Ὁ νοῦς εἶναι ὁ ὀφθαλμός τῆς ψυχῆς καί ὁ προορισμός του, ἡ λειτουργία του ἡ σωστή, εἶναι νά βλέπει πρός τόν Θεό

Λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες, πρίν πᾶς στόν Θεό, πρέπει νά βρεῖς τόν ἑαυτόν σου. Πῶς θά βρεῖς τόν Θεό, ἄν δέν βρεῖς τόν ἑαυτό σου πρῶτα; Λέει πολύ ὄμορφα ὁ Μέγας Βασίλειος: «Νοῦς μή σκεδαννύμενος ἐπί τά ἔξω», ὁ νοῦς πού δέν σκορπίζεται στά ἔξω μέ τίς αἰσθήσεις, «ἔρχεται εἰς ἑαυτόν», γυρνάει στόν ἑαυτόν του.

Ὁ νοῦς εἶναι ἡ ψυχή, ὁ ἐσωτερικός ἄνθρωπος, ὁ ὁποῖος διασπᾶται διαμέσου τῶν αἰσθήσεων. Ὅσο πιό ἔντονα εἶναι τά μηνύματα τά ὀπτικά, τά ἀκουστικά, τόσο πιό ἔντονος εἶναι καί ὁ διασκορπισμός. Ἐξ οὖ καί ἡ λέξη «διασκέδαση», τό ὁποῖο εἶναι τό ἀντίθετο τῆς ψυχαγωγίας. Διασκέδαση σημαίνει σκόρπισμα, ἐνῶ ψυχαγωγία σημαίνει ἀγωγή τῆς ψυχῆς πρός τόν Θεό.

Ὅσο, λοιπόν, λέει ὁ Μέγας Βασίλειος, ὁ νοῦς δέν σκορπίζεται, τότε ἔρχεται στόν ἑαυτόν του, βρίσκει ὁ ἄνθρωπος τόν ἑαυτόν του καί διά τοῦ ἑαυτοῦ του μετά ἀνεβαίνει στόν Θεό, γιατί ὁ νοῦς εἶναι πλασμένος ἀπό τόν Θεό, γιά νά βλέπει τόν Θεό. Γι’ αὐτό μᾶς δόθηκε, εἶναι ὁ ὀφθαλμός τῆς ψυχῆς. Καί ὁ προορισμός του, ἡ λειτουργία του ἡ σωστή, εἶναι ἀκριβῶς νά βλέπει πρός τόν Θεό. Αὐτός εἶναι καί ὁ ρόλος τῆς Ἐκκλησίας, νά διορθώσει τήν λανθασμένη κατεύθυνση πού ἔχει πάρει ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου, ὁ ὁποῖος ἔχει σκοτιστεῖ.

Ἱερομ. Σάββα Ἁγιορείτου

(Ὁμιλία 8 – 12 – 2013)