«Ὁ σκοπός τοῦ γάμου», Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης

'Ἀκοῦστε τήν ὁμιλία ἐδῶ:«Ὁ σκοπός τοῦ γάμου»

Ὁμιλία στίς 7-12-2016

Εὐχαριστῶ τόν Πανάγιο Τριαδικό Θεό πού μέ ἀξιώνει πάλι νά εἶμαι κοντά σας. Εὐχαριστῶ τόν Σεβασμιώτατο μητροπολίτη σας, τόν κ. κ. Γεώργιο καί καθηκόντως καί τόν δικό μου σεβαστό μητροπολίτη, τόν κ.κ. Ίωήλ, καθώς καί ὅλους ἐσᾶς πού ἤρθατε ἀπόψε, παρόλο τό ψύχος. Τό θέμα σήμερα ἦταν γενικῶς γύρω ἀπό τήν οἰκογένεια, ἀλλά σκέφτηκα νά ἐπικεντρωθοῦμε καί νά μιλήσουμε γιά τόν σκοπό τοῦ γάμου ὡς μία ἀφορμή γιά προβληματισμό καί γιά τή συζήτηση πού, ὅπως ἔχει ἀνακοινωθεῖ, θά ἀκολουθήσει μετά.

Πρέπει βεβαίως νά ποῦμε ὅτι ὁ γάμος εἶναι μυστήριο μέγα. «Ἐγώ δέ λέγω», λέει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, «εἰς Χριστόν καί εἰς τήν ἐκκλησίαν»¹. Δηλαδή ἡ σχέση τοῦ ἄνδρα καί τῆς γυναίκας μέσα στόν γάμο εἰκονίζει τή σχέση τοῦ Χριστοῦ μέ τήν Ἐκκλησία. Λέγει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ὅτι, ὅπως ὁ Χριστός μας θυσιάστηκε γιά τήν Ἐκκλησία κατά τόν ἴδιο τρόπο θά πρέπει καί ὁ ἄνδρας νά θυσιάζεται γιά τήν γυναίκα, τή σύζυγό του.

- Ποιός εἶναι ὁ σκοπός τοῦ γάμου;

Θά πρέπει νά ποῦμε ἐξαρχῆς τόν σκοπό τοῦ γάμου. Εἶναι ἕνα μυστήριο, εἶναι δηλαδή κάτι πού μᾶς φανερώνει τόν Θεό, γιατί αὐτό εἶναι τό μυστήριο. Τό μυστήριο εἶναι ἕνας τρόπος γιά νά γίνει μία Θεοφάνεια, ὅπως εἶναι ἡ Θεία Λειτουργία. Στή Θεία Λειτουργία φανερώνεται ὁ Θεός καί ὅσοι εἶναι δεκτικοί μετέχουν στόν Θεό, ἑνώνονται μέ τόν Θεό, θεώνονται. Τό μυστήριο τοῦ βαφτίσματος ἐπίσης εἶναι μία Θεοφάνεια. Ἔτσι καί τό μυστήριο τοῦ γάμου θά πρέπει νά εἶναι μία Θεοφάνεια, νά εἶναι μία φανέρωση τοῦ Θεοῦ στόν κόσμο. Γι’ αὐτό καί εἶναι μυστήριο μέγα καί εἰκονίζει ἀκριβῶς αὐτή τήν ἴδια σχέση καί πρέπει νά φανερώνει, καί τότε εἶναι πετυχημένος, τή σχέση πού ἔχει ὁ Χριστός μέ τήν Ἐκκλησία.

Ἐφόσον, λοιπόν, ὁ γάμος εἶναι μυστήριο δέν μπορεῖ παρά νά ὑπηρετεῖ τόν σκοπό πού ὑπηρετοῦν ὅλα τά μυστήρια πού ἔχουμε μέσα στή Ἐκκλησία. Καί ποιός εἶναι ὁ σκοπός πού ὑπηρετοῦν ὅλα τά μυστήρια; Γιατί κάνουμε τή Θεία Λειτουργία; Γιατί βαφτιζόμαστε; Γιατί χριόμαστε; Γιατί κάνουμε τό μυστήριο τῆς ἱερᾶς ἐξομολογήσεως, τό ὁποῖο ἐντάσσεται στό γενικότερο μυστήριο τῆς μετανοίας; Γιατί κάνουμε τό μυστήριο ἐπί τῶν κεκοιμημένων; Γιατί κι αὐτό εἶναι μυστήριο. Γιατί κάνουμε τά μνημόσυνα δηλαδή; Γιατί κάνουμε τήν κηδεία; Καί ὅλα τά ἄλλα πού κάνουμε μέσα στήν Ἐκκλησία. Γιατί τά μυστήρια δέν εἶναι ἑπτά, αὐτό μᾶς ἦρθε ἀπό τή Δύση. Τά μυστήρια εἶναι πάρα πολλά μέσα στήν Ἐκκλησία. Τά κάνουμε μέ ἕναν σκοπό. Ποιός εἶναι ὁ σκοπός; Εἶναι ὁ σκοπός γιά τόν ὁποῖο ὑπάρχουμε.

- Γιατί ἄραγε ὑπάρχουμε; Τό ἔχουμε σκεφτεῖ;

Εἶναι τό βασικότερο ἐρώτημα πού πρέπει νά ἀπαντήσει ὁ ἄνθρωπος, τό λεγόμενο ὑπαρξιακό ἐρώτημα: Γιατί ὑπάρχω; Γιατί ζῶ; Εἶμαι ἁπλῶς ἕνα ζῶο, τό ὁποῖο πεθαίνει καί τελείωσε; Ὄχι βέβαια! Ὑπάρχουμε, γιατί πρέπει νά ὁμοιωθοῦμε μέ τόν Θεό. Δηλαδή ὁ σκοπός, γιά τόν ὁποῖο ὑπάρχουμε, μᾶς ἔχει δοθεῖ ἀπό τόν Δημιουργό μας, ἀπό τόν Κατασκευαστή μας. Ἔπλασε ὁ Θεός τόν ἄνθρωπο κατ᾿ εἰκόνα καί καθ᾿ ὁμοίωσίν Του². Ἄρα, μέσα στό πρόγραμμα θά λέγαμε, μέσα στήν ὕπαρξή μας ὑπάρχει ὁ σκοπός γιά τόν ὁποῖο ὑπάρχουμε τοποθετημένος ἀπό τόν Δημιουργό μας καί ὁ σκοπός δέν εἶναι ἄλλος παρά νά ὁμοιάσουμε στόν Δημιουργό μας ἤ ἀλλιῶς εἶναι, αὐτό πού λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες, νά θεωθοῦμε.

Ἑπομένως καί ὁ γάμος δέν πρέπει νά ἔχει ἄλλο σκοπό, ἀλλά τήν θέωση τοῦ ἀνθρώπου. Αὐτός εἶναι ὁ σκοπός τοῦ γάμου. Νά ὑπηρετήσει δηλαδή τήν ὁμοίωση τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό. Αὐτός εἶναι ὁ πρῶτος καί κύριος σκοπός.

Βεβαίως, οἱ Ἅγιοι Πατέρες καί οἱ σύγχρονοι Πατέρες καί ὁ π. Ἀθανάσιος ὁ Μυτιληναῖος, μᾶς μιλᾶνε γιά δύο ἀκόμα σκοπούς, οἱ οποῖοι ὁπωσδήποτε βέβαια ἐντάσσονται σ’ αὐτόν τόν σκοπό τόν γενικότερο, πού εἴπαμε, τῆς θεώσεως. Ἕνας δεύτερος σκοπός τοῦ γάμου εἶναι ἡ σωφροσύνη. Λέει κάπου ὁ Ἀπόστολος Παῦλος «διά δέ τάς πορνείας ἕκαστος τήν ἰδία γυναῖκα ἐχέτω»³. Καθένας νά ἔχει τήν σύζυγό του, τήν γυναῖκα του, γιά νά μήν ἐξωκοίλουν οἱ ἄνθρωποι στήν πορνεία. Ἕνας τρίτος σκοπός πού ὑπηρετεῖται ἀπό τόν γάμο εἶναι ἡ παιδοποιΐα.

Αὐτοί θά λέγαμε εἶναι οἱ τρεῖς σκοποί πού ὑπηρετεῖ ὁ κατά Χριστόν γάμος. Δέν εἶναι σκοπός τοῦ γάμου σέ καμία περίπτωση ἡ ὑποδούλωση στή σάρκα, ἡ ὑποδούλωση στά σαρκικά πάθη. Αὐτό εἶναι ἐκτροπή. Ἀλλά θά ἔλεγα, ὁ ἄνθρωπος καλεῖται, ὅπως μᾶς ἔχει διδάξει καί ὁ Χριστός μας καί ὅλοι οἱ Ἅγιοι Πατέρες, νά ζήσει ὅσο γίνεται μιμούμενος τόν Χριστό. Ὁ Χριστός μας εἶναι τό πρότυπο.

- Πῶς ἔζησε ὁ Χριστός μας; Ἔκανε γάμο;

Ὄχι, ἔζησε ἐν παρθενία καί ἡ τέλεια ζωή, πού θά μποροῦσε κάποιος νά κάνει στή γῆ, εἶναι αὐτή ἡ ζωή πού ἔκανε ὁ Χριστός, ὡς πρός αὐτόν τόν τομέα δηλαδή, ἀλλά καί ὡς πρός ὅλους τούς τομεῖς. Νά ζήσει δηλαδή παρθενικά. Αὐτή εἶναι ἡ τέλεια ζωή, ἡ τέλεια μίμηση τοῦ Χριστοῦ. Πρίν τήν πτώση δέν ὑπῆρχε γάμος. Στόν Παράδεισο ὁ Ἀδάμ καί ἡ Εὔα δέν γνώριζαν γάμο. Ἦσαν ἁπλοί, ἁγνοί, παρθένοι καί ἡ Εὔα καί ὁ Ἀδάμ καί «οὐκ ᾐσχύνοντο»⁴ ὁ ἕνας τόν ἄλλον, γιατί εἶχαν αὐτή τήν ἀκακία καί αὐτή τήν ἀπάθεια καί δέν ἔβλεπαν πονηρά ὁ ἕνας τόν ἄλλον. Ὅταν ἔπεσαν, ἀμέσως -λέει- «ἔγνωσαν ὅτι ἦσαν γυμνοί»⁵. Ἔχασαν τήν ἀπάθεια καί ὁ Θεός τούς ἔδωσε τούς δερμάτινους χιτῶνες⁶ γιά νά τούς προφυλάξει ἀπό τήν ἁμαρτία, ἀπό τήν ἀκολασία.

Ἔτσι ἐθέσπισε τόν γάμο. Βέβαια ἔπλασε τούς ἀνθρώπους «ἄρσεν καί θῆλυ»⁷ καί τούς ἔδωσε καί τήν ἐντολή «αὐξάνεσθε καί πληθύνεσθε καί κατακυριεύσατε τήν γῆ»⁸. Πότε τούς τήν ἔδωσε; Πρίν τήν πτώση. Γιατί; Ἐνῶ εἴπαμε δέν ὑπῆρχε γάμος, οὔτε ὑπῆρχε αὐτή ἡ σχέση, ὅπως τήν γνωρίζουμε σήμερα, τοῦ ἀνδρογύνου. Γιατί ὁ Θεός προγνώριζε τήν πτώση καί προλέγει καί προετοιμάζει τήν κατάσταση πού θά ἀκολουθήσει.

Ἔτσι ὁ ἄνθρωπος καλεῖται τώρα, στά χρόνια τῆς Καινῆς Διαθήκης, νά μιμηθεῖ τόν Χριστό καί νά ζήσει παρθενικά. Ἀλλά δέν εἶναι δυνατόν, δέν μποροῦν δηλαδή ὅλοι οἱ ἄνθρωποι... νά ποῦμε δέν θέλουν; Πέστε το καί ἔτσι.. ἀλλά ὑπάρχει καί ἡ ἀδυναμία λόγω τῆς πτώσης, ἡ ὁποία μπῆκε στόν ἄνθρωπο καί δέν μποροῦν ὅλοι νά ζήσουν παρθενική ζωή. Ὁπότε, ὁ Θεός ἐθέσπισε τόν γάμο καί μᾶς δίνει τήν δεύτερη δυνατότητα, τῆς μονογαμικῆς ζωῆς.

Ἑπομένως, ὁ ἄνθρωπος, ἄν θέλει νά ζήσει σωστά σ’ αὐτή τή ζωή, θά πρέπει νά ἐπιλέξει ἤ τό ἕνα ἤ τό ἄλλο, ἤ τήν παρθενία ἤ τήν μονογαμία. Δέν ἐπιλέγει κανείς τόν γάμο γιά νά ὑποδουλωθεῖ στή σάρκα, ἀλλά τόν ἐπιλέγει γιά νά ὑπερβεῖ τήν σάρκα. Δηλαδή ἔχει τήν ἀδυναμία αὐτή, καί ὁ Θεός, ὅπως λέει ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, συγγιγνώσκει, παραχωρεῖ δηλαδή στήν ἀδυναμία αὐτή τοῦ ἀνθρώπου καί στό πάθος αὐτό τοῦ ἀνθρώπου τόν γάμο. Γι’ αὐτό καί ὀνομάζει τόν γάμο «συγγνώμη πάθους» ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος. Δέν εἶναι ὑποτίμηση αὐτό, εἶναι ἡ ἀλήθεια. Ὁ Θεός θά ἤθελε ὅλοι νά ζήσουμε παρθενικά, ἀλλά δέν μποροῦμε. Ὁπότε μᾶς δίνει μία δεύτερη δυνατότητα, μία συγγνώμη, μία παραχώρηση στήν ἀδυναμία μας καί μᾶς λέει: δέν μπορεῖτε νά Μέ μιμηθεῖτε σ’ αὐτό; Νά ζήσετε μέσα στόν γάμο ἀλλά μέ σωφροσύνη, μέ περιορισμό σέ ἕνα πρόσωπο, στόν σύζυγο/στή σύζυγο ἀντιστοίχως. Αὐτός εἶναι ὁ σκοπός τοῦ γάμου. Δηλαδή μέσα στήν κατάσταση πού μᾶς δίνει ὁ Χριστός μας, τό εὐλογημένο αὐτό μυστήριο, ὁ ἄνθρωπος σιγά-σιγά νά ἐλευθερωθεῖ ἀπό αὐτή τήν ὑποδούλωση στή σάρκα, ἀπό αὐτή τήν ἀδυναμία. Γι’ αὐτό καί ἡ προοπτική τοῦ γάμου εἶναι σύν τῷ χρόνῳ τό ζευγάρι νά ἐλευθερωθεῖ ἀπό αὐτή τήν σαρκική -ἄς τό ποῦμε- ἐξάρτηση καί νά ζήσουνε σάν ἀδέλφια. Αὐτό βέβαια κατόπιν συμφωνίας καί τῶν δύο, ὄχι νά τό ἐπιβάλλει ὁ ἕνας πάνω στόν ἄλλον. Γιατί, ὅσο περνάει ἡ ἡλικία, μειώνονται καί οἱ σαρκικές ὁρμές καί προχωράει κανείς -ὑποτίθεται, τό περιμένουμε αὐτό- πνευματικά, ἐξαγνίζεται, ἐξαγιάζεται καί ἡ σάρκα ἀκόμα πνευματοποιεῖται. Ἄν ὅμως ὁ ἄνθρωπος δέν ζεῖ πνευματικά, μπορεῖ νά γίνει καί τό ἀνάποδο, τό ἀντίθετο, νά σαρκοποιηθεῖ ἡ ψυχή. Θυμηθεῖτε τά πρόσωπα αὐτά πού εἶχαν γίνει σάρκες, στά χρόνια τοῦ Νῶε. Λέει ἐκεῖ ἡ Ἁγία Γραφή:

- Γιατί ὁ Θεός ἔφερε τόν κατακλυσμό στούς ἀνθρώπους;

«Διά τό εἶναι αὐτούς σάρκας»⁹.

Ξέρετε, ἀπό τόν Ἀδάμ καί τήν Εὔα γεννήθηκαν δύο παιδιά, ὁ Κάιν καί ὁ Ἄβελ. Ὁ Κάιν ἀπό φθόνο, ἀπό ζήλεια, ἐφόνευσε τόν Ἄβελ. Στή θέση τοῦ Ἄβελ ἡ Εὔα γέννησε ἕνα ἄλλο παιδί, τόν Σήθ, ὁ ὁποῖος σημαίνει: ἀντικατάσταση. Αὐτό σημαίνει Σήθ. Γεννιώνται, λοιπόν, τώρα οἱ ἀπόγονοι τοῦ Σήθ, οἱ ὁποῖοι εἶναι καλοί, εἶναι ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ, εἶναι εὐλαβεῖς. Γι’ αὐτό καί ἡ Ἁγία Γραφή τούς ὀνομάζει υἱούς τοῦ Θεοῦ¹⁰. Αὐτοί λοιπόν οἱ υἱοί τοῦ Θεοῦ, οἱ ἀπόγονοι τοῦ Σήθ, ζοῦσαν ξεχωριστά ἀπό τούς ἀπογόνους τοῦ Κάιν, οἱ ὁποῖοι ἦταν κακοί. Εἶναι οἱ υἱοί τῶν ἀνθρώπων, ἔτσι τούς ὀνομάζει ἡ Ἁγία Γραφή. Καί μιά λεπτομέρεια, ἀπό τούς ἀπογόνους τοῦ Κάιν προῆλθε ἡ τεχνολογία. Οἱ πρῶτοι πού ἔκαναν σιδερένια ἐργαλεῖα καί μουσικά ὄργανα ἤτανε οἱ ἀπόγονοι τοῦ Κάιν. Σημειῶστε το αὐτό… ὄχι ὅτι ἡ τεχνολογία εἶναι κακή, ἀλλά ὑπάρχει ἕνας φόβος, νά αὐτονομηθεῖ ὁ ἄνθρωπος ἐμπιστευόμενος στά μπράτσα του, στά ἔργα τῶν χειρῶν του καί νά πεῖ «δέν τόν χρειάζομαι τόν Θεό, ἔχω τήν τεχνολογία». Καί σήμερα στήν ἐποχή μας γίνεται αὐτό σέ πολλούς: «Τί Τόν θέλουμε τόν Θεό; Ὅτι θέλουμε τό ἔχουμε μέσω τῆς τεχνολογίας».. παρένθεση αὐτό.

Γεννιώνται, λοιπόν, δύο γενιές. Ἡ γενιά τοῦ Σήθ, οἱ ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ, οἱ υἱοί τοῦ Θεοῦ καί ἡ γενιά τοῦ Κάιν, οἱ υἱοί τῶν ἀνθρώπων. Καί τί λέει ἡ Γραφή; «εἶδαν οἱ υἱοί τοῦ Θεοῦ τίς θυγατέρες τῶν ἀνθρώπων καί ἐμίγησαν καί ἁμάρτησαν μαζί τους»¹¹, ἔχασαν τήν ἀρετή τους καί ἔγιναν, σύν τῷ χρόνῳ σάρκες, ὅλη ἡ ἀνθρωπότητα.

- Τί σημαίνει σάρκες;

Σαρκοποιήθηκε καί ἡ ψυχή τους καί ὑποδουλώθηκε στά σαρκικά πάθη. Καί εἶδε ὁ Θεός αὐτή τήν κατάσταση καί εἶπε, θά καταστρέψω τή γῆ, γιατί πλέον δέν ἀξίζει νά ζοῦνε οἱ ἄνθρωποι, ἔγιναν χειρότεροι καί ἀπό τά ζῶα. Ὁ θάνατος θά ἦταν μιά εὐλογία γιά αὐτούς.

Γιατί, ξέρετε, ὁ θάνατος δέν εἶναι κακό πράγμα. Ὁ θάνατος εἶναι καλός καί γιά τούς καλούς καί γιά τούς κακούς. Γιά τούς καλούς εἶναι καλό, γιατί πλέον σταματάει ὁ ἀγώνας, γιατί γιά νά φυλάξεις τήν καλοσύνη καί τήν ἀρετή, θέλει ἀγῶνα. Ἀπό τή στιγμή πού κοιμᾶται ὁ ἄνθρωπος, ἡσυχάζει, σταθεροποιεῖται στό καλό. Γιά τούς κακούς ἐπίσης εἶναι καλός ὁ θάνατος. Γιατί; Γιατί σταματᾶνε τό κακό, σταματᾶνε τήν ἁμαρτία. Γιατί, ὅσο ζοῦνε, τόσο πιό βαθιά πᾶνε στήν κόλαση, τόσο πιό πολύ δηλαδή θά βασανίζονται στήν αἰωνιότητα, ὁπότε καί γιά αὐτούς εἶναι καλό.

Θά πεῖτε: - Αὐτοί οἱ ἄνθρωποι χάθηκαν; Ὄχι. Ὅταν ὁ Χριστός μας κατέβηκε στόν Ἅδη γιά τρεῖς ἡμέρες, ὅταν ἐτάφη μέχρι νά ἀναστηθεῖ, εἶχαν τήν δυνατότητα, ἐάν ἤθελαν, νά σωθοῦνε. Νά μετανοήσουν ἐκεῖ στόν Ἅδη καί νά σωθοῦνε.

Ἔτσι χάθηκαν τότε ὅλοι οἱ ἄνθρωποι, ἐκτός ἀπό τήν οἰκογένεια τοῦ Νῶε. Οἱ μόνοι πού εἴχανε κρατηθεῖ σέ κατάσταση εὐαρέσκειας, ἤτανε εὐάρεστοι στόν Θεό, ἦταν αὐτοί οἱ ὀχτώ ἄνθρωποι. Διά τό εἶναι αὐτούς σάρκας, ἐχάθηκαν. Καί ξεκινάει μετά μέ τόν Νῶε μιά καινούρια γενιά, ὅπου ὁ Θεός θυμάστε, ὑποσχέθηκε νά μήν ξανακαταστρέψει μέ κατακλυσμό τήν γῆ. Ἐμεῖς σήμερα θά λέγαμε εἴμαστε οἱ ἀπόγονοι τοῦ Νῶε. Εἴμαστε ἡ γενιά αὐτή πού βγῆκε ἀπό τόν Νῶε ἀλλά κυρίως καί προπάντων εἴμαστε οἱ ἀπόγονοι τοῦ Χριστοῦ, γιατί εἴμαστε βαφτισμένοι καί ἔχουμε τήν σφραγίδα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί ζοῦμε μέσα στήν Ἐκκλησία -προσπαθοῦμε νά ζοῦμε ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι. Εἴμαστε ἄλλου γένους ἄνθρωποι πράγματι, γιατί ἔχουμε πάλι αὐτή τήν δωρεά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος πού χάρισε ὁ Θεός καί στόν Ἀδάμ καί στήν Εὔα πρίν τήν πτώση καί τήν ἔχασαν μέ τήν πτώση.

- Ποιά εἶναι αὐτή ἡ δωρεά πού τούς εἶχε δώσει ὁ Θεός;

Εἶναι αὐτό πού ὀνομάζει ἡ Ἁγία Γραφή «ἐμφύσημα». «Ἐνεφύσησεν στόν Ἀδάμ καί ἐγένετο εἰς ψυχήν ζῶσαν»¹². Αὐτή ἡ ψυχή, ἡ ζωντανή ψυχή, ἔγινε ζωντανή πῶς; Μέ τό ἐμφύσημα τοῦ Θεοῦ.

- Ποιό εἶναι τό ἐμφύσημα;

Δέν εἶναι ἡ ψυχή, γιατί λέει εἶχε ψυχή, ἀλλά τό ζωντάνεμα τῆς ψυχῆς. Εἶναι ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ, εἶναι ἡ Χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Αὐτή τήν Χάρη τήν ἔχασαν μέ τήν πτώση, γι’ αὐτό καί αἰσθάνθηκαν πώς ἦταν γυμνοί. Αὐτό τό σκέπασμα πού τούς σκέπαζε ἦταν ἡ Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Γι’ αὐτό καί δέν εἶχαν ἀνάγκη ἀπό ροῦχα. Ἔχασαν αὐτή τήν Χάρη, ὁπότε μετά ἔχουν ἀνάγκη ἀπό ροῦχα. Τούς δίνει ὁ Θεός τούς δερμάτινους χιτῶνες καί τούς δίνει καί τήν δυνατότητα νά ξαναποκτήσουν αὐτή τήν Χάρη. Πῶς; Διά τοῦ Χριστοῦ. Ἔρχεται ὁ Χριστός μας καί ἐγκαθιδρύει στή γῆ τήν Ἐκκλησία Του καί μᾶς δίνει τήν δυνατότητα μέσα ἀπό τό μυστήριο τοῦ βαπτίσματος καί τοῦ χρίσματος νά ξαναντυθοῦμε αὐτή τήν Χάρη, τήν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί νά ζήσουμε πλέον σάν τόν Ἀδάμ καί τήν Εὔα μέσα στόν Παράδεισο. Ὁ νέος Παράδεισος τώρα εἶναι ἡ Ἐκκλησία, εἶναι ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ καί οἱ χριστιανοί ὄντως ἀποτελοῦμε τόν λαό τοῦ Θεοῦ, τόν λαό τῆς Χάριτος, πού εἶναι διάδοχος τοῦ πρώτου λαοῦ τοῦ Θεοῦ, τῶν Ἑβραίων, ὁ ὁποῖος τελικά ἀποδείχθηκε ἀνάξιος τοῦ Θεοῦ, γιατί σταύρωσε τόν Χριστό.

Ὁ νέος Ἰσραήλ τῆς Χάριτος εἴμαστε ἐμεῖς, οἱ Ὀρθόδοξοι χριστιανοί. Προσέξτε, αὐτό δέν εἶναι ὑπερηφάνεια νά τό λέμε. Αὐτό εἶναι ἡ ἀλήθεια. Ὅπως δέν εἶναι ὑπερηφάνεια νά λές, εἶμαι ἄνδρας… δέν εἶμαι γυναίκα, δέν εἶμαι ζῶο… Ἀλλά σήμερα ἔχουμε καί αὐτή τήν σχιζοφρένεια... Σοῦ λένε αὐτό πού κάνεις εἶναι ὑπερηφάνεια, εἶναι ρατσισμός, ἀποκλείεις τούς ἄλλους, τούς ἀβάφτιστους... Ὄχι, δέν τούς ἀποκλείω, τούς καλῶ κι αὐτούς νά βαφτιστοῦν, νά μποῦνε κι αὐτοί στή Βασιλεία, γιατί ἡ Ἐκκλησία μας εἶναι καθολική καί τούς θέλει ὅλους. Ἀλλά δέν μπορῶ νά πῶ ὅτι καί αὐτοί εἶναι βαφτισμένοι, ὅτι ἔχουν τήν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἀφοῦ δέν τήν ἔχουν. Λέω τήν ἀλήθεια. Αὐτό δέν εἶναι ρατσισμός οὔτε ὑπερηφάνεια, εἶναι ἡ ἀλήθεια! Πολύ ἁπλά!

Ἔτσι λοιπόν ὁ Χριστός μας, μᾶς δίνει τά μυστήρια μέσα στήν Ἐκκλησία, μᾶς δίνει τήν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί ἔρχεται καί μᾶς δίνει καί τό μυστήριο τοῦ γάμου, ὥστε διά τῆς Χάριτος πάλι τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, πού θά δοθεῖ στούς νεόνυμφους, τί νά κάνουν; Νά προχωρήσουν μαζί πλέον τώρα στή θέωση. Νά ξεπεράσουν τά πάθη, ὅλα τά πάθη, ἀκόμα καί τό πάθος τό σαρκικό καί νά φτάσουν στήν ἐν Χριστῷ ἀγάπη. Ὅπως λέει ἕνας σύγχρονος θεολόγος καί γέροντας, ὁ π. Ἀθανάσιος Μυτιληναῖος, σοφός ἄνθρωπος, ἡ πρώτη ἀγάπη, λέει, ἔχει καί τό σαρκικό στοιχεῖο. Ὅταν παντρεύονται δύο ἄνθρωποι, ἔρχονται εἰς γάμου κοινωνίαν ὑπάρχει τό σαρκικό στοιχεῖο. Δέν εἶναι ἡ τέλεια ἀγάπη αὐτή.

- Γιατί δέν εἶναι ἡ τέλεια ἀγάπη;

Διότι ὁ ἕνας ζητάει τήν ἀνταπόδοση, τήν ἀνταπόκριση τοῦ ἄλλου, ἐνῶ ἡ τέλεια ἀγάπη εἶναι πάντα ἀνιδιοτελής. Δηλαδή, δίνεις χωρίς νά ζητᾶς ἀνταπόδοση. Καί καλοῦνται οἱ σύζυγοι νά φτάσουν σ’ αὐτή τήν ἀγάπη. Νά ξεπεράσουν τήν πρώτη ἀγάπη, αὐτό πού λέμε ἔρωτα, πού εἶναι πάλι κάτι ἀνθρώπινο, καί νά φτάσουν στήν θεανθρώπινη ἀγάπη τήν ἀνιδιοτελή, τήν ἐν Χριστῷ ἀγάπη, ὅπου πλέον δέν θά ρωτάει ὁ ἕνας τόν ἄλλον: - Μ’ ἀγαπᾶς; Ἀλλά θά ρωτάει ὁ καθένας τόν ἑαυτό του: - Ἀγαπῶ τόν σύζυγό μου; Ἀγαπῶ τήν σύζυγό μου; ἀντιστοίχως ἡ σύζυγος καί ὁ σύζυγος, χωρίς νά νοιάζεται ἄν ὁ ἄλλος τόν ἀγαπάει πράγματι ἤ ὄχι, ἄν ἀνταποκρίνεται στήν ἀγάπη. Θά πεῖτε: - Ὑπάρχει περίπτωση νά φτάσουμε σέ τέτοια κατάσταση; Βέβαια! Ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι. Καί σ’ αὐτό πρέπει νά στοχεύσει καί ὁ κατά Χριστόν γάμος, νά ὑπερβοῦμε τήν σαρκικότητα καί νά γίνουμε πραγματικά ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ μέ τήν ἐν Χριστῷ ἀγάπη, ἡ ὁποία, ὅπως λέει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος «οὐ ζητεῖ τά ἑαυτῆς»¹³. Δέν ζητάει τά ἑαυτῆς. Ὁ ἔρωτας καί ἡ φιλία καί ὅλες οἱ ἀνθρώπινες σχέσεις ἄν δεῖτε, οὐσιαστικά δέν εἶναι σχέσεις ἀγάπης, εἶναι σχέσεις ἀνταποδοτικές, μοιάζουν λίγο καί μέ ἐμπορική συναλλαγή.

- Μήπως καί ὁ γάμος πολλές φορές δέν εἶναι ἕνα παζάρι; Πόση προίκα ἔχει ἡ νύφη; Τί προσόντα ἔχει ὁ γαμπρός; Ἔχει ἐπάγγελμα; Ἔχει δουλειά;… Ἀντί νά κοιτάξουμε τήν ψυχή, τήν ἀρετή, κοιτᾶμε τά χρήματα. Οἱ πεθεροί, οἱ πεθερές κ.λ.π. Τί ἔχω νά πάρω… Ἐνῶ ἡ σωστή ἐρώτηση εἶναι: Τί θά δώσω; Ὄχι τί ἔχω νά πάρω ἀπό τόν ἄλλον. Ἡ γυναίκα ζητάει ἕνα στήριγμα στόν ἄνδρα. Ὁ ἄνδρας ζητάει μιά αὐτοεπιβεβαίωση ἀπό τή γυναίκα. Ἡ σωστή στάση ὅμως εἶναι πάντα νά προσπαθήσουμε νά δώσουμε χωρίς νά ζητήσουμε ἀνταπόδοση. Ἀκόμα κι ἄν φτάσει ὁ ἕνας νά μισήσει τόν ἄλλον, ὁ ἄλλος νά συνεχίσει νά τόν ἀγαπάει. Τότε εἶναι σωστός. Τότε ὑπάρχει ἡ ἀληθινή ἀγάπη.

Σήμερα, βλέπετε, ἔχουμε τήν τραγικότητα τῶν διαζυγίων. Τό διαζύγιο εἶναι ἕνα φοβερό ἔγκλημα, γιατί μέσω τοῦ μυστηρίου τοῦ γάμου δημιουργεῖται ἕνας καινούριος ἄνθρωπος, ὁ ὁποῖος λέγεται ἀνδρόγυνο. Δέν εἶναι πλέον ἄνδρας καί γυναίκα, διά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος γίνονται ἀνδρόγυνο.

- Αὐτό τό ἀνδρόγυνο, ὅταν ὑπάρχει -ὅ μή γένοιτο- διαζύγιο, τί γίνεται;

Φονεύεται. Ὁ καινούριος αὐτός ἄνθρωπος φονεύεται. Γι’ αὐτό τό διαζύγιο εἶναι ἕνας φόνος, εἶναι πολύ μεγάλη ἁμαρτία. Ἐκτός ἄν ὑπάρχει μοιχεία, ὅπως λέει ὁ Κύριος. Κανένας ἄλλος λόγος δέν δικαιολογεῖ τό διαζύγιο. Πρίν τόν γάμο νά προσέξεις. Βέβαια νά προσέξεις… ὅταν ὑπάρχει τό διάστημα τῆς μνηστείας. Ἐκεῖ, ἄν δεῖς κάτι πού δέν σ’ ἀρέσει, πρέπει νά χωρίσεις. Καί μπορεῖς καί πρέπει. Ἀλλά μετά τόν γάμο δέν μπορεῖς, δέν ἐπιτρέπεται. Γι’ αὐτό δέν θά πρέπει νά γίνεται βιαστικά ἡ ἐκλογή τοῦ ἤ τῆς συζύγου οὔτε βέβαια καί νά κρατάει πολύ τό διάστημα τῆς μνηστείας.

Στήν ἀκολουθία τοῦ γάμου - γιατί ξέρετε ὅλη ἡ θεολογία τῆς Ἐκκλησίας μας εἶναι ἀποτυπωμένη στήν ἀκολουθία τοῦ μυστηρίου τοῦ γάμου - θά δοῦμε ὅτι ἀρχίζει μέ μία στιγμή οἰκογενειακῆς εὐτυχίας, πού περιγράφεται στόν 127^ο ψαλμό. Ὁ Ἱερεύς κρατώντας θυμιατό ψάλλει τούς στίχους αὐτοῦ τοῦ Ψαλμοῦ καί ὁ Χορός τῶν ψαλτῶν πού ἐκπροσωπεῖ τόν λαό μετά ἀπό κάθε στίχο ψάλλει: Δόξα σοι ὁ Θεός ἡμῶν, δόξα σοι. «Μακάριοι πάντες οἱ φοβούμενοι τόν Κύριον, οἱ πορευόμενοι ἐν ταῖς ὁδοῖς αὐτοῦ· τούς πόνους τῶν καρπῶν σου φάγεσαι· μακάριος εἶ, καί καλῶς σοι ἔσται· ἡ γυνή σου ὡς ἄμπελος εὐθηνοῦσα ἐν τοῖς κλίτεσι τῆς οἰκίας σου· οἱ υἱοί σου ὡς νεόφυτα ἐλαιῶν -σάν νέα φυντάνια ἐλιῶν- κύκλῳ τῆς τραπέζης σου· ἰδού οὕτως -ἔτσι- εὐλογηθήσεται ἄνθρωπος ὁ φοβούμενος τόν Κύριον». Ἔτσι, λέει, θά εὐλογηθεῖ ὁ ἄνθρωπος πού φοβᾶται τόν Κύριο. Μακάριοι οἱ φοβούμενοι τόν Κύριον! Κι ὅταν λέει φοβούμενοι ἐννοεῖ σεβόμενοι. Αὐτοί οἱ ὁποῖοι δηλαδή γνωρίζουν τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ καί τίς ἐφαρμόζουν. Ἰδού οὕτως εὐλογηθήσεται ἄνθρωπος, «εὐλογήσαι σε Κύριος ἐκ Σιών, καί ἴδοις τά ἀγαθά ῾Ιερουσαλήμ πάσας τάς ἡμέρας τῆς ζωῆς σου· καί ἴδοις υἱούς τῶν υἱῶν σου. εἰρήνη ἐπί τόν ᾿Ισραήλ».

Βλέπουμε ἐδῶ, λέει ὁ π. Ἀθανάσιος ὁ Μυτιληναῖος, νά ὑπάρχουν τρεῖς πτυχές. Ὑπάρχει ὁ Θεός, ὑπάρχει ἡ ἐργασία, ὑπάρχει καί ἡ οἰκογένεια. Δέν πρέπει νά πηγαίνει ὁ νοῦς μας μόνο στά ὑλικά ἀγαθά. Ὁ ψαλμός βέβαια γράφτηκε περίπου 1.000 χρόνια πρό Χριστοῦ καί οἱ ἄνθρωποι τότε δέν εἶχαν τήν πνευματική ὡριμότητα νά ἀκούσουν κάτι παραπάνω. Ἐμεῖς, ὅμως, πού ζοῦμε στά χρόνια τῆς Καινῆς Διαθήκης, θά πρέπει νά σκεφτόμαστε τά πνευματικά ἀγαθά, τήν εἰρήνη, τήν ἠρεμία, τήν ἀγαλλίαση, τήν χαρά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τά ὁποῖα ἐκχέονται ἄφθονα στούς ἀνθρώπους πού φοβοῦνται τόν Κύριο καί σ’ αὐτούς οἱ ὁποῖοι ζοῦν κατά Χριστόν μέσα στήν οἰκογένειά τους. Δηλαδή προσέξτε, ἡ οἰκογένεια εἶναι, ὅπως λέει καί ὁ ἱερός Χρυσόστομος, μιά μικρή Ἐκκλησία. Γι’ αὐτό καί εὐχόμαστε στούς νεόνυμφους νά κάνουν τό σπίτι τους μιά κατ’ οἶκον Ἐκκλησία. Αὐτή εἶναι ἡ καλύτερη εὐχή, ὅταν συγχαίρετε ἕνα νέο ζευγάρι, νά γίνει ἡ οἰκογένειά τους δηλαδή πραγματικά Ἐκκλησία, γιατί θυμηθεῖτε αὐτό πού λέει ὁ Ἀπόστολος, «τό μυστήριο εἶναι μέγα εἰς Χριστόν καί εἰς τήν ἐκκλησίαν»¹⁴.

Θά πρέπει, λοιπόν, ὁ σύζυγος - ὁ πατέρας - ὁ ἄνδρας νά εἰκονίσει τόν Χριστό καί ἡ γυναίκα τήν Ἐκκλησία καί νά ἀποτελέσει ἡ οἰκογένεια μιά μικρή Ἐκκλησία ἤ, ἄν θέλετε νά τό ποῦμε ἴσως καί πιό κατανοητά, ἕνα μικρό μοναστηράκι.

- Πῶς ζοῦνε οἱ ἄνθρωποι στό μοναστήρι;

Τρεῖς εἶναι οἱ βασικές ἀρετές ἑνός μοναχοῦ: ἡ παρθενία, ἡ ἀκτημοσύνη καί ἡ ὑπακοή. Αὐτές τίς τρεῖς βασικές ἀρετές πρέπει νά ἔχει ἕνας μοναχός. Ἀντιστοίχως οἱ σύζυγοι ἀντί τήν παρθενία θά πρέπει νά ἔχουν φυσικά τήν σωφροσύνη, τήν ἁγνότητα. Ναί ἁγνότητα! Ξέρετε ὁ Ἀπόστολος Παῦλος συμβουλεύοντας τίς πρεσβυτέρες, τίς χριστιανές γυναῖκες, οἱ ὁποῖες ἔχουν προχωρήσει στήν ἡλικία, ὄχι ἁπλῶς τίς συζύγους τῶν ἱερέων, γενικότερα τίς πρεσβύτιδες, τίς ἡλικιωμένες γυναῖκες, τούς λέει νά προσέχετε τίς νεότερες γυναῖκες, νά τίς συμβουλεύετε νά εἶναι οἰκουροί, δηλαδή νά ἀγαπᾶνε τό σπίτι τους, νά τό φροντίζουν, νά ἀγαπᾶνε τόν σύζυγό τους, καί ἀκόμα τούς λέει νά εἶναι καί ἁγνές. Μά, θά λέγαμε, μήπως κάνει λάθος;... Ἀφοῦ ἀπευθύνεται σέ ἔγγαμες! Ὄχι, καί στόν γάμο μέσα ζητεῖται ἡ ἁγνότητα.

Γιατί ἡ ἁγνότητα δέν εἶναι ἕνα σωματικό μέγεθος κυρίως. Προπάντων ἡ ἁγνότητα εἶναι ἕνα μέγεθος πνευματικό καί θά πρέπει ὁ ἄνθρωπος νά ἔχει ἁγνό τόν νοῦ του, τήν ψυχή του. Δέν σημαίνει ἐπειδή εἶσαι ἔγγαμος-ἔγγαμη, θά πρέπει ὁ νοῦς σου νά εἶναι γεμάτος μέ κακές σκέψεις, βλάσφημες, πονηρές, αἰσχρές... ὄχι! Ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου εἴτε εἶναι ἔγγαμος εἴτε εἶναι ἄγαμος θά πρέπει νά εἶναι καθαρός ἀπό κάθε κακή σκέψη. Δέν δικαιολογεῖται ὁ ἔγγαμος δηλαδή νά ζεῖ, ὅπως ζοῦνε οἱ πολλοί ἄνθρωποι στόν κόσμο. Μπορεῖ νά ζοῦμε μέσα στόν κόσμο ἀλλά εἴμαστε ἐκτός κόσμου οἱ χριστιανοί. Τό πολίτευμά μας εἶναι στόν οὐρανό¹⁵ καί καλούμαστε νά μιμηθοῦμε τόν Χριστό σέ ὅλα. Οἱ ὑποχρεώσεις τῶν ἐγγάμων δέν εἶναι διαφορετικές ἀπό τίς ὑποχρεώσεις τῶν ἀγάμων, τῶν μοναχῶν. Ὑπάρχει μόνο ἕνα διαφορετικό στοιχεῖο, ἕνα ἐπιπλέον στοιχεῖο, πού εἶναι ὁ σύζυγος/ἡ σύζυγος ἀντιστοίχως. Ὑπάρχει μία ἐπιπλέον φροντίδα. Θά πρέπει ὁ σύζυγος νά φροντίζει γιά τήν σύζυγο καί ἄν ἔχει παιδιά καί γιά τά παιδιά. Τό ἴδιο καί ἡ σύζυγος γιά τόν σύζυγο καί τά παιδιά. Σέ τίποτα ἄλλο δέν διαφέρουν.

Δηλαδή, ὡς πρός τίς ὑποχρεώσεις τους ἀπέναντι στόν Χριστό, ἀπέναντι στίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ δέν ἔχουμε διαφορά, γιατί τό εὐαγγέλιο εἶναι τό ἴδιο. Δέν ὑπάρχει ἕνα εὐαγγέλιο βαρύ καί σκληρό καί αὐστηρό γιά τούς ἀγάμους, γιά τούς μοναχούς, γιά τούς ἱερεῖς, γιά τούς ἐπισκόπους καί ἕνα εὐαγγέλιο -συγγνώμη γιά τήν ἔκφραση- «light», πιό ἐλαφρύ, γιά τούς κοσμικούς. Γιατί τό ἀκοῦμε πολλές φορές αὐτό καί λένε, πάτερ, ἐσύ καλά μᾶς τά λές.. ἐσύ στό μοναστήρι σου... Ὅπως μοῦ ἔλεγε κάποτε καί ἕνα παιδί στό σχολεῖο, ὁ π. Σάββας καλά βολεύτηκε στό Ἅγιον Ὄρος, ἐμεῖς ἐδῶ στόν κόσμο τί θά κάνουμε... Μά κι ἐμεῖς καί ἐσεῖς καί ὅλοι μέσα ἀπό τόν κόσμο βγήκαμε καί κυκλοφοροῦμε καί ζοῦμε. Αὐτό δέν μᾶς δικαιολογεῖ, ὅμως, νά ἁμαρτάνουμε ἤ νά παραβαίνουμε τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ.

Μερικοί λένε, ναί, ἐντάξει πάτερ, ἀλλά δέν μποροῦμε νά τίς τηρήσουμε τίς ἐντολές ἤ δέν μποροῦμε ὅλες τίς ἐντολές. Λάθος! Αὐτό ξέρετε ἀγγίζει τά ὅρια τῆς βλασφημίας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Εἶναι σάν νά λέμε δηλαδή, ὅτι ὁ Χριστός μᾶς δίνει κάποιες ἐντολές πού δέν μποροῦμε νά τίς τηρήσουμε. Γιατί οἱ ἐντολές τοῦ Χριστοῦ εἶναι, δέν εἶναι δικές μας, δέν τίς ἔφτιαξε κάποιος ἄνθρωπος. Ἄν λέμε, λοιπόν, τώρα ὅτι ὁ Χριστός μᾶς δίνει ἐντολές πού δέν μποροῦμε νά τίς τηρήσουμε, αὐτό εἶναι βλασφημία, γιατί εἶναι σάν νά λέμε ὅτι ὁ Χριστός δέν μᾶς ἀγαπάει, μᾶς ἔδωσε τέτοιες ἐντολές πού δέν μποροῦμε νά τίς τηρήσουμε γιά νά μᾶς πάει στήν κόλαση! Ἄν εἶναι δυνατόν! Καί μόνο νά τό ποῦμε εἶναι βλασφημία.

Ἑπομένως δέν πρέπει νά τό λέμε αὐτό. Καί αὐτή ἡ ἀντίληψη ὅτι ὅσοι ζοῦνε στόν κόσμο δέν χρειάζεται νά τά κάνουν ὅλα τέλεια... δέν χρειάζονται τόσα πολλά πράγματα... νά τηρήσουνε τά βασικά.. κάποιες βασικές ἐντολές καί εἶσαι ἐντάξει... μήν κοιτᾶς τώρα τί κάνουν οἱ μοναχοί.. Ὄχι, δέν εἶναι ἔτσι. Ὅταν ὁ Χριστός μας ἔστειλε τούς Ἀποστόλους, δέν τούς εἶπε νά διδάσκετε στούς ἀνθρώπους τά βασικά, κάποιες ἐντολές βασικές καί ἀφῆστε τους μετά, μήν τούς λέτε τά ὑπόλοιπα.

- Τί τούς εἶπε;

«Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τά ἔθνη, διδάσκοντες αὐτούς τηρεῖν πάντα ὅσα ἐνετειλάμην ὑμῖν»¹⁶. Νά πᾶτε σέ ὅλα τά ἔθνη, μήν κάνετε διάκριση καί νά τούς διδάσκετε νά τηροῦν ὅλες τίς ἐντολές πού σᾶς εἶπα. Ὄχι μερικές. Βλέπετε; Καί δέν λέει στούς Ἀποστόλους νά πᾶνε νά βροῦνε κάποιους πού θέλουν νά γίνουν μοναχοί καί σέ ἐκείνους νά διδάξουν ὅλες τίς ἐντολές, ἀλλά σέ ὅλο τόν κόσμο νά διδάξουν ὅλες τίς ἐντολές. Ἑπομένως, αὐτό πού ἔχει κάνει τά πράγματα ἄνω κάτω, ξέρετε, καί στή ζωή μας, λέει ὁ ἱερός Χρυσόστομος, καί σέ ὅλο τόν κόσμο, εἶναι αὐτή ἡ ἀντίληψη ὅτι χρειάζονται λιγότερα πράγματα οἱ κοσμικοί γιά νά σωθοῦν σέ σχέση μέ τούς μοναχούς. Ὄχι, δέν χρειάζονται λιγότερα. Τά ἴδια χρειάζονται. Οἱ ἴδιες εἶναι οἱ ἐντολές, τό ἴδιο εἶναι τό Εὐαγγέλιο καί μάλιστα νά σᾶς πῶ καί κάτι πού λένε οἱ Πατέρες πολύ σημαντικό, ὅτι χρειάζεται περισσότερη ἄσκηση ἀπό τούς ἀνθρώπους πού εἶναι στόν κόσμο παρά ἀπό τούς μοναχούς. Γιατί; Εἶναι λογικό. Αὐτοί πού ζοῦνε στόν κόσμο ἔχουν μεγαλύτερους πειρασμούς, μεγαλύτερες δυσκολίες, μεγαλύτερα ἐμπόδια στό νά ἐφαρμόσουν τόν νόμο τοῦ Θεοῦ. Ἄρα χρειάζονται περισσότερη νηστεία, περισσότερη ἐγρήγορση πνευματική, περισσότερη προσευχή, ἐγκράτεια, περιορισμό τῶν αἰσθήσεων, γιά νά μπορέσουν νά τηρήσουν τίς ἐντολές. Ἕνας πού ζεῖ σ΄ ἕνα μοναστήρι βλέπει γῆ καί οὐρανό, βλέπει τούς ἀδελφούς του τούς μοναχούς, τήν ἐκκλησία καί δέν ἔχει πειρασμούς. Ἕνας πού κυκλοφορεῖ μέσα στήν πόλη κάθε στιγμή δέχεται προκλήσεις μέσω τῶν ὀφθαλμῶν, μέσω τῶν ὤτων, χίλιες δυό προκλήσεις γιά νά ἁμαρτήσει. Πόση περισσότερη ἐγρήγορση καί αὐτοσυγκράτηση καί αὐτοκυριαρχία καί περιορισμό τῶν αἰσθήσεων πρέπει νά ἔχει! Θυμηθεῖτε αὐτό πού λέει ἡ Ἁγία Γραφή «εἰσῆλθε ὁ θάνατος διά τῶν θυρίδων»¹⁷. Ἄν παρακολουθήσετε τόν ἑαυτό σας, νά δεῖτε γιατί πέφτουμε, γιατί ἁμαρτάνουμε, καί πρέπει νά τό βλέπουμε αὐτό, νά βλέπουμε τά αἴτια, θά δεῖτε ὅτι βασικό αἴτιο ἁμαρτίας εἶναι ἡ πρόκληση πού ἔρχεται μέσα ἀπ’ τά μάτια. Καί σήμερα μέ τήν τεχνολογία καί τό διαδίκτυο πάρα πολλές πτώσεις γίνονται μέσω τῶν ὀφθαλμῶν ἤ μέσω τῶν αὐτιῶν, ὅταν ὁ ἄνθρωπος δέν ἔχει ἐγρήγορση πνευματική καί μετά ἔρχονται οἱ προκλήσεις μέσα ἀπό τήν μνήμη. Θυμόμαστε, μᾶς τά θυμίζει καί ὁ πονηρός, ἁμαρτίες παλαιότερες, εἰκόνες, καταστάσεις κ.λ.π.

- Ὅταν λοιπόν ἔχεις ὅλες αὐτές τίς προκλήσεις, δέν πρέπει νά προσέχεις;

Γιατί ὁ θάνατος μπαίνει μέσα ἀπό τίς θυρίδες καί θυρίδες εἶναι οἱ αἰσθήσεις, τά μάτια, τά αὐτιά κ.λ.π. Ἄν κανείς ἐλέγξει τίς θυρίδες ξέρετε, πολύ πιό δύσκολα θά ἁμαρτήσει. Καί λέει ὁ ἀββᾶς Ἰσαάκ «γίνεται νίκη δίχα ἀγῶνος». Νικᾶς χωρίς νά πολεμήσεις, ἄν προσέξεις τίς αἰσθήσεις σου.

Μιλάει, λοιπόν, ἐδῶ ὁ ψαλμός γιά ἀγαθά τῆς γῆς, ἀλλά ἐμεῖς πρέπει νά σκεφτόμαστε καί τά πνευματικά ἀγαθά, τά ὁποῖα ἐκχέονται πλούσια στό μικρό αὐτό μοναστηράκι πού λέγεται οἰκογένεια, ὅταν εἶναι ὄντως ἀληθινό μοναστηράκι. Ὅταν ὑπάρχει δηλαδή ἀφενός μέν ἡ σωφροσύνη, πού εἶναι εἴπαμε τό ἀντίστοιχο τῆς παρθενίας τῶν μοναχῶν καί ὅταν ὑπάρχει ἡ ἀκτημοσύνη μέ τήν ἔννοια τῆς κοινοκτημοσύνης. Ἀλλοίμονο ἄν καί στήν οἰκογένεια ὑπάρχει τό δικό μου καί τό δικό σου! Κι ὅμως ὑπάρχει... Πόσες φορές καί ὁ σύζυγος καί ἡ σύζυγος λέει «τά λεφτά μου, τά χωράφια μου, ἡ προίκα μου, ἡ περιουσία μου.. πόσα σοῦ ’δωσα, πόσα μοῦ ’δωσες... γιατί δέν μᾶς τά δώσανε ἐκεῖνα τά πεθερικά..», δέν μιλᾶμε μέ τά πεθερικά, γιατί δέν μᾶς δώσανε αὐτά πού περιμέναμε.. Τότε μιλᾶμε μᾶλλον γιά ἐμποροπανήγυρι παρά γιά μυστήριο γάμου! Ἔτσι δέν εἶναι; Κι ὅμως γίνονται αὐτά. Γιατί; Γιατί δέν ἔχουμε καταλάβει ὅτι ἡ οἰκογένεια εἶναι ἕνα μικρό μοναστηράκι, ὅπου δέν ἔχει θέση τό δικό μου καί τό δικό σου, αὐτό τό ψυχρό ρῆμα, λέει ὁ ἱερός Χρυσόστομος, αὐτό εἶναι πού μᾶς καταστρέφει. Πολύ περισσότερο διαλύει μιά οἰκογένεια, ἄν ὑπάρχει τό δικό μου καί τό δικό σου.

Πρέπει λοιπόν, ἀντίστοιχο τῆς ἀκτημοσύνης τῶν μοναχῶν, νά ὑπάρχει στήν οἰκογένεια αὐτό τό ἴδιο πνεῦμα, ἡ κοινοκτημοσύνη τουλάχιστον, νά λένε τά δικά μας, ὄχι τά δικά μου καί τά δικά σου. Δικά μας! Καί ἀντίστοιχο βέβαια τῆς ὑπακοῆς τῶν μοναχῶν θά πρέπει νά ὑπάρχει καί ὑπακοή στούς συζύγους. Λέει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος «ἡ γυναίκα νά ὑποτάσσεται στόν ἄνδρα»¹⁸.

- Ὁ ἄνδρας δέν πρέπει νά ὑποτάσσεται στήν γυναίκα;

Βεβαίως! Καί ὁ ἄνδρας ὄχι μόνο νά ὑποτάσσεται, νά κάνει ἀκόμα πιό δύσκολα πράγματα, νά ἀγαπάει! Νά ἀγαπάει τήν γυναίκα του, τήν ὅποια γυναίκα του... ὄχι τήν καλή του γυναίκα! Μπορεῖ νά μήν εἶναι καλή ἡ γυναίκα του, νά τοῦ γκρινιάζει κ.λ.π. οἱ γνωστές καταστάσεις. Θά πρέπει νά συνεχίσει νά τήν ἀγαπάει, ἄν θέλει νά εἶναι σωστός σύζυγος καί ἡ γυναίκα νά ὑπακούει. Ἀλλά καί ὁ ἄνδρας νά ὑπακούει στήν γυναίκα καί φυσικά θά ὑπακούει ἐφόσον τήν ἀγαπάει.

- Ἄν ἀγαπᾶς κάποιον, δέν θά τοῦ κάνεις τό χατίρι;

Ἀλλίμονο!

- Πῶς θά δείξεις στόν ἄλλον ὅτι τόν ἀγαπᾶς;

Θά σοῦ πεῖ, πᾶμε μιά βόλτα, καί θά πεῖς δέν πάω, εἶμαι κουρασμένος;... Θά κάνεις τά πάντα γιά νά πᾶς, γιατί ἀγαπᾶς καί δέν θά σκεφτεῖς τήν κούρασή σου. Ὁπότε, πρέπει νά ὑπάρχει καί ἡ ὑπακοή. Γι’ αὐτό βλέπετε ἡ σωστή οἰκογένεια μοιάζει πάρα πολύ μέ τό μοναστήρι. Ἀλλωστε θυμηθεῖτε:

- Ποιός εἶναι ὁ σκοπός;

Ὁ σκοπός τοῦ γάμου εἶναι ἡ θέωση. Ὁ σκοπός τοῦ μοναστηριοῦ πάλι εἶναι ἡ θέωση. Ἴδιος σκοπός.

- Ὁ σκοπός τῆς Ἐκκλησίας ποιός εἶναι;

Ἡ θέωση τῶν ἀνθρώπων πού εἶναι μέλη τῆς Ἐκκλησίας. Γι’ αὐτό εἴπαμε καί ἡ οἰκογένεια εἶναι μιά μικρή Ἐκκλησία, ἕνα μικρό μοναστηράκι καί ὁ σκοπός εἶναι ὁ ἴδιος. Δέν ὑπάρχει διαφορά. Γι’ αὐτό, μήν βλέπετε καί τούς μοναχούς σάν κάτι -συγγνώμη- "ufo", κάτι ἐξωπραγματικό, κάτι ἐξωγήινο.. ὄχι, δέν διαφέρουν σέ τίποτε, ἐκτός ἀπό αὐτή τήν σχέση τή συζυγική πού ὑπάρχει σέ σᾶς, ἡ ὁποία εἴπαμε ὑπηρετεῖ κι αὐτή τόν σκοπό τῆς θεώσεως καί τούς δύο ἄλλους σκοπούς, τήν σωφροσύνη γιά νά μήν ὑπάρχουν οἱ πορνεῖες καί τήν παιδοποιΐα.

Ἀφοῦ διαβάσει ὁ ἱερέας αὐτόν τόν ψαλμό, στή συνέχεια ὑψώνει τό ἱερό Εὐαγγέλιο καί ἐκφωνεῖ τό «εὐλογημένη ἡ Βασιλεία τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος». Σᾶς θυμίζει κάτι αὐτό;

- Πῶς ἀρχίζει ἡ Θεία Λειτουργία;

Μέ τόν ἴδιο τρόπο! Τό μυστήριο τοῦ γάμου ἀρχίζει μέ τόν ἴδιο τρόπο πού ἀρχίζει καί ἡ Θεία Λειτουργία.

- Ξέρετε γιατί;

Γιατί ὁ γάμος, ὅταν ἡ Ἐκκλησία λειτουργοῦσε σωστά, ἀπόλυτα σωστά, γινόταν μέσα στή Θεία Λειτουργία, ὅπως καί τά ἄλλα μυστήρια καί ἡ βάφτιση. Ὅλα τά μυστήρια γινόντουσαν μέσα στήν Θεία Λειτουργία. Γιατί ὁ γάμος καί τό κάθε μυστήριο -προσέξτε- δέν εἶναι ἕνα γεγονός ἰδιωτικό, ὅπως ἔχει καταντήσει σήμερα. Μοῦ ἔλεγε κάποιος, πάτερ τί νά κάνουμε, κοινωνικές ὑποχρεώσεις... ἔχω γάμο! Πρέπει νά πάω στόν γάμο. Ἔχει καταντήσει μιά κοινωνική ὑποχρέωση, γιά νά μήν πῶ ἄλλα χειρότερα... ὅτι ἔχει γίνει ἕνα σόου καί οὐσιαστικά εἶναι μία βεβήλωση αὐτό πού γίνεται σήμερα στούς γάμους. Ἕνα κοσμικότατο γεγονός, ὅπου κυριαρχεῖ ἡ κενοδοξία, ἡ φιλοδοξία, ἡ ἀπρέπεια στήν ἐνδυμασία... Φοβερή βλασφημία αὐτό τό πράγμα! Φοβερή βλασφημία... ἰδίως τῶν γυναικῶν... φοβερή βλασφημία. Ἔλεγε ἕνας ἐπίσκοπος, δέν χρειάζεται νά ἔρθουν οἱ Τοῦρκοι νά βεβηλώσουν τίς ἐκκλησίες μας, τό κάνουμε μόνοι μας μέσα στούς γάμους! Δεῖτε πῶς δέν εἶναι ντυμένες, ὄχι πῶς εἶναι ντυμένες, οἱ γυναῖκες.

- Καί μόνο αὐτό τί μᾶς φανερώνει;

Ὅτι δέν ξέρουμε τί γίνεται, ποῦ πᾶμε.

- Ποιός εἶναι ὁ σκοπός πού πᾶμε σ’ ἕναν γάμο; Δέν εἶναι νά προσευχηθοῦμε; Ὥστε τό Ἅγιο Πνεῦμα πού θά ἔρθει νά εὐλογήσει τούς νεόνυμφους καί νά τούς δώσει ὅλα τά ἀγαθά τοῦ οὐρανοῦ πρῶτα καί τῆς γῆς; Αὐτός δέν εἶναι ὁ σκοπός;

- Πόσοι προσεύχονται σ’ ἕναν γάμο;

Δεῖτε κανένα βίντεο νά καταλάβετε... Ἐλαχιστότατοι προσεύχονται, δυστυχῶς.

- Ποιός καταλαβαίνει τίς εὐχές; Ποιός παρακολουθεῖ τίς εὐχές;

Τραγικά πράγματα.. Γιατί, ἀκριβῶς, δέν ξέρουμε τί σημαίνει γάμος. Ὁ γάμος λοιπόν ἀρχίζει ὅπως καί ἡ Θεία Λειτουργία καί μᾶς βάζει, προσέξτε, στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ! Ὅταν λέμε «εὐλογημένη ἡ Βασιλεία», τί σημαίνει εὐλογημένη; Δεδοξασμένη ἡ Βασιλεία τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Σημαίνει τί; Μπαίνουμε σέ ἕναν καινούριο χῶρο καί τρόπο, ὅπου πλέον σταματάει ὁ χρόνος. Μπαίνουμε στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Εἶναι συγκλονιστική αὐτή ἡ στιγμή, ξέρετε. Ὁ Γέροντας Ἐφραίμ ὁ Κατουνακιώτης, πού λειτουργοῦσε κάθε μέρα, καί κάθε μέρα ἔβλεπε τό Ἅγιο Πνεῦμα πού κατέβαινε καί μετέβαλλε τόν ἄρτο καί τόν οἶνο σέ Σῶμα καί Αἷμα Χριστοῦ -κάθε μέρα τό ἔβλεπε αὐτός ὁ Ἅγιος Γέροντας-, ὅταν ἔλεγε αὐτά τά λόγια «εὐλογημένη ἡ Βασιλεία τοῦ Πατρός..» συγκλονιζόταν! Γιατί ὄντως μπαίνουμε πλέον στό ἄχρονο τοῦ Θεοῦ, μπαίνουμε στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ.

- Καί πῶς μπαίνουμε;

Προσέξτε κι αὐτό ἔχει σημασία. Ὁ ἱερέας ὑψώνει τό Εὐαγγέλιο καί μετά κάνει τό σημεῖο τοῦ Σταυροῦ πάνω στήν Ἁγία Τράπεζα. Μπαίνουμε στήν Βασιλεία, στόν Παράδεισο δηλαδή, διά τοῦ σταυροῦ, διά τῶν δοκιμασιῶν, διά τῶν θλίψεων, διά τῆς καθάρσεως, ἡ ὁποία θέλει κόπο, θέλει ἄσκηση, διά τῆς σταυρώσεως τῶν παθῶν.

- Βλέπετε πῶς μᾶς διδάσκει ἡ Ἐκκλησία;

Σοῦ λέει θά μπεῖς στήν Ἐκκλησία, θά μπεῖς στόν ἐπίγειο Παράδεισο, πού εἶναι ἡ Ἐκκλησία, ἀλλά θά μπεῖς διά θλίψεων, διά σταυροῦ. Θά μπεῖς στήν ἀνάσταση, θά ἀναστηθεῖς, ἀλλά πρῶτα θά σταυρωθεῖς, θά νεκρωθεῖς ἀπό τά πάθη. Θά πρέπει νά νεκρωθεῖς ὡς πρός τά πάθη, ὡς πρός τόν κόσμο, ὡς πρός τήν ἁμαρτία.

Ἐπαναλαμβάνω λέει τό «εὐλογημένη ἡ Βασιλεία» ὁ ἱερέας, γιατί ὁ γάμος καί ὅλα τά μυστήρια ἦταν ἐνσωματωμένα στή Θεία Λειτουργία. Καί δέν εἶναι ἰδιωτικές ὑποθέσεις! Ἀξίζει λίγο νά μείνουμε σ’ αὐτό. Γίνεται ἕνα μνημοσυνο καί σηκώνονται οἱ ἄνθρωποι καί φεύγουνε, γιατί λένε δέν εἶναι τό δικό μας μνημόσυνο... Ἤ μερικοί λένε, ἔχουμε μνημόσυνο ἀλλά εἶναι καί ἄλλα δυό μνημόσυνα. Ἔ καί τί πειράζει; Ἤ θέλουμε τήν δική μας βάφτιση!

- Ξέρετε ὅτι οἱ βαφτίσεις ἦταν κοινές;

Ἔκανε ἡ Ἐκκλησία βαφτίσεις τό Μεγάλο Σάββατο.

- Ἕνας-ἕνας;

Ὅλοι μαζί. Ὑπῆρχε τό βαπτιστήριο. Γιατί; Γιατί τά μυστήρια, προσέξτε, καί ὁ γάμος, εἶναι μυστήριο τῆς κοινότητας, δέν εἶναι ἰδιωτικό μυστήριο, δέν εἶναι ἰδιωτική ὑπόθεση. Εἶναι μυστήριο ὅλης τῆς ἐκκλησιαστικῆς κοινότητας καί μᾶς εἰσάγει σ’ αὐτή τήν κοινωνία μέ τόν Χριστό ἀλλά καί μέ τούς ἄλλους. Γι’ αὐτό κανονικά δέν θά ἔπρεπε νά στέλνουμε προσκλητήρια καί νά ἔχουμε καί ἕνα σωρό παρεξηγήσεις... ποιόν κάλεσε;... τόν ἄλλον τόν κάλεσε, ἐμένα δέν μέ κάλεσε... καί δέν μιλιοῦνται μετά γιατί δέν πῆραν προσκλητήριο... Γιατί; Γιατί τά ἔχουμε καταντήσει ὅλα κοσμικά γεγονότα. Ὅλα τά μυστήρια εἶναι μυστήρια τῆς κοινότητας.

- Ἔχει μνημόσυνο;

Θά μείνεις νά προσευχηθεῖς, ἄς μήν τόν ξέρεις.

- Ἔχει βάφτιση;

Θά μείνεις, ἐφόσον γίνεται αὐτή τήν ὥρα. Ἄς ποῦμε μερικοί τό κάνουνε μετά τή Θεία Λειτουργία. Εἶναι πολύ καλό αὐτό. Ἄν μπορεῖς νά μείνεις, νά μείνεις. Λοιπόν, ἔτσι πρέπει νά τό καταλάβουμε, ὅτι ὅλα τά μυστήρια εἶναι γεγονότα πού ἀφοροῦν κι ἐμένα καί ὅλη τήν ἐκκλησιαστική κοινότητα, ὅλη τήν ἐνορία ἄν θέλετε.

Ἡ κάθε ἐνορία εἶναι μιά τοπική Ἐκκλησία καί κύτταρο τῆς κάθε ἐνορίας εἶναι ἡ οἰκογένεια. Ὅταν, λοιπόν, λειτουργοῦμε σωστά ὡς ἐκκλησιαστικοί ἄνθρωποι, νιώθουμε αὐτή τήν ἀλληλοπεριχώρηση, ὅτι ὅλοι εἴμαστε ἕνα, ὁ ἕνας κομμάτι τοῦ ἄλλου. Ἄν δέν τό ζοῦμε αὐτό, ἔλεγε ὁ Ἅγιος Πορφύριος, δέν ἔχουμε μπεῖ ἀκόμα στήν Ἐκκλησία. Τό φαντάζεστε αὐτό; Μά θά πεῖς, ἐγώ πάτερ, βαφτίστηκα, χρίστηκα.. Ναί, ἀλλά ἀκόμα δέν ἔχεις ἐνεργοποιήσει τό βάφτισμά σου καί τό χρίσμα σου, ἀφοῦ δέν νιώθεις ἕνα μέ ὅλους. Δέν ζεῖς τά γεγονότα τοῦ ἄλλου ὡς δικά σου γεγονότα. Τή χαρά τοῦ ἄλλου ὡς δική σου χαρά. Τή λύπη τοῦ ἄλλου ὡς δική σου λύπη. Καταλάβατε; Δέν ἔχεις φτάσει, δηλαδή, στήν ἐν Χριστῷ ἀγάπη. Γιατί αὐτός εἶναι ὁ σκοπός τῆς Ἐκκλησίας, νά γίνουμε ὅλοι ἕνα πνεῦμα καί νά ζοῦμε ὅλοι ὡς ἕνας ἄνθρωπος. Ὅπως εἶναι ἡ Ἁγία Τριάδα. Πατήρ, Υἱός καί Ἅγιο Πνεῦμα, τρία πρόσωπα ξεχωριστά, διακριτά, ἕνας Θεός. Ὄχι τρεῖς θεοί. Ἔτσι καί στήν οἰκογένεια, σύζυγος-ἄνδρας, σύζυγος-γυναίκα καί τά παιδιά, ἐάν δώσει ὁ Θεός, θά πρέπει νά φτάσουν νά εἶναι ἕνα. Ἄς εἶναι διακριτά - ξεχωριστά πρόσωπα. Θά πρέπει νά γίνουν ἕνα, σάν νά εἶναι ἕνας ἄνθρωπος καί τό θέλημα τοῦ ἑνός νά εἶναι καί θέλημα τοῦ ἄλλου. Καί αὐτό βέβαια πρέπει πρῶτα νά ἐπιτευχθεῖ στούς συζύγους.

- Γιατί ξέρετε ποιά εἶναι ἠ ἐπιτυχία στόν γάμο καί ὁ τελικός σκοπός τοῦ γάμου;

Εἶναι αὐτός ὁ σκοπός τῆς Ἐκκλησίας καί ὁ σκοπός τοῦ μοναστηριοῦ καί ὁ σκοπός τῆς ἐνορίας, εἶναι νά γίνουν ἕνα πνεῦμα.

- Σήμερα, τί γίνεται στόν γάμο;

Δυστυχῶς γίνεται καί πρίν τόν γάμο, πού εἶναι μεγίστη καταστροφή. Οἱ ἄνθρωποι γίνονται ὄχι ἕνα πνεῦμα ἀλλά μία σάρκα. Αὐτό εἶναι πανεύκολο σήμερα… πανεύκολο. Ἀλλά μία σάρκα γίνονται καί τά ζῶα.. Μά ὁ ἄνθρωπος δέν εἶναι ζῶο! Ὁ ἄνθρωπος ἔχει σῶμα ἀλλά ἔχει καί ψυχή, ἔχει καί πνεῦμα καί ἄν εἶναι βαφτισμένος ἔχει καί τό Ἅγιο Πνεῦμα.

- Ὁ σκοπός τοῦ γάμου εἶναι νά γίνουμε μία σάρκα;

Ὄχι, βέβαια. Αὐτό τό κάνουν καί τά ζῶα πολύ εὔκολα.

Ὑπάρχει τώρα τό δεύτερο στοιχεῖο, ἡ ψυχή.

- Μήπως εἶναι σκοπός τοῦ γάμου νά γίνουμε μιά ψυχή;

Κι αὐτό ἀνθρώπινο εἶναι. Εἶναι κάπως καλύτερο ἀπ’ τό προηγούμενο… νά τά βροῦμε λίγο ψυχολογικά, νά ταιριάξουν οἱ χαρακτῆρες μας, πού λέμε… ἀλλά δέν εἶναι αὐτό πού σώζει, νά γίνουμε μιά ψυχή. Ἡ ἐπιτυχία καί ὁ σκοπός τοῦ γάμου εἶναι νά γίνουμε ἕνα πνεῦμα, νά ἔχουμε τό ἴδιο θέλημα, νά εἰκονίσουμε τήν Ἁγία Τριάδα, τήν πρώτη Ἐκκλησία. Ἡ πρώτη Ἐκκλησία, ὅπως ἔλεγε ὁ Ἅγιος Πορφύριος, εἶναι τά τρία πρόσωπα, ὁ Πατήρ, ὁ Υἱός καί τό Ἅγιο Πνεῦμα, οἱ ὁποῖοι ἐνῶ εἶναι τρεῖς διαφορετικοί, τρεῖς διαφορετικές ὀντότητες, ἔχουν ταυτή οὐσία, τήν ἴδια οὐσία, ταυτή ἐνέργεια, ταυτίζονται ὡς πρός τήν ἐνέργεια, ταυτή θέληση, ἔχουν τό ἴδιο θέλημα. Καί οἱ ἄνθρωποι λοιπόν μέσα στήν Ἐκκλησία καί μέσα στήν μικρή Ἐκκλησία πού λέγεται οἰκογένεια ἤ μοναστήρι, θά πρέπει νά μοιάσουν στήν Ἁγία Τριάδα, δηλαδή ν’ ἀποκτήσουν ταυτή οὐσία -τήν ἔχουμε οὕτως ἤ ἄλλως, ἀφοῦ ἔχουμε ὅλοι τήν κοινή ἀνθρώπινη φύση- ν’ ἀποκτήσουν ταυτή ἐνέργεια καί ταυτή θέληση.

Ξέρετε τί Παράδεισος εἶναι αὐτό; Αὐτό, ἔλεγε ὁ Ἅγιος Πορφύριος, εἶναι ὁ Παράδεισος. Δηλαδή νά θέλεις ὅ,τι θέλει καί ὁ ἄλλος.

- Ξέρετε τί χαρά εἶναι πρίν κἄν πεῖ ὁ σύζυγος, θέλω αὐτό, νά τοῦ τό λέει ἡ σύζυγος;

Γιατί ἔχουν πλέον ταυτιστεῖ καί ἐπικοινωνοῦν οἱ ψυχές τους. Εἶναι μία ψυχή πλέον, γιατί εἶναι ἕνα πνεῦμα.

- Ἀλλά πῶς μπορεῖ νά γίνει αὐτό;

Αὐτό γίνεται μόνο ἄν ἔχουν καί οἱ δύο ἐνεργοποιημένο τό Πνεῦμα τό Ἅγιο. Τό ἔχουν ὡς βαφτισμένοι, ἀλλά τό ἔχουν ἀνενεργό. Γι’ αὐτό ἔχουμε αὐτή τήν τραγική κατάσταση σήμερα στίς οἰκογένειες, ὅπου σκοτώνεται ὁ ἕνας μέ τόν ἄλλον καθημερινά. Καί ἔχουν φτάσει νά λένε, πάτερ, ἐάν δέν τσακωθοῦμε δέν θά ἀγαπηθοῦμε.. Ἄν εἶναι δυνατόν!

- Δηλαδή ὁ τσακωμός εἶναι πού θά σᾶς ἑνώσει;

Ὁ τσακωμός εἶναι ἔκπτωση, εἶναι πτώση, εἶναι ἁμαρτία. Τό Ἅγιο Πνεῦμα θά σᾶς ἑνώσει. Τό Ἅγιο Πνεῦμα ἔρχεται στό μυστήριο τοῦ γάμου καί ἔρχεται καί κάθε φορά καί κάθε στιγμή ἀλλά δέν βρίσκει χῶρο στίς ψυχές μας.

- Γιατί δέν βρίσκει χῶρο;

Γιατί ὑπάρχουν τά πάθη, εἴμαστε ἀκάθαρτοι. Θυμηθεῖτε τό περιστέρι πού ἄφησε ὁ Νῶε ἀπ’ τήν Κιβωτό. Τό περιστέρι, λέει, βγῆκε καί δέν μπόρεσε νά σταθεῖ πουθενά, γύρισε πίσω. Γιατί τό περιστέρι εἶναι πολύ καθαρό ζῶο, δέν μπορεῖ νά πατήσει σέ λάσπες, σέ βρωμιές καί σέ πτώματα. Δέν βρῆκε καθαρό μέρος μετά τόν κατακλυσμό. Ἡ γῆ ἦταν γεμάτη πτώματα καί λάσπες καί γύρισε πίσω. Ἔτσι καί τό Ἅγιο Πνεῦμα, ἔρχεται στό μυστήριο τοῦ γάμου, ἄν βρεῖ ὅμως ἀκάθαρτη ψυχή, πῶς θά μείνει; Μπορεῖ νά μείνει; Νά, γιατί ἔχουμε τά διαζύγια. Ὅταν ὁ νέος καί ἡ νέα δέν φυλάξουν τήν ἁγνότητά τους, τήν ἐγκράτεια, τήν καθαρότητά τους πρίν τόν γάμο δέν τήν φυλάξουν εἶναι καθαροί; Ὄχι βέβαια. Εἶναι γεμάτοι βρωμιά.

- Μπορεῖ νά ἔρθει τό Ἅγιο Πνεῦμα;

Δέν μπορεῖ. Τί μπορεῖ νά γίνει τώρα, θά μοῦ πεῖτε, γιατί σήμερα ἔχει γίνει καθολικό φαινόμενο αὐτό τό παραστράτημα. Σχεδόν καθολικό. Ὑπάρχουν καί νέοι καί νέες ἀκόμα γενναῖοι καί γενναῖες πού φυλᾶνε τήν ἁγνότητά τους καί εἶναι πράγματι ἀξιέπαινοι.

- Ἄν ὅμως δέν τήν φυλάξεις, ὑπάρχει κανένας τρόπος νά καθαριστεῖς;

Βέβαια ὑπάρχει. Τουλάχιστον νά μετανοήσεις, νά ἐξομολογηθεῖς, ἔτσι ὥστε τήν ὥρα πού θά ἔρθει τό Ἅγιο Πνεῦμα νά σᾶς ἐπισκιάσει στό μυστήριο τοῦ γάμου, νά βρεῖ χῶρο μέσα σας νά μείνει, νά σᾶς ἑνώσει καί νά σᾶς κάνει ἕνα πνεῦμα, νά σᾶς δώσει αὐτή τή δυνατότητα νά συμφωνήσετε, ὄχι μόνο στούς χαρακτῆρες, ἀλλά καί στά θελήματα καί στά ἐπιμέρους καί στό καθετί, νά ταυτιστεῖτε ἐν Χριστῷ. Γιατί, ὅταν ὁ κάθε ἕνας ἔχει τό Πνεῦμα τό Ἅγιο μέσα του καί ὁ ἕνας καί ὁ ἄλλος, προσέξτε, θέλουν τό ἴδιο πράγμα! Γιατί τό Ἅγιο Πνεῦμα δέν λέει ἄλλα στόν ἕναν καί ἄλλα στόν ἄλλον. Τά ἴδια λέει σέ ὅλους. Ὅταν λοιπόν καί ἡ γυναίκα καί ὁ ἄνδρας, καί ὁ σύζυγος καί ἡ σύζυγος, ἔχουν ἑνωθεῖ μέ τό Ἅγιο Πνεῦμα θέλουν ἀκριβῶς τό ἴδιο πράγμα.

- Μποροῦν ποτέ νά μαλώσουν αὐτοί;

Ποτέ δέν μποροῦν. Ταυτίζονται. Ὁ ἕνας θυσιάζεται γιά τόν ἄλλον καί κόβει τό θέλημά του γιά τόν ἄλλον. Δέν θυμᾶμαι, ἄν σᾶς εἶπα μιά ἱστορία ἀπό τό Γεροντικό μέ δυό γεροντάδες, οἱ ὁποῖοι ζοῦσαν πάρα πολλά χρόνια μαζί στό ἴδιο κελί καί δέν εἶχαν μαλώσει ποτέ. Κάποια στιγμή ὁ ἕνας ἀπό τούς δύο λέει, Γέροντα αὐτή τήν ἐμπειρία δέν τήν ἔχουμε ζήσει, νά τσακωθοῦμε μιά μέρα, νά δοῦμε πῶς εἶναι! Ὅπως σήμερα κάποιοι ψάχνουν γιά ἐμπειρίες… Κακῶς, κάκιστα, γιατί δέν εἶναι ὅλες οἱ ἐμπειρίες σωστές. Καί νά πηδήσεις ἀπ’ τόν πέμπτο ὄροφο ἐμπειρία εἶναι… ἀλλά μετά τί γίνεται… Λοιπόν… λέει ὁ ἄλλος νά εἶναι εὐλογημένο, γιατί ἤξερε τήν ὑπακοή, νά κόβει τό θέλημά του. Ἀφοῦ τό εἶπε ὁ ἀδελφός, θά τό κάνουμε. Πῶς θά τό κάνουμε ὅμως; Ἰδού ἡ ἀπορία! Ἔ, νά κοίταξε, λέει, ἔχουμε μιά κατσαρόλα -πού βράζανε τά χόρτα- θά πῶ ἐγώ, εἶναι δική μου, θά πεῖς ἐσύ, εἶναι δική μου καί θά τσακωθοῦμε. Ἐντάξει, λέει ὁ ἄλλος, νά ’ναι εὐλογημένο. Ὁπότε, βάλανε τήν κατσαρόλα στή μέση καί λέει ὁ ἕνας μέ σοβαρό ὕφος: Γέροντα, αὐτή ἡ κατσαρόλα εἶναι δική μου. Νά ’ναι εὐλογημένο, λέει, πάρτην! Ὁπότε δέν μπόρεσαν νά τσακωθοῦνε, γιατί εἴχανε μάθει νά κόβουνε ὁ ἕνας τό θέλημά του στόν ἄλλον. Γιατί εἶχαν ἐνεργό τό Ἅγιο Πνεῦμα. Δέν μποροῦσε νά πεῖ κάτι ἄλλο, δέν τόν ἄφηνε τό Ἅγιο Πνεῦμα. Δηλαδή οἱ σύζυγοι, ὅταν ἔχουν ἐνεργό τό Ἅγιο Πνεῦμα, δέν μποροῦν νά τσακωθοῦνε. Ὄχι δέν πρέπει, δέν μποροῦν. Τό ὅτι τσακώνονται σημαίνει ὅτι δέν ὑπάρχει ἐνεργό τό Ἅγιο Πνεῦμα, καταλάβατε; Ἔχουν ὁ καθένας τό δικό του πνεῦμα, νά τό ποῦμε ἁπλά, τό δικό του θέλημα. Ἐνῶ, ὅταν ἔχεις ἐνεργό τό Ἅγιο Πνεῦμα, δέν ἔχεις δικό σου θέλημα. Τί ἔχεις; Ἔχεις τό θέλημα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Καί ὁ σύζυγος καί ἡ σύζυγος ἔχουν τό θέλημα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

- Μποροῦν ποτέ αὐτοί νά τσακωθοῦνε;

Ποτέ! Ποτέ! Γι’ αὐτό λέω εἶναι ἔκπτωση, ὅταν τσακώνονται. Καί μετά βέβαια θά τσακώνονται καί τά παιδιά, γιατί τά παιδιά εἶναι ἀντίγραφα τῶν γονέων καί τά καημένα ἀπό τή στιγμή πού καταλαβαίνουν τόν κόσμο, τί βλέπουνε; Ἕναν πατέρα καί μία μητέρα νά βρίζονται, νά σκοτώνονται.. Σοῦ λέει, αὐτή εἶναι ἡ ζωή, ἔτσι πρέπει νά κάνω κι ἐγώ. Ὁπότε μέ τά ἀδερφάκια του κι αὐτό ἤ μέ τούς γονεῖς ἔχει τήν ἴδια βίαιη συμπεριφορά καί καλλιεργεῖ κι αὐτό τά ἴδια θελήματα, τό ἴδιο πνεῦμα, πού δέν εἶναι βέβαια τό Ἅγιο Πνεῦμα, ἀλλά εἶναι τό πνεῦμα τοῦ πονηροῦ.

Νομίζω νά σταματήσουμε ἐδῶ, γιατί ἀρκετά μίλησα… μονολόγησα μᾶλλον… Ἄν θέλετε νά συνεχίσουμε μέ ἐρωτήσεις…

Ἁπλῶς νά συνοψίσω, ὅτι ὁ σκοπός τοῦ γάμου σύμφωνα μέ τήν Θεολογία μας εἶναι ἡ θέωση. Ἡ θέωση τῶν συζύγων καί μέσα ἀπό αὐτή τή θέωση τῶν συζύγων νά θεωθοῦν καί τά παιδιά, τά ὁποῖα ἐνδεχομένως θά δώσει ὁ Θεός. Μπορεῖ καί νά μή δώσει… κι αὐτό εὐλογημένο εἶναι. Ἄλλοι σκοποί, δευτερεύοντες ἄν θέλετε, πού ἴσως ἄλλη φορά τούς ἀναλύσουμε περισσότερο, εἶναι ἡ σωφροσύνη, τό νά μήν ὑπάρχει πορνεία στή ζωή τῶν ἀνθρώπων καί ἡ παιδοποιΐα. Προσέξτε! Ὁ σκοπός τοῦ γάμου δέν εἶναι ἡ ἱκανοποίηση τῶν σαρκικῶν παθῶν καί πολύ περισσότερο τῶν διεστραμμένων καταστάσεων πού σήμερα ἔχουνε κυριαρχήσει καί δυστυχῶς -συγγνώμη πού θά τό πῶ καί αὐτό, ἀλλά πολύ πονάω, γιατί τό ἀκούω συχνά- ὑπάρχουν καί πνευματικοί χωρίς Ἅγιο Πνεῦμα πού τά ἐγκρίνουν αὐτά καί λένε ἐμεῖς δέν ἀσχολούμαστε μέ τό τί κάνετε στήν κρεβατοκάμαρα, δέν κοιτᾶμε ἀπ’ τήν κλειδαρότρυπα… κάντε ὅ,τι θέλετε ἀφοῦ εἶστε παντρεμένοι!

- Ποιός σοῦ τό εἶπε ὅτι ἐπιτρέπεται αὐτό;

Καί γίνεται ὁ γάμος μία νόμιμη πορνεία, ἕνας νόμιμος σοδομισμός.

- Νομίζετε, πώς εἶναι ἄσχετα αὐτά πού ζοῦμε σήμερα στήν πατρίδα μας μέ αὐτά πού ζοῦνε τά ζευγάρια;

Καθόλου! Εἶναι τά ἀποτελέσματα τῆς ἁμαρτίας. Νά σᾶς πῶ ἕνας σύγχρονος Ἅγιος γέροντας εἶδε τήν Παναγία. Συγγνώμη, ἄν κάποιοι τό ἔχουν ξανακούσει. Τήν εἶδε πάρα πολύ λυπημένη. Ὁ π. Ἀναστάσιος Κουδουμιανός στήν Κρήτη. Εἶχε χαρίσματα κορυφαῖα, σάν τοῦ Ἁγίου Πορφυρίου. Κοιμήθηκε πρίν τρία χρόνια. Καί μάλιστα τήν ἴδια μέρα μέ τόν Ἅγιο Πορφύριο κοιμήθηκε, 2 Δεκεμβρίου, πού γιορτάσαμε πρίν λίγες μέρες. Καί τῆς λέει: Παναγία μου, γιατί εἶσαι τόσο λυπημένη; Λέει: Γιά τίς ἁμαρτίες τῶν ἀνθρώπων, δέν μπορῶ ἄλλο… Λέει, Παναγία μου, ποιές εἶναι αὐτές οἱ ἁμαρτίες πού σέ κάνουν πιό πολύ νά μᾶς ἀποστρέφεσαι; Λέει, ὅλες εἶναι, ἀλλά κυρίως τρεῖς. Ἡ πρώτη εἶναι ἡ βλασφημία, ἡ δεύτερη εἶναι οἱ ἐκτρώσεις καί ἡ τρίτη εἶναι τά παρά φύσιν ἁμαρτήματα, πού ἔχουν κυριαρχήσει ἀνάμεσά σας. Ὁ νοῶν νοεῖτο… καταλαβαίνετε… Σᾶς λέω κάτι ἀποκαλυπτικό τώρα. Δέν σᾶς λέω κάτι θεωρητικό. Ξέρουμε θεωρητικά ὅτι ἀπαγορεύονται ὅλα αὐτά, ἀλλά ἔρχονται καί οἱ Ἅγιοι καί μᾶς τό ἐπιβεβαιώνουν μέ τήν ἐμπειρία τους, μέ μηνύματα ἀπ’ τόν οὐρανό. Δέν πᾶμε καλά. Ἔχουμε ὄντως γίνει σάρκες, ὅπως τά παιδιά-οἱ ἀπόγονοι τοῦ Κάιν καί οἱ ἀπόγονοι τοῦ Σήθ, οἱ ὁποῖοι ἐμίγησαν καί ἔγιναν σάρκες. Καί μήν ἀκοῦτε τίς ἀνοησίες πού λένε κάποιοι, ὅτι τάχατες οἱ ἄγγελοι ἦρθαν σέ σχέση μέ τούς ἀνθρώπους… αὐτά εἶναι ἀνοησίες. Οἱ ἄγγελοι οὔτε νυμφεύονται οὔτε κάνουν γάμο¹⁹, τό λέει ὁ Κύριος σαφέστατα. Οἱ υἱοί τοῦ Θεοῦ, εἴπαμε, εἶναι οἱ ἀπόγονοι τοῦ Σήθ καί οἱ υἱοί τῶν ἀνθρώπων οἱ ἀπόγονοι τοῦ Κάιν.

Γι’ αὐτό προσέξτε, ὁ γάμος εἶναι μυστήριο, εἶναι μιά κατάσταση, τοῦ παρόντος αἰῶνος. Στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ δέν θά ὑπάρχει γάμος. Ναί μέν οἱ σύζυγοι θά πρέπει νά ἀγωνιστοῦν νά πᾶνε καί οἱ δυό στή Βασιλεία καί θά εἶναι καί οἱ δύο στή Βασιλεία, ἄν ἀγωνιστοῦν σωστά, ἀλλά δέν θά ὑπάρχουν πλέον σαρκικές σχέσεις. Θά εἶναι ὅπως ὁ Ἀδάμ καί ἠ Εὔα πρίν τήν πτώση, θά εἶναι ἀδέλφια δηλαδή. Ἀλλοίμονο.. Ὁ γάμος λοιπόν εἶναι μιά πρόσκαιρη κατάσταση τοῦ παρόντος αἰῶνος, τῆς πτώσης, τῆς μετά τήν πτώση κατάστασης, γιά τήν ἀδυναμία. Εἶναι «συγγνώμη πάθους», μιά παραχώρηση πού μᾶς κάνει ὁ Θεός, ἡ ὁποία θά καταργηθεῖ. Γι’ αὐτό μίλησα καί γιά μιά ὑπέρβαση τῆς σαρκικότητας μέσα στόν γάμο σύν τῷ χρόνῳ μέ τήν ἀμοιβαία συναίνεση. Γι’ αὐτό καί ἡ Ἐκκλησία μας βάζει καί περιόδους ἐγκράτειας στούς ἐγγάμους. Τό ξέρετε πολύ καλά. Ὅταν εἶναι νηστεῖες, Σαρακοστές, ἐπίσης Τετάρτες, Παρασκευές, ὅταν ἔχουμε νηστεία ἀπό τροφή, ἔχουμε καί νηστεία ἀντίστοιχη ἀπό τή σαρκική σχέση.

- Γιατί τό κάνει αὐτό ἡ Ἐκκλησία;

Γιά νά μᾶς πεῖ, προσέξτε, μή κολλᾶτε στή σάρκα, μή κολλᾶτε στίς σαρκικές ἡδονές, ξεπεράστε τες σιγά-σιγά καί ποτέ μήν αὐτονομεῖτε τή σαρκική ἡδονή, πού ὑπάρχει στή σαρκική σχέση. Μήν κάνεις δηλαδή τή σαρκική σχέση σκοπό, νά στοχεύει στήν ἡδονή. Ὅταν αὐτονομεῖται ἡ ἡδονή εἶναι ἁμαρτία. Γι’ αὐτό πάντα ἡ σαρκική σχέση συνδέεται μέ τήν παιδοποιΐα, δέν αὐτονομεῖται. Γι’ αὐτό καί εἶναι μεγίστη ἁμαρτία ἡ ἀποφυγή τῆς τεκνογονίας. Μεγίστη ἁμαρτία… μέ τά τεχνικά μέσα πού χρησιμοποιοῦν οἱ ἄνθρωποι γιά προφύλαξη καί ὅλα αὐτά τά γνωστά, πού ξέρετε. Ἔλεγε μάλιστα κάτι συγκλονιστικό ὁ Ἅγιος Πορφύριος, ὅτι αὐτή ἡ ἀποφυγή τῆς τεκνογονίας εἶναι ἡ κύρια αἰτία τῶν διαζυγίων. Ξέρετε γιατί; Γιατί, ὅταν ἡ γυναίκα, ἡ ὁποία εἶναι πλασμένη νά κάνει παιδί, ὁ ὀργανισμός της, ὁ Θεός ἀπό τή φύση της τήν ἔχει κάνει ἔτσι, φρενάρει αὐτή τήν ὁρμή τῆς φύσεως, τήν ἀναστέλλει, πηγαίνει ἀντίθετα. Αὐτό λέει, σμπαραλιάζει τό νευρικό της σύστημα, διαλύει τό νευρικό της σύστημα. Ὁπότε, δέν μπορεῖ νά ἔχει καλές σχέσεις μέ τόν σύζυγο καί σταδιακά φτάνουν στό διαζύγιο. Ἔχει πολύ δίκαιο ὁ Ἅγιος Πορφύριος. Καί σήμερα πολλοί καί δυστυχῶς καί πνευματικοί χωρίς Ἅγιο Πνεῦμα λένε, δέν τρέχει τίποτα καί νά κοινωνᾶτε κιόλας χωρίς φόβο… Ὄχι, εἶναι πολύ μεγάλη ἁμαρτία, γιατί καί αὐτό οὐσιαστικά εἶναι δυνάμει φόνος. Ἐπειδή σπαταλᾶται ὅ,τι πιό πολύτιμο ὑπάρχει, καί λέει ὁ π. Ἀθανάσιος, εἶναι σάν τά Ἅγια τῶν Ἁγίων, αὐτό πού λέμε σπόρος, τό σπέρμα, πού ὑπάρχει στόν ἄνθρωπο σπαταλᾶται. Αὐτό τό δίνει ὁ Θεός γιά νά δημιουργηθοῦν καινούριοι ἄνθρωποι, νά γίνεις συνδημιουργός μέ τόν Θεό. Κι ἐσύ, ὅταν αὐτονομεῖς τήν ἡδονή, τό σπαταλᾶς αὐτό, τό ξοδεύεις αὐτό πού εἶναι δυνάμει ἄνθρωπος. Γι’ αὐτό εἶναι δυνάμει φόνος.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Ἐρ. : Πάτερ, ἐγώ δέν ἔχω καταλάβει κάτι. Ἡ Εὔα ἔκανε τόν Κάιν καί τόν Ἄβελ. Πῶς γίνεται ἀφοῦ δέν ὑπῆρχαν γυναῖκες;…

Ἀπ. : Ὑπῆρχαν καί γυναῖκες, ἁπλῶς δέν μᾶς ἀναφέρει τά ὀνόματά τους ἡ Ἁγία Γραφή. Ἔκανε πολλά παιδιά ἡ Εὔα καί ἀγόρια καί κορίτσια. Καί στήν ἀρχή ὑπῆρχε ἡ εὐλογία ἀπό τόν Θεό νά ἔρθουνε σέ σχέση μεταξύ τους, γιατί δέν ὑπῆρχε ἄλλος τρόπος. Μετά βέβαια ἀπαγορεύτηκε αὐτό.

Ἐρ. : Ὑπάρχει περίπτωση …. Γιά τό Ἅγιο Πνεῦμα... ὁ ἕνας νά τό ἔχει καί ὁ ἄλλος νά μήν τό ἔχει;…

Ἀπ. : Ναί, εἶναι πολύ εὐαίσθητο τό Ἅγιο Πνεῦμα, πολύ λεπτό… Βλέπετε τό περιστέρι πού εἴπαμε - καί φανερώθηκε τό Ἅγιο Πνεῦμα ὡς περιστερά - δέν πάει σέ βρωμιά καθόλου. Ὁ νοῦς μας, ἡ διάνοιά μας μᾶλλον, μολύνεται πολύ εὔκολα. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος δηλαδή δεχθεῖ κακούς λογισμούς, μολύνεται. Κι ἄν αὐτοί οἱ κακοί λογισμοί κατέβουν καί στήν καρδιά, τότε βέβαια ὁ ἄνθρωπος βρωμίζεται. Ἄλλο δηλαδή νά ἔχεις στήν σκέψη σου μιά ἁμαρτία, σάν μιά ἁπλή γνώση, αὐτό δέν εἶναι ἁμαρτία. Ξέρεις δηλαδή ὅτι ὑπάρχει ἡ ἁμαρτία τῆς πορνείας. Τό ξέρουμε ἐγκεφαλικά. Ὅταν ὅμως αὐτή ἡ σκέψη κατέβει στήν καρδιά καί γίνει ἐπιθυμία, τότε συλλαμβάνεται ἡ ἁμαρτία, εἶναι ἡ ἀρχή τῆς ἁμαρτίας. Γι’ αὐτό θυμηθεῖτε τί εἶπε ὁ Κύριος ἀπό τήν καρδιά μολύνεται ὁ ἄνθρωπος, «ἐκ τῆς καρδίας ἐξέρχονται πονηροί λογισμοί, μοιχεῖες, πορνεῖες… καί ὅλες οἱ ἁμαρτίες, κακίες, ζήλιες, φθόνοι»²⁰.

Ὑπάρχει φυσικά ἡ περίπτωση ὁ ἕνας νά ἔχει ἐνεργό τό Ἅγιο Πνεῦμα, γιατί εἶναι μέ τήν Ἐκκλησία καί ὁ ἄλλος νά μήν εἶναι… πολύ σύνηθες στήν ἐποχή μας.. Δημιουργοῦνται πολλά προβλήματα. Τώρα, αὐτός πού εἶναι στήν Ἐκκλησία.. νά σᾶς πῶ ἕνα ἁπλο, ἄν κατακρίνει τόν ἄλλον, ἤδη μολύνεται, μολύνεται στήν καρδιά του. Ἀρχίζει νά ἔχει κακούς λογισμούς. Ἀντί νά ἀγαπάει λοιπόν, ἀρχίζει μέσα του νά δημιουργεῖται μιά ἀντιπάθεια, μιά ἀντιπαλότητα, ὁπότε μετά γίνεται τσακωμός. Ὁπότε τότε καί οἱ δυό δέν εἶναι ἐν Ἁγίω Πνεύματι. Ὄχι μόνο ἐκεῖνος πού εἶναι ἑδραιωμένος στή θέση του καί λέει ἐγώ δέν πάω στήν ἐκκλησία… ἐσύ πήγαινε καί γιά μένα - ἄν τό πεῖ κι αὐτό ἤ σέ ἐμποδίζει νά πᾶς. Δηλαδή... δέν πρέπει νά κατακρίνουμε. Αὐτό πολύ μᾶς λερώνει, πολύ μᾶς μολύνει. Ἄν παρακολουθήσετε τόν ἑαυτό σας, ὅταν θυμώσετε μέ κάποιον καί κάνετε ἕνα backup, μιά ἀναδρομή, νά δεῖτε τί λογισμούς εἴχατε πρίν θυμώσετε, θά δεῖτε ὅτι πρίν εἴχατε κατακρίνει αὐτόν μέ τόν ὁποῖο θυμώσατε, εἴχατε δηλαδή συλλάβει μέσα σας κακές σκέψεις γι’ αὐτόν καί τίς εἴχατε ἀποδεχθεῖ. Ἄλλο νά ἔρθει μιά κακή σκέψη καί νά τήν ἀποκρούσεις καί νά πεῖς Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ ἐλέησέ με καί ἄλλο νά τήν ἀποδεχθεῖς καί νά πεῖς, ναί, ἔτσι εἶναι καί τό κάνει αὐτό γιατί εἶναι τέτοιος, τέτοιος.. τότε μολύνθηκες κι ἐσύ καί ἀπενεργοποίησες τό Ἅγιο Πνεῦμα καί μετά χρειάζεται ἡ μετάνοια καί ἐνδεχομένως καί ἡ ἐξομολόγηση... ὁπωσδήποτε...

Ἑπομένως συμβαίνει αὐτό, ὅταν τσακωνόμαστε. Εἴδατε πού λέει καί ὁ λαός πολύ ἁπλά; Τσακωμός-καβγάς μονός δέν γίνεται, φταῖνε καί οἱ δύο. Ὅταν, ὅμως, ὁ ἕνας ἔχει τό Ἅγιο Πνεῦμα ἐνεργό, ὅσο ἐριστικός καί νά εἶναι ὁ ἄλλος, δέν θά μπορέσει νά γίνει τσακωμός. Σᾶς εἶπα αὐτό τό παράδειγμα μέ τούς δύο γεροντάδες. Ὁ ἕνας ἦταν ἕτοιμος νά ἁρπαχτεῖ.. ἔστω καί μέ τό ζόρι, ὁ ἄλλος ἀμέσως τοῦ λέει, νά εἶναι εὐλογημένο, πάρτο... Δηλαδή ἕνας πού ἔχει ἐνεργό τό Ἅγιο Πνεῦμα, δέν μπορεῖ νά τσακωθεῖ, δέν μπορεῖ νά ἔρθει σέ διαμάχη. Μόνο σέ μιά περίπτωση ἔρχεσαι ἄς ποῦμε σέ θυμό, ἀλλά αὐτός ὁ θυμός εἶναι ἀναμάρτητος, ὅταν βλασφημεῖται ὁ Θεός ἤ ὅταν ἀδικεῖται ὁ πλησίον. Τότε δικαιολογεῖσαι νά ὀργισθεῖς, ἀλλά πάλι θά σέ φωτίσει ὁ Θεός στό πῶς θά τό ἐκδηλώσεις αὐτό. Γι’ αὐτό λέει ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ «ὀργίζεσθε, καί μή ἁμαρτάνετε»²¹. Ὑπάρχει καί ἀναμάρτητη ὀργή. Ὄχι, ὅμως, ὅταν ἀδικούμαστε ἐμεῖς. Ὅταν βλασφημεῖται ὁ Θεός, ἀδικεῖται ὁ Θεός ἤ ὁ πλησίον. Ἑπομένως, προσοχή στούς λογισμούς μας. Ἀπό ἐκεῖ ξεκινάει ὅλο τό κακό.

Τί σημαίνει προσοχή στούς λογισμούς; Ἐγώ κάθε στιγμή θά εἶμαι μέ τό ντουφέκι στό χέρι νά πυροβολήσω τόν κακό λογισμό;

Ὑπάρχει κάτι πιό εὔκολο, πιό ἁπλό.. νά βάλω καλό λογισμό καί νά δουλεύει ὁ μύλος αὐτός -πού δέν σταματάει νά δουλεύει- καλούς λογισμούς, λογισμούς ἀγάπης, προσευχῆς γιά τόν ἄλλον. Νά σκέφτεσαι τρόπους πού νά ἀναπαύσεις τόν ἄλλον. Ὄχι πῶς θά ἀναπαυθεῖς ἐσύ... πῶς θά ξεκουράσεις τόν σύζυγο. Ὄχι, ἐγώ τώρα εἶμαι στό σπίτι καί εἶμαι ἡ λαντζέρισα καί, ὅταν θά ἔρθει, θά τοῦ δείξω ἐγώ, πού κάθεται στό καφενεῖο μέ τίς ὧρες καί ἐμένα μ’ ἀφήνει μόνη μου κ.λ.π. Ἄν ἔχεις τέτοιους λογισμούς, μπορεῖ τήν ὥρα πού θά ἔρθει νά μήν πεῖς τίποτα ἀλλά ἤδη φαίνεται στό πρόσωπό σου, τό ἐκπέμπει ἡ ψυχή σου. Ὁπότε καί ὁ σύζυγος λέει, πάλι νωρίς ἦρθα... αὔριο πιό ἀργά! Καταλάβατε; Τό ἐκπέμπουμε. Ὅ,τι ἔχουμε μέσα μας τό ἐκπέμπουμε.

Ἐρ. : Σήμερα πολλά ζευγάρια δηλώνουν πώς δέν εἶναι ἕτοιμα νά κάνουν παιδιά, νά ἀποκτήσουν παιδιά.. βρίσκονται σέ γάμο αὐτά τά ζευγάρια. Μήπως τό ἴδιο θά ἔπρεπε νά ἰσχύει καί γιά μᾶς τούς χριστιανούς; Νά εἴμαστε τουλάχιστον πνευματικά ἕτοιμοι, ὥστε νά κάνουμε παιδιά; Νά ἀποκτήσουμε τό ἕνα πνεῦμα, αὐτό πού εἴπατε καί μετά νά εἴμαστε ἕτοιμοι κι ἐμεῖς νά ἀποκτήσουμε παιδιά.

Ἀπ. : Κοιτάξτε, αὐτό εἶναι θέμα μεγάλο καί πολύ σπουδαῖο. Εὐχαριστῶ γιά τήν ἐρώτηση. Ἔλεγε ὁ Ἅγιος Παΐσιος, γιά νά μή σᾶς λέω δικά μου λόγια... δέν πρέπει, λέει, οἱ σύζυγοι νά βάζουν τήν λογική στό θέμα τῆς τεκνογονίας. «Ἔχω χρήματα; Μπορῶ νά κάνω παιδί. Δέν ἔχω χρήματα; Δέν μπορῶ». Μά τά χρήματα εἶναι πού θά σέ βοηθήσουν νά μεγαλώσεις τό παιδί; Δέν εἶναι ὁ Θεός;

Καί κάτι ἀκόμα. Ποιός δίνει τά παιδιά; Οἱ σύζυγοι; Ἡ συζυγική πράξη ἤ ὁ Θεός; Δέν τά δίνει ὁ Θεός; Ἄν θέλει ὁ Θεός δέν μπορεῖ νά σταματήσει τήν γυναίκα, νά μή δώσει παιδί στήν γυναίκα; Μπορεῖ. Ἔκλεισε λέει τήν μήτρα τῆς Σάρας καί ἡ Σάρα ἦταν 90 ἐτῶν καί δέν εἶχε παιδί. Ἐν τῷ μεταξύ εἶχε ὑποσχεθεῖ στόν Ἀβραάμ ὅτι «θά ἔχεις ἀπογόνους σάν τήν ἄμμο τῆς γῆς»²² καί ὁ Ἀβραάμ εἶχε φτάσει 100 ἐτῶν καί δέν εἶχε παιδί! Κοιτάξτε πῶς ἐνεργεῖ ὁ Θεός! Καί φιλοξενεῖ ὁ Ἀβραάμ τόν Θεό καί τούς δύο Ἀγγέλους στήν δρῦ Μαμβρῆ καί ἀκούει ὅτι 100 ἐτῶν θά ἀποκτήσει παιδί καί ἡ Σάρα 90.. τό ἀκούει μέσα ἀπ’ τή σκηνή καί γέλασε. Γιατί γέλασε; Γιατί λέει, τώρα τί εἶναι αὐτά πού λένε;.. Καί τῆς λέει ὁ Θεός «Γιατί γέλασες;». Λέει «δέν γέλασα». «Γέλασες»²³, λέει. Γιατί καταφρονεῖς τόν Θεό;

Προσέξτε, μήν καταφρονοῦμε τόν Θεό. Ὁ Θεός εἶναι πού δίνει παιδί ἤ δέν δίνει παιδί. Καί πόσοι καί πόσες δέν μποροῦν νά κάνουν παιδί, γιατί; Γιατί, ὅταν μποροῦσαν, δέν ἤθελαν. Ἔκαναν ἄλλα πράγματα... Καί πόσοι καί πόσες μέ τίς προγαμιαῖες σχέσεις, ἰδίως οἱ κοπέλες, δέν μποροῦν νά κάνουν παιδί, γιατί οἱ προγαμιαῖες σχέσεις φέρνουν καί τίς ἐκτρώσεις. Ἔλεγε ὁ Ἅγιος Πορφύριος - εἶναι συγκλονιστικό αὐτό, ἀποκαλυπτικό. Εἶχε πάει κάποτε... ἐν Πνεύματι Ἁγίω(!) ὁ Ἅγιος αὐτός πήγαινε ὅπου ἤθελε... εἶχε πάει στή Σερβία καί εἶχε σταθεῖ σέ μιά γέφυρα, μέ τό πνεῦμα του, ὁ κόσμος δέν τόν ἔβλεπε, ἐκεῖ πού περνοῦσαν πολλοί ἄνθρωποι καί ἔβλεπα, λέει, πολλά νέα παιδιά καί νέες κοπέλες, οἱ ὁποῖες λόγω τῆς κακῆς ζωῆς πού κάνουν, δέν θά μπορέσουν ποτέ νά κάνουν παιδί. Γιατί μιά ἀπό τίς συνέπειες τῶν ἐκτρώσεων αὐτή εἶναι, δέν μπορεῖς νά κάνεις παιδί μετά. Ἀφήνω καί τήν ἄλλη τή χειρότερη πού μπορεῖ νά πεθάνει ἡ κοπέλα πάνω στήν ἔκτρωση. Ἔχουμε πολλά τέτοια περιστατικά. Ἄς μήν τά λένε...

Ἑπομένως, κοιτάξτε, δέν εἶναι νά κάνουμε, ὅταν θέλουμε. Θυμηθεῖτε αὐτό πού σᾶς εἶπα, πρέπει νά μάθουμε νά κάνουμε αὐτό πού θέλει ὁ Θεός. Στήν Ὀρθοδοξία δέν μαθαίνουμε νά θέλουμε, μαθαίνουμε νά μήν θέλουμε τό δικό μας θέλημα ἀλλά νά θέλουμε ὅ,τι θέλει ὁ Θεός. Τότε, ξέρετε, ὅταν τό μάθουμε αὐτό τό μάθημα, δέν μποροῦμε νά στενοχωρεθοῦμε ποτέ. Ὄχι δέν πρέπει, δέν μποροῦμε. Γιατί, ὅταν θέλεις ὅ,τι θέλει ὁ Θεός, μετά ὅλα ὅσα σοῦ δίνει ὁ Θεός τά θέλεις. Ἄρα ὅλα εἶναι καλά, ἄρα δέν ἔχεις νά στενοχωρεθεῖς γιά τίποτα. Δέν ἔχεις παιδί; Ὁ Θεός τό θέλει, εἶναι εὐλογία. Ὅλα εἶναι εὐλογία. Ὅταν ζοῦμε ἐν Ἁγίω Πνεύματι, δέν μποροῦμε νά στενοχωρεθοῦμε. Γι’ αὐτό λέει ὁ Ἀπόστολος «θλιβόμενοι ἀλλ᾿ οὐ στενοχωρούμενοι»²⁴. Ὄχι δέν θά ἔχουμε θλίψεις, θά ἔχουμε. Ἐξωτερικά θά μᾶς πιέζουν διάφορα πράγματα, καταστάσεις, ἄνθρωποι φθονεροί, κακοί, δαίμονες, λογισμοί, ἀλλά δέν θά στεναχωρούμαστε γιά τίποτα. Θά δοξάζουμε τόν Θεό γιά ὅλα. Αὐτή εἶναι ἡ θεραπεία τῆς Ἐκκλησίας καί αὐτό καλοῦνται νά ζήσουν καί οἱ σύζυγοι.

Ὅταν μάθουν, λοιπόν, αὐτή τήν σωστή σχέση μέ τόν Θεό, μετά δέν θά ποῦνε, ἐγώ τώρα δέν θέλω παιδί, θέλω ἀργότερα. Ἤ ἐγώ τώρα, ὅπως τό εἴπατε ἐσεῖς, δέν εἶμαι πνευματικά ἕτοιμη.. ἀκόμα... Ὄχι! Δέν εἶναι ἔτσι. Καί ποιός θά τό κρίνει, ἄν εἶσαι πνευματικά ἕτοιμη; Ὁ πνευματικός θά τό κρίνει. Καί πῶς θά γίνει νά μήν κάνεις παιδί, ὅταν ἔχεις σχέσεις; Τό ξέρεις ὅτι αὐτό εἶναι ἁμαρτία; Ἐκτός ἐάν -ὑπάρχει αὐτή ἡ δυνατότητα- συμφωνεῖ καί ὁ σύζυγος, τό ἕτερον ἥμισυ, νά ἔχετε τελεία ἀποχή. Τότε ναί. Αὐτό εἶναι νόμιμο, μπορεῖς. Ὁ μόνος τρόπος νόμιμος, ἀποδεκτός ἀπό τόν Θεό γιά ἀποφυγή τῆς τεκνογονίας εἶναι ἡ συζυγική ἀποχή, ἀλλά προσέξτε, ἀπό συμφώνου. Ὄχι νά τό ἐπιβάλλει ὁ ἕνας στόν ἄλλον. Ἀπό κάποια ἡλικία καί μετά, οἱ γυναῖκες συνήθως, δέν ἔχουνε διάθεση, ἔτσι δέν εἶναι; Ἀλλά αὐτό εἶναι ἁμαρτία, ὅταν τό ἐπιβάλλουν στόν σύζυγο, δέν ἐπιτρέπεται. Εἶναι ἁμαρτία. Θά πρέπει νά συμφωνεῖ καί ὁ σύζυγος. Ἐάν δέν συμφωνεῖ, θά πρέπει, ὅπως λέει καί ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, νά ὑποχωρήσει, γιατί ὁ ἄνδρας ἐξουσιάζει τό σῶμα τῆς γυναίκας καί ἡ γυναίκα τοῦ ἄνδρα. Ὁπότε πρέπει νά ὑποχωρήσει ἡ γυναίκα καί νά γίνει ἡ σχέση, αὐτό πού θέλει ὁ σύζυγος. Ἀλλιῶς, ἄν κάνει κάτι ἄλλο ὁ σύζυγος, ἄν -ὅ μή γένοιτο- πέσει σέ μία μοιχεία, εἶναι συνυπεύθυνη καί ἡ γυναίκα. Ἑπομένως, ὄχι ὅ,τι θέλουμε καί τί θέλουμε καί πότε τό θέλουμε ἀλλά τί θέλει ὁ Θεός καί μέ βάση αὐτά τά κριτήρια πού σᾶς εἶπα μπορεῖτε νά προχωρήσετε.

Προσέξτε καί κάτι ἄλλο πού γίνεται κατά κόρον στήν ἐποχή μας. Οἱ ἄνθρωποι ἔρχονται εἰς γάμου κοινωνία σέ μεγάλη ἡλικία. Αὐτό εἶναι μεγάλο λάθος, πολύ μεγάλο λάθος. Ξέρετε γιατί; Γιατί κατά κανόνα, νά μήν ποῦμε 100%, κατά 99,99% προηγεῖται ἡ ἀνηθικότητα, ἔτσι δέν εἶναι; Ὅλοι κάνουν προγαμιαῖες σχέσεις. Καί σ’ αὐτό φταῖνε πολύ καί οἱ γονεῖς, οἱ ὁποῖοι λένε δέν εἶστε ἀκόμη ἕτοιμοι νά παντρευτεῖτε. Τί θά κάνουν λοιπόν τά παιδιά; Ἀφοῦ ὑπάρχει καί ἡ ὁρμή τῆς φύσεως, ὑπάρχει ἡ ἀδυναμία. Ἔ, λένε, τότε τί θά κάνουμε; Θά συζήσουμε μέχρι νά μπορέσουμε. Εἶναι λύση αὐτή; Αὐτό εἶναι καταστροφή, αὐτό εἶναι ἔγκλημα καί αὐτή ἡ κατάσταση, ξέρετε, προετοιμάζει τό διαζύγιο. Καί μετά ἐσύ ὁ πατέρας καί ἐσύ ἡ μαμά πού ἔλεγες περίμενε ἀκόμα δέν εἶσαι ἕτοιμη, μετά θά φορτώθεῖς τά ἐγγόνια καί μία κόρη χωρίς σύζυγο, διαζευγμένη καί θά χτυπιέσαι. Γιατί; Τό λέει πολύ ἁπλά ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος: ἐάν συνηθίσει ὁ ἄνδρας -καί ἡ γυναίκα σήμερα- νά ζεῖ ἀκατάστατα καί πορνικά πρίν τόν γάμο, τό ἴδιο θά συνεχίσει καί μετά τόν γάμο. Στέκεται γάμος μετά; Ἄν πρίν τόν γάμο ἔχεις κάνει πόσες σχέσεις μέ πόσους... καί δέν θυμᾶσαι καί μέ πόσους κ.λ.π. μετά τόν γάμο εἶναι εὔκολο νά κόψεις αὐτή τήν κακή συνήθεια; Δέν θά μπεῖ τό τρίτο πρόσωπο; Μπορεῖ νά σταθεῖ μετά ὁ γάμος; Νά, γιατί ἔχουμε τά διαζύγια. Ἄν ἔχεις μάθει νά μήν προσέχεις τά μάτια σου καί γυρνᾶς ὅλα αὐτά τά κοινωνικά δίκτυα μέ ὅλα αὐτά τά ξετσίπωτα πού δείχνουν ἐκεῖ, δέν κάνεις μοιχεία; Δέν κάνεις πορνεία ἄν εἶσαι ἄγαμος; Τί εἶπε ὁ Κύριος; «Ἄν δεῖς πονηρά μιά γυναίκα εἰς τό ἐπιθυμῆσαι, ἤδη ἐμοίχευσες»²⁵. Ὅταν στήνεσαι στό διαδίκτυο μέ τίς ὧρες καί βλέπεις ὅλα αὐτά τά αἰσχρά, δέν κάνεις μοιχεία; Κοροϊδευόμαστε; Τί κάνεις τότε; Μετά λέμε, πῶς νά σταθεῖ ὁ γάμος; Φυσικά δέν μπορεῖ νά σταθεῖ ὁ γάμος. Πῶς νά σταθεῖ; Γιατί αὐτά πού βλέπεις, αὐτά δημιουργοῦν ἐπιθυμίες, δημιουργοῦν λογισμούς καί θά θέλεις κι ἐσύ νά τά κάνεις πράξη. «Ἐκ τοῦ ὁρᾶν τίκτεται τό ἐρᾶν». Ἁπλά πράγματα, μαθηματικά. Ὅ,τι βλέπεις, τό ἐπιθυμεῖς.

Μάλιστα ξέρετε, πρόσφατα οἱ ἐπιστήμονες βρήκανε στόν ἐγκέφαλο -ὑπάρχει καί βιολογική βάση σ’ αὐτό- ὑπάρχουνε κάποια κύτταρα στό πρόσθιο μέρος τοῦ ἐγκεφάλου μας, τά ὁποῖα τά λένε κύτταρα καθρέφτες. Καί τί κάνουν αὐτά τά κύτταρα; Τείνουν νά ὠθήσουν τόν ἄνθρωπο νά πράξει αὐτά πού βλέπει. Βλέπεις κάποιον ἄς ποῦμε νά τρώει ἕνα μῆλο, αὐτά τά κύτταρα ἐνεργοποιοῦνται νά κάνεις καί ἐσύ τήν κίνηση νά φᾶς ἕνα μῆλο. Ἔτσι μαθαίνουμε, μιμούμαστε οἱ ἄνθρωποι. Καταλάβατε;

Ὅταν λοιπόν στέκεσαι καί βλέπεις ὅλα αὐτά τά βρώμικα πού κάνουν οἱ ἄλλοι στήν ὀθόνη, καί βιολογικά ἀκόμα, παρακινεῖσαι νά τά κάνεις κι ἐσύ. Γι’ αὐτό εἶπε ὁ Κύριος, προσοχή στά μάτια, προσοχή στίς αἰσθήσεις καί φυσικά προσοχή σέ ὅλη τή ζωή. Ὅταν λοιπόν ὁ ἄνθρωπος δέν κυνηγάει τούς κακούς λογισμούς ἀλλά, ὅπως λέει ὁ Ἅγιος Πορφύριος, καλλιεργήσει μέσα του τήν ἀδιάλειπτη προσευχή, τόν θεῖο ἔρωτα, τήν ἀγάπη στόν Θεό, μετά δέν ἀποφεύγονται ὅλα αὐτά; Πολύ εὔκολα! Ὅταν σκέφτεσαι συνέχεια τόν Χριστό, μπορεῖς νά ἁμαρτήσεις; Δέν μπορεῖς νά ἁμαρτήσεις, γιατί ἡ ἁμαρτία ξεκινάει ἀπό τήν σκέψη, ἀπό τόν λογισμό. Νά τό πῶ καί σ’ ἕνα πεζό - ἀνθρώπινο ἐπίπεδο. Ἕνας πού εἶναι ἐρωτευμένος, δέν εἶναι ἀλλοῦ; Ἀλλοῦ εἶναι. Τοῦ μιλᾶς.. αὐτός σκέφτεται τό ἐρώμενο πρόσωπο. Σοῦ λέει, ἄστον αὐτόν. Ἔτσι δέν λέμε; Μπορεῖ νά περπατάει στό κέντρο τῆς πόλης, νά ἔχει ἕνα σωρό ἐρεθίσματα. Ἀκούει τίποτα; Βλέπει τίποτα; Τίποτα! Αὐτός εἶναι στόν κόσμο του, ἔτσι δέν εἶναι; Ἔτσι εἶναι καί ὁ θεῖος ἔρωτας. Ἄν τό καλλιεργήσουμε αὐτό, ἀγαπήσουμε τόν Χριστό μας, μετά δέν θά μποροῦμε νά ἁμαρτήσουμε. Γι’ αὐτό ἔλεγε καί ὁ Ἅγιος, ἀφῆστε τά πάθη, μέ τήν ἔννοια ὄχι μήν τά πολεμᾶτε, ἀλλά μήν ἀσχολεῖστε, καί ἀγαπῆστε τόν Χριστό μέ ὅλη σας τήν καρδιά, καλλιεργεῖστε τόν θεῖο ἔρωτα καί μετά οὔτε θά ἁμαρτάνετε ἀλλά θά ἀγαπήσετε σωστά καί τόν πλησίον καί τό μέλος τῆς οἰκογενείας πού πρέπει νά ἀγαπήσετε καί τόν ἑαυτό σας σωστά.

Σήμερα οἱ ἄνθρωποι ἔχουμε γίνει τραγικές ὑπάρξεις, γιατί δῆθεν προσπαθώντας νά σώσουμε τόν ἑαυτό μας, νά φυλάξουμε τόν ἑαυτό μας καί νά ἀναπαύσουμε τόν ἑαυτό μας, ἔχουμε γίνει ἄκρως ἐγωιστές, ἄκρως φίλαυτοι.. Ἄκουσα μιά ἔκφραση ἀπό κάποιο παιδί.. λέει «εἶμαι παρτάκιας». Λέω, πῶς τό εἶπες; Δηλαδή; Λέει κοιτάω τήν πάρτη μου. Καταλάβατε; Εἶναι ἔκφραση τώρα στά παιδιά. Ὁ καθένας κοιτάει τόν ἑαυτό του μόνο, τίποτα ἄλλο. Σήμερα οἱ κοινωνιολόγοι τήν γενιά μας τήν ὀνομάζουν γενιά τῶν τριῶν ἐγώ: ἐγώ - ἐγώ - ἐγώ! Αὐτή εἶναι ἡ μεγαλύτερη τραγικότητα ξέρετε, γιατί ὁ ἄνθρωπος δέν εἶναι φτιαγμένος νά λειτουργεῖ ἔτσι. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος κλειστεῖ στόν ἑαυτό του, καταστράφηκε. Εἶναι ὅπως ἡ μαύρη τρύπα. Ἡ μαύρη τρύπα ξέρετε τί εἶναι. Δέν φαίνεται, ἀλλά ὅ,τι μπαίνει ἐκεῖ μέσα, ἀπορροφᾶται καί χάνεται. Ἔτσι καί ὁ ἄνθρωπος γίνεται μιά μαύρη τρύπα γιά τόν ἑαυτό του. Ὅταν κλειστεῖ στόν ἑαυτό του, διαλύεται. Ὁ ἄνθρωπος εἶναι φτιαγμένος γιά νά κοινωνήσει πρῶτα μέ τόν Θεό καί μετά μέ τόν ὅποιο πλησίον, μέ τόν κάθε πλησίον καί τότε πραγματώνει τόν σκοπό τῆς ὕπαρξής του, τήν θέωση. Συγγνώμη ἄν εἶπα πολλά, ἀλλά μοῦ δίνετε ἀφορμή..

Ἐρ. : Ἀφοῦ ἡ σωτηρία εἶναι προσωπική ὑπόθεση. Εἴμαστε σ’ ἕνα δωμάτιο δύο ἄτομα. Ὁ ἕνας πασχίζει ἄς ποῦμε συνειδητά καί ὁ ἄλλος εἶναι ἀδιάφορος. Ἡ Ἐκκλησία δέν δέχεται τό διαζύγιο. Αὐτός πού ἀγωνίζεται, ἔχει νόημα νά μένει; Νά παλεύει μέ τόν ἀέρα, ὡς πότε καί γιατί;

Ἀπ. : Γιατί, προσέξτε, ἡ σωτηρία εἶναι προσωπική ἀλλά εἶναι ἐκκλησιαστική ὑπόθεση, ὄχι προσωπική ὑπόθεση. Δηλαδή, ἡ σωτηρία ἡ δική μου εἶναι σωτηρία καί δική σας καί ὁ χαμός ὁ δικός μου εἶναι χαμός καί δικός σας. Γιατί; Γιατί εἴμαστε ἀλλήλων μέλη, ὁ ἕνας κομμάτι τοῦ ἄλλου. Ἄν δέν τό ζήσουμε αὐτό, δέν εἴμαστε μέλη τῆς Ἐκκλησίας. Δέν εἶναι ἀτομική ἡ σωτηρία. Ἡ σωτηρία εἶναι ἡ ἔνταξη στό σῶμα τοῦ Χριστοῦ καί τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἡ Ἐκκλησία. Ἄν δέν ἐνταχθοῦμε ζωντανά - ὀργανικά στό σῶμα τοῦ Χριστοῦ, δέν μποροῦμε νά σωθοῦμε. Κάντε ὅσες μετάνοιες θέλετε, ὅσες προσευχές θέλετε, ὅσες νηστεῖες θέλετε. Ἄν δέν ἐνταχθεῖτε στό σῶμα τοῦ Χριστοῦ, ἄν δέν νιώσετε ἕνα μέ ὅλους, ἄν δέν κάνετε τόν πόνο τοῦ ἄλλου δικό σας πόνο, πολύ περισσότερο τόν πόνο τοῦ ἀνθρώπου πού ἔχεις δίπλα σου... Εἶναι δυνατόν ἕνας σύζυγος νά πεῖ δέν μέ νοιάζει γιά τή σωτηρία τοῦ/τῆς συζύγου μου; Ξέρετε τί θά πεῖ ὁ σωστός σύζυγος; «Νά πάω ἐγώ στήν κόλαση καί νά πάει ἡ σύζυγός μου στόν Παράδεισο, Θεέ μου». Ὄχι νά πεῖ μέ ἔσκασε τόσα χρόνια.. προσπαθῶ νά πάει νά ἐξομολογηθεῖ, δέν πάει.. τόν παρατάω καί ἐγώ. Αὐτό δέν εἶναι ἀγάπη. Ὄχι, θά κάνει τό πᾶν μέχρι τελευταία στιγμή γιά νά τόν σώσει. Καί ἔχουμε πολλές τέτοιες περιπτώσεις πού σώθηκαν τήν τελευταία στιγμή στήν κυριολεξία. Μετά ἀπό πολλά χρόνια ὑπομονῆς ἡ χριστιανή σύζυγος τόν κατάφερε νά πάει νά ἐξομολογηθεῖ καί νά κοινωνήσει. Αὐτό εἶναι ἀγάπη.

Ἑπομένως, ἡ σωτηρία δέν εἶναι προσωπική ἀτομική ὑπόθεση, εἶναι ἐκκλησιαστική ὑπόθεση καί ἀφορᾶ ὅλους μας. Κάθε ἁμαρτία πού κάνουμε, προσέξτε, δέν τήν κάνουμε μόνο στόν ἑαυτό μας, τήν κάνουμε εἰς Χριστός καί εἰς τήν Ἐκκλησίαν. Γι’ αὐτό καί ἔχει τεράστιες συνέπειες κάθε ἁμαρτία πού κάνουμε. Δέν ἔχει συνέπειες μόνο σέ μᾶς, ἔχει σ’ ὅλη τήν Ἐκκλησία. Γι’ αὐτό καί ἕνας πού συζεῖ, δέν κάνει ζημιά μόνο στόν ἑαυτό του καί στό ἄλλο πρόσωπο μέ τό ὁποῖο συζεῖ, κάνει ζημιά σ’ ὅλη τήν Ἐκκλησία, γιατί σκανδαλίζει ὅλη τήν Ἐκκλησία. Καί ἕνας πού πάει καί τόν βοηθάει καί τοῦ δίνει τά ἀπαραίτητα, μπορεῖ νά εἶναι μάνα, πατέρας, καί τόν ἐνισχύει σ’ αὐτή τήν στάση κι αὐτός ἁμαρτάνει, γιατί κάνει ζημιά σ’ ὅλη τήν Ἐκκλησία. Ἐνισχύει δηλαδή αὐτή τήν ἁμαρτία, τήν στηρίζει. Δέν ἔχεις δικαίωμα, ἄν θέλεις νά λέγεσαι ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ. Μά εἶμαι μάνα λέει καί τό πονάω τό παιδί μου. Τόν Χριστό δέν Τόν πονᾶς; Δέν Τόν ἀγαπᾶς; Ποιός εἶναι πιό πάνω ὁ Χριστός ἤ τό παιδί σου; Ἄν εἶναι πιό πάνω τό παιδί σου ἀπό τόν Χριστό, δέν εἶσαι χριστιανή, πολύ ἁπλά. Γιατί τί εἶπε ὁ Χριστός; «Ἄν δέν μισήσετε τόν πατέρα σας, τή μητέρα σας, τόν ἄνδρα σας, τή γυναίκα σας, τά παιδιά σας..», τό λέει! «Ἀκόμα καί τήν ψυχή σας, δέν μπορεῖτε νά εἶστε μαθητές Μου»²⁶. Θά μοῦ πεῖτε: Πάτερ, τί μᾶς λές; Λέει τέτοια πράγματα τό Εὐαγγέλιο; Ναί, τέτοια λέει! Διαβάστε το, νά τό δεῖτε. Τόσο ἐπαναστατικά πράγματα καί τόσο παράδοξα στίς ἀκοές μας. Αὐτό λέει. Πότε θά τούς μισήσεις; Ὅταν αὐτοί γίνονται ἐμπόδιο στή σωτηρία. Ὄχι μόνο τή δική σου καί τή δική τους, ἀλλά καί ὅλης τῆς Ἐκκλησίας. Θά μοῦ πεῖτε: Δύο πού συζοῦν γίνονται ἐμπόδιο ὅλης τῆς Ἐκκλησίας; Ναί, γίνονται ἐμπόδιο, γιατί σκανδαλίζουν ὅλη τήν Ἐκκλησία.

Μπορεῖ νά βρεθεῖ καί ἕνας πνευματικός χωρίς Ἅγιο Πνεῦμα καί νά πεῖ, δέν πειράζει τά παιδιά, ἀφοῦ θά… παντρευτοῦνε, νά κοινωνήσουν κιόλας. Κι αὐτός σκανδαλίζει. Αὐτός σκανδαλίζει πολύ χειρότερα ἀπό αὐτούς πού συζοῦνε. Γιατί; Γιατί διδάσκει ὅλη τήν Ἐκκλησία ὅτι δέν τρέχει τίποτα, ὅταν πορνεύουμε. Γιατί κάθε σχέση ἐκτός γάμου εἶναι πορνεία. «Δέν πειράζει»… Ἄς λένε οἱ Πατέρες ὅτι ἡ πορνεία ἔχει ἕνα ἐπιτίμιο ἑφτά χρόνια ἀπ’ τή στιγμή πού θά μετανοήσεις. Θά πρέπει νά κάνεις ἑφτά χρόνια γιά νά κοινωνήσεις. Κι αὐτό τό ἐπιτίμιο βέβαια δέν εἶναι ἐπιτίμιο τιμωρίας, εἶναι ἐπιτίμιο φάρμακο, γιά νά καταλάβεις τό μέγεθος τῆς ζημιᾶς πού ἔχεις κάνει στήν ὕπαρξή σου καί τόν χρόνο πού χρειάζεσαι γιά νά ἀποκατασταθεῖ ἡ ὕπαρξή σου. Εἶναι ἑφτά χρόνια, ἄν μετανοήσεις σωστά. Τώρα… εἶναι στή διάκριση τοῦ πνευματικοῦ, ἄν δεῖ ἔντονη μετάνοια καί διόρθωση, νά στό μειώσει αὐτό τό ἐπιτίμιο. Ἀλλά σέ καμιά περίπτωση δέν μπορεῖς νά πεῖς, δέν πειράζει παιδιά, κοινωνῆστε καί συνεχίστε μετά νά συζεῖτε. Αὐτό δέν εἶναι θεραπεία, αὐτό εἶναι δολοφονία. Δολοφονία ψυχῶν. Ἑπομένως καί αὐτός σκανδαλίζει. Κάθε ἁμαρτία λοιπόν πού κάνουμε ἔχει ἐπιπτώσεις γιά ὅλη τήν Ἐκκλησία. Ὅπως καί κάθε ἀρετή καί κάθε νίκη προσωπική, δέν εἶναι προσωπική, εἶναι νίκη ὅλης τῆς Ἐκκλησίας. Καί ὅταν κανείς ζεῖ ἐνάρετα, βοηθάει ὅλη τήν Ἐκκλησία νά ἀνέβει. Καί, ὅταν ζεῖ ἁμαρτωλά, σπρώχνει ὅλη τήν Ἐκκλησία πρός τά κάτω.

Πῶς νομίζετε φτάσαμε σήμερα στήν κατάσταση αὐτή στήν Ἑλλάδα; Τυχαῖα; Ὄχι! Γιατί ἀκριβῶς δέν προσέξαμε. Ὅταν ἄρχισε ἡ ἁμαρτία στήν ἀρχή ἦταν ἕνας-δυό στό χωριό, στήν πόλη, πού συζοῦσαν. Ἦταν δακτυλοδεικτούμενοι. Μετά εἶπαν οἱ ἄλλοι, ἔλα βρέ παιδί μου τώρα, δέν πειράζει… παιδιά εἶναι… Μετά οἱ δύο γίνανε τέσσερις, οἱ τέσσερις ὀχτώ, οἱ ὀχτώ δεκάξι… Σήμερα γίνανε ὅλοι. Ἔτσι διαδίδεται τό κακό. Γιατί δέν βρέθηκαν κάποιοι νά τούς ἐλέγξουν. Λέει ὁ ἱερός Χρυσόστομος: Ποιά εἶναι ἡ αἰτία πού βαθμιαῖα ἐπικρατεῖ τό κακό; Ἡ αἰτία εἶναι τό ὅτι οἱ χριστιανοί δέν μιλοῦν, δέν ἐλέγχουν τό κακό, γιά νά σταματήσει τό κακό.

Ὑπάρχει μιά χαριτωμένη ἱστορία. Τήν ἔχει γράψει ἕνας Ρουμάνος. Αὐτός ἦταν κοσμικός συγγραφέας, Ἰονέσκο λεγότανε. Θεατρικό ἔργο εἶναι: «οἱ ρινόκεροι». Ἴσως τό ἔχετε ἀκούσει ἤ τό ἔχετε διαβάσει κάποιοι. Ἤτανε ἕνα χωριό, ὅπου οἱ ἄνθρωποι ζοῦσαν ἁπλά, ἐνάρετα κ.λ.π. Κάποια στιγμή ἕνας ἀπό τούς συγχωριανούς τους ἐμφανίστηκε στό χωριό μέ ἕνα κέρατο πάνω ἀπ’ τή μύτη του καί ἔμοιαζε μέ ρινόκερο. Τί εἶχε συμβεῖ; Αὐτός ὁ ἄνθρωπος ἄρχισε νά ζεῖ ἄτακτα, ἁμαρτωλά. Βέβαια ὅλοι λέγανε, κοίταξε ἕνας ρινόκερος… κοίταξε, πῶς εἶναι ἔτσι;... Μετά ἐμφανίστηκε καί δεύτερος. Καί τόν δεύτερο τόν δακτυλοδεικτοῦσαν. Μετά καί τρίτος καί τέταρτος… καί τελικά ὅλοι οἱ ἄνθρωποι στό χωριό ἄρχισαν νά ζοῦν ἄτακτα καί ὅλοι ἔβγαλαν κέρατο καί ἔμειναν μόνο δύο πού δέν εἶχαν βγάλει κέρατο. Ὁπότε, ὁ ἕνας ἀπό τούς δύο λέει, πρέπει καί ἐγώ νά κάνω τό ἴδιο. Δέν βλέπεις; Ὅλοι ἔχουν βγάλει κέρατο. Αὐτό φαίνεται εἶναι τό φυσιολογικό! Τί λές; Τοῦ λέει ὁ ἄλλος, ἐμεῖς εἴμαστε ἄνθρωποι, δέν εἴμαστε ρινόκεροι. Ἐκεῖνος τρελάθηκε καί πῆγε νά μοιάσει στούς ἄλλους…

Ἔ, αὐτό ἔχει γίνει στήν ἐποχή μας σήμερα! Ὅλοι σχεδόν ἔχουν ὑποδουλωθεῖ στήν ἁμαρτία καί ἕνας πού δέν κάνει τήν ἁμαρτία, θεωρεῖται ἀφύσικος! Καί σοῦ λέει, τό παιδί μήπως θέλει γιατρό;… Γιατί δέν ἔχει κοπέλα;… Ἤ ἡ κοπέλα γιατί δέν ἔχει ἀγόρι; Γιατί πλέον τό νορμάλ εἶναι αὐτό. Ἡ πορνεία ἔχει γίνει νορμάλ καί ἡ ὅποια διαστροφή. Ἀλλά ξαναλέω, πῶς φτάσαμε ἐδῶ; Εἶναι, ἀκριβῶς, γιατί δέν ἀντισταθήκαμε στό κακό καί δέν συλλάβαμε τή διάσταση πού ἔχει τό κακό. Τό κακό δέν τό κάνεις μόνο στὀν ἑαυτό σου, τό κάνεις σ’ ὅλη τήν Ἐκκλησία. Ἕνας πού μοιχεύει, ἕνας πού πορνεύει δέν κάνει κακό μόνο στόν ἑαυτό του καί στό ἄλλο πρόσωπο ἀλλά σέ ὅλη τήν Ἐκκλησία. Θυμηθεῖτε αὐτό πού εἴπαμε, ὁ γάμος εἶναι μυστήριο μέγα, εἰς Χριστόν καί εἰς τήν Ἐκκλησία. Καί ὅποιος ἁμαρτάνει στόν γάμο, ἁμαρτάνει στόν Χριστό καί στήν Ἐκκλησία. Καί ὁποιαδήποτε ἄλλη ἁμαρτία κάνεις, γιατί εἴμαστε κομμάτια τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ, δέν ἀνήκουμε στόν ἑαυτό μας.

Αὐτό πού λένε οἱ φεμινίστριες: εἶναι σῶμα μου, τό κάνω ὅ,τι θέλω… Ἀπό ποῦ καί ὡς ποῦ εἶναι σῶμα σου; Τό παιδί πού ἔχεις στά σπλάχνα σου εἶναι σῶμα σου; Εἶναι κρέας σου; Δέν ἔχει ψυχή; Δέν εἶναι ἀνεξάρτητη προσωπικότητα; Ποιός θά μιλήσει γιά τά δικαιώματα τῶν ἐμβρύων; Τώρα μιλᾶνε γιά τά δικαιώματα τῶν ζώων, τῶν σκυλιῶν, δέν ξέρω τί ἄλλο θά βροῦμε σιγά-σιγά.. Γιά τῶν ἐμβρύων τά δικαιώματα κανένας δέν μιλάει. Κι ἄν ἕνα παιδάκι σέ νησί ἀρρωστήσει καί στείλουν ἀεροπλάνο γίνεται πηχυαία εἴδηση στά Μ.Μ.Ε. Ἐντάξει, δέν λέω, νά τό βοηθήσουμε κι αὐτό τό παιδάκι νά μήν πεθάνει. Ξέρετε πόσα παιδιά φονεύονται κάθε μέρα στήν Ἑλλάδα; Ἔχετε σκεφτεῖ; Ἄν ἔχουμε 600.000 ἐκτρώσεις τόν χρόνο, γιά βάλτε διά 300. 2.000 παιδιά τήν ἡμέρα σκοτώνονται στήν Ἑλλάδα μέ τίς ἐκτρώσεις! Μιλᾶμε γιά μεγίστη ὑποκρισία δηλαδή! Ἀλλά πῶς φτάσαμε ἐδῶ; Ὅταν, βέβαια, τό κοριτσάκι σου, ἐσύ ἡ μαμά, τό ξεπουπουλιάζεις πού ἔλεγε καί ὁ Ἅγιος Παΐσιος καί τό βγάζεις ἔτσι ἔξω;... Γιατί, ἄν δέν φορέσει μίνι -συγγνώμη- πῶς θά παντρευτεῖ; Ἔτσι θά τήν παντρέψεις τήν κόρη σου; Ἄν τήν κάνεις ξετσίπωτη; Ἔτσι προετοιμάζεις τό διαζύγιο, προετοιμάζεις τήν καταστροφή της. Συγγνώμη πού τά λέω ἔτσι λίγο ὠμά, ἀλλά πονάω καί τά λέω.

Ἐρ. : Πάτερ, ὅταν λέμε νά μισήσουμε … τί ἐννοοῦμε;

Ἀπ. : Μισεύω σημαίνει ἀπομακρύνομαι. Ὅταν μιλάει ὁ Χριστός μας γιά μίσος –φυσικά δέν μποροῦμε νά τά ποῦμε ὅλα.. Μιλάει γιά ἄμισο μίσος, τό λένε καί οἱ Ἅγιοι Πατέρες. Δηλαδή μίσος χωρίς ἐμπάθεια. Εἶναι ἡ ἀπομάκρυνση ἀπό τόν τρόπο ζωῆς. Στήν καρδιά μας ὅλους ὀφείλουμε νά τούς ἀγαπᾶμε καί τούς ἐχθρους καί τούς ἁμαρτωλούς καί τούς μασόνους καί τούς ἀνήθικους, τούς πάντες. Ὀφείλουμε νά τούς ἀγαπᾶμε, ἄν θέλουμε νά εἴμαστε χριστιανοί. Κι αὐτούς πού δέν μᾶς ἀγαπᾶνε. Ἀλλά δέν μποροῦμε νά ἔχουμε σχέσεις φιλίας, συναναστροφές μέ ὅλους. Αὐτό μᾶς τό λέει ξεκάθαρα ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ: «μή συναναμίγνυσθαι πόρνοις»²⁷. Ἐντολή! Τί θά πεῖ αὐτό; Μήν ἀναμειγνύεστε, λέει, μέ πόρνους. Τό ἔχετε σκεφτεῖ αὐτό τί διαστάσεις ἔχει στή σύγχρονη ζωή; Ἕνας νέος ἄς ποῦμε πού κάνει παρέα μέ τούς συνομιλήκους του... μπορεῖ νά κάνει παρέα; Πρέπει νά ἀποκλείσει ὅσους πορνεύουν, ἄν θέλει νά τηρήσει τόν νόμο τοῦ Θεοῦ. Δέν μπορεῖ νά κάνει παρέα μέ ὅλους. Ἀφοῦ λέει ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ «μή συναναμίγνυσθαι πόρνοις». Σήμερα ὅλοι πορνεύουνε, ἔτσι δέν εἶναι; Καί ἔχουν τήν κοπέλα τους δίπλα, τό ἀγόρι τους οἱ κοπέλες καί πᾶνε βόλτα ὅλοι μαζί ἔξω. Μπορεῖς νά τό κάνεις αὐτό, ἄν θέλεις νά εἶσαι χριστιανός; Δέν μπορεῖς. Ἅμα τό κάνεις, αὐτόματα δέν εἶσαι χριστιανός. Παραβαίνεις μία ἐντολή τοῦ Θεοῦ καί μία ἐντολή εἶναι ἀρκετή γιά νά σέ βγάλει... δέν χρειάζεται νά παραβεῖς πολλές ἐντολές. Ἡ μία ἐντολή σέ βγάζει. Τώρα, γιατί τό λέει αὐτό ὁ Χριστός; Γιά νά μήν ἀγαπᾶμε αὐτούς πού πορνεύουν; Ὄχι, νά τούς ἀγαπᾶς. Ἀλλά, ἄν κάνεις παρέα μ’ αὐτούς, θά πάρεις τά μικρόβιά τους καί ἀργά ἤ γρήγορα θά πορνεύεις κι ἐσύ, θά κάνεις κι ἐσύ τό ἴδιο. Γι’ αὐτό τό λέει, γιά νά μήν κάνεις κι ἐσύ τά ἴδια.

Ἑπομένως, θά πεῖς, τό παιδί θά μείνει μόνο του, δέν θά ἔχει φίλους... Νά μείνει μόνο του! Ἄν θέλει νά εἶναι μέ τόν Χριστό, ἄς μείνει μόνο του. Ἐδῶ εἶναι ἡ γενναιότητα τοῦ χριστιανοῦ. Ἐδῶ εἶναι ὁ σταυρός. Θυμηθεῖτε τί λέγαμε... δέν μπαίνουμε στή Βασιλεία χωρίς σταυρό. Νά μήν ἔχεις φίλους, εἶναι ἕνας σταυρός. Βέβαια εἶναι. Ἀλλά ἐγώ θέλω τόν Χριστό κι ἄς μήν ἔχω φίλους. Οἱ φίλοι θά μέ σώσουνε; Ὄχι, ὁ Χριστός θά μέ σώσει. Ἔ, ἄς μείνω καί μόνος μου. Φοβᾶσαι νά μείνεις μόνος σου; Γιατί νά φοβᾶσαι; Ὄχι, δέν φοβᾶμαι καθόλου.

Τό ἴδιο καί στήν οἰκογένεια. Ἕνας πολύ εὐλαβής ἄνθρωπος, ἅγιος ἄνθρωπος, ἔγγαμος, μέ τέσσερα παιδιά, ξέρετε τί μοῦ εἶπε; Πάτερ, λέει, πηγαίναμε στόν ἕναν, πηγαίναμε στόν ἄλλον, πηγαίναμε στόν ἄλλον, σέ οἰκογένειες ὑποτίθεται χριστιανικές. Καί τί βλέπαμε; Ὅτι ὅλοι μᾶς ζημίωναν πνευματικά. Καί ποῦ καταλήξαμε; Στόν κανέναν. Χίλιες φορές κανένας! Βρῆκαν μιά οἰκογένεια στήν Ἀθήνα.. ἀπ’ τήν Θεσσαλονίκη νά πηγαίνουν στήν Ἀθήνα! Πού δέν ζημιωνόντουσαν τά παιδιά. Ὅπου πήγαιναν, τά παιδιά βλέπανε ἀρνητικά παραδείγματα καί ὁ ἄνθρωπος ἦταν εὐσυνείδητος οἰκογενειάρχης. Γιατί σήμερα δυστυχῶς καί τά παιδιά εἶναι πολύ διεφθαρμένα καί διαφθείρουν τά ἄλλα παιδιά. Γι’ αὐτό λέω στούς γονεῖς μήν ἀφήνετε τά παιδιά σας. Οὔτε νά πηγαίνουν σέ ξένα σπίτια μόνα τους, πολύ περισσότερο νά κοιμοῦνται σέ ξένα σπίτια μόνα τους. Εἶναι μέγιστος ὁ κίνδυνος. Γι’ αὐτό δέν μποροῦμε νά συναναστρεφόμαστε μέ ὅλους. Αὐτό εἶναι τό μίσος γιά τό ὁποῖο μιλάει, γιά νά μᾶς προφυλάξει, γιά νά μή χάσουμε τόν Ἴδιο, νά μήν χάσουμε τή Βασιλεία, μή χάσουμε τήν Ἐκκλησία, γιατί δέν μπορεῖς νά εἶσαι καί μέ τόν κόσμο καί μέ τόν Χριστό. Εἶναι σαφέστατο αὐτό. Λέει ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ «αὐτός πού θέλει νά εἶναι φίλος εἶναι τοῦ κόσμου, ἐχθρός τοῦ Θεοῦ καθίσταται»²⁸. Θέλεις νά τά ἔχεις καλά μέ τόν κόσμο; Νά σοῦ λένε, τί κοινωνικός ἄνθρωπος εἶσαι... μέσα σέ ὅλα εἶσαι... καί τί ὡραῖο παιδί καί ζωντανό παιδί κ.λ.π. καί ὅλα αὐτά τά κοπλιμέντα πού κάνουν στούς κοσμικούς ἀνθρώπους; Εἶσαι ἐχθρός τοῦ Θεοῦ. Τελείωσε. Ἐκτός Χριστοῦ. Δέν μπορεῖς, γιατί «ὁ κόσμος ἐν τῷ πονηρῷ κεῖται»²⁹. Εἶναι σαφές αὐτό καί ὅ,τι θέλει ὁ κόσμος εἶναι ἀντίθετο ἀπό αὐτά πού θέλει ὁ Χριστός. Ἄν θέλετε νά μάθετε τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, γυρίστε ἀνάποδα ὅ,τι πρεσβεύει ὁ κόσμος καί θά δεῖτε ὅτι αὐτή εἶναι ἡ ἀλήθεια. Ὁ κόσμος τί λατρεύει; Τά χρήματα, τήν ὕλη, τά μπράβο, τή δόξα τῶν ἄλλων ἀνθρώπων καί τίς ἡδονές. Ὅ,τι ἀκριβῶς σοῦ λέει ὁ Χριστός ὅτι πρέπει νά πολεμήσεις. Οὔτε τά χρήματα πρέπει ν’ ἀγαπᾶς οὔτε τή μάταιη δόξα οὔτε τίς ἡδονές.

Ἐρ. : Ὑπάρχει ὅμως καί τό ἀντίθετο. Οἱ συναναστροφές μας ἀντί νά μᾶς ἐπηρεάσουν ἀρνητικά, νά τούς ἐπηρεάσουμε ἐμεῖς θετικά καί νά τούς ἀλλάξουμε ἐμεῖς. Αὐτό δέν εἶναι καί τό νόημα τῶν πραγμάτων; Νά μπορέσουμε νά μεταδώσουμε τήν ἀγάπη τοῦ Κυρίου σέ ὅλους τούς ἀνθρώπους, ἄς εἶναι καί διεστραμμένοι.

Ἀπ. : Ξέρετε πόσες φορές πρέπει νά τό προσπαθήσουμε αὐτό; Δύο φορές. «Μετά μίαν καί δευτέραν νουθεσίαν παραιτοῦ»³⁰. Γιατί τό λέει; Ὄντως πρέπει νά κάνουμε μιά προσπάθεια, νά μήν τούς ἀφήσουμε ἀμέσως. Ἄν τό κάνεις καί τρίτη, μετά θά βλαφτεῖς ἐσύ. Εἶναι ὅπως ἕνας ἄρρωστος. Ἔχεις ἕναν ἄρρωστο καί προσπαθεῖς νά τόν κάνεις καλά. Τοῦ λές πάρε αὐτό τό φάρμακο, ὄχι σοῦ λέει. Τοῦ λές δεύτερη φορά, ὄχι. Τρίτη φορά θά ἀρχίσεις κι ἐσύ νά παίρνεις τά μικρόβιά του, νά κολλᾶς. Καί ἀντί νά τόν ἀλλάξεις, θά σέ ἀλλάξει ἐκεῖνος. Θά σοῦ ἀλλάξει τά φῶτα... Ἔτσι γίνεται.

Γι’ αὐτό δέν εἶναι σωστό ὅπως λένε μερικοί καί μερικές, θά τόν πάρω, θά τήν πάρω -γιατί τό θέμα μας εἶναι ὁ γάμος- καί θά τόν ἀλλάξω. Πολύ ἀμφίβολο.. Μᾶλλον ἐκεῖνος θά σέ ἀλλάξει, θά σέ πάει στό κακό.

Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης

 http://hristospanagia3.blogspot.gr/

1 Ἐφ. 5, 32.

2 Πρβλ. Γεν. 1, 26.

3 Α΄Κορ. 7, 2.

4 Γεν. 2, 25.

5 Γεν. 3, 7.

6 Πρβλ. Γεν. 3,21.

7 Γεν. 5, 2.

8 Γεν. 1, 28.

9 Γεν. 6, 3.

10 Πρβλ. Γεν. 6, 2.

11 Γεν. 6, 2.

12 Γεν. 2, 7.

13 Α΄Κορ. 13, 5.

14 Ἐφ. 5, 32.

15 Πρβλ. Φιλιπ. 3, 20.

16 Ματθ. 28, 19-20.

17 Ἱερ. 9, 21.

18 Ἐφ. 5, 22.

19 Ματθ. 22, 30.

20 Ματθ. 15, 19.

21 Ψαλμ. 4, 5.

22 Γεν. 13, 16.

23 Γεν. 18, 15.

24 Β΄Κορ. 4, 8.

25 Ματθ. 5, 28.

26 Λουκ. 14, 26.

27 Α΄Κορ. 5, 9.

28 Ἰακ. 4, 4.

29 Α΄ Ἰωάν. 5, 19.

30 Τίτ. 3, 10.