Συμπεράσματα.Ἐπίμετρο

 Η ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΕΙΝΑΙ ΝΕΥΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΣΘΕΝΕΙΑ, Η ΔΕ 

ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ

 πρ. Ιωάννης Σ. Ρωμανίδης, Καθηγητής Πανεπιστημίου  

Μετατροπή από την καθαρεύουσα στη νεοελληνική (Ρωμαίικη) γλώσσα από τον Θ.Φ.Δ.

  Πηγή Πρωτότυπου κειμένου: http://www.romanity.org/htm/rom.e.02.i_thriskeia_einai_neurobiologiki_astheneia.01.htm

IV. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Ο Φραγκο-Λατινικός και ο Δυτικός Πολιτισμός και το Ισλάμ είναι κυριαρχημένα από την νόσο της θρησκείας και της αναζητούσας την ευδαιμονία ιδιοτελείας. Αυτή ακριβώς η αρρώστια βρίσκεται στο θεμέλιο όλων των προσωπικών και κοινωνικών νοσημάτων. Παραμένουσα πάντα ανεξέλεγκτη, οδηγεί αυτομάτως σε συγκρούσεις συμφερόντων σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας και στην ιδιοτελή εκμετάλλευση των ανθρώπων και του περιβάλλοντος από τους συνανθρώπους τους. Η σύγχρονη τεχνολογία και επιστήμη υποτάχθηκαν στην εξυπηρέτηση της αρρώστιας αυτής, όπως εκφράζεται στην καταναλωτική οικονομία, η οποία διαβρώνει τις κοινωνικές δομές και ωθεί στην εκμετάλλευση των φυσικών πόρων πέρα από τα υποφερτά όρια.

Η ανθρωπότητα κατόρθωσε να επιβιώσει των αναριθμήτων καταστροφών του παρελθόντος, οι οποίες προκλήθηκαν από αυτήν την νόσο. Όμως η γενεά μας έχει την "τιμή" να ζει σε εκείνη την φάση της ανθρώπινης ιστορίας, η οποία, για πρώτη φορά, μαρτυρεί περί της "ικανότητος" της ανθρωπότητας να αυτο-καταστραφεί πλήρως, είτε από πυρηνικό συμβάν ή από μόλυνση και διατάραξη της οικολογικής ισορροπίας. Ίσως η μεγαλύτερη απειλή για την ασφάλεια του πλανήτη μας προέρχεται από αποκαλυπτικούς ονειροπόλους θρησκευομένους.

Η ωμή ιδιοτέλεια για την επιβίωση του κόσμου και για την ευημερία της κοινωνίας μπορεί τελικά να εξαναγκάσει τους υπευθύνους να βρουν μία λύση στο φάσμα αυτό της πυρηνικής και της οικολογικής καταστροφής. Η μόνη λύση φαίνεται να είναι η συλλογική αυτο-επιβολή μιας ασκητικής εγκράτειας.

Το ότι, 1) ο πόθος για την ευδαιμονία είναι "η" αρρώστια της ανθρωπότητος, την οποία προωθούν σχεδόν όλες οι θρησκείες, και το ότι, 2) η θεραπεία της "είναι" η κάθαρση και ο φωτισμός της καρδιάς και ο δοξασμός, είναι δύο αλήθειες της αποκαλύψεως που ο κόσμος θα έκανε καλά να μην αγνοεί.

Αυτές οι αλήθειες τυγχάνουν να είναι τα κλειδιά της μετ' αλλήλων ενώσεως στη άκτιστη δόξα της Αγίας Τριάδος για την οποία προσεύχεται ο Χριστός (Ιω. 17) για να πιστεύσει ο κόσμος.

 

V. ΕΠΙΜΕΤΡΟ

Η αντίληψη για τον άνθρωπο του Ελληνικού Πολιτισμού δεν είχε τον τρόπο εκφράσεως για την κυκλική κίνηση του πνεύματος το οποίο προσεύχεται με την καρδιά της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης. Γι' αυτό οι Πατέρες πήραν τους όρους "νους," "λόγος" και "διάνοια" και ταύτισαν τον "νου" με το "πνεύμα" που προσεύχεται στην καρδιά. Έτσι έχουμε την διάκριση μεταξύ α) "της λογικής λατρείας" την οποία τελεί "το βασίλειο ιεράτευμα," στην οποία μετέχουν οι ιδιώτες (λαϊκοί) με το "αμήν" τους, και β) "της νοερής λατρείας" με την καρδιά των φωτισμένων και γ) "του δοξασμού (θεώσεως)" όπου τα νήπια του φωτισμού γίνονται άνδρες και επιστρέφουν στην κατάσταση του φωτισμού προφήτες. Μέσα στα πλαίσια αυτά ο Άγιος Ιωάννης Δαμασκηνός παραπονούμενος γράφει (στο έργο περί μετανοίας και εξομολογήσεως) ότι υπάρχουν επίσκοποι στην εποχή του που στην εποχή των αποστόλων θα έλεγαν μόνο "αμήν" στην Εκκλησία.

Σημειωτέον ότι καθ' όλη την διάρκεια του φωτισμού της καρδιάς, δηλαδή της νοερής ευχής, ο εγκέφαλος συνεχίζει να επικοινωνεί φυσιολογικά με το περιβάλλον και να δουλεύει κανονικά. Το ίδιο συμβαίνει και στην κατάσταση αυτού που δοξάσθηκε εσωτερικά από τον Χριστό, όταν συνηθίσει να βλέπει τα πάντα με την άκτιστη δόξα Του, και γενόμενος από νήπιο άνδρας επιστρέφει στην κατάσταση του φωτισμού της νοερής προσευχής.

Με άλλα λόγια τα τέκνα του Νεο-Πλατωνικού μυστικισμού του Αυγουστίνου, και των Φραγκο-Λατίνων και κάποιων δήθεν ορθοδόξων, που επιδιώκουν την έκσταση του νου και της ψυχής εκτός του σώματός τους, αναζητώντας ενόραση των ανύπαρκτων άυλων στον νου του Θεού αρχετύπων, ασχολούνται με "δαιμόνων εύρημα." Αυτήν την αίρεση του Βαρλαάμ καταδίκασε η Θ’ Οικουμενική Σύνοδος το 1341 χωρίς δυστυχώς να καταλάβει ότι είναι του Αυγουστίνου και της παραδόσεως των Καρλοβιγκίων Φράγκων που άρχισε τα τέλη του 8ου αιώνα. Οι προηγούμενοι Μεροβίγκιοι Φράγκοι ήταν Ορθόδοξοι και είχαν καταδικάσει την περί χάριτος και αμαρτίας διδασκαλία του Αυγουστίνου.

Μέχρι τον 12ο αιώνα οι Καρλοβίγκοι Φράγκοι γνώριζαν μόνο τα έργα του Αυγουστίνου ολόκληρα. Είχαν αποκτήσει τον 8ο αιώνα τα έργα του Διονυσίου Αρεοπαγίτη τα οποία μετέφρασε ο Ιωάννης Σκώτος Ερουέγια. Έγραψε ο ίδιος πολλά έργα δικά του τα οποία χρήζουν μελέτης από Ορθοδόξους. Οι Φράγκοι όμως υποδούλωσαν τελικά τον Αρεοπαγίτη στον Νεο-Πλατωνικό μυστικισμό του Αυγουστίνου. Τον 12ο αιώνα απέκτησαν λατινική μετάφραση του έργου "Ακριβής Έκθεσις της Ορθοδόξου Πίστεως" του Αγίου Ιωάννου Δαμασκηνού και υποδούλωσαν και αυτόν στον Αυγουστίνο. Εν τω μεταξύ είχαν αρχίσει να συλλέγουν ως επί το πλείστον μόνο προτάσεις (Sententiae) άλλων Λατινοφώνων Πατέρων που μάζευαν από κανονικές συλλογές και ερμηνευτικά σχόλια Πατέρων της Αγίας Γραφής. Βάσει αυτών των προτάσεων άρχισαν με τον Πέτρο Λομβαρδό (πέθανε 1160) να γράφουν στοχαστική, μάλιστα, συστηματική θεολογία. Δηλαδή έμαθαν να θεολογούν βάσει κειμένων εκτός της συνάφειάς τους.

Ο Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς συνοψίζει την πατερική παράδοση κατά του μυστικισμού ως εξής "Το δ' έξω τον νουν, ου του σωματικού φρονήματος αλλ' αυτού του σώματος ποιείν, ως εκεί νοεροίς θεάμασιν εντύχοι, της ελληνικής εστι πλάνης αυτό το κράτιστον και πάσης κακοδοξίας ρίζα και πηγή, δαιμόνων εύρημα και παίδευμα γεννητικόν ανοίας και γέννημα της απονοίας." (Λόγος Υπέρ Των Ιερώς Ησυχαζόντων, Ι,β,4.)

Αναπόσπαστο μέρος της εν λόγω θεραπείας είναι ότι ο τέλειος άνδρας  έχει γίνει γνώστης και των νοημάτων του "σατανά" αφού "ου γαρ αυτού τα νοήματα αγνοούμεν" (Β Κορ. 2,11). Το αήττητο όπλο κατά του διαβόλου είναι η θεραπεία του βραχυκλώματος μεταξύ της νοερής ενέργειας της καρδιάς και της λογικής του εγκεφάλου. Η θεραπεία συνίσταται στον περιορισμό όλων των νοημάτων, είτε καλών ή κακών, στον εγκέφαλο που επιτυγχάνεται μόνο όταν η νοερή ενέργεια της καρδιάς επανέρχεται στην φυσιολογική της κυκλική κίνηση μέσω της αδιαλείπτου νοερής προσευχής. Αφελείς είναι οι υποστηρίζοντες τη δυνατότητα να αποβάλλει κανείς τα κακά νοήματα και να κρατήσει μόνο καλά νοήματα στον εγκέφαλο. Πρέπει κανείς να γνωρίζει ακριβώς τα νοήματα του διαβόλου για να τον νικήσει. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω της κυκλικής κινήσεως του νου στην καρδιά. Ο Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς συνοψίζει την πατερική παράδοση ως εξής: "Ου γαρ δη λέληθεν αυτούς, ότι ουχ ως η όψις τάλλα μεν ορά των ορατών, εαυτήν δε ουχ ορά, ούτω και ο νους, αλλ' ενεργεί μεν και τάλλα, ων αν δέοιτο περισκοπών, ο φησι κατ' ευθείαν κίνησιν του νου Διονύσιος ο μέγας, εις εαυτόν δ' επάνεισι και ενεργεί καθ' εαυτόν, όταν εαυτόν ο νους ορά. Τούτο δ' αύθις 'κυκλικήν' είναι κίνησιν ο αυτός φησιν. Αύτη δ' η του νου εστιν ενέργεια κρείττων και ιδιαιτάτη, δι' ης και υπέρ εαυτών γινόμενος έσθ' ότε τω Θεώ συγγίνεται. "Νους γαρ", φησί, "μη σκεδαννύμενος επί τα έξω", -οράς ότι έξεισι; Εξιών ουν, επανόδου δείται' διο φησιν- "επάνεισι προς εαυτόν, δι' εαυτού δε προς τον Θεόν" ως δι' απλανούς αναβαίνει της οδού. Την τοιαύτην γαρ κίνησιν του νου και ο των νοερών απλανής επόπτης εκείνος Διονύσιος αδύνατον είναι πλάνη τινί περιπεσείν." (Υπέρ των Ιερώς Ησυχαζόντων, Ι,β,5.) Η άκτιστη πανταχού παρούσα δόξα του Θεού είναι ήδη μέσα στο κάθε πλάσμα και επομένως στην καρδιά του κάθε ανθρώπου μαζί με την δημιουργική, συνεκτική, προνοητική και ακόμη την καθαρτική ενέργειά Του. Το να ψάχνει κανείς τον Θεόν σε κάποιο υπερπέραν είναι σκέτη ανοησία. Με άλλα λόγια ο Διονύσιος δεν έχει καμία σχέση, ούτε με τον Νεο-Πλατωνισμό και ούτε με τους Φραγκο-Λατίνους, που φαντάζονται ότι τον ακολουθούν.

Ο λόγος που δεν υπάρχει στοχαστική θεολογία στην Ορθόδοξη Εκκλησία είναι το γεγονός ότι η νόσος της θρησκείας είναι νευρο-βιολογική και η θεραπεία της δεδομένη. "Μακάριοι οι καθαροί τη καρδία ότι τον Θεόν όψωνται."

Τ Ε Λ Ο Σ

  http://www.oodegr.com/oode/psyxotherap/nevrobiolog1.htm#IIb