Σελίδες

Δευτέρα 23 Αυγούστου 2010

Θεία Χάρη καί ανθρώπινη προσπάθεια γιά τήν σωτηρία.


Η ΣΩΤΗΡΙΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΡΠΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΒΟΥΛΗΣΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΘΕΙΑ ΧΑΡΗ. ΔΕΝ ΜΑΣ ΣΩΖΟΥΝ ΤΑ ΕΡΓΑ ΜΑΣ. ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΟΜΩΣ ΚΑΙ ΑΥΤΑ ΓΙΑ ΝΑ ΕΚΦΡΑΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΒΟΥΛΗΣΗ ΜΑΣ ΓΙΑ ΣΩΤΗΡΙΑ.
Γράφει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στούς χριστιανούς τῆς Θεσσαλονίκης (Β΄Θεσ. 3, 3-4): «Πιστὸς δέ ἐστιν ὁ Κύριος͵ ὃς στηρίξει ὑμᾶς͵ καὶ φυλάξει ἀπὸ τοῦ πονηροῦ. Πεποίθαμεν δὲ ἐν Κυρίῳ ἐφ΄ ὑμᾶς ὅτι ἃ παραγγέλλομεν ὑμῖν͵ καὶ ποιεῖτε καὶ ποιήσετε.
Ὁ δὲ Κύριος κατευθύναι ὑμῶν τὰς καρδίας εἰς τὴν ἀγάπην τοῦ Θεοῦ καὶ εἰς τὴν ὑπομονὴν τοῦ Χριστοῦ»[1]
Δηλαδή: Εἶναι ἄξιος ἐμπιστοσύνης ὁ Κύριος ὁ Ὁποῖος θά σᾶς στηρίξει καί θά σᾶς προφυλάξει ἀπό τόν πονηρό. Ὁ Κύριος μᾶς κάνει νά ἔχουμε ἐμπιστοσύνη σ' ἐσᾶς, ὅτι αὐτά πού σᾶς παραγγέλλουμε τά ἐφαρμόζετε καί θά ἐξακολουθήσετε νά τά ἐφαρμόζετε. Εἴθε ὁ Κύριος νά κατευθύνει τίς καρδιές σας στήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί στήν ὑπομονή τοῦ Χριστοῦ. 
Ὁ Ἀπόστολος εὔχεται καί προσεύχεται γιά τούς νεοπαγεῖς μαθητές τοῦ Χριστοῦ πού κλυδωνίζονται στήν Θεσσαλονίκη. Δέν πρέπει ὅμως καί αὐτοί νά μείνουν ἀδρανεῖς. Θά πρέπει νά συνεχίζουν νά τηροῦν ὅλα ὅσα διδάχθηκαν ἀπό τό ἅγιο στόμα τῶν Ἀποστόλων.
Ὁ χριστιανός δέν πρέπει νά μένει στήν τεμπελιά καί τήν ἀπραξία, μέ τήν πρόφαση ὅτι ὅλα ἐξαρτῶνται ἀπό τίς εὐχές τῶν ἁγίων Πατέρων μας. Ὁ ἅγιος Ἀπόστολος Παῦλος δέν ἐπιτρέπει στούς ἀδελφούς τῆς Θεσσαλονίκης νά ἀδρανοῦν πνευματικά. Ἀντίθετα τούς προτρέπει νά ἐργάζωνται τήν ἀρετή καί νά μήν λένε: «δέν μποροῦμε νά κάνουμε τίποτε ἀφοῦ ὅλα ἐξαρτῶνται ἀπό τόν Θεό καί τίς εὐχές τῶν ἁγίων Πατέρων μας».
Βεβαίως, οὔτε καί ἡ ἄλλη ἀκρότης εἶναι σωστή. Δηλ. τό νά ἐξαρτᾶμε ὅλα ἀπό τόν ἑαυτό μας καί τήν δική μας πνευματική προσπάθεια. Τό σωστό εἶναι ὅτι τά πάντα ἐξαρτῶνται ἀπό τήν συνεργασία Θείας Χάρης (θείας βοήθειας) καί ἀνθρώπινης προσπάθειας γιά τίς ἀρετές. Πάρα πολλά μπορεῖ νά ἐπιτύχει καί πολύ μᾶς βοηθεῖ ἡ ὑπέρ ἡμῶν προσευχή τῶν πνευματικῶν μας Πατέρων· πράγματι μᾶς βοηθεῖ, ἀλλά ὅταν καί ἐμεῖς ἐργαζόμαστε πνευματικά.
Γιαυτό καί ὁ ἅγιος Παῦλος ἐνῶ εὔχεται γιά τά πνευματικά του παιδιά, ταυτόχρονα  γιά νά τονώσει τήν πίστη τους καί νά τά δραστηριοποιήσει πνευματικά κάνει καί κάτι ἄλλο: προβάλλει, τονίζει τήν ἀξιοπιστία τῶν ὑποσχέσεων τοῦ Θεοῦ.
 Τούς λέγειΠιστὸς δέ ἐστιν ὁ Κύριος͵ ὃς στηρίξει ὑμᾶς͵ καὶ φυλάξει ἀπὸ τοῦ πονηροῦ». Εἶναι ἀξιόπιστος ὁ Κύριος καί θά σᾶς στηρίξει, καί θά σᾶς φυλάξει ἀπό τόν πονηρό. Ἐάν σᾶς ἐξέλεξε γιά τήν σωτηρία (ὅπως καί πράγματι σᾶς ἐξέλεξε -ὄχι γιατί μερολήπτησε, ἀδικώντας τούς μή ἐκλεγέντας- ἀλλά γιατί εἶδε τήν καλή σας διάθεση), δέν θά φανεῖ ψεύτης, οὔτε θά ἐπιτρέψει νά ἀπωλεσθεῖτε.
Διά νά μήν τούς ὁδηγήσει ὅμως, αὐτό πού τούς λέγει, στήν ραθυμία καί τόν ὕπνο, μέ τό νά νομίσουν ὅτι τό πᾶν εἶναι τοῦ Θεοῦ, ἀπαιτεῖ καί τήν δική τους συνεργασία. Νά τί προσθέτει: «Πεποίθαμεν δὲ ἐν Κυρίῳ ἐφ΄ ὑμᾶς͵ ὅτι ἃ παραγγέλλομεν͵ καὶ ποιεῖτε καὶ ποιήσετε». Ἔχουμε τήν πεποίθηση ὅτι αὐτά πού σᾶς δίδουμε σάν παραγγελίες τά τηρεῖτε καί θά ἐξακολουθήσετε νά τά τηρεῖτε. Εἶναι ἀξιόπιστος λοιπόν ὁ Θεός, λέγει ὁ ἅγιος Παῦλος καί ἐφόσον ὑπόσχεται ὅτι θά μᾶς σώσει, βεβαίως θά μᾶς σώσει· ἀλλά μέ τόν τρόπο πού Ἐκεῖνος ὑποσχέθηκε.
-Καί πῶς ὑποσχέθηκε ὅτι θά μᾶς σώσει; Ἀναρωτιέται ὁ ἱερός Χρυσόστομος. Καί ἀπαντᾶ:
-Θά μᾶς σώσει μέ τήν προϋπόθεση ὅτι καί ἐμεῖς θέλουμε τήν σωτηρία καί Τόν ὑπακούουμε. Δέν θά μᾶς σώσει ἁπλᾶ (δηλ. ἀπροϋπόθετα, «μαγικά», χωρίς ἐμεῖς νά κάνουμε κάτι), οὔτε σάν νά εἴμαστε ξύλα ἤ πέτρες, τά ὁποῖα βεβαίως εἶναι ἀδρανῆ, δέν κάνουν τίποτε. Πολύ καλά μάλιστα προσέθεσε καί τό «Πεποίθαμεν ἐν Κυρίῳ». «Ἔχουμε ἐμπιστοσύνη στόν Κύριο»· δηλ. στήν φιλανθρωπία Του καί ὄχι στήν δική μας ἐνέργεια καί προσπάθεια.
Πάλι τούς μειώνει, «τούς καθαιρεῖ, τούς ἀκυρώνει» (ἑρμηνεύει ὁ ἱερός Χρυσόστομος) «ἐξαρτώντας τό πᾶν ἀπό Ἐκεῖνον». Διότι ἐάν ἔλεγε «Πιστεύουμε σέ σᾶς» θά ἦταν βέβαια μέγα τό ἐγκώμιο ἀλλά δέν θά τούς ἔδειχνε (δέν θά διδάσκονταν) ὅτι πρέπει νά ἐξαρτοῦν τά πάντα ἀπό τόν Θεό.
Ἐάν πάλι τούς ἔλεγε: «Πεποίθαμεν δὲ ἐν Κυρίῳ͵ ὅτι φυλάξει ὑμᾶς» καί δέν προσέθετε τό «ἐφ΄ ὑμᾶς» (γιά σᾶς) καὶ τὸ͵ «ἅ παρηγγείλαμεν ποιεῖτε καὶ ποιήσετε»͵ θά τούς ἔκανε νωθρότερους, ἀναθέτοντας τό πᾶν στήν δύναμη τοῦ Θεοῦ.
Θά πρέπει βέβαια τό πᾶν νά τό ἀναθέτουν καί νά τό ἀναφέρουν στόν Θεό, ἀλλά νά ἐνεργοῦν καί αὐτοί, ριπτόμενοι στούς κόπους καί στούς ἀγῶνες μέ αὐταπάρνηση. Καί δείχνει ἐδῶ  ὁ ἅγιος Ἀπόστολος ὅτι, ἄν καί ἀρκεῖ ἡ ἀρετή καί μόνη της νά σώσει, ὅμως πρέπει νά εἶναι διαρκής, καί νά μᾶς συνοδεύει μέχρι πού νά φθάσουμε στήν τελευταία μας ἀναπνοή. Δηλ. ὁ πνευματικός ἀγώνας σταματάει στό «στερνό τό ξεψύχισμα».
Δίδαγμα:
1)Δέν σωζόμαστε ἀπό τά ἔργα μας, ἀλλά ἐξ αἰτίας τῆς Θείας Χάρης.
Εἶναι ὅμως καί τά δικά μας ἔργα ἀπαραίτητα. Χωρίς αὐτά δέν εἶναι δυνατόν νά διαφυλαχθεῖ ἡ Θεία Χάρις, πού μᾶς δίδεται δωρεάν ἀπό τόν Θεό κατά τήν συμμετοχή μας στά ἅγια Μυστήρια (Ἅγιο Βάπτισμα, Ἅγιο Χρίσμα, Ἱερά Ἐξομολόγηση-Μυστήριο τῆς Μετανοίας, Θεία Εὐχαριστία).
Τά ἔργα ἐπιβεβαιώνουν ἔμπρακτα τήν θέλησή μας γιά σωτηρία καί τήν ἀγάπη-ταπείνωσή μας πρός τόν Θεό. Ἡ ὑπακοή στόν Θεό φανερώνεται διά τῶν ἔργων μας. Ἑλκύεται ἔτσι ἡ Θεία Χάρις, φανερώνεται ἡ ὑπάρχουσα ἐντός μας καί διαφυλάσσεται.
Ἀπό τήν ἄλλη πλευρά ἡ ἀπόλυτη ἐμπιστοσύνη στά ἔργα μας, γιά τήν σωτηρία μας (ὅτι δηλ. ἡ σωτηρία μας ἐξαρτᾶται ἀποκλειστικά ἀπό τήν ἀνθρώπινη προσπάθεια- ἄσκησή μας) εἶναι ἀπορριπτέα καί συνιστᾶ αἵρεση (πελαγιανισμός), ἡ ὁποία ἔχει καταδικασθεῖ ἀπό τήν ὀρθόδοξη Ἐκκλησία.
2)Ἐκεῖνο πού πρέπει  νά συμβαίνει γιά νά ἐπιτευχθεῖ ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἡ συνεργασία τῆς ἀνθρώπινης θέλησης μέ τήν Θεία Χάρη. Ὁ ἄνθρωπος, πού θέλει νά σωθεῖ, δέν ἀντιστέκεται στήν Θεία παρακίνηση, ἀλλά ἀφήνεται νά σπρωχθεῖ ἀπό τήν, ὡς λεπτή αὔρα, Θεία Χάρη, γιά νά ἑνωθεῖ μέ τόν Θεό.
Συμπερασματικά ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου ἐπιτυγχάνεται: α)μέ τόν ἐγκεντρισμό  τοῦ ἀνθρώπου στόν Χριστό, τήν ἔνταξή του στό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, πού εἶναι ἡ Ἐκκλησία καί β) μέ τήν μέχρι τελευταίας του πνοῆς παραμονή σ’ Αὐτό τό Μυστηριακό Σῶμα, διά τῆς Μυστηριακῆς καί ἀσκητικῆς ζωῆς.
3)Ὁ σωσμένος ἄνθρωπος εἶναι μία καινούργια δημιουργία, μία «ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ καινή κτίση» καί ὄχι ἁπλᾶ ἕνας καλός, ἤ καλλίτερος ἀπό τό παρελθόν ἄνθρωπος ἤ ἕνας «θρησκευόμενος» ἄνθρωπος.
4)Ὁ σωσμένος εἶναι ὁ ἅγιος.
Ἡ ἁγιότητα πρέπει νά εἶναι τό ἰδανικό γιά μᾶς καί γιά ὅλους αὐτούς στούς ὁποίους καλούμαστε νά ἀσκήσουμε ἀγωγή, ὅπως εἶναι τά παιδιά μας.
Ὁ ἅγιος εἶναι αὐτός, πού συνεχῶς συνεργάζεται μέ τήν Θεία Χάρη. Συνεχῶς «ἀνοίγεται» στόν Θεό, διά τῆς ταπεινῆς προσευχῆς καί τῆς ὁλοκάρδιας ἀγάπης πρός Αὐτον.
Τότε, «ὁ Θεός εἶναι ὑποχρεωμένος νά βοηθήσει αὐτόν τόν ἄνθρωπο», ὅπως ἔλεγε χαριτωμένα ὁ π. Παΐσιος, ἀφοῦ ὁ Ἴδιος μᾶς τό ἔχει ὑποσχεθεῖ: «Ὁ Θεός ὑπερηφάνοις ἀντιτάσσεται͵ ταπεινοῖς δὲ δίδωσιν χαριν»[2].
4)Ἡ πιό ἔξυπνη κίνηση, σέ κάθε μας πρόβλημα, εἶναι νά στρεφόμαστε πρός τόν Θεό, διά τῆς ἐν ταπεινώσει καί πλήρει ἐμπιστοσύνῃ πρός τό Θεῖο Του θέλημα, προσευχῆς. Τότε ὅλα τακτοποιοῦνται κατά τόν καλλίτερο τρόπο καί προχωροῦμε ἕνα ἀκόμη βῆμα πρός τήν σωτηρία μας. Τότε ἐπίσης, βοηθοῦμε ἀποτελεσματικά καί τούς ἄλλους.
Γιά παράδειγμα, οἱ γονεῖς, θά βοηθοῦσαν πολύ περισσότερο τά παιδιά τους ἄν δέν στηρίζονταν στίς δικές τους ἀνθρώπινες δυνάμεις καί προσπάθειες, ἀλλά ἔκαναν προσευχή γιαυτά. Ἀντί νά τά συμβουλεύουν, νά τά παρατηροῦν καί νά τά μαλώνουν συνεχῶς, θά ἔπρεπε νά τά παρουσίαζαν διά τῆς θερμῆς καί ἀδιάλειπτης προσευχῆς τους μπροστά στόν Θεό. Τότε θά τούς ἐδιναν διά τῆς Θείας Χάριτος τήν καλλίτερη ἀγωγή.
Τό ἴδιο ἰσχύει καί γιά τήν ἀντιμετώπιση τῶν προβλημάτων μέ τό «ἕτερον ἥμισυ» στήν οἰκογένεια, καθώς καί μέ τά προβλήματα στό ἐργασιακό, κοινωνικό, ἐθνικό χῶρο.
Πολύ πιό ἀναίμακτα καί ὄμορφα-εἰρηνικά θά λύνονταν ὅλα τά ἐθνικά μας θέματα, ἄν γινόμαστε λαός προσευχόμενος καί ἐκζητῶν τόν Θεόν ἀδιάλειπτα.

ΤΕΛΟΣ ΚΑΙ Τῼ ΘΕῼ ΔΟΞΑ!



[1] Work #163 62.491.54  tο #163 62.493.3
[2] Ἰακ. 4, 6.
Πηγή εἰκόνας: Ἱ. Ἡσ. Ἀνάστασις Χριστοῦ-Ἐμμαούς

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου