Πόσο ὠφέλιμο εἶναι τό Ψαλτηρίον

Νεοελληνική ἀπόδοση - Ἐπιμέλεια:

Σάββας Ἠλιάδης

Δάσκαλος, Κιλκίς

Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου

«ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΕΙΣ ΤΟΥΣ 150 ΨΑΛΜΟΥΣ»

(Προοίμιον, Κεφάλαιον Δ΄)

Ἀρχικά, γιά νά μιλήσω γενικῶς, τό Ψαλτήριο εἶναι ἕνα ἰατρεῖο κοινῆς ὠφέλειας, τό ὁποῖο θεραπεύει τήν ἀσθένεια κάθε πάθους, σύμφωνα μέ τόν Μέγα Βασίλειο. Συνεπῶς, δέν ὑπάρχει στούς ἀνθρώπους οὔτε πράξη οὔτε λόγος οὔτε πάθος οὔτε λογισμός, τοῦ ὁποίου νά μήν μπορέσει νά βρεῖ τήν ἀνάλογη θεραπεία ὁ κάθε ἄνθρωπος μέσα σ΄ αὐτό τό βιβλίο, ἐπειδή καί αὐτό εἶναι γεμᾶτο ἀπό συγκεντρωμένα ποικίλα γεγονότα ἀλλά καί διδασκαλίες. Εἶναι δημόσιο θησαυροφυλάκιο διδασκαλίας, τό ὁποῖο χαρίζει στόν καθένα ὅ,τι ἀκριβῶς τοῦ χρειάζεται. Διότι καί τίς παλιές ἁμαρτίες καί τά πάθη καθαρίζει, ἀλλά καί σέ ὅποιον ἔχει πληγωθεῖ προσφάτως ἀπό κάποιο πάθος, προσφέρει ἀμέσως τήν ἴαση. Ἀλλά καί τόν πλήρως ἐνάρετο τόν προστατεύει καί γενικά ἀφαιρεῖ... καί ἐξαφανίζει κάθε πάθος. Ὅλα αὐτά τα ἐνεργεῖ μέ κάποια γλυκιά ἐσωτερική χαρά στήν ψυχή καί μέ μιά σεμνοπρεπή καί ἐγκρατῆ ἡδονή. Δηλαδή, μαζί μέ τό ψάλσιμο, τό γλυκό ἄκουσμα τῆς φωνῆς καί τό συνολικό χαροποιό ἄκουσμα (τό ὁποῖο προέρχεται ἀπό τόν συνδυασμό τῆς μελωδίας καί τοῦ ψαλσίματος), γινόμαστε δέκτες τῆς ὠφέλειας ἀπό τά λόγια, χωρίς νά τό καταλαβαίνουμε, ὅπως συμβαίνει καί μέ τούς σοφούς γιατρούς, οἱ ὁποῖοι ὅταν θέλουν νά ποτίσουν σέ κάποιον ἀσθενῆ κανένα πικρό καί ὀξύ στή γεύση φάρμακο, ἀλείφουν γύρω γύρω το ποτήρι μέ τό μέλι, ὅπως λέει ὁ Μέγας Βασίλειος. Ἔτσι, κατά τά φαινόμενα μελωδοῦμε καί ψάλλουμε, στήν πραγματικότητα ὅμως καί κατά τό ἀληθινά γινόμενο, διδάσκονται οἱ ψυχές μας καί ἐντυπώνονται στήν φαντασία μας τά ψαλλόμενα λόγια, τά ὁποῖα παραμένουν ἀνεξίτηλα στή μνήμη μας.

Ψαλμός λοιπόν εἶναι ὁμιλία πρός τόν Θεό. Εἶναι ἐρχομός τῶν Ἀγγέλων καί φυγάδευση τῶν δαιμόνων. Ψαλμός εἶναι πνευματική χαρά τῶν ψυχῶν, ξεκούραση ἀπό τούς κόπους τῆς ἡμέρας καί ἀπομάκρυνση τῶν νυκτερινῶν φόβων. Ψαλμός εἶναι στερέωση τῶν ἀρχαρίων στήν πίστη, ἐνίσχυση τῶν ὅσων πορεύονται μέ προκοπή καί ἀκατανίκητη ἐνδυνάμωση τῶν τελείων. Ψαλμός εἶναι ἅρμα ἀκατανίκητο, κειμήλιο ἀπαραβίαστο, ὡραιότατος στολισμός τῆς ψυχῆς καί σέ βασιλεῖς καί σέ ἁπλοῦς ἀνθρώπους, σέ ἄρχοντες καί σέ ἀρχομένους, σέ στρατιῶτες καί σέ ἀστράτευτους, σέ σοφούς καί ἀμαθεῖς, σέ μοναχούς πού ζοῦν ἐκτός κοινοβίου ἀλλά καί σέ κοινοβιάτες, σέ ἱερεῖς καί λαϊκούς, σέ στεριανούς καί σέ νησιῶτες, σέ γεωργούς καί σέ ναυτικούς, σέ τεχνῖτες καί σέ ἄτεχνους, σέ ἄνδρες καί σέ γυναῖκες, σέ γέρους καί νέους καί ἁπλῶς σέ κάθε ἡλικία καί περίσταση καί προαίρεση καί γενικῶς καί μερικῶς καί πάντοτε.

Οἱ Ψαλμοί τοῦ Δαβίδ εἶναι ψυχωφελέστατοι καί μέσα στά σπίτια καί ἔξω στίς λαϊκές ἀγορές καί στίς Ἐκκλησίες καί στούς δρόμους καί σέ κάθε τόπο, ὅπως ἀκριβῶς εἶναι ὠφέλιμο γιά ὅλους τό φύσημα τοῦ ἀέρα καί ἡ λάμψη τοῦ φωτός καί ἡ χρήση τῆς φωτιᾶς καί τοῦ νεροῦ καί ὅλα τά παρόμοια, ὅσα εἶναι κοινῶς ὠφέλιμα καί χρήσιμα σέ ὅλους τούς ἀνθρώπους.

Ἀλλά τό πιό θαυμάσιο ἀπό ὅλα εἶναι τό ὅ,τι οἱ Ψαλμοί μέ τήν μελωδία τους παρηγοροῦν ὄχι μόνο τήν ψυχή αὐτῶν πού ψάλλουν, ὅταν ἀφήσουν στήν ἄκρη τήν τέχνη τους καί τό ἐργόχειρό τους, ἀλλά ἀκόμη καί αὐτούς πού, ἐνόσῳ ἐργάζονται καί κοπιάζουν, ψάλλουν δέ κατά τήν ὥρα τῆς ἐργασίας τους. Καί αὐτούς τούς ψυχαγωγοῦν καί τούς ἀναπαύουν ψυχικά καί σωματικά. Ἕνας δέ εἶναι σκοπός ὅλων αὐτῶν τῶν θαυμαστῶν ἐνεργειῶν τῶν Ψαλμών΄ το νά κάνουν σοφούς καί θεούς κατά χάριν αὐτούς πού τούς ψάλλουν καί τούς διαβάζουν.

Γιά τό ποιοί λοιπόν εἶναι οἱ σκοποί, οἱ λόγοι καί ποιά ἡ ὠφέλεια καί ὁ τελικός σκοπός τοῦ Ψαλτηρίου, εἴπαμε ἤδη ἀρκετά.

Ἀντί ἐπιλόγου:

Κανών Β΄ τῆς Ἁγίας καί Οἰκουμενικῆς Ἑβδόμης Συνόδου

«Ὁρίζομεν πάντα τόν προάγεσθαι μέλλοντα εἰς τόν τῆς Ἐπισκοπῆς βαθμόν πάντως τόν Ψαλτήρα γινώσκειν΄ ἶνα ὡς ἐκ τούτου καί πάντα τόν κάτ΄ αὐτόν κλῆρον οὕτῳ νουθετῆ μυεῖσθαι».

«Θέτουμε ὡς ὅρο, καθένας πού πρόκειται νά προαχθεῖ στόν βαθμό τοῦ Ἐπισκόπου, νά κατέχει ὁπωσδήποτε ὅλο τό Ψαλτήρι, ὥστε μέ αὐτήν τήν προϋπόθεση καί σέ κάθε περίσταση νά νουθετεῖ καί νά διδάσκει τούς κληρικούς, τούς ὁποίους ἔχει ὑπό τήν δικαιοδοσία του, ὥστε νά γίνουν μέτοχοι τοῦ μυστηρίου».

Νεοελληνική ἀπόδοση - Ἐπιμέλεια:

Σάββας Ἠλιάδης

Δάσκαλος

Κιλκίς, 7-5-2022

http://www.orthodoxia-ellhnismos.gr/2022/05/blog-post_498.html#more