτὸν τὸν ὑψηλότατο βαθμὸ τῆς νοερᾶς καὶ πνευματικῆς θεωρίας, συλλογιζόμενος τὸ νοητὸ μέλι καὶ κηρίο ποὺ γεύεται ὁ νοῦς σου, ὅταν θεωρεῖς τὸν ζῶντα δημιουργό σου Κύριο, κατανύσσεσαι μὲ δάκρυα σὰν ποτάμι, καὶ ἀναπαύεσαι πνευματικῶς.

Συλλογιζόμενος τότε καὶ μελετώντας μὲ τὸν ἑαυτό σου, πῶς ἐνεργεῖ ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ στὴν ψυχή σου τὴν ἄϋλη καὶ θεϊκὴ ἐνέργεια καὶ πῶς παρηγορεῖται ἡ καρδιά σου ἀπὸ αὐτήν, κατανύσσεσαι καὶ ἀναπαύεσαι.

Συλλογιζόμενος τότε τὴν εὐτυχία, ποὺ ἔχει ἡ καρδιά σου ἐσωτερικῶς ἀπὸ τὴν πνευματικὴ χαρά, ποὺ ἄφθονα χύθηκε σ᾿ αὐτὴν ἀπὸ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ, χύνεις ἄφθονα δάκρυα καὶ ἀναπαύεσαι.

Συλλογιζόμενος τότε τὴν αἰσθητὴ εὐτυχία, τὴν ὁποία ἔχεις ἀπὸ τὴν ἐσωτερικὴ χαρὰ τῆς θείας Χάρης, ποὺ πλούσια πλημμύρισε στὴν καρδιά σου, κατανύσσεσαι γλυκά καὶ ἀναπαύεσαι.

Συλλογιζόμενος τότε τὴν χρηστότητα τοῦ Κυρίου σου καὶ τὴν ἀγαθότητα, κατανύσσεσαι γλυκὰ καὶ ἀναπαύεσαι.

Συλλογιζόμενος τότε ὅτι ὁ Κύριος καὶ Θεός σου εἶναι ἄκρως ἐλεήμων καὶ φιλάνθρωπος, κατανύσσεσαι γλυκὰ καὶ ἀναπαύεσαι.

Συλλογιζόμενος τότε ὅτι ὁ Κύριος καὶ Θεός σου εἶναι Παντοκράτωρ καὶ Παντοδύναμος, κατανύσσεσαι γλυκὰ καὶ ἀναπαύεσαι. Συλλογιζόμενος τότε ὅτι ἡ βασιλεία τοῦ Κυρίου σου εἶναι βασιλεία πάντων τῶν αἰώνων καὶ ἡ ἐξουσία Του ἐκτείνεται σὲ κάθε γενεὰ (Ψλμ. ρμδ΄ 13), κατανύσσεσαι γλυκὰ καὶ ἀναπαύεσαι.

Συλλογιζόμενος τότε ὅτι τὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου σου στοὺς δούλους Του εἶναι ἅγιο καὶ γλυκύτατο, ἐνῶ στοὺς δαίμονες εἶναι ἄγριο καὶ πικρότατο, κατανύσσεσαι γλυκὰ καὶ ἀναπαύεσαι.

Συλλογιζόμενος τότε ὅτι ὁ Κύριός σου εἶναι «μέγας καὶ αἰνετὸς σφόδρα ἐν πόλει τοῦ Θεοῦ ἡμῶν» (Ψλμ. ρμδ΄ 3), σ᾿ ἐμᾶς, δηλαδή, ποὺ γνωρίζουμε τὴν δύναμή του τὴν θεϊκή, κατανύσσεσαι γλυκὰ καὶ ἀναπαύεσαι.

Συλλογιζόμενος τότε ὅτι τὸν Κύριό σου ὑμνοῦν οἱ ἄγγελοι, δοξολογοῦν οἱ ἀρχάγγελοι, καὶ Τὸν ὑμνοῦν ὅλες οἱ οὐράνιες θεϊκὲς δυνάμεις, κατανύσσεσαι γλυκὰ καὶ ἀναπαύεσαι.

Συλλογιζόμενος τότε ὅτι ὁ Κύριός σου ἐπιβαίνει πάνω στὰ Χερουβὶμ καὶ ὅτι πετάει «ἐπὶ πτερύγων ἀνέμων» (Ψλμ. ιζ΄ 11) καὶ ὅτι ἐπιβαίνει πάνω στὰ σύννεφα, κατανύσσεσαι γλυκὰ καὶ ἀναπαύεσαι.

Συλλογιζόμενος τότε ὅτι ἐπιβλέπει ὁ Κύριος τὴν γῆ καὶ τὴν κάνει νὰ τρέμει (πρβλ. Ψλμ. ργ΄ 32), θαυμάζεις τὴν δύναμή Του καὶ ἀναπαύεσαι κατανυσσόμενος.

Συλλογιζόμενος τότε ὅτι ἡ μεγαλοπρέπεια τοῦ Κυρίου σου ὑψώθηκε πάνω ἀπὸ τὸν οὐρανό (πρβλ. Ψλμ. ξζ΄ 35), κατανύσσεσαι καὶ ἀναπαύεσαι.

Συλλογιζόμενος τότε ὅτι ὁ Κύριός σου κάθεται στὸν ἅγιο θρόνο Του (πρβλ. Ψλμ. μστ΄ 9), καὶ ὅτι ὁ θρόνος Του ὑπάρχει στὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος, κατανύσσεσαι γλυκὰ καὶ ἀναπαύεσαι.

Συλλογιζόμενος τότε ὅτι ὁ θρόνος τοῦ Κυρίου σου βρίσκεται στὸν οὐρανὸ καὶ ἡ δόξα Του βρίσκεται πάνω ἀπὸ τοὺς οὐρανούς, κατανύσσεσαι γλυκὰ καὶ ἀναπαύεσαι (Ψλμ. ρβ΄ 19).

Συλλογιζόμενος τότε ὅτι τὰ πάντα ἔγιναν μὲ τὸν λόγο τοῦ Κυρίου σου καὶ ὅτι ὁ Κύριός σου ἔδωσε ἐντολὴ καὶ δημιουργήθηκαν (Ψλμ. ρμη΄ 5), κατανύσσεσαι καὶ ἀναπαύεσαι.

Ἀλλά, καὶ συντομεύοντας νὰ πῶ, ὅταν φθάσει ἡ ψυχή σου νὰ συμφιλιωθεῖ μὲ τὸν Θεό, μέσῳ τῆς συντετριμμένης ἀπὸ τὴν εὐχὴ καρδιᾶς, τότε ἡ κατάνυξη σὲ πλημμυρίζει ἀπὸ μόνη της ἀδιαλείπτως καὶ τότε ὁ Θεὸς δοξάζεται πάντοτε σὲ σένα, γιὰ ὅλα τὰ θαυμάσια καὶ ὅλες Του τὶς κρίσεις.

Διότι ὅλα αὐτὰ καὶ τὰ ὑπόλοιπα ποὺ ἀφήνω λόγῳ συντομίας, τὰ μελετάει ἡ ψυχή σου, εὐχαριστιέται ὁ νοῦς σου, χορεύει ἡ καρδιά σου καὶ χαίρεται τὸ σῶμα σου, ὅπως ἀκριβῶς μελετοῦν, εὐχαριστιοῦνται, χαίρονται καὶ χορεύουν οἱ πιστοὶ δοῦλοι τοῦ βασιλέως γιὰ τὸν πολὺ πλοῦτο, γιὰ τὴν βασιλικὴ μεγαλειότητα καὶ γιὰ τὰ λαμπρὰ τρόπαια τοῦ βασιλέως.

Λοιπόν, συμφώνως μὲ τὴν γλυκύτητα ποὺ γλυκαίνεσαι μὲ τὰ θαυμάσια τοῦ Χριστοῦ σου, ἀναλόγως ἀναβλύζει ἀπὸ τὴν καρδιά σου καὶ ἡ κατάνυξη, διότι αὐτὴ ἡ γλυκύτητα προηγεῖται ἀπὸ τὴν κατάνυξη, καθὼς καὶ ἀπὸ τὴν γλυκύτητα προηγεῖται ἡ ἐπιφοίτηση τῆς θείας Χάρης. Ἀπὸ τὴν ἐπιφοίτηση τῆς θείας Χάρης προηγεῖται ἡ συντριβὴ τῆς καρδιᾶς. Καὶ ἔτσι, ὅταν κατανύσσεσαι, ἀξιώνεσαι τῆς ἀληθινῆς θεωρίας, ἡ ὁποία γίνεται μὲ τὴν ἁρπαγὴ τοῦ νοῦ στὰ νοητὰ καὶ τὰ ἀκατανόητα, καθὼς λέγει ὁ θεϊκὸς πατέρας μας Ἰσαὰκ ὁ Σύρος. Στὸν Θεό μας πρέπει δόξα καὶ ἐξουσία εἰς τοὺς αἰῶνας. Ἀμήν.

ΑΝΩΝΥΜΟΥ ΗΣΥΧΑΣΤΟΥ ΝΗΠΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ

ἐκ χειρογράφου τῆς Ἱ.Μ.Ξενοφῶντος

Ἁγίου Ὄρους

https://wra9.blogspot.com/2022/03/blog-post_18.html