Εὐχή, νῆψις καί ἡσυχία. Μέρος α'

ΕΥΧΗ, ΝΗΨΙΣ ΚΑΙ ΗΣΥΧΙΑ
Ὁ πιστός ἀγωνιζόμενος χριστιανός, πού βιώνει ἀπλανῶς τήν ἐνέργεια τῆς Νοερᾶς καρδιακῆς προσευχῆς, τήν ἀπόλυτη προσοχή καί τήν νῆψι, καθίσταται ὅλος Φῶς! Ἐλλάμπεται ὑπό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος! Εἰσέρχεται στόν Γνόφον τοῦ Θεοῦ! Γίνεται μέτοχος τοῦ θαβωρείου Φωτός! Ἵσταται μετά παρρησίας στήν εἴσοδο τοῦ οὐρανίου θυσιαστηρίου τοῦ Πατρός τῶν φώτων καί δύναται ἐπί τοῦ ἀσφαλοῦς νά δυσωπήση Αὐτόν ὑπέρ μυριάδων ἀνθρώπων!
Γιά παράδειγμα θά ἀναφέρουμε τούς τρεῖς Πατέρας, πού ἀναφέρονται στήν "Βίβλο Βαρσανουφίου καί Ἰωάννου" τοῦ ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου.
Στήν εἰσαγωγή τοῦ βιβλίου γίνεται λόγος γιά τρεῖς καταπληκτικούς ἁγίους, πού ἦσαν καί οἱ τρεῖς τους ἄνδρες ὅσιοι, θεοφόροι καί τέλειοι, μέ πλήρη ψυχοσωματική καθαρότητα, μέ διάκρισι καί θεοφορία, θεόπτες καί θαυματουργοί, καί μέ τοιούτους πνευματικούς ἀσκητικούς ἀγῶνας ὥστε πρό πολλοῦ εἶχαν ὑπερβῆ τά συνήθη μέτρα ἁγιότητος. Γι᾿ αὐτό καί φαίνεται ὅτι ἔλαβαν κατά Χάριν Θεοῦ δύναμι καί ἐξουσία ὄχι μόνο τοῦ «δεσμεῖν καί λύειν» τίς ἁμαρτίες τῶν χριστιανῶν, ἀλλά ὅλως ἰδιαιτέρως διά τῆς παρρησίας τους νά συγκρατοῦν τήν δικαία ὀργή τοῦ Θεοῦ «ἐπί τούς υἱούς τῆς ἀπειθείας».
Νά προκαλοῦν δηλαδή τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ καί ὄχι τήν δικαία Του ὀργή στούς φονεῖς καί ἀπίστους, στούς σκληρόκαρδους, στούς διεστραμένους καί στούς ἀμετανοήτους ἁμαρτωλούς. ( Καί νά προσθέσουμε κι ἐμεῖς σ᾿ ὅλους ἐκείνους πού βλασφημοῦν τό πανάγιον Ὄνομά Του καί στίς φόνισσες "μανάδες" μέ τίς ἐκτρώσεις σ᾿ ὅλο τόν κόσμο καί στήν Ὀρθόδοξη Ἑλλάδα μας).
Οἱ τρισευλογημένες αὐτές προσευχές τῶν τριῶν αὐτῶν ἁγίων ἀνδρῶν συναντῶνται ταυτόχρονα στήν εἴσοδο τοῦ οὐρανίου Θυσιαστηρίου τοῦ Θεοῦ Πατρός τῶν Φώτων
καί συνευφραίνονται,
καί συναγάλλονται,
καί συνδοξάζονται
ἀπό τήν θεϊκήν ὅρασι καί ἀκτινοβολία τῆς ἀκτίστου δόξης τῆς τρισηλίου Θεότητος.
Ὅταν ὅμως ἀπό τήν οὐράνια αὐτή λαμπρότητα τά μάτια τῆς ψυχῆς τους ἐστρέφοντο πρός τήν γῆ καί στήν ἀνθρωπίνη ματαιότητα καί τήν ἠθελημένη κακίαν, τότε οἱ ψυχές τους συνέπασχον
συνέκλαιον
συνεπένθουν
καί συνωδύροντο!...
γιά τήν ἀθλιότητα τοῦ σύμπαντος κόσμου, καί ὡς ἐκ τούτου ηὔξανον τίς παρακλητικές τῶν δεήσεις γιά νά παραταθῆ τό ἄπειρο ἔλεος καί ἡ ἄκρα μακροθυμία τοῦ Ἁγίου Θεοῦ.

Δόξα στό Πανάγιον Ὄνομα Σου!
Δόξα στή μακροθυμία Σου, Κύριε!

Καί καταλήγει ἐπί λέξει ὁ Ἅγιος Νικόδημος: «Πιστεύω ὅτι ἀνύουσιν τό μέγα ἔλεος . Ναί, ἀνύουσιν τοῦτο. Ἀμήν»
Οἱ τρεῖς ὁσιώτατοι ἄνδρες ἦσαν: «Ἰωάννης ἐν Ρώμῃ καί  Ἠλίας ἐν Κορίνθῳ καί ἄλλος ἐν τῇ ἐπαρχίᾳ Ἱεροσολύων». (Πρόκειται γιά τόν Μέγα Βαρσανούφιο, πού ἀσκήτευε τότε ἐφησυχάζων στήν Γάζα τῶν Ἱεροσολύμων (Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, Βίβλος Βαρσανουφίου καί Ἰωάννου..., ἔκδ. Σχοινᾶ, Βόλος 1960 σελ. 20).
Ὅταν, ἐπομένως, ἡ Εὐχή στό Ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ γίνη Καρδιακή καί διά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἔχει ἡ ψυχή πνευματική Λατρεία, τότε ἡ καρδιά τοῦ " εὐχομένου " καθίσταται, μέ τρόπο ἀκατάληπτο, πανευφρόσυνη "τράπεζα" θείων δωρεῶν καί ὁ ἄνθρωπος ἐνδύεται τήν θεοΰφαντη στολή τῆς ἀκτίστου δόξης καί θείας ἐλλάμψεως.
Ἄν ὅμως ὁ πιστός χριστιανός βλέπη ὅτι ἀντί γι᾿ αὐτή τήν ὑπέρλαμπρο καί ἄκτιστη στολή, εἶναι ντυμένος μέ τά "κουρέλια" τῆς ἀπροσεξίας τῆς ἡμέρας, τῆς ἀργολογίας, τῆς ἀντιλογίας, τοῦ θυμοῦ,, τῆς ἀνυπομονησίας, τῶν νεύρων, τῆς ἀνυπακοῆς, τῆς κατακρίσεως, τῆς μομφῆς, τοῦ ἐγωϊσμοῦ, τῆς ὑπερηφανείας... Ἄν ὅλα αὐτά τά κουρέλια σέ ντύνουν καί μέ ντύνουν, ὅλη τήν ἡμέρα... Τό βράδυ; τί θά γίνη τό βράδυ; Πῶς θά πιάση τόπο ἡ προσευχή καί πῶς θά δώση θεοειδεῖς καρπούς; Κι᾿ ἄς μήν νομίσουμε ὅτι εἶναι μικρό τό ἔργο τῆς νήψεως καί τῆς προσοχῆς! Γιατί ἄν λείπουν ἀπό τήν ἀτομική μας προσευχή, παρ᾿ ὅλο πού μπορεῖ νά ἔχουμε καλή προαίρεσι, θά θερίζουμε μόνο τόν κενό της κόπο καί ὄχι τούς θεοφιλεῖς της καρπούς.
Ἐκεῖνα λοιπόν πού θά μᾶς βοηθήσουν νά κατανοήσουμε κάπως βαθύτερα τήν ἀφανῆ καί "μυστική" ἐργασία τῶν Νηπτικῶν Πατέρων, εἶναι οἱ δικές τους μαρτυρίες καί τά δικά τους ἔμπρακτα βιώματα, πού τό πρωταρχικό ἀπ᾿ αὐτά εἶναι ἡ ΝΗΨΙΣ.
Νῆψις εἶναι, κατά τόν ἅγιο Ἡσύχιο τόν Πρρεσβύτερο, ἐκεῖνος ὁ τρόπος, ὁ ὁποῖος μέ τήν Χάρι τοῦ Θεοῦ ἀπαλλάσσει ὁλόκληρο τόν ἄνθρωπο ἀπό τά ἐμπαθῆ νοήματα, σκέψεις, λόγια καί ἀπό τά πονηρά ἔργα. χαρίζει στήν ψυχή, πού ἀγωνίζεται γιά τήν κάθαρσί της ἀσφαλῆ, καί ἀπλανῆ γνῶσι γιά τό ἀκατάληπτον τοῦ Θεοῦ, καθώς καί ἀποκάλυψι τῶν θείων καί ἀποκρύφων Μυστηρίων Του, ὅσον τῆς εἶναι βέβαια ἐπιτρεπτό ἤ μᾶλλον ὅσο μορεῖ νά "χωρέση" καί νά δεχθῆ τό δοχεῖον της...
«... Ὡς ἀγαθή καί τερπνή, φωτεινή καί ἠδίστη καί πάγκαλος καί ἀγλαοφανής καί ὡραία ἀρετή ἡ νῆψις, ὑπό Σοῦ, Χριστέ ὁ Θεός, εὐωδουμένη...» (Ἁγίου Ἡσυχίου τοῦ Πρεσβυτέρου, Πρός τόν Θεόδουλο..., Φιλοκαλία..., τ. Α΄, σελ. 189) μᾶς λέγει ὁ ἴδιος Ἅγιος.
Νῆψις εἶναι ἀκόμη ἡ τελεία καθαρότης τῆς καρδιᾶς, ἡ ὁποία, γιά τό μέγεθος καί τήν καλλονή της πολύ σπάνια εὐρίσκεται σάν ἔνδυμα στίς ψυχές μας, ἐξ αἰτίας τῆς ἀμέλειάς μας.
Ἡ νῆψις, ὅταν παραμένη μέσα στόν ἄνθρωπο, τοῦ γίνεται ἄριστος ὁδηγός γιά μιά ὀρθή καί θεάρεστη ζωή, ἀνοίγοντας τόν δρόμο πρός τήν μίμησι Χριστοῦ, κατά τό «μιμηταί Χριστοῦ γίνεσθε».
Ὁ Μωϋσῆς ἤ μᾶλλον τό Πνεῦμα τό Ἅγιον, ὑποδεικνύοντας τό ἄμεμπτο, τό καθαρό καί τό περιεκτικό τῆς ἀρετῆς τῆς νήψεως, διδάσκει σ᾿ ὅλους μας ὅτι πρέπει γιά τήν διατήρησι τῆς καθαρότητος νά γίνεται ἐπίπονος πνευματικός ἀγῶνας:

«Πρόσεχε σεαυτῷ μή γένηται ρῆμα κρυπτόν ἐν τῇ καρδίᾳ σου ἀνόμημα»
 (Δευτ. 15 : 9).

«Ρῆμα κρυπτόν» εἶναι ἡ ἀντανάκλασις κάποιου πονηροῦ πράγματος, πού μισεῖ ὁ Θεός μέσα στήν καρδιά. Ἡ ἀντανάκλασις ἤ ἀνταύγεια τοῦ πονηροῦ πράγματος μπορεῖ νά εἶναι ἕνας ἤ περισσότεροι λογισμοί. Εἶναι οἱ διάφορες ἐπιδράσεις πού ἀσκοῦν οἱ δυνάμεις τοῦ κακοῦ, οἱ δαίμονες, πάνω στήν ψυχή, μέ σκοπό ν᾿ ἀποσπάσουν τήν προσοχή μας ἀπό τήν πνευματική ἐργασία τῆς Εὐχῆς σέ μάταια πράγματα, ὁπότε ἔχουμε μετεωρισμό, ἤ νά προσβάλουν τόν νοῦ μέ πονηρούς, αἰσχρούς ἤ καί βλάσφημους λογισμούς, μέ σκοπό νά προκαλέσουν ἁμαρτία.
Αὐτή ἡ ξαφνική ξένη παρουσία ἑνός πονηροῦ πράγματος μέ μορφή εἰδώλου ἤ σκέψεως στόν νοῦ ἀπό τόν ἐχθρό μας, τόν διάβολο, καλεῖται ἀπό τούς Πατέρας Προσβολή.
συνεχίζεται...

Ἀπό τό βιβλίο: " Ἡ «Εὐχή μέσα στόν κόσμο "

Πρωτ. Στεφάνου Κ. Ἀναγνωστόπουλου

Ἐκδ. Γ. Γκέλμπεσης