1η Επιστολή
Γνωρίζοντες ήδη και καλώς ότι παντού έχει στήσει και καταστρώσει παγίδας ο θηρευτής των ψυχών μας, ας μη νυστάζωμεν. Και εις την αγοράν και εις την πλατείαν και εις την θαλπωρήν της οικογενείας και
εις αυτήν ακόμη την εκκλησίαν του Θεού και εκεί θα μετρήσωμεν τας τυχούσας παγίδας με το πρόσχημα της ευλαβείας στημένας. Τις λοιπόν δύναται να λυτρωθή εκ τούτων των καμουφλαρισμένων παγίδων και να περιγελάση τον δεινόν τεχνίτην τούτων;
Ιδού η πολυεμπειρία των οσίων πατέρων μας ας αναλάβη τον κόπον της καταστροφής τούτων. Και απαντούν ότι βασικώς μόνον η ταπεινοφροσύνη η υψοποιός είναι πανίσχυρος αρετή, η μάχαιρα του Πνεύματος, η οποία καταστρέφει ριζικώς το κακόν και εξουδετερώνει εις τελείαν αδράνειαν την ενέργειαν των πειρασμικών παγίδων. Ας αναλάβωμεν λοιπόν τον μικρόν κόπον της αποκτήσεως της σωτηριωδεστάτης ταύτης αρετής, τον ολοθρευτήν του διαβόλου, την ταπείνωσιν!
2η Επιστολή
Παιδί μου, και όταν έχης χαράν και εν καιρώ λύπης, πάντοτε να προσέχης, ούτε εις την χαράν να βγαίνης έξω του ορίου, που να φαίνεται με ζωηράδες και γέλια, ούτε εις την λύπην να σκυθρωπάζης τόσον που να φαίνεσαι, διότι ο σατανάς σαϊτεύει τους λογισμούς, μα δεν ημπορεί να καταλάβη, εάν τους εδέχθημεν εις την καρδίαν μας. Αυτός ως τεχνίτης που είναι, αφού δια της προσβολής ρίψη το βέλος του κακού λογισμού, παρατηρεί εις το πρόσωπόν μας, και εις όλας τας κινήσεις του σώματός μας και εξ αυτών ζυγίζει πόσον το βέλος εκαρφώθη εις την καρδίαν μας.
Εάν ίδη ότι η ψυχή εκτυπήθη, τότε επιτείνει τα βέλη, δια να την θανατώση, εάν όμως από τα χαρακτηριστικά ίδη ότι δεν επληγώθη η ψυχή, τότε αλλάζει πόλεμον κ.ο.κ. Δια τούτο όταν έχης χαράν, να την κρύπτης μέσα σου, δια να μη σου την αποκαλύπτη με την απροσεξίαν σου και σου την κλέπτη με κανένα πειρασμόν, και εις την λύπην επίσης δια να μη σου την αυξάνη με την αναγνώρισιν της αιτίας, που σου έγινε η λύπη. Όταν ευρίσκεσαι και εις την χαράν και εις την λύπην εις μίαν ισορροπημένην κατάστασιν, ο διάβολος μη γνωρίζοντας ακριβώς τι συμβαίνει μέσα σου, δεν ηξεύρει και πώς να σε πολεμήση.
3η Επιστολή
Δια μέσου παγίδων διαβαίνομεν πολλών και δεν επιτρέπεται να συμβαδίζωμεν με την ραθυμίαν δια να αποφύγωμεν τους βρόχους, νηφαλίους επιστήσωμεν οφθαλμούς εικονίζοντες εαυτούς ως πολυόμματα Χερουβείμ, ίνα καταγελώντες την κακότεχνον σκευωρίαν του σατανά και αναφερόμενοι με τας πτέρυγας των θεϊκών λογισμών ανά τον πνευματικόν αιθέρα, την υγείαν των ψυχών μας προσφέρομεν εις τον εν ουρανοίς κατοικούντα Θεόν ως θυμίαμα ευάρεστον. Καθώς η υγεία των τέκνων χαράς πρόξενος γίνεται εις τους γεννήτορας, ούτω και εις τον καλόν μας Θεόν-Πατέρα. Η χαρά Του είναι, όπως ημείς υγιαίνωμεν εις την ψυχήν μας.
4η Επιστολή
Συναντά τον μέγαν Μακάριον ο δαίμων και του λέγει: «Μακάριε, τι περισσότερον ποιείς καθεζόμενος εν ερήμω; Και εγώ εις έρημον διατρίβω. Εσύ νηστεύεις και εγώ ουδέποτε τρώγω, εσύ ακτημοσύνην διώκεις και εγώ ουδέν έχω. Αχ, Μακάριε, ένα έχεις που με καταβάλλει, όπου δεν ημπορώ να το αντικρύσω»-Ποίον; Ερωτά ο Μακάριος- «Η ΤΑΠΕΙΝΩΣΙΣ! Αύτη καίει με»! Και τούτο ειπών άφαντος εγένετο. Ας αναλάβωμεν λοιπόν τον μικρόν κόπον προς απόκτησιν της σωτηριώδους ταύτης αρετής, τον κόπον της διηνεκούς αιτήσεως προς τον δυνάμενον τα πάντα ημίν χαρίσασθαι Θεόν μας και πιστεύσωμεν ότι ληψόμεθα ταύτην, όταν μετά πόνου και υπομονής και
επιμονής κρούωμεν του ελέους την θύραν, όπου ευκόλως ανοίγεται, όταν την κλείδα της αδικουμένης χήρας του ιερού Ευαγγελίου καλώς χειρισθώμεν. Ας αποτινάξωμεν της ραθυμίας το βάρος και της δορκάδος την οξυδέρκειαν ας μιμηθώμεν, το να σπεύδωμεν τάχιστα εις κάθε μας πειρασμόν προς τον Θεόν μας ζητούντες την Αυτού συμμαχίαν, όπως τον αλλόφυλον Γολιάθ καταβάλωμεν και δοξάσωμεν το κράτος της βασιλείας, εις ο ανήκομεν, το κράτος της
5η Επιστολή
Πάντα εύχομαι εις τον Κύριον να σας δίδη κρίσιν ορθήν, πρώτον σκεφθήτε, τι θα λαλήση το στόμα. Ακόμη δεν έχετε πείραν εις τας μεθοδείας του διαβόλου, ο οποίος σκοπόν έχει να μη σας αφήση ποτέ να έχετε ηρεμίαν. Πότε εκ δεξιών και πότε εξ αριστερών, πότε δια ιδικά σας και πότε δια ξένα πράγματα να σας απασχολή, ώστε να μην ηρεμή η ψυχή σας, δια να δύνασθε να βλέπετε εις τον πυθμένα αυτής, όπου είναι πολλά ακόμη δια πέταγμα. Μην απασχολήσθε με τίποτε έξω του εαυτού σας. Γίνετε κουτοί, δια να γίνετε έξυπνοι, γίνετε αμαθείς δια να σας αποκαλύψη ο Κύριος την ιδικήν Του σοφίαν.
6η Επιστολή
(Συμβουλαί Γέροντος εις τινας ψυχάς που συνέστησαν αδελφότητα).
Μη νομίσητε ότι λανθάνει του διαβόλου ή ότι του είναι αδιάφορον το ότι συνεστήσατε αδελφότητα, δηλαδή προμαχώνα δια να τον πολεμήσετε. Όχι. Το εμελέτησεν καλώς και ωπλίσθη πονηρά ως η αλώπηξ και ως ο λύκος κατά την δύναμιν. Εισήλθεν εις την μάνδραν σας και λυμαίνεται τας ψυχάς σας. Μη τον αφήνετε μέσα περισσότερον.
Σηκωθήτε και ενωθήτε με την αγάπην, η οποία του παραλύει τας δυνάμεις. Σκεφθήτε, ότι αφήσατε τα πάντα δια τον Χριστόν. Εθυσιάσατε την νεότητά σας, κατεφρονήσατε όλα τα χαροποιά του κόσμου, δια να κερδίσετε τον Χριστόν. Λυπηθήτε τας ψυχάς σας. Σκεφθήτε ότι ο διάβολος αγρυπνεί και ζητεί τίνα καταπίη. Δεν ανέχεται ο βύθιος δράκων να σας βλέπη να τον καταπατήτε και να μη τον υπακούετε! Φθονεί και δια τούτο έρχεται ως πονηρά αλώπηξ και σας φέρει έριδας και μάχας, δια να κατορθώση να σας διαλύση και κατόπιν να σας ρίψη εις διαφόρους κρημνούς της αμαρτίας.
7η Επιστολή
Άνευ της συμμαχίας του Κυρίου, ουδέν καλόν δυνάμεθα να κάμνωμεν, δια τούτο χρεία πολλής ταπεινοφροσύνης, δια να εύρωμεν ανάπαυσιν εις τας ψυχάς. Πάντοτε ο πονηρός διάβολος δεν θα παύση να μας σαϊτεύη με τα πεπυρωμένα βέλη του και να προσπαθή να μας καταλάβη και να μας εξουσιάση, αλλά και ημείς όμως έχομεν πολλά όπλα, τα οποία τον θανατώνουν, ιδίως το «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με» τον καίει κυριολεκτικώς. Δια τούτο ζητεί πλαγίως να μας πολεμή, αλλά ο
Χριστός, μας φωτίζει με τας αγίας Του εντολάς, να τον πολεμώμεν. Ο διάβολος έβαλε το άτομον αυτό να σε πολεμή, ίνα σε κάμνη να παραβής τας αγίας εντολάς του Θεού και τοιουτοτρόπως και εσένα να βλάψη, αλλά κυρίως να λυπήση και πολεμήση τον Θεόν δια μέσου των θείων παραβάσεων, ενώ αντιθέτως, εάν αγωνιζώμεθα να φυλάξωμεν τον λόγον του Θεού και αγωνιζόμεθα πολύ και την ψυχήν μας σώζομεν, αλλά και αξιωνόμεθα να γίνωμεν και όργανα εις το να δοξασθή ο Θεός, «Τους δοξάζοντάς με αντιδοξάσω».
Δια τούτο, παιδί μου, αγωνίζου με την αγάπην, με την υπομονήν, με την ταπείνωσιν, να αχρηστεύσης με την βοήθειαν του Θεού τας παγίδας του διαβόλου, ίσως δια μέσου σου, φωτίση και το άτομον αυτό να μετανοήση. «Πολέμα το κακόν δια του καλού».
8η Επιστολή
Παιδί μου, μου γράφεις δια τον σαρκικόν σου πόλεμον. Γνώριζε ότι σου προήλθεν από υπερηφάνειαν, όπως ταπεινωθής και μάθης ότι, εάν μας αφήση η χάρις, πέφτομεν και γινόμεθα ελεεινόν θέαμα. Ταπεινώσου λοιπόν, μέμφου τον εαυτόν σου, ζήτησε από την Παναγίαν μας να σου χαρίση πνεύμα ταπεινοφροσύνης, να γνωρίσης με αίσθησιν ότι είσαι μηδέν, τίποτε, διότι λέγει ο Ιησούς μας : «Χωρίς εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν».
Με αυτόν τον πειρασμόν που σου ήλθε, μάθε πως πέφτει ο άνθρωπος, αλλά και πόσον χαμηλά, και ακόμη υπάρχουν χειρότερα πεσίματα δια τους πιο υπερηφάνους. Μη λυπήσαι, πειρασμός είναι και θα περάση, έτσι επιτρέπει ο Θεός δια το συμφέρον μας, δια να μάθωμεν την σοφίαν των πειρασμών. Κάνε υπομονήν, ανδρίζου, μην απογινώσκης, θάρρος, θα περάση. Φουρτούνα είναι και θα πετάξη έξω η θάλασσα όλα τα σκουπίδια, τα οποία επεσώρευσε η προηγουμένη γαλήνη!
Μη λυπάσαι υπέρ το δέον, διότι είναι εκ του διαβόλου και αυτή η λύπη θα σε οδηγή εις την αμέλειαν και εις την χαλάρωσιν. Μόνον αγωνίζου και μη φοβήσαι, καταφρόνησε τον σατανά και δείξε ότι δεν τον υπολογίζεις και αυτός ως υπερήφανος θα φύγη, διότι όσον τον υπολογίζεις, αυτός δεν φεύγει.
9η Επιστολή
Όταν σου έρχεται σαρκικός πόλεμος, πρόσεχε πάρα πολύ τας αισχράς φαντασίας, εκ των οποίων πηγάζουν οι ακάθαρτοι λογισμοί. Δίωκε, χάλασε τας φαντασίας μόλις έλθουν, αμέσως λέγε την ευχήν με πόνον ψυχής και αμέσως λυτρώνεσαι από τον πόλεμον.
10η Επιστολή
Μη σκέπτεσαι ότι εσύ εσυλλογίσθης δια τον Γέροντα τοιαύτα πράγματα. Όχι, τέκνον, του διαβόλου είναι. Η ψυχή σου είναι αγνή, ο διάβολος είναι ακάθαρτος και αυτός τα φέρει εις τον νουν μας. Προσπαθεί δε να μας πείση ότι ημείς εξ ιδίων μας τα εσκέφθημεν, όπως μας φέρη λύπην. Η λύπη αυτή είναι διαβολική και το αποδεικνύει η αμέλεια δια τα πνευματικά καθήκοντα, διότι εάν ήτο από Θεού, έπρεπε να είχομεν καθ’ όλα προθυμίαν. Δεν τον επίκρανες τον Γέροντάς σου, καθώς εσύ φαντάζεσαι, διότι γνωρίζει ο Γέροντας εκ πείρας ότι είναι του δαίμονος και όχι ιδικά σου, εσένα έτσι σου φάνηκε δια να πικραθής και να μην έχης το θάρρος να λέγης τον λογισμόν σου. Όχι, οσάκις σου έλθουν τέτοιοι και παραπλήσιοι λογισμοί, να πας και να τους λέγης ελεύθερα. Διότι ο πειρασμός φέρει τέτοιους λογισμούς, δια να εντραπώμεν και να μη τους είπωμεν, να μην εξομολογηθώμεν και κατόπιν να μας φάγη ολόκληρους. Πρόσεξε, μη κρύψης λογισμούς, διότι θα πέσης εις παγίδα.
11η Επιστολή
Μη δειλιάζης, παιδί μου. Πόλεμος είναι και θα περάση. Όλοι οι άγιοι επολεμήθησαν, έφθασαν εις τόσον πόλεμον, που έπαιρναν φαρμακερά φίδια και τα έβαζαν εις τα μέλη των, δια να τους τσιμπήσουν και να αποθάνουν απελπισμένοι από τον πόλεμον. Αλλά ημείς, επειδή είμεθα ασθενείς, δεν θα επιτρέψη ο Θεός περισσότερον των δυνάμεών μας να πολεμηθώμεν, αλλά θα μας βοηθήση.
Επειδή όμως έχομεν υπερηφάνειαν, δια τούτο επιτρέπει ο Θεός τον πόλεμον, δια να ταπεινωθώμεν. Μη λυπήσαι υπέρ το δέον, αλλά ρίξε με πολλήν ταπείνωσιν τον εαυτόν σου ενώπιον του Θεού και μέμφου τον εαυτόν σου. Τον κάθε κακόν λογισμόν δίωκέ τον αμέσως μόλις έλθη, και ελπίζω να σε ανακουφίση η χάρις του Θεού. Μη φοβήσαι, δεν θα πάθης τίποτε. Δίωξε την δειλίαν, έχε θάρρος, όλα θα περάσουν, όπως θα το ίδης. Ο δε πόλεμος αυτός θα σου αφήση πολλήν ωφέλειαν και πολλήν χάριν θα σου δώση ο Θεός. Μόνον μη δειλιάζης, διότι έτσι χάνομεν το παιχνίδι.
12η Επιστολή
Με πολλήν προσοχήν πρέπει να περνούμεν τας ημέρας μας. Ο διάβολος είναι πολύ πονηρός και καιροφυλακτεί να μας παγιδεύση εν καιρώ πνευματικού νυσταγμού και να μας κάμνη υπευθύνους ενώπιον του Θεού και της συνειδήσεως.
Είθε ο Θεός να τον καταργήση, ώστε να μην ημπορή να μας κάμνη κακόν, αλλά ως δίκαιος, δεν δύναται να σηκώση το αυτεξούσιον του ανθρώπου, και ούτω προαιρετικώς υπακούομεν, εγώ πρώτος, εις τας πονηράς υποβολάς του διαβόλου και αμαρτάνομεν.
13η Επιστολή
Έστω και την ενδεκάτην ώραν ο Πανάγαθος Θεός, μας δέχεται, αρκεί μόνον και τότε να το αντιληφθώμεν. Αλλά ο πονηρός πολέμιος της ψυχής μας δεν αδρανεί, δεν του διαφεύγει τίποτε. Διότι αυτός οίδε την ανυπολόγιστον αξίαν του χρόνου και προσπαθεί με τας μερίμνας τας περιττάς, με τα θέλγητρα του κόσμου και τας αναπαύσεις, να δημιουργήση στερράν άγνοιαν και λήθην, ώστε να φέρη την τελευταίαν ώραν τελείαν απελπισίαν και ούτως ο αλιτήριος να κερδίση τας αθανάτους ψυχάς, δι’ ας Χριστός απέθανεν επί του Σταυρού!
14η Επιστολή
Δια τους πολέμους σου μη λυπήσαι, μη φοβήσαι, αλλά θάρσει. Δεν έχουν εξουσίαν οι δαίμονες να σου κάνουν κακόν, αλλά δάκτυλος Θεού είναι και ευχαρίστησον εκ καρδίας, διότι δια μέσου τούτων θα σου ανοιχθούν της ψυχής σου τα μάτια και θα σε τακτοποιήσουν εις τον ορθόν δρόμον. Δια πικροτάτων φαρμάκων ιατρεύονται τα δυσκολοθεράπευτα πάθη. Παρακάλει τον Θεόν: «και μη εισενέγκης ημάς εις πειρασμόν». Αυτός ο πόλεμος, καθώς λέγει ο αββάς Ισαάκ, είναι από υπερηφάνειαν, από οίησιν, από σκληρότητα καρδίας. Η θεραπεία των είναι η ταπείνωσις και η αναγνώρισις των εσφαλμένων κρίσεων και υπακοή και πίστις εις τον πνευματικόν πατέρα. Ταπεινώσου, παιδί μου, μόνον αυτό το φάρμακον θα σε σώση. Δια τούτο από αγάπην ο Θεός προς σε, σου έστειλεν αυτούς τους πειρασμούς, ίνα σε εκφοβήση, δια να συνέλθης και συνετισθής και ταπεινωθής και ζητήσης συγχώρησιν.
Δια τούτο, όταν προσεύχεσαι, αγριεύουν. Διότι βλέπουν αυτοί οι πονηροί ότι αρχίζεις να σπάζης τα δίκτυά των και φοβούνται μήπως τους ξεφύγης. Θέλουν να σε κάνουν να δειλιάσης, ή να σε φέρουν εις απόγνωσιν. Δια τούτο οπλίζου με την εις Θεόν πίστιν και ελπίδα και με την πεποίθησιν ότι δεν τους περνά τίποτε να κάνουν χωρίς την ανωτέραν κέλευσιν του Θεού. Γνώριζε ότι, εάν κάμνης υπομονήν εις τους πολέμους αυτούς και ταπεινώνεσαι εις τον Θεόν και εις τους αδελφούς σου, πολλήν χάριν θα σου δώση ο Θεός και φώτισιν και θα ανοιχθούν της ψυχής σου τα μάτια και θα ίδης εις πόσον σκότος ήσουν. Το θάρρος που έχεις είναι η χάρις του Θεού, που σε βοηθεί εις αυτούς τους πειρασμούς, διότι χωρίς θάρρος και ελπίδα και πίστιν εις τους τοιούτους πειρασμούς είναι ο κίνδυνος μεγάλος. Μη φοβήσαι τίποτε, εις τον Χριστόν έχε όλας τας ελπίδας σου. Φώναζε την ευχήν χωρίς να σταματάς και θα ίδης πόσην βοήθειαν θα λάβης. Φοβού τον Θεόν και μη τους δαίμονας. Φοβού τον Θεόν εις τας κρίσεις Του, διότι, όταν αποφασίση κανένα κανόνα τιμωρίας δια την υπερηφάνειάν μας, τότε ποίος δύναται να Τον εμποδίση; Δια τούτο όταν είναι μικρόν το κακόν, ας φροντίσωμεν να το θεραπεύσωμεν, διότι όταν μεγαλώση, τότε και άλλοι να σε βοηθήσουν, δεν θα δυνηθούν να σε γλυτώσουν. Λοιπόν αγάπησε περισσότερον τον Θεόν, που σου έστειλε το φάρμακον των ασθενειών σου, δηλαδή υπομονήν, ταπείνωσιν, θάρρος και φρόντιζε να το παίρνης.
15η Επιστολή
Το πονηρόν πνεύμα της υπερηφανείας, όταν μας πολεμά, ποτέ δεν θα λείψουν αι πτώσεις, και αι πτώσεις θα μας χαρίσουν την επίγνωσιν της αθλιότητός μας και θα αξιωθώμεν της ταπεινώσεως, οπότε πάρεστι ο Χριστός, ο ταπεινός τη καρδία και πράος τη ψυχή. Τότε η χαρά, η ειρήνη, η γλυκύτης θα βασιλεύη εις την ψυχήν μας και η μακαριότης θα θάλπη την καρδίαν μας.
16η Επιστολή
Βιάζεσθε, τέκνα μου, εις τον πνευματικόν αγώνα. Μη λησμονήτε την πολλήν εμπειρίαν του διαβόλου και την ιδικήν μας ασθένειαν. Όπως το φθινοπωρινόν φύλλον, που πίπτει με τον ελάχιστον άνεμον, ούτω και ημείς πίπτομεν και εις τον μικρότατον πειρασμόν και δοκιμασίαν, όταν η χάρις του Θεού δεν συμμαχή μαζί μας. Και πότε συμμαχεί η χάρις του Θεού μεθ’ ημών; Τότε μόνον, όταν το ταπεινόν φρόνημα ποδηγετή κάθε μας σκέψιν και έργον.
17η Επιστολή
Ας αυξηθή εις την ψυχήν σου η αληθινή και γνήσια ταπεινοφροσύνη, δια της οποίας φυλάσσεται ο καρπός της ψυχής. Ο σατανάς εις τους αγωνιζομένους πειράται κλέψαι τον σκοπόν του αγώνος. Και το κλέψιμον είναι το να υπερηφανευθή ο άνθρωπος, ώστε ό,τι και εάν ποιή, να οίεται ότι δια της αυτού προκοπής και βίας απέκτησε την τάδε και τάδε αρετήν, και τοιουτοτρόπως μένει κόπος χωρίς μισθόν, αγών χωρίς ελπίδα και εργασία άνευ εκτιμήσεως.
18η Επιστολή
Μη φοβού αοράτους εχθρούς, όταν Χριστόν ενδέδυσαι. Τότε και τρέμε, όταν δεν βλέπης την χάριν, ένεκεν κριμάτων, να σε φρουρή, αλλά και τότε «ουδέν κακόν αμιγές καλού». Φρόντιζε λειτουργείν τω Θεώ εν φόβω και τρόμω, διότι ο δεινός υποσκελιστής των αγωνιζομένων καιροφυλακτεί καιρόν αμελείας και τότε εκπηδά με μανίαν-ο Θεός να τον καταργήση-και ζητεί ημάς, ει δυνατόν συσσώμους, να μας κατεβάση εις τον άδην.
19η Επιστολή
Ο δε διάβολος είναι η πηγή παντός ψεύδους και απάτης και πονηρίας και κάθε κακίας, δια τούτο όλοι οι λογισμοί, όπου τείνουν εναντίον των χριστιανών, εις την ουσίαν των είναι ψεύδος και απάτη. Εις τον νέον την ηλικίαν, δια των λογισμών της φαντασίας, του υπόσχεται πάσαν ευημερίαν πλανών αυτόν δι’ απατηλών ονείρων, με πλούτον, με ηδονάς, με απολαύσεις, με αθάνατον ζωήν,-διότι έτσι του καταστρώνει το σχέδιον, χωρίς να μνημονεύη τον θάνατον, διότι χαλούν τα σχέδιά του-κ.λ.π., έως ότου τον πιστεύση ως άριστον και επιστήθιον φίλον. Κατόπιν αφού τον τυλίξη εις τα δίκτυά του, ως η αράχνη την λείαν της, τότε χωρίς κόπον του απομυζά πάσαν την πνευματικήν υπόστασιν και τον καθιστά νεκρόν εν τω Θεώ.
20η Επιστολή
Την φωνήν που ήκουσες που σου είπε: «ο Χριστός σε εκαθάρισεν από τας αμαρτίας σου και ενέκρωσε τα πάθη σου», είναι εκ του διαβόλου, είναι το πρώτο σκαλοπάτι που οδηγεί τον άνθρωπον εις την πλάνην και εις την καταστροφήν.
Εάν αυτόν ακούση ο άνθρωπος και δώση προσοχήν και ηδυνθή η καρδία και συγκατατεθή πως είναι αλήθεια αυτά τα λόγια του διαβόλου, ευθύς έρχεται πιο αισθητά και κατόπιν σιγά-σιγά κυριεύεται ο άνθρωπος και τότε χρειάζεται πολύς κόπος δια να ελευθερωθή. Δια τούτο, παιδί μου, καλά έκανες και δεν έδωσες προσοχήν και εμέμθης τον εαυτόν σου. Άλλην φοράν, εάν ακούσης τίποτε ειπέ: « Εγώ θα τα είπω εις τον Γέροντά μου και εκείνος ό,τι μου είπη θα κάνω». Ο διάβολος πολύ φοβείται την εξομολόγησιν εις τον Γέροντα, διότι ξέρει ότι θα χαλάσουν όλαι αι παγίδες του! Να γνωρίζης, παιδί μου, ότι λογισμός οιήσεως, δηλαδή υπερηφανείας, εφύτρωσε μέσα σου και δια τούτο σου συνέβη αυτό, πρόσεχε, έχε πολλήν ταπείνωσιν. Παρακάλει κάθε ημέραν πνεύμα ταπεινοφροσύνης να σου δώση ο Θεός. Καθώς εις τον πεπατημένον δρόμον δεν φυτρώνει τίποτε, ούτως εις το πεπατημένον ταπεινόν φρόνημα δεν φυτρώνει καμμία πλάνη.
21η Επιστολή
Η απιστία και η βλασφημία προέρχονται από τον φθόνον του διαβόλου. Μία είναι η απαλλαγή εξ αυτών, το να καταφρονώμεν τους τοιούτους λογισμούς ωσάν γαυγίσματα του σκύλου, δεν έχει ο άνθρωπος αμαρτίαν από αυτά. Άλλοι δεν ήξευραν και ενήστευαν και ηγρύπνουν και έκλαιον δια να απαλλαγούν, αλλά οι λογισμοί βλασφημίας μόνον δια καταφρονήσεως φεύγουν από τον άνθρωπον.
Επολεμήθη και ο αββάς Αγάθων από λογισμούς βλασφημίας και παρεκάλει τον Θεόν να τον ελευθερώση και ακούει φωνήν να του λέγη: «Αγάθων, Αγάθων, μερίμνησον τας αμαρτίας σου και άφησε τον διάβολον να γαυγίζη, ουκ έχεις κρίμα εξ αυτών». Αν δεν τα καταφρονήση κανείς, ποτέ δεν θα απαλλαγή.
22η Επιστολή
Όσον και εάν μας τυραννά ο φρικτός τύραννος των ψυχών μας εκ φθόνου και κακίας, θα έλθη η ώρα που θα κρίνη ο Θεός την κακίαν του και ημάς τους πεφορτισμένους θα μας χαρίση την ανάπαυσιν αιώνια.
Υπομονή, παιδί μου, ας φορέσωμεν και ημείς τον ακάνθινον στέφανον των θλιβερών του βίου, καθώς και το πρωτότυπόν μας, ο Χριστός. Ας εμπηχθούν βαθειά τα αγκάθια εις την κεφαλήν μας και ας ρεύση αίμα οδυνηρόν, ίνα οι πόνοι αυτοί και το αίμα ωραϊσουν και δοξάσουν το ένδυμα των ψυχών μας, ίνα μη αισχυνθώμεν, όταν φανώμεν έμπροσθεν του Χριστού βλέποντες τας άλλας ψυχάς πλήρεις δόξης και καθαρότητος. Υπομονή, ο χειμών θα παρέλθη των θλιβερών και η ωραία άνοιξις θα φέρη την ευωδίαν της χάριτος του Θεού.
23η Επιστολή
Μη δίδης σημασίαν, παιδί μου, εις ό,τι σου ψιθυρίζει ο πλάνος διάβολος, που προσπαθεί με τας τέχνας του να σε παίζη μονότερμα, όπως σε φέρη εις αμηχανίαν, και σε οδηγήση εις την απόγνωσιν, η οποία δίδει πίκραν, που είναι μία γεύσις κολάσεως, διότι και οι κολασμένοι εν απογνώσει ευρίσκονται, διότι ποτέ δεν θα βγουν από την κόλασιν, εφ’ όσον εν τω Άδη ουκ έστι μετάνοια!
24η Επιστολή
Αγωνισθήτε με όλην την δύναμιν της ψυχής σας δια την αγάπην του Χριστού μας. Ο διάβολος αγωνίζεται νυχθημερόν, όπως μας καταστήση σκεύη του, ανάξια του αγίου Θεού. Ας αγωνισθώμεν και ημείς να γίνωμεν σκεύη του Εσταυρωμένου, όπως καταισχύνωμεν τον διάβολον και δοξάσωμεν την Αγάπην εκείνην, που δι’ ημάς έχυσε το πανάγιον Αίμα της!
Αγωνισθήτε κραταιώς, μη φοβήσθε, διότι έχομεν εμπρός μας τους μεγάλους μας αδελφούς, τους αγγέλους, που συναγωνίζονται μαζί μας, είναι ασύγκριτα περισσότεροι και ισχυρότεροι των δαιμόνων. Δια τούτο θαρσείτε, συσφίξατε εαυτούς δια της αληθούς γνώσεως, διότι η αλήθεια ως όπλον πανίσχυρον περιφρουρεί τον αγωνιστήν.
25η Επιστολή
Ω, πόσης προσοχής έχομεν ανάγκην! Ο διάβολος ζητεί τίνα να καταπίη και να τον οδηγήση εις τον πυθμένα του Άδου, και ημείς, εγώ το λάφυρόν του, νυστάζομεν εθελουσίως τον βαρούχιον ύπνον και θα αφυπνισθώμεν τότε, που θα είναι πλέον αργά.
26η Επιστολή
Αγαπητέ εν Χριστώ αδελφέ…, έλαβα το γράμμα σου και είδα τον αγώνα των λογισμών σου, τον οποίον διέρχεσαι σχετικά με τον πόλεμον, που υφίσταται ο άνθρωπος από το πονηρόν πνεύμα της αμαρτίας, της πορνείας. Άκουσον, αδελφέ μου, τον φτωχόν εις την γνώσιν και έρημον εις την ψυχήν παντός καλού. Όταν κανείς αγωνίζεται κατά της αμαρτίας με ταπείνωσιν και φόβον Θεού και με εργασίαν πνευματικήν θερμήν και με την καθοδήγησιν εμπείρου πνευματικού, αδύνατον να τον αφήση ο Θεός να χαθή. Μόνον όταν αμελήση τα πνευματικά του καθήκοντα, κυρίως όταν υπερηφανευθή λογιζόμενος ότι κάτι είναι, τότε δύναται να ολισθήση, αλλά πάλιν αν προσπέση με ταπείνωσιν, πάλιν σηκώνεται, πάλιν ιατρεύεται, το δε έλεος του Κυρίου εγγύς τοις συντετριμμένοις τη καρδία. Γίνονται όμως και δοκιμασίαι πολλαί προς πείραν και σοφίαν πνευματικήν, διότι άνευ πειρασμών αδύνατον να αποκτήση κανείς πείραν. Πείρα λέγεται όχι από μαθήσεως τέχνη, αλλά το να λάβης πείραν της ωφελείας και της ζημίας εμπράκτως. Χωρίς να παραχωρηθή κανείς μικρόν εις τους πειρασμούς εμπεσείν, αδύνατον ακριβής γενέσθαι. Όταν εξ αγαθής προαιρέσεως πράξη κανείς κάτι και μετά ταύτα αποδειχθή ότι δεν ήτο ορθόν αυτό που έπραξεν, ο Θεός επειδή εις την καρδίαν επιβλέπει και τον σκοπόν εκάστης πράξεως επιδοκιμάζει, θα φέρη τα πράγματα πάλιν εις ομαλότητα και θα τον φωτίση να καταλάβη, ποίον έπρεπε να πράξη. Το άπταιστον μόνον εις τον Θεόν ανήκει. Όσον και αν ήσαν τέλειοι οι άγιοι, πάλιν είχον μώμους τινάς, προς ταπείνωσιν λοιπόν και προσοχήν και υπομονήν της ασθενούς φύσεως εγίνοντο οι πειρασμοί. Ελάχιστος θυμός ή γέλως ή αργός λόγος δεν αφαιρεί την αγιότητα του αγίου. Πρέπει να έχη τις υπ’ όψιν, μόνον να μη απογινώσκη εαυτόν, όσον και αν ολισθήση και αμαρτήση μυριάκις της ημέρας, ουκ έστι δίκαιον παρά τω Θεώ να απογνωσθή, αλλ’ εύελπις γενέσθω και προς πάλην να ετοιμάζεται, έως ότου έλθη το έλεος του Θεού και τον ελευθερώση.
«Αδελφός αγωνιζόμενος έλαχε και ολίσθαινε εις αμαρτίαν καθ’ εαυτόν και ευθύς εγείρετο και έκαμνε τον κανόνα του, ο δε διάβολος ο οποίος τον έρριπτεν, έχασε την υπομονήν του θεωρών το θάρρος και ευέλπιστον του αδελφού. Φαίνεται οφθαλμοφανώς και με στενοχωρίαν του λέγει:
-Δεν φοβείσαι τον Θεόν, μεμολυσμένε; Τώρα αμάρτησες και με τι πρόσωπον στέκεσαι ενώπιον του Θεού; Δεν φοβείσαι μη σε καύση ο Θεός;
Ο δε αδελφός ανδρείαν έχων ψυχήν έφη τω δαίμονι:
-Το κελλίον τούτο σφυροκοπείον είναι, μίαν δίνεις μίαν λαμβάνεις. Μα τον Ιησούν, που ήλθε να σώση τον κόσμον, δεν θα παύσω να σε πολεμώ πίπτων και εγειρόμενος, δέρων και δερόμενος μέχρι τελευταίας μου αναπνοής και να ίδωμεν εσύ θα νικήσης ή ο Χριστός!
Ταύτα ακούσας παρ’ ελπίδα ο διάβολος έφη:
-Ουκέτι σε πολεμώ ίνα μη σου προξενήσω στεφάνους.
Έκτοτε ο αδελφός ηλευθερώθη του πολέμου και εκάθητο εις το κελλίον του κλαίων τας αμαρτίας του». Όταν ο Θεός φωτίση ένα άνθρωπον και μετανοήση δια τας αμαρτίας του, πορεύεται δε εν ταπεινώσει και προσοχή, δεν τον αφήνει ο Θεός να χαθή. Βεβαίως αι προλήψεις των προηγουμένων αμαρτιών θα του γίνωνται σκόλοπες και εμπόδια. Να μη απελπίζεται όμως φρονώντας ότι θα πέση και θα χαθή, όταν βλέπη τα κύματα να εγείρωνται φρικαλέως, αλλά να ελπίζη εις τον Θεόν με πίστιν αντιπαλαίων, με ταπείνωσιν, με την πνευματικήν εξάσκησιν και την καθοδήγησιν του πνευματικού Πατρός και να μη φοβήται θεωρών την σφοδράν τρικυμίαν που εσηκώθη.
27η Επιστολή
Προσεύχου ολοέν με την ευχούλα, κλείου εις τον εαυτόν σου δια σιωπής και μελέτης, φρόντιζε δια την ψυχούλα σου, κόρη μου. Γίνου πιο πνευματική εις το σπίτι σου, ο δε Θεός παρακολουθεί την υπόθεσίν σου και θα σημάνη η ώρα της χάριτος θαυματουργικώς, όταν το αποφασίση το άνω στρατηγείον.
Κλαίε ταπεινά προσευχομένη, «τι γαρ ωφελήσει άνθρωπον, αν κερδίση όλον τον κόσμον και ζημιωθή την ψυχήν αυτού;». Ο σατανάς βάζει όλα του τα μέσα, δια να εμποδίση την άνοδον των ψυχών. Μακαρία όποια του ξεφύγη και τον περιγελάση. Φιλοσόφει την ματαιότητα των παρερχομένων πραγμάτων και την γνησιότητα της σταθεροτάτης Ουρανίου πολιτείας, όπου συναυλίζεται η θριαμβεύουσα εκκλησία αναμένουσα και προσευχομένη δια την αγωνιζομένην τον σκληρόν σημερινόν αγώνα. Είπερ ποτέ θα χρειασθώμεν καυτήν πίστιν εις τον Χριστόν και ορθά δόγματα των αγίων μας πατέρων. Καιρός που θα πλανήση ο διάβολος και τους εκλεκτούς.
28η Επιστολή
Φυσικά ο διάβολος δεν θα μείνη αδρανής εις την πάλην, και αυτός έχει τα ιδικά του όπλα. Ποία; Να, π.χ. μας ψιθυρίζει: «Δεν θα κάνης τίποτε, εγώ πάλιν θα σε ρίξω, δεν βλέπεις το μέγεθος του τάδε πάθους, τον όγκον της δείνα αδυναμίας; Έχε υπ’ όψιν σου ότι δεν νικώμαι τόσον εύκολα και ότι δεν πρόκειται να υποχωρήσω, τι έχεις κάμει εξ άλλου εσύ μέχρι σήμερα; Τίποτε! Αλλά ούτε θα σε αφήσω να κάνης, εις μάτην πάνε όλαι αι προσπάθειαί σου, εγώ είμαι ανίκητος, δεν βλέπεις το μέγεθός μου;»
Και αμέσως παρουσιάζει ιδίως τας αισχράς φαντασίας με σφοδράν δύναμιν σαρκικής ηδονής. Φαίνεται αρματωμένος ωσάν σκορπιός, και τότε υποβάλλει αίσθησιν εις τον αγωνιστήν ότι είναι αδύνατον να γλυτώση, αλλά να σηκώση τα χέρια και να παραδοθή!
Αυτά και άλλα μύρια μας παρουσιάζει πανούργως ο δόλιος υποβολεύς. Εμπρός λοιπόν, ας αποκαλύψωμεν το ψεύδος των παγίδων και ας ξεσκεπάσωμεν τα σκουριασμένα του όπλα. Ο αγωνιστής του κραταιού Θεού πιστεύων εις την ακαταμάχητον δύναμιν Αυτού και αισθανόμενος αυτήν, άρχεται του σοβαρού αγώνος θαρσαλέως υψώνων την σημαίαν του φοβερού Σταυρού με όπλον το τρομερόν τοις δαίμοσιν όνομα του Ιησού, επικαλούμενον συνεχώς και σθεναρώς, φράσσων ούτω τον δρόμον να ενεργήση η φαντασία τας δολεράς και ανοήτους προσβολάς του διαβόλου, ολοέν σκεπτόμενος τον θάνατον, την κρίσιν, την κόλασιν, την παραδεισιακήν τρυφήν και αιώνιον δόξαν πλησίον του Ιησού, τας ανδραγαθίας των αγίων κ.λ.π., και όλα αυτά ως πυρομαχικά, που τροφοδοτούν την δύναμιν της ευχής!
Τότε φυγαδεύεται η απελπισία, η αμέλεια, ο εγωϊσμός, η αισχρότης και καταλαμβάνει ο ζήλος τον αγωνιζόμενον, οπότε υποχωρεί το φούσκωμα του σατανά και ως «μπαλόνι» λεπτό διαλύεται.
Από το βιβλίο ΠΑΤΡΙΚΑΙ ΝΟΥΘΕΣΙΑΙ του Γέροντος Εφραίμ
Ψηφιοποίηση κειμένου Κώστας Αργυρακόπουλος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου