Συνεχίζουμε, μέ τή Χάρη τοῦ Θεοῦ, τόν Ἅγιο Σιλουανό καί εἴμαστε στό κεφάλαιο πού ἔχει τίτλο: «Ἡ Χάρη καί ἡ δογματική συνείδηση πού γεννᾶ»[1] καί θά τό ἐξηγήσουμε τί σημαίνει δογματική συνείδηση καί τί σημαίνει Χάρη. Βέβαια, λίγο-πολύ, ξέρουμε τί θά πεῖ Χάρις. Εἶναι ἡ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία λέγεται Θεία Χάρις καί ἡ ὁποία εἶναι μία κοινή ἐνέργεια τῶν τριῶν προσώπων, τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος∙ ἀλλά εἶναι καί πολλές. Ἀνάλογα μέ τά ἀποτελέσματα πού ἔχει ἡ Χάρις, ἡ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ, μπορεῖ νά λέγεται οὐσιοποιός Χάρις∙ εἶναι ἡ Χάρις ἡ ὁποία δίνει οὐσία, δίνει ὀντότητα σ’ αὐτά πού ὑπάρχουνε. Μπορεῖ νά λέγεται ζωοποιός Χάρις καί εἶναι ἡ Χάρις πού δίνει ζωή στά ζωντανά ὄντα, στά ζῶα, στά φυτά, στούς ἀνθρώπους. Μπορεῖ νά λέγεται σοφοποιός Χάρις∙ εἶναι ἡ Χάρις ἡ ὁποία δίνεται στά ὄντα ἐκεῖνα τά ὁποῖα ἔχουνε σοφία, ἔχουνε λογική. Καί αὐτά εἶναι οἱ Ἄγγελοι καί οἱ ἄνθρωποι. Καί οἱ δαίμονες βέβαια, οἱ ὁποῖοι εἶναι Ἄγγελοι ἐκπεσόντες καί χρησιμοποιοῦν αὐτή τή Χάρη γιά τό κακό. Καί ὑπάρχει καί μία ἄλλη Χάρις πού λέγεται θεοποιός Χάρις, καί εἶναι αὐτή ἡ Χάρις πού μᾶς κάνει θεούς κατά χάριν καί ὄχι κατ’ οὐσίαν. Καί αὐτή ἡ Χάρις δίνεται στούς ἀνθρώπους -καί στούς Ἀγγέλους- ἀλλά σ’ αὐτούς πού θέλουν, ὄχι σ’ αὐτούς πού δέν θέλουν. Ἡ θεοποιός Χάρις εἶναι λοιπόν ἡ Θεία Χάρις τήν ὁποία μᾶς εὔχεται ὁ ἱερέας στή Θεία Λειτουργία καί λέει «ἡ Χάρις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καί ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί Πατρός καί ἡ κοινωνία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἴη (εἴθε δηλαδή νά εἶναι) μετά πάντων ὑμῶν». Αὐτή ἡ Χάρις πού μᾶς εὔχεται ὁ ἱερέας εἶναι ἡ θεοποιός Χάρις. Γιατί τήν Χάρη τήν ἄλλη, τή οὐσιοποιό, τήν ἔχουμε. Δέν μᾶς ρώτησε ὁ Θεός, μᾶς τήν ἔδωσε. Μᾶς ἔδωσε δηλαδή τήν ὕπαρξη, τήν οὐσία. Τήν ζωοποιό Χάρη ἐπίσης μᾶς τήν ἔδωσε χωρίς νά μᾶς ρωτήσει, ἔχουμε ζωή. Τήν σοφοποιό Χάρη ἐπίσης μᾶς τήν ἔδωσε χωρίς νά μᾶς ρωτήσει. Μᾶς τήν ἔκανε δῶρο κι αὐτή. Ἔχουμε λογική, ἔχουμε σκέψη. Ἀλλά τήν θεοποιό Χάρη μᾶς ρωτάει. Μᾶς λέει, θέλεις νά γίνεις θεός κατά χάριν, θέλεις νά γίνεις ἅγιος; Αὐτό θά πεῖ θεός κατά χάριν. Καί ὅποιοι θέλουν, καί τό δείχνουν αὐτό στήν πράξη, ὄχι ἁπλῶς τό λένε μέ τά λόγια, δηλαδή ὅποιοι τηροῦν τίς ἐντολές, αὐτοί παίρνουνε τή Χάρη αὐτή.
«Στά γραπτά τοῦ μακαριστοῦ Γέροντα ἐπαναλαμβάνεται συνεχῶς ἡ λέξη Χάρις». Ὁ Ἅγιος Σιλουανός ἔχει ἀφήσει κάποια γραπτά, τά ὁποῖα σύν Θεῷ θά τά δοῦμε. Εἶναι γλυκύτατα, ὡραιότατα, στό δεύτερο μέρος τοῦ βιβλίου κατατεθειμένα. Καί ἐκεῖ, πολύ συχνά, ἀναφέρει ὁ Ἅγιος Σιλουανός τή λέξη Χάρη. «Γιά τήν καλύτερη κατανόηση τῆς θεολογικῆς σημασίας τῆς λέξεως αὐτῆς θά ἐκθέσουμε πῶς ἀντιλαμβάνεται τήν Χάρη ὁ ὀρθόδοξος μοναχός (καί χριστιανός). Χάρις σημαίνει θεολογικῶς ἀγαθή δωρεά τοῦ Θεοῦ, χάρισμα τῆς Θείας ἀγαθότητος. Πρόκειται δηλαδή γιά τήν ἄκτιστη ὑπερκόσμια ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία εἶναι «Θεότητα»»[2], ὡς ἄκτιστη. Δηλαδή, ὁ Θεός ἔχει οὐσία, ἔχει καί ἐνέργεια. Καί ἡ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ εἶναι πάλι Θεός. Καί ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι Θεός βέβαια, ἀλλά στήν οὐσία ὁ ἄνθρωπος δέν μετέχει, δέν ἔχει πρόσβαση. Δέν μπορεῖ νά πάρει ἕνα κομμάτι τῆς οὐσίας τοῦ Θεοῦ ἄς ποῦμε νά τό ἔχει ἑνωμένο μέ τόν ἑαυτό του. Ἀλλά τήν ἐνέργεια μπορεῖ νά τήν ἔχει κατά ἕνα μέρος. Γι’ αὐτό λέμε ὅτι μετέχει. Μετέχω θά πεῖ, ἔχω ἕνα μέρος, ἕνα κομμάτι. Ἀλλά μέσα στό ἕνα μέρος τῆς ἐνέργειας τοῦ Θεοῦ εἶναι ὅλος ὁ Θεός πάλι. Δέν εἶναι ἕνα μέρος τοῦ Θεοῦ, δέν παίρνουμε ἕνα κομμάτι τοῦ Θεοῦ. Παίρνουμε τόν ὅλο Θεό. Ἀλλά δέν παίρνουμε τήν πληρότητα τῶν ἐνεργειῶν τοῦ Θεοῦ, γιατί ὁ Θεός ἔχει ἄπειρες ἐνέργειες. Ὁ Θεός εἶναι ἀγάπη, εἶναι φῶς, εἶναι ζωή, εἶναι σοφία, εἶναι ταπείνωση.. Λοιπόν, ἕνα μέρος ἀπ΄ αὐτά, ἀνάλογα μέ τήν δεκτικότητα πού ἔχει ὁ καθένας, τό παίρνει κι αὐτός. Τοῦ τό δίνει ὁ Θεός δηλαδή. Γι’ αὐτό λέμε «μετέχουμε» καί δέν λέμε κατέχουμε οὔτε ἔχουμε. Ἀλλά μετέχουμε. Ἕνα μέρος, λοιπόν, τῆς ἐνέργειας τοῦ Θεοῦ ἔχουμε καί ὅταν λέμε γιά τή Θεία Χάρη ἐννοοῦμε τή Χάρη πού μᾶς κάνει θεούς, τή θεοποιό Χάρη. Ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ, ἡ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ, εἶναι κι αὐτή Θεός, εἶναι ὁ Θεός. Γι’ αὐτό, αὐτός πού μετέχει τῆς ἐνέργειας τοῦ Θεοῦ, τῆς θεοποιοῦ ἐνέργειας, γίνεται κι αὐτός θεός, ἀλλά ὄχι κατ’ οὐσίαν ἀλλά κατά χάριν.
«Ὁ ἄνθρωπος πλάστηκε κατ' εἰκόνα τοῦ Θεοῦ-Δημιουργοῦ». Δηλαδή πῆρε τήν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, τοῦ τήν ἔδωσε ὁ Θεός. «Ἡ κτιστή αὐτή εἰκόνα τοῦ Θεοῦ δέν δύναται νά γίνει κοινωνός τῆς Θείας οὐσίας»[3]. Τό κατ' εἰκόνα πού ἔχουμε εἶναι κτιστό. Δέν εἶναι ἄκτιστο, δέν εἶναι Θεός, εἶναι εἰκόνα τοῦ Θεοῦ. Ὅπως ἄς ποῦμε ἔχουμε τό πρόσωπο καί ἔχουμε καί τή φωτογραφία του, νά τό ποῦμε ἔτσι ἁπλά. Ἡ φωτογραφία δέν εἶναι τό πρόσωπο, εἶναι ἡ εἰκόνα τοῦ προσώπου πού φωτογραφήσαμε.
Ἔτσι λοιπόν ἔχουμε τό κατ' εἰκόνα μέσα μας, μᾶς τό ἔχει δώσει ὁ Θεός. Καί ποιό εἶναι αὐτό τό κατ' εἰκόνα; (Γιά νά τό ξέρετε κι αὐτό) εἶναι βασικά δύο πράγματα, λέει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός∙ εἶναι τό νοερό καί τό αὐτεξούσιο. Τό νοερό, ὅτι ἔχουμε δηλαδή νοῦ, καί τό αὐτεξούσιο ὅτι ἔχουμε ἐλευθερία. Αὐτά τά δυό, ὁ νοῦς καί ἡ ἐλευθερία, αὐτά τά ἔχει καί ὁ Θεός. Ἀλλά ὁ Θεός τά ἔχει σέ ἄπειρο βαθμό, θά λέγαμε, καί ἀπόλυτο. Ἐμεῖς ἔχουμε τήν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, ἔχουμε νοῦ καί ἔχουμε καί αὐτεξούσιο, ἔχουμε καί ἐλευθερία, ἡ ὁποία ὅμως εἶναι σχετική, δέν εἶναι ἄπειρη καί ἀπόλυτη ὅπως εἶναι ἡ ἐλευθερία τοῦ Θεοῦ.
«Ἡ κτιστή αὐτή -λοιπόν- εἰκόνα τοῦ Θεοῦ», τό κατ' εἰκόνα, «δέν μπορεῖ νά γίνει κοινωνός τῆς Θείας οὐσίας πού εἶναι ἀπολύτως ἀμέθεκτη, εἶναι ὅμως ἐπιδεκτική νά μετάσχει στήν ἄκτιστη Θεότητα μέ τήν κοινωνία τῆς Χάρης». Αὐτό πού εἴπαμε προηγουμένως, δέν μετέχουμε στήν οὐσία τοῦ Θεοῦ, ἀλλά στή Χάρη, στήν ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ δηλαδή. «Καί παρόλο πού ὁ ἄνθρωπος δέν μετέχει στή Θεία οὐσία, ὅμως μέ τή Χάρη γίνεται κοινωνός Θείας ζωῆς»[4]. Δηλαδή μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος νά ζεῖ τή ζωή τοῦ Θεοῦ, νά ζεῖ ὅπως ὁ Θεός, νά μοιάζει σέ ὅλα μέ τόν Θεό, ἐκτός τῆς κατ’ οὐσίαν ταυτότητος, λέει ὁ Ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής, δηλαδή ἐκτός τοῦ ὅτι δέν ἔχει τήν οὐσία τοῦ Θεοῦ. Κατά ὅλα τά ἄλλα μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος νά μοιάσει στόν Θεό! Φανταστεῖτε τί μεγάλη δωρεά μᾶς ἔχει κάνει ὁ Θεός, τί σπουδαία δυνατότητα μᾶς ἔχει δώσει, νά γίνουμε ὅπως Αὐτός!
«Ἡ Χάρη-Θεότητα ἁγιάζει τόν ἄνθρωπο, τόν θεώνει, δηλαδή τόν κάνει θεό. Ὅταν ἡ Θεότητα εὐδοκεῖ νά συνενωθεῖ μέ τό ἀνθρώπινο εἶναι, τότε ὁ ἄνθρωπος αἰσθάνεται μέσα του τήν παρουσία τῆς Θείας δυνάμεως πού τόν μεταμορφώνει, τόν κάνει θεομίμητο, ὄχι μόνο δυνάμει κατ' εἰκόνα, ἀλλά καί ἐνεργητικά καθ' ὁμοίωση»[5]. Δηλαδή, ὅταν ἑνώνεται ὁ Θεός μέ τόν ἄνθρωπο, τότε ὁ ἄνθρωπος πηγαίνει ἀπό τό κατ' εἰκόνα στό καθ' ὁμοίωση καί μοιάζει καθ’ ὅλα μέ τόν Θεό, ἐκτός, ὅπως εἴπαμε, ἀπό τῆς κατ’ οὐσίαν ταυτότητος. Μεταμορφώνεται δηλαδή ὁ ἄνθρωπος καί ἁγιάζεται καί σώζεται. Αὐτή εἶναι ἡ σωτηρία. Πρέπει νά τό ξεκαθαρίσουμε. Ἡ σωτηρία μας δηλαδή, λέμε θέλουμε νά σωθοῦμε, νά σώσουμε τήν ψυχή μας, ἡ σωτηρία μας δέν εἶναι ἕνα πράγμα ἄς τό ποῦμε ἐξωτερικό, τυχαῖο, νά ἀλλάξουμε ἔτσι λίγο ἀπ’ ἔξω, νά τηρήσουμε κάποιους κανόνες καί θά μᾶς βάλει ὁ Θεός στόν παράδεισο ὅταν θά πεθάνουμε. Ἡ σωτηρία εἶναι μιά μεταμόρφωση τοῦ εἶναι μας, ὁλόκληρης τῆς ὕπαρξής μας, μιά ὀντολογική δηλαδή ὅπως λέμε ἀνακαίνιση. Σέ ὅλο τό εἶναι μας ἀλλάζουμε, γιατί μπαίνει μέσα μας ὁ Θεός διά τῆς Χάριτος, πού εἴπαμε ὅτι εἶναι Θεός ἡ Χάρις, καί μᾶς ἀλλάζει ὁλόκληρους. Ὅπως στό ὄρος Θαβώρ οἱ Ἀπόστολοι πού εἶδαν τόν Χριστό μεταμορφωμένο καί μέσα ἀπό τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ ἔβγαινε τό Ἄκτιστο Φῶς. Καί οἱ ἴδιοι ὅμως μεταμορφώθηκαν γιά νά μπορέσουν νά δοῦνε αὐτό τό Φῶς! Καί οἱ ἴδιοι ἦταν μέσα στό Φῶς! Ὁ Θεός δηλαδή μᾶς σώζει, ὅταν Τοῦ ἐπιτρέψουμε νά ἑνωθεῖ πλήρως καί τελείως μέ μᾶς καί νά μᾶς μεταμορφώσει. Δέν εἶναι δηλαδή ἡ σωτηρία μας μιά ἠθική ἁπλῶς ἀλλαγή, νά γίνουμε ἀπό ἀνήθικοι ἠθικοί ἄνθρωποι ἄς ποῦμε, νά γίνουμε ἀπό ψεῦτες εἰλικρινεῖς, ἀπό ἄτιμοι τίμιοι ἄς ποῦμε, καί μετά σωθήκαμε. Νά γίνουμε καλοί ἄνθρωποι, ὅπως λέμε. Ὄχι, ὁ καλός ἄνθρωπος δέν σώζεται. Ποιός σώζεται; Ὁ μεταμορφωμένος χριστιανός, ὁ ἀνακαινισμένος ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα, ἀπό τή Χάρη τοῦ Θεοῦ, αὐτός σώζεται. Πολλοί εἶναι οἱ καλοί ἄνθρωποι, ἀλλά καταλήγουν στήν κόλαση, γιατί δέν ὑπάρχει αὐτή ἡ ὀντολογική ἀνακαίνιση∙ ἡ ὁποία γίνεται μόνο διά τῆς Χάρης τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία, προσέξτε, προσφέρεται διά τῶν μυστηρίων, τουτέστι διά τῆς Ἐκκλησίας. Δέν μπορεῖς νά τήν πάρεις τή Χάρη ὅπως νομίζεις ἐσύ.
Ὑπάρχει μιά συγκεκριμένη διαδικασία γιά νά πάρεις τή Χάρη, νά μετέχεις στή Χάρη τοῦ Θεοῦ. Ὅπως γιά νά πάρεις τά χρήματά σου ἀπό τήν τράπεζα, θά πρέπει νά πᾶς στήν τράπεζα, νά ἔχεις τό βιβλιάριό σου ἤ τήν κάρτα τώρα, καί πάλι θά τούς δείξεις τήν ταυτότητά σου, θά τούς ἀποδείξεις ὅτι εἶσαι αὐτός πού γράφει τό βιβλιάριο καί μετά θά σοῦ παραδώσουν τά χρήματα, θά ὑπογράψεις κ.λ.π. Ἄν δέν τηρήσεις αὐτή τήν διαδικασία, ἔστω κατά ἕνα μέρος.. ἄς ποῦμε πᾶς μέ τό βιβλιάριο, δέν ἔχεις ταυτότητα, θά σοῦ ποῦνε, δέν μποροῦμε νά σοῦ δώσουμε χρήματα! Ἔτσι εἶναι καί ἡ διαδικασία γιά νά πάρουμε τή Χάρη. Πρέπει νά τηρήσουμε ὅλη τή διαδικασία, ἔτσι ὥστε νά πάρουμε τή Χάρη πού μᾶς ἔχει -ἄς τό ποῦμε- καταθέσει ὁ Θεός στήν τράπεζα τῆς Ἐκκλησίας. Γιατί ἔχουμε ὅλοι τήν Χάρη κατατεθειμένη στήν Ἐκκλησία καί τό μόνο πού χρειάζεται ἀπό μᾶς εἶναι νά πᾶμε νά τήν πάρουμε!
«Ἡ ἐντολή τοῦ Χριστοῦ δέν εἶναι», ὅπως εἴπαμε, «ἠθικός κανόνας»[6]. Οἱ ἐντολές πού ἔχουμε στήν Ἐκκλησία, νά ἀγαπᾶμε τόν Θεό, ἡ πρώτη ἐντολή, νά ἀγαπᾶμε τόν πλησίον, νά τιμοῦμε τούς γονεῖς μας, (μιλάω γιά τίς ἐντολές τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης), νά εἴμαστε ἀληθεῖς καί ὄχι ψεῦτες, νά εἴμαστε ἠθικοί καί ὄχι ἀνήθικοι κ.λ.π. νά μήν ἐπιθυμοῦμε τά πράγματα τοῦ ἄλλου καί ὅλες οἱ ὑπόλοιπες ἐντολές τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Μετά οἱ ἐντολές τῆς Καινῆς Διαθήκης, νά συγχωροῦμε, νά ἀγαπᾶμε καί τούς ἐχθρούς μας, νά καταπολεμοῦμε τόν θυμό, καί ὄχι μόνο τήν φονική διάθεση ἀλλά καί τόν ἐλάχιστο θυμό, νά καταπολεμοῦμε τήν αἰσχρολογία, οὔτε βλάκα δέν πρέπει νά πεῖς τόν ἄλλον! Αὐτά εἶναι τά συμπληρώματα τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Αὐτά δέν τά εἴχαμε στήν Παλαιά Διαθήκη, γιατί δέν τά ἀντέχαμε. Ἀλλά μᾶς τά εἶπε ὁ Χριστός μας στήν Καινή Διαθήκη, πῶς συμπληρώνεται ὁ νόμος καί οἱ ἐντολές τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης.
Αὐτές τώρα οἱ ἐντολές ὅμως δέν εἶναι τοῦ τύπου «κώδικας ὁδικῆς κυκλοφορίας», πού ἅμα τόν παραβιάσεις, ἔχεις κάποια ποινή, τέλος πάντων τήν πληρώνεις καί τελειώνεις. Δέν εἶναι αὐτό, ἀλλά οἱ ἐντολές, λέει ἐδῶ ὁ π. Σωφρόνιος, ἡ κάθε ἐντολή «εἶναι αὐτή καθ' ἑαυτή ἡ προβολή τῆς αἰώνιας θείας ζωῆς στόν κόσμο αὐτό»[7]. Τί θέλει νά πεῖ αὐτό; Ὅτι διαμέσου τῆς ἐντολῆς περνάει στόν κόσμο ὁ Θεός. Μέσα στίς ἐντολές κρύβεται ὁ Θεός. Καί ὅταν κανείς δέχεται τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ καί τίς ἐφαρμόζει, δέχεται τόν Θεό μέσα του, κοινωνεῖ μέ τόν Θεό. Μυστικά δέχεται μέσα του ὅλη τήν Ἁγία Τριάδα. Αὐτό εἶναι μέγα πράγμα, μέγα μυστήριο! Γι’ αὐτό καί ὁ Χριστός μᾶς εἶπε, «ἐκεῖνος εἶναι πού Μέ ἀγαπάει, ὁ ἔχων τάς ἐντολάς Μου καί τηρῶν αὐτάς. Καί Ἐγώ -λέει- αὐτόν πού Μέ ἀγαπάει, θά τοῦ ἐμφανιστῶ, μαζί μέ τόν Πατέρα καί τό Ἅγιο Πνεῦμα καί θά κατοικήσω μέσα του»[8]. Θά μείνω μέσα του! Βλέπετε; Γίνεται δηλαδή μία ἐνοίκησις τοῦ Θεοῦ στόν ἄνθρωπο. Πότε; Ὅταν τηρεῖ τίς ἐντολές∙ οἱ ὁποῖες, ξαναλέω, δέν εἶναι ἠθικοί κανόνες, ἀλλά εἶναι προβολές τῆς θείας ζωῆς στόν ἄνθρωπο, στόν κόσμο ὅλο. Δηλαδή τηρώντας τίς ἐντολές, παίρνουμε μέσα μας τόν Θεό, τή θεία ζωή. Ὅταν ζοῦσε σύμφωνα μέ τίς ἐντολές, ζοῦμε τήν ζωή τοῦ Θεοῦ. Κι αὐτό εἶναι μέγα δῶρο τοῦ Θεοῦ, νά μποροῦμε νά ζήσουμε ὅπως ζεῖ Αὐτός, ὁ Ὁποῖος ἔχει ἄπειρη μακαριότητα καί πληρότητα!
«Ὁ γηγενής», ὁ κτιστός ἄνθρωπος, «δέν ἔχει στό κτιστό εἶναι του αὐτή τή ζωή»[9]. Τήν ζωή τοῦ Θεοῦ δηλαδή δέν τήν ἔχουμε δεδομένη, ὅπως λένε οἱ ἀνατολικές θρησκεῖες ὅτι ἅμα ψάξεις, θά τό βρεῖς.. ὁ θεός μέσα σου εἶναι.. ἐσύ εἶσαι ὁ Θεός.. Ψέμα εἶναι αὐτό! Αὐτό εἶναι διαβολικότατο ψέμα γιά νά παραπλανήσει τόν ἄνθρωπο. Ὄχι, ἄλλο εἶναι ἡ δική μας ζωή καί ἄλλο εἶναι ἡ ζωή τοῦ Θεοῦ. Ἐμεῖς ἔχουμε τήν ἁπλή κτιστή βιολογική ζωή. Ἀλλά γιά νά πάρουμε τήν ζωή τοῦ Θεοῦ, χρειάζεται νά ἀκολουθήσουμε τήν διαδικασία πού μᾶς εἶπε ὁ Χριστός, διά τοῦ Βαπτίσματος, διά τοῦ Χρίσματος καί διά τῆς ζωῆς τῆς σωστῆς μέσα στήν Ἐκκλησία.
Δέν μποροῦμε, λοιπόν, μόνοι μας καί μέ τίς φυσικές μας δυνάμεις νά ζήσουμε τήν ζωή τοῦ Θεοῦ καί, προσέξτε, δέν μποροῦμε καί νά ζήσουμε καί σύμφωνα μέ τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ, μέ τίς δικές μας δυνάμεις μόνο. Ἄν μείνουμε σκέτοι, χωρίς τή θεία βοήθεια, τήν Θεία Χάρη, δέν μποροῦμε νά τηρήσουμε τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ.
Ὅσο καί νά προσπαθήσεις νά κόψεις τόν θυμό.. Πολλοί μοῦ τό λένε, πάτερ, ἀπό αὔριο θά τόν κόψω τόν θυμό καί ἀπό αὔριο θυμώνει πιό πολύ! Γιατί δέν μπορεῖ. Δέν μποροῦμε μόνοι μας νά κόψουμε τά πάθη μας, ν’ ἀλλάξουμε τή ζωή μας. Χρειάζεται ἡ θεία βοήθεια, ἡ Θεία Χάρις. Νά δηλαδή τί σημαίνει νά ζοῦμε σωστά μέσα στήν Ἐκκλησία μέ τά μυστήρια. Γιατί τά μυστήρια θά μᾶς δώσουν τήν Θεία Χάρη γιά νά μπορέσουμε νά τηρήσουμε καί τίς ἐντολές.
«Εἶναι χαρακτηριστικό γιά τόν ἄνθρωπο τό νά τείνει πρός τό Ἀγαθό, πρός τήν αἰωνιότητα, πρός τόν Θεό»[10]. Αὐτό τό ἔχουμε πάρει ὡς δῶρο ἀπό τόν Θεό καί εἶναι στοιχεῖο τοῦ κατ’ εἰκόνα. Δηλαδή μέσα στό κατ’ εἰκόνα ὑπάρχει καί αὐτή ἡ ἱκανότητα τοῦ ἀνθρώπου νά ἀναφέρεται στόν Θεό, νά τείνει πρός τόν Θεό. Μᾶς τό ἔχει βάλει ὁ Θεός μέσα μας. Γι’ αὐτό καί ὅλοι οἱ ἄνθρωποι, καί οἱ βαφτισμένοι καί οἱ ἀβάφτιστοι, τόν Θεό ψάχνουνε στό βάθος-βάθος. Μπορεῖ νά μήν τό συνειδητοποιοῦνε, ἀλλά οὐσιαστικά τόν Θεό ἀναζητοῦν. Γιατί αὐτό μᾶς τό ἔχει βάλει ὁ Θεός μέσα μας, τό νά Τόν ἀναζητοῦμε, τό νά Τόν ψάχνουμε, νά Τόν θέλουμε.
«Οἱ ἐπιδιώξεις αὐτές τοῦ ἀνθρώπου θά παρέμεναν ἀπραγματοποίητες, ἐάν δέν συνεργοῦσε ἡ Θεία Χάρις, ἡ ὁποία εἶναι ἄλλωστε καί τό ζητούμενο»[11]. Δηλαδή, μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος νά ἀναζητεῖ τόν Θεό, ἀλλά δέν μπορεῖ νά ἑνωθεῖ μέ τόν Θεό μέ σκέτο τό κατ’ εἰκόνα. Χρειάζεται καί ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ, τό καθ’ ὁμοίωση.
Καί θά πεῖς, ὁ Θεός γιατί δέν μᾶς τό δίνει αὐτό; Μᾶς τό ἔδωσε στόν παράδεισο τό καθ’ ὁμοίωση, δηλαδή τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ, καί μετά ἐμεῖς γίναμε ἀντάρτες, εἴπαμε ὄχι στήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ τήν συγκεκριμένη, ὁπότε χάσαμε αὐτή τήν Χάρη. Χάσαμε τό καθ’ ὁμοίωση καί μείναμε πάλι σκέτοι, μέ τό κατ’ εἰκόνα μόνο∙ τό ὁποῖο κι αὐτό δέν ἦταν ἀκέραιο, ἦταν τραυματισμένο. Καί ὁ ἄνθρωπος πλέον, μετά τήν πτώση στόν παράδεισο, ἔγινε ὑποχείριος τοῦ πονηροῦ καί σχεδόν χωρίς νά μπορεῖ νά ἀντισταθεῖ στήν ἁμαρτία. Λέω σχεδόν, γιατί ἕνας ἄνθρωπος ξέφυγε ἀπό τήν ἁμαρτία. Ἡ Παναγία. Ἡ Παναγία, χωρίς νά ἔχει τήν Χάρη, γιατί εἴπαμε μετά τήν πτώση χάσαμε τήν Χάρη πού μᾶς εἶχε δώσει ὁ Θεός μέ τό ἐμφύσημα, μπόρεσε μέ σκέτο τό κατ’ εἰκόνα πού εἶχε νά ἀντισταθεῖ στήν ἁμαρτία καί νά μήν ἁμαρτάνει. Καί μετά βεβαίως πού ἔγινε ἡ σάρκωσις τοῦ Λόγου στά σπλάχνα της, τότε πῆρε καί τήν Χάρη.
Ὁ ἄνθρωπος λοιπόν πού τείνει πρός τόν Θεό, ἐκ φύσεως θά λέγαμε, δέν μπορεῖ νά ἑνωθεῖ μέ τόν Θεό, ἄν δέν τόν βοηθήσει ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ, ἄν δέν τόν βοηθήσει δηλαδή ὁ ἴδιος ὁ Θεός. Γιατί ὑπάρχει ἕνα χάσμα μεταξύ κτιστοῦ καί ἀκτίστου. Ἐμεῖς εἴμαστε κτιστοί οἱ ἄνθρωποι. Ὁ Θεός εἶναι ἄκτιστος. Ἡ γέφυρα δέν μπορεῖ νά στηθεῖ ἀπό τόν ἄνθρωπο, στήνεται ἀπό τόν Θεό. Ὁ Θεός κατεβαίνει καί ἑνώνεται μέ τόν ἄνθρωπο. Χρειάζεται ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ δηλαδή, γιά νά φτάσουμε στόν Θεό. Ἀλλά χρειάζεται καί κάτι ἀπό μᾶς. Μή νομίσει δηλαδή κανείς ὅτι ὅλα γίνονται ἀπό τήν Χάρη, γιατί εἴπαμε ὅτι ἡ Χάρις γιά νά ἔρθει καί νά μᾶς δοθεῖ, μᾶς ρωτάει ὁ Θεός: Θέλεις τή Χάρη; Θέλεις νά γίνεις θεός; Θέλεις νά ἑνωθεῖς μαζί Μου; Ἀπόδειξέ το. Πῶς τό ἀποδεικνύουμε; Προσπαθώντας καί θέλοντας νά τηρήσουμε τίς ἐντολές. Προσπαθοῦμε λοιπον καί ξεκινᾶμε νά κάνουμε τίς ἐντολές, πού σ΄ ἕναν βαθμό μποροῦμε νά τίς κάνουμε. Σ’ ἕναν βαθμό ὅμως, ὄχι κατά τόν πλήρη βαθμό, ὄχι στήν τελειότητα.
Λέει ὁ Χριστός ἄς ποῦμε, νά εἶσαι ταπεινός. Κι ἐμεῖς λέμε, Θεέ μου, θέλουμε νά γίνουμε ταπεινοί καί ἀρχίζουμε καί προσπαθοῦμε. Μιλᾶμε ταπεινά, φορᾶμε ταπεινά ροῦχα, δέν μιλᾶμε πολύ, δέν θέλουμε νά φαινόμαστε στούς ἄλλους, δέν θέλουμε τήν πολυτέλεια. Ὅλα αὐτά εἶναι ἡ ταπείνωση; Ὄχι, εἶναι προσπάθεια τοῦ ἀνθρώπου γιά νά γίνει ταπεινός. Κάνουμε ὑπακοή στόν πνευματικό μας, κάνουμε ὑπακοή στόν σύζυγο, στήν σύζυγο, μεταξύ μας οἱ ἄνθρωποι, ὅπως λέει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ἀλλά ἡ τέλεια ταπείνωση θά ἔρθει, ὅταν θά ἔρθει ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ καί θά μᾶς τήν δώσει.
Γιατί οἱ ἀρετές, νά ξέρετε, ἔχουνε δύο στάδια. Τό ἕνα στάδιο εἶναι τό ἀνθρώπινο, αὐτό πού μποροῦμε νά καταφέρουμε ὅλοι οἱ ἄνθρωποι μέ τήν δύναμή μας, τήν φυσική μας δύναμη, κάτι λίγο μποροῦμε νά καταφέρουμε, καί τό πλῆρες, τό τέλειο τῆς κάθε ἀρετῆς, τό ὁποῖο εἶναι δῶρο τοῦ Θεοῦ. Ἄν ὅμως ὁ ἄνθρωπος δέν κάνει αὐτό τό μερικό, τό ἀνθρώπινο πού λέμε, δέν τοῦ δίνεται τό πλῆρες ποτέ. Κάνουμε λοιπόν ἐμεῖς αὐτό πού μποροῦμε, τηρώντας τίς ἐντολές, προσπαθώντας νά τίς τηρήσουμε καί μετά βλέπει ὁ Θεός τήν διάθεσή μας, ὁπότε μᾶς δίνει τήν Χάρη καί τίς τηροῦμε πλέον στήν πληρότητά τους τίς ἐντολές καί ἑνωνόμαστε μαζί Του.
«Ὁ χριστιανός πείθεται ἀπό τήν πείρα πώς ἡ Χάρη μπορεῖ νά εἶναι μόνο θείας προελεύσεως, ὡς πρός τήν ἐνέργεια καί τήν ἰδιότητά της». Δέν ἔρχεται ἀπό ἀλλοῦ ἡ Χάρις. Ἡ Χάρις εἶναι μόνο ἀπό τόν Θεό. «Ἡ πεῖρα ἐπιβεβαιώνει, περαιτέρω, ὅτι δέν ζητάει μόνο ὁ ἄνθρωπος τόν Θεό, ἀλλά καί ὁ Ἴδιος ὁ Θεός ἀναζητᾶ τόν ἄνθρωπο, καί μάλιστα σέ ἀσύγκριτο βαθμό»[12]. Μή νομίσουμε δηλαδή ὅτι ἐμεῖς κυνηγᾶμε τόν Θεό καί ὁ Θεός φεύγει καί δέν μᾶς θέλει. Τό ἀντίθετο, ὁ Θεός μᾶς κυνηγάει κι ἐμεῖς φεύγουμε. Κι ἄν λίγο ἐμεῖς σταθοῦμε καί ποῦμε, Θεέ μου, Σέ θέλω, βοήθησέ με, ὁ Θεός, τότε καταλαβαίνουμε, ὅτι μᾶς θέλει πολύ περισσότερο ἀπ’ ὅ,τι Τόν θέλουμε ἐμεῖς. Ὁ Θεός, λέει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος, μοιάζει μέ τόν μανιακό ἐραστή (στά ἀνθρώπινα, ἔ;), πού κυνηγάει τό ἐρώμενο πρόσωπο.
«Ὁ Θεός ζητᾶ τόν ἄνθρωπο πάντοτε, καί γι’ αὐτό, μόλις ὁ ἄνθρωπος ἐκδηλώσει τήν ἐπιδίωξη τοῦ ἀγαθοῦ, ἀμέσως παρουσιάζεται ἡ Χάρη. «Προλαμβάνει» κατά κάποιο τρόπο τήν πραγματοποίηση τοῦ ἀγαθοῦ»[13]. Μόνο πού θά θελήσει ὁ ἄνθρωπος νά κάνει τήν στροφή, νά μετανοήσει, ἀμέσως αἰσθάνεται τήν θεία βοήθεια, τήν Θεία Χάρη. «Ἡ ἐπενέργεια τῆς Χάρης ὅμως δέν ὑπόκειται στήν προαίρεση τοῦ ἀνθρώπου. Ἡ Χάρη ἔρχεται καί ἀφαιρεῖται μόνο σύμφωνα μέ τήν θέληση τοῦ ἀπαραβίαστου, τοῦ ἀπολύτως ἐλεύθερου Θεοῦ»[14]. Δέν μποροῦμε δηλαδή ἐμεῖς ὅποτε θέλουμε, πατᾶμε ἕνα κουμπί καί νά ἔρχεται ἡ Χάρις καί μετά νά λέμε φύγε! Ὄχι, εἶναι τοῦ Θεοῦ τό πότε θά ἔρθει ἡ Χάρις καί τό πότε θά φύγει ἡ Χάρις.
«Ἀφοῦ τό γνωρίσει αὐτό ὁ ὀρθόδοξος μοναχός -καί πιστός- ρίχνει ὅλο τό βάρος τῆς ζωῆς του στήν ἀπόκτηση τῆς Χάρης τοῦ Ἁγίου Πνεύματος»[15]. Αὐτό ἔλεγε ὁ Ἅγιος Σεραφείμ τοῦ Σάρωφ ὅτι εἶναι ὁ σκοπός τῆς πνευματικῆς ζωῆς, τῆς χριστιανικῆς ζωῆς, ἡ ἀπόκτησις τῆς Χάρης τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Νά τό ποῦμε πιό σωστά, εἶναι ἡ ἐνεργοποίηση τῆς Χάρης. Γιατί τήν Χάρη τήν ἔχουμε ἀπό τήν στιγμή πού βαφτιστήκαμε καί χριστήκαμε. Σφραγιστήκαμε μέ τήν Χάρη, μέ τό Ἅγιο Πνεῦμα. Πήραμε τό Ἅγιο Πνεῦμα. Δέν πήραμε τό πρόσωπο οὔτε τήν οὐσία οὔτε τήν ὑπόσταση, ἀλλά τήν ἐνέργεια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἡ ὁποία λέγεται καί ἁπλά Ἅγιο Πνεῦμα. Καί αὐτό τό Ἅγιο Πνεῦμα ὑπάρχει κατατεθειμένο, ἀφοῦ εἴμαστε βαφτισμένοι, μέσα στήν καρδία μας. Ἀλλά ἐπειδή ὑπάρχουνε οἱ ἁμαρτίες πού κάναμε μετά τό βάφτισμα -οἱ πρίν ἐξαλείφονται ὅλες- οἱ μετά τό βάφτισμα ὅμως ἁμαρτίες, καί ὑπάρχει καί ἡ δαιμονική ἐνέργεια, ἡ ὁποία δέν σταματάει, καί πρίν καί μετά τό βάφτισμα ὁ διάβολος συνεχίζει νά μᾶς πειράζει. Βέβαια ἔχει μιά διαφορά. Πρίν τό βάφτισμα ὁ διάβολος ἤτανε στό κέντρο τῆς καρδιᾶς καί μᾶς πείραζε πολύ πιό ἔντονα ἀπό μέσα. Μετά τό βάφτισμα ὁ διάβολος ἐξορίζεται ἀπό τό κέντρο τῆς καρδιᾶς καί πηγαίνει ἔξω ἀπό τήν καρδιά καί μᾶς πολεμάει, θά λέγαμε, ἀπό μακριά. Ὁπότε εἶναι πολύ πιό εὔκολο νά τόν ἀντιμετωπίσουμε, γιατί στό κέντρο ἔχει μπεῖ πλέον τό Ἅγιο Πνεῦμα, ἔχει μπεῖ ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ.
Ἀλλά καί αὐτή ἡ Χάρις ὅμως δέν φανερώνεται, ἄν ὁ ἄνθρωπος δέν προσπαθήσει νά τηρήσει τίς ἐντολές. Μένει ἐκεῖ μέσα κρυμμένη καί θαμμένη κάτω ἀπό τά μπάζα, πού ἔλεγε ὁ μακαριστός ὁ π. Παΐσιος. Στό μέτρο πού κανείς θά ἀγωνιστεῖ νά ἀγαπήσει τόν Θεό, δηλαδή νά τηρήσει τίς ἐντολές, ἡ Χάρις αὐτή θά φανερωθεῖ. Κι αὐτός εἶναι ὁ Ἅγιος! Ἅγιοι δηλαδή δυνάμει εἴμαστε ὅλοι, ἀλλά δέν εἴμαστε ἐνεργείᾳ. Ὅλοι οἱ βαφτισμένοι. Γιατί εἴμαστε Ἅγιοι; Γιατί ἔχουμε τό Ἅγιο Πνεῦμα μέσα μας. Ὅλοι Τό ἔχουμε οἱ βαφτισμένοι. Καί κανονικά ὅλοι θά ἔπρεπε νά εἴμαστε π. Παΐσιος καί π. Πορφύριος καί π. Ἰάκωβος Τσαλίκης! Δέν εἴμαστε ὅμως γιατί ἔχουμε αὐτά τά μπάζα. Ἄν κάνουμε τόν κόπο καί πετάξουμε τά μπάζα μέ τήν μετάνοια, θά φανερωθοῦμε κι ἐμεῖς. Κι αὐτά τά χαρίσματα πού βλέπουμε καί διαβάζουμε στούς Ἁγίους αὐτούς, θά τά ἔχουμε καί ἐμεῖς. Γιατί εἶναι δῶρα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Δέν εἶναι κάτι δηλαδή πού κατακτᾶ κανείς ἀπ’ ἔξω, ἀλλά εἶναι κάτι πού τό ἔχει ἤδη. Δέν μπορεῖ ἁπλῶς νά φανερωθεῖ αὐτό τό κάτι, γιατί ὑπάρχουν ἄλλες σαβοῦρες πού εἶναι ἀπό πάνω.
Ἔτσι, ἑπομένως, θά λέγαμε πιό σωστά, σκοπός τοῦ χριστιανοῦ εἶναι νά ἐνεργοποιήσει αὐτή τή θαμμένη Χάρη πού ὑπάρχει μέσα στήν καρδιά του ἀπό τή στιγμή πού βαφτίστηκε καί χρίστηκε.
«Τό πρόβλημα τῆς ἀποκτήσεως -ἤ τῆς ἐνεργοποιήσεως- τῆς Χάρης ὑπῆρξε κεντρικό στή ζωή τοῦ Ἁγίου Σιλουανοῦ. Ἐκφράζεται στή συνεχή του ἔφεση πρός αὐτήν καί στίς συνεχεῖς ὁμιλίες του γιά τό πῶς ἀποκτᾶται καί πῶς χάνεται ἀπό ἐμᾶς»[16].
Νομίζω ἐδῶ νά σταματήσουμε. Εἴπαμε ἀρκετά. Ἄν θέλετε νά ρωτήσετε κάτι σ’ αὐτά, καί γιά τήν δογματική συνείδηση θά ποῦμε τήν ἄλλη φορά, νά μήν τά μπερδέψουμε ὅλα. Σήμερα, ἑπομένως, εἴπαμε τί εἶναι ἡ Χάρις, ὅτι εἶναι ὁ Θεός, εἶναι ἡ Θεία ἐνέργεια στήν ὁποία μετέχει ὁ ἄνθρωπος. Καί εἴπαμε, πώς ὁ Θεός εἶναι αὐτός ὁ Ὁποῖος ἀποφασίζει πότε θά δοθεῖ ἡ Χάρις καί πότε θά ἀρθεῖ ἡ Χάρις. Ἀλλά χρειάζεται ὁ ἄνθρωπος νά δείξει αὐτή τήν διάθεση, προσπαθώντας νά τηρήσει τίς ἐντολές, ὥστε νά πάρει τήν Χάρη καί νά γίνει κι αὐτός Θεός κατά Χάρη.
Ἄν θέλετε κάτι νά ρωτήσετε, ἔχουμε λίγο χρόνο.
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
Ἐρ. : Ὁ Θεός θέλει νά μᾶς δώσει τήν Χάρη. Γιατί ἐπιτρέπει στόν διάβολο νά πειράζει τόν ἄνθρωπο καί νά μήν τόν ἀφήνει νά προχωρήσει ἄς ποῦμε γενικότερα.
Ἀπ. : Ναί.. Ξέρετε, ὑπάρχει μία εἰκόνα τοῦ Ἁγίου Γεωργίου πού ἔχει τό κοντάρι καί σκοτώνει τόν δράκο. Καί ἐγώ ὅταν ἤμουνα παιδάκι, ρώταγα τήν μητέρα μου τήν μακαρίτισσα, καί μοῦ ἔλεγε, αὐτός εἶναι ὁ διάβολος. Καί ἔλεγα, γιατί δέν τόν σκοτώνει τόν διάβολο, νά ἡσυχάσουμε τέλος πάντων καί μᾶς ταλαιπωρεῖ συνέχεια! Λοιπόν, ἐπίτηδες δέν τό κάνει ὁ Θεός, γιατί ὁ διάβολος μᾶς κάνει μεγάλο καλό. Μᾶς ξυπνάει, μᾶς κεντάει, ὥστε νά ἔχουμε ἐγρήγορση πνευματική, νά μήν κοιμηθοῦμε, νά μήν πέσουμε σέ ραθυμία καί νά ἔχουμε τόν νοῦ μας στόν Θεό. Ἄν δέν ὑπῆρχε ὁ διάβολος νά μᾶς ξυπνήσει, θά ἔφευγε ὁ νοῦς μας ἀπό τόν Θεό! Θά φεύγαμε ἀπό τόν Θεό τελείως δηλαδή. Γι’ αὐτό καί ἕνας γέροντας, ξέρετε, στό Ἅγιον Ὄρος -τό ἔχω πεῖ κι ἄλλη φορά, ἀλλά δέν βλάπτει νά τό θυμηθοῦμε- προχωρημένος, χαρισματοῦχος, δηλαδή ἅγιος ζωντανός.. σημερινός ἄνθρωπος, ὅταν τόν ρώτησαν, τί σέ βοήθησε πιό πολύ, γέροντα, στήν πνευματική σου πορεία καί στό νά φτάσεις σ’ αὐτή τήν κατάσταση τήν καλή πού ἔχεις τώρα τήν πνευματική; Ὁ π. Παΐσιος, ὁ π. Πορφύριος, οἱ ἄλλοι γεροντάδες πού εἶχες γνωρίσει; Λέει, ναί, μέ βοήθησαν αὐτοί. Λέει, σέ τί μαθηματικά νά τό βάλουμε, σέ τί ποσοστό; Λέει, περίπου 10% μέ βοήθησαν αὐτοί. Καί καλά, λέει, τό ἄλλο 90% ποιός σέ βοήθησε; Ξέρετε τί εἶπε; Ὁ διάβολος! Λέει, ὁ διάβολος σέ βοήθησε; Ναί, λέει! Ὁ διάβολος μέ βοήθησε, διότι μέ ἔμαθε νά πολεμάω. Μέ ἔμαθε νά ἀντιστέκομαι στό κακό καί νά προσεύχομαι. Νά εἶμαι σέ ἐγρήγορση, σέ νήψη καί νά ἀναφέρομαι στόν Θεό.
Ἔτσι; Ὁ διάβολος αὐτό τό καλό μᾶς κάνει. Καί πολλά ἄλλα καλά μᾶς κάνει. Τά ἀπαριθμοῦν οἱ Πατέρες. Λ.χ. μᾶς πολεμάει καί κάθε φορά πού τόν νικᾶμε, γιατί μποροῦμε νά τόν νικᾶμε, ὄχι μόνοι μας βέβαια, μέ τή Χάρη τοῦ Χριστοῦ, παίρνουμε καί στεφάνια. Δηλαδή τελικά, ἀντί νά μᾶς κάνει κακό, μᾶς κάνει καλό, αὐξάνεται ἡ δόξα ἡ κατατεθειμένη ἄς ποῦμε σέ μᾶς στήν αἰωνιότητα. Γιατί ἕνας πού δέν ἀγωνίζεται, γιατί νά πάρει βραβεῖο; Ἄν ἤτανε ὅλα εὔκολα καί ἄνετα, γιατί νά πάρουμε βραβεῖο; Ὑπάρχει αὐτή ἡ δυσκολία, γι’ αὐτό παίρνουμε καί τά στεφάνια. Αὐτό εἶναι ὁ λόγος πού ἀφήνει ὁ Θεός τόν διάβολο νά ὑπάρχει. Κι αὐτό βέβαια ἄχρι καιροῦ, γιατί ὅπως λέει στήν Ἀποκάλυψη, «θά ριφθεῖ στήν λίμνη τοῦ πυρός τήν καιομένη»[17] ὁ διάβολος καί ὁ Ἀντίχριστος καί δυστυχῶς καί κάποιοι ἄνθρωποι πού θέλουν νά εἶναι μαζί του, δυστυχῶς... Ὁ Θεός δέν ἑτοίμασε τήν κόλαση γιά τούς ἀνθρώπους. Γιά τόν διάβολο τήν ἑτοίμασε. Τό λέει, «στό πῦρ τό αἰώνιο τό ἡτοιμασμένον τῷ διαβόλῳ καί τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ»[18]. Δέν λέει γιά τούς ἀνθρώπους. Γιά τούς ἀνθρώπους ὁ Θεός ἑτοίμασε τήν βασιλεία Του, τόν παράδεισο. Ἀλλά ἐπειδή, δυστυχῶς, οἱ ἄνθρωποι δέν κινούμαστε ὥστε ν’ ἀγαπήσουμε τόν Θεό, μᾶς παίρνει ὁ ἀντίθετος. Καί τόσο μᾶς πλανάει, πού μᾶς πείθει στό τέλος νά τόν ἀγαπήσουμε! Εἶναι φοβερό αὐτό! Θά πεῖς, γίνεται ν’ ἀγαπήσει ὁ ἄνθρωπος τόν διάβολο; Νά, πού γίνεται! Στήν πράξη τό βλέπουμε. Καί σήμερα ἡ νέα ἐποχή μέ ὅλα αὐτά τά σατανικά παιχνίδια πού τά δίνουνε στά παιδιά, ἀπό τά νήπια ἀκόμα, αὐτό δέν εἶναι τυχαῖο. Γιατί ὅλα τά παιχνίδια ἔχουνε μέσα σατανάδες; Γιατί; Τυχαῖο νομίζετε εἶναι; Εἶναι φυσική ἐξέλιξη τῆς ἀνθρωπότητος αὐτή; Δέν εἶναι καθόλου φυσική ἐξέλιξη! Εἶναι κατευθυνόμενα, γιά νά μάθει ὁ ἄνθρωπος ν’ ἀγαπάει τόν διάβολο. Πολύ ἁπλά! Καί ὅταν ἀγαπήσεις τόν διάβολο ἀπό μικρό παιδί, μετά μεγάλος δέν τόν ἀποχωρίζεσαι εὔκολα.
Πρίν λίγα χρόνια -ἐγώ δέν τά παρακολουθῶ, ἀλλά τό ἄκουσα- στή Γιουροβίζιον πού τραγουδᾶνε ἐκεῖ, τά μικρά παιδιά 10 χρονῶν εἶναι αὐτά πού ψήφισαν τό συγκρότημα, σατανικό συγκρότημα, πού δέν εἶχαν πρόσωπο οἱ ἄνθρωποι, φοροῦσαν μάσκες. Καί τούς ψήφισαν τά παιδάκια τῶν 10 χρονῶν! Καί τούς ἄρεσαν αὐτά τά ἀπαίσια πρόσωπα, αὐτές οἱ ἀπαίσιες μάσκες, διαβολικές μάσκες! Πῶς φτάσανε αὐτά τά παιδάκια νά ψηφίσουν αὐτούς τούς ἀνθρώπους; Γιατί ἔχουνε μάθει ἀπό μικρά ν’ ἀγαπᾶνε αὐτά. Ν’ ἀγαπήσεις δηλαδή τό διεστραμμένο, τό αἰσχρό, τό βρώμικο, τό διαβολικό∙ αὐτός εἶναι ὁ σκοπός τοῦ διαβόλου καί νά περάσει τό μήνυμα ὁ διάβολος ὅτι εἶναι -προσέξτε- ἀδικημένος θεός! Οὔτε θεός εἶναι οὔτε ἀδικημένος! Ἀλλά αὐτό τό μήνυμα θέλει νά περάσει, θέλει νά τό παίξει θεός.. εἶναι ἡ ἀρχαία του ἀρρώστια. Γι’ αὐτό ξέπεσε ὁ διάβολος, γιατί θέλησε νά γίνει θεός, νά πάρει τή θέση στόν θρόνο τοῦ Θεοῦ. Καί ἀπό ἄγγελος ἔγινε δαίμονας. Οὔτε ἀδικημένος εἶναι. Αὐτός «ἀδίκησε» τόν Θεό. Ὁ Θεός δέν ἀδικεῖται, εἶναι ἀπαθής. Ἀλλά Τόν ἀδίκησε μέ τήν ἔννοια ὅτι φέρθηκε τόσο ἀχάριστα στόν Θεό. Ὁ ἑωσφόρος ἤτανε ὁ ὡραιότερος ἄγγελος, ὁ ὀμορφότερος! Ἀρχηγός τοῦ δεκάτου ἀγγελικοῦ τάγματος! Καί ὑπερηφανεύτηκε καί συνέλαβε αὐτή τήν ἰδέα τῆς ἰσοθεΐας μέσα του καί αὐτό ἤτανε καί ἡ πτώση του. Καί ἀπό τότε βεβαίως καί μετά εἶναι ὁ ἐχθρός τοῦ Θεοῦ. Καί ἐπειδή δέν μπορεῖ νά τά βάλει μέ τόν Θεό, τά βάζει μέ μᾶς τούς ἀνθρώπους, μέ τά πλάσματα τοῦ Θεοῦ, στοχεύοντας νά πληγώσει τόν Θεό μέσω ἡμῶν, ἐπειδή ξέρει ὅτι ὁ Θεός μᾶς ἀγαπάει. Καί ξέρει ὅτι καί μύριους θανάτους θά ὑπέφερε γιά χάρη μας, ἄν χρειαζόταν! Ἀλλά δέν χρειάστηκε. Καί ὁ ἕνας θάνατος πού ὑπέστη ἦταν ἀρκετός γιά νά πάρουμε ἐμεῖς τήν Χάρη καί τή σωτηρία. Ἑπομένως, ἔλεγε πάλι ἕνας πολύ πνευματικός ἄνθρωπος, κάθε φορά πού μᾶς πειράζει ὁ διάβολος, νά μή δυσανασχετοῦμε, ἀλλά νά λέμε, ξέρετε τί νά λέμε; «Εὐχαριστῶ πού μοῦ τοῦ θύμισες», νά τοῦ λέμε! Δηλαδή τί μᾶς θύμισε ὁ διάβολος μέ τόν πειρασμό πού μᾶς ἔβαλε; Ὅτι πρέπει νά προσευχόμαστε, νά ἔχουμε ἀναφορά στόν Θεό. Γιά νά μᾶς πειράξει ὁ διάβολος, σημαίνει ὅτι βρῆκε χῶρο. Μᾶς βρῆκε δηλαδή σκέτους, χωρίς τή Χάρη τοῦ Θεοῦ, ὁπότε τρύπωσε. Ἐνῶ ἄν εἴχαμε θωρακισμένη τήν ψυχή μας μέ τή Θεία Χάρη, εἴμαστε ἄτρωτοι, δέν μπορεῖ νά πλησιάσει τό βέλος τοῦ πονηροῦ. Κι ἄν πλησιάσει, θά καεῖ. «Τά πεπυρωμένα βέλη τοῦ πονηροῦ»[19], πού λέμε καί στήν προσευχή, ὅταν πλησιάσουν σ’ ἕναν ἄνθρωπο θεοφόρο, πού προσεύχεται, καίγονται. Δέν τόν ἀγγίζουν κἄν! Μπαίνουν στήν περιφέρεια, θά λέγαμε, ἐκεῖ πού βράζει ἡ θερμότητα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί καταστρέφονται.
Γι’ αὐτό λέμε οἱ ἄνθρωποι οἱ ἅγιοι εἶναι ἀπαθεῖς. Τί θά πεῖ ἀπαθεῖς; Δέν εἶναι ἀναίσθητοι, ἀλλά ἔχουνε τέτοια Χάρη Θεοῦ ὅπου τά πάθη πλέον καίγονται καί οἱ δαίμονες πού πᾶνε νά τούς ἐρεθίσουν τά πάθη μέ τούς πειρασμούς καί τούς λογισμούς πού τούς στέλνουνε, διαλύονται οἱ λογισμοί πρίν κἄν τούς ἀκουμπήσουν! Καί ὁ ἄνθρωπος αὐτός πλέον δέν ἔχει ἐνόχληση. Ἐνῶ προσπαθοῦν οἱ δαίμονες νά τόν ἐρεθίσουν, νά τόν πληγώσουν, νά τοῦ ξυπνήσουν τά πάθη, δέν αἰσθάνεται τίποτε, γιατί ἔχει μέσα του τήν θέρμη αὐτή τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ὁπότε κάθε φορά πού μᾶς πειράζει ὁ πονηρός, νά λέμε, Θεέ μου, Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησέ με. Σέ εὐχαριστῶ πού μοῦ τό θύμισες, ἔστω μέσω αὐτοῦ τοῦ τρόπου. Ἀφοῦ δέν τό θυμηθήκαμε μόνοι μας, δηλαδή νά προσευχηθοῦμε, νά προσευχόμαστε συνέχεια καί ὄχι νά κουτσομπολεύουμε καί νά ρεμβάζουμε καί νά εἴμαστε ἀπό δῶ καί ἀπό κεῖ σκόρπιοι, λοιπόν, εὐχαριστοῦμε πού μᾶς τό θύμισες, ἔστω μέσω αὐτοῦ τοῦ «ἀθλίου» τρόπου (ἐντός εἰσαγωγικῶν). Γιατί ὁ Θεός πρίν ἀφήσει τόν διάβολο νά μᾶς πειράξει, μᾶς ἔχει εἰδοποιήσει. Μᾶς ἔχει στείλει τόν ἄγγελό μας νά μᾶς πεῖ, ξύπνα.. ὥρα νά προσευχηθεῖς, συνέχεια νά προσεύχεσαι, νά ἔχεις τόν νοῦ σου.. Μᾶς ἔχει στείλει καί ἀνθρώπους πού ἀπό τό πουθενά, «στό ἄσχετο» πού λέμε, σοῦ λέει κάτι καί λές, γιατί μοῦ τό εἶπε τώρα αὐτό; Κι ὅμως αὐτό ἔχει τόν λόγο του. Ὁ Θεός τόν ἔβαλε νά σέ ξυπνήσει. Γιατί κάπου δέν πᾶς καλά, ἔχεις χάσει τόν δρόμο. Ἄν δέν πάρεις χαμπάρι οὔτε κι ἀπό αὐτό οὔτε κι ἀπό αὐτό οὔτε κι ἀπό αὐτό, μετά ἀρχίζουν οἱ πειρασμοί οἱ δαιμονικοί. Σοῦ πᾶνε ὅλα ἀνάποδα, λυπηρά, μπερδεμένα.. σύγχυση, ταραχή, ἄγχος, λύπη, κατάθλιψη, καί λές, καλά.. πῶς ἔφτασα ἐγώ ἔτσι; Εἶναι ἀκριβῶς αὐτό, ὁ Θεός πάλι μέ αὐτό τόν τρόπο τόν ἔσχατο, τόν δαιμονικό, προσπαθεῖ νά σέ ξυπνήσει! Δέν εἶναι ὅτι θέλει ὁ Θεός νά μᾶς βασανίζει. Κάθε ἄλλο!
Εὐχαριστῶ γιά τήν ἐρώτηση..
Ἐρ. : Εἴπατε, Γέροντα, ὅτι σώζεται ὁ ἄνθρωπος μόνο ὅταν ἁγιάσει, ἔτσι δέν εἴπατε;
Ἀπ. : Ναί..
Ἐρ. : Αὐτός ὅμως πού προσπαθεῖ; Πέφτει, σηκώνεται καί προχωρεῖ τή ζωή του, ἄν πεθάνει στήν πορεία;
Ἀπ. : Ὁ ἁγιασμός, προσέξτε, εἶναι ἕνα δυναμικό πράγμα.
Ἐρ. : Δέν ἔχει ἁγιάσει, πέθανε..
Ἀπ. : Ναί, εἶναι στήν πορεία τοῦ ἁγιασμοῦ. Γι’ αὐτό μιλᾶμε στήν Ἐκκλησία γιά θεουμένους. Θεούμενος εἶναι αὐτός πού εἶναι στήν πορεία γιά τήν θέωση, ὁ ἁγιασμένος, ὁ ἁγιαζόμενος πιό σωστά. Στήν Ἐκκλησία εἴμαστε θεούμενοι ἀπό τήν στιγμή πού μετανοοῦμε. Γι’ αὐτό καί τό πρῶτο ἄκτιστο φῶς πού βλέπει ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἡ μετάνοια. Ἀπό τήν στιγμή πού μετανοεῖς, μπαίνεις στή διαδικασία τῆς θέωσης, εἶσαι θεούμενος. Καταλάβατε; Κι αὐτό, προσέξτε, αὐτή εἶναι ἡ μεγάλη δωρεά τοῦ Θεοῦ, δέν σταματάει μέ τόν θάνατο τόν βιολογικό. Συνεχίζεται στήν αἰωνιότητα, ἐπ’ ἄπειρο. Δηλαδή καί μετά τόν θάνατο, θά ἁγιαζόμαστε ἔτι καί ἔτι! Ἀκόμα περισσότερο θά ἁγιαζόμαστε!
Ἐρ. : …………………....
Ἀπ. : Θά προστίθεται ἡ Χάρις. Ἐπειδή ἔχουμε ξεκινήσει νά κάνουμε τόν σταυρό μας ἀπό δῶ, ἔχουμε ἀρχίσει νά μετανοοῦμε, μετά θάνατον αὐτό τό ἄνοιγμα πού κάναμε στόν Θεό, ἔστω τό πολύ μικρό, στήν αἰωνιότητα θά συνεχίζεται. Στό ἄπειρο. Εἶναι ἕνα δυναμικό πράγμα ἡ σωτηρία μας. Εἶναι πολύ θαυμαστό αὐτό! Δέν εἶναι ἕνα στατικό, δηλαδή ἐντάξει, εἶσαι ἔτσι πού εἶσαι καί θά μείνεις ἔτσι γιά πάντα.. Ὄχι, θά συνεχίζεται ἡ ἄνοδος ἡ πνευματική στήν αἰωνιότητα. Γι’ αὐτό ἔχει σημασία ὁ ἄνθρωπος τουλάχιστον νά μπεῖ στή διαδικασία νά μετανοήσει. Εἶναι πολύ σημαντικό καί πολύ παρήγορο. Ὁ Θεός μᾶς ἀγαπάει πάρα πολύ! Δέν σημαίνει ὅτι πρέπει ἀπό αὐτή τή ζωή νά κάνεις θαύματα καί νά βλέπεις τό Ἄκτιστο Φῶς. Λίγοι τό ἔχουνε δεῖ. Ἀλλά τουλάχιστον νά ἔχεις δεῖ τό πρῶτο ἄκτιστο φῶς, δηλαδή νά μετανοήσεις, νά πάρεις ἀπό τήν ἀρχή τόν δρόμο τοῦ Θεοῦ. Καί, προσέξτε, αὐτό δέν σημαίνει ὅτι, ἀφοῦ τήν πήραμε τήν ἀρχή, καλά εἴμαστε, σταματᾶμε. Ὄχι, ἅμα σταματήσεις, θά πᾶς πίσω. Θά πρέπει αὐτή ἡ μετάνοια νά συνεχίζεται σ’ αὐτή τή ζωή. Ὅσο ζεῖς δηλαδή, συνέχεια νά μετανοεῖς. Ὄχι, ἐντάξει, ἐξομολογήθηκα μιά φορά, καλά εἶμαι.. Ὄχι, δέν εἶσαι καλά. Θά πρέπει νά συνεχίσεις, μέχρι νά ἔρθει ἡ ὥρα νά σέ πάρει ὁ Κύριος, νά εἶσαι σέ ἐγρήγορση, νά παλεύεις ἐνάντια στήν κακή ροπή πού ἔχεις μέσα σου μέ τήν μετάνοια, μέ τήν διόρθωση. Ἐξάλλου καί οἱ Ἅγιοι ἐξομολογοῦνταν, καί ὁ Ἅγιος Παΐσιος, ὅλοι οἱ Ἅγιοι ἐξομολογοῦνταν! Ὁ Ἅγιος Πορφύριος ἐξομολογοῦνταν καί μέχρι τελευταία στγιμή. Μάλιστα εἶχα διαβάσει, ὅτι λίγο πρίν πάει στό Ἅγιον Ὄρος, πού εἶχε πάρει τήν πληροφορία ὅτι θά κοιμηθεῖ, πῆγε σ’ ἕναν ὑπέργηρο κληρικό στήν Ἀθήνα καί ἐξομολογήθηκε ὅλη του τή ζωή, γενική ἐξομολόγηση! Καταλάβατε; Ἅγιος δέν σημαίνει ἀναμάρτητος. Σημαίνει μετανοῶν.
Ἐρ. : Ἄρα, ἀφοῦ ἔπεσε ὁ ἄνθρωπος μέσα στόν παράδεισο ἔχοντας τό καθ’ ὁμοίωση..
Ἀπ. : Τό ἔχασε μετά. Μετά ἔχασε τό καθ’ ὁμοίωση…
Ἐρ. : Ἄρα, λοιπόν, μπορεῖ νά πέσει καί ὁ ἅγιος.
Ἀπ. : Ναί, βέβαια. Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς λέει, ὅτι στόν παράδεισο δέν χάσαμε τό κατ’ εἰκόνα, ὅπως λένε οἱ προτεστάντες. Οἱ προτεστάντες λένε ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἔχει καταστραφεῖ πλήρως∙ δέν ἔχει οὔτε κατ’ εἰκόνα οὔτε καθ’ ὁμοίωση, τίποτα μετά τήν πτώση. Εἶναι λάθος αὐτό. Τό ἔχουμε τό κατ’ εἰκόνα τραυματισμένο, ἀλλά δέν ἔχουμε τό καθ’ ὁμοίωση. Γι’ αὐτό χρειάζεται νά βαφτιστοῦμε. Τό Βάφτισμα καί τό Χρίσμα μᾶς δίνει τό καθ’ ὁμοίωση, τήν δυνατότητα νά θεωθοῦμε, τή Χάρη τοῦ Θεοῦ δηλαδή, τήν ὁποία τήν εἴχαμε πάρει καί στόν παράδεισο -ἄν θυμάστε- μέ τό ἐμφύσημα∙ πού λέει «ὁ Θεός ἐνεφύσησεν στόν Ἀδάμ καί ἐγένετο ὁ Ἀδάμ εἰς ψυχήν ζῶσαν»[20]. Ἡ ζώσα ψυχή ποιά εἶναι; Ἡ ζωντανή ψυχή. Ἡ ζωντανή ψυχή ποιά εἶναι; Αὐτή πού ἔχει μέσα της ζωή. Ποιά εἶναι ἡ ζωή τῆς ψυχῆς; Τά χάμπουργκερ καί τά ψωμιά; Ὄχι, εἶναι τό Ἅγιο Πνεῦμα. Ἄν δέν ἔχει ἡ ψυχή τό Ἅγιο Πνεῦμα, εἶναι νεκρή ψυχή. Εἶναι πάλι ψυχή, ἀλλά εἶναι νεκρή ψυχή. Λοιπόν, ἔγινε εἰς ψυχήν ζῶσαν σημαίνει πῆρε τό Ἅγιο Πνεῦμα.
Ἄρα, τό ἐμφύσημα δέν εἶναι ἡ ψυχή, ὅπως λένε κάποιοι λανθασμένα, εἶναι τό Ἅγιο Πνεῦμα. Ψυχή εἶχε ὁ Ἀδάμ, ἀλλά νεκρή ψυχή. Ἀπό τήν στιγμή πού πῆρε τό Ἅγιο Πνεῦμα, ἔγινε εἰς ψυχήν ζῶσαν. Καί σήμερα οἱ ἄνθρωποι πού δέν ἔχουνε βαφτιστεῖ, οὐσιαστικά εἶναι νεκρές ψυχές, ἔ; Γι’ αὐτό πρέπει νά πονᾶμε γιά ὅλη τήν ἀνθρωπότητα καί νά νοιαζόμαστε καί νά ἔχουμε δράση ἱεραποστολική, στό μέτρο πού μπορεῖ ὁ καθένας. Νά ἐνδιαφερθοῦμε γιά τούς ἀβάφτιστους, πού εἶναι ἡ πλειοψηφία σήμερα στήν ἀνθρωπότητα. Στά 7,5 δισεκατομμύρια οἱ βαφτισμένοι νά εἶναι 500 ἑκατομμύρια ζήτημα οἱ ὀρθόδοξοι! Λοιπόν, οἱ ἄλλοι δέν εἶναι βαφτισμένοι. Ἄς λένε ὅτι εἶναι βαφτισμένοι, ἔτσι, οἱ παπικοί καί οἱ προτεστάντες. Ὁπότε ὅλοι αὐτοί πρέπει νά εἶναι στόν νοῦ μας, νά τούς ἔχουμε ἔννοια καί νά σκεφτόμαστε τί μποροῦμε νά κάνουμε νά τούς βοηθήσουμε κι αὐτούς τούς ἀνθρώπους. Νά πάρουν τουλάχιστον τό Ἅγιο Πνεῦμα, νά πάρουν τή δυνατότητα τῆς θέωσης. Ἀλλά ἀπό τή στιγμή πού πῆρες τή δυνατότητα, δέν σημαίνει ὅτι ἔγινες καί θεός καί σώθηκες. Γιατί λένε μερικοί, ἐντάξει, ἀφοῦ εἴμαστε βαφτισμένοι καί τό χάραγμα νά πάρουμε, δέν θά πάθουμε τίποτα! Καί τό χάραγμα τοῦ Ἀντιχρίστου, τό 666.. Πῶς δέν θά πάθεις; Καί βέβαια θά πάθεις! Γιατί ἡ Ἁγία Γραφή λέει, δέν πρέπει νά πάρεις τό χάραγμα. Ὅπως δέν πρέπει νά παραβαίνεις καί τίς ἐντολές. Ἕνας λοιπόν πού πῆρε τό βάφτισμα καί παραβαίνει τίς ἐντολές καί δέν μετανοεῖ, πῶς θά σωθεῖ; Δέν μπορεῖ νά σωθεῖ πάλι. Γιατί λέει ὁ Χριστός μας, τί λέει; «Ὁ πιστεύσας καί βαπτισθείς σωθήσεται»[21]. Δέν εἶναι μία προϋπόθεση, εἶναι δύο προϋποθέσεις γιά νά σωθοῦμε: ἡ πίστις καί τό βάφτισμα. Τήν μία τήν ἔχουμε σίγουρα. Δόξα τῷ Θεῷ μᾶς βάφτισαν μικρούς. Τήν ἄλλη ὅμως, δέν εἴμαστε σίγουροι ἄν τήν ἔχουμε. Πρέπει νά τό παλεύουμε καί νά ρωτᾶμε τόν ἑαυτό μας: εἶμαι στήν πίστη; Τί θά πεῖ, εἶμαι στήν πίστη; Ἁπλῶς ξέρω τό Πιστεύω καί τό λέω; Ὄχι. Πιστεύω πράττοντας τά ἔργα τῆς πίστεως. Γιατί τί λέει ὁ Ἅγιος Ἰάκωβος; «Πίστις χωρίς ἔργων νεκρά ἐστι»[22]. Ὑπάρχει καί νεκρή πίστη, σάν αὐτή πού ἔχουν οἱ δαίμονες ἤ οἱ μασόνοι ἤ ὁποιοιδήποτε ἄλλοι πού λένε ὅτι ὁ θεός εἶναι μιά δύναμη. Δέν εἶναι ὁ Θεός μιά δύναμη καί τίποτα ἄλλο.. μᾶς ἔχει ἀφήσει ἐμᾶς νά κάνουμε ὅ,τι θέλουμε.. Ὁ Θεός εἶναι πρόσωπο καί παρεμβαίνει στή ζωή μας καί ὀφείλουμε νά ὑπακοῦμε σ’ Αὐτόν. Ὅταν λοιπόν ἐσύ δέν βλέπεις ἔτσι τόν Θεό καί δέν παίρνεις τίς ἐντολές Του ὡς ὁδηγίες ζωῆς, μετά δέν ἔχεις ζωντανή πίστη. Ἄρα δέν ἔχεις τίς προϋποθέσεις καί τίς δύο τῆς σωτηρίας, καταλάβατε;
Ἄρα καί ἕνας, ὅπως τό εἴπατε, πού εἶναι ἅγιος, ἄν δέν προσέξει.. ὁ Ἅγιος Παΐσιος δέν τό ἔλεγε; Ἄν φύγει ἡ Χάρις, καί ἐννοοῦσε ἄν ἐγώ δέν προσέξω καί ἀπενεργοποιήσω τή Χάρη, γιατί ἡ Χάρις, ὁ Θεός, δέν ἐγκαταλείπει ποτέ τόν ἄνθρωπο. Ἐμεῖς ἐγκαταλείπουμε τόν Θεό. Ἄν λοιπόν δέν προσέξω, ἔλεγε ὁ π. Παΐσιος, θά μέ δεῖτε ἐμένα πού μέ λέτε ἅγιο, νά τρέχω στά καταγώγια. Καί ἔτσι εἶναι. Καί ἔχουμε τέτοιες περιπτώσεις. Διαβάστε στούς βίους τῶν ἁγίων, ἀνθρώπους πολύ μεγάλους, ἀσκητές, οἱ ὁποῖοι ξέπεσαν. Δέν θέλει πολύ ὁ ἄνθρωπος γιά νά ξεφύγει. «Σχοινοβατοῦμε», λέει ἕνας Πατέρας τῆς Ἐκκλησίας. Πῶς εἶναι ὁ σχοινοβάτης πάνω στό σκοινί.. λίγο ἄν δέν προσέξει, ἔφυγε κάτω! Ἔτσι εἶναι ἡ πνευματική ζωή. Γι’ αὐτό χρειάζεται ὁ πνευματικός ὁδηγός, ὁ ὁποῖος ἔχει τήν διάκριση νά μᾶς κρατάει πάνω στό σκοινί, νά μή χάσουμε τήν ἰσορροπία μας καί φύγουμε στό κενό.
Ἐρ. : …………………....
Ἀπ. : Κι αὐτός βεβαίως εἶναι… Γι’ αὐτό πρέπει νά προσεύχεστε γιά τούς πνευματικούς σας.
Ἐρ. : Ὅταν λέτε «ἔργα πίστης», ἐννοεῖτε τήν φιλανθρωπία;
Ἀπ. : Ὅλα τά ἔργα. Τά ἔργα τῆς πίστεως εἶναι ἡ τήρηση τῶν ἐντολῶν. Ὅλες οἱ ἐντολές. Πιστεύω…
Ἐρ. : … Οἱ πιό πολλοί καταλαβαίνουμε ὅτι εἶναι τά καλά ἔργα.
Ἀπ. : Ναί, ἀλλά τά καλά ἔργα εἶναι κυρίως ἡ ἀγάπη στόν Θεό. Καί μετά εἶναι στόν συνάνθρωπο, ἔτσι; Καί μέσα σ’ αὐτές τίς δύο ἐντολές κρύβονται ὅλες οἱ ἄλλες ἐντολές. Δέν μπορεῖς ἄς ποῦμε νά λές ὅτι ἔχω ἀγάπη στόν Θεό καί στόν πλησίον κάνω ἐλεημοσύνες, ἀλλά δέν θέλω νά συμφιλιωθῶ μέ τόν ἀδελφό μου, ἄς ποῦμε, γιατί μέ ἀδίκησε στήν κληρονομιά. Ἐπ’ οὐδενί, δέν γίνεται αὐτό. Ὅλα τά ἄλλα μπορῶ νά τά κάνω, αὐτό δέν μπορῶ.. Εἶσαι ἐκτός! Εἶσαι ἐκτός πίστεως, γιατί δέν δέχεσαι μία ἀπό τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ πού σοῦ λέει, πρέπει ν’ ἀγαπᾶς κι αὐτόν πού σέ ἀδίκησε καί αὐτόν πού δέν σέ ἀγάπησε καί αὐτόν πού σέ καταδίωξε καί σέ ἀδίκησε[23]. Ὀφείλεις νά τόν ἀγαπήσεις. Ἀλλιῶς εἶσαι ἐκτός πίστεως.
Ἐρ. : Δύσκολο….
Ἀπ. : Ὄχι, δέν εἶναι δύσκολο. Δηλαδή εἶναι δύσκολο, γιατί εἴμαστε ἄρρωστοι. Ἄν ὅμως μποῦμε καλά στό νοσοκομεῖο καί ἀκούσουμε τίς ὁδηγίες καί πάρουμε τά φάρμακα, εἶναι πολύ εὔκολο. Γιατί τό κάνει ὁ Χριστός! Δέν τό κάνεις ἐσύ. Τό δύσκολο εἶναι διότι δέν θέλουμε νά πάρουμε τά φάρμακα. Ὁ ἐγωισμός, ἡ φιλαυτία μας, ἡ ραθυμία μας, ἡ τεμπελιά μας. Κυρίως εἶναι αὐτό, εἴμαστε ράθυμοι. Γι’ αὐτό λέει ὁ Χριστός, ὅτι «στενή ἡ πύλη καί τεθλιμμένη ἡ ὁδός ἡ ἀπάγουσα εἷς τήν ζωήν»[24]. Ἡ πύλη καί ὁ δρόμος πού πᾶνε στή ζωή εἶναι στενή καί θλιμμένη. Καί τί λέει μετά; «Ὀλίγοι εἰσίν οἱ εὑρίσκοντες αὐτήν»[25]. Λίγοι εἶναι πού τήν βρίσκουνε τήν πόρτα καί τόν δρόμο γιά τήν βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Καί ἑρμηνεύει ὁ Ἱερός Χρυσόστομος: Γιατί εἶναι λίγοι; Γιατί νά εἶναι λίγοι; «Διά τήν ραθυμία -λέει- τῶν πολλῶν». Γιατί οἱ πολλοί εἴμαστε ράθυμοι. Δέν τό παίρνουμε στά ζεστά, νά πατήσουμε κάτω τήν τεμπελιά μας καί νά ποῦμε, ὄχι.. 6 ἡ ὥρα ἀρχίζει ἡ ἐκκλησία, 6 παρά 10 ἐγώ θά εἶμαι ἐκεῖ! Ὄχι στό Χερουβικό καί μετά! Μετά τί θά πεῖς, ὅτι ἐκκλησιάστηκες; Δέν ἐκκλησιάστηκες. Κορόιδεψες τόν ἑαυτό σου.
Ἐρ. : Ἡ εὐμάρεια δέν φταίει, Γέροντα, ἐδῶ;
Ἀπ. : Φταῖνε.. πολλά φταῖνε. Ἡ ἔλλειψη ἄσκησης, νά τό ποῦμε πιό σωστά. Μᾶς τρομάζει ἡ ἄσκηση. Ὁπότε δέν μποροῦμε νά ἐλευθερωθοῦμε ἀπό τίς δαιμονικές ἐνέργειες. Γιατί, εἴδατε, τί εἶπε ὁ Χριστός; «Τοῦτο τό γένος -τῶν δαιμόνων- οὐκ ἐκπορεύεται εἰ μή ἐν προσευχῇ καί νηστείᾳ»[26]. Οἱ προτεστάντες ἔχουν βγάλει μία Ἁγία Γραφή καί ἔχουνε σβήσει τό «καί νηστεία», γιατί δέν κάνουνε ποτέ νηστεία! Τό ξέρετε αὐτό; Ναί.. κι ἄν πάρεις μία προτεστάντικη Ἁγία Γραφή, θά δεῖς ὅτι ἔχει τό χωρίο χωρίς τό «καί νηστεία»! Γιατί; Γιατί ἡ ζωή τους εἶναι ἀλλοτριωμένη. Καταλάβατε; Κι ὅταν ἀλλοιωθεῖ ἡ ζωή, μετά ἀλλοιώνουμε καί τήν πίστη. Εἶναι ἡ ζωή μας ἀλλοτριωμένη.
Ἐρ. : Ἐκδόσεις Βιβλικῆς Ἑταιρείας;
Ἀπ. : Ναί, ἐκδόσεις δικές τους. Ἔχουνε διάφορες Ἅγιες Γραφές οἱ προτεστάντες, διάφορες ἐκδόσεις. Αὐτή πού κυκλοφορεῖ ἐδῶ, τῆς Βιβλικῆς Ἑταιρείας, πού ἔχει μπροστά τοῦ Πατριάρχη τό γράμμα, αὐτή εἶναι ἔγκυρη. Αὐτή τό ἔχει τό χωρίο καλά καί ὅλα τά ἄλλα. Ἀλλά ὑπάρχουνε νοθευμένες Ἅγιες Γραφές.
Γιατί ἡ πίστη καί ἡ ζωή εἶναι δυό πράγματα ὅπως οἱ ὄψεις ἑνός νομίσματος. Οὐσιαστικά εἶναι τό ἴδιο πράγμα, ἁπλῶς εἶναι οἱ δύο ὄψεις τοῦ νομίσματος. Ἄν δηλαδή χαλάσεις τήν μία ὄψη ἀπό τίς δύο, παραχαράξεις, ὅπως εἶναι οἱ παραχαράκτες πού κάνουν τά νομίσματα, ἰσχύει τό νόμισμα; Δέν ἰσχύει. Ἄς ποῦμε ἐμεῖς τώρα εἴμαστε ὀρθόδοξοι στά χαρτιά γραμμένοι.. τώρα δέν εἴμαστε γραμμένοι στήν ταυτότητα, τό σβήσαμε ἀπό κεῖ, γιατί τό ἔχουμε σβήσει μέσα μας δηλαδή πρῶτα.. ἀλλά τέλος πάντων, ἅμα τό ψάξεις λίγο, θά σοῦ ποῦνε, ναί, εἶσαι βαφτισμένος, μπορεῖ νά πεῖς καί τό Πιστεύω σωστά, ἀλλά αὐτό εἶναι ἡ μία ὄψη. Ἡ ἄλλη ὄψη εἶναι πῶς ζεῖς. Ζεῖς σύμφωνα μέ αὐτό πού λές ὅτι πιστεύεις; Πιστεύω τί θά πεῖ; Ἄν ἀναλύσουμε τή λέξη, θά πεῖ ἐμπιστεύομαι. Ἐμπιστεύομαι τόν Χριστό, σημαίνει τί; Ἐμπιστεύομαι τά λόγια Του. Τόν παίρνω ὡς γιατρό μου, ὡς ὁδηγό τῆς ζωῆς μου. Παίρνω τίς ἐντολές Του ὡς ὁδηγίες γιά τή ζωή μου.
Λέει, ἄς ποῦμε, τό ἔχω πεῖ κι ἄλλη φορά τό παράδειγμα, ὅτι τά παιδιά τά δίνει ὁ Θεός. Αὐτό εἶναι. Δέν τά δίνει ὁ ἄνθρωπος οὔτε ἡ ἀπόφαση τῶν συζύγων θά κάνουμε παιδί καί θά κάνουμε! Ὄχι. Μπορεῖ νά ἔχεις βιολογικές προϋποθέσεις κι ὅμως νά μή μπορεῖς νά κάνεις παιδί! Γιατί; Γιατί τό παιδί τό δίνει ὁ Θεός. Καί τήν ψυχή τοῦ παιδιοῦ τήν δίνει ὁ Θεός καί τό σῶμα τοῦ παιδιοῦ τό δίνει ὁ Θεός. Λοιπόν, ὄχι σοῦ λέει, ἐγώ θά κάνω οἰκογενειακό προγραμματισμό! Αὐτό εἶναι ἀντίθετο μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Μά, σοῦ λέει, ἐντάξει λέει ὁ Θεός τώρα, ἀλλά χρήματα δέν ἔχουμε, τώρα κρίση.. capital control.. τί θά κάνουμε; Δέν γίνεται! Ἔρχεται καί ἡ πεθερά, πόσα παιδιά θά κάνει;.. τί κουνέλα εἶσαι;.. χίλια δυό λένε, ἔτσι; Φοβερά πράγματα, βλάσφημα! Ὅταν ἐσύ μπεῖς σ’ αὐτή τήν ὑπακοή τοῦ κόσμου, παραχαράσσεις τό νόμισμα, εἶσαι ἐκτός πίστεως κι ἄς λές ὅτι εἶσαι ὀρθόδοξος. Δέν εἶσαι ὀρθόδοξος, στήν πράξη δηλαδή. Τό νόμισμά σου δέν περνάει δηλαδή, εἶναι παραχαραγμένο, κάλπικο.
Ἐρ. : Πάνω σ’ αὐτό τώρα πού λέτε, ὅταν ἐκκοσμικευθεῖ ἡ ζωή μας εἶναι ἡ μία ὄψη τοῦ ἴδιου νομίσματος. Πιστεύουμε μέν, ἀλλά ἔχουμε ζωή ἐκκοσμικευμένη, ἄρα;
Ἀπ. : Ἄρα, δέν πιστεύουμε! Δέν πιστεύουμε. Εἴμαστε ἐκτός πίστεως. Καί ἐκτός Ἐκκλησίας εἴμαστε τελικά, ἔτσι; Κινδυνεύουμε δηλαδή νά ἀπωλεσθοῦμε, ἄν δέν μετανοήσουμε! Προσέξτε, δέν μπορεῖς νά εἶσαι φίλος μέ τόν Χριστό καί νά εἶσαι φίλος καί μέ τόν ἐχθρό τοῦ Χριστοῦ. Γίνεται; Δέν γίνεται! Ἤ μέ τόν ἕναν θά εἶσαι ἤ μέ τόν ἄλλον. Σήμερα βέβαια μέ τόν Οἰκουμενισμό γίναμε μέ ὅλους φίλοι.. Καί μέ τόν διάβολο θά γίνουμε στό τέλος φίλοι! Ἀλλά δέν εἶναι αὐτές φιλίες πραγματικές. Γιά τόν Χριστό εἶσαι ἀπορριπτέος. Καί ὅλοι αὐτοί εἶναι ἀπορριπτέοι γιά τόν Χριστό. Γιατί, θά μοῦ πεῖτε, γίνεσαι φίλος μέ τόν ἐχθρό τοῦ Χριστοῦ; Γιατί ὁ Χριστός τό εἶπε, ὅτι ὁ κόσμος εἶναι ἐχθρός Μου! Ὁ ἴδιος ὁ Χριστός τό εἶπε, ἔτσι; Λέει ἐκεῖ ὁ Ἅγιος Ἰάκωβος: «ὅστις βουληθῇ εἶναι φίλος τοῦ κόσμου», τί λέει μετά; «Ἐχθρός τοῦ Θεοῦ καθίσταται»[27]. Αὐτόματα γίνεσαι ἐχθρός τοῦ Θεοῦ. Γιατί ὁ κόσμος, προσέξτε τί λέει πάλι: «ἐν τῷ πονηρῷ κεῖται»[28]. Ὁ κόσμος ἑδράζεται πάνω στόν πονηρό, στόν διάβολο δηλαδή. Ὄχι γιατί ἄς ποῦμε ὁ διάβολος ἔχει φτιάξει τόν κόσμο καί τά ἔχει ὅλα ὑπό τήν ἐξουσία του, τοῦ τά ἔχει δώσει ὁ Θεός. Ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι μέ τήν ἁμαρτία μας, μέ τήν ἀνυπακοή μας, τοῦ δίνουμε τοῦ διαβόλου δικαιώματα. Καί ἡ ζωή τῶν πολλῶν οὐσιαστικά εἶναι ζωή ὑποταγμένη στόν πονηρό, στόν διάβολο. Γι’ αὐτό λέει ὁ διάβολος ὅτι ὅλα εἶναι δικά μου. Ποῦ τά βρῆκε δικά του; Οὔτε τά χρήματα εἶναι δικά του οὔτε τά δάση εἶναι δικά του οὔτε τίποτα δέν εἶναι δικό του, οὔτε ἡ γῆ εἶναι δική του! Ἀλλά ἐμεῖς, ἐπειδή ζοῦμε ἁμαρτωλά καί δέν τά δίνουμε ὅλα αὐτά πού εἶναι τοῦ Θεοῦ στόν Θεό διά τῆς εὐχαριστίας, διά τῆς ἀναφορᾶς τῆς εὐχαριστιακῆς στόν Θεό, τά δίνουμε στόν πονηρό. Καί μᾶς δίνει ὁ Θεός ἄς ποῦμε τό χρυσάφι κι ἐμεῖς τό χρυσάφι τό κάνουμε λατρεία, τό κάνουμε θεό καί σκοτωνόμαστε! Μᾶς δίνει τό μαῦρο χρυσάφι, τά πετρέλαια, καί κάνουμε ὁλόκληρους πολέμους, ἐκστρατεῖες καί σφάζουμε τούς ἀνθρώπους καί τούς βομβαρδίζουμε γιά τό μαῦρο χρυσό! Γι’ αὐτό σοῦ τό ἔδωσε ὁ Θεός αὐτό τό ἀγαθό, γιά νά σφάζεσαι; Ὄχι. Ἀλλά ὅταν ὁ ἄνθρωπος δέν λειτουργήσει σωστά, αὐτά ὅλα τά ἀγαθά πού τοῦ δίνει ὁ Θεός, τά χρησιμοποιεῖ γιά νά ἱκανοποιήσει τά πάθη του, τόν ἐγωισμό του, καί ὄχι γιά νά τά προσφέρει πάλι στόν Θεό, «τά σά ἐκ τῶν σῶν» εὐχαριστιακά, ὁπότε ἁγιάζονται ὅλα μετά.
Βλέπετε στή Θεία Λειτουργία; Παίρνουμε τό σιτάρι καί τό σταφύλι, τά κάνουμε μέ τόν κόπο μας ψωμί καί κρασί καί μετά τά προσφέρουμε στόν Θεό. Τό σιτάρι καί τό σταφύλι ποῦ τά βρήκαμε; Δέν τά βρήκαμε, ὁ Θεός μᾶς τά ἔδωσε. Λοιπόν, τά παίρνουμε, βάζουμε καί ἐμεῖς κάτι δικό μας λίγο, ζυμώνεται ὅλο αὐτό, τό δίνουμε στόν Θεό καί λέμε, Θεέ μου, Σέ εὐχαριστοῦμε γιά ὅλα, ὅσα γνωρίζουμε καί ὅσα δέν γνωρίζουμε. Καί τότε λειτουργοῦμε σωστά ὡς ἄνθρωποι, καταλάβατε; Ὁ ἄνθρωπος εἶναι φτιαγμένος νά δοξάζει τόν Θεό, ἄνω - θρώσκω, κοιτάω στόν Θεό. Καί τότε, τότε ἔχουμε εὐλογία, ἔχουμε τή Χάρη πού λέγαμε, τότε προχωρᾶμε στόν ἁγιασμό μας. Γι’ αὐτό εἶναι ἀπαράδεκτο χριστιανός νά μή λειτουργεῖται! Γι’ αὐτό λέω εἴμαστε καί ἐκτός Ἐκκλησίας, ὅταν σοῦ λέει, ὅτι ἀπό τούς 100 Ἕλληνες οἱ 3 ἐκκλησιάζονται. Τρεῖς δηλαδή σκέφονται νά πᾶνε νά ποῦνε εὐχαριστῶ στόν Θεό γιά τά ἀγαθά! Οἱ ἄλλοι 97 ἄρα ποῦ εἶναι; Ἔχουνε πάλι τά ἀγαθά, ἀλλά πρός ἴδιον ὄφελος. Δέν τά δίνουν στόν Θεό δηλαδή εὐχαριστιακά. Ὁπότε καί τά ἀγαθά αὐτά καθεαυτά μετά τούς δηλητηριάζουνε καί δέν τούς ἁγιάζουνε.
Ἐρ. : Εἶναι παραδεκτό νά μή λειτουργοῦν οἱ ἱερεῖς κάθε μέρα;
Ἀπ. : Ἔ, τώρα.. εἶναι καί στή δυνατότητα τοῦ κάθε ἀνθρώπου, ἔτσι;
Ἐγώ θά σᾶς πῶ τό ἄλλο: Εἶναι παραδεκτό οἱ χριστιανοί νά μήν πηγαίνουν ἐκκλησία κάθε μέρα;
Ἐρ. : Ἀφοῦ δέν γίνονται λειτουργίες;
Ἀπ. : Ἔχει ἀκολουθίες!.. Κάπου γίνονται.. Ἡ Ἐκκλησία εἴμαστε ἐμεῖς.
Ἐρ. : …………………………
Ἀπ. : Κοιτάξτε, νά ξεκαθαρίσουμε τί εἶναι Ἐκκλησία. (Τώρα ἀνοίγουμε πολλά θέματα, ἐντάξει.. ἄν κάποιος βιάζεται, μπορεῖ νά φύγει). Ἀφοῦ τό θέτετε, θά τό πῶ, γιατί εἶναι σημαντικό καί πολύ παρεξηγημένο τό θέμα τῆς Ἐκκλησίας. Καί ὀφείλουμε νά τό ξέρουμε, διότι τό ἐκμεταλλεύονται καί οἱ ἐχθροί μας, ξέρετε. Καί λένε, ἡ Ἐκκλησία.. ἡ Ἐκκλησία.. καί ἐννοοῦνε τούς παπάδες καί τούς δεσποτάδες. Λάθος! Μέγα λάθος! Μέγα λάθος. Ἡ Ἐκκλησία εἴμαστε ὅλοι. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι πρῶτον ἡ Ἁγία Τριάδα. Πατήρ, Υἱός καί Ἅγιο Πνεῦμα ἡ πρώτη Ἐκκλησία, τά τρία πρόσωπα. Μετά εἶναι ὅλοι οἱ Ἅγιοι Ἄγγελοι, δεύτερο. Μετά εἶναι ὅλοι οἱ Ἅγιοι, οἱ κεκοιμημένοι Ἅγιοι πού εἶναι στόν οὐρανό καί οἱ δίκαιοι. Οἱ κεκοιμημένοι ὅλοι. Μετά εἶναι ὅλοι οἱ ζωντανοί Ἅγιοι. Ὅλοι αὐτοί εἶναι Ἐκκλησία. Καί μή μοῦ λέτε ὅτι οἱ παπάδες καί οἱ δεσποτάδες εἶναι ἡ Ἐκκλησία! Δέν διοικοῦν. Ὁ Χριστός διοικεῖ. Ἀνθρωπίνως φαίνεται ὅτι διοικοῦν αὐτοί. Ἀλλά οὐσιαστικά διακονοῦν. Καί τελικά ὅλοι γιά τόν Χριστό ἐργάζονται.. ὅσο κι ἄν δέν τό θέλουνε κάποιοι!
Λοιπόν, ἀπό κεῖ καί μετά, ἔχουμε τήν τάση, ξέρετε, τή φυγόκεντρο, νά διώχνουμε τίς εὐθύνες ἀπό πάνω μας. Καί ἔτσι δέν οἰκοδομούμαστε. Ὁ δρόμος ποιός εἶναι; Λένε οἱ Ἅγιοι, νά κατηγορεῖς σέ ὅλα τόν ἑαυτό σου. Οἱ παπάδες εἶναι αὐτό πού εἶναι, οἱ δεσποτάδες αὐτό πού εἶναι, οἱ ἄλλοι αὐτό πού εἶναι. Ἐσύ τί εἶσαι; Ἐσύ λειτουργεῖς σωστά μέσα στήν Ἐκκλησία; Προσέξτε, ὄχι μόνος σου, αὐτόνομα. Ἀλλά μέσα στήν Ἐκκλησία λειτουργοῦμε σωστά ὁ καθένας μας; Ἀπό κεῖ νά ξεκινήσουμε. Νά λειτουργοῦμε ἐμεῖς σωστά ὡς μέλη τῆς Ἐκκλησίας, νά ζοῦμε σωστά ἐκκλησιαστικά, ἐκκλησιολογικά σωστά καί μετά θά ἀλλάξουνε καί οἱ ἄλλοι. Γιατί καί ὁ παπάς μας, ὁ παπάς τῆς ἐνορίας ἄς ποῦμε, ὅταν δεῖ τήν γυναίκα νά ντύνεται σεμνά, νά κάνει αὐτά πού λέει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ἀκόμα-ἀκόμα νά φοράει καί μαντήλι, θά προβληματιστεῖ λίγο. Καί θά πεῖ καί στήν παπαδιά του, ἡ ὁποία εἶναι, ξέρω ’γώ πῶς εἶναι ντυμένη, γιά κοίταξε αὐτή, εἶναι πιό παπαδιά ἀπό σένα κι ἄς μήν ἔχει παπά! Λοιπόν, βλέπετε; Ἀλλά ὅταν ἄς ποῦμε οἱ γυναῖκες ντύνονται ὅπως ντύνονται, μᾶλλον δέν ντύνονται, λοιπόν, καί ὁ παπάς ὁ καημένος τί νά κάνει μετά; Νά τίς πεῖ, ἄντε φύγε κυρά μου, πήγαινε καί μετά νά ἔρθεις νά κοινωνήσεις.. δέν μπορεῖς νά κοινωνήσεις ἔτσι; Μετά θά γίνει μέγα σκάνδαλο, θά τόν βγάλουνε καί στό MEGA καί δέν ξέρω ποῦ ἀλλοῦ θά τόν βγάλουνε τόν παπά, ὅτι εἶναι πολύ φανατικός! Καταλάβατε; Ἐμεῖς φταῖμε! Καί μετά καί ὁ παπάς ὁ καημένος ὁ ἄλλος τί νά κάνει; Θά μοῦ πεῖτε, πρέπει νά ἀντισταθεῖ. Πρέπει, ναί. Ἀλλά ἄσε τί πρέπει νά κάνει ἐκεῖνος. Ἐμεῖς τί πρέπει νά κάνουμε. Καταλάβατε; Ὁ καθένας ἀπό μᾶς, ἅμα λειτουργήσουμε σωστά, ἐπηρεάζουμε ὅλους. Ξέρετε γιατί; Διότι εἴμαστε ὅλοι συνδεδεμένοι λόγω τῆς κοινῆς φύσεως.
Νά, αὐτά πού λέμε τώρα ἐδῶ, πού εἴμαστε πενήντα ἄνθρωποι, πόσοι εἴμαστε.. Ἄν αὐτά τά ζήσουμε, ξέρετε πόσοι ἄλλοι θά ὠφεληθοῦνε, ἐκτός ἀπό μᾶς; Ἀφῆστε μας ἐμᾶς. Πόσοι ἄλλοι πού θά δοῦνε αὐτή τήν ἀλλαγή στή ζωή μας καί θά ποῦνε, κοίταξε, αὐτός τώρα ζεῖ ὅπως θέλει ὁ Χριστός. Μπορεῖ νά μήν σοῦ τό πεῖ, ἀλλά μέσα του θά τό καταλάβει, θά τό συνειδητοποιήσει. Γιατί εἶναι κι αὐτός βαφτισμένος καί παίρνει τήν πληροφορία ὅτι αὐτή εἶναι ἡ σωστή ζωή. Καί μπορεῖ καί νά σέ εἰρωνευτεῖ ἐξωτερικά, ἀλλά μέσα του θά σέ παραδεχτεῖ. Γιατί ἡ ἀρετή πάντα εἶναι παραδεκτή. Ὅσο κι ἄν ἀπ’ ἔξω μᾶς κατηγοροῦνε καί μᾶς ἐμπαίζουνε, μέσα μᾶς παραδέχονται. Ἀλλά καί αὐτοί ἄς ποῦμε πού εἶναι λίγο ἀδιάφοροι, θά προβληματιστοῦνε. Καί αὐτοί οἱ ὁποῖοι πᾶνε νά πλησιάσουν τόν Χριστό, θά ποῦνε, ἄ ἔτσι.. τί ὡραῖα!.. νά πάω κι ἐγώ ἐκεῖ! Θά πᾶνε κι αὐτοί ἕνα βῆμα μπροστά. Δηλαδή ὅλοι μας πρέπει ν’ ἀγωνιστοῦμε. Καί ἔτσι ἀλλάζει ἡ Ἐκκλησία. Ἔτσι ἀλλάζει.
Τό εἶχα πεῖ κι ἄλλη φορά αὐτό, (τώρα συγγνώμη πού ἐπαναλαμβάνομαι), ἀλλά ἄς ποῦμε θά εἴδατε σήμερα ὅσοι ἤρθατε στήν ἐκκλησία, πολλές κυρίες πού φοροῦν μαντήλι. Καί ὅταν εἴχαμε πρωτοέρθει ἐδῶ στήν πόλη σας, κάποιοι λέγανε, τί εἶστε;.. παλαιοημερολογίτες εἶστε; Δηλαδή ποῦ ἔχουμε καταντήσει! Αὐτό πού λέει ὁ Θεός, πού λέει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, νά τό κάνουνε μόνο οἱ παλαιοημερολογίτες! Ξέρουμε οἱ παλαιοημερολογίτες οἱ καημένοι εἶναι σχισματικοί. Νά τό ποῦμε, νά τό ξέρουμε κι αὐτό. Δηλαδή ἔχουν κάνει σχίσμα, ἔχουνε ἀποκοπεῖ, ἔτσι πού δέν κάνουνε ὑπακοή στόν τοπικό ἐπίσκοπο. Ἄλλο τώρα τί εἶναι ὁ ἐπίσκοπος κ.λ.π., δέν τό πιάνουμε αὐτό τό θέμα τώρα, ἀφῆστε το. Ἔχουνε κι αὐτοί τά δίκαια τους, ἀλλά δέν πρέπει νά ἐνεργοῦμε ἔτσι. Δέν εἴμαστε παλαιοημερολογίτες. Κάποτε, πρίν ἀπό ἕξι-ἑφτά χρόνια πού ἔκανα τίς ὁμιλίες ἐκεῖ στήν Θεσσαλονίκη, ἐγώ τό εἶχα πεῖ σέ μιά ὁμιλία, δηλαδή τό εἶχε πεῖ ὁ Ἅγιος Νικόδημος. Ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης τό λέει στίς ὁμιλίες πού κάναμε ἐκεῖ, στή σειρά τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου. Καί λέω, δέν σᾶς τό ἐπιβάλλω, ἀλλά ἅμα τό θέλετε, γιατί νά μήν τό κάνετε; Καί κάποιες τό ξεκινήσαν. Καί ἀπό ἐκεῖ ἦρθε αὐτό τό πράγμα καί σιγά-σιγά ἡ μία ἐπηρεάζει τήν ἄλλη, ὁ ἕνας ἐπηρεάζει τόν ἄλλον, τό δέχονται καί διορθωνόμαστε. Ἔτσι διορθωνόμαστε.
Ἄν ἔλεγα, τί νά τούς πῶ;.. νά τούς πῶ αὐτό τό πράγμα;.. θά μοῦ ποῦν ὅτι εἶμαι ταλιμπάν, ISIS τώρα(!), φανατικός. Ἔχουμε τούς καινούριους φανατικούς. Λέω, θά πῶ καί ὅποια θέλει ἄς τό κάνει, ἄν θέλει. Πρέπει νά λέμε ἀκέραιο, ἀτόφιο τόν λόγο τοῦ Θεοῦ καί ἐμεῖς οἱ παπάδες καί οἱ δεσποτάδες, ἀλλά κι ἐσεῖς μέ τή ζωή σας. Νά μήν συμβιβαζόμαστε, νά μή γίνεται αὐτό πού εἴπατε, ἡ ἐκκοσμίκευση. Νά μήν ἐκκοσμικευόμαστε, γιατί δυστυχῶς αὐτή ἡ τάση ὑπάρχει σήμερα στήν Ἐκκλησία, νά γίνει ἡ Ἐκκλησία κόσμος. Ὅ,τι πεῖ ὁ λαός.. Στάσου, τί εἴμαστε; Πολιτικοί εἴμαστε; Οἱ πολιτικοί τά λένε αὐτά. Θέλετε θάλασσα, θά σᾶς φέρω καί θάλασσα! Δέν ἔχουμε τέτοιο πνεῦμα στήν Ἐκκλησία. Στήν Ἐκκλησία δέν ὑπάρχει δημοκρατία μέ αὐτή τήν ἔννοια πού τό ξέρουμε. Στήν Ἐκκλησία ὑπάρχει ὁ Χριστός ὁ Βασιλεύς. Ὑπάρχει μοναρχία ἄν θέλετε, ἀλλά τοῦ Χριστοῦ ἡ μοναρχία, ἡ ὁποία εἶναι ἀγάπη καί δέν εἶναι τυραννία. Οἱ μοναρχίες τοῦ κόσμου εἶναι τυραννίες. Ἀλλά καί οἱ δημοκρατίες εἶναι τυραννίες! Μήν ξεγελιόμαστε.. μᾶς κοροϊδεύουνε τώρα, τάχατες ἔχουμε νά ἐπιλέξουμε ἀπό πολλούς, ἀλλά ὅλοι εἶναι συνεννοημένοι μεταξύ τους oἱ βουλευτές μας! Καί ὅλοι οὐσιαστικά τό ἴδιο κάνουνε. Εἴτε βγάλεις τόν ἕναν εἴτε τόν ἄλλον, ὅλοι συνεχίζουνε αὐτό πού εἶχε ἀρχίσει ὁ προηγούμενος. Ἁπλῶς μᾶς κοροϊδεύουν. Πάλι τυραννία εἶναι.
Κι αὐτό σᾶς τό λέω γιατί τό διάβασα. Ξέρετε ποῦ τό διάβασα; Ἀφῆστε τίς ἐφημερίδες κι αὐτά πού τό λένε, ἀλλά τό διάβασα στήν Ἁγία Γραφή. Ὁ Χριστός τό λέει. Τί λέει; Οἱ ἐξουσιαστές λέει καί «οἱ ἄρχοντες τοῦ κόσμου τούτου κατεξουσιάζουσιν ὑμῶν»∙ σᾶς κατεξουσιάζουν «καί εὐεργέται καλοῦνται»[29]. Καί ἐσεῖς τούς λέτε ὅτι εἶστε καί εὐεργέτες καί μπράβο σας! Καί τούς χειροκροτᾶτε! Ἔ, λοιπόν; Αὐτό δέν κάνουμε; Αὐτό κάνουμε! Καί πάλι τούς χειροκροτᾶμε! Καί μετά λέμε, ἄ, τήν ἑπόμενη φορά δέν θά τόν ξαναψηφίσω! Καί πάλι τά ἴδια.. καταλάβατε; Ἐμεῖς φταῖμε, ἐμεῖς συντηροῦμε τό σύστημα.
Γι’ αὐτό ἡ μεγαλύτερη ἐπανάσταση εἶναι νά γίνεις χριστιανός. Θά πεῖς, δέν εἶμαι; Ὄχι, δέν εἴμαστε. Ἅμα ἤμαστε, θά τά εἴχαμε φέρει τά ἄνω κάτω. Δώδεκα ἄνθρωποι ἦταν χριστιανοί καί φέρανε ἄνω κάτω ὅλο τόν κόσμο, ὅλη τήν ρωμαϊκή αὐτοκρατορία! Ἄνω κάτω τήν ἔκαναν. Ἄλλαξαν τούς αὐτοκράτορες, ἄλλαξαν τά πάντα. Σήμερα μᾶς ἔχουν ἀλλάξει τά φῶτα οἱ αὐτοκράτορες καί οἱ πλανητάρχες καί κινδυνεύουμε ὅλοι νά γίνουμε σατανιστές. Γιατί; Ποῦ εἶναι ὁ χριστιανισμός μας; Ἀντί νά τούς ἀλλάξουμε ἐμεῖς, μᾶς ἀλλάζουνε αὐτοί δηλαδή.
Ἐρ. : …………………………
Ἀπ. : Ἀκριβῶς, ἄλλαξε. Τά πάντα ἄλλαξαν. Λοιπόν, ἄν μποῦμε στή διαδικασία νά γίνουμε χριστιανοί, θά ἀλλάξουν τά πάντα!
Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης
[1] Ἀρχιμανδρίτου Σωφρονίου, Ὁ Γέροντας Σιλουανός, ἔκδ. Γ΄, Ἱερά Μονή Τιμίου Προδρόμου- Ἔσσεξ Ἀγγλίας, 1985, (στό ἑξῆς: Ὁ Ἅγιος Σιλουανός).
[2] Ὁ Ἅγιος Σιλουανός.
[3] Ὅ.π.
[4] Ὅ.π.
[5] Ὅ.π.
[6] Ὅ.π.
[7] Ὅ.π.
[8] Ἰωάν. 14, 21-23.
[9] Ὁ Ἅγιος Σιλουανός.
[10] Ὅ.π.
[11] Ὅ.π.
[12] Ὅ.π.
[13] Ὅ.π.
[14] Ὅ.π.
[15] Ὅ.π.
[16] Ὅ.π.
[17] Ἀποκ. 19, 20.
[18] Ματθ. 25, 41.
[19] Ἀκολουθία τοῦ Ἀποδείπνου.
[20] Γεν. 19, 20.
[21] Μάρκ. 16, 16.
[22] Ἰακ. 2, 26.
[23] Πρβλ. Ματθ. 5, 44.
[24] Ματθ. 7, 14.
[25] Ὅ.π.
[26] Ματθ. 17, 21.
[27] Ἰακ. 4, 4.
[28] Ά Ἰωάν. 5, 19.
[29] Λουκ. 22, 25.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου