Περί χαρισμάτων

Περί χαρισμάτων – 1ον

Τοῦ Πρωτοπρεσβυτέρου π. Διονυσίου Τάτση

1ον

Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ἔχουν χαρίσματα ἀπὸ τὸ Θεό, ἄλλοι μικρὰ καὶ ἄλλοι μεγάλα, καὶ ἄλλοι λίγα ἢ πολλά, τὰ ὁποῖα πρέπει νὰ θέτουν στὴν ὑπηρεσία τῆς κοινωνίας καὶ νὰ μὴ περιορίζονται μόνο στὸν ἑαυτό τους καὶ τοὺς οἰκείους τους.

Ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, ὅταν γίνεται δεκτὸς ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο, διαμορφώνει νέα φρονήματα καὶ προεκτείνει τὰ ἐνδιαφέροντά του πρὸς τὸν πλησίον. Ἀνακαινίζεται ὁ νοῦς του, ξεπερνάει τὸν ἑαυτό του μὲ ταπείνωση καὶ ξανοίγεται στὴν ἀπεραντοσύνη τῆς ἀγάπης. Οἱ δυνάμεις του καὶ τὰ χαρίσματά του εἶναι στὴ διακονία τῶν ἄλλων καὶ γενικὰ στὸ σύνολο τῆς Ἐκκλησίας. Αὐτὸ βέβαια εὔκολα λέγεται, ἀλλὰ δύσ­κολα ἐπιτυγχάνεται. Προϋποθέτει πνευματικὴ καλλιέργεια, ἐγρήγορση στὴν ἐν Χριστῷ ζωὴ καὶ ἀξιοποίηση τῆς σχετικῆς ἐμπειρίας τῶν ἐνάρετων ἀνθρώπων, ἡ ὁποία ὡς γνωστὸν πείθει, ἐμπνέει καὶ αἴρει ἐπιφυλάξεις καὶ δυσκολίες.

Τὰ χαρίσματα, καὶ τὰ φυσικὰ καὶ τὰ ἐπίκτητα, εὔκολα ὁδηγοῦν τὸν ἄνθρωπο στὴν ὑπερηφάνεια καὶ αὐτὸ ἀποτελεῖ μεγάλη ντροπή, ἀφοῦ ὅλα εἶναι δῶρο τοῦ Θεοῦ. Ὁ ὅσιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος, τονίζει σχετικά: «Ὅποιος ὑπερηφανεύεται γιὰ φυσικὰ χαρίσματα, δηλαδὴ ὀξύνοια (γρήγορη ἀντίληψη), εὐκολία στὴ μάθηση, στὴν ἀνάγνωση καὶ στὴν προφορά, εὐφυία καὶ ἄλλα παρόμοια, αὐτὸς οὐδέποτε θὰ ἀποκτήσει τὰ ὑπερφυσικὰ ἀγαθά. Διότι ὁ ἄπιστος στὰ λίγα θὰ φανεῖ καὶ στὰ πολλὰ ἄπιστος καὶ κενόδοξος»1. Καὶ συμπληρώνει ὁ ὅσιος Ἰωάννης: «Γιὰ τὴν ἀπόκτηση τῆς τέλειας ἀγάπης καὶ πλούσιων χαρισμάτων καὶ θαυματουργικῆς καὶ προορατικῆς δύναμης, πολλοὶ βασανίζουν καὶ καταπονοῦν ἀδίκως τὸ σῶμα τους. Λησμόνησαν οἱ ταλαίπωροι ὅτι ὄχι οἱ κόποι, ἀλλὰ κυρίως ἡ ταπείνωση εἶναι ἡ μητέρα ὅλων αὐτῶν. Ὅποιος ἀπαιτεῖ πνευματικὰ δῶρα ἀντὶ τῶν κόπων του, ἔβαλε σαθρὸ θεμέλιο. Ὅποιος ὅμως θεωρεῖ τὸν ἑαυτὸ του χρεώστη δοῦλο, αὐτὸς ξαφνικὰ θὰ λάβει ἀπὸ τὸ Θεὸ ἀνέλπιστο πνευματικὸ πλοῦτο».2

Ἰδιαίτερα προσεκτικοὶ πρέπει νὰ εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ ἔχουν πολλὰ χαρίσματα ποὺ τοὺς χορηγεῖ ὁ Θεός. Πρέπει νὰ τὰ βλέπουν «σὰν αἰτία μεγαλύτερης τιμωρίας, γιατί δὲν τοὺς ἀξίζουν. Ἔτσι ὁ νοῦς τους θὰ ἀσφαλίζεται ἀπὸ τοὺς κλέφτες, ὄντας κλεισμένος μέσα στὸ ταμεῖο τῆς μετριοφροσύνης».3

Δὲν ἔχουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι τὰ ἴδια χαρίσματα. Διαφορετικοὶ οἱ ἄνθρωποι, διαφορετικὰ καὶ τὰ χαρίσματα. Ὅλοι ὡστόσο ἀποτελοῦν τὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. Ὅπως συμβαίνει καὶ μὲ τὰ μέλη καὶ τὰ ὄργανα τοῦ ἀνθρώπινου σώματος. Τὸ κάθε μέλος ἔχει τὸ δικό του ἔργο καὶ τὸ ἕνα μέλος ἔχει τὴν ἀνάγκη τοῦ ἄλλου καὶ ὅλα μαζὶ συνεργάζονται ἁρμονικὰ καὶ τὸ σῶμα ἔχει πολλὲς δυνατότητες.

Ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἀναφέρει στοὺς Ρωμαίους ὅτι «στὸ χῶρο τῆς πίστεως ὁ Θεὸς εἶναι ποὺ χάρισε στὸν καθένα σας ὅ,τι ἔχετε. Παράδειγμα τὸ σῶμα μας. Ἔχουμε πολλὰ μέλη, δὲν ἐπιτελοῦν ὅμως ὅλα τὴν ἴδια λειτουργία. Ἔτσι καὶ τὸ πλῆθος τῶν χριστιανῶν εἴμαστε ἕνα σῶμα χάρη στὸ Χριστό, καὶ καθένας μας ἀποτελεῖ μέλος τοῦ σώματος, ποὺ μέλη του εἶναι κι ὅλοι οἱ ἄλλοι. Ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ μᾶς ἔδωσε διάφορα πνευματικὰ χαρίσματα. Ἄλλος εἶναι προφήτης, γιὰ νὰ κηρύττει ἀνάλογα μὲ τὸ βαθμὸ τῆς πίστεώς του· ἄλλος ἔχει τὸ χάρισμα τῆς διακονίας, γιὰ νὰ προσφέρει τὶς ὑπηρεσίες του. Τὸ ἴδιο κάνει κι ὁ δάσκαλος τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ μὲ τὴ διδασκαλία, κι ὅποιος ἔχει τὸ χάρισμα νὰ στηρίζει τοὺς ἀδελφούς. Ἀλλὰ κι ὅποιος μοιράζει τὰ ἀγαθά του μὲ τοὺς ἄλλους, νὰ τὸ κάνει μὲ ἁπλότητα, ὁ προϊστάμενος νὰ δείχνει ζῆλο γιὰ τὸ ἔργο του, ὅποιος μοιράζει τὶς ἐλεημοσύνες νὰ τὸ κάνει μὲ καλωσύνη».4

Σημειώσεις: 1. Ἰωάννου τοῦ Σιναΐτου, Κλῖμαξ, Ὠρωπὸς 1978, σελ. 242. 2. Αὐτόθι. 3. Ὅπ. παρ., σελ. 266. 4. ιβ΄ 3-18.

orthodoxostypos

………………………………………………………….

Περί χαρισμάτων – 2ον

2ον.-Τελευταῖον

Ἴσως κάποιος νὰ ἰσχυριστεῖ ὅτι δὲν ἔχει ἰδιαίτερα χαρίσματα, γιὰ νὰ τὰ διαθέσει στὴν ὑπηρεσία τοῦ πλησίον καὶ στὴ διακονία τῆς Ἐκκλησίας. Μὲ τὶς λίγες του δυνάμεις προσπαθεῖ νὰ καλύψει τὶς βιοτικές του ἀνάγκες, ποὺ κάποτε ξεπερνοῦν τὶς δυνατότητές του. Ὅμως ὁ Μέγας Βασίλειος μιλάει γιὰ καλλιέργεια τοῦ χαρίσματος, ἡ ὁποία τὸ πολλαπλασιάζει: «Ἐκεῖνος ποὺ δέχθηκε μὲ εὐγνωμοσύνη τὴν πρώτη δωρεὰ (τὸ πρῶτο χάρισμα) τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν καλλιέργησε μὲ ἐπιμέλεια γιὰ τὴ δόξα, ἀξιώνεται νὰ λάβει ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ ἄλλες δωρεές. Ἀντίθετα, ἀπὸ τὸν ἀγνώμονα καὶ ὀκνηρὸ ἀφαιρεῖται καὶ ἡ δωρεὰ ποὺ προϋπῆρχε, δὲν ἀξιώνεται νὰ λάβει ἐκείνη, ποὺ τοῦ εἶχε ἑτοιμαστεῖ καὶ παραδίνεται στοὺς ἀγγέλους, γιὰ νὰ τιμωρηθεῖ».5

Καὶ συνεχίζει ὁ ἅγιός μας προτρέποντας τοὺς ἀνθρώπους νὰ εἶναι εὐχαριστημένοι μὲ τὰ χαρίσματα, ποὺ ἔχουν καὶ νὰ συνεργάζονται μεταξύ τους μὲ ἀγάπη: «Ἀφοῦ ὑπάρχουν διάφορα χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, καὶ δὲν μπορεῖ ἕνας νὰ τὰ κατέχει ὅλα, οὔτε ὅλοι διαθέτουν τὸ ἴδιο χάρισμα, πρέπει μὲ σύνεση καὶ εὐχαρίστηση ὁ καθένας νὰ καλλιεργεῖ τὸ χάρισμα, ποὺ τοῦ δόθηκε καὶ ὅλοι νὰ συνεργάζονται μεταξύ τους μὲ ἀγάπη Χριστοῦ, ὅπως τὰ μέλη τοῦ ἴδιου σώματος. Ἔτσι οὔτε ἐκεῖνος ποὺ μειονεκτεῖ σὲ χαρίσματα θὰ συγκρίνει τὸν ἑαυτό του μὲ ἐκεῖνον ποὺ ὑπερτερεῖ μὲ ἀποτέλεσμα νὰ ἀπογοητεύεται, οὔτε ἐπίσης ὁ ἀνώτερος θὰ περιφρονεῖ τὸν κατώτερο. Γιατί ὅσοι διαιροῦνται σὲ κόμματα καὶ φατριάζουν, εἶναι οἱ καταδικασμένοι νὰ διαλυθοῦν καὶ νὰ ἐξαφανισθοῦν».6

Μιλώντας γιὰ τὰ χαρίσματα τῶν ἀνθρώπων δημιουργεῖται ὁ προβληματισμὸς ἂν τὰ χαρίσματα κάνουν καλύτερη τὴ ζωή μας καὶ τί πρέπει νὰ προσέχουμε, γιὰ νὰ εἶναι ἡ συμπεριφορά μας μὲ τοὺς ἄλλους ὄντως χριστιανικὴ καὶ ὄχι ὑποκριτικὴ χωρὶς οὐσιαστικὸ περιεχόμενο. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ὑποδεικνύει τὸν τρόπο, μὲ τὸν ὁποῖο πρέπει νὰ ζεῖ ὁ πιστὸς ἀνάμεσα στοὺς ἄλλους χριστιανούς.7 Εἶναι ἐνδιαφέροντα τὰ ὅσα σημειώνει.

α΄. Ὁ πιστὸς πρέπει νὰ διακρίνεται γιὰ τὴν ἀληθινὴ ἀγάπη, χωρὶς ὑποκρισία, μὲ ἀποφυγὴ κάθε πονηρῆς σκέψης καὶ πράξης. Νὰ ἔχει σταθερότητα στὸ καλό. Ὄχι συμπεριφορὰ ἀσταθῆ καὶ εὐκόλως μεταβαλλόμενη.

β΄. Ἡ ἀγάπη πρὸς τοὺς ἀδελφοὺς πρέπει νὰ εἶναι ἔμπρακτη καὶ ἀμοιβαία. Νὰ ὑπάρχει ἅμιλλα ἀγάπης καὶ τιμῆς. Ὁ καθένας νὰ εἶναι πρόθυμος ἀπέναντι στοὺς ἄλλους. Νὰ ἔχει ζῆλο δίχως ὀκνηρία. Νὰ ἔχει πνευματικὸ ἐνθουσιασμό, δηλαδὴ «οἱ ἐσωτερικές του πνευματικὲς δυνάμεις νὰ εἶναι γεμᾶτες ἀπὸ θερμὴ ἀφοσίωση καὶ πάντοτε ζεστὲς ἀπὸ τὴν πνευματικὴ φλόγα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος»8, ὅπως σημειώνει ὁ ἑρμηνευτὴς Π.Ν. Τρεμπέλας.

γ΄. Ὁ πιστὸς ἔχει ἐλπίδα στὰ μελλοντικὰ ἀγαθά, ἡ ὁποία τοῦ δίνει χαρὰ καὶ συνάμα τὸν στηρίζει στὶς θλίψεις του. Ἔχει ὑπομονή, ἀλλὰ καὶ ἐπίμονη προσευχή.

δ΄. Δὲν εἶναι ἀδιάφορος στὶς ἀνάγκες τῶν ἀδελφῶν. Συμβάλλει στὴν κάλυψή τους καὶ εἶναι πρόθυμος νὰ φιλοξενεῖ.

ε΄. Ὁ πιστὸς «εὐλογεῖ τοὺς διῶκτες του», δηλαδὴ εὔχεται γι’ αὐτούς, λέει καλὰ λόγια ζητώντας ἀπὸ τὸ Θεὸ νὰ τοὺς φωτίσει, γιὰ νὰ συναισθανθοῦν τὴν εὐθύνη τῶν πράξεών τους. Ἀποφεύγει τὶς κατάρες καὶ προστατεύει τὴ διάθεσή του νὰ μὴ πέσει στὸ πάθος τοῦ μίσους καὶ τῆς ἀντεκδίκησης. Δὲν ὑπερασπίζεται τὸν ἑαυτό του καὶ «δίνει τόπο στὴ ὀργή». Εἰρηνεύει μὲ ὅλους καὶ συμμετέχει στὴ χαρὰ καὶ τὸν πόνο τῶν συνανθρώπων του, τρέφει καὶ ποτίζει τὸν ἐχθρό του, ξεπερνώντας τὰ συναισθήματα. Σὲ ὅλες τὶς ὑποθέσεις καὶ τὰ προβλήματα βγαίνει νικητής, γιατί ἔχει καλὸ τρόπο καὶ διακρίνεται γιὰ τὴν ἀγαθοεργία του. Νικάει τὸ κακὸ μὲ τὸ καλό.

Γενικὰ ὁ πιστὸς ἔχει πάντα ὡς γνώμονα τὸ λόγο τοῦ Ἀποστόλου Παύλου ὅτι «ἡ ἀγάπη τῷ πλησίον κακὸν οὐκ ἐργάζεται»9.

Σημειώσεις:

5. Βασιλείου Δ. Χαρώνη, Παιδαγωγικὴ ἀνθρωπολογία Μεγάλου Βασιλείου, τόμος Γ΄, Ἀθήνα 2004, σελ. 575. 6. Ὅπ. παρ, σελ. 575-576. 7. Ρωμ. ιβ΄ 9-21. 8. Ἡ Καινὴ Διαθήκη, μὲ σύντομη ἑρμηνεία, Ἀθήνα 2011, σελ. 689. 9. Ρωμ. ιγ΄ 10.

https://aktines.blogspot.com/2025/11/blog-post_94.html#more