Σελίδες

Πέμπτη 18 Νοεμβρίου 2010

Υπόμνημα Μητροπολίτου Γλυφάδας κ. Παύλου κατά της «μεταπατερικής - συναφειακής» θεολογίας

                ελληνική  δημοκρατία
       ΙΕΡΑ   ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ    ΓΛΥΦΑΔΑΣ,
ΒΑΣΙΛΕΩΣ  ΠΑΥΛΟΥ  2   -   16673  ΒΟΥΛΑ
Τηλ. 2109658849  fax 2109657210  www: imglyfadas.gr   E-mail: imgl@otenet.gr
ρ. Πρωτ. 1037                                                    ν Βούλ τ   28   Σεπτεμβρίου  2010
                                                                        Πρός
            τήν  Ἁγίαν  καί  Ἱεράν  Σύνοδον  τῆς  Ἐκκλησίας  τῆς  Ἑλλάδος
Υ Π Ο Μ Ν Η Μ Α
«ΣΥΝΑΦΕΙΑΚΕΣ»,  «ΜΕΤΑΠΑΤΕΡΙΚΕΣ»
ΚΑΙ  ΑΛΛΕΣ  «ΘΕΟΛΟΓΙΚΕΣ»  ΑΝΑΖΗΤΗΣΕΙΣ
ΣΕ  ΣΥΝΕΔΡΙΟ  ΤΗΣ  ΘΕΟΛΟΓΙΚΗΣ  ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ  ΤΟΥ  ΒΟΛΟΥ
              Στήν  « καδημία Θεολογικν Σπουδν » τς ερς Μητροπόλεως Δημητριάδος, στό Βόλο, διοργανώθηκε στίς ἀρχές ουνίου τοῦ τρέχοντος ἔτους, Θεολογικό Συνέδριο μέ θέμα:                                                                           
«ΝΕΟΠΑΤΕΡΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ Η ΜΕΤΑΠΑΤΕΡΙΚΗΘΕΟΛΟΓΙΑ.                             
ΤΟ ΑΙΤΗΜΑ ΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΣΥΝΑΦΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ».
    Tό συνέδριο ατό ταν μία «ριζοσπαστική θεολογική κπληξη», πό τήν ρνητική ννοια, γιά τόν κροατή πού δέν εχε προετοιμαστε  δεόντως, προκειμένου νά κούσει μία διαστρεβλωτική «νεοθεολογική γλώσσα».  Καί δέν ταν δύσκολο νά κουστε ατή «γλώσσα» πό πολλούς, πειδή ο ργασίες το συνεδρίου μεταδίδονταν πό τόν διαδικτυακό τηλεοπτικό σταθμό  www.intv.gr μέ παράλληλη μετάφραση στά γγλικά καί λληνικά.  Θά σημειώσουμε στή συνέχεια, δειγματοληπτικά, μερικά πό τά νορθόξα κούσματα το συνεδρίου.  Εναι μως παραίτητο νά προτάξουμε τίς παρατηρήσεις μας, σέ δύο καθοριστικούς ρους πού δήγησαν κ προοιμίου τή «θεολογική σύναξη» ατή σέ «θεολογικό ναυάγιο».
  Πρτον ρος «Θεολογία τς συνάφειας».   
   Τό νοηματικό περιεχόμενο ατο το ρου φαίνεται σαφές καί μή κατανοητό. σως νά θεωρηθε καί γλωσσικό νεόπλασμα, προκειμένου νά κφραστον κάποιες ννοιες πού προκύπτουν πό τήν νάγκη διατυπώσεως νέων κοινωνικν δεδομένων. λήθεια μως δέν εναι ατή. ρος «συναφειακή Θεολογία» εναι γνωστός γιά τουλάχιστον σαράντα χρόνια στή διαχριστιανική  βιβλιογραφία καί διατυπώνεται στήν γγλική ς «Contextual Theology» ς «Cohesive Theology».  ρος γινε ερύτερα γνωστός πό τά κείμενα το «Παγκοσμίου Συνεδρίου γιά τήν εραποστολή καί τόν Εαγγελισμό» πού διοργανώθηκε τό 1972 στήν Μπάγκογκ.   
κυρίαρχος τάση στό ν λόγω συνέδριο ταν, νά ποφύγουν ο διάφορες χριστιανικές μολογίες νά μφανιστον, νώπιον τν μή χριστιανν, ς διχασμένοι λόγω τν δογματικν διαφορν τους, λλά νά δείξουν νότητα θέτοντας σέ προτεραιότητα θέματα κοινωνικς δικαιοσύνης καί καταπιέσεως τν κοινωνικν τάξεων. 
Ατό θά εχε ς ποτέλεσμα εραποστολή καί τό κήρυγμα νά στραφον στή διατύπωση τρόπων ποκαταστάσεως τν κοινωνικν δικιν καί χι στή μετάδοση τν ληθειν το Εαγγελίου. Κανείς δέν δύναται νά ρνηθε τήν παίτηση γιά κοινωνική δικαιοσύνη , ς καρπο μως βιώσεως τν ληθειν το Λόγου το Θεο, πως διατυπώθηκαν μέσα πό τά δόγματα τν Οκουμενικν Συνόδων τν Θεοφόρων Πατέρων τς κκλησίας. ρίζα καί προοπτική τς «Θεολογίας τς συνάφειας» ταν « μετατροπή τς εραποστολς  σέ κοινότητα κκλησιν σέ εραποστολή» (http:// mission2005.org).
Στήν ρθόδοξη μως θεολογία δέν χουμε «κοινότητα κκλησιν» λλά τήν «Μίαν, γίαν, Καθολικήν καί ποστολικήν κκλησίαν». προβολή τς εραποστολς πό μία «κοινότητα κκλησιν» ποβαθμίζει τήν «Μίαν Ἐκκλησίαν» σέ σύλλογο πού δέν ποκαλύπτει τή μοναδική λήθεια καί ποβαθμίζει τήν δια τήν εραποστολή, πού καταλήγει νά χει μόνο κοινωνιολογικές καί χι σωτηριολογικές προοπτικές. «συναφειακή θεολογία», πό τήν Μπαγκόγκ μέχρι σήμερα, χει μπλουτίσει τούς «ρίζοντές» της. 
Διαβάζουμε στό διαδικτυακό χρο: http://www.blogtalkradio.com /empowermentsanctuary /blog/2008/04/15/about-holistic-theology-empowerment-sanctuary  τά κόλουθα : « στόχος τς συναφειακς θεολογίας εναι νά ἐμπλουτίσει τίς πνευματικές, συναισθηματικές, διανοητικές καί σωματικές μπειρίες τς ζως μας, μέ τή διερεύνηση ποικίλων διδασκαλιν καί ννοιν πού βρίσκονται στήν πνευματικότητα , στή μεταφυσική , στή κβαντική φυσική, στή θρησκεία, στή συμβουλευτική τς ζως, στίς κοσμικές τάσεις καί πιστημονικές ντιλήψεις, καί μετά νά τά συνθέσει λα ατά μαζί σέ να ρέον καί δυναμικό συναφειακό σύνολο…    Προσφερόμαστε νά σς χορηγήσουμε μία ποικιλία πό ργαλεα πού χουν σχεδιαστε προκειμένου νά σς βοηθήσουν στήν προσωπική σας νάπτυξη καί πρόοδο… Κι λα ατά σχετα ν σχολεστε μέ γγελική ποστήριξη, μέ τόν Παγκόσμιο Νόμο , μέ τις ρχές το Βουδισμο, μέ τή Γνωστική Σκέψη, τό Χριστιανισμό μέ περισσότερες κοσμικές, πιστημονικές διανοητικές μπειρίες στήν πνευματικότητα».
Στό σημεο ατό ναφύεται να καίριο ρώτημα:                                             Ο διοργανωτές το συνεδρίου γνώριζαν την προϊστορία το ρισμο τς «συναφειακς θεολογίας» χι;                                                                               ν μέν δέν γνώριζαν, γιατί τόν χρησιμοποίησαν;  Μήπως γιά λόγους ντυπωσιασμο πρωτοποριακο μοντερνισμο;  ν μως γνώριζαν, σως εναι δυνατόν νά γίνει λόγος γιά μιά προσπάθεια « διαστεβλωτικς θεολογίας».
 Δεύτερον,   ρος « μεταπατερική Θεολογία».    
Ό ρος ατός πέρα πό το καινοφανές εναι ντιβιβλικός καί νορθόδοξος.  ντιβιβλικός, πειδή ναιρε το βασικό κύτταρο τς Πατερικς Θεολογίας τς κκλησίας μας. διος Κύριος χει τονίσει:
  « δέ Παράκλητος , τό Πνεμα τό γιον πέμψει Πατήρ ν τ νόματί μου, κενος μς διδάξει πάντα, καί πομνήσει μς πάντα, επον μν» (ωάν.14,26).
  «ταν δέ λθη Παράκλητος  ν γώ πέμψω μν παρά το Πατρός, τό Πνεμα τς ληθείας, παρά το Πατρός κπορεύεται, κενος μαρτυρήσει περί μο» (ωάν.15,26).
  «ταν δέ λθη κενος, τό Πνεμα τς ληθείας, δηγήσει μς ες πσαν τήν λήθειαν» (ωάν.16,13).
Ο Πατέρες τς κκλησίας εναι καρπός τς λειτουργίας το γίου Πνεύματος μέσα στήν κκλησία. Ο Πατέρες γιά τό λόγο ατό ποκαλονται Θεοφόροι, πειδή εναι τά δοχεα καί τά ργανα το γίου Πνεύματος . Μέ πίμονη καί πίπονη σκηση καί νηπτικούς γνες, πέταξαν τό φρόνημα τς σαρκός στό θέλημα το Θεο. Στήν  ρθοδοξία δέν δύναται νά πάρχει Θεολογία χωρίς σκηση καί Θεολογία χωρίς Πατέρες.  Ο Πατέρες μέ τή Θεολογία τους κπληρώνουν τά νωτέρω σημειωθέντα λόγια το Κυρίου μας. Ο Πατέρες δέν λένε τίποτε νεοφανές, δέν γράφουν νέες φιλοσοφικές θεωρίες, λλά πειδή εναι πνευματοφόροι καί ζον μέσα στό φς το Θεοῦ, ρμηνεύουν φωταγωγικς τίς λήθειες πού   Χριστός πεκάλυψε στούς νθρώπους.
Παράκλητος, τό Πνεμα τς ληθείας, δηγε τούς Πατέρες τς κκλησίας «ες πσαν την λήθειαν». Ατό σημαίνει πώς δέν δύναται   νά πάρξει περίοδος  τς ζως τς κκλησίας πού δεν πάρχουν Πατέρες.  Ατό θά σήμαινε πώς σταμάτησε Παράκλητος νά «συγκροτε» «λως τόν θεσμόν τς κκλησίας» (Δοξαστικό σπερινο ορτς το γίου Πνεύματος).  λα ατά δηγον στό συμπέρασμα το νυποστάτου το ρου «μεταπατερική Θεολογία». Εναι δύνατη παρξη περιόδου μετά τούς Πατέρες, φο πάντοτε κκλησία θά αξάνεται θεολογικά μέ τη Χάρη το γίου Πνεύματος διά τν Θεοφόρων Πατέρων. Δεν ρνούμεθα τον ρο «νεοπατερική Θεολογία», πειδή πάντοτε θά ναδεικνύονται διαχρονικά καί νέοι Πατέρες. λλά πορρίπτουμε τόν ρο «μεταπατερική Θεολογία» , πειδή μς δηγε κατ’ εθείαν στόν Προτεσταντισμό. κκλησία χωρίς Πατέρες θά ταν να «ψευδεπίγραφο χριστιανικό προτεσταντικό μόρφωμα», πού δέν θά εχε καμμία σχέση μέ τήν «Μίαν, γίαν, Καθολικήν καί ποστολικήν κκλησίαν».
  Ο διοργανωτές το «Θεολογικο» ατο συνεδρίου δέν γνώριζαν τίς θεμελιώδεις καί βασικές ατές ρχές τς ρθοδόξου Θεολογίας;
  άν δέν γνώριζαν, πώς τολμον νά ργανώνουν «Θεολογικά» συνέδρια κάτω πό τήν αγίδα φορέως πού φέρει τη βαρύγδουπη πωνυμία «ρθόδοξη καδημία», ν τά προτασσόμενα πάσχουν πό θεολογική νορθοδοξία;
  άν μως γνώριζαν, τότε  εναι δυνατόν νά μιλομε περί θελημένης διαστρεβλώσεως  τν βασικν δομν τς ρθόδοξης Θεολογίας.
  κτός μως πό τίς βασικές ατές κατευθύνσεις πού εχε θέσει τό συνέδριο, καί κφράζονταν πό τό γενικό του τίτλο, πρξαν κατά τήν πορεία τν συνεδριάσεων, πολλά σημεα πού νεφέροντο πό τούς εσηγητές καί δημιουργοσαν βαθύτατο προβληματισμό, σον φορ  τό ρθόδοξο περιεχόμενο τν θέσεων ατν.
  Θά ναφέρουμε δειγματοληπτικς μερικές πό τίς θέσεις ατές:
*   «Πρέπει νά πάψει ντιπαράθεση μεταξύ νατολς καί Δύσης» (Marcus Plested, Β’ συνεδρία 4/6/10  καί Διάκ. Pavel Gavrilyuk, Β’συνεδρία 4/6/10).
*    «Στή σχολαστική προσέγγιση τς Γραφς, πού εναι προσφιλής στούς φουνταμενταλιστές, θεωρον τι κάθε φράση τς Γραφς εναι λάθητη» (ωάννης Φωτόπουλος, Δ’ συνεδρία 4/6/10).
*   «Μόνο χάρη στό Γιούγκ μπορομε νά καταλάβουμε τή διττή  θεωρία το Σταυρο» (Γεώργιος Δημακόπουλος,Ε’συνεδρία 4/6/10).
*   « συναφειακή μέθοδος μς  βοηθ νά συγκρίνουμε Πατέρες μέ μή ρθοδόξους» ( ρχιεπίσκοπος Βολοκολάμσσκ λαρίων Alfeyef, Γ’ συνεδρία 4/6/10).
*    « στίαση το π. Γεωργίου Φλωρόφσκυ στό  νο τν Πατέρων ποκαλύπτει μία δυναμία στή μεθοδολογία καί τήν ρμηνευτική του» ( John Behr, Β’ συνεδρία 4/6/10).
*    «Μία ποψη πού διεκδικε τή μόνη λήθεια εναι μπεριαλιστική» (Γεώργιος Δημακόπουλος,Ε’συνεδρία 4/6/10).
*    « θεολογία πρέπει νά προσαρμοστε σε φιλελεύθερους τρόπους σκέψεως κι τσι νά ποκλίνει πό τήν πατερική παράδοση» (Alexei Nesteruk, Ε’συνεδρία 4/6/10).
*    « Τρεμπέλας γνοε καί τούς τρες τόμους τς Δογματικς το Bart»  (Πατήρ Δημήτριος Μπαθρέλλος, Ε’ συνεδρία 4/6/10).       Σχόλιο: Εναι βέβαια λήθεια πώς στήν Δογματική το Τρεμπέλα πάρχουν παραλείψεις, λλά  παράλειψη γνοια το συστήματος τς Προτεσταντικῆς δογματικς δέν δύναται νά καταλογισθε ς σοβαρή κριτική ξιολγηση.
*    « παράδοση δέν μπορε ν εναι γγυήτρια τς  λήθειας. ν γίνει δεκτή ρμηνευτκή το Gadamer θά βοηθήσει τήν ρθοδοξία ή παράδοση νά μην έξεταστε ς χυρό ληθείας» (Assaad Katan, ΣΤ’ συνεδρία 5/6/10).
*    « Πρέπει νά άναζητήσουμε τά σπέρματα τς μεταπατερικς θεολογίας στους διους τούς Πατέρες» (Διάκ. ωάννης Μανουσάκης, ΣΤ’συνεδρία 5/6/10).
*    «Καιρός νά φύγουν τά στερεότυπα καί ο μύθοι πό τή θεολογία»   ( Daniel Ayuch, Δ’ συνεδρία 4/6/10).
*    «πό τόν γδοο αώνα πουσιάζει πρωτότυπη θεολογική παραγωγή» ( Daniel Ayuch, Δ’ συνεδρία 4/6/10). Σχόλιο: εσηγητής φαίνεται τι  γνοε τόν γιο Γρηγόριο τόν Παλαμ.
*    «κκλησία εναι λοι ο λλοι χριστιανοί»  ( Πατήρ μμανουήλ Κλάψης, Ι’ συνεδρία 6/6/10).
*    «Νά γίνει πέρβαση τν Πατέρων φο ατοί συμβιβάστηκαν μέ τό πνεμα το κόσμου» ( Παντελεήμων Καλαϊτζίδης, Ι’ συνεδρία 6/6/10).
*    «Νά πμε πέρα πό τούς Πατέρες» (Διάκ. Pavel Gavrilyuk, Β’συνεδρία 4/6/10).
*    «Ο ρθόδοξες σχολές πρέπει νά προσκαλέσουν μή ρθόδοξους θεολόγους νά διδάξουν» (Διάκ.Pavel Gavrilyuk, Β’συνεδρία 4/6/10).
*   «Νά δομε τούς δυτικούς πατέρες πως τό Θωμ τόν κινάτη ς συνεργάτες ξιους τς προσοχς μας» (Διάκ.Pavel Gavrilyuk, Β’συνεδρία 4/6/10). 
*    «Προσπάθεια νά κινηθομε πρός μία ρθόδοξη θεολογία τν θρησκειν»( Πατήρ μμανουήλ Κλάψης,Ι’ συνεδρία 6/6/10).
*    «Προσέλευση στή θεία μετάληψη τν συζύγων χωρίς συζυγική  γκράτεια  τήν παραμονή τς θείας μεταλήψεως» καί «θεία μετάληψη τν γυναικν κατά τήν περίοδο τς μμήνου ρύσεως»   (Παντελεήμων Καλαϊτζίδης, συνεδρία Ι’συνεδρία 6/6/10 καί λένη Κασσελούρη-Χατζηβασιλειάδη, Θ’ συνεδρία 5/6/10).                                   Σχόλιο:Τονίζουμε στό σημεο ατό τι χει παντήσει στά θέματα γιος Τιμόθεος λεξανδρείας στίς Κανονικές ρωταποκρίσεις του, πού βρίσκονται στο Πηδάλιο καί χουν πικυρωθε  πό τήν Δ’,τήν ΣΤ’ καί τήν Ζ’ Οκουμενική Σύνοδο.
*    «Πρέπει νά γίνει πανερμηνεία τς δογματικς μας παραδόσεως»    (Παντελεήμων Καλαϊτζίδης, Ι’ συνεδρία 6/6/10).
*    « Θεωρία τς ξέλίξεως δέν ντιβαίνει στο δόγμα τς δημιουργίας»   (Πατήρ Anrew Louth, Z’ συνεδρία 5/6/10).
*    «Ο Πατέρες καναν πέρβαση τς ρχέγονης χριστιανικς θεολογίας…  καί μες  πρέπει  νά κάνουμε πέρβαση τν πατέρων»  (Παντελεήμων Καλαϊτζίδης, Ι’ συνεδρία 6/6/10).
*    « κάθε τοκετός χει πόνο, λλά πό ατό θά βγε κάτι νέο» ( Σεβ. Μητροπολίτης Δημητριάδος καί λμυρο κ. γνάτιος, καταληκτήριος χαιρετισμός το  συνεδρίου,  Ι’ συνεδρία 6/6/10).                       Σχόλιο: Στό σημεο ατό πρέπει νά τονιστε πώς τά δόγματα τς κκλησίας ταν, πραγματικά, ποτελέσματα μις πίπονης σκητικς, νηπτικς καί θεολογικς διεργασίας, λλά πως κάθε παιδί γεννιέται μόνο μία φορά παρομοίως καί τά δόγματα δέν χρειάζεται νά ξαναγεννηθον , πως ρκετές φορές τονίστηκε στό συνέδριο νά «παναπροσδιοριστον».
λα τά νωτέρω ποτελον πί μέρους πιλογή μερικν  πό τίς θέσεις τν μιλητν το συγκεκριμένου συνεδρίου καί χρήζουν πισταμένων πεξηγήσεων.
Δέν ρνούμεθα τόν λεύθερο λόγο στό χρο τς ρθόδοξης Θεολογίας , λλά δέν μπορομε νά δεχθομε λεύθερος λόγος νά καταλήξει σέ προτεσταντικό λόγο. Ο διοργανωτές το συνεδρίου χουν ποχρέωση νά δώσουν παρκες ξηγήσεις, προκειμένου νά ποφευχθον περιττές διαμάχες γιά νωφελες «τοκετούς».
θεολογία μας χρειάζεται αξηση μέσα στή Χάρη το γίου Πνεύματος.  Καί ατό μπορε νά γίνει διά τν  γίων, πού πάντοτε ναδεικνύονται  στήν Ἐκκλησία.
Ἐν ἀναμονῇ τοποθετήσεως τῆς Ἱεραρχίας ἐπί τοῦ προκλη-θέντος σκανδαλισμοῦ  τοῦ Χριστεπωνύμου πληρώματος, διατελοῦμεν.
http://anavaseis.blogspot.com/2010/11/blog-post_7922.html

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου