Καστορίας Σεραφείμ: ''Πατέρες, θυσιαστεῖτε γιά τό λαό μας''

Θα μας αξιώσει και πάλι η φιλανθρωπία του Θεού να εισέλθουμε σε λίγες ημέρες στο στάδιο της Αγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστής.

Η περίοδος αυτή, η τόσο πνευματική και κατανυκτική, έχει σαν σκοπό να μας προετοιμάσει για να υποδεχθούμε το λυτρωτικό γεγονός της Αναστάσεως.

Αν η μεγάλη αυτή γιορτή της Αναστάσεως του Κυρίου μας αποτελεί την εορτή των εορτών και την πανήγυρη των πανηγύρεων, τότε η Μεγάλη Τεσσαρακοστή αποκτά ένα ιδιαίτερο νόημα προετοιμασίας, ώστε η ψυχή να νοιώσει την άρρητη και μυστική χαρά της Αναστάσεως.

Και επειδή την περίοδο αυτή στην καθημερινή τέλεση των Ιερών Ακολουθιών αναγινώσκεται ιδιαιτέρως η Παλαιά Διαθήκη, θα ήθελα να μεταφέρω στην αγάπη σας έναν στίχο από το βιβλίο των Παροιμιών του Σολομώντος, που έχει πάρα πολλή σημασία για την ζωή μας και κυρίως για τον πνευματικό μας καταρτισμό.

Ο σοφός Σολομών στο βιβλίο του Παροιμίες στο κεφάλαιο 28 στον στίχο 1 γράφει τα εξής χαρακτηριστικά:

«Φεύγει ασεβής μηδενός διώκοντος, δίκαιος δε ωσπερ λέων πέποιθε» - «Ο ασεβής και ένοχος φεύγει τρομαγμένος, χωρίς να τον καταδιώκη κανείς, διότι τον ελέγχει σφοδρώς η συνείδησίς του· ενώ ο δίκαιος σαν λεοντάρι έχει πεποίθησιν του εις την αθωότητά του και δι’ αυτό αντιμετωπίζει με γενναιότητα και ψυχραιμίαν πάντα κίνδυνον»1.

Στον στίχο αυτό ο φωτισμένος συγγραφέας περιγράφει την ενοχή της συνειδήσεώς μας, η οποία οφείλεται στην παρουσία της αμαρτίας, την παράβαση του θελήματος του Θεού, εν συνεχεία την ενοχή και τις τύψεις με τελευταίο στάδιο, όπως το έχουν ονομάσει, την κόλαση της συνειδήσεως2.

Το παρατηρούμε αυτό στην Παλαια Διαθήκη και μάλιστα στην πτώση των Πρωτοπλάστων, στην φυγή του Κάιν και στην αμαρτία του Δαβίδ.

Είναι γνωστός ο 50ος ψαλμός και μάλιστα ο στίχος 5 «Ότι την ανομίαν μου εγώ γινώσκω και η αμαρτία μου ενώπιόν μου εστί διά παντός».

Καί πρώτον. Η αμαρτία συνοδεύεται με έντονα αισθήματα φόβου, ντροπής και ενοχής. Η ένοχη συνείδηση τρομοκρατεί τον αμαρτωλό τόσο πολύ, ώστε αυτός να φοβάται ακόμη κι όταν δεν υπάρχει κανένας εξωτερικός φόβος.

«Εφοβήθησαν φόβω ου ουκ ην φόβος»3. Γι’ αυτό έχουν γράψει πως η αμαρτία είναι η πιο τρομερή συμφορά στον ανθρώπινο βίο. Είναι αγκάθι που πληγώνει τη συνείδηση.

Είναι μαχαίρι που τρυπά την καρδιά. Είναι πόνος οδυνηρός. Είναι φωτιά που καίει. Είναι θηρίον ανήμερον. Είναι πικρία, θλίψη, φυλακή, αιγμαλωσία, βάσανο, φορτίο βαρύ, πίεση ψυχής, περίληψη όλων των δεινών4.

Γι’ αυτό ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος θα διδάξει:

«Μία συμφορά Χριστιανώ μόνη, το προσκρούσαι Θεώ· τα δε άλλα, οίον κτημάτων αποβολήν, πατρίδος στέρησιν, τον υπέρ των έσχατον κίνδυνον, ουδέ είναί τι νομίζει δεινόν»5.

«Ουδέν δεινόν των ανθρωπίνων δεινών, αλλ’ η αμαρτία μόνον, ου πενία, ου νόσος ουχ ύβρις, ουκ επήρεια, ουκ ατιμία, ου το πάντων δοκούν έσχατον είναι των κακών ο θάνατος. Ονόματα γαρ ταύτά εστι μόνον τοις φιλοσοφούσι . . . η δ’ αληθής συμφορά το προσκρούσαι Θεώ, και ποιήσαί τι των μη δοκούντων αυτώ»6

«Βαρύ γαρ, βαρύ και φορτικόν η αμαρτία, και μολίβδου παντός χαλεπώτερον»7.

«Της δε αμαρτίας ουδέν εστι δυσωδέστερον»8.

«Ουδέν γαρ ούτως αλόγιστον, ως αμαρτία, ουδέν ούτως ανόητον και μωρόν και ραγδαίον· πάντα ανατρέπει και συγχεί και απόλλυσι ένθα αν εισπηδήση· αηδής ιδείν, φορτική και επαχθής»9.

Δεύτερον. «Φεύγει ασεβής μηδενός διώκοντος». Φεύγει, όχι από τους ανθρώπους. Φεύγει, διότι «ένδον έχει τον ελαύνοντα, τον του συνειδότος κατήγορον»10.

Αυτός ο ελαύνων είναι η συνείδηση. Είναι ο δεινός κατήγορος και ο διώκτης. Κι όπως, κανείς δεν μπορεί να ξεφύγει από τον εαυτό του, κανείς δεν μπορεί να ξεφύγει και απ’ αυτό που τον κυνηγά μέσα του.

Γι’ αυτό και υποπτεύεται ανθρώπους, οικογένεια, φίλους, γνωστούς και αγνώστους Φοβάται, όπως λέει ο σοφός λαός μας, ακόμη και την σκιά του.

Προτιμά να υποφέρει τα πάντα παρά την ένοχη συνείδησή του που τον βασανίζει11.

Καί ενώ η ζωή του ανθρώπου, που βρίσκεται κάτω από το βάρος της αμαρτίας, είναι χωρίς διέξοδο και μάλιστα χωρίς την προοπτική της αιωνιότητος, ο δίκαιος, ο άνθρωπος, που έχει τακτοποιήσειτήν σχέση του με τον Θεό, με τον συνάνθρωπο και τον εαυτό του, χαρακτηρίζεται «ώσπερ λέων».

Έχει, δηλαδή, ανένοχη και ακατάκριτη την συνείδησή του, γι’ αυτό και αντιμετωπίζει με γενναιότητα και με ψυχραιμία κάθε κίνδυνο στην ζωή του.

Εφαρμόζονται, έτσι, στο πρόσωπό του οι λόγοι του Κυρίου μας: «Πας ούν όστις ακούει μου τους λόγους τούτους και ποεί αυτούς, ομοιώσω αυτόν ανδρί φρονίμω, όστις ωκοδόμησε την οικίαν αυτού επί την πέτραν· και κατέβη η βροχή και ήλθον οι ποταμοί και έπνευσαν οι άνεμοι και προσέπεσον τη οικία εκείνη, και ουκ έπεσε· τεθεμελίωτο γαρ επί την πέτραν»12.

Τρίτον. Πως θα τακτοποιήσουμε την συνείδησή μας;

Η λύση του προβλήματος αυτού είναι το Μυστήριο της Μετανοίας, είναι η άφεση των αμαρτιών, η οποία παρέχεται δι’ αυτού του Ιερού Μυστηρίου.

Είναι ένα φάρμακο, το οποίο καταπραύνει τους πνευματικούς πόνους, διώχνει τα νέφη της αμαρτίας, νεκρώνει τα πάθη, χαρίζει ελπίδα, ελευθερία και αποκατάσταση της υγείας του ανθρώπου.

Γι’ αυτό έχει γραφεί πάρα πολύ σωστά ότι η χάρις του Θεού «η τα ασθενή θεραπεύουσα και τα ελλείποντα αναπληρούσα» έχει χίλιους δυό τρόπους να προσφέρει λύτρωση στις πονεμένες ψυχές των ανθρώπων.

Αν εμείς, ως πνευματικοί πατέρες, δεν βιώσουμε αυτήν την μετάνοια· αν δεν νοιώσουμε αυτή την λυτρωτική χαρά· αν δεν πλυθούμε μέσα στο Μυστήριο της Μετανοίας, δεν θα έχουμε την δυνατότητα να το διδάξουμε, και κυρίως δεν θα έχουμε την δυνατότητα οδηγήσουμε τους ανθρώπους στην θεραπεία.

Γιά την εποχή μας και ιδιαίτερα για μας τους ποιμένες της Εκκλησίας, ισχύει ο λόγος του Ευαγγελιστού Ιωάννου του Θεολόγου στην Αποκάλυψη: «Ο καιρός γαρ εγγύς εστίν. ο αδικών αδικησάτω έτι, και ο ρυπαρός ρυπαρευθήτω έτι, και ο δίκαιος δικαιοσύνην ποιησάτω έτι, και ο άγιος αγιασθήτω έτι. Ιδού έρχομαι ταχύ, και ο μισθός μου μετ’ εμού, αποδούναι εκάστω ως το έργον έσται αυτού»13.

Σας προτρέπω, λοιπόν, άπαντες να ενδυθούμε αυτόν τον χιτώνα της μετανοίας. Να καθαρίσουμε τον εαυτό μας «από παντός μολυσμού σαρκός και πνεύματος επιτελούντες αγιωσύνην εν φόβω Θεού»14.

Μόνον έτσι θα μπορούμε να δούμε το πρόσωπο του Θεού και νοιώσουμε την χαρά της Αναστάσεώς Του.

Γράφοντας πάντα τα ανωτέρω με πολλή αγάπη στα πρόσωπά σας, επιτρέψτε μου εν όψει της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής να σας υπενθυμίσω τα κάτωθι:

1. Να προσευχόμαστε συχνά πυκνά. Πληροφορούμαι ότι μερικοί από τους Πατέρες συμπεριφέρονται με ανευλάβεια στην κοινή προσευχή της Εκκλησίας, με αποτέλεσμα να επικρατεί ο σκανδαλισμός των πιστών.

Ακόμη, ότι δεν γνωρίζουν περί προσευχής, όταν βρίσκονται στα σπίτια τους.

Σας παρακαλώ, χρησιμοποιείτε τις προσευχές της Εκκλησίας, όπως αυτές περιγράφονται στα βιβλία της Εκκλησίας: την πρωινή προσευχή, την προσευχή πριν και μετά το φαγητό, τον Εσπερινό, το Απόδειπνο, τους Χαιρετισμούς της Παναγίας και την Παράκληση προς την Θεοτόκο. Η μονολόγιστη ευχή του Χριστού, το " Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με ", να μην λείπει από τα χείλη και την καρδιά μας.

Στο σπίτι μας, το Εικονοστάσι, η κανδήλα, το θυμίαμα, το κερί, τα βιβλία θα μας βοηθήσουν να βρούμε τον εαυτό μας. Θα δώσουμε λόγο στον Θεό, αργά ή γρήγορα, για όλα αυτά.

2. Να φροντίζουμε εμείς οι ίδιοι προσωπικά για την μελέτη του λόγου του Θεού. Τώρα, την περίοδο της Αγίας Τεσσαρακοστής, θα πρέπει να μελετήσουμε ολόκληρη της Καινή Διαθήκη. Είναι ανεπίτρεπτο να κάνουμε λάθη στην ανάγνωση των Ευαγγελικών Περικοπών.

3. Να φροντίζουμε για την τακτική, καθημερινή τέλεση των Ιερών Ακολουθιών του Όρθρου, των Ωρών, του Εσπερινού και του Μεγάλου Αποδείπνου (καθημερινά), καθώς και των Χαιρετισμών της Παναγίας μας (κάθε Παρασκευή βράδυ).

Το Μέγα Απόδειπνο, κατά την πρώτη εβδομάδα, ψάλλεται με το καθορισμένο τμήμα του Μεγάλου Κανόνος, τις δε υπόλοιπες εβδομάδες με τον Κανόνα του Θεοτοκαρίου του ήχου της εβδομάδος.

4. Σε όλους τους Ιερούς Ναούς να τελείται η Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία δύο φορές την εβδομάδα, Τετάρτη και Παρασκευή, στα μεγάλα χωριά, ή οπωσδήποτε μία φορά την εβδομάδα (κατά προτίμηση Τετάρτη) στα μικρά χωριά.

Πρέπει να γνωρίζουμε, ότι για την τέλεση της Προηγιασμένης Θείας Λειτουργίας δεν πρέπει να ξεχνάμε κατά την Θεία Λειτουργία της προηγούμενης Κυριακής να βγάζουμε έναν ή δύο Αμνούς επιπλέον (ανάλογα με τις Προηγιασμένες Θείες Λειτουργίες που θα τελέσουμε), ο Οποίος (Αμνός) πρέπει να φυλάσσεται σε κατάλληλο Αρτοφόριο, το οποίο θα τοποθετείται επί της Αγίας Τραπέζης και δίπλα του θα καίει ακοίμητο καντήλι.

Ο Άγιος Άρτος δεν μεταφέρεται από ένα Ναό σε άλλο Ναό για την τέλεση της Ακολουθίας των Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων.

Εάν υπάρχουν Πατέρες που δεν δύνανται ή δεν γνωρίζουν να τελέσουν την Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία, να ενημερώσουν εγκαίρως την Ιερά Μητρόπολη.

5. Όταν ο Επίσκοπός σας θα επισκεφθεί την Ενορία σας, θα πρέπει να ενημερώσετε όλους τους Ενορίτες σας, καθώς και το σχολείο (εάν πρόκειται για Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία) και να προετοιμάσετε κατάλληλα τα παιδιά και τους Χριστιανούς σας για να κοινωνήσουν των Αχράντων Μυστηρίων, όπως επίσης και για την Ακολουθία του Ιερού Ευχελαίου.

Ο Επίσκοπος, κατά την επίσκεψή του, θα φέρει μαζί του προς αγιασμό των Ενοριτών σας και τεμάχιο του Ιερού Λειψάνου του Αγίου Λουκά Αρχιεπισκόπου Συμφερουπόλεως του ιατρού και θαυματουργού. Αποτελεί ιδιαίτερη ευλογία για την Ενορία μας η παρουσία του Ιερού Λειψάνου.

6. Να προσέξουμε ιδιαίτερα το θέμα της Νηστείας. Πρώτα πρέπει να νηστεύουμε εμείς και να αγωνιζόμαστε για να παραδειγματίζονται και οι πιστοί μας.

Να προσέξουμε να μην καταλύουμε την νηστεία μας χωρίς σοβαρό λόγο υγείας και μάλιστα σε δημόσιους χώρους (καφενεία-ταβέρνες) και να γινόμαστε, έτσι, πρόξενοι σκανδαλισμού των αδελφών μας. Θα δώσουμε φρικτό λόγο στον Θεό.

7. Να συμμετέχουμε όλοι στους Κατανυκτικούς Εσπερινούς της Κυριακής που, κατά το πρόγραμμα, θα τελούνται στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό της Καστοριάς και να προτρέπουμε κάθε Κυριακή τους Χριστιανούς μας να τους παρακολουθούν.

Πολλή πνευματική ωφέλεια θα αποκτήσουμε όλοι και ο αγώνας μας θα ενισχυθεί.

8. Να υπενθυμίζουμε στους Χριστιανούς μας το καθήκον της συμμετοχής στο Μυστήριο της Ιεράς Εξομολογήσεως, αφού πρώτοι εμείς προσέλθουμε σε αυτό, για να αποθέσουμε το βάρος των αμαρτιών μας στον Πνευματικό και να πλησιάσουμε όσο γίνεται πιο καθαροί το Ιερό Θυσιαστήριο.

Υπάρχουν Ιερείς που δεν εξομολογήθηκαν ποτέ. Αποτελεί φοβερό αμάρτημα, καταφρόνηση του Ιερού Μυστηρίου και βλασφημία της Θείας Χάριτος. Σας προτρέπω να βρείτε Πνευματικό Πατέρα να εξομολογηθείτε το συντομότερο.

Είναι φοβερό να αγιάζουμε με τα Ιερά Μυστήρια τους πιστούς μας και εμείς οι Ιερείς να μένουμε άνευ αγιασμού.

9. Θα πρέπει, ακόμη, να προτρέπουμε τους Χριστιανούς μας να συμμετέχουν συχνά στο Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, αφού προηγουμένως τους προτρέψουμε για την συμμετοχή τους στο Μυστήριο της Ιεράς Εξομολογήσεως.

10. Να ανακοινώνετε κάθε Κυριακή στο Εκκλησίασμα το πρόγραμμα των Ιερών Ακολουθιών και ομιλιών της Μητροπόλεως, ώστε να το γνωρίζουν οι Χριστιανοί, προκειμένου να τις παρακολουθούν.

11. Θερμότατα παρακαλώ να φροντίσετε για την έγκαιρη πρόσκληση του Πνευματικού (εάν οι ίδιοι δεν εξομολογείτε) για την Εξομολόγηση των Χριστιανών, παρέχοντες κάθε διευκόλυνση στον Πνευματικό που θα επισκεφθεί την Ενορία σας.

12. Επίσης, να φροντίσετε για την κάλυψη των λατρευτικών αναγκών στις Ενορίες εκείνες που στερούνται Ιερέως και έχουν αναλάβει την φροντίδα αυτή ορισμένοι από σας.

Είναι ανεπίτρεπτο να αφήνουμε αυτούς τους ανθρώπους, έστω και λίγους, χωρίς να τελέσουμε τα Ιερά Μυστήρια και τις υπόλοιπες Ακολουθίες.

Θα επιμεληθώ προσωπικά του θέματος αυτού, ώστε να αποφευχθούν οι διάφοροι σκανδαλισμοί του λαού του Θεού στις υπάρχουσες κενές εφημεριακές θέσεις.

13. Σε όλες τις μεγάλες Ενορίες να τελεσθεί, σύμφωνα με το πρόγραμμα της Ιεράς Μητροπόλεως, Παρασκευή προς Σάββατο, Ιερά Αγρυπνία, στην οποία θα συμμετάσχουν οι όμοροι προς την Ενορία Κληρικοί, καθώς επίσης και οι Χριστιανοί μας, τους οποίους και θα πρέπει να προετοιμάσουμε να κοινωνήσουν των Αχράντων Μυστηρίων.

14. Άφησα τελευταίο το πιο σπουδαίο.

Αν πάντοτε ήταν η ώρα της Εκκλησίας, ιδιαιτέρως όμως την εποχή αυτή, με την τραγωδία που βιώνει ο τόπος μας, είναι κατ’ εξοχήν η ώρα της Εκκλησίας.

Σταθείτε κοντά στον λαό μας θεραπευτικά, παρακλητικά, ενισχυτικά, οικονομικά.

Στηρίξτε τον, βοηθείστε τον. Θυσιασθείτε γι’ αυτόν τον λαό.

Αυτό είναι το έργο του καλού ποιμένος: να θυσιάζεται για το ποίμνιό του. Ο μισθός σας θα είναι πολύς και η ευλογία του Θεού ακόμη μεγαλύτερη.

Με αυτές τις σκέψεις σας ασπάζομαι όλους αδελφικά και πατρικά.

Σας ζητώ συγγνώμη, εάν αθέλητα σας επίκρανα, και σας εύχομαι

Καλή Τεσσαρακοστή και Καλό Πάσχα.

Ευχέτης υπέρ υμών προς Κύριον

Ο Ε Π Ι Σ Κ Ο Π Ο Σ Σ Α Σ

Ο ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ

---

1 Παροιμ. 28,1. Η Παλαιά Διαθήκη μετά συντόμου ερμηνείας, τομ. 12, εκδ. «Ο Σωτήρ» Αθήνα 1994, σελ. 282.

2 Μιχαήλ Μιχαηλίδη, Υπέρβαση του άγχους, Αθήνα 1997, σελ. 62.

3 Ψαλμ. 92,6.

4 Μιχαηλίδη Μ., ενθ’ ανωτ. σελ. 64.

5 Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου, Προς Θεόδωρον Μοναχόν Επιστολή, ΕΠΕ 25,738.

6 Τού ιδίου, Εις τους ανδριάντας, Ομιλία Ε΄, PG 49,70β.

7 Τού ιδίου, Υπόμνημα εις το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον, Ομιλία ΠΗ΄, ΕΠΕ 14,754.

8 Τού ιδίου, Υπόμνημα εις την προς Τιμόθεον Επιστολήν Πρώτην, Ομιλία Β΄, PG 62,514.

9 Τού ιδίου, Υπόθεσις της προς Κορινθίους Πρώτης Επιστολής, Ομιλία Θ΄, PG 61,80δ.

10 Τού ιδίου, Εις τους ανδριάντας, Ομιλία Η΄, PG 49,90β.

11 «Τοιούτον των αμαρτανόντων το έθος εστί· πάντα υποπτεύουσι, τας σκιάς τρέμουσι, πάντα ψόφον δεδοίκασι...Τοιούτον γαρ η αμαρτία· ουδενός ελέγχοντος προδίδωσιν, ουδενός κατηγορούντος καταδικάζει, και ψοφοδεή ποιεί και δειλόν τον ημαρτηκότα». Αυτόθι.

12 Ματθ. 7,24-25.

13 Αποκ. 22,11-12.

14 Β΄ Κορ. 7,1.

http://www.romfea.gr/arthra-apopseis/22502-2014-02-21-13-32-37