«Ποία πνευματική ὠφέλεια θά ἔχουν οἱ πιστοί ἀπό τό Μοναστῆρι;»

ΠΑΤΡΙΚΕΣ ΠΑΡΑΙΝΕΣΕΙΣ

Γέροντος Ἐφραίμ Φιλοθεΐτου

Ἡ ἱερά Μονή εἶναι τόπος προσευχῆς, νηστείας, ἐντεύξεως, λατρείας, μυστηρίων. Ἡ δυνατότητα τῶν πιστῶν νά ἔχουν πρόσβασι σ᾿ ἕνα τέτοιο τόπο δέν μπορεῖ παρά νά τούς ὠφελήση πνευματικά.

Οἱ μέν συνειδητοί χριστιανοί εὑρίσκουν εἰς τό Μοναστῆρι τήν εὐλάβεια, ἀγάπη, πίστι καί ἀγωνιστική διάθεσι πού χρειάζεται ὁ κάθε ἄνθρωπος στήν πρός τόν Θεό πορεία τοῦ σάν στήριγμα καί παραμυθία.

Οἱ δέ ἄσχετοι ἐπισκέπται, οἱ ἑλκυόμενοι ἀπό περιέργεια παρά ὁτιδήποτε ἄλλο, χάριτι Θεοῦ, θά προβληματισθοῦν, θά φωτισθοῦν, θά ἐκτεθοῦν σέ μιά ἄλλη προοπτική στά πράγματα καί ἴσως τελικά αὐτή τους ἡ ἐπίσκεψις γίνη σταθμός στή ζωή τους.

Ἐπιπροσθέτως, ὅλοι ἀναγνωρίζουμε σήμερα τήν δίψα τῶν νέων ἀνθρώπων γιά ἀξίες καί τρόπους ζωῆς πού ἀναστέλλουν τόν ὁλοκληρωτισμό τοῦ ὑλισμοῦ καί τοῦ καταναλωτισμοῦ. Οἱ νέοι καί οἱ νέες τῶν Ἡνωμένων Πολιτειῶν πού χαρακτηρίζονται ἀπό ἁπλότητα, ἀγαθότητα, εἰλικρίνεια θά βροῦν στό Μοναστῆρι ὅ,τι τούς λείπει γιά νά ἑδραιώσουν καί νά δυναμώσουν τό φρόνημα τῆς Ὀρθοδοξίας καί τῆς Ὀρθοπραξίας.

Θά δοθῆ ἡ εὐκαιρία στούς νέους νά πάρουν "ὑγιεῖς συμβουλές στά ποικίλα φλέγοντα προβλήματά τους καί νά ξανανακαλύψουν τήν πλούσια Ἑλληνορθόδοξον παράδοσι τῆς Πατρίδος μας, τῶν Ἁγίων, τῶν Ἡρώων καί τῶν Φιλοσόφων. Ἔτσι καί ἡ δική τους ζωή θά φωτισθῆ ἀπό τήν ἐπαφή τους μέ τό Μοναστῆρι καί χαρά θά προσφέρουν σέ γονεῖς καί ἱερό κλῆρο πού τούς γαλούχισαν στά νάματα τῆς Ἑλληνορθοδόξου Παιδείας.

Ὁ ἅγιος Νεῖλος ὁ Διορατικός, μαθητής τοῦ Ἱεροῦ Χρυσοστόμου, ἔλεγε ὅτι «Ἕνας Μοναχός πρέπει νά εἶναι ὁ Ναός τοῦ Θεοῦ, ἕνας εἰς τόν ὁποῖον καί ἀπό τόν ὁποῖον νά ἀναπέμπονται πρός τόν Θεόν καθαρές προσευχές».

Ἡ ἐρώτησις εἶναι πῶς ἡ ἁμαρτωλός καρδιά τοῦ ἀνθρώπου μπορεῖ νά καθαρισθῆ εἰς τό νά γίνη «ἕνας πνευματικός ναός». Οἱ Ἅγιοι Πατέρες λέγουν ὅτι Ἀσφαλής καί ἀλάθητος δρόμος καθαρισμοῦ τῆς καρδιᾶς εἶναι ἡ ἔλλαμψις μυαλοῦ, τοῦ νοός, καί ὁ ἁγιασμός τῆς ψυχῆς διά τῆς διαρκοῦς προσευχῆς τῆς καρδιᾶς, τό νά λέει ὁ Μοναχός τό «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Ἐλέησόν με».

Οἱ Ἀσκητικοί Πατέρες ἀποδίδουν τήν καταγωγή τῆς καρδιακῆς προσευχῆς εἰς τούς Ἁγίους Ἀποστόλους. Ἀπό τούς Ἀποστολικούς χρόνους ἡ μυστική προσευχή ἦταν ἡ μυστική ἀναπνοή τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ = τῆς Ἐκκλησίας, δηλαδή διά μέσου τῶν αἰώνων.

Τό Ὄνομα τοῦ Χριστοῦ φέρει καί ἔχει τήν δύναμι καί τήν χάρι καί τήν ἐνέργεια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τῆς Ἁγίας Τριάδος. Ἔτσι, μέ τό εὐλογημένο Ὄνομα τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ καί Σωτῆρος Ἰησοῦ Χριστοῦ, διά μέσου τῶν αἰώνων, οἱ γενεές τῶν ἀνθρώπων τοῦ Θεοῦ προσεύχονται.

Ἡ μυστική Προσευχή τοῦ Χριστοῦ, ἤ ἡ καρδιακή προσευχή ἔφθασε εἰς τό Ἅγιον Ὄρος εἰς τά μέσα 14ου αἰῶνος. Ἀπό τήν Σκήτη τοῦ Μαγουλά, ταχέως διεδόθη εἰς ὅλες τίς Μονές καί τίς Σκῆτες καί εἰς τίς ἀδελφότητες ἐκτός τοῦ Ὄρους, συμπεριλαμβανομένων καί αὐτῶν τῶν πιστῶν χριστιανῶν ἐκτός τοῦ Μοναχισμοῦ.

Τότε ἦταν ὁ καιρός πού ἡ φλόγα αὐτή τῆς μυστικῆς προσευχῆς διεδόθη ἀπό τό ἕνα ἄκρον τῆς γῆς εἰς τό ἄλλο, φωτίζοντας ἔτσι τόν νοῦν τῶν Ὀρθοδόξων πιστῶν, ζεσταίνοντας τίς καρδιές Τους, καθαρίζοντας τίς συνειδήσεις, τίς ψυχές καί προετοιμάζοντές τες γιά τήν βασιλεία τῶν Οὐρανῶν.

Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, συνιστοῦσε ὅτι ὅλοι ἐν γένει οἱ χριστιανοί πρέπει νά προσεύχωνται ἀδιαλείπτως.

Ἐδῶ παραθέτουμε λίγα ἀποσπάσματα ἀπό τό μήνυμά Του. «Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί ἐν Χριστῷ, ἄς μή νομίζη κανείς ὅτι μόνον ὁ κλῆρος καί ὁ Μοναχισμός εἶναι ὑποχρεωμένοι νά προσεύχωνται κατά τήν προτροπήν τοῦ Ἀποστόλου Παύλου εἰς τήν πρός Θεσσαλονικεῖς Ἐπιστολήν Του· “Ἀδιαλείπτως προσεύχεσθε”. Καί ἐμεῖς ἐπίσης, πρέπει νά ἀκολουθοῦμε τήν προτροπήν τῶν Ἁγίων. Καί ὄχι μόνον ἐμεῖς, ἀλλά πρέπει νά διδάσκουμε καί τούς ἄλλους εἴτε Μοναχούς, εἴτε κληρικούς, εἴτε λαϊκούς, ἄνδρας, γυναίκας καί παιδιά ἀκόμη καί μάλιστα νά τούς ἐνθαρρύνουμε νά προσεύχωνται ἀκαταπαύστως».

Βλέπετε, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, ὅτι ὅλοι οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί ἀνεξαρτήτου ἡλικίας φέρουν τήν εὐθύνη τῆς ἀδιαλείπτου προσευχῆς καθ᾿ ὅλον τόν χρόνον. «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Ἐλέησόν με».

Εἴμεθα βεβαρυμένοι μέ πολλά προβλήματα καί φροντῖδες εἰς τόν κόσμο. Πῶς μποροῦμε νά ἐφαρμώζουμε τό ἀδιαλείπτου τῆς προσευχῆς; θά εἰποῦν οἱ λαϊκοί, γι᾿ αὐτό ἡ ἀπάντησίς μου ἔχει ἔτσι: Ὁ Θεός δέν μᾶς συμβουλεύει νά κάνουμε τό ἀδύνατον. Τίποτε δέν ζητᾶ ὁ Θεός πού νά ὑπερβαίνη τίς ἀνθρώπινες δυνάμεις.

Καί τώρα, λίγα λόγια γιά τό πόσο εὐρέως διαδόθηκε ἡ καρδιακή προσευχή, μποροῦμε νά τό παρακολουθήσουμε ἀπό τήν ἀντίδρασι πού προκάλεσε εἰς τόν Δυτικό Μοναχισμό καί εἰς τούς διανοουμένους τῆς Εὐρώπης τήν ἐποχή τοῦ 14ου αἰῶνα.

Ἡ Δύσις, δηλαδή, τό Δυτικό Πνεῦμα ἀνοικτά καί μέ πρόθεσι κάνη μεγάλη παρερμήνευσι τῆς προσευχῆς καί τῶν θαυματουργικῶν ἀποτελεσμάτων της. Γι᾿ αὐτό ὁ Μοναχισμός τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ζήτησε νά ἀντιπροσωπευθῇ ἀπό τόν γίγαντα τῆς πρακτικῆς καί δασκαλίας τῆς καρδιακῆς προσευχῆς τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ· ὁ ὁποῖος καί ἐνήργησε ὡς ὑπερασπιστής τῆς προσευχῆς, τοῦ Ἡσυχασμοῦ καί ἐξ ὁλοκλήρου πρός τόν τοῦ Ὀρθοδόξου Μυστικισμοῦ ὡς ἀποτελοῦσα μέρος ἡ προσευχή, ἀποδεικνύοντας τίς αἰσθητές καί χασμώδεις διαφορές τῆς Ἀνατολικῆς Ὀρθοδόξου Μυστικῆς Θεολογίας ἀπό τόν Δυτικό Χριστιανισμό.

Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς ἦτο ὁ πλέον ἱκανός ἐκπρόσωπος γιά αὐτόν τόν σκοπό ὄχι διότι ὑπῆρξε γίγας τῆς φιλοσοφίας καί τῆς Ὀρθοδόξου Δογματικῆς Θεολογίας, ἀλλά προπαντός διότι ἡ ἡσυχαστική του ἐμπειρία ὠφείλετο εἰς τήν καρδιακήν τοῦ Χριστοῦ Προσευχή. Γι᾿ αὐτό, καί μίλησε αὐθεντικά καί ἐντυπωσίασε τόν Δυτικό κόσμο μέ τήν δογματική, διότι παρουσίασε σέ ποιά ἀρρώστια εὑρίσκετο ὁ Δυτικός (Εὐρωπαϊκός Χριστιανισμός).

Τέλος καί τῇ Τρισηλίῳ Θεότητι

κράτος, αἶνος καί δόξα εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων.

Ἀμήν.

Κεντρική διάθεση:

ΕΚΔΟΣΕΙΣ: «ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ»