Τὸ πνεῦμα τῶν παλαιῶν Ἁγιορειτῶν. Ἀπὸ τὴν Ἀσκητικὴ καὶ Ἡσυχαστικὴ Ἁγιορείτικη Παράδοση

Δι­ή­γη­ση Γέ­ρον­τος: «Ἦρ­θα στό Ἅ­γιον Ὄ­ρος τό 1959. Τό­τε οἱ πα­τέ­ρες ζοῦ­σαν ἁ­πλά, εἶ­χαν στε­ρή­σεις. Δέν ὑ­πῆρ­χαν οἱ ση­με­ρι­νές ἀ­νέ­σεις. Τά Κελ­λιά τους ἦ­ταν ἁ­πλά. Τίποτε τό ἀ­να­παυ­τι­κό δέν ὑ­πῆρ­χε. Ὅ­λοι ἦ­ταν κα­λοί, εἶ­χαν μέ­ρι­μνα γιά τήν σω­τη­ρί­α τους. Ὅ­που πή­γαι­νες ἄ­κου­γες ἕ­να πνευ­μα­τι­κό λό­γο. Τό­τε ὑ­πῆρ­χε ἕ­να πνεῦ­μα δι­α­φο­ρε­τι­κό. Οἱ μο­να­χοί δέν ἔ­βγαι­ναν ἔ­ξω στόν κό­σμο, ντρέ­πον­ταν. Καί οἱ προ­σκυ­νη­τές ἦ­ταν λί­γοι. Ἀ­κό­μα καί στά ἰ­δι­όρ­ρυθ­μα, πού με­ρι­κοί κρε­ο­φα­γοῦ­σαν, δέν μπαι­νό­βγαι­ναν στόν κό­σμο, δέν ἀ­σχο­λοῦν­ταν μέ ἀλ­λό­τρια. Ἦ­ταν ἁ­πλοί καί ἀ­γράμ­μα­τοι, ἀλ­λά εἶ­χαν φό­βο Θε­οῦ. Αὐ­τοί οἱ ἀ­γράμ­μα­τοι κρά­τη­σαν τήν πί­στη καί δέν κα­τε­πά­τη­σαν τήν συ­νεί­δη­σή τους.

Μέ­χρι τό 1990 ἔρ­χον­ταν λί­γοι προ­σκυ­νη­τές καί κου­ρά­ζον­ταν νά ὁ­δοι­πο­ροῦν. Ἀ­φοῦ ἀ­να­παύ­ον­ταν στά Μο­να­στή­ρια, με­τά συ­ζη­τοῦ­σαν μέ τούς μο­να­χούς καί ὠ­φε­λοῦν­ταν. Τώ­ρα ἔρ­χον­ται μέ αὐ­το­κί­νη­το βι­α­στι­κά καί ἔ­χουν ἀ­πα­ί­τη­ση νά βροῦν κά­ποι­ον μο­να­χό νά μι­λή­σουν. Στό Ἅ­γιον Ὄ­ρος μέ τέ­τοι­α πα­ρά­δο­ση καί μέ τό­ση πνευ­μα­τι­κή ἀν­το­χή δέν στα­μά­τη­σε ἡ θεί­α Λει­τουρ­γί­α καί τό καν­τή­λι πάν­τα ἔκαι­γε, εἴ­τε μέ πολ­λούς εἴ­τε μέ λί­γους. Ὁ κα­θέ­νας μας ἀ­πό κεῖ πού βρί­σκε­ται νά κά­νη τά ἔρ­γα τοῦ μο­να­χοῦ καί ἡ χά­ρις τοῦ Θε­οῦ δέν θά μᾶς ἐγ­κα­τα­λεί­ψει».

*

Δι­ή­γη­ση Γέ­ρον­τος: «Γνω­ρί­σα­με πα­λαι­ούς πα­τέ­ρες, πνευ­μα­τι­κούς πα­τέ­ρες, πού ἀ­γω­νί­ζον­ταν. Ἐ­μεῖς σή­με­ρα ἴ­σα–ἴ­σα πού κρα­τι­ό­μα­στε. Οἱ πα­τέ­ρες εἶ­χαν τα­πεί­νω­ση, ἦ­ταν πρό­θυ­μοι στά πνευ­μα­τι­κά καί ἔ­τρε­χαν στήν ἀ­κο­λου­θί­α. Σήμερα τό πνεῦ­μα τῆς τα­πει­νο­φρο­σύ­νης ἐ­ξέ­λι­πε. Οἱ πα­λαι­οί πα­τέ­ρες συ­να­γω­νί­ζον­ταν, ποι­ός νά τα­πει­νω­θῆ πε­ρισ­σό­τε­ρο, ποι­ός νά ἀ­γω­νι­στῆ πε­ρισ­σό­τε­ρο. Ποι­ός νά πῆ πρῶ­τος τό “εὐ­λό­γη­σον”, εἶ­χε δέν εἶ­χε δί­και­ο. Δυ­στυ­χῶς μπῆ­κε αὐ­τή ἡ νέ­α κα­τά­στα­ση τά τε­λευ­ταῖ­α τρι­αν­τα­πέν­τε χρό­νια. Τώ­ρα ἔ­χου­με μία ρα­γδαί­α ἐ­ξέ­λι­ξη πρός τό κο­σμι­κό.

»Ἐ­μεῖς σή­με­ρα ἔ­χου­με μυα­λό, μόρ­φω­ση, κι ἂν κά­νο­υμε καί λί­γα πνευ­μα­τι­κά, πά­ει, δέν δε­χόμα­στε κου­βέν­τα, οὔ­τε λέ­με “εὐ­λό­γη­σον”. Ὅ­πως τό φα­γη­τό, ἄν δέν ἔ­χη ἁ­λά­τι, εἶ­ναι ἄ­νο­στο, ἔ­τσι καί οἱ ἀ­ρε­τές, ἄν δέν ἔ­χουν τα­πεί­νω­ση, εἶ­ναι ἄ­χρη­στες. Οἱ πα­λαι­οί εἶ­χαν τήν αὐ­το­μεμ­ψί­α, τήν αὐ­το­κυ­ρι­αρ­χί­α καί ἔ­τσι κρα­τοῦ­σαν τήν τα­πεί­νω­ση. Ἔ­λε­γαν οἱ πα­λαι­οί: “Κρά­τα τήν τα­πεί­νω­ση καί ὁ Θε­ός θά εἶ­ναι μα­ζί σου. Ὅ,τι θέ­λεις κά­νε, ὅ­που θέ­λεις πή­γαι­νε, ἂν ἔ­χης πραγ­μα­τι­κή καί εἰ­λι­κρι­νῆ τα­πεί­νω­ση, ὁ Θε­ός θά εἶ­ναι μα­ζί σου­”.

»Θά εἴ­μα­στε ἀ­να­πο­λό­γη­τοι. Ὅ­λα μᾶς τά ἔ­χει δώ­σει ὁ Θε­ός καί τί­πο­τα δέν κά­νου­με. Πρῶ­τος ἐ­γώ. Εἴ­μα­στε σέ χρό­νια δύ­σκο­λα. Νά βι­ά­ζου­με τόν ἑ­αυ­τό μας στήν εὐ­χή: “Κύ­ρι­ε Ἰ­η­σοῦ Χρι­στέ, ἐ­λέ­η­σόν με”. Ἔ­χου­με πολ­λά χρό­νια στό Ἅ­γιον Ὄ­ρος, ἀλ­λά ὠ­φε­λη­θή­κα­με; Πο­τέ νά μήν πα­ρα­πο­νι­ο­ύ­μα­στε γιά τούς ἄλ­λους. Ἀγ­γέ­λους θέ­λου­με τούς ἄλ­λους; Νά γί­νου­με ἐ­μεῖς Ἄγ­γε­λοι. Δέν λέ­ει ὁ Κύ­ριος ὅ­τι πρέ­πει νά ὑ­πο­μεί­νου­με θλί­ψεις καί πει­ρα­σμούς; Ἄν δέν ἔ­χου­με τέ­τοι­α, τά ἔρ­γα μας δέν εἶ­ναι ἀ­ρε­στά στόν Θε­ό. Καί σή­με­ρα μᾶς δί­νει πολ­λή χά­ρι ὁ Θε­ός, πού οἱ πα­λαι­οί δέν τήν εἶ­χαν τό­σο εὔ­κο­λα, ἂν καί αὐ­τοί ἔ­κα­ναν με­γά­λη ἄ­σκη­ση. Πα­ξι­μά­δι ἔ­τρω­γαν τό με­ρό­νυ­χτο καί αὐ­τό με­τρη­μέ­νο· καί τό νε­ρά­κι με­τρη­μέ­νο τό ἔ­πι­ναν. Ἀ­γω­νί­ζον­ταν καί ὅ­μως εἶ­χαν θλί­ψεις, πει­ρα­σμούς καί πά­λευ­αν στῆ­θος μέ στῆ­θος μέ τούς δαί­μο­νες. Ἐ­μεῖς σή­με­ρα τρῶ­με τό­σα φα­γη­τά, πί­νου­με, κοι­μώ­μα­στε (παίρ­νω πα­ρά­δειγ­μα ἀ­πό τόν ἑ­αυ­τό μου) καί πει­ρα­σμούς με­γά­λους δέν ἔ­χου­με. Καί ἂν τύ­χη καί ἔρ­θη κα­νέ­νας πει­ρα­σμός, λέ­με τήν εὐ­χή καί ἐ­ξα­φα­νί­ζον­ται τά δαι­μό­νια. Γιά νά στη­ρί­ξη τήν ἀ­δυ­να­μί­α μας μᾶς ἔ­δω­σε τό­ση δύ­να­μη καί χά­ρι ὁ Θε­ός σ᾿ αὐ­τά τά χρό­νια, πού θά εἴ­μα­στε ἀ­να­πο­λό­γη­τοι».

https://enromiosini.gr/oi-ekdoseis-mas/askhtikh/to-pneyma-ton-palaion-11/