Ὀθόνες καί διαδίκτυο. Πόσο μᾶς ἀπομακρύνουν ἀπό τόν Θεό καί τή σωτηρία μας; Ὁμιλία τοῦ Ἀρχιμ. Σάββα Ἁγιορείτου

Ὀθόνες καί διαδίκτυο.

Πόσο μᾶς ἀπομακρύνουν ἀπό τόν Θεό καί τή σωτηρία μας;

Ὁμιλία τοῦ Ἀρχιμ. Σάββα Ἁγιορείτου στίς 17-12-2023

Μέ τή Χάρη τοῦ Θεοῦ, ἀγαπητοί ἀδελφοί, θά μιλήσουμε γιά τίς ὀθόνες. Ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ μᾶς λέγει ὅτι ὁ λύχνος, τό λυχνάρι δηλαδή, σήμερα θά λέγαμε τό φῶς, πού φωτίζει καί ἐξυπηρετεῖ τό σῶμα εἶναι τό μάτι. Μᾶς τό λέει ὁ ἴδιος ὁ Χριστός μας, «ὁ λύχνος τοῦ σώματός ἐστιν ὁ ὀφθαλμός»[1]. Τότε δέν εἶχαν ἠλεκτρικά φῶτα, εἶχαν τά λυχνάρια γιά νά βλέπουν οἱ ἄνθρωποι. Σήμερα ἔχουμε τά φῶτα, τά φωτιστικά. Καί τό σῶμα τοῦ ἀνθρώπου ἔχει καί αὐτό τό φῶς του. Λέμε πολλές φορές, ἔχω τό φῶς μου ἤ πειράχτηκε τό φῶς μου, καί ἐννοοῦμε ὅτι πειράχτηκαν τά μάτια μου. Τό φῶς, λοιπόν, τοῦ σώματος εἶναι τό μάτι. Καί λέει στή συνέχεια ὁ Κύριος∙ ἐάν τό μάτι εἶναι γερό καί καθαρό, ὅλο τό σῶμα θά φωτίζεται καί θά εἶναι φωτεινό. «Ἐάν ὁ ὀφθαλμός σου ἁπλοῦς ᾖ»[2], ἁπλοῦς θά πεῖ ὑγιής, καθαρός, καί «ὅλον τό σῶμά σου φωτεινόν ἔσται»[3]. Τότε καί ὁ ὅλος ἄνθρωπος, τό σῶμα, ἀλλά θά λέγαμε μέ εὐρύτερη ἔννοια καί ὁ ὅλος ἄνθρωπος θά εἶναι φωτεινός. Γιατί θά μᾶς μιλήσει ὁ Κύριος καί γιά τόν νοῦ καί αὐτή τήν ἔννοια ἔχει καί ὁ ὀφθαλμός γιά τήν ψυχή, ὁ ὁποῖος εἶναι ὁ νοῦς, θά λέγαμε εἶναι τό φῶς τῆς ψυχῆς. Ὁ ὀφθαλμός τῆς ψυχῆς, τό μάτι τῆς ψυχῆς εἶναι ὁ νοῦς.

Ὁ νοῦς λοιπόν, ὅταν εἶναι κι αὐτός καθαρός, τότε καί ὁ ὅλος ἄνθρωπος, ἡ ψυχή ἀλλά καί τό σῶμα, εἶναι φωτεινό. Ἀπό αὐτό τώρα καταλαβαίνουμε κάτι πολύ σπουδαῖο, ὅτι ἡ ὅραση, ὁ ὀφθαλμός, τά μάτια μας ἔχουνε μία πολύ μεγάλη σημασία γιά τόν ἄνθρωπο. Εἶναι μία αἴσθηση ἀπό τίς πέντε αἰσθήσεις, καί μάλιστα εἶναι αὐτή, ἡ ὁποία, μᾶς λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες, πού μᾶς πολεμάει περισσότερο ἀπό ὅλες. Λέει ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, ὅτι καμιά αἴσθηση δέν μᾶς πολεμάει τόσο ὅσο ἡ ὅραση.

Πρῶτα νά ποῦμε τί θά πεῖ αἴσθηση, τί σημασία ἔχουν οἱ αἰσθήσεις γιά τόν ἄνθρωπο καί γιά τήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου. Οἱ Πατέρες μᾶς λένε, ὅτι οἱ αἰσθήσεις εἶναι οἱ θυρίδες, εἶναι οἱ πόρτες -θά λέγαμε- καί τά παράθυρα τῆς ψυχῆς. Καί ἄν δέν προσέξει ὁ ἄνθρωπος, μπορεῖ μέσα ἀπό αὐτές τίς πόρτες καί τά παράθυρα τῆς ψυχῆς νά περάσει ὁ κλέφτης, νά περάσει ὁ θάνατος, νά περάσει κάτι τό ὁποῖο μπορεῖ νά θανατώσει ἤ νά ἀρρωστήσει σέ πρώτη φάση τήν ψυχή καί τό σῶμα τοῦ ἀνθρώπου. Λέει κάπου ἡ Ἁγία Γραφή, εἰσῆλθε ἤ μᾶλλον «ἀνέβη ὁ θάνατος διά τῶν θυρίδων»[4]. Ἀνεβαίνει ὁ θάνατος, ὅπως ὁ κλέφτης ἄς ποῦμε σκαρφαλώνει καί βρίσκει ἕνα ἀνοικτό παράθυρο καί μπαίνει μέσα στό σπίτι καί κλέβει τό σπίτι, ἤ μπορεῖ καί νά κάνει ἀκόμα μεγαλύτερη ζημιά καί νά τό κάψει καί νά τό καταστρέψει πλήρως, ἔτσι μπαίνει μέσα ἀπό τίς θυρίδες τῆς ψυχῆς, μπορεῖ νά μπεῖ, ὁ κλέφτης, ὁ διάβολος, ἡ ἁμαρτία, καί τό ἀποτέλεσμα τῆς ἁμαρτίας βέβαια -ξέρουμε- εἶναι ὁ θάνατος. γιατί ὅπως λέει πάλι ὁ Ἀπόστολος Παῦλος «τά ὀψώνια», τά ἀποτελέσματα «τῆς ἁμαρτίας εἶναι ὁ θάνατος»[5]. Ἄρα, πρέπει νά προσέχουμε πάρα πολύ αὐτές τίς θυρίδες, ὅπως κανείς προσέχει τά πορτοπαράθυρα τοῦ σπιτιοῦ του. Καί εἰδικά τήν νύχτα φροντίζει νά εἶναι καλά κλειστά γιά τόν φόβο τῶν κλεφτῶν καί ὁποιοδήποτε ἄλλων ἐπιβουλεύονται τήν ἀσφάλεια τοῦ σπιτιοῦ καί τῶν κατοίκων τῶν οἰκούντων στό σπίτι.

Καμιά αἴσθηση, λοιπόν, λέει ὁ Ἅγιος Νικόδημος, δέν μᾶς πολεμάει τόσο ὅσο ἡ ὅραση. Μέ ποιά ἔννοια μᾶς πολεμάει ἡ ὅραση; Ἐάν δέν προσέξει ὁ ἄνθρωπος, πολύ εὔκολα μπορεῖ νά περάσουν μέσα ἀπό τήν ὅραση πολύ-πολύ βλαπτικά πράγματα. Πράγματα, δηλαδή θεάματα, παραστάσεις, εἰκόνες, κινούμενες εἰκόνες, τά λεγόμενα βίντεο, ταινίες κ.λπ., τά ὁποῖα μποροῦν νά βλάψουν πάρα πολύ καί τήν ψυχή ἀλλά καί τό σῶμα τοῦ ἀνθρώπου, ὅπως θά δοῦμε. Μέ αὐτή τήν ἔννοια λοιπόν μᾶς πολεμάει ἡ ὅραση, ὄχι ὅτι αὐτή καθεαυτή ἡ αἴσθηση εἶναι κακή. Εἶναι πολύ καλή, γιατί ὅ,τι ἔφτιαξε ὁ Θεός εἶναι καλό. Ἡ χρήση ὅμως πού κάνουμε στήν αἴσθηση αὐτή καί σέ ὅλες τίς αἰσθήσεις μας μπορεῖ νά εἶναι ὠφέλιμη ἤ μπορεῖ νά εἶναι καί βλαπτική.

Ἄς ποῦμε ἔχουμε ἕνα δεδομένο γιά τήν τηλεόραση, μιά πού τό θέμα μας εἶναι οἱ ὀθόνες. Μία ἐρευνητική ἐργασία, πού ἔχει γίνει παλαιότερα στή βόρεια Ἀμερική, ἔδειξε ὅτι τό παιδί μόλις τελειώσει τό δημοτικό σχολεῖο, ἔχει ἤδη παρακολουθήσει στήν τηλεόραση 8.000 φόνους καί 100.000 ἄλλες σκηνές βίας καί ἐπιθετικότητας. Καί ὅταν μάλιστα φτάσει στήν ἡλικία τῶν 18 ἐτῶν οἱ τηλεοπτικοί φόνοι πλησιάζουν τούς 18.000! 18.000 φόνους ἔχει δεῖ ἕνα παιδί πού ἔφτασε στά 18 του χρόνια. Αὐτά βέβαια εἶναι δεδομένα ὄχι σύγχρονα πολύ, εἶναι παλαιότερα, ἀλλά εἶναι ἐνδεικτικό. Σήμερα εἶναι πολύ περισσότερα αὐτά τά πολύ βίαια βίντεο καί σκηνές βίας πού προβάλλονται, ὄχι μόνο στήν τηλεόραση πλέον τώρα, ἀλλά καί στό διαδίκτυο. Καί ἀνά πᾶσα στιγμή τό παιδί, καί ὁποιοσδήποτε ἄνθρωπος, μπορεῖ νά δεῖ αὐτά τά πολύ βλαπτικά πράγματα. Καί ὄχι μόνο σκηνές βίας ἀλλά καί σκηνές ἀνηθικότητας, τά ὁποῖα ἔχουνε πάρα πολύ μεγάλη ἐπίδραση στήν ψυχή. Γιατί ὅμως; Καί γιατί δέν ἔχει τόση ἐπίδραση στήν ψυχή τό νά μπεῖ αὐτό πού μπαίνει στήν ψυχή μέσῳ τῶν ἄλλων αἰσθήσεων, τῆς γεύσης, τῆς ὄσφρησης, τῆς ἀφῆς. Ἄν καί αὐτές οἱ αἰσθήσεις πολύ μᾶς πολεμοῦν, ἀλλά πολύ περισσότερο ἡ ὅραση.

Ἐξηγεῖ λοιπόν ὁ Ἅγιος Νικόδημος καί λέει: «Σέ σχέση μέ τίς ἄλλες αἰσθήσεις, ἡ ὅραση ἀποτυπώνει τά εἴδωλά της στήν φαντασία πιό ἔντονα καί πιό βαθιά, μέ ἀποτέλεσμα νά ἐξαλείφονται καί μέ περισσότερη δυσκολία ἀπό αὐτήν»[6]. Δηλαδή αὐτά πού μᾶς φέρνουν τά μάτια μας μέσα μας τυπώνονται πολύ βαθιά στήν ψυχή μας καί, θά λέγαμε, εἶναι πάρα πολύ δύσκολο, νά μήν ποῦμε σχεδόν ἀδύνατο, νά τά ἐξαλείψει κανείς. Χρειάζεται πολύ ἔντονη προσπάθεια. «Γι' αὐτό -λέει ὁ Ἅγιος- φύλαξε μέ μεγάλη προσοχή τίς θύρες τῶν ματιῶν σου, γιατί μέσῳ αὐτῶν εἰσβάλλουν οἱ περισσότεροι κλέφτες καί κυριεύουν τήν ψυχή»[7]. Προσέξτε τί λέει ὁ Ἅγιος, ὅτι οἱ εἰκόνες πού μπαίνουν μέσα στήν ψυχή μέσῳ τῶν ὀφθαλμῶν μας, μέσῳ τῶν ματιῶν μας, τυπώνουν εἴδωλα στήν φαντασία. Τά εἴδωλα τί εἶναι; Εἶναι αὐτό πού παίρνει τήν θέση τοῦ Θεοῦ. Καί εἶναι ἀπαγορευμένο νά στήνουμε εἴδωλα καί νά προσκυνᾶμε εἴδωλα ἀπό τήν πρώτη ἐντολή κιόλας τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, πού λέει ὁ Θεός στόν ἄνθρωπο «οὐ ποιήσεις σεαυτῷ εἴδωλον»[8]. Ἄν δέν προσέξει λοιπόν ὁ ἄνθρωπος, μέσῳ τῶν ὀφθαλμῶν του, στήνει στήν ψυχή του θεούς στή θέση τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ, εἴδωλα δηλαδή τά ὁποῖα τά προσκυνάει (ἐάν δέν προσέξει) καί ἔχει πλέον καταντήσει νά εἶναι εἰδωλολάτρης, νά προσκυνάει εἴδωλα, παρά τόν ἀληθινό Θεό. Καταλαμβάνεται ἡ ψυχή δηλαδή ἀπό αὐτά τά ἀποτυπώματα θά λέγαμε πού ἀφήνει ἡ ὅραση.

Γι’ αὐτό πρέπει νά προσέχουμε πάρα πολύ, γιατί μέσῳ τῆς ὅρασης μπορεῖ νά δημιουργήσει ἡ ψυχή εἴδωλα. Καί μπορεῖ νά εἶναι αὐτά τά εἴδωλα, γιά παράδειγμα, ἡ σάρκα, μπορεῖ νά εἶναι τά χρήματα, μπορεῖ νά εἶναι τά μπράβο τῶν ἀνθρώπων, μπορεῖ νά εἶναι, καί κατεξοχήν εἶναι ὁ ἴδιος ὁ ἑαυτός μας, αὐτό πού λέει ἕνας ἅγιος «αὐτείδωλον»∙ γίνομαι ἐγώ ὁ ἴδιος εἴδωλο καί μέσῳ τῆς ὅρασης.. τώρα ἔχουμε τίς φωτογραφίες, ἔχουμε τίς φωτογραφίες τίς προσωπικές πού βγάζει ὁ ἴδιος μόνος του στόν ἑαυτό του ὁ ἄνθρωπος καί μπορεῖ νά αὐτοθαυμάζεται καί νά βάζει μέσα στήν ψυχή του τόν ἴδιο του τόν ἑαυτό καί νά τόν προσκυνάει. Τό κατεξοχήν εἴδωλο πού προσκυνάει σήμερα ὁ ἐκκοσμικευμένος ἄνθρωπος, πού δέν ἀγωνίζεται πνευματικά, εἶναι τό ἐγώ του, εἶναι ὁ ἴδιος ὁ ἑαυτός του. Αὐτές οἱ φωτογραφίες πού ὁ ἄνθρωπος βγάζει τόν ἑαυτό του, σύμφωνα μέ τίς στατιστικές, εἶναι οἱ πιό διαδεδομένες φωτογραφίες πού βγάζουνε σήμερα οἱ ἄνθρωποι! Δηλαδή αὐτοφωτογραφίζονται!

Πρόσεξε, λοιπόν, λέει ὁ ἅγιος, γιατί μέσῳ τῶν ὀφθαλμῶν σου εἰσβάλουν οἱ περισσότεροι κλέφτες. Εἰσβάλουν δηλαδή εἰκόνες πού δημιουργοῦν εἴδωλα καί τρέφονται τά πάθη, τρέφονται αὐτές οἱ ἄρρωστες ἀγάπες∙ ἡ ἀγάπη στόν ἑαυτό μας, ἡ φιλαυτία, καί μέσα στή φιλαυτία εἶναι καί ἡ άγάπη στά χρήματα, ἡ ἀγάπη στή μάταιη δόξα τῶν ἀνθρώπων, ἡ ἀγάπη στίς σαρκικές ἀπολαύσεις. Γιατί ὅλα αὐτά ὑπηρετοῦν τό ἐγώ.

«Οἱ Πρωτόπλαστοι», λέει ὁ ἅγιος, «ἄν εἶχαν διαφυλάξει τά μάτια τους, δέν θά εἶχαν ἐξοριστεῖ ἀπό τόν παράδεισο». Βλέπετε; Ἡ πτώση ἀπό τόν παράδεισο ξεκίνησε ἀπό τά μάτια. «''Ἡ Εὔα, ἡ γυναῖκα -λέει στή Γένεση- εἶδε ὅτι οἱ καρποί τοῦ δέντρου ἦταν εὔγευστοι''[9]. Ἀκοῦς,» τί λέει; «Εἶδε». Μετά «ἔπαθε, ἔφαγε καί πέθανε...»[10], λέει ὁ Ἅγιος Νικόδημος. Τό κακό ξεκίνησε ἀπό τήν ὅραση. Ἄν δέν ἔβλεπε δηλαδή, ἡ Εὔα τόν καρπό τοῦ δέντρου καί στή συνέχεια βέβαια προχωροῦσε καί νά τόν δοκιμάσει, νά τό φάγει, δέν θά πέθαινε. Δέν θά χάναμε τόν παράδεισο. Καταλαβαίνουμε ἀπό αὐτό πόσο σημαντικό εἶναι τό τί βλέπουμε. Καί σήμερα ἔχουμε πάρα πολλά πράγματα πού βλέπουμε κάθε στιγμή. Γιατί; Γιατί ἔχουμε πάρα πολλές ὀθόνες. Δέν ἔχουμε πλέον μόνο τό φυσικό περιβάλλον ἤ τό περιβάλλον τοῦ σπιτιοῦ μας, τοῦ δωματίου μας, ἀλλά ἔχουμε καί πολλά ἄλλα θά λέγαμε μικροπεριβάλλοντα, τά ὁποῖα μᾶς προβάλλονται μέσα ἀπό τίς ποικίλες ὀθόνες. Ἄν κανείς μετρήσει στό σπίτι του πόσες ὀθόνες ὑπάρχουν, πόσες ὀθόνες ἔχει τό σπίτι του, ἐνδεχομένως θά ἐκπλαγεῖ. Παντοῦ βλέπουμε ὀθόνες, ἀκόμα καί στίς πιό ἀπίθανες συσκευές∙ καί μέσα στό αὐτοκίνητό μας καί μέσα στή σχολική τσάντα, καί βεβαίως ὁ ὑπολογιστής, τό κινητό, τό δεύτερο κινητό καί χίλια δυό ἄλλα πράγματα.. δηλαδή ἄν ποῦμε ὅτι ὁ ἀριθμός εἶναι διψήφιος, θά εἴμαστε σίγουρα μέσα στήν ἀλήθεια (ὁ ἀριθμός τῶν ὀθονῶν πού ὑπάρχουν σέ ἕνα σύγχρονο σπίτι). Καί καταλαβαίνουμε πόσα ὀπτικά ἐρεθίσματα δεχόμαστε κάθε στιγμή! Κι ἄν δέν προσέχουμε μέσα ἀπό αὐτά περνάει ὁ θάνατος στήν ψυχή μας.

Λέει πάλι ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ στή Σοφία Σειράχ: γύρισε ἀλλοῦ τό βλέμμα σου ἀπό ὡραία γυναῖκα καί μήν περιεργάζεσαι ξένη ὀμορφιά∙ «ἀπόστρεψον ὀφθαλμόν ἀπό γυναικός εὐμόρφου, καί μή καταμάνθανε κάλλος ἀλλότριον»[11]. Ἀπό αὐτό βέβαια καταλαβαίνουμε πόσο μεγάλη ζημιά κάνει ἡ τηλεόραση καί τό διαδίκτυο πού συνεχῶς δίνει ἀφορμές στόν ἄνθρωπο νά βλέπει τό ἀλλότριον κάλλος, τό ξένο κάλλος καί νά μπαίνει σέ πειρασμό σαρκικό. Διότι ἀπό τό κάλλος τῆς γυναικός, λέγει στή συνέχεια ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ (Σοφία Σειράχ), πολλοί ἄνδρες πλανήθηκαν καί παρασύρθηκαν στό κακό. Ἀπό τό κάλλος της σάν φωτιά ἀνάβει ἡ ἄτοπη ἀγάπη. «Ἐν κάλλει γυναικός πολλοί ἐπλανήθησαν, καί ἐκ τούτου φιλία ὡς πῦρ ἀνακαίεται»[12], φλογίζεται ἡ ψυχή ἀπό τό πάθος τό σαρκικό.

Γι’ αὐτό καί πάλι παρακαλεῖ ὁ σοφός Σειράχ στή Σοφία Σειράχ καί λέει, κάνει μιά προσευχή: Κύριε, Πατερ καί Θεέ τῆς ζωῆς μου, μή ἐπιτρέψεις νά ἔχω ὀφθαλμούς ὑπερήφανους καί περίεργους, ὀφθαλμούς πού μετεωρίζονται, πού πηγαίνουν δηλαδή ἐδῶ καί ἐκεῖ. «Κύριε, πάτερ καί Θεέ τῆς ζωῆς μου, μετεωρισμόν ὀφθαλμῶν μή δῷς μοι»[13]. Μήν ἐπιτρέψεις νά ἔχω μετεωρισμό στά μάτια μου. Γιά σκεφτεῖτε -αὐτό πού λέμε- τό σερφάρισμα στό διαδίκτυο, πού τά μάτια μας πηγαίνουν ἀπό δῶ καί ἀπό κεῖ συνεχῶς καί δέχονται πάρα πολλές εἰκόνες καί παραστάσεις καί πολλές φορές καί πράγματα πού δέν ἔχουμε σκοπό νά δοῦμε προβάλλονται λόγῳ τοῦ συστήματος, λόγῳ τοῦ διαδικτύου, τό ὁποῖο δυστυχῶς ἐν πολλοῖς κυβερνιέται ἀπό ἀνθρώπους πού δέν εἶναι τοῦ Θεοῦ καί ἔχουνε ὡς σκοπό νά διαβρώσουνε τούς ἀνθρώπους, τήν ἠθική τῶν ἀνθρώπων. Καί ἀπό πίσω βέβαια εἶναι ὁ διάβολος. Ἔλεγε ἕνας δαιμονισμένος, ὅτι ἔχω μολύνει ὅλη τήν ἀνθρωπότητα μέ τό ἴντερνετ, μέ τό διαδίκτυο.

Χρειάζεται, λοιπόν, νά προσέξουμε αὐτό τόν μετεωρισμό. Κι ἄν κανείς πρέπει νά μπεῖ στό διαδίκτυο γιά νά πάρει μία πληροφορία, νά εἶναι πάρα πολύ προσεκτικός, ὥστε νά μήν προχωρήσει νά δεῖ τίς διάφορες προτάσεις πού θά τοῦ κάνει τό σύστημα, ὁ διαδικτυακός τόπος πού θά μπεῖ ἤ καί ἄλλοι διαδικτυακοί τόποι πού παρεμβάλλονται, διαφημιστικά κ.λπ. καί νά ἀρχίσει ἔτσι νά πηγαίνει ἀπό δῶ καί ἀπό κεῖ, νά περιπλανᾶται καί νά χάνει τόν χρόνο του τό λιγότερο, ἀλλά καί νά μπαίνει καί σέ πάρα πολύ μεγάλους πειρασμούς, καί ἠθικούς πειρασμούς ἀλλά, ὅπως θά δοῦμε, καί σέ ἄλλες βλάβες ἀνοίγεται πλέον ὁ ἄνθρωπος.

Ἀλλά καιρός εἶναι νά ποῦμε καί κάποια ἄλλα πράγματα καί ἐπιστημονικά πού σχετίζονται μέ τήν ἐπίδραση πού ἔχει ἡ εἰκόνα, ἡ τηλεόραση καί τό διαδίκτυο, καί μάλιστα ἡ κινούμενη εἰκόνα, στόν ἀνθρώπινο ἐγκέφαλο.

Πρέπει νά ποῦμε ὅτι ὁ ἀνθρώπινος ἐγκέφαλος, γιά νά καταλάβουμε τήν μεγάλη ζημιά πού γίνεται στόν ἄνθρωπο καί σέ ἐπίπεδο σωματικό-βιολογικό καί σέ ἐπίπεδο ψυχικό-πνευματικό, ὁ ἀνθρώπινος ἐγκέφαλος, ἄν καί ζυγίζει γύρω στό 1,5 κιλό καί ἔχει ὄγκο περίπου 1200 cm3, εἶναι ὅμως τό πιό πολύπλοκο σύστημα πού ὑπάρχει στό σύμπαν, στό σύμπαν ὁλόκληρο. Ἔχει περίπου 200 δισεκατομμύρια νευρικά κύτταρα. 200 δισεκατομμύρια, τά ὁποῖα συνδέονται μεταξύ τους μέ νευρικές συνάψεις. Δέν εἶναι τό ἕνα δίπλα στό ἄλλο ἁπλῶς, ἀλλά εἶναι συνδεδεμένα αὐτά μεταξύ τους τά 200 δισεκατομμύρια. Μόνο στόν ἐγκεφαλικό φλοιό, δηλαδή στό γύρω-γύρω θά λέγαμε τοῦ ἐγκεφάλου, στήν περιφέρεια, στόν φλοιό τοῦ ἐγκεφάλου, ὑπάρχουν 125 τρισεκατομμύρια συνάψεις, ἑνώσεις δηλαδή μεταξύ τῶν κυττάρων. 125 τρισεκατομμύρια! Ἐνῶ ἔχουμε στόν ἐγκέφαλο, ὅπως εἴπαμε, 200 δισεκατομμύρια νευρικά κύτταρα, ἀλλά αὐτά βέβαια δέν συνδέονται μόνο μέ ἕνα κύτταρο. Ἕνα κύτταρο ἐγκεφαλικό συνδέεται μέ πάρα πολλά ἄλλα. Γι’ αὐτό ἔχουμε πάρα πολλές ἑνώσεις. Καί μόνο στόν φλοιό ἔχουμε 125 τρισεκατομμύρια συνάψεις, ὅσα εἶναι δηλαδή σέ πλῆθος τά ἀστέρια 1500 γαλαξιῶν! Ἄν πάρουμε 1500 γαλαξίες στό σύμπαν νά μετρήσουμε τά ἀστέρια τους, τόσος εἶναι καί ὁ ἀριθμός τῶν ἑνώσεων πού ἔχουν τά ἐγκεφαλικά κύτταρα στόν φλοιό τοῦ ἐγκεφάλου!

Μέσα στόν ἐγκέφαλο τώρα τοῦ ἀνθρώπου ὑπάρχουν περιοχές (τά λεγόμενα κέντρα, ἐγκεφαλικά κέντρα) πού δίνουν ἐντολές γιά τήν ἐκτέλεση ὅλων τῶν λειτουργιῶν τοῦ σώματος, ἀλλά καί περιοχές γιά ἀνώτερες λειτουργίες, ὅπως εἶναι ἡ σκέψη, ἡ μνήμη, τό νά θυμόμαστε δηλαδή πράγματα κ.ἄ.

Δέν μπροῦμε σήμερα νά ποῦμε ὅλα ὅσα ἀφοροῦν στόν ἀνθρώπινο ἐγκέφαλο, ἀλλά μπροῦμε νά ποῦμε τί γίνεται σέ δύο περιοχές τοῦ ἐγκεφάλου, στόν προμετωπιαῖο φλοιό, πού βρίσκεται πίσω ἀπό τό μέτωπο ἀκριβῶς καί ἐμπλέκεται σέ ὑψηλοῦ ἐπιπέδου γνωστικές λειτουργίες. Δηλαδή τά κύτταρα πού ὑπάρχουν ἐκεῖ, τά νευρικά κύτταρα, σχετίζονται μέ τήν λήψη ἀποφάσεων, μέ τόν σχεδιασμό τοῦ μέλλοντος, μέ τίς κοινωνικές ἀλληλεπιδράσεις καί μέ τήν ἀναστολή ἀνάρμοστων συμπεριφορῶν. Δηλαδή, ἐνῶ ὁ κατώτερος ἑαυτός μας μᾶς σπρώχνει νά κάνουμε κάτι, τά κύτταρα πού ὑπάρχουν ἐκεῖ μᾶς λένε, ὄχι δέν πρέπει νά τό κάνεις. Γιατί; Γιατί δέν εἶναι ἠθικό, δέν εἶναι σωστό.

Ὑπάρχει καί τό μεταιχμιακό σύστημα (στά ἀγγλικά τό λένε Limbic System) καί περιλαμβάνει κάποιες περιοχές πού βρίσκονται κάτω ἀπό τόν ἐγκεφαλικό φλοιό, καί αὐτό ἐμπλέκεται σέ λειτουργίες ὅπως ἡ ἐπεξεργασία τῶν συναισθημάτων, τό αἴσθημα τῆς ἀνταμοιβῆς ὅσον ἀφορᾶ μιά προσπάθεια, καί ἐπιπλέον δίνει τήν ὤθηση γιά νά πάρει ὁ ἄνθρωπος ρίσκα, νά μπεῖ σέ μία ἄς τό ποῦμε ἐπικινδυνότητα, νά προχωρήσει, νά τολμήσει νά κάνει κάτι.

Ἐπίσης στόν ἐγκέφαλο, θά τό ἔχουμε ἀκούσει, ὑπάρχει ἡ λεγόμενη φαιά οὐσία πού εἶναι τό στρῶμα τοῦ ἐγκεφαλικοῦ ἱστοῦ στό ὁποῖο συμβαίνουν οἱ διανοητικές διεργασίες. Καί λέγεται ἔτσι ἐπειδή ἔχει γκρί χρῶμα (φαιός θά πεῖ γκρίζος).

Μέχρι πρίν ἀπό 15 χρόνια, τώρα βέβαια αὐτή ἡ μελέτη πού ἔχουμε ἐδῶ δέν εἶναι ἀκριβῶς τωρινή, ὁπότε ὑπολογίστε περίπου γύρω στό 2000, πρίν περίπου 20 χρόνια, οἱ ἐπιστήμονες πίστευαν ὅτι ὁ ἀνθρώπινος ἐγκέφαλος ἀναπτύσσεται σχεδόν πλήρως μέσα στά πρῶτα τρία χρόνια τῆς ζωῆς. Ἀλλά αὐτό ἄλλαξε καί πλέον ἔχουμε διαπιστώσει, ἔχουν διαπιστώσει οἱ ἐπιστήμονες, ὅτι ἡ ἀνάπτυξη τοῦ ἐγκεφάλου δέν ὁλοκληρώνεται μέσα στά πρῶτα χρόνια τῆς ζωῆς, ἀλλά ὁ ἐγκέφαλος συνεχίζει νά ἀναπτύσσεται καί κατά τή διάρκεια τῆς ἐφηβείας ἀλλά καί μέσα στή δεκαετία τῶν 20, κάποιες φορές ἀκόμα καί τῶν 30.

Στή διάρκεια τῆς ἐφηβείας ὁ προμετωπιαῖος φλοιός ὑφίσταται σημαντικές ἀλλαγές. Ἡ ποσότητα φαιᾶς οὐσίας στήν περιοχή αὐτή αὐξάνεται περίπου μέχρι τά 14, ὅπου γίνεται μέγιστη, καί στή συνέχεια ἐλαττώνεται ὅσο ὁ ἄνθρωπος πλησιάζει πρός τήν ἐνηλικίωση. Καί αὐτό ἔχει τεράστια σημασία καί σχετίζεται μέ τίς ὀθόνες, γιά τίς ὁποῖες μιλᾶμε.

Εἴπαμε λοιπόν ὅτι οἱ ἐπιστήμονες πίστευαν ὅτι ἡ ἐγκεφαλική ἀνάπτυξη ὁλοκληρώνεται στήν ἡλικία τῶν 6-7 ἐτῶν. Αὐτό τό πίστευαν στή δεκαετία 1990-2000. Ἀλλά τώρα ἔχουμε μία ἐπιπλέον γνώση, ἔχουμε ἕνα δεύτερο κύμα δραματικῆς ἀνάπτυξης μεταξύ 10-13 ἐτῶν. Καί ὁ ἐγκέφαλος σέ αὐτή τήν ἡλικία, ἀπό τά 14 μέχρι τά 24, ξεκινάει μιά διαδικασία ἐξειδίκευσης (στά ἀγγλικά τό λένε αὐτό fine-tuning). Καί τί γίνεται σέ αὐτή τήν ἡλικία; Ἀφενός ἑδραιώνονται οἱ νευρικές συνάψεις πού ἀντιστοιχοῦν σέ γνώσεις καί δεξιότητες, οἱ ὁποῖες εἶναι ἀπαραίτητες ὥστε ὁ ἄνθρωπος νά ἀνταποκριθεῖ στίς συνθῆκες τοῦ ἰδιαίτερου περιβάλλοντος στό ὁποῖο ζεῖ, καί ἀφετέρου ἐξαλείφονται οἱ «περιττές» νευρικές συνάψεις, γι’ αὐτό καί εἴπαμε προηγουμένως ἐλαττώνεται ἡ φαιά οὐσία μέσῳ μιᾶς διαδικασίας πού ὀνομάζεται «κλάδεμα» (καί στά ἀγγλικά τό λένε pruning).

Ἑπομένως αὐτή ἡ ἡλικία εἶναι πάρα πολύ κρίσιμη, ἡ ἡλικία ἀπό τά 14 μέχρι τά 24. Εἶναι ἡ ἡλικία πού ὁ ἄνθρωπος μαθαίνει. Εἶναι ἡ ἡλικία πού ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ νά ἀποκτήσει δεξιότητες. Καί σέ αὐτή τήν ἡλικία, ὅπως εἴπαμε, οἱ ὁποιεσδήποτε ἐξωτερικές ἐπιδράσεις ἔχουνε καθοριστική ἐπίδραση στόν ἄνθρωπο, εἴτε θετικές εἴτε ἀρνητικές, καί καταλαβαίνουμε ὅτι ἔχουν ἐπιπτώσεις σέ ὅλη τήν μετέπειτα ζωή, γιατί ἀκριβῶς σέ αὐτή τήν ἡλικία ὁ ἄνθρωπος ἀποκτᾶ γνώσεις καί δεξιότητες οἱ ὁποῖες σταθεροποιοῦνται καί μένουν μόνιμα στόν ἄνθρωπο γιά ὅλη του τή ζωή. Ἄν τώρα σέ αὐτή τήν ἡλικία ὁ ἄνθρωπος βλέπει βιντεοπαιχνίδια, ἀσχολεῖται μέ τά βιντεοπαιχνίδια ἤ εἶναι ἕνας παθητικός θεατής τηλεοράσεως ἤ διαδικτύου, ὅπως δυστυχῶς συμβαίνει σέ πάρα πολλά νέα παιδιά σήμερα, τί γίνεται; Αὐτή ἡ πληθώρα πού ἔχουμε στίς νευρικές συνάψεις πάει χαμένη καί γίνεται τό λεγόμενο «κλάδεμα». Δέν ἀξιοποιοῦνται δηλαδή αὐτά πού προσφέρονται ἄφθονα -ἀπό τόν Δημιουργό φυσικά- σέ αὐτή τήν ἡλικία, αὐτές οἱ πολλές ἄς ποῦμε νευρικές συνάψεις καί αὐτή ἡ αὔξηση πού ὑπάρχει στόν ἐγκέφαλο σέ αὐτή τήν ἡλικία, δέν ἀξιοποιοῦνται ἄν ὁ ἄνθρωπος δέν στρωθεῖ νά διαβάσει, νά μελετήσει, νά χρησιμοποιήσει τήν κρίση του, τήν σκέψη του, νά ἀποκτήσει δεξιότητες, καί γίνεται τό λεγόμενο «κλάδεμα». Καί χάνονται πλέον αὐτές οἱ συνάψεις, χάνονται αὐτά τά ὁποῖα θά μποροῦσαν νά χρησιμοποιηθοῦν καί νά μπορέσει ὁ νέος νά ἔχει κάποιες βασικές γνώσεις, νά ἔχει κάποιες βασικές δεξιότητες πού θά τοῦ μείνουν γιά ὅλη του τή ζωή.

Σχετικά μέ τή διαδικασία τοῦ κλαδέματος ἡ βασική ὑπόθεση τῶν ἐπιστημόνων εἶναι ἡ ἀρχή «ἤ τό χρησιμοποιεῖς ἤ τό χάνεις». Αὐτό λένε οἱ ἐπιστήμονες (στά ἀγγλικά "use it or lose it"). Αὐτή τήν πληθώρα πού ἔχουμε στόν ἐγκέφαλο τῶν νευρικῶν συνάψεων, ἄν δέν τήν ἀξιοποιήσει ὁ ἄνθρωπος σέ αὐτή τήν ἡλικία ἀπό τά 14 μέχρι τά 24, μετά τά χάνει ὁριστικά.

Δηλαδή, ἄν ἕνας ἔφηβος ἀσχολεῖται γιά παράδειγμα νά ἀποκτήσει μιά δεξιότητα, νά μάθει ἄς ποῦμε γιά παράδειγμα ἕνας εὐλαβής νέος νά μάθει νά ψέλνει, νά μάθει βυζαντινή μουσική, νά ἀσχολεῖται μέ τή μελέτη τῶν μαθημάτων του, τότε ὁ ἐγκέφαλός του «καλωδιώνεται» (διαμορφώνει τά νευρικά κύτταρα καί τίς συνδέσεις) μέ τόν ἀντίστοιχο τρόπο. Ἄν ἀντίθετα συνηθίζει νά τεμπελιάζει, ὅπως γίνεται ὅταν ὁ ἄνθρωπος βλέπει τηλεόραση ἤ διαδίκτυο, εἶναι ἕνας παθητικός θεατής καί ὁ ἐγκέφαλος πλέον ἀπρακτεῖ, τεμπελιάζει. Ἄν λοιπόν ὁ ἄνθρωπος σέ αὐτή τήν ἡλικία τεμπελιάζει καί ἐπιδίδεται στά βιντεοπαιχνίδια ἤ στήν τηλεθέαση, παρακολούθηση διαδικτύου κ.λπ., βιντεοκλίπ κ.λπ., τότε τά ἀντίστοιχα κύτταρα καί οἱ συνδέσεις θά εἶναι αὐτά πού θά ἐπιβιώσουν στόν ἐγκέφαλό του. Δηλαδή θά ἀποκτήσει μόνο αὐτή τή δεξιότητα νά παίζει βιντεοπαιχνίδια ἤ νά βλέπει τηλεόραση καί διαδίκτυο, τίποτα ἄλλο. Καί αὐτά ἐπιβεβαιώνονται ἀπό σχετικές ἔρευνες.

Σέ μιά ἔρευνα πού ἔκανε τό Πανεπιστήμιο τῆς Καλιφόρνιας τό 2008, μέ τή βοήθεια τῆς Λειτουργικῆς Μαγνητικῆς Τομογραφίας παρατηρήθηκε τό ἑξῆς: ὁ ἐγκέφαλος ἔμπειρων χρηστῶν τοῦ internet, καί κυρίως τό τμῆμα τοῦ προμετωπιαίου λοβοῦ, ἦταν διαφοροποιημένο σέ σχέση μέ τῶν ἀνθρώπων πού δέν χρησιμοποιοῦν τό internet. Ἐπίσης μελετήθηκε ὁ ἐγκέφαλος ἀνθρώπων οἱ ὁποῖοι δέν ἦταν χρῆστες τοῦ internet ἀλλά ἄρχισαν νά τό χρησιμοποιοῦν γιά μία μόλις ἑβδομάδα. Καί ἐντύπωση προκάλεσε ἡ διαπίστωση ὅτι μέσα σέ ἕνα τόσο μικρό χρονικό διάστημα οἱ ἐγκέφαλοι αὐτῶν τῶν (ἀρχάριων) χρηστῶν εἶχαν ἀρχίσει ἤδη νά «ἀνακαλωδιώνονται» καί νά μοιάζουν μέ τήν εἰκόνα τῶν ἐγκεφάλων τῶν ἔμπειρων χρηστῶν.

Καί μιά Κινέζικη ἔρευνα ἀναφέρει ὅτι ὁ ἐγκέφαλος ἀνθρώπων ἐθισμένων στό internet παρουσιάζει εἰκόνα παρόμοια μέ τόν ἐγκέφαλο τῶν ἐξαρτημένων ἀπό οὐσίες καί ἀλκοόλ. Δηλαδή μοιάζει ὁ ἐγκέφαλος αὐτῶν πού χρησιμοποιοῦν τό διαδίκτυο, καί μάλιστα σέ μεγάλο βαθμό, πού παίζουν τά ἰντερνετικά παιχνίδια, μοιάζει μέ τόν ἐγκέφαλο τῶν ἐξαρτημένων ἀπό οὐσίες καί ἀπό τό ἀλκοόλ. Συγκεκριμένα, παρατηρήθηκε μή φυσιολογική λευκή οὐσία (ἔχουμε τήν φαιά καί τήν λευκή οὐσία στόν ἐγκέφαλο) καί ἐλάττωση τῆς φαιᾶς οὐσίας, γεγονός πού ἔχει καθοριστικές ἐπιδράσεις στή λειτουργία κέντρων πού ἀφοροῦν τήν ὁμιλία, τήν μνήμη, τήν κίνηση, τά συναισθήματα, τίς αἰσθήσεις κ.ἄ. Μάλιστα, ὅσο περισσότερος εἶναι ὁ "online" χρόνος, τόσο μεγαλύτερα σημάδια ἐγκεφαλικῆς «ἀτροφίας» ἐκδηλώνονται. Καί βλέπουμε τά παιδιά σήμερα νά μή μποροῦν νά ἐκφραστοῦν, ἔχουμε καί τή λεγόμενη δυσλεξία, νά μή μποροῦν νά ἔχουν συνασισθήματα, νά ἔχουν πετρώσει, νά ἔχουν ἀμνησία, πολύ μικρή μνήμη καί γενικά νά ὑπάρχει αὐτό -ὅπως τό λέει ἐδῶ- τά συμπτώματα μιᾶς ἐγκεφαλικῆς «ἀτροφίας».

Ὅσον ἀφορᾶ τώρα τά παιχνίδια αὐτά τά ἰντερνετικά, τά βιντεοπαιχνίδια, ἕνα δημοσίευμα σέ μία ἐφημερίδα, τήν Daily Telegraph ἀναφέρει ὅτι ἕνα μέσο παιδί ἀνάμεσα στά 10 καί 11 του χρόνια θά περάσει περίπου 2.000 ὧρες μπροστά ἀπό τήν ὀθόνη ἑνός ὑπολογιστή, γεγονός τό ὁποῖο μπορεῖ νά προκαλέσει φυσικές ἀλλαγές στόν ἐγκέφαλο, ὁδηγῶντας σέ διαταραχές τῆς προσοχῆς καί τῆς συμπεριφορᾶς. Μήπως αὐτό ἑρμηνεύει καί αὐτή τή διάσπαση προσοχῆς πού τή βλέπουμε τόσο συχνά, τόσο συχνά στά σημερινά παιδιά; Ὅταν περνάει χιλιάδες ὧρες τό παιδί μπροστά στόν ὑπολογιστή, μετά ἔχει τέτοια συμπτώματα, διαταραχές προσοχῆς καί διαταραχές συμπεριφορᾶς. Καί βέβαια ἔχει σημασία καί τό τί βλέπει. Ὑπάρχουνε κάποια κύτταρα, μᾶς λένε οἱ ἐπιστήμονες, στό πρόσθιο μέρος τοῦ ἐγκεφάλου, τά ὁποῖα ὀνομάζονται κύτταρα καθρέφτες. Αὐτά τά κύτταρα ὅταν τό παιδί, ὁ ἄνθρωπος γενικότερα, βλέπει κάποιον ἄλλον ἄνθρωπο ἤ βλέπει κάτι ἄλλο νά συμβαίνει, ἐνεργοποιοῦνται καί τί κάνουν; Ὠθοῦν τόν ἄνθρωπο στό νά μιμηθεῖ νά πράξει κι αὐτός αὐτό πού βλέπει. Ἐάν λοιπόν μελετήσουμε βαθιά αὐτό τό πράγμα τί θά ποῦμε; Ὅτι τό παιδί, καί γενικά ὁ ἄνθρωπος, τείνει νά μιμηθεῖ αὐτό πού βλέπει. Ἄν λοιπόν αὐτό πού βλέπει, κατεξοχήν τό παιδί, εἶναι μιά σκηνή βίας γιά παράδειγμα, βλέπει γιά παράδειγμα ἄς ποῦμε ἕνα παιδί νά δέρνει τή μητέρα του στό διαδίκτυο ἤ στήν τηλεόραση, ἐνῶ μέχρι τότε ξέρει ὅτι δέν εἶναι σωστό νά χτυπᾶ τή μητέρα του, δέν εἶναι ἠθικό, ἀπό τήν στιγμή πού τό βλέπει, αὐτή ἡ ἀντίσταση, ἡ ἠθική ἀναστολή, ἀμβλύνεται. Καί σέ μία ἐνδεχόμενη μελλοντική σύγκρουση πού θά ἔχει μέ τή μητέρα του θά παρακινηθεῖ νά τήν δείρει κι αὐτό! Γι’ αὐτό βλέπουμε σήμερα αὐτό τό φαινόμενο, τό ὁποῖο μᾶς παραξενεύει, τά παιδιά νά χτυποῦν τούς γονεῖς τους. Ἀλλά ἑρμηνεύεται πάρα πολύ καλά ἀπό αὐτό τό γεγονός, ὅτι τά παιδιά βλέπουνε πάρα πολλές σκηνές βίας. Εἴπαμε γιά χιλιάδες σκηνές βίας βλέπουνε τά παιδιά στήν τηλεόραση καί στό διαδίκτυο πολύ περισσότερο.

Πρέπει νά ξέρουμε ὅτι τό παιδί μιμεῖται τά πάντα, κατεξοχήν τό παιδί, καί ὅτι μαθαίνει μέσῳ τῆς παρατήρησης καί τῆς μίμησης. Ἄν βάλεις τά χέρια μπροστά στά μάτια σου, ἕνα μικρό παιδί θά κάνει τό ἴδιο.

Οἱ ἐπιστήμονες μᾶς λένε ὅτι ὑπάρχουν τρία μοντέλα, τρεῖς κατηγορίες μάθησης. Τό πρῶτο εἶναι τά μοντέλα τῆς πραγματικῆς ζωῆς, ὅπως εἶναι οἱ γονεῖς. Δηλαδή τό παιδί μαθαίνει ἀπό τούς γονεῖς, ἀντιγράφει τούς γονεῖς, μιμεῖται τούς γονεῖς. Γι’ αὐτό ἔχει τεράστια σημασία τό πῶς ζοῦνε οἱ γονεῖς, τό πῶς φέρονται μεταξύ τους, πῶς συμπεριφέρεται ὁ ἕνας γονέας στόν ἄλλον, ὁ σύζυγος στή σύζυγο καί ἀντιστρόφως, πῶς φέρονται στούς ἄλλους ἀνθρώπους, πῶς ζοῦν γενικότερα.

Τά παιδιά λοιπόν ἀντιγράφουν τούς γονεῖς, μαθαίνουν ἀπό τούς γονεῖς, μιμοῦνται τούς γονεῖς. Τό δεύτερο, ἡ δεύτερη κατηγορία, εἶναι τά σύμβολα μοντέλα. Εἶναι οἱ δάσκαλοι καί οἱ ἐκπαιδευτές. Τί κάνει ὁ δάσκαλος, πῶς συμπεριφέρεται, αὐτό λειτουργεῖ ἐπίσης ὡς ἕνα σύμβολο μοντέλο γιά τό παιδί. Μιμεῖται τόν δάσκαλο. Γι’ αὐτό ἔχει τεράστια σημασία τί θά εἶναι ὁ δάσκαλος. Καί τό τρίτο εἶναι τά μοντέλα πρότυπα, τά παιχνίδια, τά κινούμενα σχέδια, τά κόμικς, ἡ τηλεόραση, τό διαδίκτυο, ὅπου πλέον τό παιδί καί ἐκεῖ μέσα βλέπει καί παίρνει πρότυπα συμπεριφορᾶς, πρότυπα ζωῆς.

Τό μεγαλυτερο μερος τῆς κοινωνικῆς καί ἀντικοινωνικῆς συμπεριφορᾶς πού ἐκδηλώνουν τά παιδιά προέρχεται ἀπό τήν μίμηση τῶν προτύπων ἤ γενικά καταστάσεων πού βλέπουν. Καί εἴπαμε τό παράδειγμα, ὅταν βλέπει τό παιδί στήν τηλεόραση ἕνα ἄλλο παιδί νά χτυπᾶ τή μητέρα του, τήν ἑπόμενη φορά πού θά λογομαχήσει μέ τή δική του μητέρα τό παιδί, μπορεῖ νά μιμηθεῖ τό μοντέλο καί νά κάνει ἀκριβῶς τό ἴδιο, καί ἀκόμα χειρότερα. Μπορεῖ νά προχωρήσει καί νά κάνει καί φόνο ἀκόμα βλέποντας σκηνές φόνου στήν τηλεόραση ἤ στό διαδίκτυο. Μιμεῖται αὐτό πού βλέπει γιατί τό παίρνει ὡς μοντέλο. Τό παράδειγμα τῆς τηλεόρασης ἐξασθένησε αὐτό πού ἤξερε ὡς ἠθικό κανόνα, ὅτι τά παιδιά δέν χτυποῦν ποτέ τή μητέρα τους. Μέσα δηλαδή ἀπό τήν τηλεόραση καί τό διαδίκτυο ἐξασθενοῦν οἱ ἠθικές ἀναστολές, αὐτό πού λέμε στήν Ὀρθοδοξία μας «φωνή τῆς συνειδήσεως». Γιατί ἀκριβῶς, δυστυχῶς, δέν προβάλλονται σωστά πρότυπα μέσα ἀπό τήν τηλεόραση καί τό διαδίκτυο. Ἀνήθικα πρότυπα προβάλλονται, διεφθαρμένα πρότυπα. Καί ἑπομένως, ἡ τηλεόραση καί τό διαδίκτυο λειτουργεῖ σήμερα ὡς ἕνας πολύ μεγάλος σύμμαχος τοῦ διαβόλου, τοῦ πονηροῦ καί διασπείρει στήν ἀνθρωπότητα αὐτό τόν ἠθικό μολυσμό. Αὐτά τά βρίσκουμε στό βιβλίο τοῦ κ. Παπαδημητρακόπουλου «Πίσω ἀπ' τή βιτρίνα τῶν παιχνιδιῶν»[14]. Τά προηγούμενα πού σᾶς διάβασα εἶναι δύο μελέτες πού ὑπάρχουν στό διαδίκτυο, ἀπό ἕνα site: Χριστιανισμός[15]. (Ἄν θέλει κανείς περισσότερα, μπορῶ νά τοῦ δώσω τά στοιχεῖα).

Ξαναγυρίζουμε σέ αὐτά πού μᾶς λένε ἡ Ἁγία Γραφή καί οἱ Ἅγιοι Πατέρες. Λέει πάλι στή Σοφία Σειράχ: «παντί ἀνθρώπῳ μή ἔμβλεπε ἐν κάλλει καί ἐν μέσῳ γυναικῶν μή συνέδρευε»[16]. Μή βλέπεις γοητευμένος τό κάλλος οἱουδήποτε ἀνθρώπου καί μή συνεδρεύεις ἐν μέσῳ γυναικῶν, μήν κάθεσαι ἀνάμεσα σέ γυναῖκες. Πόσο δηλαδή ὁ ἄνθρωπος ἐντέλλεται ἀπό τόν Θεό… (δέν ἀκούγεται). Καταλαβαίνουμε τώρα πόσο αὐτό καταπατεῖται μέ τό νά στήνεται ὁ ἄνθρωπος μπροστά στό διαδίκτυο ἑκούσια καί νά ἑστιάζει τά μάτια του καί νά βλέπει ὅλα αὐτά τά σκανδαλιστικά θεάματα.

«Οἱ ὀφθαλμοί τῶν ἀνθρώπων ἄπληστοι», λέγει πάλι στίς Παροιμίες. Τά μάτια τῶν ἀνθρώπων εἶναι ἀχόρταστα. Γι’ αὐτό μᾶς συμβουλεύει καί ὁ Ἅγιος Ἐφραίμ: «φύλαγε τά μάτια σου καί γύριζέ τα ἀλλοῦ γιά νά μή βλέπουν μάταια πράγματα. Τό μάτι πού στρέφεται ἐδῶ κι ἐκεῖ εἶναι φοβερός προδότης». Καί αὐτό ἀκριβῶς γίνεται κατεξοχήν στό διαδίκτυο. «Μέ τίς ἄλλες αἰσθήσεις ὁ νοῦς», λέει ὁ Ἅγιος Ἐφραίμ, «πολεμεῖται μόνο ὅσο ὑπάρχει καί ἡ αἰτία»[17] πού προκαλεῖ τόν πόλεμο. Ἄς ποῦμε, ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἔχει ἕνα φαγητό πού μυρίζει ὡραῖα, ἡ ὄσφρηση τόν πολεμᾶ. Καί μπορεῖ νά εἶναι καί ἡμέρα πού δέν ἐπιτρέπεται καί νά τοῦ μπαίνει ὁ πειρασμός νά φάει, νά καταλύσει τήν νηστεία, γιατί τόν πειράζει αὐτή ἡ αἴσθηση τῆς ὄσφρησης. Ὅταν ὅμως ἀπομακρυνθεῖ, παύει καί ὁ πειρασμός. Ἀλλά δέν συμβαίνει τό ἴδιο καί μέ τά μάτια∙ ὁ νοῦς πολεμεῖται καί ὅταν φύγει τό αἴτιο. Γιατί, ὅπως εἴπαμε, τά μάτια τυπώνουν βαθιά αὐτές τίς παραστάσεις τίς ὀπτικές καί ὁ ἄνθρωπος πειράζεται πάρα πολύ ἀπό τήν φαντασία. Κι ἄν δέν προσέξει, μέ τήν φαντασία ἀνακαλεῖ αὐτά πού εἶδε, καί μάλιστα τά φτιάχνει ἀκόμα πιό ὡραιοποιημένα, καί ὅπως εἴπαμε στήνει εἴδωλα καί πέφτει σέ αὐτή τήν παγίδα νά προσκυνάει αὐτά τά εἴδωλα, νά ἐγκλωβίζεται δηλαδή ὁ νοῦς του καί ὁ ὅλος ἄνθρωπος, ὁ ψυχισμός του, ὅλη του ἡ ὕπαρξη στή λατρεία αὐτῶν τῶν εἰδώλων. Καί πλέον ὁ ἄνθρωπος παύει νά ἔχει σχέση μέ τόν Θεό, γίνεται σαρκολάτρης, γίνεται φίλαυτος, γίνεται φιλάργυρος, γίνεται φιλόδοξος.

«Ὁ πόλεμος πού προκαλεῖται ἀπό τά μάτια εἶναι φοβερός», λέει ὁ Ἅγιος Ἐφραίμ, «ὄχι μόνο ὅσο εἶναι παρούσα ἡ αἰτία, ἀλλά καί ὅταν ἀποσιάζει· ἤ μᾶλλον, περισσότερο θλίβει τήν ψυχή ὅταν ἀπουσιάζει ἡ αἰτία, παρά ὅταν εἶναι παρούσα, γιατί τότε ἀνάβει πιό πολύ τήν ἐπιθυμία.

Τί ἐννοῶ; Ἄκουσε, κάποιος μελωδίες μουσικῶν καί πέρασε· ἔπειτα ἄκουσε πένθιμες φωνές καί μοιρολόγια καί μέ τόν θρῆνο ἐξουδετερώθηκε ἡ μελωδία τῶν μουσικῶν. Μέ τόν ἴδιο τρόπο, κάποιος δοκίμασε μέλι, ἔπειτα ὅμως δοκίμασε καί κάτι πικρό· καί ἔτσι ἡ γλύκα τοῦ μελιοῦ χάθηκε ἀπό τήν πικράδα πού τήν ἀκλούθησε. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει καί μέ τήν ὄσφρηση· μύρισε κάποιος κάτι εὐωδιαστό ἔπειτα μύρισε κάτι δύσοσμο, καί ἡ εὐφροσύνη τῆς εὐωδίας διώχθηκε ἀπό τήν ἀηδία τῆς δυσωδίας. Τό ἴδιο καί μέ τήν ἁφή· ἄγγιξε κάποιος κρύο νερό, ἔπειτα ἄγγιξε καί βραστό, καί ἡ θερμότητα τοῦ βραστοῦ νεροῦ μετρίασε τήν προηγούμενη ψυχρότητα τοῦ κρύου νεροῦ. Ὁ πόλεμος ὅμως τοῦ περιπλανώμενου ματιοῦ, τοῦ μετεωριζομένου ὀφθαλμοῦ, πού πηγαίνει ἐδῶ καί ἐκεῖ», τοῦ ἀνθρώπου πού περιπλανᾶται, σερφάρει ὅπως λέμε στό διαδίκτυο, αὐτός ὁ πόλεμος «κατακαίει τόν νοῦ μέ τήν ἐπιθυμία εἴτε εἶναι παρών εἴτε ἀπουσιάζει τό ἀντικείμενο. Καί ὄχι μόνο αὐτό, ἀλλά καί μέ αἰσχρά ὄνειρα γεμίζει φαντασίες τήν καρδιά. Γιατί οἱ δαίμονες, ὅταν βροῦν πέρασμα καί μποῦν στόν νοῦ μέ τόν λογισμό, ἀναπαριστοῦν τόν πειρασμό στή διάνοια καί ἀπασχολώντας μέ αὐτό τόν νοῦ, τόν παρασύρουν σέ φιλήδονες σκέψεις»[18]. Καί ἔτσι ὁ ἄνθρωπος ἀπό ἠθικός γίνεται ἀνήθικος. Μᾶς λέει ὁ Χριστός μας: ἄν δεῖ κάποιος κάποιον ἄλλον (ἕνα ἄλλο πρόσωπο), ἕνας ἄνδρας μιά γυναίκα, ἤ καί ἀντιστρόφως, μέ σκοπό νά τήν ἐπιθυμήσει-νά τόν ἐπιθυμήσει ἀντιστοίχως, ἤδη λέει ἐμοίχευσε, ἔκανε μοιχεία, ἔκανε μιά θανάσιμη δηλαδή ἁμαρτία ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ[19], μέσα στήν καρδιά του.

Καταλάβαμε τώρα πόσες τέτοιες μοιχεῖες, πόσες τέτοιες ἁμαρτίες γίνονται ὅταν ὁ ἄνθρωπος κάθεται μέ τίς ὧρες καί περιπλανᾶται στό διαδίκτυο ἤ ἀφήνεται στίς ἐκπομπές τῆς τηλεόρασης, νά βλέπει ὅ,τι τοῦ προβάλλουν ἐκεῖ;

Πρέπει νά ποῦμε καί τό ὑποκρυπτόμενο τοῦ πράγματος. Ὅλα αὐτά πού μᾶς δείχνουν δέν εἶναι τυχαῖα οὔτε εἶναι αὐθόρμητα∙ εἶναι στοχευμένα καί κατευθύνονται ἀπό συγκεκριμένες πηγές. Ὑπάρχουνε συγκεκριμένες πολυεθνικές, λιγότερες ἀπό 10, οἱ ὁποῖες παγκοσμίως ἐλέγχουν ὅλα τά μέσα μαζικῆς ἐνημέρωσης τά λένε, πιό σωστά θά τά λέγαμε ἐξαπάτησης καί διάβρωσης, παγκόσμιας διάβρωσης τῶν ψυχῶν τῶν ἀνθρώπων. Καί δυστυχῶς αὐτές οἱ πολυεθνικές εἶναι στά χέρια διεφθαρμένων ἀνθρώπων, παγκοσμιοποιητῶν, σιωνιστῶν, οἱ ὁποῖοι θέλουν νά διαφθείρουν τήν ἀνθρωπότητα, γι’ αὐτό καί ἐν χορῷ βλέπετε προβάλλουν τήν ὁμοφυλοφιλία, τήν ἀνωμαλία, τήν διαστροφή, καί δέν ὑπάρχει ἔστω ἕνας ἀπό αὐτά τά μεγάλα τηλεοπτικά μέσα μεγάλης ἐμβέλειας πού νά μήν προβάλλει τήν διαστροφή καί τήν ἀνωμαλία καί τήν ἀνηθικότητα! Δέν μᾶς κάνει ἐντύπωση αὐτό; Μά ὅλοι οἱ ἄνθρωποι στόν πλανήτη εἶναι ἔτσι; Ὄχι, βέβαια. Αὐτοί πού τά ἔχουν ὅμως τά μέσα αὐτά εἶναι τέτοιοι καί θέλουν νά πείσουν ὅλους τούς ἀνθρώπους ὅτι αὐτό πρέπει νά γίνουν καί οἱ ἴδιοι, δηλαδή νά γίνουν ἄνθρωποι διεστραμμένοι. Καί γιατί θά μοῦ πεῖτε, βεβαίως, αὐτό; Γιατί ἀπό πίσω εἶναι ὁ διάβολος πού τούς κατευθύνει καί θέλει νά ἁρπάξει ὅσο μπορεῖ περισσότερες ψυχές, περισσότερους ἀνθρώπους στήν κόλαση.

Καί γιά νά πετύχει αὐτή τήν παγκόσμια κυριαρχία ὁ Σιωνισμός, πού εἶναι καθαρά σατανικό δημιούργημα, χρειάζεται ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι νά εἶναι ἄβουλοι, παθητικοί καί νά ἀποδέχονται τά πάντα, νά λένε σέ ὅλα ναί. Ὅπως τώρα κάποιοι ἄνθρωποι χωρίς κἄν νά τό σκεφτοῦν κάνανε αὐτό τό σκεύασμα τό γνωστό καί μετά τό μετάνιωσαν. Ἤδη πολλοί τό ἔχουν μετανιώσει γιατί κινδυνεύει ἡ ζωή τους πλέον. Λοιπόν, δέν λειτούργησε ὄχι ἡ ἠθική τους, ἀλλά οὔτε καί ἡ λογική τους. Ἕνας ἄνθρωπος πού γνωρίζει ὅτι ἕνα ὑποτιθέμενο φάρμακο δέν ἔχει ἔγκριση ἀπό τά ἁρμόδια ἐπιστημονικά ὄργανα, ἀπό τόν ΕΟΦ - ὑπάρχει στήν Ἑλλάδα καί ἐγκρίνει τά φάρμακα πού κυκλοφοροῦν.. τό συγκεκριμένο σκεύασμα δέν εἶχε ἔγκριση καί ἦταν γνωστό τοῖς πᾶσι. Καί ὄχι μόνο ἀπό τόν Ἐθνικό Ὀργανισμό ἀλλά οὔτε καί ἀπό τόν Εὐρωπαϊκό Ὀργανισμό Φαρμάκων δέν εἶχε ἔγκριση. Παρόλα αὐτά δέν λειτούργησε ἡ λογική. Τούς σερβιρίστηκε καί παθητικά τό δέχτηκαν καί προχώρησαν καί τό ἔκαναν, καί μία καί δύο καί τρεῖς φορές.

Αὐτό, ξέρετε, ἑρμηνεύεται πολύ καλά ἀπό τό γεγονός ὅτι πάρα πολλοί ἄνθρωποι σήμερα ἔχουν ἀφεθεῖ σέ αὐτή τήν παθητική τηλεθέαση τοῦ διαδικτύου. Ὅταν ὁ ἐγκέφαλος βλέπει τηλεόραση, διαδίκτυο, ταινίες, κινούμενες εἰκόνες, ἀπρακτεῖ. Ὁ ἄνθρωπος δέν λειτουργεῖ τήν σκέψη του, τήν κρίση του. Καί μάλιστα ὅταν αὐτές οἱ εἰκόνες εἶναι ἐναλλασσόμενες καί μέ καταιγιστικό ρυθμό θά λέγαμε πέφτουν πάνω στόν ὀφθαλμό καί περνᾶνε μέσα στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου καί ἀπό μία θά λέγαμε ὑπερδραστηριότητα -ἔτσι νομίζει ὁ ἄνθρωπος- βλέπει τό ἕνα, βλέπει τό ἄλλο καί νομίζει ὅτι κάτι κάνει, περνάει σέ μία ὑπερβολική ὑπερπαθητικότητα. Γίνεται ἕνας παθητικός θεατής καί δέχεται τά πάντα καί θά λέγαμε ἀφήνεται ἑκούσια σέ ἕναν προγραμματισμό τοῦ ἐγκεφάλου του, τῆς βούλησής του, τῆς θέλησής του, δέχεται τά πάντα παθητικά καί προχωράει σάν -θά λέγαμε- ἕνα ρομπότ, σάν ἕνας ὑπνωτισμένος, καί κάνει αὐτά πού τοῦ ὑποβάλλουν μέσα ἀπό αὐτά τά θεάματα, μέσα ἀπό αὐτή τή χειραγώγηση πού γίνεται ἀπό τό διαδίκτυο καί τήν τηλεόραση.

Γι’ αὐτό ἔλεγε κάποιος χαριτολογώντας, ὅλα μπορεῖ νά μᾶς τά κόψουν, τό ρεῦμα δέν θά μᾶς τό κόψουν γιατί χρειάζεται ἡ τηλεόραση ρεῦμα! Καί χρειάζονται τήν τηλεόραση γιά νά μᾶς χειραγωγοῦν∙ ὅσους βέβαια θέλουν νά χειραγωγοῦνται καί νά ἔχουν τηλεόραση. Γιατί τό σωστό εἶναι, ὅπως μᾶς λένε οἱ Ἅγιοι, νά μήν ἔχουμε τηλεόραση στό σπίτι καί τό διαδίκτυο νά εἶναι πάρα πολύ ἐλεγχόμενο, καί ἀπό τούς γονεῖς, ἀλλά καί ὅσον ἀφορᾶ τά παιδιά καί τήν χρήση πού κάνουν τά παιδιά.

Λέει, λοιπόν, ὁ Ἅγιος Ἐφραίμ στή συνέχεια: ὁ πόλεμος πού μᾶς κάνει ἡ ὅραση ἐξαπλώνεται καί στόν ὕπνο καί ὁ διάβολος μολύνει τόν ἄνθρωπο καί μέ αἰσχρά ὄνειρα καί μέ φαντασίες καί παρασύρει τόν ἄνθρωπο στή φιληδονία. «Στήν ἧττα τῶν ματιῶν βρίσκεται ἡ ἀρχή τῆς ἁμαρτίας, στήν ὁποία ὁπωσδήποτε θά κατρακυλήσει σιγά-σιγά ὁ νοῦς, ἄν δέν συνέλθει γρήγορα, ὅπως μᾶς τά ἔχει βεβαιώσει καί ὁ Κύριος: «Πᾶς ὁ βλέπων γυναῖκα πρός τό ἐπιθυμεῖσαι αὐτήν ἤδη ἐμοίχευσεν αὐτήν ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ»[20]. Αὐτή ἡ μοιχεία ξεριζώνεται -λέει ὁ Ἅγιος Ἐφραίμ- ἄν ἔχουμε πάντα τό βλέμμα στραμμένο πρός τά κάτω καί τήν ψυχή πρός τά πάνω»[21]. Τό βλέμμα πρός τά κάτω, πρός τή γῆ, ὥστε νά φυλαγόμαστε ἀπό ἄτοπα θεάματα, τά ὁποῖα πολλές φορές ξαφνικά προσβάλλουν τήν ὅρασή μας, ἐνῶ δέν τό περιμένουμε, καί τόν νοῦ πρός τά πάνω, πρός τόν Θεό, στραμμένο στόν Θεό, ἔτσι ὥστε ὁ ὀφθαλμός τῆς ψυχῆς νά εἶναι ἀπορροφημένος ἀπό τό κάλλος τό θεῖο καί νά μή σκορπίζεται, νά μή σκεδάννυται ἀπό τά ἄτοπα θεάματα πού εἰσβάλλουν μέσα ἀπό τούς ὀφθαλμούς μας, πολλές φορές ὅπως εἴπαμε καί χωρίς νά τό θέλουμε.

Ἄς θυμηθοῦμε τί ἔπαθε ὁ Δαβίδ, ὁ ὁποῖος ἐξαιτίας μιᾶς ἀπροσεξίας τῶν ὀφθαλμῶν του, πού εἶδε ἀπρόσεκτα τήν Βηρσαβεέ, ἔπεσε σέ διπλό ἁμάρτημα, σέ μοιχεία καί σέ φόνο. Οἱ ἅγιοι Πατέρες, βλέπετε, μᾶς τά λένε πάρα πολύ ἀναλυτικά καί δέν πρέπει νά περιφρονήσουμε καί νά παραθεωρήσουμε τίς συμβουλές τους.

«Ὅποιος τά μάτια του δέν μπορεῖ νά κρατήσει», λέει ὁ Ἱερός Χρυσόστομος, «ἀλλά εἶναι ἀσυγκράτητος στά αἰσχρά βλέμματα, πῶς εἶναι δυνατόν νά παραμείνει ἀμόλυντος; Μήπως τάχα εἶναι ἀπό πέτρα τό σῶμα σου;», ἀπευθύνεται τώρα σέ προσωπικό ἐπίπεδο. «Σάρκα φορᾶς καί μάλιστα σάρκα ἀνθρώπινη, πού ἀνάβει ἀπό τήν αἰσχρή ἐπιθυμία χειρότερα ἀπό τό ξερό χορτάρι»[22]. Ἄν δέν προσέξει ὁ ἄνθρωπος, μπορεῖ νά εἶναι καί ἡλικιωμένος καί γέρος, μπορεῖ καί νά ἔχει χρόνια νά πειραστεῖ ἀπό τήν σάρκα, ἄν δέν προσέξει, ὅπως λέει ὁ Ἅγιος Νικόδημος, «καί στουπί βρεγμένο νά εἶσαι», ἄν βρεθεῖς κοντά στή φωτιά, στεγνώνεις καί ἁρπάζεις φωτιά.

Καί πάλι λέει ὁ Ἱερός Χρυσόστομος, «Ὅταν ἑστιάσεις τά μάτια σου..», καί αὐτό ἔχει σημασία, πῶς βλέπει κανείς. Δέν πρέπει νά ἑστιάζει, νά καρφώνει ὅπως λέμε τό βλέμμα του καί μάλιστα στά σώματα, τά ἀνθρώπινα σώματα, «ἀπό ἐκεῖ» λέει, ὅταν ἑστιάσεις τά μάτια σου σέ γυμνά μέλη γυναικῶν ἀπό ἐκεῖ ξεκίνησε ὅλη ἡ ἔξαψη τῆς ἁμαρτίας. Ὅταν τά θεάματα καί ἀκούσματα προβάλλουν παράνομους ἔρωτες», ὅπως δυστυχῶς γινόταν καί τότε στήν ἐποχή τοῦ Ἱεροῦ Χρυσοστόμου στά θέατρα, σήμερα γίνεται πολύ περισσότερο στόν κινηματογράφο, στήν τηλεόραση, στό διαδίκτυο, «πές μου, πῶς θά μπορέσεις νά συμπεριφέρεσαι μέ σωφροσύνη;». Πῶς θά κρατήσεις τήν σωφροσύνη σου; Ἡ ὁποία δέν εἶναι μόνο στό σῶμα, κατεξοχήν ἡ σωφροσύνη εἶναι στόν νοῦ. Θά πρέπει νά μήν ὑπάρχουν στόν νοῦ πονηρές εἰκόνες, πονηρές φαντασίες. «Ἡ ἀρχή τῆς σωφροσύνης εἶναι, τό νά μήν βλέπουμε ἄτοπα θεάματα»[23]. Ἀπό ἐκεῖ ἀρχίζει ἡ σωφροσύνη, ἀπό τό νά προσέχει κανείς τά μάτια του.

«Προτιμότερο θά ἦταν», λέει ὁ Ἱερός Χρυσόστομος, «ἐκεῖνοι πού βλέπουν μέ περιέργεια καί ἀκόλαστα τά κάλλη τῶν γυναικῶν», τά κάλλη τῶν σωμάτων, «νά ἦταν ὁλότελα τυφλοί, παρά νά χρησιμοποιοῦν τά μάτια τους γιά τέτοια πράγματα». Καλύτερα νά ἦταν τυφλοί, ἄν χρησιμοποιοῦν τά μάτια τους μέ τέτοιο ἀκόλαστο τρόπο. «Ποιός εἶναι -ρωτάει- συνετότερος ἀπό τόν Δαβίδ;». Ὁ Δαβίδ ἤτανε προφήτης! Εἶχε τό προφητικό χάρισμα, ἤτανε πάρα πολύ εὐλογημένος ἀπό τόν Θεό, ἤτανε ὁ ἁγιώτερος ἄνθρωπος τῆς ἐποχῆς του. «Καί ὅμως, ὅταν μέ τά μάτια του κοίταξε ἁμαρτωλά τήν γυναίκα τοῦ στρατιώτη (Οὐρία), τότε σάν νά βρέθηκε σέ τρικυμισμένη θάλασσα καί ἁμάρτησε μαζί της.

«Νά κυβερνᾶς τά μάτια σου, λέει καί ὁ Μέγας Βασίλειος, «γιά νά μήν πέσει κάποτε πάνω σου ὁρμητικό κῦμα τῆς πονηρῆς ἐπιθυμίας ἀπό τήν πόρτα τῶν ματιῶν σου»[24]. Ἐξάπτεται ἡ πονηρή ἐπιθυμία, ὅταν ὁ ἄνθρωπος δέν προσέχει τά μάτια του.

«Γιά νά βλέπει (πνευματικά) καθαρά ὁ ἄνθρωπος», λέει καί ὁ Ἅγιος Παΐσιος ὁ ἀγαπητός μας, «πρέπει νά ἐξαγνιστεῖ ἡ καρδιά». Γιατί βέβαια δέν φταῖνε τά μάτια. Τά μάτια εἶναι τό ὄργανο. Φταίει ὁ λογισμος, φταίει ἡ καρδιά, φταῖνε οἱ ἄτοπες ἐπιθυμίες, φταίει ἡ ἔλειψις προσοχῆς, νήψης, φταίει ἡ καρδιά πού εἶναι βρώμικη. «Καί ἡ καρδιά ἐξαγνίζεται», ὁπότε καί τό βλέμμα μετά καί ἡ ὅρασις καθαρεύει, ἐξαγνίζεται ἡ καρδιά «μέ τό νά μήν δικαιώνει ποτέ ὁ ἄνθρωπος τόν ἑαυτόν του», νά μή δικαιολογεῖ τόν ἑαυτό του, «καί μέ τό νά μήν δέχεται πονηρούς λογισμούς»[25]. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος δέν δέχεται πονηρούς λογισμούς, ὅπως ἔλεγε ὁ Ἅγιος πάλι, τά πονηρά τηλεγραφήματα, τότε ἡ καρδιά σιγά-σιγά καθαρίζει. Καί τότε καθαρίζει καί τό βλέμμα τοῦ ἀνθρώπου, καί ὅταν ὁ ἄνθρωπος δέν δικαιολογεῖται, δέν δικαιώνει τόν ἑαυτό του, ἀλλά λέγει, μάλιστα ἐγώ φταίω, ἐγώ εἶμαι αἴτιος τῆς ἁμαρτίας, δέν τό ρίχνει στόν ἄλλον, ὅπως δυστυχῶς ἔγινε μέ τούς Πρωτόπλαστους καί γίνεται συνεχῶς.. δέν φταίω ἐγώ, φταίει -εἶπε ὁ Ἀδάμ- ἡ γυναίκα πού μοῦ ἔδωσες. Τελικά φταῖς Ἐσύ! Τά ρίχνουμε στόν ἄλλον καί ἐν τέλει τά ρίχνουμε στόν Θεό! Εἶναι φοβερό αὐτό! Τότε ἡ καρδιά ποτέ δέν καθαρίζει.

«Τό κάθε πράγμα μπορεῖς νά τό δεῖς», λέει καί ὁ Ἅγιος, «ἀπό τήν καλή του πλευρά ἤ ἀπό τήν κακή του πλευρά. Καθένας το ἑρμηνεύει ἀνάλογα μέ τόν λογισμό καί τήν καθαρότητά του». Τό ἴδιο πράγμα ἕνας πού ἔχει βρώμικη καρδιά τό βλέπει ἐμπαθῶς, τό βλέπει πονηρά∙ ἕνας πού ἔχει καθαρή καρδιά τό βλέπει καθαρά.

«Ἡ περιπλάνηση τῶν ματιῶν», θά μᾶς πεῖ πάλι ὁ Ἅγιος Ἐφραίμ ὁ Σύρος, «σέ ἁμαρτωλές ἐπιθυμίες, πονηρεύει τόν ἄκακο νοῦ, διότι στήν ἧττα τῶν ματιῶν, κρύβονται οἱ παγίδες τῶν δαιμόνων»[26]. Ἄν νικηθοῦν τά μάτια καί δοῦν ἐμπαθῶς, δοῦν πονηρά μέ σκοπό νά δημιουργηθοῦνε κακές ἐπιθυμίες, τότε ἀπό ἐκεῖ ἀρχίζουν οἱ δαίμονες νά μᾶς παγιδεύουν, νά μᾶς αἰχμαλωτίζουν.

Καί προσέξτε καί κάτι ἀκόμα σχετικά μέ τά μάτια πού λέγει ἕνας μεγάλος ἅγιος, ὁ Ἅγιος Διάδοχος Φωτικῆς. «Ἡ ὅραση -λέει- καί ἡ γεύση διασκορπίζουν τήν μνήμη τῆς καρδιᾶς, ὅταν τίς χρησιμοποιοῦμε ὑπέρμετρα»[27]. Καί σήμερα κατεξοχήν χρησιμοποιοῦμε τήν ὅραση καί τήν γεύση -νά δοκιμάσουμε τό ἕνα, τό ἄλλο φαγητό- ὑπέρμετρα, παραπάνω ἀπό ὅσο χρειάζεται δηλαδή. Γιατί οἱ Ἅγιοι Πατέρες μᾶς λένε τίς αἰσθήσεις νά τίς χρησιμοποιοῦμε ὅσο χρειάζεται, ὅσο εἶναι ἀναγκαῖο. «Χρειωδῶς ὅρα, χρειωδῶς ἄκουε». Καί ὅλες τίς αἰσθήσεις νά τίς χρησιμοποιεῖς ὅσο χρειάζεται, ὅσο εἶναι ἀναγκαῖο. Ἄν δέν εἶναι κάτι ἀναγκαῖο, δέν πρέπει νά τό δεῖς.

Ἔχουμε ἕνα συγκλονιστικό παράδειγμα ἀπό μία ἁγία γερόντισσα, Ἀμμᾶ (θά πεῖ γερόντισσα τό Ἀμμᾶ), τήν Ἀμμᾶ Σάρρα. Αὐτή, λέει, ἀσκήτευε κοντά στό μεγάλο ποτάμι, στόν Νεῖλο, στήν Αἴγυπτο ἐξήντα χρόνια. Ἤτανε τό κελί της δίπλα στό ποτάμι. Καί ἐξήντα χρόνια, λέει, δέν σήκωσε τό βλέμμα της νά δεῖ τό ποτάμι! Πού θά λέγαμε δέν ἔχει καί κάτι ἐπικίνδυνο τό νά δεῖ κανείς τό ποτάμι. Κι ὅμως δέν εἶδε τό ποτάμι, γιατί σκεφτόταν καί ἔλεγε, ἐγώ δέν ἦρθα ἐδῶ γιά τό ποτάμι, ἦρθα γιά τόν Θεό. Τί θά μέ ὠφελήσει νά δῶ τό ποτάμι καί νά ρεμβάζω καί νά παρατηρῶ πῶς κυλάει κ.λπ. καί νά χάσω τήν μνήμη τῆς καρδιᾶς, τήν μνήμη τοῦ Θεοῦ; Ὅταν ὁ ἄνθρωπος ὑπερβολικά, χωρία χρεία, χωρίς ἀνάγκη χρησιμοποιεῖ τήν ὅραση καί τήν γεύση, διασκορπίζει τήν μνήμη τῆς καρδιᾶς, χάνει δηλαδή τήν καρδιακή προσευχή πού πρέπει νά ἔχουμε συνεχῶς, τήν μνήμη τοῦ Θεοῦ.

«Ἡ Εὔα ὅσο δέν ἔβλεπε τό δένδρο τῆς ἐντολῆς μέ εὐχαρίστηση, θυμόταν μέ ἐπιμέλεια τή θεϊκή διαταγή». Εἶχε πάρει διαταγή ἀπό τόν Θεό καί ὁ Ἀδάμ καί ἡ Εὔα νά μή φᾶνε ἀπό αὐτό τό συγκεκριμένο δέντρο. Ὅσο δέν ἔβλεπαν οἱ Πρωτόπλαστοι αὐτό τό δέντρο μέ εὐχαρίστηση, μέ ἐπιθυμία, τηροῦσαν τήν ἐντολή, θυμόντουσαν τήν ἐντολή. «Γι' αὐτό καί σκεπαζόταν ἀκόμη μέ τά φτερά τοῦ θείου ἔρωτα καί ἀπ' αὐτό δέν γνώριζε τήν γυμνότητά της» ἡ Εὔα. Γιατί στόν παράδεισο πρίν τήν πτώση οἱ Πρωτόπλαστοι δέν εἶχαν ἐνδύματα, δέν χρειαζόντουσαν ἐνδύματα. Οὔτε ντρεπόντουσαν, οὔτε πήγαινε ὁ νοῦς τους στό κακό καί στό πονηρό, γιατί εἶχαν τόν θεῖο ἔρωτα, εἶχαν τήν ἀγάπη στόν Θεό. Σκεπαζόντουσαν ἀπό τήν θεία Χάρη καί αὐτό ὀφειλόταν στό ὅτι τηροῦσαν τήν θεία ἐντολή. Καί τήν τηροῦσαν, γιατί ἀκριβῶς δέν ἔβλεπαν μέ ἐμπάθεια, δέν ἔβλεπαν μέ ἐπιθυμία καί εὐχαρίστηση αὐτό τό δέντρο τό ἀπαγορευμένο. «Ὅταν ὅμως -ἡ Εὔα- εἶδε μέ εὐχαρίστηση τό δέντρο καί τό ἄγγιξε μέ μεγάλη ἐπιθυμία καί ἔφαγε μέ κάποια μεγάλη ἡδονή τόν καρπό, εὐθύς στράφηκε στή σωματική ἕνωση, γιατί ἑνώθηκε μέ τό πάθος καθώς ἦταν γυμνή. Ἔδωσε ὅλη τήν ἐπιθυμία της στήν ἀπόλαυση τῶν παρόντων καί παρέσυρε μέ τόν φαινομενικά ὡραῖο καρπό καί τόν Ἀδάμ στό δικό της φταίξιμο»[28]. Οἱ Πρωτόπλαστοι μέσα στόν παράδεισο πρίν τήν πτώση ἦταν ἁγνοί καί παρθένοι. Ὑπῆρχε παρθενία. Μετά τήν πτώση μπῆκε ἡ μίξις, ἡ συζυγική μίξις τοῦ ἀνδρός καί τῆς γυναικός, μπῆκε ἡ σωματική ἐπιθυμία καί τό πάθος. Ὅσο ὁ νοῦς ἔβλεπε στόν Θεό, ὅσο τηρεῖτο ἡ ἐντολή, ὅσο οἱ ὀφθαλμοί ἔβλεπαν καθαρά καί ἁγνά χωρίς ἐμπάθεια, ὁ ἄνθρωπος ἤτανε μέσα στήν καθαρότητα καί μέσα στή Χάρη τοῦ Θεοῦ καί μέσα στήν παρθενία.

Ἔδωσε ἡ Εὔα ὅλη τήν ἐπιθυμία της στήν ἀπόλαυση τῶν παρόντων καί παρέσυρε καί τόν Ἀδάμ. «Δύσκολα πλέον ὁ ἀνθρώπινος νοῦς μπορεῖ νά θυμᾶται τό Θεό ἤ τίς ἐντολές Του» μετά τήν πτώση τῶν Πρωτοπλάστων. «Ἐμεῖς λοιπόν ἄς προσηλώνομε τόν νοῦ μας πάντοτε στό βάθος τῆς καρδιᾶς μας, ἔχοντας ἀκατάπαυστη τήν μνήμη τοῦ Θεοῦ καί ἄς ζοῦμε ὠσάν τυφλοί στόν ἀπατηλό καί ψεύτικο αὐτό βίο. Γιατί γνώρισμα πνευματικῆς φιλοσοφίας εἶναι το νά διατηροῦμε πάντοτε χωρίς φτερά τόν ἔρωτα τῶν ὁρατῶν». Μή δίνεις φτερά γιά τά ὁρατά, γιά αὐτά πού βλέπεις∙ μήν τά ἀγαπᾶς. Μήν ἀφήνεις τήν ψυχή σου νά κολλήσει σ’ αὐτά, σέ αὐτά πού βλέπεις, τά ὁρατά. Νά βλέπεις μέ τόν νοῦ τά ἀόρατα καί αὐτό νά ἀγαπᾶς καί αὐτό τόν ἔρωτα νά καλλιεργήσεις, τόν θεῖο ἔρωτα. «Αὐτό διδάσκει καί ὁ πολυπαθέστατος Ἰώβ λέγοντας: ''Γνωρίζει ὁ Θεός ὅτι ἡ καρδιά μου δέν ἀκολούθησε τά μάτια μου''[29]». Δέν κόλλησε ἡ καρδιά μου σέ αὐτά πού βλέπω μέ τά μάτια. «Πράγματι, αὐτό εἶναι γνώρισμα πάρα πολύ μεγάλης ἐγκράτειας»[30]. Καί νά δεῖς κάτι, μήν παρασυρθεῖς ἀπό τά μάτια σου. Νά μήν αἰχμαλωτιστεῖς μέσῳ τῶν ὀφθαλῶν σου. Μήν αἰχμαλωτίσεις τήν ψυχή σου καί τήν ἐπιθυμία σου καί τή βούλησή σου σέ αὐτά πού βλέπουν τά μάτια σου.

Ἐπειδή προχώρησε ἀρκετά ἡ ὥρα, θά πρέπει σιγά-σιγά.. (δέν ἀκούγεται). Νά πῶ ἔτσι ἐπιγραμματικά μερικά ἀκόμα πού ἄς ποῦμε ἀφοροῦν στίς βλάβες πού ἔρχονται στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου, καί μάλιστα τοῦ παιδιοῦ, μέσῳ τῆς τηλεόρασης καί τῶν ποικίλων ὀθονῶν, καί μέσῳ τοῦ διαδικτύου. Μιλήσαμε γιά τήν ἀνηθικότητα, μιλήσαμε γιά τή βία πού προβάλλεται μέσα ἀπό τίς ὀθόνες, πρέπει νά μιλήσουμε καί γιά τίς αἱρέσεις καί γιά τόν σατανισμό καί τή σατανολατρεία καί τό ὅτι πάρα πολλοί ἄνθρωποι, καί παιδιά ἀκόμα, παρασύρονται μέσα ἀπό τά διάφορα site καί μέσα ἀπό τίς ἐκπομπές τῆς τηλεόρασης σέ αἱρέσεις καί κατεξοχήν στόν σατανισμό, ἤ μέσα ἀπό τά βίντεοκλιπ κ.τ.λ. καί τό τραγούδι καί ὅλη αὐτή τήν σύγχρονη μουσική πού συνδέεται πάρα πολύ στενά μέ τόν ἀποκρυφισμό, τή μαγεία καί τήν νέα ἐποχή καί τόν σατανισμό. Νά ποῦμε ἀκόμα γιά τό κοσμικό πνεῦμα πού εἰσβάλλει μέσα ἀπό τίς ὀθόνες καί ἐνῶ ἀγωνίζονται οἱ γονεῖς ἐνδεχομένως νά ζήσουν χριστιανικά-ὀρθόδοξα, ἄν ἔχουν τηλεόραση ἤ ἀφήνουν ἀνεξέλεγκτα τά παιδιά τους στό διαδίκτυο, ματαιοπονοῦν! Ἐκεῖ τό παιδί ἔχει ἄλλα πρότυπα, τά ὁποῖα μιμεῖται, ὅπως εἴπαμε. Δέν εἶναι μόνο οἱ γονεῖς πλέον τό πρότυπο, ἔχει καί ἄλλους δασκάλους διαδικτυακούς, ἄλλα πρότυπα τά ὁποῖα μιμεῖται.

Μιλήσαμε γιά τήν βλάβη πού γίνεται στήν σκέψη, στήν κρίση, στήν ἀνάπτυξη δεξιοτήτων, γιά τό «κλάδεμα» ὅταν τό παιδί δέν χρησιμοποιήσει αὐτή τήν προσφορά πού τοῦ κάνει ὁ Θεός στήν αὔξηση πού συμβαίνει στόν ἐγκέφαλό του στήν ἐφηβεία καί δέν ἀποκτήσει τίς δεξιότητες πού θά τοῦ χρειαστοῦν γιά ὅλη του τή ζωή καί δέν ἀναπτύξει τήν κρίση του, τήν σκέψη του, τήν μνήμη του σέ αὐτή τήν ἡλικία ἀλλά δαπανᾶ τή ζωή του στό διαδίκτυο καί στήν τηλεόραση, ὁπότε βλάπτεται ἀνεπανόρθωτα. Καί ἀκόμα πρέπει νά ποῦμε ὅτι γίνονται καί ὀργανικές βλάβες μέσῳ τῆς ἠλεκτρομαγνητικῆς ἀκτινοβολίας πού βγαίνει καί ἀπό τήν τηλεόραση καί ἀπό τά κινητά τηλέφωνα, ὅπως εἶναι ὁ καρκίνος, ἀλλά καί βλάβες στά μάτια. Καί ἐπίσης στίς ἐγκύους καί τά ἔμβρυα. Μπορεῖ νά ἔχουμε καί μεταλλάξεις.

Καί ἕνα ἀκόμα, εἶναι αὐτό τό λεγόμενο Multitasking στά ἀγγλικά, δηλαδή τό πολλαπλό ἔργο μέσα ἀπό τήν ὑπέρ ἄς ποῦμε αὐτή δραστηριότητα. Δηλαδή ἔχει τό παιδί ἄς ποῦμε νά διαβάσει καί συνάμα ἔχει καί μουσική καί συνάμα ἔχει καί τό κινητό ἀνοιχτό καί παρακολουθεῖ τά μηνύματα, μπορεῖ νά κάνει καί κάτι ἄλλο ἀκόμα.. ὅλα αὐτά, αὐτό τό πολύ ἔργο θά λέγαμε πού γίνεται ταυτόχρονα, αὐτή ἡ ὑπερδραστηριότητα, μᾶς λένε οἱ ἐπιστήμονες, καίει τόν ἐγκέφαλο. Ὁ ἐγκέφαλος δέν εἶναι δομημένος ὥστε νά κάνει πολλά ἔργα ταυτόχρονα. Ὁ ἄνθρωπος εἶναι φτιαγμένος, ἔχει τόν ἐγκέφαλό του ἔτσι δομημένο ὥστε νά κάνει κάθε στιγμή ἕνα ἔργο. Γι’ αὐτό μιλᾶνε οἱ ἐπιστήμονες γιά τό single-tasking, νά κάνεις ἕνα ἔργο μόνο κάθε στιγμή. Ἀλλιῶς καταστρέφεις τόν ἐγκέφαλό σου καί δέν κάνεις τίποτα οὐσιαστικά. Νομίζεις ὅτι κάνεις πολλά πράγματα ταυτόχρονα καί δέν κάνεις τίποτα. Καί πᾶς, ὅπως λέει καί ἕνας σύγχρονος φιλόσοφος, ἀπό αὐτή τήν φαινομενική ὑπερδραστηριότητα στήν ὑπερπαθητικότητα! Καί ὁ ἄνθρωπος γίνεται στό τέλος ἀπαθής καί δέχεται ἔτσι μέ μιά μεγάλη παθητικότητα ὁτιδήποτε τοῦ σερβίρουν καί δέν ἀντιδρᾶ σέ τίποτα. Καί ἔχουμε πολλά τέτοια παιδιά, τά ὁποῖα πλέον δέν τά βλέπουμε νά παίζουν ὅπως παλιά ἀλλά εἶναι ὅλα μπροστά σέ μία ὀθόνη ἀπορροφημένα καί πολλά ἀπό αὐτά εἶναι καί ἐξαρτημένα πλέον, καί ἀπό μικρά, καί ὅπως εἴπαμε ὁ ἐγκέφαλός τους, σύμφωνα μέ τίς ἐπιστημονικές μελέτες, ἔχει ἴδια διαμόρφωση μέ τόν ἐγκέφαλο τῶν χρηστῶν τῶν ναρκωτικῶν καί τοῦ ἀλκοόλ, αὐτῶν πού εἶναι ἐθισμένοι στά ναρκωτικά καί στό ἀλκοόλ. Ἔχει ἴδια διαμορφωση καί ὁ ἐγκέφαλος τῶν παιδιῶν πού εἶναι δέσμιοι τοῦ διαδικτύου καί τῆς τηλεθέασης!

Καταλαβαίνουμε λοιπόν ἀπό ὅλα αὐτά, πόση βλάβη προξενοῦν οἱ ὀθόνες καί θά πρέπει μέ πάρα πολλή προσοχή οἱ γονεῖς νά ρυθμίσουν αὐτό τό θέμα, ἐάν ἀγαποῦν πραγματικά τά παιδιά τους. Θυμόμαστε τό λόγιο τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ: «Θά ἔρθει καιρός, πού ὁ διάβολος θά μπεῖ μέσα σ' ἕνα κουτί καί θά φωνάζει. Καί τά κέρατά του θά εἶναι στά κεραμίδια» (προφητεία γιά τήν τηλεόραση). Καί ὁ Ἅγιος Παΐσιος ἔλεγε -γιά τήν τηλεόραση, τότε δέν ὑπῆρχε τό διαδίκτυο σέ τόση ἔκταση ὅπως τώρα-, «ἡ τηλεόραση κάνει μεγάλο κακό, νά μήν τήν παρακολουθεῖτε. Θέλουν οἱ ἄλλοι νά ἀποβλακώσουν τόν κόσμο μέ τήν τηλεόραση»[31]. Καί αὐτό γίνεται, κατεξοχήν αὐτό γίνεται, ἀποβλάκωση. Αὐτή ἡ παθητικότητα πού βλέπουμε καί σήμερα, καί λές, μά τί πάθαμε οἱ Ἕλληνες καί δέν ἀντιδροῦμε σέ τίποτε! Μᾶς φέρνουν τό ἕνα κακό μετά τό ἄλλο, τό ἕνα ἀντίχριστο νομοσχέδιο μετά τό ἄλλο, μᾶς κλέβουν τήν πατρίδα μας, μᾶς κλέβουν τά παιδιά μας, τά πάντα! Καί σάν νά εἴμαστε ναρκωμένοι! Δέν εἶναι μόνο ὁ ψεκασμός, εἶναι καί αὐτή ἡ παθητικότητα πού ἔχει εἰσβάλλει στή ζωή τῶν ἀνθρώπων πού ἀφήνονται στό τί θά πεῖ ἡ τηλεόραση, αὐτή ἡ ἀποβλάκωση.

«Θέλουν», λέει ὁ Ἅγιος, «αὐτά πού ἀκοῦν οἱ ἄνθρωποι, αὐτά νά πιστεύουν καί αὐτά νά κάνουν. Τίς εἰδήσεις -ἔλεγε ὁ Ἅγιος- νά τίς μαθαίνετε ἀπό τό ράδιο», ἀλλά σήμερα πολύ περισσότερο ἴσως ἀπό τήν ἐποχή τοῦ Ἁγίου Παϊσίου οἱ εἰδήσεις ξέρουμε πολύ καλά ὅτι εἶναι διαμορφωμένες, κατασκευασμένες καί οὐσιαστικά δέν εἶναι εἰδήσεις ἀλλά εἶναι προπαγάνδα. Εἶναι πολύ δύσκολο νά βρεῖς ἀληθινές εἰδήσεις ἤ εἰδήσεις πού νά μήν εἶναι μαγειρευμένες. «Ἔχει πάθει μεγάλη ζημιά ὁ κόσμος ἀπό τήν τηλεόραση, ἰδίως τά μικρά παιδιά», λέει ὁ Ἅγιος Παΐσιος, καταστρέφονται, ἀποβλακώνονται καί μετά δέν μποροῦν νά σκέφτονται. Ἄς ἀφήσουμε ὅτι χαλοῦν τά μάτια τους». Βλέπετε σήμερα πόσα παιδιά ἔχουν διαταραχή προσοχῆς, διάσπαση προσοχῆς! «Αὐτή ἡ τηλεόραση εἶναι ἔργο τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλά ὑπάρχει καί ἄλλη τηλεόραση, ἡ πνευματική». Θέλει ὁ Ἅγιος τώρα νά μᾶς προσανατολίσει σέ ἄλλη θέαση, στήν θέα τοῦ πνευματικοῦ κόσμου καί στά χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, στήν πνευματική τηλεόραση. «Ὅταν δηλαδή», λέει ὁ Ἅγιος Παΐσιος, «μέ τήν ἀπέκδυση τοῦ παλαιοῦ ἀνθρώπου καθαρίζονται καί τά μάτια τῆς ψυχῆς, τότε βλέπει ὁ ἄνθρωπος πιό μακριά χωρίς μηχανές. Εἴπανε στά παιδιά τους γι' αὐτή τήν τηλεόραση; Οἱ Πρωτόπλαστοι εἶχαν τό διορατικό χάρισμα. Αὐτό χάθηκε μετά τήν πτώση. Ὅταν διατηρήσουν τά παιδιά την Χάρη τοῦ Ἁγίου Βαπτίσματος, θά ἔχουν καί διορατικό χάρισμα, πνευματική τηλεόραση»[32]. Τί ὡραῖο θά ἤτανε οἱ γονεῖς νά φρόντιζαν τά παιδιά τους νά κρατᾶνε καθαρό τόν χιτώνα τοῦ βαπτίσματος! Καί εἴπαμε ὅτι μποροῦνε, ἄν προσέξουν. Γιατί τά παιδιά τί κάνουν; Ἀντιγράφουν. Ἔτσι μαθαίνουν τά παιδιά, ἀντιγράφουν αὐτό πού βλέπουν. Ἄν λοιπόν φροντίσει ὁ γονιός τό παιδί του νά βλέπει μόνο σωστά πράγματα, καθαρά πράγματα καί νά ἔχει σωστά πρότυπα, καταλαβαίνουμε πόσο εὔκολα θά ἁγιάσει τό παιδάκι τους καί θά ἔχει καί αὐτή τήν πνευματική τηλεόραση, τό διορατικό χάρισμα πού λέει ὁ Ἅγιος Παΐσιος.

«Ἦρθε κάποιος καί μοῦ ἔλεγε -μᾶλλον ρώτησε-: ''Ἡ τηλεόραση, πάτερ, εἶναι καλή''; ''Καλά εἶναι καί τά αὐγά, τοῦ εἶπα, ἅμα ὅμως τά ἀνακατέψεις μέ κουτσουλιά, ἄχρηστα γίνονται''. Ἔτσι γίνεται καί μέ τήν τηλεόραση...»[33]. Ἀπό μόνη της δέν εἶναι κάτι κακό, θά λέγαμε. Εἶναι ἕνα τεχνολογικό προϊόν καί ἄν κανείς τό χρησιμοποιεῖ σωστά, δέν παθαίνει κακό. Ἀλλά δυστυχῶς εἶναι σπάνιες οἱ σωστές ἐκπομπές πού μπορεῖ κανείς νά δεῖ.. μᾶλλον θά λέγαμε καμία. Ἀλλά, ὅπως εἴπαμε, ὑπάρχουν καί ἄλλες ἐπιπτώσεις καί κατεξοχήν αὐτή ἡ ἀποβλάκωση, ἡ παθητικότητα, αὐτή ἡ ἀπραξία ἡ ἐγκεφαλική πού κάνει τεράστια ζημιά στόν ἄνθρωπο.

«Μερικές τηλεοράσεις ἔχουν καί συσκευή πού παρακολουθεῖ αὐτούς πού βλέπουν τηλεόραση», λέει ὁ Ἅγιος Παΐσιος. «Σέ λίγο, ὅσοι θά ἔχουν τηλεόραση θά βλέπουν στήν τηλεόραση καί θά τούς βλέπουν!». Κι αὐτό βέβαια τό ξέρουμε σήμερα, μέσα ἀπό τήν κάμερα πού ὑπάρχει. «Δηλαδή θά παρακολουθοῦν καί θά παρακολουθοῦνται. Θά ἐλέγχουν οἱ ἄλλοι μέ τό κομπιοῦτερ ὅλη τήν ζωή τους, τί λένε, τί κάνουν, ὅλα! Βλέπεις τί δικτατορία σκέφτηκε ὁ διάβολος!»[34]. Καί σήμερα, πρέπει νά τό ποῦμε αὐτό, γίνεται συστηματική ἐκστρατεία νά ἀπαξιωθεῖ ὁ Ἅγιος Παΐσιος, ἀπό ἐκκλησιαστικά πρόσωπα δυστυχῶς, γιατί ἀκριβῶς θέλουνε νά περάσουνε αὐτή τήν παγκόσμια παρακολούθηση καί τήν παρακολούθηση καί στήν πατρίδα μας τῶν ἀνθρώπων. Δέν πρέπει νά δεχτεῖ ὁ ἄνθρωπος αὐτή τήν χειραγώγηση καί αὐτή τήν σκλαβιά τήν ἠλεκτρονική πού προωθεῖται μέ τήν λεγόμενη αὐτή ταυτότητα - νέα ταυτότητα καί τόν ἀριθμό αὐτό καί τό χάραγμα τελικά.

Καί ἀκοῦστε καί τί ἔλεγε καί ὁ Ἅγιος Ἰάκωβος ὁ Τσαλίκης, ὁ Ἅγιος Ἰάκωβος ὁ ἐν Εὐβοία νά τό λέμε πιό καλά: «Ἡ τηλεόραση -τό κουτί τοῦ διάβολου- κάνει μεγάλη ζημιά, ἰδιαίτερα στά παιδιά, γι' αὐτό καί πρέπει νά βγεῖ ἀπό τό σπίτι»[35]. Τό ἴδιο ἔλεγε καί ὁ μακαριστός, ὁ ἅγιος ἐπίσκοπος Αὐγουστίνος στήν Φλώρινα. Δέν πρέπει νά ὑπάρχει τηλεόραση στό σπίτι, ἄν θέλουμε τά παιδιά μας νά ἔχουνε πνευματική ὑγεία καί πνευματική ὅραση.

Σταματῶ ἐδῶ καί ἐνδεχομένως νά προκύψουν καί ἄλλα μέσα ἀπό ἐρωτήσεις, ἄν ὑπάρχουν ἐρωτήσεις. Συγγνώμη ἄν σᾶς κούρασα..

Ἐρ.: Εὐλογεῖτε, γέροντα, τήν εὐχή σας. Εὐχαριστοῦμε πάρα πολύ γιά τά ὅσα χρήσιμα μᾶς εἴπατε. Σύν Θεῷ νά ξεκινήσουμε τίς ἐρωτήσεις. Ἔχουμε δύο γραπτές ἐρωτήσεις, γέροντα, νά ξεκινήσουμε ἀπό αὐτές.

π.Σ.: Μάλιστα, νά εἶναι εὐλογημένο.

Ἐρ.: Ἡ μία μᾶς λέει: ὅταν κάποιος μπαίνει στό διαδίκτυο δέν εἶναι σάν νά ἀνοίγει μιά πόρτα στόν πονηρό, νά ἀρχίζει σιγά-σιγά νά ξηλώνει μία κλωστή ἀπό τήν μπλούζα, ὥσπου τοῦ γίνει ἐθισμός; Μήπως εἶναι καλύτερα νά μήν κάνουμε καθόλου χρήση τοῦ διαδικτύου; Καί δεύτερον, μήπως χάνεται καί ἡ ἐλεύθερη βούληση τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τήν πολύωρη χρήση τοῦ ἀνθρώπου στό διαδίκτυο;

π.Σ.: Εἶναι ὡραία ἐρώτηση καί εὐχαριστῶ. Νά ποῦμε τό πρῶτο σκέλος. Ἄν κάνουμε καλή χρήση μέ πολλή-πολλή προσοχή θά μποροῦμε νά μειώσουμε -θά λέγαμε- δραματικά τίς πιθανότητες νά βλαφτοῦμε. Ξέρω ἀνθρώπους πού, ὅταν εἶναι νά πάρουν μιά πληροφορία, μπαίνουν, παίρνουν τήν πληροφορία καί φεύγουν. Κι αὐτό εἶναι τό σωστό. Ἀλλά πρέπει νά ἔχεις ἀποφασιστικότητα. Νά μήν παρασυρθεῖς. Ἄς θυμηθοῦμε τόν Ὀδυσσέα, πού γιά νά μήν παρασυρθεῖ, εἶπε νά τόν δέσουν.. ἀπό τό μελωδικό τραγούδι τῶν σειρήνων. Λοιπόν, κι ἐμεῖς θά πρέπει νά ἔχουμε δέσει τόν ἑαυτό μας, νά κάνουμε καί μιά προσευχή ἐνδεχομένως νά μᾶς φυλάει ὁ Θεός νά μήν παρασυρθοῦμε ἀπό τά μάτια μας καί τίς ποικίλες προτάσεις πού γίνονται, ὅπως ὅλοι γνωρίζουμε, μέσα στό διαδίκτυο. Νά πάρουμε τήν πληροφορία, γιατί τό διαδίκτυο ἔχει καί μερικά καλά. Οὐσιαστικά τί εἶναι; Εἶναι μιά ἐγκυκλοπαίδια, πού ἔχει βέβαια καί πάρα πολλά ψεύδη καί πρέπει κανείς νά ἔχει καί μιά ἐμπειρία γιά νά διακρίνει τό ἀληθινό, τό σωστό ἀπό τό ψευδές. Ἀλλά ἔχει καί κάποια σωστά πράγματα καί μπορεῖ κανείς νά κάνει μιά ἔρευνα σωστή καί νά βρεῖ χρήσιμα πράγματα. Ἀλλά, ξαναλέω, μέ πάρα πολλή προσοχή καί πολλή -θά ἔλεγα- ἀποφασιστικότητα γιά νά μήν παρασυρθεῖ, ὅπως εἶχε φόβο νά παρασυρθεῖ ἀπό τίς σειρῆνες ὁ Ὀδυσσέας.

Γιά τό δεύτερο, ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἀφεθεῖ σέ αὐτό τό λεγόμενο σερφάρισμα, παθητικά, βέβαια κατά κάποιο τρόπο χάνεται, σέ ἕναν βαθμό αἰχμαλωτίζεται ὁ ἄνθρωπος καί, ἐπειδή ἀκριβῶς δημιουργεῖται καί μία εὐχαρίστηση ἀπό αὐτή τήν ἐναλλαγή τῶν εἰκόνων, τῶν ταινιῶν κ.λπ. εἶναι δύσκολο μετά ὁ ἄνθρωπος νά ξεκολλήσει. Γι’ αὐτό ἔχουμε καί τόν ἐθισμό, τόν διαδικτυακό ἐθισμό. Ἔχουμε περιπτώσεις πού, λόγω μάλιστα τῶν παιχνιδιῶν, κατεξοχήν τῶν παιχνιδιῶν, παιδιά δέν κοιμοῦνται γιά μέρες! Γιατί βέβαια ἄνθρωποι εἶναι κι αὐτοί, ὀργανισμοί εἶναι, δέν ἀντέχουν καί εἴτε ἀρρωσταίνουν, παθαίνουν βλάβη σοβαρή στήν ὑγεία τους, εἴτε μπορεῖ νά χάσουν καί τή ζωή τους ἀκόμα. Γι’ αὐτό ὑπάρχουν καί κλινικές ἀπεξάρτησης ἀπό τό διαδίκτυο. Ἄν ὅμως ὑπάρχει προσεκτική χρήση, ὅπως εἴπαμε, καί ὁ ἄνθρωπος παίρνει τήν πληροφορία καί φεύγει καί δέν ἀφήνεται ἐκεῖ παθητικά νά μετεωρίζεται, νά πηγαίνει ἀπό δῶ καί ἀπό κεῖ βλέποντας τό ἕνα καί τό ἄλλο καί παρασυρόμενος ἀπό τούς προφητικούς τίτλους πού βάζουν οἱ δημοσιογράφοι γιά νά τραβήξουν τήν προσοχή ἤ καί ἀπό εἰκόνες, τότε νομίζω μπορεῖ νά κρατήσει τόν ἔλεγχο τοῦ ἑαυτοῦ του καί νά μήν βλαφτεῖ.

Ἐρ.: Ἡ δεύτερη ἐρώτηση λέει: ὅταν κάποιος ἔχει μαζέψει ἀπό μικρή ἡλικία ὅλα τά σκουπίδια εἰκόνων καί διαφόρων σκηνῶν ἀπό τίς ὀθόνες καί στήν ἡλικία ἀπό 14 ἕως 24 ἔχει δαπανήσει πολύ χρόνο στό διαδίκτυο ἤ σέ βιντεοπαιχνίδια, στήν οὐσία ἔχει κάψει πολλά ἐγκεφαλικά κύτταρα καί ἡ ψυχή ἔχει τραυματιστεῖ ἀπό ὅλα αὐτά. Ἡ πνευματική ζωή μπορεῖ νά ἐπουλώσει αὐτή τήν τραυματισμένη ψυχή καί νά ἐπανέλθει ὁ ἐγκέφαλος;

π.Σ.: Ἡ εὐχή τῆς Ἐκκλησίας μας, ὅταν βρεθοῦμε σέ μία χειροτονία, λέει τό ἑξῆς (μία ἀπό τίς εὐχές): «Ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ, ἡ πάντοτε τά ἀσθενή θεραπεύουσα καί τά ἐλλείποντα ἀναπληροῦσα...». Ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ μπορεῖ νά τά ἀναπληρώσει ὅλα καί νά κάνει ὑγιῆ τά ἀσθενῆ! Ὁπότε βέβαια, ἄν ὁ ἄνθρωπος ἔχει ἀληθινή μετάνοια μπορεῖ νά ἐπουλώσει τά τραύματά του, αὐτά πού προξένησε ὁ ἴδιος στόν ἑαυτό του μέ τή ζωή τήν ἀπρόσεκτη πού ἔκανε ὁ ἴδιος στά νιάτα του. Ἀλλά βέβαια αὐτό καταλαβαίνουμε πόσο κόπο ἔχει. Δέν εἶναι ἁπλό πράγμα. Χρειάζεται μετάνοια, χρειάζεται δάκρυα, χρειάζεται συντριβή καρδίας, χρειάζεται προσευχή πολλή καί προσοχή πολλή βέβαια καί κατά Θεόν ἄσκηση. Κατεξοχήν βέβαια χρειάζεται ταπείνωση γιά νά ἑλκυστεῖ ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ, γιατί ὁ Θεός δίνει τή Χάρη Του στούς ταπεινούς. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἀναγνωρίζει τά σφάλματά του, παραδέχεται τά σφάλματά του, ὅπως μᾶς εἶπε ὁ Ἅγιος Παΐσιος, καί δέν δικαιολογεῖται-δικαιώνει τόν ἑαυτό του ἀφενός, καί ἀφετέρου δέν δέχεται καινούρια πονηρά τηλεγραφήματα, δέν δέχεται δηλαδή πονηρούς λογισμούς, δέν συγκατατίθεται στίς πονηρές προτάσεις τοῦ διαβόλου, σιγά-σιγά καθαρίζεται. Καθαρίζεται ἡ καρδιά καί ἡ ψυχή ἀπό ὅλα αὐτά τά σκουπίδια πού μιλήσατε, πού ἔχει συσσωρεύσει μέχρι τώρα.

Ἐρ.: Εὐλογεῖτε, πατέρα. Ἤθελα νά ρωτήσω, ὑπάρχει μιά ὁμιλία τοῦ π. Ἀθανασίου Μυτιληναίου ὅτι οἱ ἀπόγονοι τοῦ Κάιν ἦταν οἱ ἐπινοητές τοῦ τεχνικοῦ πολιτισμοῦ. Μήπως αὐτό ὁρίζει μιά προδιαγεγραμμένη πορεία τῆς πληροφορικῆς καί γενικότερα τῆς τεχνολογίας; Αὐτό εἶναι τό ἕνα σκέλος. Καί ἕνα ἄλλο: Ὅσοι ἀσχολούμαστε στό οἰκογενειακό ἐπίπεδο ἤ ἐπαγγελματικά μέ τίς ἀσφάλειες στό διαδίκτυο. Γιατί ὅσοι εἶναι γονεῖς ἐδῶ θά γνωρίζουν ὅτι ὑπάρχουν εἰδικά λογισμικά κλειδώματος τοῦ διαδικτύου χρησιμοποιώντας μιά τεχνική μέ λέξεις κλειδιά. Ἀναγκάστηκα σέ ἐπιχείρηση νά τό ἐφαρμόσω αὐτό, γέροντα, νά χρησιμοποιήσουμε ὅσο πιό βρωμερή λέξη ὑπάρχει ὡς κλειδί εἰσόδου στελέχους τῆς ἑταιρείας σέ ἱστολόγια τά ὁποῖα ἔχουν τέτοια φρασεολογία. Ἦταν βέβαια δύσκολο αὐτό, πάρα πολύ δύσκολο. Αὐτό τώρα, ὑπάρχει δικαιολογία γι’ αὐτό τό πράγμα; Καί πνευματικά πῶς ἀντιμετωπίζεται; Γιά λόγους ἀσφαλείας πρέπει νά μπεῖς στή διαδικασία νά πληκτρολογεῖς τέτοιες λέξεις στή βιβλιοθήκη ἑνός λογισμικοῦ μέ σκοπό τήν ἀποτροπή τῆς εἰσόδου σέ ἱστολογια πού σχετίζονται μέ τέτοια φρασεολογία; Αὐτό εἶναι τό ἕνα σκέλος καί τό ἄλλο εἶναι μέ τόν γέροντα Ἀθανάσιο Μυτιληναῖο. Εὐχαριστῶ πολύ.

π.Σ.: Ναί, ἄν ἡ πορεία εἶναι προδιαγεγραμμένη, δέν εἶναι μέ τήν ἔννοια ἄς ποῦμε εἴμαστε ἀναγκασμένοι νά πέφτουμε στήν ἁμαρτία, ἐπειδή χρησιμοποιοῦμε ἕνα πολιτισμικό προϊόν. Γιατί ὁ ἄνθρωπος πάντοτε ἔχει τήν ἐλεύθερη βούληση, τήν ὁποία δέν μπορεῖ κανένας νά τοῦ τήν ἐκβιάσει, οὔτε ὁ ἄλλος ἄνθρωπος, οὔτε ὁ διάβολος, οὔτε καί ὁ Θεός παραβιάζει τήν ἐλεύθερη βούληση τοῦ ἀνθρώπου, σέβεται. Ἑπομένως ὁ πολιτισμός ὄντως εἶναι προϊόν τῆς γενιᾶς τοῦ Κάιν, δηλαδή τῶν ἀνταρτῶν, τῶν ἀθέων, ἡ γενιά τοῦ Κάιν εἶναι ἡ γενιά τῶν ἀθέων, γιά νά μήν ποῦμε τῶν ἀντιθέων, αὐτῶν πού εἴπανε στόν Θεό μέ πολύ αὐθάδεια, διά τοῦ Κάιν, ὅτι ἐμεῖς θά κάνουμε τόν παράδεισο μόνοι μας ἐδῶ στή γῆ.. δέν Σέ ἔχουμε ἀνάγκη.. θά τόν κάνουμε μέ τά χέρια μας, μέ τόν πολιτισμό μας.. θά φτιάξουμε ἐδῶ στή γῆ τόν παράδεισο μόνοι μας.. Καί ἔτσι ἔχουμε τά πρῶτα τεχνολογικά ἐπιτεύγματα τοῦ ἀνθρώπου, τά μουσικά ὄργανα, ἐπίσης τήν μεταλλουργία κ.λπ. ὅλα αὐτά εἶναι ἀπό ἀπογόνους τοῦ Κάιν. Καί βέβαια μέ τά μέταλλα καί τά κράματα κ.λπ. ἔχουμε καί τούς πολέμους καί τίς ἀλληλοσφαγές στήν ἀνθρωπότητα πού συνεχίζονται μέχρι σήμερα, γιά τά πετρέλαια, γιά τά ὀρυκτά, τά μέταλλα.. στό βάθος τά αἴτια αὐτά εἶναι καί τῶν σύγχρονων πολέμων, δυστυχῶς∙ δηλαδή ἡ ἀναζήτηση τοῦ πλούτου καί τῶν μέσων γιά νά συνεχίζεται αὐτός ὁ λεγόμενος πολιτισμός καί ἡ εὐμάρεια, ἡ λεγόμενη ἀπόλαυση τῆς σάρκας, πού τίποτε ἄλλο δέν προσφέρει στόν ἄνθρωπο παρά, ἄν ἐγκλωβιστεῖ σ’ αὐτό, τήν κόλαση.

Ἀλλά ἕνας ἄνθρωπος πού μέ μέτρο καί διάκριση χρησιμοποιεῖ κάποια πολιτισμικά προϊόντα πάλι, νομίζω, δέν βλάπτεται. Βλέπουμε καί οἱ ἅγιοί μας καί οἱ ἀσκητές καί ὁ Ἅγιος Παΐσιος χρησιμοποιοῦσε κάποια προϊόντα τοῦ πολιτισμοῦ. Δέν τά ἀπαξιώνουμε, ἀλλά, ὅπως ἔλεγε, νά μήν εἴμαστε καί στήν τελευταία λέξη.. νά μάθετε καί λίγο πιό πίσω σέ σχέση μέ αὐτό πού ὑπάρχει στόν πολύ κόσμο, ἔλεγε γιά τούς μοναχούς. Ἐκεῖνο πού ἔχει σημασία βέβαια εἶναι νά εἶναι ἡ ψυχή ἐλεύθερη καί νά μήν προσκυνάει αὐτά τά προϊόντα ὡς εἴδωλα, ὅπως δυστυχῶς συμβαίνει σέ πολλούς ἀνθρώπους σήμερα. Ἔχει γίνει ἡ τεχνολογία ἕνα εἴδωλο. Καί τό ἴδιο μπορεῖ νά γίνει ἕνα εἴδωλο ὁ ἠλεκτρονικός ὑπολογιστής -δέν ξέρω-, τό κινητό ἤ τό αὐτοκίνητο, ἄς ποῦμε ἕνα ἄλλο τεχνολογικό προϊόν ἤ δέν ξέρω τί ἄλλο ἀπό αὐτά πού μᾶς προσφέρει ὁ πολιτισμός. Καί νά φτάσει ὁ ἄνθρωπος νά κάνει καί φόνο ἀκόμα ἤ νά βρίσει μέ τόν χειρότερο τρόπο τόν ἀδερφό του, τόν συνάνθρωπό του, γιατί τοῦ πείραξε λίγο τό αὐτοκίνητό του!

Αὐτό γιά τό ὅσον ἀφορᾶ γιά τό ἄν ἦταν προδιαγεγραμμένη ἡ πορεία. Ἤτανε μέ τήν ἔννοια ὅτι οἱ ἄνθρωποι, ἐπειδή ἀκριβῶς μένουμε στήν ἁμαρτία, μετά δέν χρησιμοποιοῦμε σωστά καί τά προϊόντα τοῦ πολιτισμοῦ. Ἕνας ἄνθρωπος πού ἐξαγνίζεται, πού καθαρίζεται, μετά δέν κινδυνεύει θά λέγαμε ἀπό τόν πολιτισμό ἀλλά μέ διάκριση τόν χρησιμοποιεῖ καί δέν χρησιμοποιεῖται. Εἶναι αὐτό πού εἴπατε στήν ἀρχή, ὅτι σήμερα ὁ ἄνθρωπος ἀντί νά χρησιμοποιεῖ ὡς ἐργαλεῖο τήν τηλεόραση, τό διαδίκτυο, γίνεται ὁ ἴδιος θύμα καί ἐργαλιοποιεῖται ὁ ἴδιος. Καί ὅλα αὐτά τά ὁποῖα μᾶς προσφέρουνε δωρεάν κατά κάποιο τρόπο μέσῳ τοῦ διαδικτύου, δέν εἶναι καθόλου δωρεάν! Αὐτοί βρίσκουνε τρόπους μέσα ἀπό διαφημίσεις, μέσα ἀπό τήν ὅλη παρακολούθησή μας, καί βγάζουν χρήματα μέ τρόπους πού αὐτοί γνωρίζουν. Καί τελικά γινόμαστε ἐμεῖς προϊόντα.. μᾶς χρησιμοποιοῦν ὡς προϊόντα καί πουλᾶνε καί τά δεδομένα μας.. Γι’ αὐτό βλέπετε σήμερα μᾶς μιλᾶνε γιά τά data, γιά τά δεδομένα τά ὁποῖα εἶναι κάτι πάρα πολύ προσοδοφόρο σέ αὐτούς πού τά διακινοῦν καί τά πουλοῦνε, ἡ μία ἑταιρεία στήν ἄλλη. Ὁπότε χρειάζεται αὐτός ὁ ἐξαγνισμός, γιά νά μήν πέσουμε θύματα τοῦ πολιτισμοῦ καί λειτουργήσουμε κι ἐμεῖς ὡς εἰδωλολάτρες καί ὡς ἀντίθεοι.

Ὅσον ἀφορᾶ τώρα τό ἄλλο πού εἴπατε, ἐκεῖ χρειάζεται πολλή διάκριση καί πολλή ἀρετή. Καί ἄν τό κάνει κανείς αὐτό πού εἴπατε, νά βρίσκει τίς λέξεις τίς πιθανές, τίς βρώμικες κ.λπ. γιά νά φτιάξει θά λέγαμε μιά ἀσπίδα προστασίας γιά κάποιους ἀνθρώπους, θά λέγαμε ἄν δοθεῖ εὐλογία ἀπό τόν πνευματικό του ὁδηγό, γιατί δέν μποροῦν νά τό κάνουν ὅλοι αὐτό, πρέπει νά εἶναι ἄνθρωπος καθαρός καί νά χρησιμοποιεῖ καί τίς λέξεις καθαρά. Νά μήν παρασύρεται στό πονηρό καί φτιάχνει πονηρές εἰκόνες, πονηρές φαντασίες μέ ἀφορμή αὐτές τίς λέξεις. Ὁπότε εἶναι θέμα διάκρισης καί θέμα ὑπακοῆς στόν πνευματικό καί θέμα πνευματικῆς κατάστασης αὐτοῦ πού τό κάνει. Δέν μπορεῖ νά τό κάνουν ὅλοι αὐτό τό ἔργο.

Βέβαια οἱ ἅγιοι μᾶς λένε, νά σᾶς πῶ συμπληρωματικά, ὅτι τό καλύτερο θά ἤτανε οὔτε τήν ἔννοια τῶν λέξεων αὐτῶν νά μήν ἔχουμε. Δηλαδή οὔτε κἄν νά τίς ἀναφέρουμε στό λεξιλόγιό μας οὔτε κἄν νά τίς σκεφτόμαστε.. γενικῶς τό κακό. Γιατί, ὅπως καί νά τό κάνουμε, δέν εἴμαστε ρομπότ! Δέν εἴμαστε ἄνευροι καί ἀναίσθητοι. Ἐπηρεαζόμαστε. Καί μία αἰσχρή κουβέντα πού ἀκοῦς καί μία βλασφημία πού ἀκοῦς καί μιά αἰσχρολογία πού ἀκοῦς, λίγο νά μήν προσέξεις, μπορεῖ νά σέ βλάψει. Λειτουργεῖ ὡς μολυσμός. Γι’ αὐτό οἱ ἅγιοι μᾶς λέγανε, ὅσο μπορεῖς νά φεύγεις μακριά ἀκόμα καί ἀπό τήν ἔννοια τοῦ κακοῦ∙ οὔτε κἄν νά τό λές, οὔτε νά τό σκέφτεσαι τό κακό. Σήμερα βομβαρδιζόμαστε ἀπό ἕναν ὀχετό ἄς ποῦμε ἀπό βρώμικα λόγια καί βρώμικες εἰκόνες, ἄν δέν προσέξουμε βέβαια στό διαδίκτυο, καί μόνο αὐτό μᾶς μολύνει. Πολύ περισσότερο ἄν τά δουλεύεις μέσα σου, ἄν κάνεις συγκαταθέσεις. Τότε βέβαια καταστρέφεσαι.

Ἐρ.: Τώρα τό ἐρώτημα πού γεννιέται εἶναι, πῶς προστατεύεις τό δικό σου παιδί ἄν τό μυαλό σου πηγαίνει ἐκεῖ πέρα, γέροντα, σέ ὅλα αὐτά τά πράγματα; Γιατί πλέον βλέπουμε ὅτι κάποτε, σέ κάποιες ἄλλες ἐποχές, ὅταν ἐμεῖς ἤμαστε παιδιά, τό σχολεῖο, τά φροντιστήρια, ὁ περίγυρος συμπλήρωνε τό ἔργο τῆς οἰκογενείας. Τώρα ὅλα εἶναι ἐχθρικά στήν οἰκογένεια καί τό σχολεῖο καί ἡ ἐκπαίδευση καί ὅλα αὐτά. Ὁπότε, θά ἔλεγα, τρόπον τινά μήπως ὁ γονιός πρέπει νά εἶναι καί πονηρεμένος -ἔτσι ὅπως τό λέει ὁ λαός πεζά- σχετικά μέ τό θέμα τῆς παιδείας τοῦ γιοῦ του. Μέ τήν ἔννοια ὅτι ἐδῶ δέν γίνεται καλός λογισμός, ἔτσι δέν εἶναι; Θά εἴμαστε μέ κακό λογισμό καί θά πρέπει νά εἴμαστε μπροστά ἀπό αὐτούς στούς ὁποίους παραδίδουμε τά παιδιά μας γιά νά τά μεγαλώσουν, νά τά γαλουχίσουν μᾶλλον, νά τά μορφώσουν, νά τά ἐκπαιδεύσουν. Τί λέτε γι’ αὐτό, γέροντα; Μέ συγχωρεῖτε..

π.Σ.: Βεβαίως, ἀναμφισβήτητα. Πρίν ἀπό πολλά χρόνια εἶχα διαβάσει ὡς εἴδηση ὅτι ὁ περίφημος αὐτός παγκοσμιοποιητής, ὁ Σόρος, τό δεξί χέρι τῶν Ρότσιλντ καί τῶν παγκοσμιοποιητῶν, ἔχει ἀγοράσει ὅλη τήν παιδεία τῶν Βαλκανίων, παρακαλῶ! Ὅλα τά κράτη τῶν Βαλκανίων ἔχουν πουλήσει τήν παιδεία τους σέ αὐτόν τόν ἄνθρωπο. Δηλαδή αὐτός ὁ ἄνθρωπος καθορίζει τί θά διδαχθοῦν τά παιδιά μας! Δέν χρειάζεται πολλή σκέψη μετά γιά νά εἴμαστε μέ αὐτή τήν καλή καχυποψία γιά τό καθετί πού περνάει στά παιδιά μας, γιά νά μήν πῶ τήν βεβαιότητα ὅτι ὅ,τι περνάει στά παιδιά μας εἶναι πλέον ἐπικίνδυνο, μολυσματικό, βλαβερό καί οὐσιαστικά εἶναι μία προπαγάνδα τῆς Νέας Τάξης Πραγμάτων, πού ὅλα αὐτά καθορίζονται ἀπό αὐτόν τόν ἄνθρωπο καί τά ὄργανά του, πού ξέρουμε ποιοί εἶναι οἱ στόχοι τους, ἡ παγκοσμιοποίηση καί οὐσιαστικά ἡ ὑποταγή ὅλων τῶν ἀνθρώπων ἐν τέλει στόν σατανᾶ, στόν ἀντίχριστο. Αὐτό εἶναι τό σχέδιό τους. Ἕνα παγκόσμιο κράτος, αὐτό εἶναι τό σχέδιο τῶν σιωνιστῶν, μέ κέντρο τήν Σιών, τήν Ἱερουσαλήμ, ὅπου -ὅπως ὀνειρεύονται αὐτοί- θά εἶναι αἰώνια ἐκεῖ. Ὅλα αὐτά εἶναι οὐτοπία, ἀλλά ὅμως ὁ σατανᾶς τούς ἔχει πείσει καί ἐργάζονται συστηματικά γιά ἑκατοντάδες χρόνια πλέον σέ αὐτό τό σχέδιο καί βλέπετε πόσο μεθοδικά προχωροῦν! Καί στήν πατρίδα μας, εἰδικά τά τελευταῖα χρόνια, μέ μεγάλη ταχύτητα ξηλώνουν τό ἕνα κατόπιν τοῦ ἄλλου καί ἁλώνονται, μᾶλλον ἔχουν ἁλωθεῖ οἱ ἡγεσίες, καί οἱ ἐκκλησιαστικές ἡγεσίες δυστυχῶς πρέπει νά τό ποῦμε, καί οἱ πολιτικές μας ἡγεσίες, καί οἱ κοινωνικές μας καί οἱ στρατιωτικές μας ἡγεσίες ἀπό αὐτούς τούς ἀνθρώπους. Γι’ αὐτό δέν πρέπει νά ἐλπίζουμε σέ ἀνθρώπους πλέον καί μάλιστα σέ αὐτούς τούς ὑψηλά ἱσταμένους.

Ἤδη ἀκούσαμε, δυστυχῶς, τόν προκαθήμενό μας νά λέει, ὅτι ἐγώ δέν ἔχω πρόβλημα μέ τήν συμβίωση τῶν ὁμοφυλοφίλων. Τρομερό πράγμα! Τόν ἀγαπᾶμε καί ἄς ποῦμε προσευχόμαστε γι’ αὐτόν, δέν ἔχουμε κάτι προσωπικό μαζί του, ἀλλά εἶναι φοβερό καί μόνο νά ἀκούγεται αὐτό ἀπό αὐτόν πού εἶναι στήν κορυφή τῆς Διοικούσας Ἐκκλησίας σήμερα, τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Ἡ Ἁγία Γραφή καταγγέλει αὐτό τό φοβερό ἔγκλημα, τόν κολοφῶνα τῶν ἁμαρτιῶν, πού λέγεται ὁμοφυλοφιλία καί, ἄς τό ποῦμε, νά ἐμφανίζεται στά μάτια τῶν ἀφελῶν, ὅτι ἡ Ἐκκλησία ἔχει ἀντίθετη γνώμη, δέν συμφωνεῖ μέ αὐτό. Μά ἄν δέν συμφωνοῦμε μέ αὐτό πού λέει ὁ Χριστός καί ἡ Ἁγία Γρφαή, τότε πῶς εἴμαστε τῆς Ἐκκλησίας; Ἄν δέν εἴμαστε τῆς ἀληθείας, λέει ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, δέν εἴμαστε τῆς Ἐκκλησίας, ἀκόμα κι ἄν φορᾶμε ράσα καί μίτρες. Αὐτή ὅλη ἡ διαφθορά, ἡ κατάπτωση ἑρμηνεύεται ἀκριβῶς ἀπό τό ὅτι ἔχει ἁλωθεῖ ἡ παιδεία μας. Καί πρέπει νά ἔχουμε αὐτή τήν καλή καχυποψία, ὅπως εἴπαμε, καί νά προστατεύουμε τά παιδιά μας ἀπό τό καθετί.

Νά σᾶς πῶ πρακτικά, λέω στούς γονεῖς, ποτέ νά μήν στέλνουν τά παιδιά τους στίς λεγόμενες ἐξωσχολικές δραστηριότητες. Τό λέω μέ πᾶσα ἐπίγνωση.. καί ξέρω θά μέ κατηγορήσουν κάποιοι ὅτι εἶμαι ἀκραῖος, εἶμαι αὐστηρός.. ἀλλά ἐπειδή ἀκριβῶς γνωρίζω τί συμβαίνει σέ ὅλα αὐτά τά ἐξωσχολικά, εἴτε εἶναι αὐτά θεατρικές παραστάσεις, εἴτε εἶναι τάχατες ἐπιμορφωτικά προγράμματα, οὐσιαστικά εἶναι μία ἐπιπλέον προπαγάνδα τῆς Νέας Τάξης Πραγμάτων. Αὐτό γίνεται. Καί μιά ἐπιπλέον ἀφορμή γιά διαφθορά τῶν παιδιῶν μας. Καί οἱ ἐκδρομές. Καί συνιστῶ στούς γονεῖς νά παίρνουν τά παιδιά τους οἱ ἴδιοι, νά ἀσχοληθοῦν μέ τά παιδιά τους. Γιατί μιά τεράστια ζημιά πού ἔχουν πάθει σήμερα οἱ οἰκογένειες εἶναι καί αὐτό, ὅτι πλέον οἱ γονεῖς, καί μάλιστα ὁ πατέρας, κατεξοχήν ὁ πατέρας, εἶναι δέσμιος τοῦ κινητοῦ καί δέν ἀσχολεῖται μέ τά παιδιά του οὔτε πέντε λεπτά τήν ἡμέρα πολλές φορές! Ὑπάρχουν μελέτες γιά αὐτό πού σᾶς λέω. Καί βρῆκαν ὅτι οἱ πατέρες -νά τό ποῦμε λαϊκά οἱ πατεράδες- πέντε λεπτά τήν ἡμέρα καί ἄν ἀσχολοῦνται μέ τά παιδιά τους! Εἶναι ὅλη τήν ἡμέρα δέσμιοι στό κινητό, στήν τηλεόραση. Εἶναι φοβερό αὐτό τό πράγμα!

Λοιπόν, τό παιδί ἐάν δέν μιλήσει μέ τόν πατέρα του, μέ τήν μητέρα του, μέ ποιόν θά μιλήσει; Μετά θά ἀρχίσει τίς πονηρές συνομιλίες στό διαδίκτυο καί ὅλα αὐτά τά ἐπακόλουθα πού γνωρίζουμε ὄλοι θά ἐπισυμβοῦν.

Νά παίρνουν οἱ γονεῖς τά παιδιά νά τά βγάζουνε στό ὕπαιθρο. Τά παιδιά σκᾶνε μέσα στά διαμερίσματα. Δέν εἴμαστε φτιαγμένοι νά μεγαλώνουμε μέσα σέ τσιμεντόκλουβα, ὅπως εἶναι τά σημερινά διαμερίσματα. Εἰδικά τά παιδιά! Ἔλεγε ὁ Ἅγιος Παΐσιος, τά παιδιά θέλουν αὐλή! Τά παιδιά πρέπει νά βγοῦνε ἔξω, νά περπατήσουν, νά τρέξουν, νά παίξουν, νά πάρουν τό τόπι τους. Ἀλλά χρειάζονται καί τούς γονεῖς νά τά βγάλουν ἔξω. Ποιός θά τά βγάλει ἔξω καί ποῦ θά πᾶνε μόνα τους τά παιδιά σήμερα; Οἱ γειτονιές πλέον ὅπως τίς ξέραμε παλιά δέν ὑπάρχουνε. Καί οὔτε ὑπάρχει καί ἡ ἐμπιστοσύνη πού ὑπῆρχε παλιότερα καί ἡ ἀσφάλεια. Θά πρέπει οἱ γονεῖς νά δώσουν χρόνο στά παιδιά τους, καί χρόνο καί δυναμισμό καί νά ἀπασχοληθοῦνε. Νά πάρεις τήν οἰκογένειά σου ἐσύ ὁ πατέρας μέ τό αὐτοκίνητο μέ τήν μητέρα, νά πάρετε καί τό φαγητό σας νά πᾶτε νά φᾶτε στό ὕπαιθρο. Ὄχι στήν πόλη μέσα, ὅπου θά ἀκούσει τό παιδί στίς παιδικές χαρές ἕνα σωρό βρισιές καί θά δεῖ ἕνα σωρό βρώμικα πράγματα. Ἔξω, στό δάσος, νά χαρεῖ τήν τηλεόραση τοῦ Θεοῦ, ὅπως λέω ἔτσι στά παιδάκια καί μέ κοιτᾶνε! Ποιά εἶναι, λέω, ἡ τηλεόραση τοῦ Θεοῦ, παιδί μου; Νά βλέπεις τά πουλάκια, νά βλέπεις τά σύννεφα, νά βλέπεις τά δέντρα, νά βλέπεις τήν θάλασσα, νά βλέπεις τά βουνά, ὅλα αὐτά τά ὡραῖα πού μᾶς ἔχει φτιάξει ὁ Θεός! Βλέπετε ὁ Θεός μᾶς ἔφτιαξε καί μᾶς ἔβαλε στόν παράδεισο. Ὁ παράδεισος τί εἶναι; Τί ἦταν; Ἕνας κῆπος, ἕνας ὡραῖος κῆπος. Δέν μᾶς ἔκλεισε μέσα σέ κλουβιά, ὅπως κλεινόμαστε σήμερα καί ἀκοῦμε ὅλα αὐτά τά παρατράγουδα. Καί τό παιδάκι μέσα στό διαμέρισμα τί θά κάνει; Ἀσφυκτιᾶ. Καί ἔχει μιά διέξοδο μόνη, τό διαδίκτυο καί τό κινητό. Καί τρελαίνονται ἄν τούς πάρεις τό κινητό! Βέβαια φταῖνε οἱ γονεῖς γιατί τούς τό ἔδωσαν, ἐνῶ δέν θά ἔπρεπε νά μή τούς τό δώσουν καθόλου. Κι ἄν πρέπει τό παιδί λόγω τοῦ σχολείου νά πάρει κάποια πληροφορία, θά πρέπει μαζί μέ τόν γονέα νά ἐργάζεται τό παιδί στό διαδίκτυο. Νά ἐλέγχει ὁ γονέας τί βλέπει τό παιδί καί πάντα σέ περιορισμένο χρόνο. Θά ἀσχοληθεῖς μισή ὥρα καί θά πάρεις αὐτές τίς πληροφορίες πού θέλεις γιά τό σχολεῖο σου καί μετά τελείωσε τό διαδίκτυο. Γιατί εἴπαμε τί τεράστιες ζημιές κάνει, ὄχι μόνο στήν ἠθική ἀλλά καί στή βιολογία, στόν ἐγκέφαλο τοῦ ἀνθρώπου.

Ἄς ποῦμε μιά συνταγή πρακτική πάλι. Πολλά παιδιά δέν ἀφήνουν τό κινητό. Συνέχεια.. Βέβαια, ξαναλέω, φταῖνε οἱ γονεῖς πού τούς τό ἔδωσαν τήν πρώτη φορά, τό ἄφησαν, τό ἄφησαν, καί μετά ἔγινε συνήθεια καί δέν τό ἀφήνουν μετά. Εἶναι ἐγκληματικό νά ἀφήνεις τό παιδί σου μέ τό κινητό μέρα-νύχτα καί ἀνοιχτό τό wi-fi καί νά τό παίρνει καί στό κρεβάτι του κ.λπ. καί νά κάνει καί νά βλέπει ὅ,τι θέλει. Σᾶς πληροφορῶ ὅτι βλέπουν τά πάντα καί κάνουν τά πάντα καί τά δοκιμάζουν καί πειραματίζονται! Καί οἱ γονεῖς νομίζουν τό παιδάκι τους εἶναι ἀθῶο καί καθαρό.. Λοιπόν, μιά συνταγή εἶναι νά πάρεις τό παιδάκι σου σοβαρά καί νά τοῦ πεῖς, παιδί μου, βλέπω ὅτι δέν μπορεῖς νά ἐλευθερωθεῖς ἀπό τό κινητό. Λοιπόν, πές μου, πόση ὥρα νομίζεις ὅτι σοῦ χρειάζεται τό κινητό γιά νά δεῖς αὐτά πού χρειάζεσαι νά δεῖς; Θά σοῦ πεῖ -λογικά- μιά λογική ὥρα, μισή ὥρα, μιά ὥρα. Αὐτή τήν μία ὥρα λοιπόν θά ἔχεις τό κινητό ἤ θά ἔχεις τόν ὑπολογιστή καί μετά θά μοῦ τό δίνεις. Καί τήν ἑπόμενη μέρα πάλι ἐγώ θά σοῦ τό δώσω. Καί φυσικά θά βλέπει ὁ γονιός τί βλέπει τό παιδί αὐτή τή μία ὥρα. Καί ἔτσι νά μπεῖ ἕνας περιορισμός. Ἀλλοίμονο ἄν οἱ γονεῖς δέν ἐλέγχουν τά παιδιά τους στό τί βλέπουν στό διαδίκτυο καί τί συνομιλίες κάνουν καί μέ ποιούς μιλᾶνε.

Πολύ καλά ἴσως γνωρίζετε τήν παιδοφιλία πού ὑπάρχει στό διαδίκτυο καί τούς σατανικούς ἀνθρώπους πού προσπαθοῦν νά αἰχμαλωτίσουνε ἀθῶες παιδικές ψυχές.

Ἐρ.: Σᾶς χαιρετῶ καί πάλι, π. Σάββα. Πολύ ἐπίκαιρη ἡ ὁμιλία σας. Ἀπό τή μιά μεριά τό διαδίκτυο μᾶς βοήθησε πολύ στήν δύσκολη ἐποχή τῆς ψευδοπανδημίας πού περάσαμε, γιατί μέσῳ τοῦ διαδικτύου μπορούσαμε νά βλέπουμε γέροντες, ὅπως ἐσεῖς καί ἄλλους. Παίρναμε δύναμη στό κλείδωμα.. πού ἤμαστε μέσα. Ἀλλά ἀπό τήν ἄλλη, γνωρίσαμε καλύτερα καί τίς παγίδες πού ὑπάρχουν, ἰδιαίτερα τῶν λύκων πού φοροῦν τό ἔνδυμα τοῦ ἀρνίου. Γιατί ἕνα πράγμα εἶναι.. νά βλέπουμε κάποιους οἱ ὁποῖοι δέν εἶναι ὀρθόδοξοι, τότε θά μπορέσουμε νά τούς διακρίνουμε. Ἐάν ὅμως εἶναι ἱερεῖς ἤ ἀρχιερεῖς καί κάνουνε διάφορα κηρύγματα, χρειάζεται πολλή διάκριση. Ἐμεῖς δέν ἔχουμε καλή διάκριση. Πολύ περισσότερο τά παιδιά. Βλέπουμε ὅτι ἰδιαίτερα στό διαδίκτυο μέσῳ τῶν τσάτ chat ἤ στό facebook.. οἱ ἅγιοί μας.. κάποιοι τούς χρησιμοποιοῦνε καί λένε ὅτι ὁ τάδε ἅγιος εἶπε αὐτό τό πράγμα. Ἀλλά δέν μᾶς λένε ὅλο τό πράγμα πού εἶπε ὁ ἅγιος στό θέμα. Καί ἔτσι, μᾶς παίρνουνε ἀπό τό χέρι σιγά-σιγά καί μᾶς πηγαίνουν πρός τόν γκρεμό. Μιά μεγάλη παγίδα..

π.Σ.: Μάλιστα, εὐχαριστῶ πάρα πολύ. Βεβαίως. Ἔχει πάρα πολλές παγίδες τό διαδίκτυο, πάρα πολλές. Καί πάρα πολλοί ἄνθρωποι, σατανικοί θά ἔλεγα ἄνθρωποι, τό ἐκμεταλλεύονται καί σπέρνουνε καί ψευδεῖς εἰδήσεις, παραπλανητικές εἰδήσεις γιά νά ἀγρεύσουν ψυχές καί ὀπαδούς. Καί βέβαια πρέπει νά ξέρουμε καί κάτι πού κάνουν τελευταῖα μέ τό ΑΙ, τήν τεχνητή νοημοσύνη. Μποροῦνε νά σέ ἀντιγράψουν, τή φωνή σου, τό πρόσωπό σου, τό περιβάλλον, παίρνοντας ἕνα βίντεο πού ἔχεις ἀνεβάσει στό διαδίκτυο καί νά σέ παρουσιάσουν νά λές ἤ νά κάνεις πράγματα πού θέλουν αὐτοί μέσῳ τῆς τεχνητῆς νοημοσύνης! Καταλαβαίνετε τί σύγχυσις θά γίνει ἄν αὐτό τό πράγμα ἐπεκταθεῖ! Τόν πολύ ἀγαπητό μας τόν π. Ἀρσένιο Βλιαγκόφτη ἤδη τόν ἀντέγραψαν δύο φορές καί τόν παρουσίασαν νά λέει πράγματα πού δέν ἔχει πεῖ ποτέ ὁ ἄνθρωπος! Καί βγῆκε ὁ ἄνθρωπος στό διαδίκτυο καί εἶπε ὅτι αὐτά ὅλα εἶναι ψευδῆ πού μέ παρουσίασαν νά λέω. Δέν τά ἔχω πεῖ ἐγώ ποτέ αὐτά.. νά διαφημίζει ἕνα φάρμακο καί κάτι ἄλλο.. Καταλαβαίνουμε τήν σύγχυση πού θά ἐπικρατήσει ἄν αὐτό τό πράγμα ἐπεκταθεῖ! Καί πλέον ποιός θά πιστεύει ποιόν, μετά ἀπό αὐτό!

Πρέπει, λοιπόν, νά εἴμαστε πάρα πολύ προσεκτικοί καί νά μήν πέφτουμε θύματα τῶν ἐπιτηδείων. Πάντοτε γινότανε αὐτό, ἀλλά τώρα μπορεῖ νά γίνει πολύ πιό εὔκολα καί ἄνετα μέσῳ τοῦ διαδικτύου. Θυμᾶμαι μία περίπτωση μέ τόν Ἅγιο Παΐσιο μέ τίς ψευδεῖς εἰδήσεις πού κυκλοφοροῦσαν τότε χρησιμοποιώντας τό ὄνομά του! Εἶχε πάει κάποιος στόν Ἅγιο καί τοῦ εἶπε, γέροντα, μάθαμε ὅτι εἴπατε ὅτι θά βουλιάξει ἡ μισή Χαλκιδική. Τί εἶπες; λέει! Ναί, λέει, αὐτό λένε, ὅτι εἴπατε ὅτι θά βουλιάξει.. Ἐγώ, λέει, δέν εἶπα τέτοιο πράγμα! Καταλάβατε; Γιά νά περάσουν τά ψέμματά τους, μπορεῖ νά βάλουνε καί ψεύτικες ὑπογραφές, ὅτι ὁ τάδε ἅγιος εἶπε αὐτό, ἐνῶ δέν τό ἔχει πεῖ. Θά πρέπει νά εἴμαστε πολύ προσεκτικοί καί νά ἀναζητοῦμε τίς πηγές. Τό εἶπε ὁ τάδε Ἅγιος; Ποῦ τό εἶπε, ποῦ τό γράφει, σέ ποιό βιβλίο; Δῶστε μας τήν παραπομπή, ποῦ ὑπάρχει αὐτό γραμμένο; Καταλάβατε; Ὥστε νά ἔχουμε μία, ἄς ποῦμε, ἐξασφάλιση τῆς ἀληθείας. Μήν εἴμαστε εὔκολοι νά δεχόμαστε ἀμέσως ὁποιοδήποτε μήνυμα κυκλοφορεῖ στό διαδίκτυο. Ὑπάρχουν καί μηνύματα, ἐπίσης, πού σοῦ λέει νά κάνεις αὐτό τό πράγμα γιατί θέ πέσει τό διαδίκτυο στίς 26 τοῦ μηνός τήν τάδε ὥρα καί μέρα καί αὐτοί βέβαια, μέσῳ αὐτοῦ τοῦ τρόπου, στεῖλε λέει αὐτό τό μήνυμα καί ἐσύ σέ ἄλλους κ.λπ. κερδίζουν χρήματα προφανῶς. Κάνουν τή δουλειά τους καί χρησιμοποιοῦν ἐσένα ὡς ἕναν μεσάζοντα στό νά πετύχουν τούς σκοπούς τους. Καί μπορεῖ αὐτό ἴσως νά εἶναι τό πιό ἀθῶο.. μπορεῖ νά ἔχουν καί ἄλλους σκοπούς πού δέν φαίνονται.. Ὁπότε πολλή-πολλή προσοχή σέ ὅλα αὐτά.

Ἐρ.: Γέροντα, δύο γραπτές ἐρωτήσεις, πού εἶναι παρόμοιες μέ αὐτό πού ρώτησε ὁ ἀδελφός: ἄν εἶναι κακό πού κάποιοι ἄς ποῦμε ἀδελφοί ἀκοῦνε ὁμιλίες στό διαδίκτυο ἤ ἀκοῦνε λειτουργίες, ψαλμωδίες, δηλαδή τήν καλή χρήση ὅπως λέμε τοῦ διαδικτύου, ἤ ὅτι σᾶς γνώρισαν καί ἀκοῦνε τίς ὁμιλίες σας καί… αὐτό, ἄν εἶναι κακό αὐτή ἡ χρήση τοῦ διαδικτύου.

π.Σ.: Ὄχι, βέβαια! Αὐτή ἡ χρήση εἶναι καλή χρήση. Ἀλλά θέλει πάλι διάκριση, νά προσέχουμε ποιούς ἀκοῦμε καί ὁπωσδήποτε καί ὅλο αὐτό νά ὠφελεῖ πνευματικά τήν ψυχή μας καί νά γίνεται καί μέ εὐλογία τοῦ πνευματικοῦ μας. Ὅλα αὐτά συντήνουν στό νά γίνεται σωστή χρήση. Γιατί δυστυχῶς καί ἀπό τούς ἀνθρώπους πού μιλοῦν, καί τούς ἐκκλησιαστικούς, ἀκοῦμε πράγματα πού εἶναι τρομερά καί φοβερά καί ἀντίθετα πολλές φορές μέ τόν νόμο τοῦ Θεοῦ ἤ παραπλανητικά, πού ἀκούγονται εὐχάριστα στά αὐτιά, ἀλλά ἔχουνε μία ἀμφισημία, ὅπως λέμε, δηλαδή μπορεῖς νά τό πάρεις καί ἔτσι καί μπορεῖς νά τό πάρεις καί ἀλλιῶς. Ἐνῶ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ δέν εἶναι ἀμφίσημος, δέν ἔχει πολλές σημασίες ἤ διπλή σημασία. Εἶναι ναί καί ὄχι∙ τό ναί νά εἶναι ναί καί τό ὄχι νά εἶναι ὄχι. Ὁ καθαρός λόγος. Ὄχι τό ναί καί οὔ. Αὐτό τό μπερδεμένο, πού ὑπάρχει πολλές φορές, τό ἀσαφές, ἡ σχετικοποίηση τῶν πραγμάτων πού βλέπουμε στόν λόγο πολλῶν ὁμιλητῶν, καί ἐκκλησιαστικῶν δυστυχῶς ξαναλέω, αὐτό δέν βοηθάει καθόλου. Ἀντίθετα παραπλανᾶ τούς ἀνθρώπους. Καί ψάχνεις νά βρεῖς ἀνθρώπους πού θά ἔχουν καθαρό λόγο, εὐθύ λόγο καί θά σοῦ λένε τά πράγματα ὅπως εἶναι!

Ὁ Χριστός μας δέν ἦρθε νά μᾶς φέρει ἕνα μπέρδεμα, ὅπως δυστυχῶς ὑπάρχει σήμερα στούς μεταπατερικούς λεγόμενους θεολόγους, πού σοῦ λένε.. ἐντάξει τώρα, οἱ ἅγιοι Πατέρες ἤτανε γιά ἐκείνη τήν ἐποχή, δέν εἶναι γιά τώρα.. τώρα θά μιλήσουμε ἐμεῖς.. κι ἐμεῖς πατέρες εἴμαστε! Δέν εἶστε Πατέρες! Γιά νά γίνεις Πατέρας, θά πρέπει νά ἔχεις αὐτά πού εἶχαν οἱ ἅγιοι Πατέρες: ἁγιότητα βίου καί ὀρθότητα δόγματος. Δέν αὐτοανακηρύττονταν πατέρες! Τούς ἀνακήρυττε ἡ Ἐκκλησία Πατέρες ἁγίους. Καί πάντοτε οἱ Πατέρες ἰσχύουν. Δέν μποροῦμε νά μιλᾶμε γιά μεταπατερική ἐποχή, μεταπατερική θεολογία, σάν νά εἶναι πλέον ἀκυρωμένοι οἱ Πατέρες. Γιατί ἄν ἀκηρώσουμε τούς Πατέρες, ἀκυρώνουμε τό πνεῦμα τῶν Ἁγίων Πατέρων, πού εἶναι τό Πνεῦμα τό Ἅγιο, ἀκυρώνουμε τήν Ἁγία Γραφή, ἀκυρώνουμε τά πάντα!

Σήμερα στή θεία λειτουργία παρουσιάσαμε μία ἀποκάλυψη πού ἔκανε ἕνας σύγχρονος ἅγιος Πατέρας στήν Κρήτη, κοιμήθηκε πρίν λίγα χρόνια, ὁ π. Ἀναστάσιος Κουδουμιανός. Στή μονή Κουδουμᾶ ἦταν. Καί τί ἀποκάλυψε αὐτός ὁ ἄνθρωπος; Ἄνθρωπος τῆς νοερᾶς προσευχῆς μέ πολύ ὑψηλά πνευματικά μέτρα. Ἴσως ἀνάλογα μέ τοῦ Ἁγίου Παϊσίου.. Μαζί μέ τήν γερόντισσα Γαλακτία τήν πολύ γνωστή μας ἦταν κι αὐτός ὁ ἅγιος. Ἦρθε, εἶπε ὁ ἴδιος αὐτός γέροντας, ὁ Ἅγιος Ἰούδας -πού ἔχει γράψει καί ἐπιστολή, ὁ Ἅγιος Ἰούδας ὁ ἀδελφόθεος, ὑπάρχει ἐπιστολή τοῦ Ἁγίου Ἰούδα, καθολική ἐπιστολή στήν Ἁγία Γραφή- καί τί μοῦ εἶπε; εἶπε ὁ ἅγιος. Μοῦ παρουσιάστηκε καί μοῦ εἶπε, ὅτι αὐτοί οἱ μεταπατερικοί πού σχετικοποιοῦν τά πάντα θά ἀλλοιώσουν τά κείμενά μας (τά κείμενα τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, τῶν Ἁγίων Εὐαγγελιστῶν) καί θά ἀφαιρέσουν ἀπό τά κείμενα τῆς Ἁγίας Γραφῆς τίς ἀναφορές πού ὑπάρχουνε στίς σαρκικές ἁμαρτίες καί τίς διαστροφές (στίς σαρκικές ἀνωμαλίες) καί σέ αὐτό, λέει, θά πρωτοστατήσει τό Βατικανό, παρακαλῶ! Ἡ λεγόμενη ρωμαιοκαθολική ἐκκλησία, πού δέν εἶναι Ἐκκλησία, ἔτσι; Εἶναι κανονικά πρόδρομος τοῦ Ἀντιχρίστου καί θά παίξει τόν ρόλο τοῦ ψευδοπροφήτου ὁ πάπας, ὅπως μᾶς εἶπαν καί οἱ Ἅγιοι Πατέρες. Θά πρωτοστατήσει στό τί; Στό νά μᾶς πεῖ ὅτι, ξέρετε, αὐτά πού ὑπάρχουν στόν Ἀπόστολο Παῦλο ἄς ποῦμε, πού μιλάει γιά τήν ὁμοφυλοφιλία, αὐτά δέν ἰσχύουν.. δέν τά εἶπε ὁ Ἀπόστολος Παῦλος.. αὐτά μπῆκαν μετά, τά βάλανε κάποιοι φανατικοί.. θά πρέπει νά τά ἀφαιρέσουμε.. ἤ αὐτά πού λέει στήν Παλαιά Διαθήκη γιά τά Σόδομα καί τά Γόμορρα δέν ἰσχύουν αὐτά.. αὐτά μπῆκαν μετά… Καταλάβατε; Θά γίνουν τάχατες αὐτοί πού θά καθαρίσουν τήν Ἁγία Γραφή! Καταλάβατε; Κι αὐτό τό προεῖπε ὁ ἅγιος Ἰούδας ὁ ἀδελφόθεος στόν σύγχρονο αὐτό γέροντα.

Λοιπόν, ἀπό αὐτό τί καταλαβαίνουμε; Ὅτι ὁ σατανικός κόσμος καί οἱ ὁπαδοί τοῦ σατανᾶ ἐργάζονται συστηματικά καί γιά πολλά χρόνια. Ὅπως ἔλεγε ὁ Ἅγιος Παΐσιος, ἐδῶ καί 250 χρόνια ἐργάζονται οἱ σιωνιστές γιά νά ἐπικρατήσει τελικά αὐτή ἡ παγκόσμια δικτακτορία τοῦ σιωνισμοῦ, αὐτή ἡ λεγόμενη παγκοσμιοποίηση, ἡ ὁποία ἔχει μέσα της καί τήν πανθρησκεία, ἔχει καί τήν ἀλλοίωση τοῦ δόγματος. Καί ὅταν ἀλλοιωθεῖ τό δόγμα, ξέρετε, ὅτι μετά ὁ ἄνθρωπος δέν μπορεῖ νά σωθεῖ. Μέ ἕνα ἀλλοιωμένο δόγμα δέν σώζεται ὁ ἄνθρωπος, μέ μιά ἀλλοιωμένη πίστη. Εἶναι σάν νά πάρει κάποιος ἄς ποῦμε καί νά ἀλλοιώσει τά βιβλία τά θεραπευτικά τῆς ἰατρικῆς καί νά γράψει μέσα λάθος ὁδηγίες στούς γιατρούς. Μετά οἱ γιατροί, οἱ μελλοντικές γενιές πού θά διαβάζουνε λανθασμένες ὁδηγίες καί θά ἐκπαιδεύονται λανθασμένα, θά θεραπεύουν κανέναν; Δέν θά θεραπεύουν. Ἔτσι καί μία «ἐκκλησία» πού ἔχει ἀλλοιωμένο δόγμα δέν θά θεραπεύει. Καί τέτοια ἐκκλησία εἶναι βέβαια καί ὁ παπισμός καί ὅλες οἱ λεγόμενες «ἐκκλησίες», τίς ὁποῖες δυστυχῶς τίς ἀναγνωρίσαμε καί τίς δώσαμε τό ὄνομα ἐκκλησίες τό ’16 στήν Κρήτη, στό Κολυμπάρι.

Λοιπόν, ὅλα αὐτά πρέπει νά τά ξέρουμε καί νά προσέχουμε πάρα πολύ καί νά προσευχόμαστε, ἀλλά καί νά λέμε τήν ἀλήθεια. Κάπου εἶδα μιά γραπτή ἐρώτηση, ἄν ἐπιτρέπεται νά ἐλέγχουμε ἕναν ἐπίσκοπο ὅταν δέν ὀρθοτομεῖ. Βεβαίως ἐπιτρέπεται! Ἔτσι ὅπως εἶναι τά πράγματα σήμερα, ὀφείλουμε νά μιλᾶμε. Ἔλεγε ὁ μακαριστός ὁ π. Γεώργιος Μεταλληνός, καί ἕνα μικρό παιδάκι, λέει, μπορεῖ νά ἐλέγξει τόν πατριάρχη καί νά φωνάξει καί νά πεῖ, παναγιότατε, αὐτό πού λέτε εἶναι αἵρεση! Αὐτό πού λέτε εἶναι ἐσφαλμένο, δέν εἶναι σωστό. Αὐτό δέ σημαίνει βέβαια ὅτι θά παραφερόμαστε ἤ ὅτι θά κατακρίνουμε τά πρόσωπα. Ὄχι, τά πρόσωπα πάντα θά τά ἀγαπᾶμε καί πάντοτε μέ ταπείνωση, ἀλλά καί μέ σταθερότητα θά μιλᾶμε καί θά λέμε τήν ἀλήθεια πρός πᾶσα κατεύθυνση. Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Μαξίμοβιτς ἔλεγε, ὅτι στούς ἐσχάτους καιρούς ὁ κάθε πιστός (ὁ κάθε πιστός!) θά εἶναι ὑπεύθυνος γιά ὅλη τήν Ἐκκλησία. Καί τώρα εἴμαστε στά ἔσχατα χρόνια. Καί πρέπει νά ἔχουμε αὐτή τήν ὑπευθυνότητα, νά νιώθουμε αὐτή τήν εὐθύνη γιά ὅλους μας, γιά ὅλη τήν Ἐκκλησία. Καί ὅταν κανείς ἐργάζεται ἔτσι, μέ τήν συναίσθηση ὅτι ὅλοι εἴμαστε ἕνα μέσα στό σῶμα τοῦ Χριστοῦ καί ὁ καθένας εἶναι ὑπεύθυνος γιά ὅλους, ἔ τότε βοηθᾶμε καί τόν ἑαυτό μας. Ὅταν σιωποῦμε, συναινοῦμε στό κακό, στή διάδοση τοῦ κακοῦ. Εἶναι, ὅπως ἔλεγε ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, τό τρίτο εἶδος ἀθεΐας, ὅταν ὑβρίζεται ἡ πίστη, καταπατεῖται ἡ πίστη καί ἐμεῖς σιωποῦμε. Γινόμαστε ἄθεοι. Ὀφείλουμε, λοιπόν, νά μιλᾶμε, νά ἀντιδροῦμε καί νά ἐλέγχουμε μέ κόσμιο τρόπο καί κάνοντάς το βέβαια ἐκκλησιολογικά σωστά. Ἐσύ, ἄς ποῦμε, ὁ ἁπλός πιστός ὅταν ἀκούσεις κάτι αἱρετικό ἀπό ἕναν ἐπίσκοπο, θά πρέπει νά τό πεῖς στόν πνευματικό σου, νά τό πεῖς καί στόν ἱερέα τῆς ἐνορίας σου καί αὐτός μετά νά τό πεῖ στόν ἐπίσκοπο κ.λπ. Νά κινηθοῦν τά λιμνάζοντα ὕδατα θά λέγαμε καί νά ὑπάρξει μιά κίνηση ἀπό τή μεριά τῶν λαϊκῶν, τῶν πιστῶν, οἱ ὁποῖοι τελικά εἶναι καί αὐτοί πού σώζουν τήν πίστη. Αὐτό πρέπει νά ξέρουμε. Βλέπετε στή σύνοδο-ψευδοένωση Φεράρας-Φλωρεντίας ὁ λαός ἦταν ἐκεῖνος πού ἀνέδειξε τελικά τήν ἀλήθεια καί δικαίωσε τόν Ἅγιο Μᾶρκο τόν Εὐγενικό. Ὁ πιστός λαός. Καί ὁ τελικός κριτής, ξέρετε, καί κάθε συνόδου εἶναι ὁ λαός, ὁ πιστός λαός. Μπορεῖ μία σύνοδος νά ἀποφασίσει αἱρετικά πράγματα. Ἄν ὁ λαός δέν τό ἐγκρίνει, δέν περνάει ἡ ἀπόφαση τῆς συνόδου. Ὅποια σύνοδος κι ἄν εἶναι. Ἀκόμη κι ἄν εἶναι πανορθόδοξη. Γι’ αὐτό ὀφείλουμε νά καλλιεργοῦμε τόν ἑαυτό μας πνευματικά, νά γνωρίζουμε τήν πίστη μας σέ βάθος καί νά τή ζοῦμε βέβαια, πρωτίστως! Νά βιώνουμε τήν πίστη μας. Γιατί ἔχουμε ἀγῶνα νά κάνουμε γιά νά μήν προδώσουμε τήν πίστη μας, καί ἐμεῖς ὡς πρόσωπα ἀλλά καί ὡς τοπική Ἐκκλησία. Τώρα δέν ξέρω ἄν ἀπάντησα στήν ἐρώτηση. Ἄν θέλετε νά μᾶς πεῖτε πάλι τήν ἐρώτηση..

Ἐρ.: Εὐχαριστῶ πάρα πολύ. Ἕνα σχόλιο σέ αὐτό τό θέμα, ἄν ἐλέγχουμε τούς μητροπολίτες. Εἶδα χθές ὅτι -νομίζω στό Περιστέρι στήν Ἀθήνα- ἀφαίρεσαν τόν Ἐσταυρωμένο στό ἱερό βῆμα. Καί μετά τό τέλος τῆς λειτουργίας οἱ πιστοί μέσα στόν ναό ἔλεγξαν τόν μητροπολίτη πού καθόταν στόν θρόνο του. Καί δέν ξέρω ἅμα θέλει νά σχολιάσει αὐτό τό θέμα ὁ πάτερ..

π.Σ.: Ναί, αὐτό δέν ἔγινε μόνο τώρα. Ὑπάρχει ἱστορία γι’ αὐτό τό θέμα ἀρκετῶν ἑβδομάδων καί ὑπάρχει αὐτή ἡ ὑγιής ἀντίδραση τοῦ πιστοῦ λαοῦ. Καί πρέπει νά γίνεται, βεβαίως! Γιατί αὐτό πού γίνεται, νά ἀφαιρεῖται ἀπό τό κέντρο τοῦ ναοῦ ὁ Ἐσταυρωμένος, θά τολμούσαμε νά ποῦμε ὅτι εἶναι καί μιά μορφή εἰκονομαχίας. Καί ὁ μακαριστός γέροντας, αὐτό πού σᾶς εἶπα, ὁ π. Ἀναστάσιος ὁ Κουδουμιανός αὐτό ἔλεγε, τό εἶχε προφητέψει! Ἡ μεταπατερική λεγόμενη θεολογία εἶναι ἀντισταυρική. Καί ἔλεγε ὁ γέροντας, ὅτι αὐτοί θέλουν νά ἀφαιρέσουν τόν Ἐσταυρωμένο ἀπό τή ζωή τῶν ἀνθρώπων! Καί τό κάνουν, βλέπετε, τώρα. Τό κάνουν. Δυστυχῶς, λέει, ἀρχίζουν ἀπό τίς ἐκκλησίες νά ἀφαιροῦν τόν Ἐσταυρωμένο. Γιατί τό κέντρο τῆς θρησκείας μας εἶναι ὁ σταυρός. Καί ὁ διάβολος δέν θέλει τόν Ἐσταυρωμένο! Λυσσάει καί μάχεται τόν Ἐσταυρωμένο! Καί θέλει νά «πλασάρει», συγγνώμη γιά τήν λέξη, ἀλλά νομίζω ταιριάζει, μιά ζωή ἀντισταυρική στούς χριστιανούς, μιά ζωή πού δέν θά ἔχει μέσα ἄσκηση, δέν θά ἔχει κόπο, μιά ζωή πού θά εἶναι ζωή τρυφῆς, ἀπόλαυσης σαρκικῆς καί μάλιστα τολμοῦν νά ποῦν ὅτι αὐτή ἡ ἀπόλαυση ἡ σαρκική καί ἡ ἡδονιστική ζωή…..(δέν ἀκούγεται)…. ὅλη Του ἡ ζωή ἦταν σταυρική, τήν πέρασε μέσα στήν κακοπάθεια. Ὅλη Του ἡ ζωή εἶναι σταυρική. Καί ὅταν κάλεσε, καί καλεῖ καί τώρα, μᾶς λέει «νά σηκώσουμε τόν σταυρό μας∙ ὅποιος θέλει νά Μέ ἀκολουθήσει -λέει- νά ἀπαρνηθεῖ τόν ἑαυτό του καί νά ἄρει τόν σταυρό του»[36]. Μᾶς καλεῖ σέ σήκωμα σταυροῦ, δέν μᾶς καλεῖ σέ μία ἡδονιστική ζωή χωρίς ἄσκηση, χωρίς σταυρό, ὅπως πλασάρεται ἀπό τήν μεταπατερική θολολογία.

Ὁπότε, αὐτό γίνεται καί στήν πράξη μέ τό νά φεύγει ὁ Ἐσταυρωμένος μέσα ἀπό τήν Ἐκκλησία. Καταλάβατε; Φανερώνεται δηλαδή τό πνεῦμα τοῦ ἐκκοσμικευμένου καί αἱρετικοῦ χριστιανισμοῦ πού πλασάρεται σήμερα ἀπό κάποιους, δυστυχῶς καί ἐκκλησιαστικούς. «Κάτω οἱ Πατέρες, κάτω ἡ σταυρική ζωή, κάτω ὁ Ἐσταυρωμένος». Νά φύγει ὁ Ἐσταυρωμένος………

Εἴδατε μία ἑρμηνεία τοῦ συμβόλου τοῦ Ἀντιχρίστου, τοῦ χξστ΄, τοῦ 666, πού εἶναι τό σύμβολο τοῦ Ἀντιχρίστου, εἶναι οἱ λέξεις: χριστιανός ξένος σταυροῦ. Τό χξστ΄ εἶναι ὁ ἑλληνικός ἀριθμός τοῦ 666, εἶναι τά ἀρχικά τῶν τριῶν λέξεων: Χριστιανός Ξένος Σταυροῦ. Ὁ χριστιανός πού ἔχει ἀποξενωθεῖ ἀπό τόν σταυρό, ἀπό τήν ἄσκηση, τήν κατά Θεόν ἄσκηση, ἀπό τήν νηστεία, ἀπό τήν ἀγρυπνία, ἀπό τήν γονυκλισία. Ὄχι.. δέν θέλουν νά ἀκοῦνε γι’ αὐτά οἱ μεταπατερικοί. Σοῦ λέει, τί εἶναι αὐτά; Ὄχι.. μέ τήν ἀπόλαυση, μέ τίς ἡδονές, μέ τήν καλοπέραση, θά πᾶμε στόν παράδεισο. Κι αὐτή τή ζωή θά τήν περάσουμε καλά καί στήν ἄλλη θά πᾶμε! Μά δέ γίνεται ἔτσι! Ὁ Χριστός μᾶς ἔδειξε τήν ἀνάσταση διά τοῦ σταυροῦ. Δέν μπορεῖς νά πᾶς στήν ἀνάσταση χωρίς σταυρό. Δέν μπορεῖς νά σωθεῖς χωρίς κατά Θεόν ἄσκηση, χωρίς μετάνοια, χωρίς κακοπάθεια, χωρίς νέκρωση τοῦ παλαιοῦ ἀνθρώπου, χωρίς νέκρωση τῶν παθῶν, χωρίς συντριβή. Αὐτά μᾶς δίδαξαν οἱ Ἅγιοι Πατέρες. Καί αὐτά βέβαια μᾶς δίδαξε καί ὁ ἴδιος ὁ Χριστός μας ὅταν λέει «μακάριοι οἱ πενθοῦντες»[37], αὐτό ἐννοεῖ. Αὐτοί πού πενθοῦν, αὐτοί πού κλαῖνε γιά τίς ἁμαρτίες τους. Ὅταν λέει «μακάριοι ἐστέ ὅταν ὀνειδίσουσι καί διώξουσι καί εἴπωσι πᾶν πονηρό ρῆμα..»[38], εἶστε μακάριοι ὅταν σᾶς καταδιώξουν, σᾶς ποῦνε κακά λόγια, σᾶς δυσφημίσουν, σᾶς συκοφαντήσουν ἐξαιτίας Μου. Γιατί; Γιατί θέλετε νά τηρήσετε τόν νόμο Μου. Ἕνας ἄνθρωπος σήμερα πού θέλει νά τηρήσει τόν νόμο τοῦ Θεοῦ, θά διωχθεῖ. Δέν ὑπάρχει περίπτωση νά μή διωχθεῖ. Γιατί ὅλο τό περιβάλλον εἶναι ἀντισταυρικό, εἶναι ἀντιχριστιανικό. Θά τοῦ ποῦνε, τί εἶναι αὐτά πού κάνεις; Γιατί δέν κάνεις αὐτά πού κάνουν ὅλοι; Γιατί δέν ντύνεσαι ὅπως ντύνονται ὅλοι; Γιατί δέν καταπατᾶς τίς νηστεῖες ὅπως καταπατοῦν ὅλοι; κ.λπ. κ.λπ. Τά πολύ γνωστά, πού μᾶς λένε ταλιμπάν, μᾶς λένε κολλημένους, μᾶς λένε φανατικούς, γραφικούς καί χίλια δυό.

Ἐρ.: Γέροντα ἄλλες δύο γραπτές ἐρωτήσεις, πού ἴσως νά καλύφθηκαν μέ αὐτά πού εἴπατε. Ἀφοροῦν τό πῶς διαχειρίζεται ἡ οἰκογένεια τήν ἀντίδραση, εἰδικά τῶν ἐφήβων, στἠν προσπάθεια ἀποφυγῆς τοῦ διαδικτύου. Καί ἄν ἄς ποῦμε ἕνα παιδί παίζει μία ὥρα τήν ἡμέρα, πῶς νά τό περιορίσουν;

π.Σ.: Ναί, ὅταν τό παιδί φτάσει στήν ἐφηβεία, εἶναι πολύ δύσκολο βέβαια νά ὁδηγηθεῖ στό καλό, ὅταν ἤδη ἔχει -ἄς τό ποῦμε- ὁδηγηθεῖ στό κακό μέ τήν ἀνοχή ἐνδεχομένως τῶν γονέων, ἤ τήν ἀπροσεξία, τήν ἀμέλειά τους. Ὁ Ἅγιος Πορφύριος ἔλεγε ὅτι ἡ ἀγωγή κυρίως γίνεται τά πρῶτα 7 χρόνια. Αὐτά εἶναι τά κρίσιμα χρόνια γιά τά παιδιά. Ἀπό κεῖ καί μετά τό παιδί βγάζει αὐτά πού πῆρε τά πρῶτα 7 χρόνια. Ὑπάρχει βέβαια ὁ δρόμος, πού ἔλεγε πάλι ὁ Ἅγιος Πορφύριος, πού εἶναι ἡ ἀγάπη καί ἡ προσευχή. Θά πρέπει νά ματώσουν τά γόνατα τῶν γονέων γιά νά βοηθηθεῖ τό παιδί, ὁ ἔφηβος, πού ἔχει ἐγκλωβιστεῖ μέ τό διαδίκτυο καί κάθεται κλεισμένος μέ τίς ὧρες στό δωμάτιό του καί δέν θέλει νά μιλήσει σέ κανέναν καί εἶναι χαμένος ἐκεῖ στά παιχνίδια τά διαδικτυακά καί σέ ὅ,τι ἄλλο βρώμικο ὑπάρχει, δυστυχῶς. Πολλή προσευχή, πολλή ἀγάπη, πολλή καλοσύνη καί πολύς ἐξαγιασμός. Ἡ σπουδαιότερη βοήθεια πού μποροῦν νά δώσουνε οἱ γονεῖς στούς ἐφήβους πού παραπαίουν εἶναι ὁ δικός τους ἐξαγιασμός. Ἔλεγε ὁ Ἅγιος Πορφύριος, ὁ ἐξαγιασμός τῶν γονέων εἶναι ἡ λύση ὅλων τῶν προβλημάτων τῶν παιδιῶν. Γιατί οἱ γονεῖς εἶναι ἡ ρίζα, τό παιδί εἶναι ὁ καρπός. Ἄν ἡ ρίζα ἐξαγνιστεῖ, καθαριστεῖ, ἐξαγιαστεῖ, κάτι θά πάει καί στόν καρπό, ἔστω καί ἄν ἄς ποῦμε ἔχουν περάσει κάπως τά χρόνια. Ἄν μή τί ἄλλο, τό παιδί θά δεῖ ἔστω τώρα, ὄψιμα, ἕνα σωστό πρότυπο, στό πρόσωπο τοῦ πατέρα καί τῆς μητέρας.

Ἀλλά θά πρέπει νά γίνει εἰς βάθος ἐργασία. Γιατί δυστυχῶς οἱ γονεῖς, καί οἱ χριστιανοί γονεῖς, δυστυχῶς τό λέω αὐτό, οἱ πλεῖστοι δέν ἀποβάλλουν τό κοσμικό στοιχεῖο ἀπό τή ζωή τους καί μετά καί τά παιδιά τά καημένα παραπαίουν. Ἔχουν καί ὅλες τίς ἀρνητικές ἐπιδράσεις ἀπό τό σχολεῖο καί ἀπό τό διαδίκτυο καί τήν τηλεόραση, ὁπότε μετά πολύ εὔκολα ξεστρατίζουν, ὅταν βλέπουν τούς γονεῖς νά ἔχουν θά λέγαμε μιά διπλή ζωή. Νά εἶναι χριστιανοί τῆς Κυριακῆς ὅπως λέμε, ἀλλά ἡ ὅλη τους ζωή νά εἶναι ἀντίθετη μέ αὐτό πού λέει ὁ Χριστός. Καί στόν τρόπο πού μιλᾶνε ὁ ἕνας στόν ἄλλον καί στόν τρόπο πού φέρονται, πού ντύνονται μέσα στό σπίτι κ.λπ. Ὅλα αὐτά τά βλέπει τό παιδί. Ζεῖ τούς γονεῖς 24 ὧρες τό 24ωρο. Ὁπότε δέν μπορεῖ νά κρυφτεῖ ὁ γονέας. Καί ἀλλοίμονο στούς γονεῖς πού δίνουν κακά παραδείγματα στά παιδιά τους καί συμπεριφορές -νά τό ποῦμε- ἀμφίσημες; Συμπεριφορές δηλαδή πού δέν εἶναι ξεκάθαρες 100% τοῦ Χριστοῦ καί ὄχι 90% καί 80% τοῦ Χριστοῦ καί 10-20 τοῦ Ἀντιχρίστου. Ὑπάρχει αὐτή ἡ διάχυτη ἀντίληψη ὅτι ἐμεῖς δέν θά γίνουμε καλόγεροι, δέν θά κάνουμε τά παιδιά μας καλογήρους, καί μπαίνει μετά τό κοσμικό στοιχεῖο στή ζωή τῶν γονέων καί στήν ἐμφάνιση καί σέ ὅλα, καί στά ἐξωτερικά ἀλλά καί στά ἐσωτερικά καί κυρίως στίς ἀντιλήψεις τῶν γονέων, καί αὐτό ἐπιδρᾶ πολύ ἄσχημα στά παιδιά. Καί τό παιδί βέβαια μετά σοῦ λέει, ἄν εἶναι ἔτσι ὁ χριστιανισμός, δέν μοῦ χρειάζεται! Οὐσιαστικά δέν ὑπάρχει διαφορά, ἐκτός ἀπό κάποιες συνήθειες, εὐλαβεῖς συνήθειες, οἱ ὁποῖες μᾶλλον κουράζουν κι αὐτές καί καταπιέζουν καί δέν λυτρώνουν, δέν θεραπεύουν. Καί τίς ἀποβάλλει ὡς ἕνα περιττό φορτίο τό παιδί ὅταν μεγαλώσει, δηλαδή τό νά πάει νά ἐξομολογηθεῖ ἤ νά ἐκκλησιαστεῖ ἤ νά νηστέψει. Δέν ὑπάρχει δηλαδή αὐτή ἡ πραγματική θεραπεία καί ἡ προσωπική ἄς ποῦμε μέθεξη τοῦ Χριστοῦ ἀπό τούς γονεῖς, ὁπότε τά παιδιά πολύ εὔκολα ξεστρατίζουν. Ἄν ἐξαγιαστοῦν οἱ γονεῖς, ἄν μετανοήσουν εἰλικρινά, ἄν διορθώσουν τή ζωή τους, τά πάντα τους, αὐτό θά βοηθήσει πολύ τά παιδιά, ἀκόμα καί τούς ἐφήβους.

Ἐρ.: Τήν εὐχή σας, γέροντα.

π.Σ.: Τοῦ Χριστοῦ μας.

Ἐρ.: Ἤθελα νά ρωτήσω, ἀφοῦ τίς ὀθόνες ὅταν δέν τίς χρησιμοποιοῦμε σωστά καί ἐπηρεαζόμαστε ἀρνητικά, ἀντιθέτως ὅταν στρέφουμε τό βλέμμα μας στίς εἰκονες τῶν ἁγίων, ἔχουμε ψυχική ὠφέλεια;

π.Σ.: Πάρα πολύ μεγάλη! Καί μόνο πού βλέπουμε μία εἰκόνα ἁγίου ἤ τῆς Παναγίας ἤ τοῦ Κυρίου μας, ἁγιαζόμαστε. Μόνο πού τή βλέπουμε ἁγιάζεται ἡ ὄρασίς μας, ἁγιάζεται ἡ ψυχή μας! Εἶναι σάν νά ἀνοίγουμε ἕνα παράθυρο καί νά βλέπουμε τή βασιλεία τοῦ Θεοῦ, νά βλέπουμε τόν παράδεισο! Γι’ αὐτό ἔχουμε τίς ἅγιες εἰκόνες. Καί πρέπει νά τίς ἔχουμε πάντοτε μπροστά μας.

Ἐρ.: Εὐχαριστῶ πολύ, καλά Χριστούγεννα.

π.Σ.: Ἐπίσης, νά εἶστε καλά.

Ἐρ.: Ἀναφορικά γιά τό κομμάτι πού εἴπατε.. πῶς νά τό πῶ τώρα; Τό κομμάτι τῆς ἑτεροδιδασκαλίας, γενικά τό κομμάτι τῶν αἱρέσεων.. γιά παράδειγμα ὑπάρχει τώρα τελευταῖα, κυρίως στήν Ἑλλάδα ἀλλά καί διεθνῶς -γιά τήν Ὀρθοδοξία μιλάω, ὄχι γιά ἄλλα εἴδη πίστεως- στό κομμάτι παράδειγμα.. τί νά πῶ τώρα..; τῶν Ἱερῶν Κανόνων παράδειγμα ἤ στό κομμάτι τῶν αἱρέσεων, δηλαδή ἄς ποῦμε ὑπάρχουν κάποιες δοξασίες, κάποια πιστεύω (δέν ἀκούγεται)….

Ἐρ.: ……Ἡ ἀδελφή μας Ἐλένη ρωτάει, ἀπό ποῦ γνωρίζουμε ὅτι ὁ Σόρος ἐλέγχει τήν ἐκπαίδευση τῶν Βαλκανίων καί ποῦ μποροῦμε νά βροῦμε τίς μελέτες γιά τήν βλάβη πού ὑφίσταται ὁ ἐγκέφαλος ἀπό τήν ἀλόγιστη θέαση τῶν εἰκόνων στό ἴντερνετ.

π.Σ.: Ναί, μπορῶ νά σᾶς στείλω τούς συνδέσμους γιά τίς μελέτες. Καί γιά τό πρῶτο, σᾶς εἶπα ὅτι τό εἶχα δεῖ δημοσιευμένο πρίν ἀπό ἀρκετά χρόνια. Πρέπει νά ψάξω τώρα καί ἄν τό βρῶ, θά σᾶς τό στείλω κι αὐτό. Ἄν θέλει ἡ ἀδελφή Ἐλένη, ἄς μοῦ στείλει ἕνα μήνυμα στό βάιμπερ καί νά τῆς στείλω τά link.

Ἐρ.: Εὐλογεῖτε.. ἁπλᾶ νά ἐνημερώσω, καί ἐγώ τελευταῖα ἔχω μάθει, ὅτι ὑπάρχουν κάποια site τά ὁποῖα βγάζουνε ψευδεῖς εἰδήσεις… ὅπως αὐτή πού ἔγινε μέ τόν π. Ἀρσένιο Βλιαγκόφτη, ἀλλά ὑπάρχουνε καί κάτι.. νά μᾶς πεῖτε, γέροντα, καί γιά τά ὁλογράμματα τά ὁποῖα φτιάχνουνε καί φαίνεται ὅτι ὑπάρχουνε κάποια χέρια τά ὁποῖα προσεύχονται στόν οὐρανό, ἐμφανίζεται ὑποτίθεται ὁ Χριστός ἤ ἡ Παναγία καί, ὅπως εἴχαμε καί χθές μιά συζήτηση μέ τόν ἀδελφό Ἀριστείδη στή δικιά μας σύναξη τῆς ὁμάδας, ξέρουμε ὅτι ὁ Χριστός θά ἔλθει ἀπό τόν οὐρανό. Ἀλλά ὁ πονηρός θά τό χρησιμοποιήσει αὐτό, δηλαδή μέ τά ὁλογράμματα γιά νά παραπλανήσει τούς πιστούς. Γέροντα, ἄν κάτι ἔχετε πάνω σ’ αὐτό.. εὐχαριστῶ.

π.Σ.: Ναί. Ὁ Κύριος μᾶς εἶπε πολλά σημεῖα, γιά νά ἀρχίσω ἀπό τό τελευταῖο. Μᾶς εἶπε ὅτι θά εἶναι ἡ παρουσία Του ὅπως ἡ ἀστραπή πού φαίνεται ἀπό τήν μία ἄκρη τοῦ ὁρίζοντα μέχρι τήν ἄλλη. Δηλαδή θά εἶναι παγκόσμια ἡ ἐμφάνιση. Πρός τό παρόν τουλάχιστον δέν ἔχουμε τέτοια τεχνολογική δυνατότητα, παγκοσμίως νά φανερώνεται ἕνα ὁλόγραμμα. Προφανῶς θά φανερωθεῖ σέ κάποιο συγκεκριμένο μέρος τοῦ πλανήτη. Ἀλλά δέν εἶναι μόνο αὐτό. Εἶναι πάρα πολλά τά σημάδια. Ὁπότε ἕνας πιστός δέν θά πλανηθεῖ. Ἄς μή φοβόμαστε. Γιατί ὄντως θά κάνει σημεῖα καί τέρατα.. μπορεῖ τότε νά ἔχει κι αὐτή τή δυνατότητα ἀκόμα, παγκοσμίως νά δείξει ἕναν ἄνθρωπο ἄς ποῦμε, ἕνα σχῆμα πού νά ἔρχεται ἀπό τόν οὐρανό! Ἀλλά προσέξτε, δέν θά εἶναι μόνο αὐτό. Ὁ χριστιανός γνωρίζει τά σημεῖα. Γνωρίζουμε ὅτι μπροστά ἀπό τόν Χριστό μας θά εἶναι ὁ Τίμιος Σταυρός. Μᾶς τό λέει σαφῶς. Ὁ διάβολος τόν τρέμει τόν Σταυρό! Δέν θά δείξει ποτέ σταυρό, τόν τρέμει τόν σταυρό! Ὅπως καί τόν Ἐσταυρωμένο! Καί οἱ ὀπαδοί του, βλέπετε, πῶς ἀφαιροῦν σιγά-σιγά τόν Ἐσταυρωμένο!

Ἐπίσης θά ἔχουμε κι ἄλλα σημάδια, πάρα πολλά! Θά ἔχουμε τόν προφήτη Ἠλία καί τόν προφήτη Ἐνώχ, οἱ ὁποῖοι θά μᾶς τόν δείξουν τόν Ἀντίχριστο. Θά μᾶς ποῦνε ὅτι αὐτός εἶναι ὁ Ἀντίχριστος! Ὁπότε δέν ἔχουμε νά ἀνησυχοῦμε, ἐφόσον θά εἴμαστε σέ πνευματική ἐγρήγορση, ξαναλέω, ὅταν θά εἴμαστε σέ νήψη. Θά πλανηθοῦν αὐτοί οἱ ὁποῖοι δέν θά εἶναι σέ νήψη.

Ὅπως σᾶς εἶπα, πάρα πολλοί πλανήθηκαν μέ αὐτό τό σκεύασμα, ὄχι γιατί δέν λειτούργησε ἡ ἠθική τους συνείδηση ἀλλά οὔτε ἡ λογική τους. Καί ὁ Ἅγιος Νικόδημος ἔχει ἕνα ὁλόκληρο κεφάλαιο στόν Ἀόρατο Πόλεμο καί λέει, γιατί ἀκριβῶς πλανόμαστε, γιατί δέν διακρίνουμε σωστά τά πράγματα καί πέφτουμε σέ ἀπάτες, ἐξαπατόμεθα. Γιά δύο λόγους, λέει. Γιατί, πρῶτον, δέν χρησιμοποιοῦμε τήν λογική μας, δέν βλέπουμε τά πράγματα, τά γεγονότα μέ τήν ἁπλή λογική, τήν ἀνθρώπινη λογική, τήν τετράγωνη λογική, τήν μαθηματική λογική. Δέν τά ἐξετάζουμε μέ τήν λογική. Καί δεύτερον, δέν τά ἐξετάζουμε μέ τόν Θεό Λόγο, δηλαδή μέ τόν νόμο τοῦ Θεοῦ, ἄν εἶναι σύμφωνα μέ τόν νόμο τοῦ Θεοῦ. Ἀλλά τί κάνουμε; Σπεύδουμε νά ἀγαπήσουμε ἤ νά μισήσουμε τό καθετί πού παρουσιάζεται μπροστά μας. Λειτουργοῦμε συναισθηματικά καί ἀγαπᾶμε ἤ μισοῦμε κάτι χωρίς νά τό ἐξετάσουμε μέ τήν λογική ξαναλέω, τήν ἁπλή λογική, τήν ἀνθρώπινη καί μέ τήν «λογική» τοῦ Θεοῦ, μέ τόν νόμο τοῦ Θεοῦ. Γι’ αὐτό ἐξαπατόμεθα. Ἕνας ἄνθρωπος πού ἔχει νήψη, ἔχει πνευματική ζωή, χρησιμοποιεῖ καί τά δύο, καί σκέφτεται, χρησιμοποιεῖ τήν λογική του καί προσεύχεται καί ἐξετάζει μέ βάση τόν νόμο τοῦ Θεοῦ τό καθετί, ὁπότε μέ τήν χάρη τοῦ Θεοῦ δέν πλανᾶται.

Ἐρ.: Εὐχαριστοῦμε, γέροντα. Κάτι γι’ αὐτό πού εἶχε πεῖ ἡ κ. Ἐλένη γιά τόν Σόρος, θυμᾶμαι παλιότερα, ὅταν ξεκίνησε ἡ κρίση στήν Ἑλλάδα, ὁ Σόρος χρηματοδοτοῦσε κάποια σχολεῖα γιά τήν θέρμανση τῶν σχολείων. Εἶχε γίνει τότε ντόρος.. ἴσως νά μήν τό ξέρετε κάπως ἔτσι..

π.Σ.: Πρέπει νά ξέρουμε, τά ἐκπαιδευτικά προγράμματα, ὅλα αὐτά τά προγράμματα καθορίζονται ἀπό τό -παλιά τό λέγανε- Παιδαγωγικό Ἰνστιτοῦτο, τώρα νομίζω ἔχει ἀλλάξει ὄνομα, τό ὁποῖο, μέ ὁμολογία τῶν ἴδιων πού ἦταν μέλη τοῦ Παιδαγωγικοῦ Ἰνστιτούτου καί τό ἔχει καταγγείλει αὐτό ὁ μακαριστός ὁ π. Γεώργιος ὁ Μεταλληνός, εἶναι μασόνοι. Τό εἶχαν πεῖ οἱ ἴδιοι, μόνοι τους τό εἶχαν πεῖ οἱ ἄνθρωποι, ὅτι ἐμεῖς εἴμαστε μασόνοι.. ἄρα ὑπηρετοῦμε κανονικά τούς σκοπούς τῆς μασονίας. Ἡ μασονία τί εἶναι; Εἶναι οἱ στρατιῶτες, τά στρατιωτάκια τῶν Σιωνιστῶν. Καθαρά πράγματα.. Ἔ, τί θά μᾶς δώσουν; Τί βιβλία θά μᾶς δώσουν; Καταλάβατε; Ἡ μία εἴδηση κουμπώνει δίπλα στήν ἄλλη..

Αὐτά ὅλα πού γίνονται τώρα στήν πατρίδα μας, ἡ προώθηση τῶν ὁμοφυλοφίλων.. αὐτά ἔχουνε δρομολογηθεῖ ἐδῶ καί χρόνια.

Ὁ γέροντας αὐτός, γιά τόν ὁποῖο σᾶς μίλησα καί προηγουμένως, τό 2005 εἶχε συζητήσει μέ ἕναν πολιτικό τῆς ἐποχῆς τότε στήν Κρήτη, ὁ ὁποῖος τοῦ εἶχε πεῖ ἀπό τότε, ἀπό τό 2005, ὅτι ἔχει δρομολογηθεῖ καί ἔρχεται ἡ ἀναγνώριση τοῦ «κουσουριάρικου γάμου». Ἔτσι τόν ὀνόμασε. Καταλαβαίνετε ποιός εἶναι ὁ κουσουριάρικος γάμος.. Ὁ γάμος αὐτῶν πού ἔχουν τό κουσούρι, ὁ γάμος τῶν ὁμοφιλοφίλων.. ἔχει δρομολογηθεῖ.. καί τοῦ τό ἔλεγε ἀπό τό 2005 τοῦ γέροντα! Καταλάβατε; Καί τοῦ εἶπε ὁ γέροντας βέβαια τά σωστά ἐκεῖ, ποιός εἶναι ὁ σωστός γάμος κ.λπ. Δέν τό δέχτηκε αὐτός, καί στό τέλος τοῦ ἔδωσε μιά εὐχή ὁ γέροντας καί τοῦ λέει: σοῦ εὔχομαι ὁ γιός σου νά εἶναι ὁ πρῶτος πού θά καρπωθεῖ τά ὀφέλη αὐτῆς τῆς ἀναγνώρισης! Καί τότε ἔγινε, ἄς ποῦμε, ἔξω φρενῶν αὐτός καί λέει, ἔ ὄχι ὁ γιός μου.. καί αὐτά…

Καταλάβατε; Αὐτά ὅλα ἔχουνε δρομολογηθεῖ ἐδῶ καί πολλά χρόνια καί ἁπλῶς μᾶς τά σερβίρουνε σιγά-σιγά σέ δόσεις, μέ τή μέθοδο τοῦ σαλαμιοῦ. Κόβουνε δηλαδή τό σωστό, τό ἀληθές, τό ὑγιές καί μπαίνει στή θέση του τό ἀνήθικο, τό διεστραμμένο.

Γέροντα, νά μιλήσει ξανά ὁ ἀδελφός πού δέν ἀκουγόταν προηγουμένως..

Ἐρ.: Στό κομμάτι τῆς πίστεως, τῆς ὀρθόδοξης, ἔχει γίνει ὑποχρεωτικό κάποιοι κανόνες νά μήν ἐφαρμόζονται. Γιά παράδειγμα ἕναν ἄνθρωπο μέ ἕναν πνευματικό ὀρθόδοξο, τῆς ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας, καί λέγαμε γιά παράδειγμα ὅτι ἐάν ἕνας ἱερέας, δέν ἔχει σημασία ἄν εἶναι μεγαλόσχημος, κηρύσσει παράδειγμα κάποια πράγματα πού δέν εἶναι ὀρθόδοξα, δογματικά κιόλας, θέματα πίστεως, αὐτό μᾶς ἐπηρεάζει ἐμᾶς λειτουργικά, στήν λειτουργική ζωή; Δηλαδή μποροῦμε νά πηγαίνουμε νά κοινωνοῦμε ἀπό αὐτόν τόν ἄνθρωπο παράδειγμα στόν ναό πού λειτουργεῖ; Καί μοῦ ἔδωσε τό ἑξῆς ἁπλό παράδειγμα, ἄν ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ εἶναι τό νερό, ἡ σωλήνα λέει δέν ὑπάρχει πρόβλημα ἄν εἶναι σκουριασμένη. Καί ἐγώ σκέφτηκα, ἔτσι πολύ ἁπλοϊκά, δηλαδή χωρίς νά μπῶ στή διαδικασία νά πῶ κάτι λογικό, λέω, ναί ἀλλά ἐσεῖς θά πίνατε ἀπό μία σωλήνα πού εἶναι σκουριασμένη;

π.Σ.: Ναί. Τό ἐρώτημα αὐτό βέβαια μπορεῖ νά γίνει πιό συγκεκριμένο καί νομίζω ἐκεῖ ἀφορᾶ ἡ ἀπάντηση πού σᾶς εἶπε γιά τόν σωλήνα, ἐάν γίνονται τά μυστήρια ἀπό ἕναν τέτοιο ἄνθρωπο, ὁ ὁποῖος κηρύσσει αἵρεση. Ἐφόσον ὁ ἄνθρωπος αὐτός -αὐτή εἶναι ἡ ἀπάντηση- δέν ἔχει καθαιρεθεῖ ἐπίσημα ἀπό σύνοδο ἀρχιερέων, δέν ἔχει καθαιρεθεῖ καί ἔχει τόν βαθμό τῆς ἱεροσύνης ἤ τῆς ἀρχιεροσύνης, τά μυστήριά του εἶναι ἔγκυρα, γίνονται. Γιατί τά μυστήρια δέν τά κάνει αὐτός, τά κάνει ὁ Χριστός. Αὐτός εἶναι ἁπλῶς τό μέσον, τό ὄργανο. Καί ὁ Χριστός, ὅπως λένε οἱ Πατέρες, λειτουργεῖ, ἐνεργεῖ καί διά τῶν ἀναξίων, καί διαμέσου αὐτῶν πού εἶναι ἀνάξιοι. Μπορεῖ νά ἔχει κωλύματα, μπορεῖ νά ἔχει, αὐτό πού εἴπατε, μιά ἑτεροδιδασκαλία.. ἐφόσον ἀκόμα δέν ἔχει καθαιρεθεῖ, τά μυστήριά του εἶναι ἔγκυρα.

Ἔχουμε, ἄς ποῦμε, τόν Ἅγιο Κύριλλο Ἱεροσολύμων, ὁ ὁποῖος εἶχε χειροτονηθεῖ ἀπό ἕναν αἱρετίζοντα. Κατόπιν αὐτός καθαιρέθηκε. Ἀλλά ὅταν χειροτόνησε τόν Ἅγιο Κύριλλο, δέν ἤτανε ἀκόμα καθηρημένος. Καί αὐτός πού χειροτόνησε ἔγινε Ἅγιος! Δηλαδή λειτουργεῖ-γίνεται τό μυστήριο, ἀλλά φυσικά ἐμεῖς, ὅταν γνωρίζουμε ὅτι κάποιος αἱρετίζει, γιατί νά πᾶμε σέ αὐτόν τόν ναό; Διαμαρτυρόμενοι, θά ὑπερασπιστοῦμε τήν πίστη, θά ποῦμε ὅτι αὐτό πού λέει εἶναι ἄτοπο καί δέν θά πᾶμε. Γιατί αὐτοί οἱ ἄνθρωποι θέλουν ὀπαδούς, θέλουν χειροκροτητές, οἱ ἱερεῖς, οἱ ἀρχιερεῖς. Δέν θά τούς τά δώσουμε τά χειροκροτήματα! Θά διαμαρτυρηθοῦμε καί μέ λόγο ὅσο μποροῦμε καί θά ἀπέχουμε. Ὅπου εἶναι αὐτοί, δέν θά πηγαίνουμε. Ἁπλά πράγματα, ἔτσι;

Ἐρ.: Γι’ αὐτό δέν μιλάω γιά θέματα προσωπικά, στή ζωή του συγκεκριμένα. Μιλάω στό κομμάτι.. καταλάβατε.. ὄχι ὡς πρόσωπο, προσωπικά, ὅσον ἀφορᾶ τή ζωή.. γιατί ἐκεῖ πέρα δέν λέει ἁπλά τίς ἀπόψεις του, τί πιστεύει, ἀλλά ἔχει τίς ψυχές στά χέρια του. Δηλαδή ὅταν λέει.. ὁ καθένας δέν ἔχει ἄποψη θεολογικά, δέν γνωρίζει, γι’ αὐτό πῶς γίνεται νά μήν παίζει ρόλο λειτουργικά ἀναφορικά μέ τή ζωή τῶν ἄλλων ἀνθρώπων; Δηλαδή, μπορεῖ νά εἶναι ὁ χειρότερος, ἀλλά ἡ χάρη λειτουργεῖ μέσα ἀπό αὐτόν; Αὐτό λέω, πῶς γίνεται αὐτό τό πράγμα; Δηλαδή μέ αὐτή τή λογική θά μποροῦσε νά εἶναι ὁ μεγαλύτερος διάβολος στόν κόσμο ἀλλά.. ξέρουμε γιά παράδειγμα ὁ Θεός δέν πλησιάζει ἀνθρώπους, ἄσχετα ἄν εἶναι κληρικοί, ἁπλοί ἄνθρωποι, ὁτιδήποτε, πού δέν εἶναι καθαροί. Ὅπως τό παράδειγμα πού λένε οἱ Πατέρες μέ τό περιστέρι, ὅτι δέν πηγαίνει σέ πράγματα πού εἶναι ἀκάθαρτα, ὅτι εἶναι πολύ καθαρό. Πλησιάζει μόνο ἀνθρώπους πού εἶναι πεντακάθαροι, ἀνεξαρτήτως σχήματος.

π.Σ.: Ναί, σᾶς ἀπάντησα. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος αὐτός εἶναι κληρικός, ἔχει χειροτονία, κανονική χειροτονία καί δέν ἔχει καθαιρεθεῖ, τά μυστήριά του εἶναι ἔγκυρα. Δηλαδή γίνονται, ἔτσι; Αὐτός πού θά τόν βαφτίσει, βαφτίζεται. Ἄν κάνει ἕνα βάπτισμα, τό βάπτισμα εἶναι ἔγκυρο, εἶναι κανονικό βάπτισμα. Ὁ ἴδιος βέβαια βλάπτεται, ὁ ἴδιος προσωπικά. Καί ὁπωσδήποτε ἡ Ἐκκλησία ὡς σῶμα Χριστοῦ ἔχει ἕνα μέλος ὑπό κατάρρευση, γιά νά μήν ποῦμε ὅτι εἶναι ἀποκομμένος.. ἀλλά εἶναι στήν πορεία νά ξεραθεῖ. Καί αὐτό εἶναι μεῖον γιά ὅλη τήν Ἐκκλησία, ὁπωσδήποτε! Αὐτό εἶναι ἀναμφισβείτητο. Γιατί, εἴπαμε, ὅλοι εἴμαστε ἀλλήλων μέλη, ὁ ἕνας κομμάτι τοῦ ἄλλου. Ὅταν ἄς ποῦμε σέ ἕνα σῶμα ἕνα μέλος τοῦ σώματος δέν λειτουργεῖ σωστά, αὐτό εἶναι ζημιά γιά ὅλο τό σῶμα φυσικά.

Ἀλλά εἴπαμε γιά τό συγκεκριμένο ἐρώτημα, ἐάν ἄς ποῦμε ἕνας πιστός πού δέν ξέρει, βρεθεῖ σέ αὐτή τήν ἐκκλησία πού λειτουργεῖ αὐτός ὁ κληρικός ὁ ὁποῖος αἱρετίζει, τό μυστήριο γίνεται τῆς Θείας Εὐχαριστίας, ἐφόσον δέν ἔχει καθαιρεθεῖ, καί ὁ πιστός πού θά κοινωνήσει, θά κοινωνήσει σῶμα καί αἷμα Χριστοῦ.

Αὐτός πού τελεῖ τώρα τήν λειτουργία, ἐφόσον παραμένει στήν αἵρεση ἤ στήν ἄτοπη ζωή, στήν ἀνήθικη ζωή, αὐτός βλάπτεται, φυσικά βλάπτεται. Ἀλλά ὁ Θεός, εἴπαμε, λειτουργεῖ-ἐνεργεῖ καί μέσῳ τῶν ἀναξίων γιά χάρη τοῦ λαοῦ, τοῦ πιστοῦ λαοῦ. Εὐχῆς ἔργο θά ἤτανε κι αὐτός νά διορθωνότανε, νά μετανοοῦσε, ὁπότε ἕνα μέλος τῆς Ἐκκλησίας θά ἐρχότανε πάλι στήν πραγματική ὑγεία, καί αὐτό θά ἦταν βέβαια ὠφέλιμο γιά ὅλη τήν Ἐκκλησία. Φυσικά! Ὅταν ἕνας ἁμαρτάνει μέσα στό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, θά λέγαμε ἐπηρεάζει άρνητικά ὅλο τό σῶμα.. φυσικά! Ὅπως καί ἕνας, ὅταν ἁγιάζεται, ἐπηρεάζει θετικά ὅλο τό σῶμα, ὁπωσδήποτε, ἀναμφισβήτητα.

Ἐρ.: … θά πρέπει δηλαδή νά ἀποφεύγουμε κάτι τέτοιο..

π.Σ.: Γιά λόγους διαμαρτυρίας, ναί, ἀπέχουμε. Ἀλλά καί λέμε τό σωστό. Καταγγέλουμε τήν αἵρεση. Ὅταν ὑπάρχει δημόσιος ἄς ποῦμε λόγος αἱρετικός ἀπό ἕναν κληρικό, ὀφείλουμε νά τό λέμε, ἀπό ἀγάπη γιά τούς ἄλλους. Ὅταν βλέπεις ἕνας λύκος νά ἔρχεται στό κοπάδι σου, δέν θά πρέπει νά φωνάξεις, νά προειδοποιήσεις τά ἄλλα πρόβατα ἄν τά ἄλλα δέν τό ἔχουν ἀντιληφθεῖ; Κι ἄν εἶσαι καί τσοπάνης πολύ περισσότερο πρέπει νά φωνάξεις, ἄν εἶσαι ἐπίσκοπος δηλαδή ἤ κληρικός. Ἀλλά καί ἕνα ἁπλό πρόβατο μπορεῖ νά προειδοποιήσει τά ἄλλα πρόβατα, νά πεῖ, ἔπ.. προσέξτε, ἐδῶ λύκος!

Ἐρ.: Ναί ὅμως πρίν πού εἴπατε τό παράδειγμα μέ τόν Ἅγιο Μᾶρκο τόν Εὐγενικό, πού τόν εἴχανε καλέσει σέ ἀπολογία καί τοῦ εἴπανε, καλά ἐσύ ἔχεις ἀντίθετες ἀπόψεις σέ σχέση μέ τόν αὐτοκράτορα καί πηγαίνεις κόντρα σέ ὅλους αὐτούς; Καί λέει, ἄν μέ καθαιρέσετε ἐμένα, θά πρέπει νά καθαιρέσετε καί ὅλους τούς προηγούμενους Πατέρες, γιατί ἐγώ δέν κάνω κάτι ἄλλο ἀπό τό νά λέω ὅ,τι λένε οἱ ἴδιοι. Καί ἔμεινε ὡς ὁ Ἅγιος Μᾶρκος ὁ Εὐγενικός… ὅτι ἡ Ἐκκλησία μπορεῖ νά διασώζεται σήμερα καί μέ ἕναν κληρικό. Δέν πρέπει κάποιος νά εἶναι στόν βαθμό τοῦ ἐπισκόπου γιά νά εἶναι ἅγιος, μπορεῖ νά εἶναι ὁποιοσδήποτε.

π.Σ.: Ξέρουμε ὅτι ὁ Θεός μας μᾶς ἔχει ὑποσχεθεῖ ὅτι «πύλαι ἅδου οὐ καταισχύσουσι αὐτῆς»[39], ἡ Ἐκκλησία θά ὑπάρχει μέχρι τέλος τῶν αἰώνων.

 

Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης

https://hristospanagia3.blogspot.com

[1] Ματθ. 6, 22.

[2] Ὅ.π.

[3] Ὅ.π.

[4] Ἱερ. 9, 21.

[5] Ρωμ. 6, 23.

[6] Πρβλ. https://www.rimata-zois.gr/syggrafeas/agios-nikodimos-o-agioreitis/6

[7] Ὅ.π.

[8] Ἐξ. 20, 4.

[9] Γέν. 3, 6.

[10] Πρβλ. https://www.rimata-zois.gr/syggrafeas/agios-nikodimos-o-agioreitis/6

[11] Σοφ.Σειρ. 9, 8.

[12] Ὅ.π.

[13] Σοφ.Σειρ. 23, 4.

[14] Πίσω ἀπ' τή βιτρίνα τῶν παιχνιδιῶν, Παπαδημητρακόπουλος Γ. Κ., ἔκδ. 1991.

[15] Πρβλ. http://www.christianity-science.gr/material/2012_11_01.htm

[16] Σοφ.Σειρ. 42, 12.

[17] https://isychastis7.webnode.gr/peri-oraseos/

[18] Ὅ.π.

[19] Πρβλ. Ματθ. 5, 28.

[20] Ὅ.π.

[21] https://isychastis7.webnode.gr/peri-oraseos/

[22] Ὅ.π.

[23] Ὅ.π.

[24] Ὅ.π.

[25] Ὅ.π.

[26] Ὅ.π.

[27] Ὅ.π.

[28] Ὅ.π.

[29] Ἰώβ 31, 7.

[30] https://isychastis7.webnode.gr/peri-oraseos/

[31] https://www.rimata-zois.gr/peri/tileorasis

[32] Ὅ.π.

[33] Ὅ.π.

[34] Ὅ.π.

[35] Ὅ.π.

[36] Πρβλ. Ματθ. 16, 24.

[37] Ματθ. 5, 4.

[38] Ματθ. 5, 11.

[39] Ματθ. 16, 18.