Ἡ εὐαγγελική περικοπή τοῦ γενεσίου τοῦ Τιμίου Προδρόμου.Παναγιώτης Τρεμπέλας

Η ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗ ΠΕΡΙΚΟΠΗ ΤΟΥ ΓΕΝΕΣΙΟΥ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ

Κατά Λουκάν, κεφ. Α΄, στίχοι 24-25, 57-68, 76 και 80

1Ἐπειδήπερ πολλοὶ ἐπεχείρησαν ἀνατάξασθαι διήγησιν περὶ τῶν πεπληροφορημένων ἐν ἡμῖν πραγμάτων2 καθὼς παρέδοσαν ἡμῖν οἱ ἀπ᾿ ἀρχῆς αὐτόπται καὶ ὑπηρέται γενόμενοι τοῦ λόγου, 3 ἔδοξε κἀμοί, παρηκολουθηκότι ἄνωθεν πᾶσιν ἀκριβῶς, καθεξῆς σοι γράψαι, κράτιστε Θεόφιλε, 4 ἵνα ἐπιγνῷς περὶ ὧν κατηχήθης λόγων τὴν ἀσφάλειαν.

5 ᾿Εγένετο ἐν ταῖς ἡμέραις ῾Ηρῴδου τοῦ βασιλέως τῆς ᾿Ιουδαίας ἱερεύς τις ὀνόματι Ζαχαρίας ἐξ ἐφημερίας ᾿Αβιά, καὶ ἡ γυνὴ αὐτοῦ ἐκ τῶν θυγατέρων ᾿Ααρών, καὶ τὸ ὄνομα αὐτῆς ᾿Ελισάβετ. 6 Ἦσαν δὲ δίκαιοι ἀμφότεροι ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, πορευόμενοι ἐν πάσαις ταῖς ἐντολαῖς καὶ δικαιώμασι τοῦ Κυρίου ἄμεμπτοι. 7 Καὶ οὐκ ἦν αὐτοῖς τέκνον, καθότι ἡ ᾿Ελισάβετ ἦν στεῖρα, καὶ ἀμφότεροι προβεβηκότες ἐν ταῖς ἡμέραις αὐτῶν ἦσαν. 8 ᾿Εγένετο δὲ ἐν τῷ ἱερατεύειν αὐτὸν ἐν τῇ τάξει τῆς ἐφημερίας αὐτοῦ ἔναντι τοῦ Θεοῦ, 9 κατὰ τὸ ἔθος τῆς ἱερατείας ἔλαχε τοῦ θυμιᾶσαι εἰσελθὼν εἰς τὸν ναὸν τοῦ Κυρίου· 10 καὶ πᾶν τὸ πλῆθος ἦν τοῦ λαοῦ προσευχόμενον ἔξω τῇ ὥρᾳ τοῦ θυμιάματος. 11 Ὤφθη δὲ αὐτῷ ἄγγελος Κυρίου ἑστὼς ἐκ δεξιῶν τοῦ θυσιαστηρίου τοῦ θυμιάματος. 12 Καὶ ἐταράχθη Ζαχαρίας ἰδών, καὶ φόβος ἐπέπεσεν ἐπ᾿ αὐτόν. 13 Εἶπε δὲ πρὸς αὐτὸν ὁ ἄγγελος· μὴ φοβοῦ, Ζαχαρία· διότι εἰσηκούσθη ἡ δέησίς σου, καὶ ἡ γυνή σου ᾿Ελισάβετ γεννήσει υἱόν σοι, καὶ καλέσεις τὸ ὄνομα αὐτοῦ ᾿Ιωάννην· 14 καὶ ἔσται χαρά σοι καὶ ἀγαλλίασις, καὶ πολλοὶ ἐπὶ τῇ γεννήσει αὐτοῦ χαρήσονται. 15 Ἒσται γὰρ μέγας ἐνώπιον τοῦ Κυρίου, καὶ οἶνον καὶ σίκερα οὐ μὴ πίῃ καὶ Πνεύματος ῾Αγίου πλησθήσεται ἔτι ἐκ κοιλίας μητρὸς αὐτοῦ, 16 καὶ πολλοὺς τῶν υἱῶν ᾿Ισραὴλ ἐπιστρέψει ἐπὶ Κύριον τὸν Θεὸν αὐτῶν· 17 καὶ αὐτὸς προελεύσεται ἐνώπιον αὐτοῦ ἐν πνεύματι καὶ δυνάμει ᾿Ηλιού, ἐπιστρέψαι καρδίας πατέρων ἐπὶ τέκνα καὶ ἀπειθεῖς ἐν φρονήσει δικαίων, ἑτοιμάσαι Κυρίῳ λαὸν κατεσκευασμένον.

18 Καὶ εἶπε Ζαχαρίας πρὸς τὸν ἄγγελον· κατὰ τί γνώσομαι τοῦτο; Ἐγὼ γάρ εἰμι πρεσβύτης καὶ ἡ γυνή μου προβεβηκυῖα ἐν ταῖς ἡμέραις αὐτῆς. 19 Καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ἄγγελος εἶπεν αὐτῷ· ἐγώ εἰμι Γαβριὴλ ὁ παρεστηκὼς ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, καὶ ἀπεστάλην λαλῆσαι πρός σε καὶ εὐαγγελίσασθαί σοι ταῦτα. 20 Καὶ ἰδοὺ ἔσῃ σιωπῶν καὶ μὴ δυνάμενος λαλῆσαι ἄχρι ἧς ἡμέρας γένηται ταῦτα, ἀνθ᾿ ὧν οὐκ ἐπίστευσας τοῖς λόγοις μου, οἵτινες πληρωθήσονται εἰς τὸν καιρὸν αὐτῶν. 21 Καὶ ἦν ὁ λαὸς προσδοκῶν τὸν Ζαχαρίαν, καὶ ἐθαύμαζον ἐν τῷ χρονίζειν αὐτὸν ἐν τῷ ναῷ. 22 Ἐξελθὼν δὲ οὐκ ἠδύνατο λαλῆσαι αὐτοῖς, καὶ ἐπέγνωσαν ὅτι ὀπτασίαν ἑώρακεν ἐν τῷ ναῷ· καὶ αὐτὸς ἦν διανεύων αὐτοῖς, καὶ διέμενε κωφός. 23 καὶ ἐγένετο ὡς ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι τῆς λειτουργίας αὐτοῦ, ἀπῆλθεν εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ. 24 Μετὰ δὲ ταύτας τὰς ἡμέρας συνέλαβεν ᾿Ελισάβετ ἡ γυνὴ αὐτοῦ, καὶ περιέκρυβεν ἑαυτὴν μῆνας πέντε, 25 λέγουσα ὅτι οὕτω μοι πεποίηκεν ὁ Κύριος ἐν ἡμέραις αἷς ἐπεῖδεν ἀφελεῖν τὸ ὄνειδός μου ἐν ἀνθρώποις.

57 Τῇ δὲ ᾿Ελισάβετ ἐπλήσθη ὁ χρόνος τοῦ τεκεῖν αὐτήν, καὶ ἐγέννησεν υἱόν. 58 Καὶ ἤκουσαν οἱ περίοικοι καὶ οἱ συγγενεῖς αὐτῆς ὅτι ἐμεγάλυνε Κύριος τὸ ἔλεος αὐτοῦ μετ᾿ αὐτῆς, καὶ συνέχαιρον αὐτῇ. 59 Καὶ ἐγένετο ἐν τῇ ὀγδόῃ ἡμέρᾳ ἦλθον περιτεμεῖν τὸ παιδίον, καὶ ἐκάλουν αὐτὸ ἐπὶ τῷ ὀνόματι τοῦ πατρὸς αὐτοῦ Ζαχαρίαν. 60 Καὶ ἀποκριθεῖσα ἡ μήτηρ αὐτοῦ εἶπεν· οὐχί, ἀλλὰ κληθήσεται ᾿Ιωάννης. 61 Καὶ εἶπον πρὸς αὐτὴν ὅτι οὐδείς ἐστιν ἐν τῇ συγγενείᾳ σου ὃς καλεῖται τῷ ὀνόματι τούτῳ· 62 ἐνένευον δὲ τῷ πατρὶ αὐτοῦ τὸ τί ἂν θέλοι καλεῖσθαι αὐτόν. 63 Καὶ αἰτήσας πινακίδιον ἔγραψε λέγων· ᾿Ιωάννης ἐστὶ τὸ ὄνομα αὐτοῦ· καὶ ἐθαύμασαν πάντες.

64 Ἀνεῴχθη δὲ τὸ στόμα αὐτοῦ παραχρῆμα καὶ ἡ γλῶσσα αὐτοῦ, καὶ ἐλάλει εὐλογῶν τὸν Θεόν. 65 Καὶ ἐγένετο ἐπὶ πάντας φόβος τοὺς περιοικοῦντας αὐτούς, καὶ ἐν ὅλῃ τῇ ὀρεινῇ τῆς ᾿Ιουδαίας διελαλεῖτο πάντα τὰ ρήματα ταῦτα, 66 καὶ ἔθεντο πάντες οἱ ἀκούσαντες ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτῶν λέγοντες· τί ἄρα τὸ παιδίον τοῦτο ἔσται; Καὶ χεὶρ Κυρίου ἦν μετ᾿ αὐτοῦ.

67 Καὶ Ζαχαρίας ὁ πατὴρ αὐτοῦ ἐπλήσθη Πνεύματος ῾Αγίου καὶ προεφήτευσε λέγων· 68 Εὐλογητὸς Κύριος, ὁ Θεὸς τοῦ ᾿Ισραήλ,ὅτι ἐπεσκέψατο καὶ ἐποίησε λύτρωσιν τῷ λαῷ αὐτοῦ,76 Καὶ σύ, παιδίον, προφήτης ὑψίστου κληθήσῃ·προπορεύσῃ γὰρ πρὸ προσώπου Κυρίουἑτοιμάσαι ὁδοὺς αὐτοῦ.

80 Τὸ δὲ παιδίον ηὔξανε καὶ ἐκραταιοῦτο πνεύματι, καὶ ἦν ἐν ταῖς ἐρήμοις ἕως ἡμέρας ἀναδείξεως αὐτοῦ πρὸς τὸν ᾿Ισραήλ.

Ερμηνευτική απόδοση από τον μακαριστό Παναγιώτη Τρεμπέλα

1 Επειδή, όπως είναι γνωστό, πολλοί αποπειράθηκαν να συντάξουν διήγηση για τα γεγονότα και τις διδασκαλίες που εμείς οι πιστοί γνωρίζουμε με βεβαιότητα, 2 όπως μας τα παρέδωσαν με την προφορική τους διδασκαλία εκείνοι που από την αρχή του μεσσιακού έργου του Σωτήρος έγιναν αυτόπτες μάρτυρες του Ιησού Χριστού και υπηρέτες του κηρύγματός Του, 3 γι’ αυτό κι εγώ, που έχω εξετάσει και παρακολουθήσει με προσοχή και ακρίβεια από την αρχή όλα όσα σχετίζονται με το ευαγγέλιο, θεώρησα καλό να σου τα γράψω αυτά με τη σειρά τους, εκλαμπρότατε Θεόφιλε, 4 για να γνωρίσεις με σαφήνεια και με ακρίβεια την αυθεντική και αδιαμφισβήτητη αλήθεια των λόγων της πίστεως που προφορικά διδάχθηκες.

5 Την εποχή που στην Ιουδαία ήταν βασιλιάς ο Ηρώδης, ζούσε κάποιος ιερεύς που λεγόταν Ζαχαρίας, από την τάξη των λειτουργών του ναού, η οποία καταγόταν από τον ιερέα Αβιά. Και η γυναίκα του ήταν από τους απογόνους του Ααρών, και το όνομά της ήταν Ελισάβετ. 6 Και οι δύο ήταν ενάρετοι έναντι του Θεού, ο Οποίος ερευνά και γνωρίζει τις καρδιές όλων, και πορεύονταν σύμφωνα με όλες γενικά τις εντολές και τα παραγγέλματα του Κυρίου. Ήταν άμεμπτοι σε όλα και ελεύθεροι από κάθε σοβαρή ενοχή. 7 Δεν είχαν όμως παιδί, διότι η Ελισάβετ ήταν στείρα. Και επιπλέον βρίσκονταν και οι δύο σε αρκετά προχωρημένη ηλικία.

8 Όταν, λοιπόν, ήρθε η σειρά να εφημερεύσει η τάξη και η οικογένεια των ιερέων στην οποία ανήκε ο Ζαχαρίας, κι ενώ αυτός τελούσε ενώπιον του Θεού την ιερατική του λειτουργία, συνέβη το εξής: 9 Σύμφωνα με τη συνήθεια που επικρατούσε τότε στο ιερατείο, να εκλέγεται δηλαδή με κλήρο ο ιερεύς που θα πρόσφερε το θυμίαμα, έπεσε στον Ζαχαρία ο κλήρος να μπει στον ναό του Κυρίου και να προσφέρει θυμίαμα στο θυσιαστήριο των θυμιαμάτων. 10 Στο μεταξύ όλο το πλήθος του λαού βρισκόταν συναθροισμένο και προσευχόταν έξω, στο προαύλιο του ναού, την ώρα που καιγόταν το θυμίαμα. 11 Τότε του εμφανίστηκε άγγελος Κυρίου, ο οποίος στεκόταν στα δεξιά του θυσιαστηρίου, πάνω στο οποίο καιγόταν το θυμίαμα. 12 Κι όταν τον είδε ο Ζαχαρίας, ταράχθηκε και κυριεύθηκε από φόβο. 13 Ο άγγελος, όμως, του είπε: «Μη φοβάσαι, Ζαχαρία, αλλά να χαίρεσαι, διότι εισακούσθηκε από τον Θεό η δέησή σου που πολλές φορές έως τώρα έκανες. Η γυναίκα σου η Ελισάβετ θα σου γεννήσει ένα αγόρι, και θα του δώσεις το όνομα Ιωάννης. 14 Θα νιώσεις χαρά και αγαλλίαση· και πολλοί, όταν θ’ ακούσουν το προφητικό κήρυγμά του, θα χαρούν για τη γέννησή του. 15 Η γέννησή του θα φέρει τόση μεγάλη χαρά, διότι ο άνθρωπος αυτός θα είναι πραγματικά μεγάλος και αναγνωρισμένος από τον ίδιο τον Κύριο. Δεν θα πιει κρασί ή άλλο μεθυστικό ποτό. Και θα είναι γεμάτος με τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος από τον καιρό ακόμη που θα είναι στην κοιλιά της μητέρας του. 16 Και θα κάνει πολλούς απ’ τους απογόνους του Ισραήλ που έχουν αποπλανηθεί και απομακρυνθεί από τον Θεό με τις αμαρτίες τους να επιστρέψουν με τη μετάνοια στον ενανθρωπήσαντα Κύριο, τον Θεό τους. 17 Αυτός θα προπορευθεί από την έλευση του Θεανθρώπου Μεσσία έχοντας το ίδιο προφητικό χάρισμα του Πνεύματος και την ίδια παρρησία και δυναμική δράση που είχε και ο Ηλίας. Και θα τα χρησιμοποιεί αυτά για να ξαναγυρίσει στα παιδιά τις καρδιές των πατέρων που ψυχράνθηκαν και έχασαν κι αυτή τη φυσική τους στοργή, και να θερμάνει έτσι και να σφίξει στενότερα τους οικογενειακούς δεσμούς˙ κι ακόμη για να επαναφέρει τους απειθείς και δύστροπους και να τους κάνει να αποκτήσουν τις σκέψεις και το φρόνημα των δικαίων και να γίνουν ενάρετοι. Και έτσι να ετοιμάσει για τον Κύριο ένα λαό θρησκευτικώς και ηθικώς προετοιμασμένο να τον υποδεχθεί και να τον εγκολπωθεί ως Σωτήρα του».

18 Είπε τότε ο Ζαχαρίας στον άγγελο: «Με ποιο σημάδι θα βεβαιωθώ γι’ αυτό που μου λες; Αυτό μου φαίνεται απίθανο και απίστευτο, διότι εγώ είμαι γέρος και η γυναίκα μου είναι περασμένης ηλικίας». 19 Τότε ο άγγελος τού αποκρίθηκε: «Εγώ είμαι ο αρχάγγελος Γαβριήλ, που παραστέκομαι μπροστά στον Θεό για να τον υπηρετώ μαζί με τους άλλους αρχαγγέλους Του. Και με έστειλε ο Θεός να σου μιλήσω και να σου φέρω τη χαρμόσυνη αυτή είδηση. 20 Αλλά αφού ζητάς σημάδι, ιδού το έχεις, όχι όμως όπως το θέλεις: Θα χάσεις τη λαλιά σου και δεν θα μπορείς να μιλήσεις μέχρι την ημέρα που θα γίνουν αυτά, δηλαδή μέχρι τη γέννηση του παιδιού και την ονομασία του. Θα έχεις την τιμωρία αυτή, επειδή δεν πίστεψες στα λόγια μου, τα οποία θα πραγματοποιηθούν ολοκληρωτικά στην ώρα τους».

21 Ο λαός στο μεταξύ εξακολουθούσε να περιμένει τον Ζαχαρία. Κι όλοι απορούσαν, γιατί αυτός έμενε πολλή ώρα μέσα στον ναό κι αργούσε να βγει. 22 Αλλά κι όταν βγήκε από το θυσιαστήριο, δεν μπορούσε να τους μιλήσει και ν’ απαντήσει σε όσους τον ρωτούσαν για την αργοπορία του. Και κατάλαβαν ότι μέσα στον ναό είχε δει κάποια οπτασία. Κι αυτός εξακολουθούσε να συνεννοείται με αυτούς με νεύματα και παρέμενε κουφός και άλαλος.

23 Κι όταν συμπληρώθηκαν οι ημέρες της εβδομάδος εκείνης που είχε το καθήκον να λειτουργεί στον ναό, έφυγε από τα Ιεροσόλυμα και πήγε στο σπίτι του. 24 Ύστερα, λοιπόν, από τις ημέρες αυτές, έμεινε έγκυος η σύζυγός του η Ελισάβετ, και επί πέντε μήνες από συστολή έκρυβε με επιμέλεια την εγκυμοσύνη της. 25 Όταν, όμως, πλέον δεν μπορούσε να κρυφτεί, έλεγε σε αυτούς που ήθελαν να την συγχαρούν: «Μου έκανε αυτό το καλό ο Θεός έτσι, σε περασμένη ηλικία, τις ημέρες αυτές που επέβλεψε με ευμένεια σε ‘μένα για να μου αφαιρέσει την ντροπή που ένιωθα ανάμεσα στους ανθρώπους εξαιτίας της στειρότητας και της ατεκνίας μου».

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………

57 Όταν, λοιπόν, συμπληρώθηκε ο χρόνος των εννέα μηνών για να γεννήσει η Ελισάβετ, γέννησε αγόρι. 58 Κι άκουσαν οι γείτονές της και οι συγγενείς της ότι ο Κύριος έδειξε μεγάλο και θαυμαστό το έλεός Του σ’ αυτήν, αφού της έδωσε παιδί σε τόσο προχωρημένη ηλικία. Και χαίρονταν κι αυτοί μαζί της. 59 Κι όταν το παιδί έγινε οκτώ ημερών ήλθαν πάλι οι συγγενείς και οι γείτονες για να του κάνουν περιτομή. Και υπολόγιζαν να το ονομάσουν με το όνομα του πατέρα του, δηλαδή Ζαχαρία. 60 Αλλά η μητέρα του παιδιού, φωτισμένη από το Πνεύμα του Θεού, πήρε τον λόγο και είπε: «Όχι. Δεν θα ονομαστεί Ζαχαρίας, αλλά Ιωάννης».61 Εκείνοι όμως της είπαν: «Δεν υπάρχει κανένας στην οικογένειά σου που να έχει αυτό το όνομα». 62 Ρωτούσαν, λοιπόν, με νοήματα τον πατέρα του σαν τι όνομα ήθελε να δώσει στο παιδί. 63 Κι εκείνος, αφού ζήτησε ένα μικρό πίνακα, έγραψε αυτές ακριβώς τις λέξεις: «Ιωάννης είναι το όνομά του». Κι όλοι απόρησαν και θαύμασαν για την παράδοξη αυτή συμφωνία του Ζαχαρία με την Ελισάβετ.

64 Άνοιξε τότε αμέσως το στόμα του Ζαχαρία και λύθηκε η γλώσσα του και μιλούσε πλέον ελεύθερα δοξάζοντας και ανυμνώντας τον Θεό. 65 Κι απ’ το θαύμα αυτό όλοι όσοι κατοικούσαν εκεί τριγύρω κυριεύθηκαν από φόβο. Και σε ολόκληρη την ορεινή περιοχή της Ιουδαίας διαδόθηκαν όλα αυτά τα γεγονότα που αναφέρονταν στην ονομασία του παιδιού και στη θαυμαστή θεραπεία της αφωνίας του πατέρα του. 66 Κι όσοι τα άκουσαν, τα έβαλαν μέσα στην καρδιά τους και τα χάραξαν βαθιά στη μνήμη τους λέγοντας: «Τι άραγε θα γίνει το παιδί αυτό, στο οποίο η πρόνοια του Θεού φανερώθηκε τόσο θαυμαστή, ύστερα μάλιστα απ’ όλα αυτά που έγιναν στη γέννησή του;». Και πράγματι το προστατευτικό χέρι του Κυρίου ήταν μαζί του.

67 Ο Ζαχαρίας τότε, ο πατέρας του, πλημμύρισε με Πνεύμα Άγιον και προφήτευσε την έλευση του Μεσσία και την αποστολή του παιδιού με τα εξής λόγια: 68 «Ας είναι ευλογημένος και δοξασμένος ο Κύριος, που ονομάζεται Θεός του Ισραήλ. διότι απ’ όλα τα έθνη μόνο οι Ισραηλίτες Τον γνώρισαν και Τον λάτρευσαν. Ας είναι δοξασμένος, διότι επισκέφθηκε τον λαό Του και τον απελευθέρωσε απ’ τους ορατούς και αόρατους εχθρούς. 76 Και συ, παιδί μου, θα αναδειχθείς και θα αναγνωρισθείς προφήτης του Υψίστου Θεού. Διότι θα προπορευθείς μπροστά από τον ενανθρωπήσαντα Κύριο, για να ετοιμάσεις τους δρόμους μέσα απ’ τους οποίους θα πλησιάσει τον καθένα ξεχωριστά απ’ τους ανθρώπους για να τους οδηγήσει στη σωτηρία».

………………………………………………………………………………………………………………….

80 Στο μεταξύ το παιδί μεγάλωνε σωματικά, και οι πνευματικές του δυνάμεις ισχυροποιούνταν κάτω από τον φωτισμό και την ενίσχυση του Αγίου Πνεύματος. Κι έμενε στις ερημιές ζώντας μακριά από τους θορύβους του κόσμου, μέχρι την ημέρα που είχε ορίσει η θεία πρόνοια να φανερωθεί και να αναδειχθεί ως προφήτης και απεσταλμένος του Θεού στον ισραηλιτικό λαό.