Τά ἀγεφύρωτα ὀργανικά χάσματα μεταξύ ὅλων τῶν ἐνοργάνων ὄντων. Κεφάλαιον Ε'. Μητροπολίτου Πειραιῶς Σεραφείμ.

Α. Τά ἀγεφύρωτα ὀργανικά χάσματα μεταξύ ὅλων τῶν ἐνοργάνων ὄντων

Δι' ὃν ὅμως λόγον ἀγεφύρωτον ἐτάχθη ὑπὸ τοῦ Δημιουργοῦ χάσμα μετα­ξὺ τῆς ἀνόργανου μάζης - ὕλης καί τῆς ὀργανικῆς (ἵνα ἡ δημιουργικὴ παρέμβασις Αὐτοῦ καθίσταται πασίδηλος), διά τὸν αὐτὸν λόγον ἀγεφύρωτα χάσματα ἐτάχθησαν ὑπὸ τοῦ ἰδίου καί ὑπάρχουν καί μεταξὺ τῶν διαφό­ρων εἰδῶν καί γενῶν τῶν ἐνοργάνων ὄντων, ἵνα ὄχι μόνον ἡ αὐτόματος αὐ­τῶν γένεσις, ἀλλὰ καί ἡ δι' ὁποιασδήποτε ἐξελίξεως, προοδευτικῆς ἤ ἁλματικῆς, διαμόρφωσις αὐτῶν καί ἐμφάνισίς των ἐπὶ τῆς σκηνῆς τῆς ζωῆς ἀποκλείονται. 
Διότι ὑπάρχουν ἀγεφύρωτα χάσματα, α) μεταξὺ τοῦ φυτικοῦ κόσμου καί τῶν ἐμψύχων ὄντων, ἐν γένει, τῶν κατωτέρων τοῦ ἀνθρώπου, β) μεταξὺ τῶν διαφόρων εἰδῶν αὐτοῦ τοῦ φυτικοῦ κόσμου, τῶν φυτῶν δηλ. καί τῶν δένδρων γ) μεταξὺ τῶν διαφόρων ἐμψύχων ὄντων καί δ) μεταξὺ τοῦ ἀνθρώπου καί τοῦ συνόλου τῶν λοιπῶν ἐνοργάνων ὄντων, ἀψύχων τε καί ἐμψύχων, τόσον ἀπὸ ἀπόψεως ὀργανικῆς, ἰδία ὅμως ἀπὸ ἀπόψεως ψυχικῆς. Ἐχωρίσθησαν δηλ. ἀποτόμως καί πάντα τὰ ὀργανικὰ ὄντα εἰς εἰδικὰς γενι­κὰς κατηγορίας ἤ οἰκογενείας, ὁμάδας - εἴδη καί γένη. Καί ἡ διασταύρωσις μεταξὺ αὐτῶν δέν εἶναι δυνατὴ πέραν ὡρισμένων ὁρίων, ἀπολύτως συγ­γενῶν[1].

Καί ἐδημιουργήθησαν ἄλλοι οἱ ὀργανισμοὶ τῶν φυτῶν καί τῶν δέν­δρων, ποικίλα καί ὡρισμένα κάτ' εἴδη τὰ σπέρματα καί οἱ τρόποι ἀνα­παραγωγῆς αὐτῶν. Ἀλλοῖα τὰ σώματα καί τὰ σπέρματα τῶν διαφόρων γε­νῶν τῶν ἐμψύχων ὄντων, διάφορα πρός ἄλληλα, ποικίλα, ἀλλὰ καί ἀ­ναλλοίωτα, ὅπως καί τὰ κύτταρα τῆς ὀργανικῆς αὐτῶν συστάσεως, οἱ τρόποι καί τὰ συστήματα τῆς ἀναπαραγωγῆς αὐτῶν.
Πολλὰ ἐξ αὐτῶν ἐμφανίζουν βεβαίως ὡρισμένας ὁμοιότητας μετ' ἄλλων, ὀργανικὰς ἤ ψυχικάς, ἐντὸς τοῦ ἰδιαιτέρου πλαισίου τῆς ἰδιαιτέρας αὐτῶν ὁμάδος - οἰκογενείας καί τῆς ἰδιαιτέρας των γενικῆς ὀντολογικῆς βαθμίδος (φυτικὸς κόσμος - ἔμψυχος κόσμος), διότι ἐν τῷ αὐτῷ φυσικῷ περιβάλλοντι ὡρίσθη ὑπὸ τοῦ Δημιουργοῦ ἡ ζωή καί ἡ μέχρις ὡρισμένων, ἀπαρα­βίαστων ὁρίων ὀργανικὴ ἀνάπτυξις αὐτῶν. Ὅμως αἱ ὁμοιότητες αὗται εἶναι ἀπολύτως περιωρισμέναι, μὴ ἐπηρεάζουσαι τάς διακρίσεις τῶν εἰδῶν καί γενῶν, οὐδὲ τὰ μεταξὺ τῶν ὄν­των βασικὰ χάσματα, ἅτινα δέν θὰ ὑπερπηδηθοῦν ποτέ. Φυτὸν δηλ. δέν θὰ γίνη ποτὲ δένδρον ἤ ἀντιστρόφως, φυτὰ καί δένδρα δέν θὰ μεταβληθοῦν ποτέ εἰς ἔμψυχα ὄντα. Μονοκύτταροι ὀργανισμοὶ δέν θὰ γίνουν ποτέ πολυκύτταροι. Μικρόβια δέν θὰ μεταβληθοῦν εἰς ἔντομα, ἔστω... Ἑρπετὰ δέν θὰ γίνουν ἱπτάμενα, δίποδα δέν θὰ γίνουν τετράποδα, μὴ μαστοφόρα, δέν θὰ γίνουν μαστοφόρα, ἐνάλια δέν θὰ γίνουν, χερσαῖα κ.ο.κ. Εἰς, τάς διαφό­ρους παλαιοντο­λογικὰς ἔρευνας εὑρίσκομεν ἀπολιθωμένους μικρο-οργα­νισμούς, ὡς καί ἔντομα κ.ἄ. τῆς πρωτογενοῦς περιόδου τῆς ἐμφα­νίσεως τῆς ζωῆς ἐπὶ τοῦ πλανήτου (τῆς προτεροζωϊκῆς καί παλαιοζωϊκῆς, τῆς ὁποίας προηγήθη ἡ ἀζωϊκὴ περίοδος), ἀ­πολύτως ὁμοίους μὲ τὰ ὑπάρχοντα καί σήμερον ὅμοια εἴδη καί γένη[2]. Οὐδεμία μεταξὺ τούτων καί ἐκείνων παρετηρήθη ποτὲ διαφορὰ ἤ ὀρ­γανικὴ παραλλαγή. Τό αὐτὸ ἰσχύει καί διά τούς ἀπολιθωμένους ὀργανισμοὺς ὅλων τῶν ὄντων, τὰ ὁποῖα ἀργότερον ἐμφανισθέντα διαδοχικῶς ἐπὶ τῆς σκηνῆς τῆς ζωῆς ὑπάρχουν μέχρι τῆς καθ' ἡμᾶς ἐποχῆς.

Ὑπάρχουν λοιπὸν ἀγεφύρωτα ὀργανικὰ χάσματα μεταξὺ τῶν ὄντων τῶν αὐτῶν βαθμίδων τῆς ὀντολογικῆς κλίμακος εἰς τούς τρόπους τῆς ἀναπαραγωγῆς (διχοτόμησις, παρθενο­γένεσις, ᾠοτοκία, γέννησις ὁμοίων), εἰς τὰ κύτταρα, τὰ σπέρματα, τὰ λευκώματα, τὰ ὄργανα, τὰ μέσα καί τὰ συστήματα ἀναπαραγωγῆς. Ἄλλοι οἱ ὀργανισμοὶ τῶν μονοκυττάρων, ἄλλοι τῶν διαφό­ρων πολυκυττάρων μικροβίων καί λοιπῶν μικροοργανισμῶν, ἄλλοι οἱ τῶν ἐν­τόμων κλπ. κλπ. Ἄλλαι αἱ σάρκες καί τά αἵματα τῶν ἐναλίων, τῶν αἱματοφόρων. Ἄλλοι οἱ ὀργανισμοί τῶν μαλακίων καί τῶν ὀστράκων, κ.λπ. κ.λπ. Ἄλλαι αἱ σάρκες καί τά αἵματα[3] τῶν ἑρπετῶν, τῶν πτηνῶν, τῶν μαστοφόρων, διάφορον ὅλων τό σῶμα  -ἡ σὰρξ - τοῦ ἀνθρώπου, τό αἷμα του, τό λεύκωμά του, τὰ κύτταρα τῆς ἀρχικῆς συστάσεώς του, ὁ ἀριθμὸς τῶν χρωματοσωμάτων του (ὡς καί τῶν κατὰ μῆκος τούτων γονιδίων), ἐκ τούτων δέ καί τό ἀδύνατον τῆς μεταγγίσεως εἰς τὸν ἄνθρωπον αἵματος οἱουδήποτε ἄλλου ζώου.

Εἶναι ἄπορον, πῶς παρεκάμφθησαν πάντα ταῦτα, καί ἐπιστεύθη ἡ μωρὰ θεωρία τῆς ἐξελίξεως. Καί ὠνομάσθη ἐξέλιξις ἡ ἀναλλοίωτος διά μέσου τῶν αἰώνων (ἀπὸ τῆς ἐμφανίσεως ἐπὶ τοῦ πλανήτου τοῦ φαινομένου τῆς ζωῆς) ἁπλῆ ἀνάπτυξις τῶν ὀργανισμῶν τῶν ἐνοργάνων ὄντων μέχρις ὡρισμένων καί ἀπαραβιάστων πάντοτε ὁρίων, πέραν τῶν ὁποίων ἐπέρχεται ὁ μαρασμός, ὁ θάνατος... Καί ἐχαρακτη­ρίσθησαν ἀποδείξεις τῆς ἐξελίξεως αἱ ὁμοιότητες ὡρισμένων ὁμολόγων ὀργάνων, μελῶν ἤ συστημάτων τῶν ὀργανισμῶν (ἐνῶ ἐσκεμμένως παρωράθησαν βασικαὶ μεταξὺ τῶν εἰδῶν καί ὀρ­γανικαὶ ἔτι, κατὰ μείζονα δέ λόγον ψυχικαὶ διαφοραί), ὁμοιότητες ἀναπόφευκτοι φύσει, ἐφ' ὅσον ἐν τῇ δημιουργίᾳ ἠκολουθήθη ὁμοιόμορφον σχέδιον, οἱ δέ ὀργανισμοὶ ἐδημιουρ­γήθησαν ὅπως ἀναπτυχθοῦν, ζήσουν καί ἀναπαραχθοῦν, ὡς ἐργοστάσια καύσεως καί καταλλαγῆς τῆς ὕλης, ἐν ταυτῷ φυσικῷ περιβάλ­λοντι. Καί ἐθεωρήθη ὡς βεβαίωσις τῆς προελεύσεως τῶν τελειότερων – πολυσυνθετω­τέρων ἐνοργάνων ὄντων ἀπὸ τὰ ἁπλούστερα ἤ ἀτελέστερα, ἡ προοδευτικὴ καί διαδοχικὴ ἐμφάνισις αὐτῶν ἐπὶ τῆς σκηνῆς τῆς ζωῆς, διότι οὕτως ἔδοξε τῷ Δημιουργῷ, πρός πρόδηλον καί πάνσοφον ἐν πολλοῖς ἐξυπηρέτησιν καί διακόσμησιν τῆς Δημιουργίας. Ἐν τούτοις πάντα τὰ ἐνόργανα ὄντα, ἄψυχά τε καί ἔμψυχα, θὰ διακηρύττουν πάντοτε διά τῆς ὑπερόχου ὀργανικῆς διαπλάσεως των καί τῶν ἰδιαιτέρων ὀργανικῶν καί ψυχικῶν ἰδιοτήτων αὐτῶν τό ψευδὲς καί μωρὸν τῆς ἐξελικτικῆς κοσμοθεωρίας. Ὅπως καί τὴν ὕπαρξιν τοῦ πανσόφου καί παντοδυνάμου Δημιουργοῦ των, ὅστις, ἀληθῶς, «πά­ντα ὅσα ἠθέλησεν ἐποίησεν».

Ὄχι δέ μόνον ἡ ὀργανικὴ διάπλασις τῶν ἐνοργάνων ὄντων - ἡ τό μέτρον ἐν πᾶσι τοῦ Αἰωνίου Λόγου καί τὴν ἄπειρον πρόνοιαν, σοφίαν καί δύναμιν τοῦ Θεοῦ διαγγέλλουσα - εἶναι ἡ τρανοτέρα ζῶσα ἀπόδειξις τοῦ ἀβασίμου καί τοῦ ἀναληθοῦς τῆς θεωρίας τῆς ἐξελίξεως καί τῆς φαιδρᾶς καί ἀποκρουστικῆς τυχαιότητος καί τῆς ἀσυνειδήτου καί ἀλόγου φυσικῆς ἐπιλογῆς, ἀλλὰ καί ἡ ὑπέρο­χος ἐκ παραλλήλου, ὅπως καί, διάφορος κατ' εἶδος καί γένος σύστασις καί ΔΟΜΗ τῶν κυττάρων τῶν ὀργανισμῶν των, ἡ θαυμαστὴ αὐ­τῶν - τῶν κυττάρων - βιοτικὴ ἤ ζωϊκὴ λειτουργία καί ἡ ἀναλλοίωτος τάξις τῆς ἀναπαραγωγῆς καί τοῦ πολλαπλα­σιασμοῦ αὐτῶν (πρός ἐπιτέλεσιν πάντοτε ὡρισμένων καί ἀμεταβλήτων σκοπῶν - ἔργων) εἶναι ἀψευδεῖς ἐπίσης μάρτυρες ὄχι τυφλῆς καί ἀλόγου ἐξελίξεως ἤ τυχαιότητος καί ἀλόγου πραγματικότητος, ἀλλὰ πανσόφου δημιουργίας, διϋφαινούσης καί πραγματοποιούσης ὡρισμένα καί προδήλως προμελετημένα ἔργα - σχέδια, δι' ἀπολύτως πειθαρχούντων ἐργατῶν, τῶν κυττάρων. [4]

Εἶναι δέ ποικιλωτάτη ἡ μορφὴ τῶν κυττάρων (σφαιρική, κυλινδρική, πρισματική, πολυεδρική, ἰνώδης, πεπλατυσμένη κλπ.), ἐξαρτώμενη ἐκ τοῦ εἴδους τοῦ φυτοῦ ἤ τοῦ ζώου, ἀλλὰ καί τοῦ ἱστοῦ, ἐξ οὗ τό κύτταρον προ­έρχεται, καί ποικιλώτατον ἐπίσης τό μέγεθος αὐτῶν. Πολλὰς ὡσαύτως διαφορὰς ἔχουν εἰς τὸν ἀριθμὸν τῶν πυρήνων των, εἰς τὰ βασικὰ συστατικὰ τῆς συστάσεως των, πρωτομερίδια κ.ἄ., τὰ ἐντὸς τοῦ πυρῆνος καί τοῦ πρω­τοπλάσματος, ὅπως καί εἰς τὴν ὀργανικὴν σύστασιν αὐτῶν, τοῦ πολλαπλασιασμοῦ των - γενέσεως νέων κυττάρων - τελουμένου πάντοτε καθ' ὡρισμένον ἴδιον τρόπον διά τούς διαφόρους ὀργανισμοὺς ἤ διά γενικάς ὁμάδας ὀργανισμῶν συγγενῶν. Ὁ ἀριθμὸς τῶν χρωματοσω­μάτων ἤ ἰδιοχρω­ματο­σωμάτων[5] τῶν πυρήνων των, τό μέγεθος καί ἡ μορφὴ αὐτῶν εἶναι σταθερὰ καί χαρακτηριστικὰ ἐπίσης δι' ἕκαστον εἶδος ὀργανισμοῦ, παραμένουν δέ σταθερὰ καί κατὰ τὴν παραγωγὴν κυττάρων διά συζεύξεως καί ἑνώσεως δύο πυρήνων (δι' ὑπερόχων αὐτομάτων περιορισμῶν καί συνδυασμῶν, ἀναλ­λοιώτων κατ' εἶδος), ὥστε νά ἐκλάμπῃ καί ἐν προκειμένῳ ἡ θεία πρόνοια, ἀλλὰ καί ἡ βούλησις τοῦ Δημιουργοῦ πρός κατασφάλισιν τοῦ αὐτοτελοῦς καί τοῦ ἀσυγχύτου τῶν εἰδῶν.

 Ποικιλωτάτη, τέλος, καί ἀναλλοίωτος ἀπ' ἀρχῆς εἶναι ἡ μορφὴ καί τῶν μονοκυττάρων ὀργανισμῶν. Ὡσαύτως, οἱ διάφοροι καί ὑπέροχοι εἰδικοὶ τρόποι ἀναπαραγωγῆς τῶν ἐνοργάνων ὄντων, ἐν συνδυασμῷ πρός τὴν διάπλασιν εἰδικῶν γεννητικῶν ὀργάνων καί συστημάτων ἀνα­παραγωγικῶν εἰς τούς πολυκυττάρους ὀργανισμούς, εἶναι ἀποδείξεις περιφανεῖς τῆς προϋπάρξεως τῶν ὀργανισμῶν καί ὄχι τῶν γεννητικῶν κυττάρων, ᾠαρίων ἤ σπερμάτων, ὡς καί τῶν ἀντιστοίχων ὀργάνων, ἐφ' ὅσον ἡ διαμόρφωσις τῶν τελευταίων (τῶν γεννητικῶν δηλ. κυττάρων, σπερμάτων κλπ.) προϋποθέτει τὴν προΰπαρξιν τῶν ὀργανισμῶν καί τῶν εἰδικῶν δι' αὐτὰ συστημάτων καί ὀργάνων ἀναπαραγωγῆς. Ἐκδηλοῦται δ’ ἐπαναλαμβάνομεν καί ἐν πᾶσι τούτοις ἡ ἀσύλληπτος δύναμις, σοφία, ἀλλὰ καί πρόνοια τοῦ Δημιουργοῦ ὄχι μόνον διά τὴν διασφάλισιν ἀλλὰ καί διά τὴν διαιώνισιν τοῦ ποικίλου φαινομένου τῆς ὑπ' Αὐτοῦ δημιουργηθείσης ζωῆς, περὶ τῆς ὁποίας, ὡς καί τῶν φορέων αὐτῆς, τῶν «κυττάρων»,  ταπεινός ἐπιστήμων στοχαστής ἔγραψε τὰ ἑξῆς:

«...Ὁ ὅρος «κύτταρον» παρενέβη ἐν τῇ ἐπιστημονικῇ ὀνοματολογίᾳ διά τὴν κατὰ βάθος ὁμοιότητα τῆς ὑφῆς τῶν ζώντων ἱστῶν πρός τό περίτεχνον ἑξαγωνικὸν τῶν μελισσῶν παρασκεύασμα…

»Εἶναι ἤδη ἀπολύτως βέβαιον ὅτι σύστημα χώρων μικροτάτων, χωρὶς μικροσκοπίου μὴ ὁρατῶν, ἀποτελεῖ τὴν ζῶσαν φυτικὴν μᾶζαν, ἀνομοιογενῆ οὖσαν.  Τὰ τοιχώματα τοῦ κυττάρου εἶναι πλήρη οὐσίας ὑγρᾶς, ῥευστῆς, ἀλλὰ πυκνῆς, περιεχούσης ἀέρα, ἥτις καλεῖται πρωτόπλασμα. Μὴ λησμονῶμεν ὅτι καί, ἐν τῷ φυτῷ καί τῷ ζῴῳ ἡ ἀρχὴ τῆς ζωῆς γίνεται διά λευκώ­ματος, ὅπως δέ διαμορφωθῇ τό κύτταρον προηγεῖται γονιμοποιὸς ἕνωσις τοῦ σπερματοζωαρίου τοῦ ἄρρενος μετὰ τοῦ ᾠαρίου τῆς θηλείας, ἑκατέρου ἀποθνή­σκοντος χωρὶς τοῦ ἑτέρου, γεγονός, ἐφ' οὗ ἀμέριστον ἐφιστῶμεν τὴν προσοχὴν  τῶν  ἡμετέρων  ἀναγνωστῶν, διότι ἐπ' αὐτοῦ ἀκριβῶς θὰ ἐπιφέρωμεν τάς ἡμετέρας παρατηρήσεις. Ἐν τοῖς φυτοῖς τό ἐκπροσωποῦν τό θῆλυ ὄργανον ἔχει τοιοῦτον σχηματισμόν, ὥστε ν' ἀποκλείηται ὁλοσχερῶς ἡ ἐκφυγή τοῦ σπέρματος τοῦ ἑτέρου ὀργάνου, τοῦ ἐκπρο­σω­ποῦντος  τό ἄρρεν, ἐντελῶς  ὡρισμένην  θέσιν  ἔχοντος. Ἡ θάλασσα εἶναι  ἀπέραντος νυμφικὸς θάλαμος, τοῦ θήλεος καταλείποντος τὰ δυσαρίθμητα ᾠὰ αὐτοῦ ἐπὶ τοῦ φυτοῦ ἤ πέτρας, ἐφ' ὧν κατόπιν τό ἄρρεν ἐναποτίθησιν ἐν σπουδῇ τό ἑαυτοῦ σπέρμα, θανάτου ἐπαπειλοῦντος  ἀμφότερα  χωρὶς   τῆς   ἑνώσεως ἤ κυτταρο­ποιή­σεως. Ὑπάρχει δέ τοιαύτη ἐξιδιασμένη πρόνοια περὶ τῶν ὀργάνων τῆς ζωῆς, ὥστε τό ἀνδρικὸν σπέρμα μένει ζῶν ἐπ' οὐκ ὀλίγας ὥρας καί μετὰ τὸν θά­νατον τοῦ ἀνδρὸς.

» Προκειμένου περὶ νεαρῶν ἱστῶν, τά περὶ ὧν ὡμιλήσαμεν ἀνωτέρω συστήματα μικροτάτων χώρων... εἶναι πλήρη τοῦ πρωτοπλάσματος, ἐνῶ ἐν παλαιοτέροις κυττάροις ὑπάρχουν κενὰ ἐντὸς τοῦ πρωτοπλάσματος, ὄχι δέ ἅπαξ εὑρίσκεται ἕν κενὸν ἐν τῷ κέντρῳ, περιβαλλόμενον ὑπὸ τοῦ πρωτοπλάσματος. Ἐν τῷ κυττάρῳ διακρίνονται οἱ πυρῆνες καί οἱ χρωματοφορεῖς. Ὥστε τό ἀπὸ τῆς ἑνώσεως τοῦ σπέρματος τοῦ ἄρρενος καί τοῦ ᾠαρίου τῆς θηλείας διαμορφούμενον κύτταρον σχηματίζεται ἐκ τοῦ περιβλήματος τοῦ νεκροῦ κυτταροειδοῦς τοιχώματος καί τοῦ ἐν αὐτῷ ζῶντος πρωτο­πλάσματος.

» Σημειωτέον ὅτι τό ὑγρόν, τό πληροῦν τὰ κενά, δέν εἶναι καθαρόν ὕδωρ.... ἀλλὰ διάλυμα χρωστικῶν οὐσιῶν, σακχάρου, ἁλάτων, ὀξέων. Πρός δέ αἱ ἐν τῷ κυτταρικῷ χυμῷ διαλε­λυμέναι οὐσίαι δέν δύνανται νά διαπεράσωσι τό στρῶμα τοῦ πρωτοπλάσματος καί τό τοίχωμα τοῦ κυττάρου, εἰμὴ ὅταν νεκρωθῇ τό πρωτόπλασμα καθόσον ἐν ζωῇ τοῦ ἱστοῦ ὄντος, τεταμένον μὲν τέλει τό κυτταρικὸν τοίχωμα, ἀδιαπέραστον δ’ εἶναι τό πρωτόπλασμα. Ἐννοεῖται ὅτι τοῦ κυτταρικοῦ χυμοῦ αἱ οὐσίαι πιέζουν τό τε πρωτόπλασμα καί τό τοίχωμα, ἀλλ' ἑτέρωθεν καί τό πρωτόπλασμα, ἐφ' ὅσον εἶναι ζῶν, δέν ἐπιτρέπει νά εἰσέρχωνται οὐσίαι διαλελυμέναι ἐν τῷ κυτταρικῷ χυμῷ. Ἐντεῦθεν ἡ διάτασις.

» Ζῶντος κυττάρου ἐμβαπτιζομένου ἐντὸς καθαροῦ ὕδατος τό πρωτόπλα­σμα μένει προσηρμοσμένον ἐπὶ τοῦ κυτταρικοῦ τοιχώματος. Ἀλλ' ἂν αὐξήσωμεν τὴν πυκνότητα καί ἑπομένως τὴν πίεσιν τοῦ ὕδατος προστιθέμενοι εἰς αὐτὸ σάκχαρον ἤ ἅλας,  ἀκολουθεῖ  τό  τῆς  πλασμολύσεως φαινόμενον, ἀποσπωμένου τοῦ πλάσματος ἀπὸ τοῦ κυτταρικοῦ τοιχώματος. Ἄρα τό μὲν τοίχωμα εἶναι διαπεραστόν, τό δέ πρωτόπλασμα ἀδιαπέραστον, ἀφ' ἑνός,  ἑτέρωθεν δέ,  ἡ ὀσμωτικὴ πίεσις τοῦ κυτταρικοῦ ὑγροῦ ἰσοῦται πρός τὴν ὑπὸ τοῦ διαλύματος τοῦ ἀπεργαζομένου τὴν πλασμόλυσιν ἀσκουμένην πίεσιν τῆς ὀσμωτικῆς πιέσεως διενεργούμενης διά τῆς προϊούσης κινήσεως τῶν μορίων καί ἰόντων τῶν ἐν τῷ ὕδατι διαλελυμένων οὐσιῶν, ὅταν ἰσχυροτέρα ἦ.

» Τό ἐξιδιασμένον τοῦτο σημεῖον ἐν τῷ φαινομένῳ τῆς ζωῆς εἶναι σπουδαιοτάτης σημασίας, καθόσον ἡ ὡς εἴρηται πίεσις ἐπιτελεῖ ἔργον «ἰδίου σκελετοῦ». Κυττάρου ζῶντος ἐμβαπτιζομένου ἐν σακχαρούχῳ διαλύματι, ἀναπτύσσονται δύο ἐνάντιᾳ ρεύματα, τό ἕν ἐκ τῶν ἔσωθεν, τοῦ κυτταρικοῦ χυμοῦ τείνοντος πρός τὰ ἔξω, τό δ' ἕτερον ἀπὸ τοῦ ἐξωτερικοῦ διαλύμα­τος τεῖνον πρός τὰ ἔσω. Ἀδιαπεράστου δ' ὄντος τοῦ ζῶντος πρωτοπλάσμα­τος, ἀσκοῦνται ἄρα ἐπ' αὐτοῦ δύο πιέσεις ἐνάντιαι, ἡ μία ἔξωθεν, ἡ δ' ἑτέρα ἔσωθεν, ὧν ἡ ἰσχυρότερα φύσει κατισχύει τῆς ἄλλης. Ἀκολουθεῖ ἐκ τούτου ὅτι δυνάμεθα νά ἔχωμεν τό μέτρον τῆς ἔσωθεν ἀσκουμένης πιέσεως μετροῦν τὴν ἐξωτερικήν. Καί ἀναβαίνει αὐτὴ 5-10-20-30 ἀτμοσφαίρας.

» Ἐκ τῆς βαθείας ταύτης καί λεπτομεροῦς ἐπιστημονικῆς σπουδῆς τοῦ φαινομένου τῆς ζωῆς δέν δύναται νά προκύψῃ εἰμὴ ἀνέκφραστος θαυμασμὸς πρός τὴν ἄπειρον Σοφίαν, ἥτις ἀναντιρρήτως ἐν λόγῳ ἀπολύτῳ τὰ πάντα διέταξε, τοιαύτης λελογισμένης καί ἐνσυνειδήτου ὀρ­γανώσεως ἀποκλεισμένης ὁλοσχερῶς ἀπὸ τῆς ὕλης, ἥτις ἐδημιουργήθη οὐ­σίᾳ παθητή, ὅπως ὡρισμένας ἰδέας ὁ Δημιουργὸς ἐκφράσῃ δι' αὐ­τῆς, καί ἡ ὁποία ἂν εἶχεν ἔστω καί πόρρωθεν συνείδησιν τῆς ὡς εἴρηται δια­τάξεως, ἔδει ἄρα οὐ μόνον πᾶς ἄνθρωπος νά ἔχῃ τούτων γνῶσιν, ἀλλὰ καί πᾶν ὑλικὸν στοιχεῖον.

» Πρός τούτοις παρατηρήσατε:

» Εἴπομεν ὅτι τό πρωτόπλασμα εἶναι ἀδιαπέραστον, ἀλλ' ἡ τέφρα, ἥν κα­ταλείπει τό φυτὸν καιόμενον, δέν εἶναι εἰμὴ ἅλατα, ἅπερ διά τῶν ριζιδίων τό φυτὸν προσελάβετο ἀπὸ τῆς γῆς καί ὧν χρήζει διά τὴν ζωὴν αὐτοῦ. Ἀληθῶς δ' ἐν τῷ κυτταρικῷ χυμῷ εὑρίσκονται διαλελυμένα ἅλατα εἰς τὴν θρέψιν τοῦ φυτοῦ ἀναγκαιοῦντα, καί τὰ ὁποῖα ἑπομένως ἔξωθεν προσληφθέντα διεπέρασαν οὐ μόνον τό τοίχωμα, ἀλλὰ καί τό πρωτόπλασμα, διότι ἄλλως δέν ἐξη­γεῖται ἡ παρουσία τούτων ἐκεῖ.

» Καί ἐνταῦθα ὁ ὀξὺς τοῦ ἀληθοῦς ἐπιστήμονος τοῦ διερευνῶντος τό θαυμάσιον τῆς ζωῆς φαινόμενον ὀφθαλμός, δέν δύναται εἰμὴ νά διασταλῇ εὐρέως ἐκ τοῦ μυχίου θαυμασμοῦ πρός τὴν ἄφατον τοῦ Αἰωνίου Πνεύματος Σοφίαν καί Δύναμιν, τὰ πάντα ἀρρήτως οἰκονομοῦντος.

» Τό πρωτόπλασμα περιβάλλεται ὑπὸ μεμβράνης ἰδία διαπεποτισμένης διά λιποειδῶν, ἥτις δι' ὡρισμένας οὐσίας καθιστᾷ αὐτὸ διαπε­ραστόν!. Εἶναι δέ γνωστὸν ὅτι ὡρισμέναι λιποειδεῖς οὐσίαι, οἷον ἡ χοληστερίνη καί ἡ λεκιθίνη ἀπ' οὐδενὸς ἐλλείπουν φυτοῦ. Ὡρισμένα χρώματα ἀνιλίνης ἡ γλυκερίνη, τό οὐρικὸν ὀξύ, διεισδύουν ἐπίσης εἰς τό πρωτόπλασμα. Οὐσίαι τίνες μάλιστα διεισδύουν τόσῳ ταχέως, ὥστε εἶναι ὅλως ἀδύνατον νά φέρουν πλασμόλυσιν. Ἄρα ἡ περὶ ἧς μεμβράνη τέτακται ἐκεῖ ὑπὸ τοῦ πανσόφου καί παντοδυνάμου Δημιουργοῦ, ὅπως ἐπιτελῇ, ἐν κρισιμωτάτῳ διά τό φαινόμενον τῆς ζωῆς σημείῳ, «χρέη πολυτιμότατου ἐξιδιασμένου θυρωροῦ», ἄλλους μὲν εἰσάγοντος εἰς τὴν αἴθουσαν τῆς ζωῆς, ἄλλους δ' ὁλοσχερῶς ἀποκλείοντος, θυρωροῦ, ὑπὸ τοῦ ὁποίου ἡ μὴ ἀσφαλὴς τῆς λεπτεπιλέπτου ταύτης λειτουργίας ἐπιτέλεσις θὰ ἐπέφερε θάνατον !...

»Ἀλλὰ τό θαυμάσιον τῆς μεμβράνης τοῦ πρωτοπλάσματος ἔργον ὅσῳ μᾶλλον διερευνᾶται, τόσῳ περισσότερον ἐξαγγέλλει τὴν ὑπερτάτην πρόνοιαν, τὴν μέχρι τῶν ἀπειροελαχίστων τὰ πάντα ἐν λόγῳ διαθεμένην. Τό ὅτι αὕτη εἶναι διαποτισμένη διά λιποειδῶν ἐξηγεῖ ἐντελῶς τὴν ἐπὶ παντὶ ἀνεξαιρέτως φυτῷ διείσδυσιν τῆς χοληστερίνης καί τῆς λεκιθίνης... πλὴν τὰ ἅλατα χωρὶς τῶν ὁποίων τό φυτὸν δέν νοεῖται, ἀπόλυτον ἀνάγκην ἔχον τού­των εἶναι εἰς τὰ λιποειδῆ ἀδιάλυτα, καί ἑπομένως ἂν ἡ μεμβράνη ἦτο διαπεποτισμένη μόνον ὑπὸ λιποειδῶν, θὰ ἦτο ἀδιαπέραστος ὑπὸ τῶν ἁλάτων, ὧν ὅμως ὑπάρχει ἀπόλυτος ἀνάγκη ἐν τῷ φυτῷ. Ἐκτὸς λοιπὸν τῶν λιποειδῶν ὑπάρχουσιν ἐν τῇ μεμβράνῃ τοῦ πρωτοπλάσματος, δι' ἧς ἡ ἐπικοινωνία τοῦ ἔσω ἐξελισσομένου μυστηρίου τῆς ζωῆς μετὰ τοῦ ἔξω ἐπιτελεῖται κόσμου, καί μό­ρια λευκώματος, κατορθωτῆς οὕτω ἀποβαινούσης τῆς τῶν ἁλάτων ἀπορροφήσεως, ἀπολύτως ἐν τῷ φυτῷ ἀναγκαίων.

» Ἐρωτῶμεν ἤδη: Ἐν τῷ ἀπολύτως λελογισμένῳ καί ὁλο­σχερῶς ἐξηκριβωμένῳ συνδυασμῷ τόσων ποικίλων ἀντιθέσεων καί ἐναντιοτήτων, τὶς δύναται νά ἀρνηθῇ, ἐξαιρέσει παραφροσύνης, τῆς ὑπέρτατης Προνοία τὴν ἀστραπήν, δι' ὡρισμένων μετὰ λόγου ἐκλελεγμένων μέσων ὡρισμένον μετὰ λόγου ὡσαύτως ἐπιδιωκόμενον σκοπὸν ἐπιτελοῦσαν;

» Ἡ ὑπὸ τοῦ πρωτοπλάσματος δέ (οὗ ἡ μεμβράνῃ τόσῳ σκοπίμως εἶναι ὡπλισμένη διά τε τοῦ λευκώματος καί τῶν λιποειδῶν) ἀπορρόφησις τῶν ἁλάτων, χωρὶς τῶν ὁποίων τό φυτὸν δέν νοεῖται, διενεργεῖται ἔτι μᾶλλον ἰσχυρότερα τῇ ἐπιδράσει τοῦ φωτός, ὑπὸ τῆς ἀκτινοβολίας τοῦ ὁποίου ζωογονούμενον τό πρωτόπλασμα δρᾷ ἐντονώτερον, ἀποτελεσματικωτέρας οὕτω ἀποβαινούσης τῆς τῶν ἀντιθέσεων καί ἐναντιοτήτων συνδυαστικῆς ἰκα­νότητος... Ἀλλ' ἐν τῇ μεμβράνῃ ἐνυπάρχουν προσέτι καί ὀξέα, ἐπὶ τῷ ἐντε­λῶς ὡρισμένῳ σκοπῷ τῆς ἀποσυνθέσεως, τοῦ διχασμοῦ τῶν ἁλάτων ἵνα διευκολίνουν τὴν μετὰ τοῦ ζῶντος πρωτοπλάσματος ἐπικοινωνίαν τούτων, ἀπολύτως εἰς τὴν θρέψιν καί αὔξησιν τοῦ φυτοῦ ἀναγκαίων, συντελούσης ἐν­νοεῖται, ἐπὶ τῷ αὐτῷ τέλει, καί τῆς ἀνίσου τῶν ἰόντων ἀπορροφήσεως. Καί ὅσῳ περισσότερον ἐμβαθύνομεν ἐν τῇ λεπτομερεῖ σπουδῇ τῆς ἐναλλαγῆς τῆς ὕλης, κυριωδεστάτου φαινομένου τῆς ζωῆς, αἰσθανόμεθα ἐπὶ μᾶλλον καί μᾶλλον βαθύτερον τὸν θαυμασμὸν πρός τὴν προδήλως.... ἐξωτερικευομένην τῆς  Θείας Προνοίας ἐνέργειαν δι' ὡρισμένων μέσων ὡρισμένους σκο­ποὺς ἐπιτελοῦσαν, θεία δ’ ἀληθῶς ἐνεργείᾳ τάς ἀντιφάσεις, αἵρουσαν, τάς ἐναντιότητας ἀφράστως ἐναρμονίζουσαν! Παρατηρήσατε:

» Εἶναι γνωστὸν ὅτι ἔν τε τῇ γῇ καί τῷ κυτταρικῷ χυμῷ δέν ὑπάρχουν διαλύματα καθαρά, ἀμιγῆ, ἀλλὰ τοὐναντίον μίγματα διαλυμάτων. Αὐτὰ ὅμως τὰ θρεπτικὰ -διαλύματα, οἷον τό νιτρικὸν κάλιον, τό θειϊκὸν μαγνήσιον, δηλητηριάζουν τό κύτταρον, ἐν περιπτώσει μακρᾶς ἐπιδράσεως, ὅταν ὧσι καθαρᾷ, ἀμιγῆ. Ἑπομένως θὰ ἔχωμεν δηλητηρίασιν, θάνατον τοῦ πρωτοπλάσματος, ἀναίρεσιν τοὐτέστι τῆς ζωῆς, ἄνευ ἑτέρας πανσόφου αὖθις καί πανσθενοῦς προνοίας, αἰρούσης καί τὴν ἀντίφασιν ταύτην, ἥτις μόνη ἤρκει νά ἀνατρέψῃ ἐκ θεμελίων ὁλόκληρον τό ὑπὸ τῶν ἄλλων θετικῶν λειτουργιῶν οἰκοδόμημα. Καί ἡ τρομερὰ αὐτή ἀντίφασις, ἡ πανασφαλῶς θανατηφόρος (ἀφοῦ ἐπιτελεῖται δηλητηρίασις τοῦ ζῶντος πρωτοπλάσματος δι' αὐτῶν τούτων τῶν θρεπτικῶν ἁλάτων, τῆς διαρκείας πα­ρατεινομένης) αἴρεται διά παρεμβολῆς τοῦ ἅλατος τοῦ ἀσβεστίου, ἀποκλείοντος τό ἀποτέλεσμα ἧς ἀνασφαλῶς ἀπει­λου­μένης δηλητηριάσεως![6] Αὕτη εἶναι ἡ ἀληθὴς ἐπιστημο­νικὴ σπουδὴ τοῦ φαινόμενου τῆς ζωῆς..., τιθεμένη ἀδυσωπήτως τό ἑξῆς δίλημμα: Ἤ θὰ παραδεχθῶμεν ὅτι τὰ στοιχεῖα ὀξυγόνον, ὑδρογόνον, ἄνθραξ, ἀσβέστιον κλπ., ἀπόλυτον συ­νείδησιν ἔχοντα, συνελθόντα διεμόρφωσαν τὴν ζωὴν τόσον θαυμασίως, ὥστε ἐν βήματι πρός βῆμα διαδηλοῦται ἄκρως λελογισμένη ἐνέργεια, δι' ὡρισμένων μέσων ὡρισμένους ἐπιδιώκουσα σκοπούς, τερατώδους συνό­λου ἀντιφάσεων ἀφράστως ἐναρμο­νιζομένου...» ἤ τοιαύτης συνειδήσεως ὁλοσχερῶς ἀποκλειόμενης ἀπὸ τοῦ θείου, τοῦ ὀξυγόνου  κλπ.[7], δέν δυνάμεθα εἰμὴ νά προσκυνήσωμεν ἐκ βάθους καρδίας... Ἐκεῖ­νον, Ὅστις τοσούτῳ θαυμαστῶς καί τό φαινόμενον τῆς ζωῆς διΰφανεν...

» Σπουδάσαντες βαθύτατα... τὸν θεσπέσιον ἀληθῶς τρόπον, καθ' ὅν ἐπιτελεῖται ἡ πολύτιμος λειτουργία τῆς ἐναλλαγῆς τῆς ὕλης, κυριώδους συντελεστοῦ τῆς ἐκφάνσεως τῆς ζωῆς..., θὰ σταθῶμεν ἤδη πρὸ ἑνὸς τῶν κυριωδεστάτων τῆς ζωῆς χαρακτήρων, ἄριστα ἐμφαινομένου ἐν ταῖς ἐντελεστέραις ὀργανώσεσι τῆς ζωῆς φυτικῆς τε καί ζωϊκῆς, ἤτοι τοῦ διχασμὸν τῶν γενῶν. Διατὶ ἡ σταθερὰ διάκρισις - ἀπολύτως σταθερά, τῶν ἐντελεστέρων ὀργανισμῶν, ἐντελῶς διακεκριμένα ἐχουσῶν τὰ θήλεα μόρια τῶν ἀρρένων; Διατὶ διακρίνονται οἱ στήμονες τοῦ ὑπέρου, διατὶ ἑνοῦνται διά τῆς γύρεως, διατὶ ἡ ὅλως ἐξιδιασμένη ἐκείνη διαμόρφωσις τῆς κορυφῆς τοῦ ὑπέρου, τῆς γνωστῆς ὑπὸ τό ὄνομα «σῖγμα», ποία δέ θαυμάσια δύναμις ἑνοῖ ἤ κυτταροποιεῖ τὰ ὠάρια ἤ τάς σπερματικὰς βλάστας τῆς βάσεως τοῦ ὑπέρου τῆς ὠοθήκης, διά τῆς γύρεως τῶν ἀνθηρῶν;... Τίς ὁ λό­γος τοῦ διχασμοῦ τῶν γενῶν, τὶ τό βαθύ αἴτιον τῆς διακρίσεως τοῦ ἄρρενος ἀπὸ τοῦ θήλεος, ἐν τῇ θεσπεσίῳ τῶν ὁποίων ἑνότητι τελεσιουργεῖται τό μυστήριον τῆς γονιμοποιήσεως ἤ κυτταροποιήσεως καί συνεχείας τῆς ζωῆς;

» Εἶναι φανερὸν ὅμως ὅτι ἂν ἡ ζωὴ ἦτο αὐτόματος, κατὰ τὴν φαντασιόπληκτον θεωρίαν τῶν ὑλιστῶν..., οὐδεμία ἀνάγκη ὑπῆρχε νά ὑποταχθῇ ὑπὸ τὸν ζυγὸν τῆς  ἑνώσεως τῶν δύο δι­χασμένων γεννῶν, τοῦ ἄρρενος καί τοῦ θήλεος. Ἡ διαμόρφωσις δρᾷ τούτων, ἡ ὅλως ἐξιδιασμένη καί λελογισμένη ἐκ προτέρου διά τὴν ἕνωσιν... καί ἡ ἐξάρτησις τῆς γονιμοποιήσεως ἤ τῆς κυτταρώσεως (ἤτοι αὐτῆς τῆς συνεχείας τῆς ζωῆς τῶν ἀνωτέρων ὀργανισμῶν) ἐκ τοῦ νό­μου τῆς ἑνότητος τῶν δύο διχασμένων γενῶν, ἐκ προτέρου πρός τὴν ἕνωσιν ταύτην διαμορφουμένων..., ἀναγγέλλει οὐσιωδέστατον τῆς νοητικῆς δυνάμεως (σ.σ. τοῦ Δημιουργοῦ) τὸν χαρακτῆρα..., ὅν Αὕτη ν' ἀπεικονίσῃ ἠθέλησε καί ἐν τῷ ὑπερόχῳ αὐτῆς ἔργῳ τῆς ζωῆς...».

---

^[1]Πρβλ. καί μακαριστοῦ Π. Τρεμπ., μν. ἔργ., σελ. 142-147.

[2] Κατὰ νεωτέραν, ἐπινόησιν τῶν ἐξελικτικῶν, ὑπάρχουν εἰσέ­τι ὀργανισμοὶ ὅμοιοι μὲ τοὺς πρωταρχικοὺς τοιούτους, διότι δέν ἐξελίχθησαν πάν­τες αἱ πρωταρχικοὶ ὀργανισμοί, ἀλλὰ μέρος τούτων εὑρεθὲν ὑπὸ ὡρισμένας εὐνοϊκὰς συνθήκας κλπ. Καὶ ἡ φανταστικὴ ὅμως αὕτη ἐπινόησις καταπίπτει ἀφ' ἑαυτῆς, διό­τι: α) Ἐλλείπουν ἀπολύτως ἀτελεῖς μεσάζοντες τύποι μεταξὺ τῶν προηγούμενων καὶ τῶν μεταγενεστέρων ὀργανισμῶν, οἱ δὲ μεταγενέστεροι, προοδευτικῶς ἐμφανι­ζόμενοι, εἶναι ἀπ' ἀρχῆς τέλειοι. Καὶ β) οἱ νεώτεροι ὀργανισμοὶ ἐμφανίζουν ἀπ' ἀρχῆς τῆς ἐμφανίσεως των ἰδιαιτέρας νέας ὀργανικὰς καὶ ψυχικὰς - τὰ ἔμψυχα ὄν­τα ἰδιότητας, ἅτινες προφανῶς δέν εἶναι ἀποτέλεσμα πείρας τῶν προηγουμένων. Ἀποκλείεται ἐξ ἄλλου ἡ ἀπόκτησις ἐξελικτικῆς πείρας εἰς ὅλους τοὺς πρώτους ὀργανισμούς, εἰς τὸ σύνολον τοῦ φυτικοῦ κόσμου, καὶ εἰς τὰ πλεῖστα τῶν κατωτέ­ρων ἐμψύχων ὄντων, ἀσχέτως τοῦ ὅτι προσκρούει αὐτὴ καὶ εἰς τὸν ἄτεγκτον νόμον τῆς κληρονομικότητος, ὅστις περιορίζει εἰς ὡρισμένα ἀπαραβίαστα πλαίσια τὴν γένεσιν, ἀνάπτυξιν καὶ ζωὴν τῶν ὀργανισμῶν.

[3] Τὸ σχῆμα τῶν αἱμοσφαιρίων ποικίλλει εἰς τὰ διάφορα ζῷα, ἐπίσης δὲ καὶ αἱ διαστάσεις τῶν αἱμοσφαιρίων. Ὅσῳ δὲ μείζων εἶναι ἡ ἀπόστασις τῶν εἰδῶν τῶν ζῴων ἀπ' ἀλλήλων ἐν τῇ ζωολογικῇ κλίμακι, τόσον περισσότερον καταστρεπτικὴ ἡ ἐπίδρασις τῶν ἐρυθρῶν αἱμοσφαιρίων ὑπὸ τοῦ ὀρροῦ ἄλλου τινὸς ζῴου. Χαρακτηρι­στικὴ τυγχάνει ἡ αὐτόματος γένεσις εἰδικῶν ἀμυντικῶν ἀντισωμάτων εἰς τὸ αἷμα τοῦ αἱμοδέκτου, ἅμα τῇ μεταγγίσει ξένου αἵματος. Δι' ὅλων τούτων διασφαλίζεται ἡ αὐτοτέλεια τῶν ὄντων. Καὶ διακηρύσσεται  τὸ ἀσύγχυτον αὐτῶν.

[4] Τὴν διχοτόμησιν τοῦ πρώτου γεννητικοῦ  ἀναπαραγωγικοῦ κυττάρου τοῦ ἀνθρώπου (ὅπερ σχηματίζεται διὰ τῆς ἑνώσεως τοῦ σπερματοζωαρίου τοῦ ἀνδρὸς μετὰ τοῦ ᾠαρίου τῆς γυναικός) ἐπακολουθοῦν μηχανικῶς ἕτεραι 3 τοιαῦται, καθ’ ἅς τὰ δύο κύτταρα γίνονται 8, τὰ 8 γίνονται 16 καὶ τὰ 16 διπλασιάζονται εἰς 32. Εἰς τὸν ἀριθμὸν τοῦτον τερματίζεται ὁ διπλασιασμὸς καὶ τὰ 32 κύτταρα, εἰς ἰδιαιτέρας ὁμάδας πλέον χωριζόμενα, σχηματίζουν, διὰ πολλαπλασιασμοῦ, διὰ ἑκά­στη ὁμὰδα συστήματα, τμήματα καὶ μέλῃ τοῦ ὀργανισμοῦ. Ἡ ἐπιβολὴ τοῦ βιολογι­κοῦ τούτου νόμου, τοῦ διέποντος καὶ ἰθύνοντος τάς διχοτομήσεις ταύτας καὶ τάς λειτουργίας κλπ. τῶν πολλαπλασιαζόμενων κυττάρων, εἶναι τοιαύτη, ὥστε ἕκαστη ὁμὰς ἀποκτῶσα μετὰ τὸν ἀποχωρισμὸν αὐτῆς ἀπὸ τάς ἄλλας ἴδιον προορισμὸν καὶ «σχῆμα» (πρὸς διάπλασιν εἰδικῶν ὀργάνων κλπ.)νά συμβάλῃ εἰς τήν διαμόρφωσιν τοῦ ὅλου σώματος.

[5]Πιστεύεται γενικῶς ὅτι ὁλόκληρος ἡ κληρονομικότης στηρίζεται ἐπὶ τῆς χρωμοσωμικῆς συλλήψεως, μεταδιδόμενη διὰ τῶν γονιδίων, τὰ ὁποῖα εὑρίσκονται κατατεταγμένα κατὰ σειρὰν καὶ κατὰ μῆκος τοῦ χρωμοσώματος παρασυρόμενα κατὰ τὴν κυτταρικὴν σχάσιν καὶ ἀνασυνδυαζόμενα ἐντὸς τοῦ νέου κυττάρου. Ἐπὶ πλέον ὑπάρχει καὶ μία ἄλλῃ κληρονομικότης, ὀνομαζόμενη ἐξωχρωματικὴ ἤ πρωτο­πλασματική. Διότι καὶ αὐτὸ τοῦτο τὸ πρωτόπλασμα διαιρεῖται κατὰ τὴν σχάσιν τοῦ κυττάρου, καὶ εἶναι βέβαιον ὅτι τὰ συστατικὰ του στοιχεῖα εἶναι ὡσαύτως φο­ρεῖς μεταδοσίμων ἰδιοτήτων.

^[6] Πλήν τῶν σοφῶν τούτων φιλοσοφικῶν παρατηρήσεων καί ὁ μακαριστός καθηγητής Διομ. Παπαβασιλόπουλος, ἐν τῷ συγγράμματι αὐτοῦ «Σύνθεσις καί διάλυσις τῆς ζώσης ὕλης» γράφει, σύν ἄλλοις, καί τά ἑξῆς: «… Ἡ ἐκλεκτική ἰδιοφυΐα τῶν κυττάρων καί ἡ τάσις αὐτῶν πρός ἀποβολήν πάσης βλαπτικῆς ἤ ἀχρήστου οὐσίας εἶναι βεβαίως αἴνιγμα, ὡς αἴνιγμα εἶναι καί ὅλη ἡ ζωή αὐτῶν, καί δέν ἐξηγεῖται οὐδέ κατ' ἐλάχιστον, οὔτε διά τῶν νόμων τῆς διαπιδύσεως διά νεκρῶν ζωϊκῶν μεμβρανῶν, οὔτε δι' οὐδεμιᾶς ἄλλης ἀρχῆς στηριζομένης ἐπί χημικῶν καί μηχανικῶν φαι­νομένων. Ἡ ἐκλεκτική αὕτη τῆς ζώσης πρωτοπλασματικῆς ὕλης ἰδιοφυΐα καί ἡ τάσις αὐτῆς πρός ἀποβολήν παντός βλαβεροῦ καί ἀχρήστου, ἀ­νατρέπει ἄρδην τάς θεωρίας τῶν βιολόγων καί χημικῶν, οἵτινες τά συμπεράσματα τά ὁποῖα ἐξήγαγον ἐκ τῶν φαινομένων τῆς ἀνοργάνου φύσεως καί τῆς νεκρᾶς ὀρ­γανικῆς ὕλης, ἠθέλησαν νά ἐπεκτείνουν καί ἐπί τῆς ζώσης καί νά ἐξηγήσουν τήν ζωήν διά  μηχανικῶν  καί  χημικῶν νόμων». 

^[7] σ.σ. Βασική σύστασις τῶν στοιχείων τούτων, ὡς καί πάντων τῶν στοιχείων ἐξ ὧν σχηματίζεται ἡ συμπαντική ὕλη, εἶναι μονάδες ἠλεκτρισμοῦ (ἠλεκτρόνια, θετικόνια, οὐδετερόνια, κλπ.) ἄλογοι, στερούμεναι δηλ. νοήσεως καί εἰδέναι καί μή ἔχουσαι μηδέ συνοχήν...  Τό δέ προσφάτως φερόμενον ὑπό τοῦ πειράματος CERN ἐν Ἐλβετίᾳ ὡς προσδίδον μᾶζα εἰς τά στοιχειώδη σωματίδια μποζόνιο τοῦ Higgs (πρβλ. κατωτέρω εἰς σελ. 69-75) ἀντιστοιχοῦν εἰς τό πεδίον τοῦ Higgs ὡς συμπληροῦν τήν θεωρίαν τῆς ἠλεκτρασθενοῦς ἑνοποιήσεως τῶν Glashow – Weinberg- Salam τοῦ 1960, καί τοῦ ὁποίου ἡ πιθανή του μᾶζα ἐκτιμᾶται εἰς ἰσοδύναμον ἐνέργειαν πού ἐγγίζει εἰς τά 125 GEV (γιγαηλεκτρονιοβόλτ), δηλ. 130 φορές μεγαλυτέρα τῆς μάζης τοῦ πρωτονίου δέν εἶναι καί αὐτή παρά ἄλογη καί ἀσυνείδητη μονάδα ἐνεργείας. Τὰ ἄλογα ὅθεν ταῦτα στοιχεῖα τῆς ὕλης καὶ αἱ στερούμεναι νοήσεως καὶ συνειδήσεως, μονάδες τοῦ ἠλεκτρισμοῦ, ἐξ ὧν ἀποτελοῦνται, ἦτο παντελῶς ἀδύνατον νά διαμορφώσουν οἱονδήποτε ζῶντα ὀργανισμὸν αὐτομάτως, διὰ τῆς τυχαίας συναναμίξεως των. Ὡσαύτως δὲ καὶ νά διαχωρίσωσι τὰ εἴδη, τῶν γεννητικῶν κυττάρων τῶν ἐνόργανων ὄντων ἤ καὶ κατὰ μείζονα λόγον, τοὺς ἀψύχους ἤ ἐμψύχους ὀργανισμοὺς αὐτῶν. Τί θά ἐσκέπτετο τις, δι’ ἕναν ἰσχυριζόμενον ὅτι ρίπτων τις εἰς τόν ἀέρα, πέτρας, δομικά ὑλικά, σίδηρον, ὑάλους, ἄσβεστον, χρώματα, ξύλα, αὐτομάτως θά ἐνεφανίζετο ἕν πολυόφορον οἰκοδόμημα, εἷς οὐρανοξύστης;
http://anavaseis.blogspot.gr/2012/10/blog-post_6532.html?utm_source=BP_recent