Ἀποστολικό ἀνάγνωσμα. Σαββάτου πρό τῆς Χριστοῦ γεννήσεως, Σαββάτου κς´ ἑβδ. ἐπιστολῶν (Γαλ. γ´ 8-12).
Γαλ. 3,8 προϊδοῦσα δὲ ἡ γραφὴ ὅτι ἐκ πίστεως δικαιοῖ τὰ ἔθνη ὁ Θεός, προευηγγελίσατο τῷ Ἀβραὰμ ὅτι ἐνευλογηθήσονται ἐν σοὶ πάντα τὰ ἔθνη.
Γαλ. 3,8 Επειδή δε η Αγία Γραφή προείδεν ότι από την πίστιν και δια μέσου της πίστεως έμελλεν ο Θεός να δικαιώση και σώση τα έθνη, προανήγγειλε την χαρμόσυνον αγγελίαν στον Αβραάμ, ότι “δια σου θα ευλογηθούν όλα τα έθνη” και όχι μόνον το ιουδαϊκόν.
❈ Γιατί χρησιμοποιοῦμε τό Ψαλτήρι στήν Ἐκκλησία, τούς ὕμνους κ.τ.λ.; Διότι ὅλα αὐτά τά κείμενα εἶναι γραμμένα ἀπό θεωμένους ἀνθρώπους, ὅπως ὁ Δαβίδ καί ὅλοι οἱ ἄλλοι, ὁπότε βοηθοῦν καί μᾶς νά φθάσουμε στήν κατάσταση τοῦ φωτισμοῦ. Μόνο πού τά διαβάζει κανείς ἁγιάζεται.Γι' αὐτό, ἔλεγε ὁ Ἅγιος Πορφύριος: "νά διαβάζετε κανόνες καί μόνο πού τούς ἀκοῦς ἁγιάζεσαι ἀναίμακτα, χωρίς κόπο". Εἶναι κρίμα λοιπόν πού οἱ ἄνθρωποι δέν πηγαίνουν νωρίς στήν Ἐκκλησία γιά νά ἀκούσουν τούς κανόνες, διότι στόν Ὄρθρο διαβάζονται οἱ κανόνες τῶν Ἁγίων τῆς ἡμέρας. Συμβάλλουν δηλαδή νά φθάσουμε στήν κατάσταση τοῦ φωτισμοῦ, ἐφ' ὅσον φυσικά ἀγωνισθοῦμε νά καθαρισθοῦμε καί ἀπό τά πάθη μας, γιατί ἄν ὁ νοῦς μας εἶναι σ' αὐτά, φυσικά δέν θά εἶναι στήν ἁμαρτία.Ὁ νοῦς γιά νά ξεκολλήσει ἀπό τούς κακούς λογισμούς, τούς πονηρούς, τούς κακούς καί τούς βλάσφημους, πρέπει νά κολλήσει κάπου ἀλλοῦ. Μεγαλώνουν οἱ λογισμοί ὅταν τούς πολεμᾶμε κατά μέτωπο.Γι' αὐτό τούς ἀντιμετωπίζουμε μέ τό νά ἀδιαφοροῦμε καί μέ τό νά κολλᾶμε τόν νοῦ μας κάπου ἀλλού, δηλαδή στά νοήματα καί στά ἁγιασμένα λόγια τῶν Πατέρων καί τῆς Ἁγίας Γραφῆς. Οἱ Ἅγιοι μάθαιναν ἀπ' ἔξω κεφάλαια καί χωρία τῆς Ἁγίας Γραφῆς.
❈ Σήμερα βλέπετε οἱ ἄνθρωποι γιορτάζουν Χριστούγεννα καί δέν λένε λέξη γιά τόν Χριστό, γιατί ὁ νοῦς τους εἶναι μόνο "τί θά φᾶμε, τί θά πιοῦμε, ποῦ θά χορέψουμε, πῶς θά πάρουμε δῶρα...". Ἀλλά τά δῶρα, ποιός θά πρέπει νά τά πάρει κανονικά; Τό ἔχετε σκεφτεῖ αὐτό; Ποιός γιορτάζει; Ἐμεῖς γιορτάζουμε, γιά νά πάρουμε δῶρο;- Ἐγώ!- Ποιός;... Ἐσύ γιορτάζεις; Μήπως κάνεις κανένα λάθος;...Ὁ Χριστός γιορτάζει τά Χριστούγεννα.- Ἐμένα μέ λένε Χρῆστο, θά πεῖ κάποιος.- Ἐσένα σέ λένε Χρῆστο, ἀλλά Ἐκεῖνος πού γιορτάζει τήν γιορτή τῶν Χριστουγέννων ποιός εἶναι; Ὁ Χριστός ἔχει γενέθλια, ἔτσι δέν εἶναι; Αὐτό δέν γιορτάζουμε τά Χριστούγεννα; Ὁπότε πρέπει νά πᾶμε στόν Χριστό δῶρα.Τί δῶρα νά πᾶμε στόν Χριστό; Τί δῶρα μποροῦμε νά Τοῦ πᾶμε; Ἔχετε σκεφτεῖ;Ὁ Χριστός μᾶς δίνει τά πάντα... καί τόν ἀέρα καί τό νερό... καί πάνω ἀπό ὅλα μᾶς δίνει τόν ἑαυτό Του, μᾶς δίνει τήν Θεία Κοινωνία, μᾶς δίνει τή Χάρη Του, μᾶς δίνει τόν Παράδεισο.
Η παράλειψη του Filioque δεν σηματοδοτεί δογματική αλλαγή, αλλά είναι μέρος της οκουμενιστικής στρατηγικής του Βατικανού.Αναστάσιος Γκοτσόπουλος, ΠρεσβύτεροςΙδιαίτερη εντύπωση προκλήθηκε στην κοινή γνώμη από το γεγονός ότι ο πάπας Λέων XIV στη συνάντησή του με τον Οικουμενικό Πατριάρχη στη Νίκαια της Βιθυνίας κατά τον εορτασμό της επετείου των 1.700 χρόνων από την σύγκληση της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου και στο Φανάρι κατά τη Θρονική εορτή του Πατριαρχείου (27-30.11.25) απήγγειλε το Σύμβολο της Πίστεως («Πιστεύω») χωρίς την προσθήκη του Filioque (=και εκ του Υιού). Μάλιστα αυτή η “υποχώρηση” του πάπα έγινε αποδεκτή με ιδιαίτερο ενθουσιασμό από δημοσιογράφους και ορισμένους Ορθοδόξους θεολογούντες και χαρακτηρίστηκε μεταξύ άλλων και ως «πολύ σημαντικό γεγονός που παρέχει νέες προοπτικές και ελπίδες στην πορεία για την ένωση των Εκκλησιών»!Ας προσπαθήσουμε να δούμε στις πραγματικές της διαστάσεις την παπική αυτή κίνηση:Να υπενθυμίσουμε ότι το Filioque εισήχθη αρχικά μόνο στη Ισπανία με τη Σύνοδο του Τολέδο ΙΙΙ (589 μ.Χ.)¹, ενώ από τις αρχές του 9ου αι. έγινε προσπάθεια από τους Φράγκους να επιβληθεί σε όλη τη Δύση στο Σύμβολο της Πίστεως, χωρίς όμως να γίνει αποδεκτό ούτε από τις Ανατολικές Εκκλησίες αλλά ούτε και από τη Ρώμη. Μάλιστα ο πάπας Λέων III ήλθε σε αντίθεση με τους Φράγκους στη Σύνοδο του Άαχεν (809-810 μ.Χ.)² και αντέδρασε έντονα στην αλλοίωση του Συμβόλου της Πίστεως. Σε αντιστάθμισμα στη φραγκική επιμονή για προσθήκη του Filioque ανέγραψε σε δύο ασημένιες πλάκες, στα ελληνικά και λατινικά, το Σύμβολο της Πίστεως χωρίς την προσθήκη του Filioque και το ανάρτησε στη Βασιλική του Αγ. Πέτρου στη Ρώμη³.Αλλά και στη συνέχεια, ο πάπας Ιωάννης VIII σε επιστολή του προς τον Πατριάρχη Φώτιο αποδέχθηκε⁴ την καταδίκη του Filioque στη Σύνοδο της Κωνσταντινουπόλεως (8η Οικουμενική, 879-880 μ.X.)⁵ ως αιρετικής διδασκαλίας και ως αντικανονική την προσθήκη του στο Σύμβολο της Πίστεως διότι αντίκειται στις αποφάσεις των Γ΄ και Δ΄ Οικουμενικών Συνόδων. Αυτό και μόνο αποδεικνύει ανακριβή τον ισχυρισμό παπικών και παπόφιλων Ορθοδόξων ότι, τάχα, η Ανατολή ανεχόταν επί αιώνες το Filioque χωρίς να το θεωρεί έκπτωση από την εκκλησιαστική παράδοση. Είναι απολύτως σαφές ότι αμέσως μόλις έγινε απόπειρα αλλοίωσης του Συμβόλου της Πίστεως στη Δύση από τους Φράγκους, τόσο η Ρώμη όσο και η Ανατολή αντέδρασαν έντονα στο υψηλότερο επίπεδο (πάπες Ρώμης –Λέων III, Ιωάννης VIII– πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως –Μ. Φώτιος– και 8η Οικουμενική Σύνοδος).Δυστυχώς όμως η επικράτηση των Φράγκων στη Ρώμη ανέτρεψε την πατερική παράδοση και το 1014 ο πάπας Βενέδικτος VIII εισήγαγε το Filioque στο Σύμβολο της Πίστεως, όπως ρητά το ομολογεί και ο νυν πάπας Λέων XIV στην εγκύκλιό του με τίτλο «In Unitate Fidei» (23.11.25): «Η δήλωση “εκ του Πατρός και του Υιού εκπορεύεται (Filioque)” δεν βρίσκεται στο κείμενο της Κωνσταντινούπολης· εισήχθη στο Λατινικό Σύμβολο της Πίστεως μόνο από τον Βενέδικτο VIII το 1014».Η άμεση αντίδραση των Πατριαρχών της Ανατολής στην αυθαίρετη προσθήκη του πάπα Βενεδίκτου VIII ήταν η διαγραφή του ονόματός του από τα Δίπτυχα της Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως και η διακοπή της εκκλησιαστικής κοινωνίας με τη Ρώμη προ του Σχίσματος του 1054.Στη συνέχεια η Ρώμη, αποκομμένη από την Εκκλησία του Χριστού, κατά τη Σύνοδο του Λατερανού ΙV (1215) όρισε το Filioque ως δόγμα πίστεως και αποδέχθηκε συνοδικά και επίσημα την προσθήκη του στο Σύμβολο της Πίστεως. Επίσης, το Filioque αναφέρεται και στις “ενωτικές” Συνόδους της Λυών (1271) και Φεράρας-Φλωρεντίας (1438-1439), στις οποίες καταδικάζονται και αποδοκιμάζονται όσοι τολμούν να αρνηθούν ότι το Άγιο Πνεύμα εκπορεύεται αιώνια από τον Πατέρα και τον Υιό!
Μακαριστού γέροντος Αθανασίου ΜυτιληναίουΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΑΠΟΡΙΩΝ (Κατηχήσεων ανδρών-γυναικών)Απορία 289η: ΠΟΙΑ Η ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΓΙΑ ΤΥΧΟΝ ΣΥΛΛΕΙΤΟΥΡΓΑ ΜΕ ΑΙΡΕΤΙΚΟΥΣ; Η ΠΡΟΔΟΣΙΑ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ ΜΑΣ[εκφωνήθηκε στην Ιερά Μονή Κομνηνείου Λαρίσης τον Νοέμβριο του 1993]«Ποια η ευθύνη των Ορθοδόξων για τυχόν συμμετοχή τους σε λειτουργία των Καθολικών;». Πολλή είναι η ευθύνη των Ορθοδόξων. Προσέξτε με: Όταν λέμε Ορθοδοξία, εννοούμε ότι οτιδήποτε άλλο είναι έξω από την Ορθοδοξία είναι στραβό, είναι στραβωμένο. Πολύ δε παραπάνω όταν είναι στραβωμένο δυο και τρεις φορές.Φερειπείν, θεωρούμε τους Ρωμαιοκαθολικούς ότι είναι στην αίρεση. Αλλά, εάν οι Προτεστάνται απεχωρίσθησαν από τη Ρώμη, αντιλαμβάνεστε ότι αυτοί είναι δυο φορές περισσότερο στραβωμένοι. Διότι επιτέλους η Ρώμη κράτησε πολλά πράγματα. Άλλο ότι μπορεί να έχει θέσεις αιρετικές. Δηλαδή θέσεις ορθοδόξως απαράδεκτες. Αλλά οι Προτεστάνται είναι αυτόχρημα αιρετικοί. Και η μεγαλύτερη αίρεσή τους είναι ότι δεν έχουν Εκκλησία. Τι συνιστά την Εκκλησία; Το Σώμα του Χριστού. Το μυστήριον της Θείας Ευχαριστίας ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ. Και τι συνιστά το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας; Η ιερωσύνη. Όταν δεν έχω, λοιπόν, ιερωσύνη, γιατί οι Προτεστάνται δεν αναγνωρίζουν ιερωσύνην και συνεπώς δεν έχουν Εκκλησία, άρα δεν έχουν και το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Η δε πίστις των στο μυστήριον αυτό είναι ότι δέχονται αυτό σαν σύμβολον. Γι’ αυτό και ό,τι μείνει απ’ αυτό το περίεργο μυστήριο, όπως το έχουν κατασκευάσει, χύνουν το κρασί -υποτίθεται ότι ήταν αίμα Χριστού- στον νεροχύτη.
Τσακιρίδης Μιχαήλ
Θεσσαλονίκη 11/12/2025Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως κύριε ΒαρθολομαίεΩς ορθόδοξος χριστιανός πατέρας 10 παιδιών με τη χάρη του θεού και έχοντας την καλή ανησυχία όπως έλεγε ο Άγιος Παΐσιος και βλέποντας αυτή τη φιέστα που έγινε στη Νίκαια με την παρουσία σας, την παρουσία του αιρεσιάρχη της Ρώμης Πάπα Λέοντος, διαφόρων προτεσταντικών παραφυάδων, θα σας παραθέσω κάποιες σκέψεις και ερωτήματα που μου δημιουργήθηκαν.Η πρώτη οικουμενική σύνοδος όρισε κοινό πασχάλιο για τα μέλη της τους ορθοδόξους χριστιανούς και όχι για τους αιρετικούς που υπήρχαν τότε (μανιχαίους, γνωστικούς, μαρκιωνίτες, μοντανιστές, δονατιστές).Στις δύο πρώτες οικουμενικές συνόδους είχε συνταχθεί το σύμβολο της πίστεως. Στην τρίτη οικουμενική σύνοδο καταδικάζεται όποιος προσθέσει ή αφαιρέσει οτιδήποτε από το σύμβολο της πίστεως.Ο Πάπας έχει ακυρώσει στην πράξη τις δύο πρώτες οικουμενικές συνόδους αλλοιώνοντας στο σύμβολο της πίστης με την προσθήκη του φιλιόκβε. Σύμφωνα με την τρίτη οικουμενική σύνοδο είναι εκτός εκκλησίας. Συμφωνα με τον ένατο Αποστολικό κανόνα όποιος συμπροσεύχεται με αιρετικούς αν είναι κληρικός καθαιρείται και αν είναι λαϊκός αφορίζεται.1)Για χάρη της ενότητας μήπως γίνεται η καθαρή πίστη της ορθοδοξίας να ενωθεί με τις ακαθαρσίες των αιρετικών; 2)Το φως μπορεί να ενωθεί με το σκοτάδι; 3)Έκανε λάθος ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς που είπε για τους παπικούς ότι «δεν θα τους δεχθούμε ποτέ σε κοινωνία εφόσον διατηρούν το φιλιόκβε» ; 4)Μήπως στα μάτια του Χριστού είστε ήδη καθηρημένος και εσείς και όσοι συμπροσεύχονται με αιρετικούς; 5)Μήπως είναι αφορισμένοι και όσοι λαϊκοί συμμετείχαν σε αυτές τις συμπροσευχές;
