Οσίου Ησύχιου του Πρεσβύτερου
Προς τον Θεόδουλο, λόγος περί νήψεως και αρετής χωρισμένος σε 203 κεφάλαια (τα λεγόμενα Αντιρρητικά και Ευκτικά)
Ένα θεόπνευστο κείμενο, που αποπνέει τη χάρη του Αγίου Πνεύματος
------------------------------
46. Η διαδικασία εργασίας των λογισμών είναι η ακόλουθη:
Πρώτο στάδιο έχουμε την προσβολή.
Δεύτερο στάδιο έχουμε τον συνδυασμό.
Τρίτο στάδιο έχουμε τη συγκατάθεση, πως δηλαδή θα γίνει πράξη αυτό,
για το οποίο συσκέπτονται οι δύο ομάδες των λογισμών.
για το οποίο συσκέπτονται οι δύο ομάδες των λογισμών.
Τέταρτο στάδιο έχουμε την αισθητή πράξη, δηλαδή την αμαρτία.
Αν λοιπόν προσέχη ο νους, εφόσον είναι νηφάλιος, και
φυγαδεύη αμέσως, μόλις αυτή εμφανισθή, την προσβολή του κακού λογισμού
με την αντίρρηση και την επίκληση του Κυρίου Ιησού, τα επόμενα στάδια
μένουν ανενέργητα.
Επειδή ο πονηρός είναι νους ασώματος,
δεν μπορεί να πλανήση αλλιώς τις ψυχές παρά με φαντασίες και λογισμούς.
Για το στάδιο της προσβολής λέει ο προφήτης Δαβίδ «εις τας πρωίας
απέκτεινον πάντας τους αμαρτωλούς της γης» κ.λπ. (κάθε πρωί εκτελούσα
τους αμαρτωλούς της γης – Ψαλμ. ρ’ 8). Ο μεγάλος Μωυσής λέει για το
στάδιο της συγκαταθέσεως˙ «και ου συγκαθήση αυτοίς» (δεν θα καθήσης μαζί
τους – Έξοδ. κγ’ 32).
47 Νους πολεμάει με άλλον νου σώμα με σώμα, δηλαδή ο δαιμονικός νους με τον δικό μας νου. Γι’
αυτό είναι ανάγκη να κράζουμε κάθε στιγμή από τα βάθη μας στον Χριστό
να διώξη μακριά τον δαιμονικό νου και να δώση σ’ εμάς τη νίκη ως
φιλάνθρωπος που είναι.
48 Υπόδειγμα καρδιακής ησυχίας
έχε αυτόν που κρατάει καθρέφτη και τον βλέπει με προσοχή. Κάνοντας και
συ το ίδιο θα ιδής όσα πονηρά και αγαθά εγγράφονται νοητά στην καρδιά
σου.
49 Να προσπαθής πάντα
να μην έχης κανέναν λογισμό στην καρδιά σου ούτε παράλογον ούτε σωστόν,
για να μπορής έτσι να γνωρίζης εύκολα τους αλλόφυλους, δηλαδή τους
πρωτότοκους γιους των Αιγυπτίων, τις υποβολές με άλλα λόγια του
πονηρού.
50 Πόσο αγαθή και τερπνή,
φωτεινή, πάρα πολύ ευχάριστη, πανέμορφη, εξαίρετη και ωραία αρετή είναι
η νήψη, που κατευοδώνεται από σένα, Χριστέ και Θεέ, και που περπατιέται
με πολλή ταπείνωση, όταν είναι ξύπνιος ο ανθρώπινος νους!
Η νήψη απλώνει ως τη θάλασσα
και την άβυσσο των ιερών θεωριών τα κλήματά της και τα βλαστάρια της κι
ως τα ποτάμια μυστικών αληθειών τερπνών και θεϊκών. Ποτίζει τον νου που
εδώ και πολύν καιρό κατακαίγεται εξαιτίας της ασέβειας από την αρμύρα
των λογισμών πονηρών πνευμάτων και του εχθρικού φρονήματος της σαρκός
που είναι θάνατος.
51 Η νήψη μοιάζει με την κλίμακα του Ιακώβ, που στην κορυφή της μένει ο Θεός και την ανεβαίνουν οι άγγελοι. (Γεν. κη’ 12), γιατί αφανίζει από πάνω μας κάθε κακό.
------------------------------
Αυτή κόβει την πολυλογία,
την κατάκριση και τον κατάλογο όλων των κακών,
γιατί δεν ανέχεται να στερηθή εξαιτίας τους
ούτε για λίγο την δική της γλυκύτητα.
------------------------------
52 Αυτήν ας φροντίζουμε να επιζητούμε,
αδελφοί μου. Και πετώντας μέσα στις ιερές θεωρίες με καθαρή τη διάνοια
εν Χριστώ Ιησού, ας έχουμε αδιάλειπτη τη θεώρηση των αμαρτημάτων μας και
της προηγούμενης ζωής μας.
Να το
κάνουμε αυτό, ώστε συντρίβοντας τον εαυτό μας με την μνήμη των αμαρτιών
μας να έχουμε αδιάπτωτη τη βοήθεια του Ιησού Χριστού και Θεού μας στον
αόρατο πόλεμο. Στερημένοι τη βοήθεια του Ιησού Χριστού από υπερηφάνεια ή
κενοδοξία ή φιλαυτία, στερηθήκαμε την καθαρότητα της καρδιάς που δια
μέσου της γίνεται γνωστός ο Θεός στον άνθρωπο. Αιτία βέβαια, σύμφωνα με
την υπόσχεση (Ματθ. ε’ 8) του δευτέρου είναι το πρώτο, δηλ. η
καθαρότητα της καρδιάς.
53 Νους που δεν αμελεί την
κρυφή του εσωτερική εργασία μαζί με τα υπόλοιπα καλά που θα βρη από την
αδιάκοπη εργασία της φύλαξής του, θα έχη και τις πέντε αισθήσεις του
σώματός του σε κατάσταση αργίας ως προς τα εξωτερικά κακά.
Προσέχοντας δηλαδή στη δική του αρετή και νήψη
και θέλοντας να απολαμβάνη την ευχαρίστηση των καλών διανοημάτων, δεν
ανέχεται να ξεγελιέται δια μέσου των αισθήσεων, όταν του έρχονται υλικοί
και μάταιοι λογισμοί αλλά γνωρίζοντας πόσο είναι απατηλοί τις
συμμαζεύει τις πιο πολλές φορές μέσα του.
54 Μένε στη διάνοια και δεν θα δοκιμάσης τον κόπο των πειρασμών. Φεύγοντας όμως από εκεί να περιμένης αυτά που θα έρθουν κατόπι.
55 Όπως ωφελεί το πικρό αψίνθιο τους κακόφαγους, έτσι συμφέρει και στους κακότροπους να υποφέρουν τα κακά.
-----------------------
Μικρή Φιλοκαλία
Αρχιμ. Ευσεβίου
Έκδοση Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος
Επιμέλεια ηλεκτρονικού κειμένου: Σ. Μερκούρη
.
Νοηματική προσέγγιση του κειμένου
~ Ο Όσιος Ησύχιος συνεχίζει τις αγιοπνευματικές νουθεσίες του τονίζοντας
ξανά την ανάγκη να προσέχουμε και να πολεμάμε τους λογισμούς πριν
φωλιάσουν στην καρδιά μας. Γιατί ο πονηρός, ως ασώματος νους, μας
πολεμάει με φαντασίες και λογισμούς.
Επαναλαμβάνει τα τέσσερα στάδια που ακολουθούν οι λογισμοί του πονηρού. Πρώτα έχουμε την προσβολή. Μετά έρχεται ο συνδυασμός. Ακολουθεί η συγκατάθεση και τέλος πέφτουμε στην αισθητή πράξη δηλαδή την αμαρτία.
Αν προσέξει ο χριστιανός ώστε αμέσως μόλις ο νους προσβληθεί, φυγαδεύσει τον κακό λογισμό με την επίκληση του ονόματος του Κυρίου και την αντίρρηση τότε τα επόμενα στάδια μένουν ανενεργά.
Γι΄αυτό και οι Πατέρες δεν θεωρούν το στάδιο της προσβολής αμαρτία, αν
δεν προχωρήσει ο λογισμός με τον συνδυασμό και τη συγκατάθεση στην
εκδήλωση της αμαρτωλής πράξης.
Ο
δαιμονικός νους πολεμάει σώμα με σώμα με τον δικό μας νου. Γι΄αυτό
είναι ανάγκη να κράζουμε από τα βάθη της καρδιάς μας τον Χριστό για να διώξει μακριά τον δαιμονικό νου και να δώσει τη νίκη στην καρδιά μας ως φιλάνθρωπος.
Για να έχουμε καρδιακή ησυχία να κρατάμε καθρέφτη και να βλέπουμε τον νου μας και όσα κακά καταγράφονται εκεί.
Προσπαθώντας να μην έχουμε κανένα λογισμό, ούτε σωστό ούτε παράλογο, θα μπορούμε να γνωρίζουμε τις υποβολές του πονηρού που προσβάλλουν τον νου μας.
Όταν είναι καθαρός ο ανθρώπινος νους, κάτι που επιτυγχάνεται με πολλή ταπείνωση, τότε ανθεί η εξαίρετη αρετή της νήψης που ευλογείται από τον Χριστό και Θεό της. Τότε η νήψη, δηλαδή η πνευματική εγρήγορση γίνεται αγαθή, τερπνή, φωτεινή, ευχάριστη, πανέμορφη.
Η νήψη απλώνει τις ρίζες της μέχρι την τερπνή θάλασσα που είναι γεμάτη από ιερές θεωρίες και μέχρι τα θεϊκά ποτάμια, που είναι γεμάτα από μυστικές αλήθειες. Ποτίζει και καθαρίζει τον νου που τον κατέτρωγε η ασέβεια και η αρμύρα των πονηρών λογισμών και του σαρκικού φρονήματος, που είναι θάνατος.
Η νήψη αφανίζει από πάνω μας κάθε κακό καθώς μοιάζει με την κλίμακα του Ιακώβ που έχει στην κορυφή τον Θεό και την ανεβαίνουν οι άγγελοι.
Η νήψη κόβει την κατάκριση, την πολυλογία και κάθε κακό, γιατί δεν ανέχεται εξαιτίας αυτών να στερείται την γλυκύτητα της καρδιάς και την καύση της καρδίας που καθαρίζει την ψυχή από τα πάθη της.
Ας φροντίσουμε να επιζητούμε τη νήψη, αδελφοί ώστε πετώντας στις ιερές θεωρίες με καθαρή διάνοια εν Χριστώ να έχουμε συνεχή θεώρηση των αμαρτημάτων μας ΄ώστε να ζητάμε συνεχώς συγχώρεση και να μετανοούμε.
Έτσι συντρίβοντας τον εαυτό μας και τον εγωισμό μας με την ενθύμηση των αμαρτιών μας θα έχουμε αδιάπτωτη τη βοήθεια του Χριστού μας στον αόρατο πόλεμο.
Όταν από υπερηφάνεια, φιλαυτία ή κενοδοξία στερηθούμε τον Χριστό, στερούμαστε και την καθαρότητα της καρδιάς μας δια μέσου της οποίας γίνεται γνωστός ο Θεός στον άνθρωπο.
Για να μην δοκιμάσεις πειρασμούς να κρατάς τον νου σου στην καρδιά σου
με αδιάλειπτη προσευχή και να μην τον αφήνεις να διασκορπίζεται σε
περισπασμούς. Προτιμότερον εστί μνημονευτέον τον Θεόν ή αναπνευστέον,
όπως διδάσκει ο Άγιος Γρηγόριος ο Νανζιαζηνός.
Γιατί, όταν αφήνεις τον νου να περιπλανιέται σε εξωτερικούς, υλικούς και μάταιους λογισμούς σίγουρα
να περιμένεις και τις συνέπειες της απροσεξίας σου. Και τότε δεν είναι ο
Θεός που μας τιμωρεί αλλά ευθύνονται οι δικές μας πτώσεις.
Προσέχουμε
την άσκηση της αρετής και της νήψης για να απολαμβάνουμε την καθαρή
διάνοια και να συμμαζεύουμε τις αισθήσεις μέσα μας ανέγγιχτες από τις
κακές επιρροές του πονηρού. Η κρυφή
εσωτερική εργασία για την αδιάκοπη φύλαξη του νου δεν μας αφήνει να
ξεγελιόμαστε από τις αισθήσεις, όταν μας έρχονται απατηλοί λογισμοί.
¨Όπως το αψίνθιο (πικρό βότανο, αψιθιά) κάνει καλό σε όσους έχουν στομαχικά προβλήματα έτσι συμφέρει και στους αμαρτωλούς να υποφέρουν τις δοκιμασίες γιατί έτσι η ψυχή τους καθαρίζεται από τα πάθη.
ΑΜΗΝ!
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Π. Σάββας Αγιορείτης- Αντιμετώπιση λογισμώνhttps://www.youtube.com/watch?v=9OUzRn4b5n0
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου