Τί ἔλεγε ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος γιὰ τὴν κρίση τῆς ἐποχῆς του

«Ἐπιτρέπει ὁ Θεὸς νὰ τραντάζεται ἡ γῆ, ἀλλὰ δὲν τὴν καταστρέφει, σείει δυνατά τα πάντα μὲ τὸ σεισμό, ἀλλὰ δὲν τὰ κατεδαφίζει, γιὰ νὰ μᾶς ὁδηγήσει στὴν μετάνοια. Τόσο μεγάλο εἶναι τὸ πέλαγος τῆς εὐσπλαχνίας Του. Γιατί εἶδε νὰ παραβαίνουμε τὶς ἐντολές Του καὶ νὰ Τὸν πικραίνουμε ὑπερβολικά. Εἶδε τὴν ἐπιθυμία μας νὰ ἁρπάζουμε τὴν ξένη περιουσία, εἶδε ὅτι χτίζαμε τὸ ἕνα σπίτι κοντὰ στὸ ἄλλο καὶ ὅτι ἐπλησιάζαμε τὸ ἕνα χωράφι κοντὰ στὸ ἄλλο, μὲ σκοπὸ νὰ κλέψουμε τὸ διπλανό μας. Εἶδε ὅτι δὲν ἐλεούσαμε τὰ ὀρφανὰ καὶ ἀδιαφορούσαμε γιὰ τὶς χῆρες. Εἶδε τοὺς δασκάλους νὰ κάνουν τὰ ἀντίθετα ἀπὸ ἐκεῖνα ποὺ ἐδίδασκαν. Εἶδε μαθητὲς νὰ προσβάλουν τὶς σεμνὲς τελετὲς τῆς Ἐκκλησίας μὲ ἀταξίες ποὺ ἁρμόζουν σὲ θέατρα. Εἶδε νὰ ζοῦμε μέσα στὴν κακία καὶ νὰ κινούμαστε ἀπὸ φθόνο. Εἶδε νὰ προσθέτουμε στὸ φθόνο καὶ τὴν πονηρία. Εἶδε τὶς καταιγίδες τῆς ὑποκρισίας νὰ βυθίζουν σὰν βάρκες τοὺς ἀπονήρευτους. Εἶδε νὰ φονεύουμε σκόπιμα. Εἶδε ὅτι ἀδικούσαμε ὅσο μπορούσαμε περισσότερο. Εἶδε νὰ ναυαγεῖ ἡ ἀγάπη καὶ νὰ προκόβει ἡ ἀπάτη στὸ πέλαγος τῆς ζωῆς. Εἶδε νὰ ἀποσκιρτοῦμε ἀπὸ τὴν ἀλήθεια καὶ νὰ καταφεύγουμε πρόθυμα στὸ ψέμα. Καὶ γιὰ συνοψίσουμε, εἶδε νὰ ὑπηρετοῦμε τὸν πλοῦτο καὶ ὄχι τὸν Κύριο» (Εἰς ἅγιον Βάσσον, 1, MG 50, 721).

Εἶναι περιγραφὴ καὶ τῆς ἐποχῆς μας ἢ ὄχι;

«Ἀλίμονο σὲ κείνους ποὺ λένε τὸ κακὸ καλὸ καὶ τὸ καλὸ κακό. Σὲ κείνου ποὺ παρουσιάζουν τὸ φῶς ὡς σκοτάδι καὶ τὸ σκοτάδι ὡς φῶς. Σὲ κείνους ποὺ προβάλλουν τὸ γλυκὸ ὡς πικρὸ καὶ τὸ πικρὸ ὡς γλυκό. Θὰ ἀφαιρέσω λοιπόν, λέει ὁ Θεός, γιὰ τὴν ἀνομία σας ἀπὸ ἀνάμεσά σας κάθε ἰσχυρὸ ἄνδρα καὶ δυνατὴ γυναίκα καὶ κάθε ἄνθρωπο πολεμιστὴ καὶ δικαστῆ καὶ κάθε προφήτη καὶ ἄνθρωπο συνετό. Δὲν εἶναι δὲ μικρὸ εἶδος ὀργῆς νὰ στερηθοῦν καὶ τὶς προφητεῖες. Μαζὶ δὲ μὲ τὸν προφήτη, λέγει, θὰ ἀφαιρέσει καὶ κάθε στοχαστῆ. Ἐδῶ μου φαίνεται στοχαστῆ ὀνομάζει ἐκεῖνον ποὺ ἀπὸ τὴ μεγάλη του σύνεση καὶ ἀπὸ τὴν ἴδια τὴν πείρα τῶν πραγμάτων, δίνει σοφὲς συμβουλὲς γιὰ τὰ μέλλοντα. Καὶ θὰ ἀφαιρέσω ἀκόμη καὶ κάθε ἔμπειρο πρεσβύτερο καὶ πεντηκόνταρχο. Πρεσβύτερο δὲν ὀνομάζει ἁπλὰ αὐτὸν ποὺ ἔχει γεράσει, ἀλλὰ αὐτὸν ποὺ μαζὶ μὲ τὰ ἄσπρα μαλλιὰ τοῦ διατηρεῖ καὶ τὴν πρέπουσα σύνεση. Καὶ ὅταν λέει πεντηκόνταρχο ἐννοεῖ ὅλους τους ἄρχοντες. Καὶ ἄρχοντας εἶναι αὐτὸς ποὺ εἶναι ἐμπειρογνώμων καὶ γνώστης πολλῶν καὶ ποὺ γνωρίζει νὰ διευθετεῖ μὲ σύνεση ὅλες τὶς ὑποθέσεις τῆς πόλεως. Καὶ μαζὶ μ’ αὐτοὺς θὰ ἀφαιρέσει καὶ κάθε συνετὸ ἀκροατή. Γιατί ἂν αὐτὸ ἀπουσιάζει, ἀκόμη κι ἂν ὑπάρχουν ὅλα τα ἄλλα , τίποτε πλέον δὲν ὑπάρχει στὶς πόλεις, κι ἂν κόμη ὑπάρχουν προφῆτες, σύμβουλοι, ἄρχοντες, ἂν δὲν ὑπάρχει κανένας ποὺ νὰ μπορεῖ νὰ ἀκούσει, ὅλα εἶναι ἄσκοπα καὶ μάταια. Ἐγὼ νομίζω ὅτι ἐδῶ το ‘θὰ ἀφαιρέσω’ ποὺ λέει ὁ Θεὸς , τὸ λέγει μὲ τὴ σημασία του θὰ ἐγκαταλείψω καὶ θὰ ἀφήσω , ὅπως ἀκριβῶς λέει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος: ‘τοὺς ἐγκατέλειψε ὁ Θεός, ὥστε νὰ παραδοθοῦν σὲ νοῦ ἀνίκανο νὰ διακρίνει τὸ ὀρθό’, ὄχι γιὰ νὰ δείξει αὐτό, ὅτι δηλαδὴ τοὺς ἔριξε σὲ παράνοια, ἀλλὰ τοὺς ἐγκατέλειψε καὶ τοὺς ἄφησε νὰ εἶναι ἀνόητοι. Καὶ θὰ τοποθετήσω σ’ αὐτοὺς νεαροὺς ἄρχοντες, λέει ὁ Θεός. Αὐτὸ εἶναι χειρότερο καὶ φοβερότερο ἀπὸ τὴν ἀναρχία. Γιατί ἐκεῖνος ποὺ δὲν ἔχει ἄρχοντα, ἔχει στερηθεῖ ἐκεῖνον ποὺ θὰ τὸν ὁδηγήσει, ἐνῶ ἐκεῖνος ποὺ ἔχει κακὸ ἄρχοντα, ἔχει ἐκεῖνον ποὺ τὸν σπρώχνει στοὺς γκρεμούς. Καὶ θὰ ἐπιτρέψω σὲ ἀπατεῶνες νὰ τοὺς ἐξουσιάσουν, λέει ὁ Θεός. Ἀπατεῶνες ὀνομάζει τοὺς εἴρωνες, τοὺς κόλακες, ἐκείνους ποὺ μὲ τὰ γλυκὰ τοὺς λόγια παραδίδουν τοὺς ἀνθρώπους στὸ κακὸ καὶ τὸν διάβολο. Καὶ θὰ συμπλακεῖ ὁ λαὸς καὶ ὁ ἕνας ἄνθρωπος θὰ ὁρμήσει ἐναντίον τοῦ ἄλλου καὶ ὁ ἄλλος θὰ ὁρμήσει ἐναντίον τοῦ πλησίον του, λέει ὁ Θεός. Ὅπως ἀκριβῶς δηλαδὴ ἂν τὰ ξύλα ποὺ συγκρατοῦν τὶς οἰκοδομὲς σαπίσουν ἢ ἀφαιρεθοῦν, κατ’ ἀνάγκην οἱ τοῖχοι γκρεμίζονται, ἀφοῦ τίποτε δὲν ὑπάρχει ποὺ νὰ τοὺς συγκρατεῖ, ἔτσι καὶ αὐτοὶ γιὰ τοὺς ὁποίους προηγουμένως μιλήσαμε, ἀφοῦ ἀφαιρέθηκαν ἄρχοντες, σύμβουλοι, δικαστὲς καὶ προφῆτες, δὲν ὑπῆρχε τίποτε ποὺ νὰ ἐμπόδιζε τὸ λαὸ νὰ διασπασθεῖ καὶ νὰ δημιουργηθεῖ μεγάλη σύγχυση. Θὰ αὐθαδιάσει τὸ παιδὶ πρὸς τὸ γέροντα καὶ ὁ ἀνέντιμος πρὸς τὸν ἔντιμο, λέει καὶ πάλι ὁ Θεός. Γιατί ὅταν περιφρονοῦνται τὰ γηρατειὰ ἀπὸ τοὺς νέους, οἱ δὲ ἀνάξιοι καὶ ἀποδοκιμασμένοι περιφρονοῦν ἐκείνους, ποὺ προηγουμένως ἦταν ἀξιοσέβαστοι, ἡ πόλη αὐτὴ δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ βρίσκεται σὲ καθόλου καλύτερη κατάσταση ἀπὸ ἐκείνη ποὺ καταφεύγει σὲ μάντεις» (Εἰς Ἠσαΐαν, κέφ. Γ’, 1,2,3,4, ΕΠΕ 8, 304-306-308-310-314-316-MG 56, 40-44).

Ἴσως τελικὰ δὲν εἶναι τυχαῖο το ὅτι ἔχουμε στερηθεῖ ἡγέτες σὲ ὅλους τους χώρους καὶ πρέπει νὰ ξαναδοῦμε τὶς πνευματικὲς ρίζες τῆς κρίσης. Ὁ ἅγιος πάντως μᾶς προτρέπει σὲ μετάνοια καὶ ὑπέρβαση τῆς ἀνομίας μας. Ἃς τὸν ἀκούσουμε.

π. Θ. Μ.

alopsis.gr