«Ἡ προσευχή μέ τό ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ»

Πρωτ. Στεφάνου Ἀναγνωστόπουλου

Ἡ Χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, πού εἶναι ὁ κρυμμένος θησαυρός, θαμμένη μέσα στό σκοτεινό πλῆθος τῶν παθῶν μας, ἀδυνατεῖ νά δημιουργήση διαύγεια, νά ἀκτινοβολήση, νά προκαλέση ἀναστάσιμο σεισμό, γιατί φταῖνε τά πάθη μας, ὁ παλαιός ἄνθρωπος, ὁ παλαιός Ἀδάμ.

Σκάβοντας ὅμως καί ψάχνοντας μέ τήν συνεχῆ Εὐχή, σιγά- σιγά πετᾶμε τήν σαβούρα τῶν παθῶν καί τήν ἀκαθαρσία τῶν λογισμῶν καί ἡ καρδιά ἐλευθερώνεται. Ἀναπνέει, ζεῖ, φωτίζεται καί σώζεται. Καί πάλλοντας ἀπό ζωή, φωνάζει θριαμβευτικά:

«Εἴδομεν τό φῶς τό ἀληθινόν, ἐλάβομεν Πνεῦμα ἐπουράνιον».

Τώρα λοιπόν, πού μαθαίνουμε τήν ἀλήθεια, μέ ὅσα μᾶς λέγει ἡ Ἐκκλησία, δηλαδή τό ποῦ βρίσκεται ὁ πολύτιμος αὐτός θησαυρός καί μέ ποιούς τρόπους νά ψάξουμε καί νά σκάψουμε, γιά νά τόν βροῦμε, πρέπει ἀμέσως τώρα ν᾿ ἀρχίσουμε τό ἔργο τῆς σωτηρίας μας δηλαδή τήν εὐλογημένη Εὐχή, πρίν εἶναι πολύ ἀργά καί πρίν μᾶς βρῆ ὁ θάνατος: «Ἰδού νῦν καιρός εὐπρόσδεκτος, ἰδοῦ νῦν ἡμέρα σωτηρίας»¹. Αὐτή, μαζί μέ τά Μυστήρια καί τήν πρᾶξι τῶν ἐντολῶν, δουλεύει, ἐργάζεται καί θριαμβεύει πνευματικά.

Ἡ μάχη κατά τοῦ Βελίαρ κερδίζεται ὄχι μόνο μέ προσοχή, νῆψι καί προσευχή, ἀλλα καί μέ τήν ἐργασία τῶν σωματικῶν πράξεων, πού εἶναι κατά τόν ἅγιο Πέτρο τόν Δαμασκηνό: ἡ ἡσυχία, ἡ νηστεία, ἡ ἀγρυπνία, ἡ ὀρθοστασία, οἱ γονυκλισίες, ἡ ψαλμωδία καί ἡ ἀνάγνωσις...² Ἐάν δέν προηγηθοῦν αὐτά καί δέν καθαρισθῆ ἡ κοπριά τοῦ «σταύλου τοῦ Αὐγείου» τῆς ψυχῆς μας, δηλαδή τά πάθη μας, δέν θά ἐρθουν τά βιώματα τῶν ἀκτίστων ἐνεργειῶν τῆς θείας Χάριτος.

Γι᾿ αὐτό καί τό ἱερό Εὐαγγέλιο μᾶς λέγει ὅτι πρέπει νά καθαρίσουμε τό ἐσωτερικό τοῦ ποτηρίου, γιά νά γίνη καί τό ἐξωτερικό καθαρό. Δηλαδή, ἄν εἶναι καθαρό τό δοχεῖο τῆς ψυχῆς μας, θά δεχθοῦμε τήν Χάρι ἐσωτερικά καί συνάμα καί ἐξωτερικά θά φανῆ στά μέλη τοῦ σώματός μας.

Ἡ καθαρότης τῆς ψυχῆς θά ἐκδηλωθῆ στά μέλη. Θά φαίνεται δηλαδή ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ στό πρόσωπο, στό χαμόγελο, στήν ἁγνότητα τῶν κινήσεων, στούς τρόπους ὁμιλίας καί ἀντιδράσεων, στήν καθαρότητα τῶν ὀφθαλμῶν καί γενικά σ᾿ ὅλη τήν συμπεριφορά πού χαρακτηρίζει τόν ἀγωνιζόμενο χριστιανό (κληρικό, μοναχό καί λαϊκό) ὡς πνευματικό ἄνθρωπο. Ἄρα, πνευματικός ἄνθρωπος εἶναι ἐκεῖνος, στόν ὁποῖο εἶναι φανερή ἡ ἐνέργεια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Αὐτή ἡ ἀπόδειξις εἶναι ἁπτή, ὁρατή, χαριτωμένη.

Ὁ χριστιανός πού ἔχει «ἡγνισμένον σῶμα (ἀπό τήν κατάκρισι)καί πεφωτισμένον νοῦ» (ἀπό τό θεῖο πῦρ τῆς Εὐχῆς), εἶναι αὐτός πού μπορεῖ νά ἐπηρεάση καί εὐεργετήση τήν οἰκογένειά του, τό περιβάλλον του καί τήν κοινωνία. Ἡ καλλιέργεια αὐτῶν συνιστᾶ καί τό ἀναίμακτο μαρτύριο τῆς συνειδήσεως, μέ τό ὁποῖο θωρακίζεται ἀπό τίς ἄθλιες ἐπιδράσεις καί ἐπιβουλές τοῦ κόσμου τῆς κακίας. Ἄν ὅμως ὑποχωρήση στόν ἀόρατο πόλεμο τῶν δαιμόνων καί στόν ὁρατό τῶν ἐχθρῶν τῆς πίστεως, εὐθύς ἀμέσως θά τόν ἐγκαταλείψη ἡ Χάρις τοῦ Ἁγίου Θεοῦ.

Σ᾿ αὐτούς τούς πολέμους συνεργοῦν:

• Ἡ κακή “ὕλη” τοῦ σώματος, πού εἶναι ἡ ἐμπάθεια.

• Ἡ κακίστη “ὕλη” τῆς ψυχῆς, πού εἶναι ἡ ἡδυπάθεια.

• Ἡ βρωμερά “ὕλη” τοῦ νοῦ, πού τόν σκοτίζει καί τόν ἐξευτελίζει, καί εἶναι ἡ προσπάθεια γιά ὑπερηφάνεια,«ἵνα φανῶμεν τοῖς ἀνθρώποις».

Τά τρία αὐτά πάθη εἶναι συζευγμένα καί μέ τήν προσωπική μας συγκατάθεσι καί ἐλευθερία.

Ἡ ἐμπάθεια ἐξαλείφεται μέ τήν κατ᾿ ἄμφω νηστεία, μέ τά παρακλητικά δάκρυα τῆς Εὐχῆς καί μέ τήν ματωμένη ἐργασία τῶν ἀρετῶν.

Ἡ ἡδυπάθεια ἀδυνατίζει καί νεκρώνεται μέ τήν φυλακή τῶν αἰσθήσεων, τοποθετῶντας ὁ πιστός χριστιανός ὡς ἄγρυπνος φρουρός τήν Εὐχή, τήν νῆψι, μαζί μέ τήν ἁγία σιωπή τῶν αἰσθητῶν καί νοητῶν χειλέων καί τήν ἀπόλυτη ὑπακοή στόν Εὐαγγελικό λόγο καί στόν διακριτικό Πνευματικό πατέρα.

Καί ἡ προσπάθεια ὑπερηφανείας διορθώνεται μέ τήν μετάπλασί της σέ ἁγία καί ὑψοποιό ταπείνωσι, μέ τήν καθαρά Ἐξομολόγησι, τήν αὐτομεμψία καί τά ἅγια Μυστήρια.

Καί ὅταν αὐτά τά πάθη πάψουν νά ἐνεργοῦν φθοροποιά μέσα μας, τότε βασιλεύει ἡ εἰρήνη τῶν λογισμῶν, ἡ εἰρήνη τῶν αἰσθήσεων, ἡ εἰρήνη τοῦ νοῦ, ἡ εἰρήνη στήν καρδιά, δηλαδή «ἡ ὑπερέχουσα πάντα νοῦν»³.

Ἀποτέλεσμα αὐτῆς τῆς εἰρήνης εἶναι ἡ γλυκυτάτη ἡσυχία, ὅπου ὁ νοῦς ἀντιμετωπίζει μέ ἀπάθεια τήν πρώτη προσβολή, τήν πρώτη κακία, ἀλλά καί τόν ἔσχατο πειρασμό καί τήν ἐσχατη προδοσία. Καί ἔτσι δέν πέφτει στήν παγίδα τῆς ἀμελείας, τῆς ὀλιγωρίας, τῆς ἀναβολῆς γιά μετάνοια καί καθαρισμό, τῆς ἀμφιβολίας καί τῆς δειλίας. (Παρενθετικά, οἱ δειλοί, κατά τήν ἱερά Ἀποκάλυψι, πρώτοι ρίπτονται στό πῦρ τό αἰώνιον καί «ἐν τῇ λίμνῃ τῇ καιομένῃ πυρί καί θείῳ»⁴.

Μέσα στήν ἡσυχία καλλιεργεῖται ἡ μνήμη τοῦ θανάτου, πού γεννᾶ τό πένθος καί τήν κατάνυξι, προτρέπει σέ ἐγκράτεια, ὑπενθυμίζει τήν αἰώνια κόλασι, εἶναι ἡ μητέρα τῆς προσευχῆς καί τῶν δακρύων, φρουρεῖ καί θερμαίνει τήν καρδιά, ἐλέγχει μέ σωφροσύνη τίς διαθέσεις, παύει τήν ἐμπαθῆ προσκόλλησι στό σῶμα, ἀφοῦ τό σῶμα εἶναι ἀπό χῶμα, ἀναβλύζει τήν μετά διακρίσεως ὀξύτητα τοῦ νοῦ καί ποτίζει τήν ἐργασία ὅλων τῶν ἀρετῶν.

Τά τελευταῖα χρόνια δυστυχῶς, ἡ Ὀρθόδοξη Ἑλλάδα, ἡ Πατρίδα μας, μαστίζεται ἀπό τέσσερα μεγάλα κακά:

Πρῶτον, τήν σχεδόν καθολική βλασφημία τῶν θείων καί ἱερῶν τῆς πίστεώς μας.

Δεύτερον, τίς διακόσιες χιλιάδες (200.000) καί πλέον ἐκτρώσεις κατ᾿ ἔτος.

Τρίτον, τόν πανσεξουαλισμό, ἀκόμη καί μέ τήν διαστροφή τῶν φύλων.

Καί τέταρτον, τήν χλιαρότητα καί ἀδιαφορία σέ θέματα πίστεως καί σωτηρίας.

Ἐκεῖνο πού συγκρατεῖ τήν δικαία ὀργή τοῦ Θεοῦ «ἐπί τούς υἱούς τῆς ἀπειθείας»⁵, εἶναι ὅτι ὑπάρχουν ἀκόμη περισσότερες ἀπό δέκα ψυχές ὁσίων, πού ἐν κρυπτῷ ὑψώνουν τήν φωνή τους στόν οὐρανό, ἐκλιπαρῶντας μετά κλαυθμῶν τόν Πανάγιον Θεόν καί τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο γιά ἔλεος...., γιά συγχώρεσι...., γιά μακροθυμία. Ἀλλοίμονό μας καί ἀλλοίμονο σέ ὁλόκληρο τόν κόσμο, ἄν ἐκλείψουν οἱ ἀφανεῖς αὐτοί ΑΓΙΟΙ, εἴτε αὐτοί σκληραγωγοῦνται μέσα στόν κόσμο εἴτε ἀσκητικά ἀγωνίζονται στήν ἔρημο, στά βουνά καί στίς ὀπές τῆς γῆς.

Ὁ Ἀββᾶς Φιλήμων, ἐπιμένει στήν εὐλαβῆ στάσι πού ὀφείλουμε νά ἔχουμε ἀπέναντι σ᾿ ὅλους τούς ἱερεῖς καί ἐπισκόπους καί μάλιστα στούς Πνευματικούς καί Γέροντες⁶. Διότι, ὅταν φθάνουμε στό βδελυκτό σημεῖο νά κρίνουμε τόν Πνευματικό μας ἐξ αἰτίας τῆς ὑπερηφάνειας καί τοῦ πληγωμένου ἐγωϊσμοῦ μας, ἐπιτρέπει ὁ Θεός νά πέσουμε σέ μεγάλες παραβάσεις τοῦ θείου θελήματος, οἱ ὁποῖες μηδενίζουν τήν πνευματική μας πρόοδο καί σκοτίζουν τόν νοῦ. Ἀπό αὐτό τό σκοτάδι καί τήν βαβυλώνια αἰχμαλωσία τῶν παθῶν, μᾶς σώζει ἡ μετάνοια καί ἡ ἄμεση ἐξαγόρευσις καί Ἐξομολόγησις στόν Πνευματικό πού κατακρίναμε! Ἡ ἀληθινή μετάνοια ταπεινώνει τό ὑψηλό φρόνημα τοῦ νοῦ, δημιουργῶντας χαρά στόν οὐρανό καί ἀνάπαυσι στόν πονεμένο Γέροντά μας. Ἔτσι ἐπαναφέρεται ἡ ἀγάπη πρός τόν Θεό, γιγαντώνεται ἡ θέλησίς μας, ξεσκοτίζεται ὁ νοῦς καί ἀποβάλλεται ἡ πρόσκαιρος ἁμαρτωλή φιλία μέ τίς ἡδονικές πονηρές ἀπολαύσεις τῶν σωματικῶν μας αἰσθήσεων.

Ἔτσι, γιά νά κάνουμε ἀληθινό πνευματικό ἀγῶνα, χρειάζεται:

πειθαρχία στόν Πνευματικό πατέρα, ὑπομονή, μετάνοια καί ταπείνωσι.

Ὁ Γέροντάς μου λέγει ὅτι:

«Ὁ δι᾿ ἡμᾶς Σταυρωθείς Θεός Λόγος, κατά τόν καιρό τῶν πειρασμῶν καί τῶν θλίψεων ἤ κατά τήν διάρκεια κάποιας καθαρᾶς προσευχῆς καί ἡσυχίας λογισμῶν, μᾶς δίδει πότε-πότε κάποια παράκλησι καί παρηγοριά. Αὐτό ὅμως τό κατά Θεόν ἀνέβασμα καί ξαλάφρωμα εἶναι πολύ φευγαλέο, γιατί ἡ Χάρις ἔρχεται καί φεύγει καί ὁ ρόλος τῆς θείας παρακλήσεως εἶναι περαστικός. Τί θά γίνη ὅμως μέ τά λάθη, τίς ἀδυναμίες καί τίς ἰδιοτροπίες μας; Αὐτές πῶς θά τίς διορθώσουμε; Πῶς θά τίς μετατρέψουμε; πού εἶναι γεμάτες ἀπό ἀγκαθωτές ρίζες;»⁷

Χρειάζεται κόπος, πόνος, δάκρυα, προεσευχές καί παρακλήσεις ὡς ἀγωνιζόμενοι πιστοί, γιά νά βροῦμε ἔστω καί κάποια μικρή ἀνακούφισι! Καί εἶναι σωστό μαρτύριο νά λάβουμε, διά τῆς τριπλῆς καθάρσεως, ἀπό δῶ τόν ἀρραβῶνα τοῦ μελλοντικοῦ Γάμου μετά τοῦ Ἐσφαγμένου Ἀρνίου τῆς Ἀποκαλύψεως στήν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν. Ἀρκεῖ νά τό θελήσουμε. Τό ζήτημα εἶναι: τό θέλουμε;

συνεχίζεται......

Τέλος καί τῷ Βασιλεῖ τῶν αἰώνων

ἀφθάρτῳ ἀοράτῳ μόνῳ σοφῷ Θεῷ

τιμή καί δόξα εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων.

Ἀμήν.

Ἀπό τό βιβλίο: “Η ΕΥΧΗ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ “

Ἐκδόσεις: “Γ. Γκέλμπεσης”

Πρωτ. Στεφάνου Ἀναγνωστόπουλου

1Β΄ Κορ. στ΄ : 2.

2Ἁγίου Πέτρου Δαμασκηνοῦ, Βιβλίο Πρῶτο, Φιλοκαλία..., τ. Γ΄, σελ. 95.

3Φιλ. Δ΄ : 7.

4Ἀποκ. Κα΄ : 8.

5εφ. ε΄ : 6.

6Ἀββᾶ Φιλήμονος, Λόγος περί τοῦ ἀββᾶ Φιλήμονος, Φιλοκαλία...τ. β΄σελ. 319.

7Γέροντος Ἐφραίμ Φιλοθεΐτου, ὁμιλία ἀπό cd.

Εὐχαριστοῦμε θερμά τόν Πρωτ. Στέφανο Ἀναγνωστόπουλο γιά τήν ἄδεια δημοσίευσης ἀποσπασμάτων ἀπό τά βιβλία πού ἐκδίδει.

Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης

http://hristospanagia3.blogspot.gr/