Ἡ ἀναίρεση τῆς διαστροφῆς

Ἡ ἀναίρεση τῆς διαστροφῆς

Ὁ Ἅγιος Πορφύριος, ἀντίθετα μέ αὐτά πού ἰσχυρίζονται οἱ νεοορθόδοξοι-μεταπατερικοί-νεονικολαΐτες, πάντοτε τόνιζε τήν ἀναγκαιότητα τῆς ἄσκησης καί τῆς κάθαρσης ἀπό τά πάθη, τῆς ἠθικῆς καθαρότητας, τῆς ἀκολούθησης τῶν Ἁγίων Πατέρων καί γενικότερα τῆς ἀπόλυτης συμμόρφωσης μέ τήν Ὀρθόδοξη βιβλικοπατερική διδασκαλία καί ζωή. Ἐπεσήμαινε δέ μέ ἔμφαση ὅτι αὐτά εἶναι ὄχι μόνο γιά τούς μοναχούς, ἀλλά καί γιά τούς λαϊκούς χριστιανούς[1]. «Κανείς δέν μπόρεσε ν’ ἀνέλθει στήν πνευματικότητα», ἔλεγε ὁ Ὅσιος, «χωρίς ν’ ἀσκηθεῖ»[2].

Συμπληρώνοντας, τόνιζε ὅτι ἡ ἄσκηση, ὄχι μόνο πρέπει νά γίνεται ἀπό ὅλους, ἀλλά καί νά γίνεται μέ χαρά. Ἡ ἀσκητική ἐν ἐπιγνώσει κακοπάθεια τοῦ σώματος δέν πρέπει νά γίνεται ὡς ἀγγαρεία ἤ ἀρρωστημένα-μαζοχιστικά. Πρέπει νά γίνεται  «μέ χαρά»[3], ἀπό ἀγάπη πρός τόν Χριστό, μέ σκοπό τήν ἕνωση τοῦ ἀκτίστου Θεοῦ μέ τόν κτιστό ἄνθρωπο. Ἡ Θεία Χάρη ἑλκύεται, ὅταν ὁ ἄνθρωπος κακοπαθεῖ γιά τόν Χριστό μέ ταπείνωση καί χαρά. Ὁ Ἅγιος ὄχι μόνο δίδασκε ὅτι εἶναι ἀναγκαία ἡ ἄσκηση, ἀλλά καί ὁ ἴδιος σκληρά κακοπαθοῦσε σ’ ὅλη του τήν ζωή ἀπό ἀγάπη γιά τόν Κύριο.

Σέ σχετική ἐρώτηση πρός τόν ὅσιο Γέροντα Ἀναστάσιο Κουδουμιανό γιά τήν παρερμηνεία τῆς διδασκαλίας τοῦ Ἁγίου Πορφυρίου περί ἀγάπης ἀπό τούς μεταπατερικούς, μέ τήν ἐπισήμανση ὅτι αὐτοί (δηλ. οἱ μεταπατερικοί) ἐπικαλοῦνται πολύ τό βιβλίο «Βίος καί Λόγοι»,... ὁ χαρισματοῦχος Γέροντας ἀπάντησε: «Ἄς κάνουν τό ἕνα χιλιοστό ἀπό τά πνευματικά παλαίσματα τοῦ Πορφυρίου καί ἔπειτα ἄς χρησιμοποιοῦν ἐκ τοῦ ἀσφαλοῦς τά λόγια του. Ὁ Ἅγιος Πορφύριος ὁμιλοῦσε ἐμπειρικά γιά τήν ὑπέρ φύσιν ἀγάπη, πού εἶναι καρπός καί ἀποτέλεσμα ἀπαθείας. Δέν μποροῦν ἄνθρωποι ἐμπαθεῖς, μέ διεστραμμένο τό τριμερές τῆς ψυχῆς, καθώς εὑρίσκονται στό παρά φύσιν, νά ὁμιλοῦν, μέ τό τσιγάρο καί τό οὐίσκι στό χέρι, γιά τίς ἐμπειρικές καταστάσεις τοῦ ὑπέρ φύσιν.

Ἔπειτα, οἱ ὁμιλίες αὐτές ἦταν ποιμαντικές, προσαρμοσμένες στίς ἀνάγκες ἐκείνων πού τίς ἄκουγαν. Ἀπευθυνόταν σέ μοναχές καί ἀποσκοποῦσε νά τούς αὐξήσει τόν Θεῖο ἔρωτα. Ὅπως καί ἐσεῖς (εἶπε στόν ἐρωτήσαντα κληρικό) παρόμοια, νομίζω, ὁμιλεῖτε στήν ἐκλεκτή γυναικεία ἀδελφότητα πού κατευθύνετε. Πῶς θά ὁμιλοῦσε ὁ Ἅγιος; Γιά τήν οἰκονομική κρίση καί τά οἰκογενειακά προβλήματα;»[4].

Μόνο ἕνας Ἅγιος ἤ ἕνας «ἑπόμενος τοῖς ἁγίοις Πατράσι» πιστός μπορεῖ νά κατανοήσει καί νά ἑρμηνεύσει αὐθεντικά ἕναν ἅγιο.

Ὁ Ὅσιος Γέρων Ἀναστάσιος, ἔχοντας ἀνάλογα βιώματα, μποροῦσε νά διερμηνεύει αὐθεντικά τόν Ἅγιο Πορφύριο. Γι’ αὐτό καί παρατηροῦσε: «ὅταν ἔλεγε ὁ Ὅσιος Πορφύριος “ἀγαπήσετε τόν Χριστό καί μήν κυνηγᾶτε τόν κακό ἑαυτό σας”, τί ἐννοοῦσε; Ἤθελε νά πυρπολήσουμε μέ τήν φλόγα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος τήν καρδιά μας, γιατί τότε φεύγουν τά φίδια τῶν ἁμαρτιῶν χωρίς νά τά κυνηγήσουμε ἐμεῖς. Ὅπως σ’ ἕνα χωράφι πού ἔχει ξερόκλαδα, ἄν πᾶμε νά κυνηγήσουμε τά φίδια, δέν θά τά βροῦμε. Eἶναι εὐέλικτα καί κρύβονται. Ὅταν, ὅμως, πυρπολήσουμε τά ξερόκλαδα, τότε φεύγουν πανικόβλητα, κυνηγημένα μόνο ἀπό τήν δύναμη τῆς φωτιᾶς. Ἔτσι κι ἐμεῖς: ἄν προσπαθήσουμε μέ μιά τάχα ἐπιβλητικότητα στόν ἑαυτό μας, νά νικήσουμε τά θηρία τῆς πτώσεως πού ἔχουμε μέσα μας, δέν θά τά καταφέρουμε. Γιατί, ἄν πετύχουμε κάτι, θά κλέψει τό ἀποτέλεσμα ὁ ἐγωισμός. Kαί ἄν πάλι δέν πετύχουμε τίποτα, θά μᾶς κυριεύσει ἡ ἀπελπισία καί ἡ ἀδράνεια.

Πῶς, ὅμως, πυρπολεῖται ἡ καρδιά; Ἡ καρδιά πυρπολεῖται μέ τήν καθαρά ἐξομολόγηση, τήν μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς, μέ τήν εὐχή καί μέ τήν Θεία Κοινωνία. Kαί, ὅταν ἀνάψει ἡ φλόγα, τί τήν ὑποδαυλίζει; Ἡ ἄσκηση πού γίνεται αὐθόρμητα. Γιατί, ὅ,τι σέ γλυκαίνει καί τό ἀγαπήσεις, φοβᾶσαι νά μήν τό χάσεις. Τό περιφρουρεῖς. Στέκεσαι γρηγορῶν γύρω ἀπ’ αὐτό. Ἔτσι αὐθόρμητα ἤ καί μέ βία ἀσκεῖται ὁ χριστιανός, γιά νά μήν σβήσει ἡ φλόγα πού τοῦ ἔδωσε τό βίωμα τῆς αἰωνιότητας μέσα του καί γιά νά μήν ξαναγυρίσουν τά φίδια στήν παλιά φωλιά τους. Ὁπότε, ἐπειδή εἴμαστε στήν πτώση καί κάθε ἄνθρωπος ‘’περίκειται ἀσθένειαν’’, μόνο μέ σταύρωση τοῦ ἑαυτοῦ μας, μέ ἀσκητική δηλαδή ἑτοιμότητα, διακρατοῦμε καί αὐξάνουμε τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ μέσα μας. Αὐτή εἶναι ἡ ὁδός πού μᾶς ἐπέδειξε ὁ Κύριος. Ἡ ὁδός τοῦ Σταυροῦ! Αὐτό ὑποδείκνυε καί ὁ σταυροαναστημένος, ἄρα ἐλεύθερος, Ὅσιος Πορφύριος. Ὅλες οἱ ἄλλες ἑρμηνεῖες εἶναι στρεβλώσεις (τῶν λογίων) ἑνός μεγάλου σύγχρονου Ἁγίου. Εἶναι αὐθαίρετες ἑρμηνεῖες πού βολεύουν τήν ἐμπαθή ἀγαπολογία, τήν ἀγάπη στά πάθη, ἐκείνων πού ἐπαναπαύονται σ’ αὐτά καί διδάσκουν ὅμοια τούς ἀνθρώπους..»[5].

Ὁ Ἅγιος Πορφύριος παρουσιάζεται ἀπό τούς μεταπατερικούς ὡς δῆθεν κήρυκας τῆς ἐλευθερίας ἀπό τίς διδασκαλίες περί μετάνοιας καί πνευματικοῦ ἀγώνα, ὡς κάποιος πού κήρυσσε μόνο τήν ἀγάπη. Ἀντίθετα, ὁ Ὅσιος δίδασκε τήν χαλιναγώγηση τῶν παθῶν μέ τήν περιφρόνησή τους καί τήν καλλιέργεια τοῦ Θείου Ἔρωτα μέ τήν ἄσκηση, τήν προσευχή καί τήν ἐξομολόγηση. Ποτέ δέν δίδαξε τόν συμβιβασμό μέ τήν ἁμαρτία καί τά πάθη. Συνιστοῦσε τήν περιφρόνηση τῶν λογισμῶν καί τήν συνεχή προσπάθεια, ὥστε ὁ ἄνθρωπος νά ἀγαπήσει τόν Θεό. «Ὁ πνευματικός ἀγώνας», ἔλεγε ὁ Ὅσιος σέ πνευματικό του παιδί, «εἶναι αὐτός: Νά μεταμορφώνεις ὅ,τι σοῦ συμβαίνει σέ καλό. Ἂν ἔχεις θλίψη, νά δίνεσαι στήν προσευχή. Σιγά-σιγά θά μπορεῖς νά θεραπεύεις ὅλες σου τίς ἀδυναμίες. Ἡ θλίψη σου γίνεται χαρά. Δέν εἶναι παραμύθια ὅσα σοῦ λέω. Γίνονται!... ὁτιδήποτε συμβαίνει, μπορεῖς νά τό μεταμορφώσεις σέ καλό, ὅταν δοθεῖς στόν Θεό»[6].

«Ὁ Θεός», δίδασκε ὁ σεβαστός Ὅσιος Γέρων, «ἔχει βάλει μία δύναμη μέσα στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου. Ἀπ' αὐτόν ἐξαρτᾶται πῶς τήν διοχετεύει, γιά τό καλό ἤ γιά τό κακό. Ἄν τό καλό τό παρομοιάσομε μέ ἀνθόκηπο γεμάτο λουλούδια, δέντρα καί φυτά, ἐνῶ τό κακό μέ ἀγκάθια, καί τήν δύναμη μέ νερό, τότε μπορεῖ νά συμβεῖ τό ἑξῆς: ὅταν τό νερό τό διοχετεύσομε πρός τόν ἀνθόκηπο, τότε ὅλα τά φυτά ἀναπτύσσονται, πρασινίζουν, ἀνθίζουν, ζωογονοῦνται· τήν ἴδια στιγμή τ' ἀγκάθια, ἐπειδή δέν ποτίζονται, μαραίνονται, χάνονται. Καί τό ἀντίθετο»[7].

Ὅσο ὁ ἄνθρωπος παραμένει ἐκτός τῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας, ἀμετανόητος, καλλιεργώντας τά πάθη του, κινεῖται μέ ἀμαυρωμένο τό κατ’ εἰκόνα, μέ σκοτισμένο τόν νοῦ, στερημένος ἀπό τήν Θεία Χάρη καί γι’ αὐτό πλανᾶται ὑπό τοῦ διαβόλου, τοῦ κόσμου καί τοῦ παλαιοῦ ἀνθρώπου (τῶν παθῶν). «Ποτίζει καί αὐξάνει τά ἀγκάθια», κατά τό παράδειγμα τοῦ Ἁγίου, καί προγεύεται τόν αἰώνιο θάνατο, πού εἶναι ὁ χωρισμός τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τόν Θεό. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος, διά τῆς εἰλικρινοῦς μετανοίας - ἐξομολογήσεως καί τῆς ὅλης μυστηριακῆς - ἀσκητικῆς ζωῆς, στρέφεται πρός τόν Θεό, τότε «ποτίζει καί αὐξάνει τά λουλούδια, δηλαδή τίς ἀρετές». Τότε, τά δέχεται ὅλα ὡς δῶρα Θεοῦ μέ χαρά καί εὐγνωμοσύνη. Ὅλα ὅσα τοῦ συμβαίνουν γίνονται, κατ’ αὐτόν τόν τρόπο, τά μέσα πού ὁδηγοῦν στήν σωτηρία του.

Ἡ μέ χαρά καί εὐχαριστία ἀποδοχή ὅσων μᾶς δίνει ὁ Θεός (ὅλων!), εἶναι ἀπόδειξη πίστεως καί ἐμπιστοσύνης σέ Αὐτόν καί ταπεινοφροσύνης. «Ἡ στενοχώρια», δίδασκε ὁ Ὅσιος Γέροντας, «δείχνει ὅτι δέν ἐμπιστευόμαστε τήν ζωή μας στόν Χριστό... Ὅλα νά τά ἀντιμετωπίζετε μέ ἀγάπη, μέ καλοσύνη, μέ πραότητα, μέ ὑπομονή καί μέ ταπείνωση»[8].

Ἡ καλλίτερη ἀντιμετώπιση τῶν παθῶν καί τοῦ διαβόλου εἶναι, σὐμφωνα μέ τόν Ἅγιο Πορφύριο, ἡ περιφρόνηση καί ὄχι ἡ κατά μέτωπον ἐπίθεση ἐναντίον τους[9].

Τά ἀνωτέρω, ὅμως, δέν σημαίνουν ὅτι ἐπιτρέπει ὁ Ὅσιος νά καλλιεργοῦμε τά πάθη ἤ νά τά ὑποθάλπουμε ἤ νά μήν θέλουμε νά ἀπαλλαγοῦμε ἀπό αὐτά. Ὁ Ἅγιος Γέροντας δίδασκε νά θέλουμε νά ἀπαλλαγοῦμε ἀπό τά πάθη, ἀλλά νά μήν ἀγχωνόμαστε, οὔτε νά καταπληττόμαστε, οὔτε νά ταραζόμαστε ἀπό τίς ἐπιθέσεις τους.

Ἁπλᾶ, ἔλεγε, καί ἁπαλά νά στρεφόμαστε πρός τόν Χριστό, ποτίζοντας μέ ὅλες τίς ψυχοσωματικές μας δυνάμεις τόν ἀνθόκηπο τῶν ἀρετῶν, πράττοντας τό καλό καί προπάντων κάνοντας προσευχή, ἔχοντας ἐμπιστοσύνη καί ἀγάπη στόν Κύριο. Ἔτσι μαραίνονται τά πάθη ἀπό μόνα τους καί ὁ διάβολος φεύγει, διότι δέν ἀνέχεται νά τόν περιφρονοῦμε, ἐπειδή ἔχει μεγάλο ἐγωισμό[10].

Σέ καμία περίπτωση ὁ Ἅγιος Γέροντας δέν δικαίωνε μέ τά λόγια του τά πάθη, τήν ἁμαρτία καί τόν διάβολο.  Ποτέ δέν κήρυττε ἕναν συμβιβασμό μέ αὐτά. Σήμερα, δυστυχῶς, ὑπάρχουν πολλοί «πλανῶντες καί πλανώμενοι» νεοορθόδοξοι-μεταπατερικοί «Πνευματικοί» καί θεολόγοι χωρίς Ἅγιο Πνεῦμα[11], οἱ ὁποῖοι «θολολογοῦν» καί ἐρωτολογοῦν ἀκατάσχετα, σπέρνοντας τήν σύγχυση καί ἀμνηστεύοντας τά φοβερά σαρκικά ἁμαρτήματα ἐν ὀνόματι μιᾶς διεστραμμένης ἀγάπης.

«Τό μεγαλύτερο πρόβλημα σήμερα», εἶπε σύγχρονος μέγας Γέρων παγκοσμίου ἀκτινοβολίας, «εἶναι ἡ ἀλλοίωση τῆς Θεολογίας καί ἡ δαιμονική κατεύθυνση πού δίνουν οἱ πνευματικοί. Ἀκόμη και ἡ Ἁγιοτόκος Θεσσαλονίκη ἔχει χαλάσει ἀπό τέτοιους «Πνευματικούς». Aὐτά θά τά καθαρίσει ὁ Θεός...»[12].

Ἀπόσπασμα ἀπό τό Βιβλίο:Ἐν Χριστῷ ἀγάπη ἤ Μεταπατερική θεολογία (Ἀρχ. Σάββα Ἁγιορείτου) – Νέο βιβλίο

[1]               Βλ. Πιό πάνω τό κεφάλαιο: Β) Ἡ ἀναγκαιότητα τῆς ἄσκησης καί τῆς ἐγκράτειας σύμφωνα μέ τόν Ὅσιο Πορφύριο. Ἔλεγε ὁ Ἅγιος: «Ὁ ὀρθόδοξος ἀσκητισμός δέν εἶναι μόνο γιά τά Μοναστήρια, ἀλλά καί γιά τόν κόσμο», Γέροντος Πορφυρίου ἱερομονάχου, Ἀνθολόγιο συμβουλῶν, Α' ἔκδοση, 2002, σελ. 240. (Στό βιβλίο τοῦ Κ. Γιαννιτσιώτη, Κοντά στό Γέροντα Πορφύριο, Ἀθῆναι 1995, σελ. 56).

[2]               Βίος καί Λόγοι, Ζ΄, σελ. 332.

[3]               Βίος καί Λόγοι, Ζ΄, σελ. 332.

[4]               Προσωπική μαρτυρία πνευματικοῦ του τέκνου.

[5]               Προσωπική μαρτυρία πνευματικοῦ του τέκνου.

[6]                      Ἀπό τό βιβλίο τῆς Ἄννας Κωστάκου “Συνομιλώντας μέ τόν Γέροντα Πορφύριο“,

                 http://www.porphyrios.net.

[7]               Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, Βίος καί Λόγοι, σελ. 287.

[8]               Βίος καί λόγοι σελ. 306.

[9]               Πρβλ. Βίος καί λόγοι σελ. 314-319.

[10]             Πρβλ. Βίος καί λόγοι σελ. 314-319.

[11]             Ὅπως θά ἔλεγε καί σήμερα ὁ Ἅγιος Συμεών ὁ Νέος Θεολόγος. Ἔτσι ὀνόμαζε κάποιους «Πνευματικούς» τῆς ἐποχῆς του πού διακήρυσσαν ὅτι δέν εἶναι δυνατόν ὁ ἄνθρωπος νά βιώσει τόν Θεό ὡς ἄκτιστο φῶς διά τῆς κάθαρσης τῆς καρδίας καί τοῦ ὅλου Πνευματικοῦ ἀγῶνα.

[12]          Μαρτυρία πνευματικοῦ του τέκνου.