Μέ ἀ­φορ­μή τή θε­ω­ρί­α τῆς ἐ­ξέ­λι­ξης (Δ΄), Δημητρίου Βλαχοστέργιου (Δρος Γενετικῆς καί Βελτίωσης Φυτῶν)

Σύντομη ἐπιστημονική & θεολογική προσέγγιση[1]

Δη­μή­τριος Ν. Βλα­χο­στέρ­γιος

Δρ. Γε­νε­τι­κῆς & Βελτίωσης Φυτῶν

 Α΄ ΜΕΡΟΣ

 Β΄ ΜΕΡΟΣ 

 Γ΄ ΜΕΡΟΣ 

Κοι­νά χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά, κοι­νός πρό­γο­νος; Ὁ ἄν­θρω­πος εἰ­κό­να εἰ­κό­νος. Τό κα­τ’ εἰ­κό­να στόν ἄν­θρω­πο.

Με­λε­τών­τας κα­νείς τίς ὁ­μι­λί­ες τοῦ μα­κα­ρι­στοῦ π. Ἀ­θα­να­σί­ου γιά τή Χρι­στι­α­νι­κή Ἀν­θρω­πο­λο­γί­α, ἀ­να­κα­λύ­πτει τόν βα­θύ­τε­ρο λό­γο γιά τόν ὁ­ποῖ­ο τό­σοι ἄν­θρω­ποι ἀ­πο­δέ­χον­ται αὐ­τή τή θε­ω­ρί­α. Ὁ μα­κα­ρι­στός γέ­ρον­τας ἀ­παν­τᾶ μέ ἕ­ναν θαυ­μά­σιο τρό­πο στήν καρ­διά τοῦ προ­βλή­μα­τος. «Ἔ­χου­με, λέ­ει ὁ γέ­ρον­τας, πά­ρα πολ­λά κοι­νά γνω­ρί­σμα­τα μέ τά ζῶ­α· ἄν μά­λι­στα πά­ρου­με τά θη­λα­στι­κά ἔ­χου­με πάμ­πολ­λα κοι­νά. Ἐ­δῶ ὅ­μως μπερ­δεύ­ον­ται οἱ ἄν­θρω­ποι. Ὅ­ταν δέν ἔ­χουν τήν ἀ­πο­κά­λυ­ψη, λέ­νε ὅ­τι ὁ ἄν­θρω­πος εἶ­ναι ἕ­να ζῶ­ο, ὅ­τι εἶ­ναι προ­ϊ­όν ἐ­ξε­λί­ξε­ως· φθά­σα­με στόν πί­θη­κο, καί ἀ­πό τόν πί­θη­κο στόν ἄν­θρω­πο. Εἶ­ναι πο­λύ εὔ­κο­λο νά πέ­σει κα­νείς σ’ αὐ­τό τό λά­θος. Για­τί; Για­τί πρέ­πει νά ἀ­πο­κα­λυ­φθεῖ ὅ­τι ὁ ἄν­θρω­πος ἔ­χει ἕ­να ἐ­πι­πλέ­ον γνώ­ρι­σμα· κι αὐ­τό τό γνώ­ρι­σμα εἶ­ναι τό κα­τ’ εἰ­κό­να Θε­οῦ στόν ἄν­θρω­πο. Αὐ­τό εἶ­ναι θέ­μα πί­στε­ως»[1].

Πράγ­μα­τι, οἱ κα­τα­πλη­κτι­κές ὁ­μοι­ό­τη­τες τοῦ ἀν­θρώ­που μέ τά ζῶ­α, πού σή­με­ρα γνω­ρί­ζου­με ὅ­τι ὀ­φεί­λον­ται στίς κοι­νές πλη­ρο­φο­ρί­ες πού ὑ­πάρ­χουν στό DNA ἀν­θρώ­που καί ζώ­ων[2], δέν ἀ­πο­δει­κνύ­ουν ὅ­τι εἶ­ναι ἡ κα­τα­γω­γή μας ἀ­πό τά ζῶ­α, ἀλ­λά ὅ­τι τό σῶ­μα μας λει­τουρ­γεῖ καί εἶ­ναι φτι­αγ­μέ­νο μέ τρό­πο πα­ρό­μοι­ο μέ τῶν ἀ­νώ­τε­ρων ζώ­ων. Οἱ ἄν­θρω­ποι ὅ­μως πού δέν πι­στεύ­ουν στήν ἀ­πο­κά­λυ­ψη τοῦ Θε­οῦ δί­νουν τήν φαι­νο­με­νι­κά πιό λο­γι­κή ἑρ­μη­νεί­α. Μέ­σα ἀ­πό τή δι­ή­γη­ση τῆς Γέ­νε­σης ἀ­πο­κα­λύ­πτε­ται ὅ­τι ὅ­λα τά κοι­νά χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά στά ὄν­τα ὀ­φεί­λον­ται στήν ὕ­παρ­ξη κοι­νοῦ Δη­μι­ουρ­γοῦ. Ἡ Γέ­νε­ση πε­ρι­γρά­φει ἕ­να μον­τέ­λο δη­μι­ουρ­γί­ας ἀ­πό τά ἀ­τε­λέ­στε­ρα πρός τά τε­λει­ό­τε­ρα ὄν­τα –σύμ­φω­νη καί μέ τήν ἐ­πι­στή­μη– καί το­νί­ζει κα­τ’ ἐ­πα­νά­λη­ψη ὅ­τι τά εἴ­δη δη­μι­ουρ­γοῦν­ται κα­τά γέ­νος.

Εἰ­δι­κά γιά τόν ἄν­θρω­πο εἶ­ναι πο­λύ ση­μαν­τι­κό νά κα­τα­νο­ή­σου­με τήν ἔν­νοι­α τῆς εἰ­κό­νας τοῦ Θε­οῦ. Στή Γέ­νε­ση ἀ­να­φέ­ρε­ται ὅ­τι ὁ ἄν­θρω­πος ἔ­γι­νε κα­τ’ εἰ­κό­να Θε­οῦ.[3] Αὐ­τό ὅ­μως εἶ­ναι μί­α ἔκ­φρα­ση πε­ρι­ε­κτι­κή καί ὄ­χι ἀ­να­λυ­τι­κή. Ἀ­να­λυ­τι­κά ἡ ἔν­νοι­α τῆς εἰ­κό­νας τοῦ Θε­οῦ ἀ­πο­κα­λύ­πτε­ται στήν Και­νή Δι­α­θή­κη. Γρά­φει ὁ ἀπόστολος Παῦ­λος ὅ­τι ὁ Χρι­στός εἶ­ναι εἰ­κό­να τοῦ Θε­οῦ[4], καί συ­νε­πῶς, ἀ­φοῦ ὁ Χρι­στός εἶ­ναι εἰ­κό­να τοῦ Θε­οῦ, τό­τε καί ὁ ἄν­θρω­πος εἶ­ναι εἰ­κό­να Χρι­στοῦ· δη­λα­δή ὁ ἄν­θρω­πος εἶ­ναι εἰ­κό­να εἰ­κό­νος. Λέ­ει ὁ ἅ­γιος Εἰ­ρη­ναῖ­ος: «Ἐν τοῖς πρόσθεν χρόνοις ἐλέγετο μὲν κατ’ εἰκόνα Θεοῦ γεγονέναι τὸν ἄνθρωπον, οὐκ ἐδείκνυτο δέ·  ἔτι γὰρ ἀόρατος ἦν ὁ Λόγος οὗ κατ’ εἰκόνα ὁ ἄνθρωπος ἐγεγόνει». Δηλαδή: πρό Χριστοῦ, λέγονταν μέν ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἔγινε κατ’ εἰκόνα Θεοῦ∙ δέν φαινόταν ὅμως, γιατί ἀκόμα ὁ Λόγος ἦταν ἀόρατος, τοῦ ὁποίου Λόγου κατ’ εἰκόνα ἔγινε ὁ ἄνθρωπος.

Εἶ­ναι γνω­στό ἀ­πό τούς Πα­τέ­ρες ὅ­τι ὁ Λό­γος τοῦ Θε­οῦ, τό δεύ­τε­ρο πρό­σω­πο τῆς Ἁ­γί­ας Τριά­δος, θά ἐ­ναν­θρω­ποῦ­σε ἀ­νε­ξάρ­τη­τα ἀ­πό τό ἄν θά ἁ­μάρ­τα­νε ὁ Ἀ­δάμ ἤ ὄ­χι. Ἔ­τσι λοι­πόν μέ τήν ἐ­ναν­θρώ­πη­ση ἀ­πο­κα­λύ­πτε­ται οὐ­σι­α­στι­κά τό ἀρ­χέ­τυ­πο, βά­σει τοῦ ὁ­ποί­ου δη­μι­ουρ­γή­θη­κε ὁ ἄνθρωπος. Ὁ Ἰ­η­σοῦς Χρι­στός. Τό ὅ­τι ἱ­στο­ρι­κά προ­η­γεῖ­ται ἡ ἐμ­φά­νι­ση-δη­μι­ουρ­γί­α τοῦ Ἀ­δάμ δέν ἔ­χει κα­μί­α σχέ­ση· ἀ­φο­ρᾶ μό­νο τή χρο­νι­κή σει­ρά φα­νέ­ρω­σης τῶν γε­γο­νό­των. Ἔ­τσι λοι­πόν τό σω­στό εἶ­ναι ὅ­τι ὁ Ἀ­δάμ πλά­σθη­κε σύμ­φω­να μέ τόν Χρι­στό, καί ὄ­χι ὅ­τι ὁ Χρι­στός παίρ­νει τήν ἀν­θρώ­πι­νη φύ­ση σύμ­φω­να μέ τόν Ἀ­δάμ. Αὐ­τό κα­τα­λα­βαί­νε­τε ὅ­τι ἔ­χει τε­ρά­στια ση­μα­σί­α καί γιά τό θέ­μα πού συ­ζη­τᾶ­με σή­με­ρα.

Ἐ­πί­σης τό κα­τ’ εἰ­κό­να δέν ἐ­ξαν­τλεῖ­ται μό­νο στή μορ­φή τοῦ ἀν­θρώ­που, ἀλ­λά ση­μαί­νει ὅ­τι ὁ ἄν­θρω­πος ἔ­χει καί ἄλ­λα χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά του Θε­οῦ, πού δέν τά βρί­σκου­με στά ζῶ­α· τό λο­γι­κό, τό δη­μι­ουρ­γι­κό, τό κυ­ρι­αρ­χι­κό καί ἄλλα. Ὁ ἄν­θρω­πος εἶ­ναι δύ­ο πράγ­μα­τα: φύ­ση καί πρό­σω­πο· τά ζῶ­α εἶ­ναι μό­νο φύ­ση. Τό πρό­σω­πο χα­ρα­κτη­ρί­ζε­ται ἀ­πό τήν αὐ­το­συ­νει­δη­σί­α. Ὅ­ταν ὁ Θε­ός λέ­ει «Ἐ­γώ εἰ­μι ὁ ὢν», τό «εἰ­μί» ἐκ­φρά­ζει ὕ­παρ­ξη, τό ἐ­γώ ἐκ­φρά­ζει πρό­σω­πο. Ὅ­πως ὁ Θε­ός εἶ­ναι οὐ­σί­α καί πρό­σω­πο, ἔ­τσι καί ὁ ἄν­θρω­πος εἶ­ναι οὐ­σί­α καί πρό­σω­πο. Καί ἐ­δῶ βλέ­που­με τήν εἰ­κό­να τοῦ Χρι­στοῦ στόν ἄν­θρω­πο. Ὁ ἄν­θρω­πος εἶ­ναι μί­α θε­ο­λο­γι­κή ὕ­παρ­ξη· ὄ­χι μί­α βι­ο­λο­γι­κή ὕ­παρ­ξη. Ὁ γέ­ρον­τας Ἀ­θα­νά­σιος τό­νι­ζε: «Ὅ­ταν ὁ πι­στός γνω­ρί­ζει πο­λύ κα­λά τήν Χρι­στο­λο­γί­α, δέν ἐκ­πλήσ­σε­ται ὅ­ταν βλέ­πει ἐ­πι­στη­μο­νι­κά ἐ­πι­τεύγ­μα­τα, τά ὁ­ποῖ­α ὅ­ταν βλέ­πουν ἄλ­λοι ἄν­θρω­ποι πού δέν γνω­ρί­ζουν Χρι­στο­λο­γί­α ἰ­σχυ­ρί­ζον­ται ὅ­τι δέν ὑ­πάρ­χει Θε­ός».[5]

---

[1]. π. Ἀ­θα­να­σί­ου Μυ­τι­λη­ναί­ου. Χρι­στιανική Ἀν­θρω­πο­λο­γί­α, Ὁ­μι­λί­α 16η.

[2]. Γνω­ρί­ζου­με σή­με­ρα ὅ­τι ὁ ἄν­θρω­πος ἔ­χει 98,5% κοι­νό D­NA μέ τόν πί­θη­κο, 97,5% κοι­νό D­NA μέ τά πον­τί­κι­α, 85% κοι­νό D­NA μέ τό σκύ­λο, 85% κοι­νό DNA μέ τό ψά­ρι-ζέ­βρα καί κα­τά 36% μέ τή φρου­τό­μυ­γα (τά πο­σο­στά βα­σί­ζον­ται σέ δε­δο­μέ­να τῆς C­e­l­e­ra G­e­n­o­m­i­cs).

[3]. Γέν. 1, 26-27.

[4]. Β΄ Κορ. 4, 4. Κολ. 1, 15.

[5]. Πρβλ. π. Ἀ­θαν Μυ­τη­λι­ναί­ου. Χρι­στιανική Ἀν­θρω­πο­λο­γί­α, Ὁ­μι­λί­α 16η.

Εὐχαριστοῦμε τόν Δρ. Δημήτριο Βλαχοστέργιο γιά τήν ἄδεια δημοσίευσης γιά πρώτη φορά στό διαδίκτυο τῆς ἐπιστημονικῆς του αὐτῆς ἐργασίας. Εὐχόμαστε κάθε καλό ἀπό τόν Δημιουργό τοῦ παντός.