«Μόνο σ᾿ ὅσους ἀνήκουν στό Θεό θά δοθοῦν τά θεῖα»

Ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής

(Τό κεφάλαιο αὐτό ἔχει ληφθεῖ ἀπό ἔργο τοῦ Ἁγίου Διονυσίου Ἀρεοπαγίτη.)

66. Πρέπει νά γνωρίζομε ὅτι ὁ νοῦς μας ἔχει τή δύναμη νά νοεῖ, μέσω τῆς ὁποίας βλέπει τά νοητά· ἔχει ἐπίσης τήν ἱκανότητα πρός ἕνωση, ἡ ὁποία ἀνυψώνει τή φύση τοῦ νοῦ, καί μέ αὐτή ἑνώνεται μέ ὅσα εἶναι πέρα ἀπό αὐτόν. Μ᾿ αὐτόν λοιπόν τόν τρόπο πρέπει νά νοήσομε ὅτι γίνεται ἡ ἕνωση μέ τό Θεό καί ὄχι μέ τά δικά μας μέσα, ἀλλά μέ μία ὁλοκληρωτική ἔκσταση ἀπό τόν ἑαυτό μας καί μέ τό νά γίνομε ὁλόκληροι τοῦ Θεοῦ· γιατί εἶναι καλύτερο νά ἀνήκομε στό Θεό παρά στόν ἑαυτό μας. Μόνο σ᾿ ὅσους ἀνήκουν στό Θεό θά δοθοῦν τά θεῖα.

(Σχόλιο στό παραπάνω.)

67. Ὁ νοῦς, θέλοντας νά νοήσει, κατεβαίνει ἀπό τόν ἑαυτό του στίς νοήσεις. Οἱ νοήσεις εἶναι κατώτερες ἐκείνου ὁ ὁποῖος νοεῖ, γιατί εἶναι ἀντικείμενα νοήσεως καί κατανοήσεως καί εὔλογα ἀποτελοῦν διασκορπισμό καί διάσπαση τῆς ἑνότητας τοῦ νοῦ· γιατί ὁ νοῦς εἶναι ἁπλός καί ἀδιαίρετος, ἐνῶ οἱ νοήσεις εἶναι πάμπολλες, μποροῦν νά διασκορπιστοῦν, καί ἀποτελοῦν κατά κάποιο τρόπο μορφές τοῦ νοῦ. Γι᾿ αὐτό τά νοερά, δηλαδή ὅσα νοοῦν, εἶναι κατώτερα τῶν νοητῶν, δηλαδή ὅσων νοοῦνται. Ἕνωση τοῦ νοῦ ἐννοεῖ –ὅπως ἀναφέρει σαφέστερα στά παρακάτω– ἐκείνη μέ τήν ὁποία ὁ νοῦς ὑψώνεται πρός ὅσα εἶναι πέρα ἀπ᾿ αὐτόν, δηλαδή πλησιάζει στή θεωρία τοῦ Θεοῦ, μέ τό νά βγεῖ ἔξω ἀπό ὅλα τά αἰσθητά καί νοητά καί ἀπό τήν ἴδια του τήν κίνηση. Ἔτσι κατόπιν δέχεται τήν ἀκτίνα τῆς θείας γνώσεως.

68. Ἄν τό νοερό κινεῖται νοερά, ἀνάλογα δηλαδή μέ τόν ἑαυτό του, ὁπωσδήποτε καί νοεῖ.

Καί ἄν νοεῖ, ὁπωσδήποτε καί ἀγαπᾶ αὐτό πού νόησε.

Κι ἄν ἀγαπᾶ, πάσχει ὁπωσδήποτε καί τήν ἔκσταση πρός αὐτό τό ἐραστό. Κι ἄν πάσχει, εἶναι φανερό ὅτι καί σπεύδει.

Κι ἄν σπεύδει, ὁπωσδήποτε καί δυναμώνει τή σφοδρότητα τῆς κινήσεώς του.

Κι ἄν δυναμώνει μέ σφοδρότητα τήν κίνηση, δέ σταματᾶ μέχρις ὅτου βρεθεῖ ὅλο μέσα σ᾿ ὅλο τό ἐραστό καί περιληφθεῖ ὅλο σέ ὅλο ἐκεῖνο θεληματικά καί δέχτεῖ αὐτοπροαίρετα αὐτόν τό σωτήριο περιορισμό, γιά νά γίνει ὅλο τῆς ἴδιας ποιότητας μέ ὅλο ἐκεῖνο πού τό περιορίζει, ὥστε στό ἕξῆς νά μή θέλει διόλου νά μπορεῖ νά γνωρίζεται τό ἴδιο ἀπό τόν ἑαυτό του, ἀλλά ἀπό ἐκεῖνο πού τό περιορίζει: ὅπως ὁ ἀέρας γίνεται τελείως φωτεινός ἀπό τό φῶς, καί τό σίδερο ὅλο γίνεται τελείως πυρακτωμένο ἀπό τή φωτιά, κι ὅπως καί σ᾿ ἄλλα παρόμοια παραδείγματα συμβαίνει.

Τέλος καί τῇ Τρισηλίῳ Θεότητι

κράτος, αἶνος καί δόξα εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων.

Ἀμήν.

"ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ" τῶν ἱερῶν Νηπτικῶν

Τόμος β΄ (σελ. 243-244)
Ἐκδόσεις: ”Τό Περιβόλι τῆς Παναγίας"

Εὐχαριστοῦμε θερμά τίς ἐκδόσεις  ”Τό Περιβόλι τῆς Παναγίας" γιά τήν ἄδεια δημοσίευσης ἀποσπασμάτων ἀπό τά βιβλία πού ἐκδίδουν.
Ἀρχ.  Σάββας Ἁγιορείτης 

http://HristosPanagia3.blogspot.com