Σύναξις Ἁγίων Ἐνδόξων καὶ Πανευφήμων Ἀποστόλων Τὴν ἡμέρα αὐτὴ ἡ Ἐκκλησία ἑορτάζει μὲ ξεχωριστὴ λαμπρότητα τὴ Σύναξη τῶν Δώδεκα Ἀποστόλων. Βεβαίως ὑπάρχουν καὶ οἱ μνῆμές τους σὲ διάφορες ἡμερομηνίες τοῦ λειτουργικοῦ ἔτους, ἀλλὰ μὲ αὐτὸ τὸ συλλογικὸ ἑορτασμὸ τιμᾶται σύμπασα ἡ χορεία τῶν μεγάλων αὐτῶν ἀνδρῶν, οἱ ὁποῖοι ὡς συνεχιστὲς τοῦ σωτηριώδους ἔργου τοῦ Κυρίου ἐπὶ τῆς γῆς, ἔστρεψαν τὸ ροῦ τῆς ἱστορίας καὶ ἄλλαξαν κυριολεκτικὰ τὴ μορφὴ τοῦ κόσμου. Χάρη στὸν ἰδικό τους ἀγώνα, τὶς ἀφάνταστες προσωπικὲς τους θυσίες, τὴ μαρτυρία καὶ τὸ μαρτύριό τους ἐθεμελιώθηκε ἡ Ἐκκλησία στὸν κόσμο.
Ἡ λέξη «Ἀπόστολος» σημαίνει τὸν ἀπεσταλμένο. Ἐν προκειμένῳ Ἀπόστολοι ὀνομάσθηκαν οἱ ἐκλεγμένοι καὶ καλεσμένοι ἀπὸ τὸν Κύριο Μαθητές Του νὰ συνεχίσουν τὸ σωστικό Του ἔργο, μετὰ τὴν εἰς τοὺς οὐρανοὺς Ἀνάληψή Του. Ἐπίσης, σύμφωνα μὲ τὴν χαρακτηριστική Του προτροπὴ ἔγιναν οἱ μάρτυρες τῆς Ἀναστάσεώς Του «ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς».
Ἡ ἐκλογὴ καὶ ἡ κλήση τῶν Ἀποστόλων, οἱ ὁποῖοι ὡς τὴν Πεντηκοστὴ καλοῦνταν Μαθητές, ἔγινε ἀμέσως μὲ τὴν ἀρχὴ τῆς δημόσιας δράσεως τοῦ Κυρίου, στὴ Γαλιλαία. Εὐθὺς μετὰ τὴ Βάπτισή Του κατευθύνθηκε στὶς ὄχθες τῆς λίμνης Γενησαρέτ, ὅπου ἀπευθύνθηκε στοὺς ἐκεῖ ἁλιεῖς, στοὺς ὁποίου εἶπε: «δεῦτε ὀπίσω μου καὶ ποιήσω ὑμᾶς ἁλιεῖς ἀνθρώπων». Αὐτοὶ «εὐθέως ἀφέντες τὰ δίκτυα ἠκολούθησαν αὐτῶ». Ἄλλοι, «ἀφέντες τὸν πατέρα αὐτῶν Ζεβεδαῖον ἐν τῷ πλοίῳ μετὰ τῶν μισθωτῶν, ἀπῆλθον ὀπίσω αὐτοῦ».
Οἱ μαθητὲς ὁρίσθηκαν ἀπὸ τὸν Κύριο σὲ τρεῖς κύκλους ἤτοι: τὸ στενὸ κύκλο τῶν Δώδεκα, τὸν εὐρύτερο κύκλο τῶν Ἑβδομήκοντα καὶ τὸν εὐρύτατο κύκλο τῶν πολυπληθῶν φίλων Του. Μεγαλύτερη σημασία εἶχε ὁ κύκλος τῶν Δώδεκα. Αὐτοὶ εὑρίσκονταν πλησίον Του καὶ σ’ αὐτοὺς ἀποκάλυψε τὰ
μυστήρια τοῦ Θεοῦ. Αὐτοὶ εἶχαν τὴν εὐλογία καὶ τὴ δόξα νὰ ὁρισθοῦν ὡς οἱ κατ’ ἐξοχὴν συνεχιστὲς τοῦ ἔργου Του, διότι μόνο σὲ αὐτοὺς εἶπε: «Ἐγὼ ἐξελεξάμην ὑμᾶς, καὶ ἔθηκα ὑμᾶς, ἵνα ὑμεῖς ὑπάγητε καὶ καρπὸν φέρητε, καὶ ὁ καρπὸς ἡμῶν μένῃ». Μετὰ τὴν Ἀνάσταση τοὺς κατέστησε ἐπίσημα διαδόχους καὶ συνεχιστὲς τοῦ ἔργου Του: «καθὼς ἀπέσταλκέ με ὁ Πατήρ, κἀγὼ πέμπω ὑμᾶς. Καὶ τοῦτο εἰπὼν ἐνεφύσησε καὶ λέγει αὐτοῖς· λάβετε Πνεῦμα Ἅγιον, ἄν τινων ἀφῆτε τὰς ἁμαρτίας, ἀφίενται αὐτοῖς, ἄν τινων κρατῆτε, κεκράτηνται». Ἐπίσης στὸ ὄρος τῆς Γαλιλαίας, ὅπου εἶχαν συναχθεῖ οἱ
ἕνδεκα μαθητές, λίγο πρὶν τὴν Ἀνάληψη, τοὺς εἶπε: «Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη, βαπτίζοντες αὐτοὺς εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρός, τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, διδάσκοντες αὐτοὺς τηρεῖν πάντα ὅσα ἐνετειλάμην ὑμῖν».
Ὡς πρὸς τὴν ἐκλογὴ τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων εἶναι χαρακτηριστικοὶ οἱ λόγοι τοῦ Ἀποστόλου Παύλου: «Ἐπειδὴ γὰρ ἐν τῇ σοφίᾳ τοῦ Θεοῦ οὐκ ἔγνω ὁ κόσμος διὰ τῆς σοφίας τὸν Θεόν... τὰ μωρὰ τοῦ κόσμου ἐξελέξατο ὁ Θεός, ἵνα τοὺς σοφοὺς καταισχύνῃ τὰ ἰσχυρά, καὶ τὰ ἀγενῆ τοῦ κόσμου καὶ τὰ ἐξουθενημένα ἐξελέξατο ὁ Θεός, καὶ τὰ μὴ ὄντα, ἵνα τὰ ὄντα καταργήσῃ, ὅπως μὴ καυχήσηται πᾶσα σὰρξ ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ».
Τὸ ἔργο τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων συνεχίσθηκε καὶ συνεχίζεται διὰ τῶν διαδόχων αὐτῶν. Αὐτὴ ἡ άδιάκοπη διαδοχὴ συνεχίζεται ἔως σήμερα καὶ χαρακτηρίζεται ὡς ἀδιάκοπη διαδοχὴ προσώπων καὶ πίστεως καὶ γι’ αὐτὸ ὀνομάζεται ἡ Ἐκκλησία μας Ἀποστολική.
Οἱ Ἅγιοι Δώδεκα Ἀπόστολοι εἶναι: ὁ Ἀπόστολος Πέτρος († 29 Ἰουνίου), ὁ Ἀπόστολος Ἀνδρέας († 30 Νοεμβρίου), ὁ Ἀπόστολος Ἰάκωβος ὁ τοῦ Ζεβεδαίου († 30 Ἀπριλίου), ὁ Ἀπόστολος Ἰάκωβος ὁ τοῦ Ἀλφαίου († 9 Ὀκτωβρίου), ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης († 24 Σεπτεμβρίου), ὁ Ἀπόστολος Φίλιππος († 14 Νοεμβρίου), ὁ Ἀπόστολος Βαρθολομαῖος († 11 Ἰουνίου), ὁ Ἀπόστολος Θωμᾶς († 6 Ὀκτωβρίου), ὁ Εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος († 16 Νοεμβρίου), ὁ Ἀπόστολος Ἰούδας († 19 Ἰουνίου), ὁ Ἀπόστολος Ματθίας († 9 Αὐγούστου), ὁ Ἀπόστολος Σίμων ὁ Ζηλωτής († 10 Μαΐου).
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος γ’. Τὴν ὡραιότητα.Ὡς δωδεκάπυρσος, λυχνία ἔλαμψαν, οἱ Δωδεκάριθμοι, Χριστοῦ Ἀπόστολοι, Πέτρος καὶ Παῦλος σὺν Λουκᾷ, Ἀνδρέας καὶ Ἰωάννης, Βαρθολομαῖος Φίλιππος, σὺν Ματθαίῳ καὶ Σίμωνι, Μᾶρκος καὶ Ἰάκωβος, καὶ Θωμᾶς ὁ μακάριος, καὶ ηὔγασαν τοὺς πίστει βοῶντας· χαίρετε Λόγου οἱ αὐτόπται.
Κοντάκιον. Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθεὶς ἐν τῷ Σταυρῷ.Ἡ δωδεκάχορδος καὶ εὔσημος νάβλα, τῶν πανευφήμων καὶ σοφῶν Ἀποστόλων, ἐμπνεομένη Πνεύματος ταῖς θείαις αὐγαῖς, πᾶσι μὲν ἐκήρυξεν, εὐσεβείας τὸν φθόγγον, γλώσσας δὲ ἐφίμωσεν, ἀσεβείας τῷ λόγῳ· οὓς εὐφημοῦντες εἴπωμεν τρανῶς· χαίρετε μύσται, Χριστοῦ καὶ διάκονοι.
Μεγαλυνάριον.Πέτρον Παῦλον Μᾶρκον σὺν τῷ Λουκᾷ, Φίλιππον Ἀνδρέαν, Ἰωάννην τε καὶ Θωμᾶν, Σίμωνα Ματθαῖον, καὶ τὸν Βαρθολομαῖον, σὺν θείῳ Ἰακώβῳ, ὕμνοις τιμήσωμεν.
Ἡ Ἁγία Μαρία ἡ μητέρα τοῦ Εὐαγγελιστοῦ ΜάρκουἩ Ἁγία Μαρία, μητέρα τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Μάρκου, εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ πρῶτα ἐκεῖνα ἱερὰ πρόσωπα ποὺ προσέφερε σημαντικὲς ὑπηρεσίες γιὰ τὴ ζωὴ καὶ ὀργάνωση τῆς πρωτοχριστιανικῆς Ἐκκλησίας τῶν Ἱεροσολύμων. Μία καὶ μοναδικὴ εἶναι ἡ ἀναφορὰ στὸ πρόσωπό της μέσα στὴν Καινὴ Διαθήκη, ἀλλὰ ἀρκετὴ γιὰ νὰ συμπεράνει κάποιος πὼς ἦταν ἀπὸ τὶς γυναῖκες ἐκεῖνες ποὺ διακρίθηκαν καὶ διασώθηκαν τὰ ὀνόματά τους ὡς διακόνισσες τοῦ Κυρίου στὴν Ἐκκλησία. Ἡ συγκεκριμένη ἀναφορὰ βρίσκεται στὸ βιβλίο τῶν Πράξεων (ιβ’, 12). Ὁ Ἀπόστολος Πέτρος ἀμέσως μετὰ τὴ θαυμαστὴ ἀπελευθέρωσή του ἀπὸ τὴ φυλακή, μέσα στὴ νύχτα, «συνιδών τε (ὅταν κατάλαβε ποῦ ἦταν) ἦλθεν ἐπὶ τὴν οἰκίαν Μαρίας, τῆς Μητρὸς Ἰωάννου, τοῦ ἐπικαλουμένου Μάρκου, οὗ ἦσαν ἱκανοὶ συνηθροισμένοι καὶ προσευχόμενοι». [Στὴ συνέχεια, μᾶς πληροφορεῖ τὸ κείμενο τῶν Πράξεων πὼς ὁ Πέτρος ἐκτύπησε τὴν ἐξώπορτα, βγῆκε μία ὑπηρέτρια, ἡ Ρόδη, γιὰ νὰ ἀνοίξει καί, ὅταν ἀναγνώρισε τὴ φωνὴ τοῦ Πέτρου, ἀπὸ τὴ χαρά της δὲν ἄνοιξε καὶ ἔτρεξε μέσα νὰ ἀναγγείλει ὅτι στὴν ἐξώπορτα στέκεται ὁ Πέτρος. Αὐτοὶ ποὺ ἦταν συνηγμένοι μέσα τῆς εἶπαν: Εἶσαι τρελή. Ἐκείνη ὅμως ἐπέμενε ὅτι εἶναι ἀλήθεια. Αὐτοὶ ἔλεγαν ὅτι εἶναι ὁ ἄγγελός του. Ὁ Πέτρος στὸ μεταξὺ κτυποῦσε ἐπίμονα. Ἐπιτέλους τοῦ ἀνοιξαν καὶ ὅταν τὸν εἶδαν ἔμειναν κατάπληκτοι. Αὐτὸς τοὺς ἔκανε νόημα μὲ τὸ χέρι νὰ σιωπήσουν καὶ τοὺς διηγήθηκε πῶς ὁ Κύριος τὸν ἔβγαλε ἀπὸ τὴν φυλακὴ καὶ συμπλήρωσε: Διηγηθεῖτε τα αὐτὰ στὸν Ἰάκωβο καὶ στοὺς ἀδελφούς. Ὕστερα ἔφυγε ἀπὸ τὰ Ἱεροσόλυμα γιὰ ἄλλο τόπο].
Ὁ συγγραφέας τῶν Πράξεων Εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς μὲ τὰ γραφόμενά του, τόσο γιὰ τὴ Μαρία ὄσο καὶ τὴν «οἰκίαν» της, θέλει νὰ δείξει πὼς τὸ σπίτι αὐτὸ ἦταν τὸ πιὸ κατάλληλο στὴν Ἱερουσαλήμ, γιὰ νὰ ἀποτελέσει κέντρο θαυμαστῶν γεγονότων ποὺ συνδέονται μὲ τὸ πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ καὶ τὴ ζωὴ τῆς πρώτης Χριστιανικῆς κοινότητας. Εἶναι ἄξιο προσοχῆς καὶ λόγου ὅτι ἀρχαῖοι ἀλλὰ καὶ νεώτεροι ἑρμηνευτὲς τῆς Καινῆς Διαθήκης θεωροῦν πὼς ὁ Μυστικὸς Δεῖπνος τοῦ Κυρίου μὲ τοὺς Μαθητές Του ἔγινε στὸ σπίτι τῆς Μαρίας.
Ἐπίσης, ἀπὸ τὰ συμφραζόμενα λόγια τῶν Πράξεων διαφαίνεται στοὺς ἑρμηνευτὲς ὅτι ἡ Μαρία ἦταν κατὰ πᾶσα πιθανότατα εὐκατάστατη χήρα, ἀφοῦ διέθετε τόσο μεγάλη οἰκία, ὥστε νὰ συγκεντρώνεται πολυπληθὴς Χριστιανικὴ κοινότητα, γιὰ νὰ ἀκούσει τὸ κήρυγμα τῶν Ἀποστόλων, νὰ τελέσει τὴ Θεία Εὐχαριστία καὶ τὶς «ἀγάπες» καὶ ἀφοῦ διέθετε ὑπηρετικὸ προσωπικό. Ὁ μακαριστὸς Καθηγητὴς Π. Τρεμπέλας, στὸ Ὑπόμνημά του «Εἰς τὸ κατὰ Μᾶρκον Εὐαγγέλιον», στὰ Προλεγόμενα, παραθέτει καὶ τὰ ἑξῆς: «Ἐκ τῶν πληροφοριῶν τῶν πράξεων τῶν Ἀποστόλων μανθάνομεν, ὅτι ὁ Μᾶρκος ἦτο υἱὸς τῆς ἐν Ἱεροσολύμοις κατοικούσης καὶ ἐνωρὶς εἰς τὰ μέλη τῆς πρώτης Ἐκκλησίας συγκαταριθμηθείσης Μαρίας, ἥτις φαίνεται νὰ εἶχεν εὐπορίαν τινά, ὡς δύναται νὰ συναχθῆ ἐκ τοῦ γεγονότος ὅτι κατεῖχεν οἰκίαν μετὰ πυλῶνος καὶ μετὰ αἰθούσης ἀρκούντως εὐρείας, ὥστε νὰ περιλαμβάνει ἐν αὐτῇ ἱκανὸν ἀριθμὸν συναθροιζομένων μαθητῶν (Πραξ. Ιβ’, 12). Καὶ ὁ Πέτρος μετὰ τὴν ἐν νυκτὶ θαυμασίαν ὑπ’ ἀγγέλου ἀποφυλάκισιν αὐτοῦ εἰς τὴν οἰκίαν ταύτην κατηυθύνθει ὡς εἰς τόπον συνήθη συγκεντρώσεως τῶν ἀδελφῶν, ἐκ τῶν ὁποίων καὶ εὑρέθησαν ἐκεῖ παρὰ τὸ προκεχωρημένον τῆς νυκτὸς “ἱκανοὶ συνηθροισμένοι”. Ἡ οἰκία τῆς Μαρίας λοιπὸν εἶχεν ἀποβῆ εἷς ἐκ τῶν τόπων συγκεντρώσεως καὶ λατρείας τῶν πρώτων Χριστιανῶν ἐν Ἱεροσολύμοις, ὑπεστηρίχθη δὲ ὐπό τινων νεωτέρων, ἰδίᾳ Γερμανῶν, ὅτι ἐκεῖ ἐτέλεσεν καὶ ὁ Κύριος τὸν Μυστικὸν Δεῖπνον».
Ἀρχαιότερη, γνωστὴ μαρτυρία γιὰ τὴν Ἁγία Μαρία, περιλαμβάνεται στὸ ἔργο ἢ καλύτερα τὸν ἐγκωμιαστικὸ λόγο Ἀλεξάνδρου Μοναχοῦ τοῦ Κυπρίου, ποὺ ἐκφώνησε στὴν πανήγυρη γιὰ τὴ μνήμη τοῦ Ἀποστόλου Βαρνάβα, στὴν ἱερὰ Μονή, γύρω στὸ 525 μ.Χ. Προτάσσεται ὁ τίτλος «Ἀλεξάνδρου μοναχοῦ ἐγκώμιον εἰς τὸν Ἅγιον Βαρνάβα τὸν Ἀπόστολον, προτραπέντος υπὸ τοῦ πρεσβυτέρου καὶ κλειδούχου τοῦ σεβασμίου αὐτοῦ ναοῦ, ἐν ᾧ ἱστορεῖται καὶ ὁ τρόπος τῶν ἀποκαλύψεων, τῶν Ἁγίων αὐτοῦ λειψάνων». Ἀναφέρει λοιπὸν ὁ μοναχὸς Ἀλέξανδρος πὼς ὁ Ἀπόστολος Βαρνάβας εἶδε ὁ ἴδιος πολλὰ ἀπὸ τὰ θαύματα τοῦ Κυρίου. Ὕστερα ἀπὸ τὸ θαῦμα τοῦ παραλύτου τῆς Βηθεσδᾶ ἔγινε ἀκόλουθος καὶ μαθητὴς τοῦ Κυρίου. Καὶ συνεχίζει (παραθέτουμε αὐτούσιο τὸ κείμενο, γιατὶ εἶναι πολὺ γλαφυρό, κα;τατοπιστικὸ καὶ πειστικό, ἀλλὰ καὶ γιὰ νὰ γνωρίσουμε μέρος αὐτοῦ τοῦ ἐξαιρατικοῦ ἀρχαίου Ἐγκωμίου): «Ὁ δὲ Βαρνάβας πλέον ἐξεκαίετο εἰς τὴν τοῦ Κυρίου ἀγάπην. Καταλαβὼν δὲ τὸ τάχος τὴν οἰκίαν Μαρίας, τῆς μητρὸς Ἰωάννου τοῦ ἐπικαλουμένου Μάρκου, ἥτις ἐλέγετο εἶναι αὐτοῦ θεία – διὸ καὶ Μᾶρκον τὸν ἀνεψιὸν Βαρνάβα ἐκάλουν αὐτόν – εἶπε πρὸς αὐτήν· “Δεῦρο, λέγων, ὦ γύναι, ἴδε ἅπερ ἐπεθύμουν ἰδεῖν οἱ πατέρες ἡμῶν· ἰδοῦ γὰρ Ἰησοῦς τις προφήτης ἀπὸ Ναζαρὲτ τῆς Γαλιλαίας ἐστὶν ἐν τῷ ἱερῷ μεγαλοπρεπῶς θαυματουργῶν, καὶ ὡς τοῖς πολλοῖς δοκεῖ, αὐτὸς ἐστὶ Μεσσίας ὁ μέλλων ἔρχεσθαι”. Ἀκούσασα δὲ ταῦτα ἡ θαυμασία γυνὴ καὶ καταλιποῦσα τὰ ἐν χερσί, κατέλαβε τὸν ναὸν τοῦ Θεοῦ, καὶ ἰδοῦσα τὸν Κύριον καὶ Δεσπότην τοῦ ναοῦ, ἔπεσεν εἰς τοὺς πόδας αὐτοῦ, δεομένη καὶ λέγουσα “Κύριε, εἰ εὗρον χάριν ἐναντίον σου, δεῦρο εἰς τὸν οἶκον τῆς δούλης σου καὶ εὐλόγησον τῇ εἰσόδῳ σου τὰ οἰκετικά σου”. Ὁ δὲ Κύριος ἐπένευσε τῇ παρακλήσει· ὃν παραγενόμενον ὑπεδέξατο χαίρουσα εἰς τὸ ὑπερῶον αὐτῆς. Ἀπ’ ἐκείνης οὖν τῆς ἡμέρας, ἡνίκα ἤρχετο ὁ Κύριος εἰς Ἱεροσόλυμα, ἐκεῖ ἀνεπαύετο μετὰ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ, ἐκεῖ ἐποίησε τὸ Πάσχα μετὰ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ, ἐκεῖ ἐμυσταγώγησε τοὺς μαθητὰς διὰ τῆς μεταλήψεως τῶν ἀπορρήτων μυστηρίων. Λόγος γὰρ ἦλθεν εἰς ἡμᾶς ἀπὸ γερόντων ὅτι ὁ τὸ κεράμιον βαστάζων τοῦ ὕδατος, ᾧ κατακολουθῆσαι προσέταξεν ὁ Κύριος τοῖς μαθηταῖς, Μᾶρκος ἦν, ὁ υἱὸς ταύτης τῆς μακαρίας Μαρίας· ὁ δὲ Κύριος “πρὸς τὸν δεῖνα” εἶπεν οἰκονομικῶς, ὡς φασὶν οἱ πατέρες, ἑρμηνεύοντες τοῦτο τὸ χωρίον, διδάσκων ἡμᾶς διὰ τοῦ αἰνίγματος ὅτι παντὶ τῷ εὐτρεπίζοντι ἑαυτόν, παρ’ αὐτῷ ὁ Κύριος αὐλίζεται. Ἐν αὐτῷ τοίνυν τῷ ὑπερώῳ ἐποίησεν ὁ Κύριος τὸ Πάσχα· ἐν αὐτῷ ἐφάνη τοῖς περὶ τὸν Θωμᾶν, ἐγερθεὶς ἐκ νεκρῶν· ἐκεῖ μετὰ τὴν ἀνάληψιν ἀνῆλθον οἱ μαθηταί, ἐλθόντες ἀπὸ τοῦ ὄρους τῶν Ἐλαιῶν μετὰ τῶν λοιπῶν ἀδελφῶν, ὄντως τὸν ἀριθμὸν ὡς ἑκατὸν εἴκοσι, ἐν οἷς ἦν Βαρνάβας καὶ Μᾶρκος· ἐκεῖ κατέβη τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον ἐν πυρίναις γλώσσαις ἐπὶ τοὺς μαθητὰς ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῆς Πεντηκοστῆς· ἐκεῖ ἵδρυται νῦν ἡ μεγάλη καὶ ἁγιωτάτη Σιών, ἡ μήτηρ πασῶν τῶν ἐκκλησιῶν».
Καὶ ἀπὸ τὸ κείμενο αὐτὸ φαίνεται ἡ ἀγαθὴ πίστη τῆς Μαρίας πρὸς τὸν Χριστό, ἀλλὰ καὶ ἡ προσφορά της στὴν πρώτη Χριστιανικὴ Ἐκκλησία. Ὅσον ἀφορᾶ τὴ συγγένεια τῆς Ἁγίας Μαρίας μὲ τὸν Ἀπόστολο καὶ ἱδρυτὴ τῆς Ἐκκλησίας μας Βαρνάβα δὲν ὑπάρχει ἀμφιβολία. Ἐκεῖνο ὅμως ποὺ καθίσταται πρόβλημα εἶναι ὁ βαθμὸς συγγενείας τους. Εἴδαμε πὼς στὶς Πράξεις στὸ ιβ’ 12 καθαρὰ φαίνεται πὼς ἡ Μαρία εἶναι μητέρα τοῦ Μάρκου. Στὸ Κολοσσαεῖς δ’ 10 ἀναγράφεται ἀπὸ τὸν Ἀπόστολο Παῦλο πὼς ὁ Μᾶρκος εἶναι «ὁ ἀνεψιὸς Βαρνάβα». Ἄρα γιὰ νὰ εἶναι ὁ Μᾶρκος, ὁ υἱὸς τῆς Μαρίας, «ἀνεψιὸς» τοῦ Βαρνάβα, σίγουρα ὁ Βαρνάβας καὶ ἡ Μαρία εἶναι συγγενεῖς. Ἔτσι στὴν Κυπριακὴ ἁγιολογία παρουσιάσθηκαν καὶ οἱ δύο ἀπόψεις. Εἴδαμε ὅτι ὁ μοναχὸς Ἀλέξανδρος στὸ Ἐγκώμιό του σημειώνει ὅτι ἡ Μαρία ὑπῆρξε θεία τοῦ Βαρνάβα καὶ ἄρα Μᾶρκος καὶ Βαρνάβας εἶναι «ἀνεψιοί», δηλαδὴ ξαδέλφια. (Μὲ τὴν ἔννοια αὐτὴ τοῦ ξαδέλφου ἐπικρατεῖ στὴν Κύπρο ἡ λέξη ἀνεψιός). Ὅμως περισσότερο ἐπικράτησε σὲ ἁγιολογικὲς πηγές, ὅπως καὶ στὴ συνείδηση τῶν Κυπρίων, ὅτι ὁ Βαρνάβας καὶ ἡ Μαρία ἦταν ἀδέλφια. Αὐτὸ τὸ καταστάλαγμα κατέγραψε καὶ ὁ ἀείμνηστος Μακάριος, αὐτὸ καταγράφεται καὶ στὴν ἀκολουθία ποὺ ἐξέγραψε ἡ ἱερὰ μονὴ Σταυροβουνίου γιὰ ὅλους τοὺς Κυπρίους Ἁγίους.
Μία ἄλλη Τρίτη παραλλαγὴ ποῦ ἀφορᾶ τὴ συγγένεια τῶν δύο, περιλαμβάνεται σὲ κάποια Μηνολόγια, ἀλλὰ καὶ σὲ Κοπτικὸ Συναξάριο, πὼς ἡ Μαρία ὑπῆρξε νήμφη τοῦ Βαρνάβα, ἀφοῦ ἦταν γυναίκα τοῦ ἀδελφοῦ του Ἀριστόβουλου (φωτιστοῦ τῶν Βρετανικῶν νήσων).
Ἂν λοιπὸν ἡ Ἁγία Μαρία, μητέρα τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Μάρκου, εἶναι ἀδελφὴ τοῦ Ἀποστόλου Βαρνάβα, τότε θὰ πρέπει νὰ θεωρηθεῖ ὅτι καὶ αὐτῆς ἡ καταγωγὴ ἦταν Κυπριακή, βεβαίως ἀπὸ ἑλληνιστὲς Ἰουδαίους ποὺ ἔζησαν στὴν Κύπρο καὶ ποὺ βρέθηκαν τὸν καιρὸ τῆς ἐπὶ γῆς παρουσίας τοῦ Κυρίου στὰ Ἱεροσόλυμα.
Ὁ Ἅγιος Φυνέλλος ὁ Ἀπόστολος ἐκ τῶν Ἑβδομήκοντα Ἡ μνήμη του ἀναφέρεται σὲ ὁρισμένους Συναξαριστὲς καὶ μνημονεύεται μεταξὺ τῶν Ἑβδομήκοντα Ἀποστόλων. Σημειώνεται δὲ χαρακτηριστικὰ ὅτι ὁ Ἅγιος φρονήσας τὰ τοῦ Σίμωνος ἔγινε Ἐπίσκοπος Ἐφέσου.
Ὁ Ὅσιος Μαρτιάλιος Ἐπίσκοπος Λιμὸζ ΓαλλίαςὉ Ἅγιος Μαρτιάλιος ἔζησε τὸν 3ο αἰώνα μ.Χ. καὶ διετέλεσε πρῶτος Ἐπίσκοπος τῆς πόλεως Λιμὸζ τῆς Γαλλίας, ἀφοῦ κατὰ τὴν παράδοση ἀπεστάλη, γιὰ νὰ κηρύξει στὴ Γαλλία τὴν ὀρθόδοξη πίστη, ὑπὸ τοῦ Ἐπισκόπου Ρώμης Βαβιανοῦ (236 – 250 μ.Χ.).
Ὁ Ὅσιος Μαρτάλιος ἐκοιμήθηκε μὲ εἰρήνη.
Ὁ Ἅγιος Μελίτων ὁ ΜάρτυραςὉ Ἅγιος Μάρτυς Μελίτων ἐτελειώθηκε διὰ ξίφους.
Ὁ Ἅγιος Πέτρος ὁ Μάρτυρας ἐκ Σινώπης Ὁ Ἅγιος Μάρτυς Πέτρος ἐμαρτύρησε συρόμενος ἐπάνω σὲ πέτρες.
Ἡ Ἁγία Δηναρία βασίλισσα Γεωργίας Ἡ Ἁγία Δηναρία ἔζησε τὸν 10ο αἰώνα μ.Χ. Δὲν ἔχουμε λεπτομέρειες γιὰ τὸν Βίο τῆς Ἁγίας.
Ὁ Ὅσιος Γεώργιος ὁ Ἁγιορείτης ἐξ Ἰβηρίας Ὁ Ὅσιος Γεώργιος, βλαστὸς ἀρχοντικῆς οἰκογένειας, ὑπῆρξε κτίτορας τῆς ἱερᾶς μονῆς Ἰβήρων τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Ἐπισκέφθηκε τὴν Ἀντιόχεια, ὕστερα ἀπὸ παράκληση τοῦ Πατριάρχου Ἀντιοχείας Ἰωάννου (1051 – 1062), πρὸς παραμυθία αὐτοῦ καὶ τοῦ ποιμνίου του γιὰ τὴν καταστροφὴ ποὺ ἔπαθε ἀπὸ πυρκαγιὰ ὁ ἐκεῖ μεγάλος ναὸς τοῦ Ἀποστόλου Πέτρου. Προσκλήθηκε ἐπίσης, ἀπὸ τὴ βασίλισσα Μαριὰμ στὴ Γεωργία, γιὰ νὰ ἀναλάβει σπουδαῖες ἀποστολές. Μία πενταετία παρέμεινε ἐκεῖ καὶ ἐστάθηκε ἱκανὴ γιὰ νὰ ἐξυψώσει τὰ ἤθη τῆς κοινωνίας. Ἐκοιμήθηκε ὁσιακά, τὸ 1066, στὴν Κωνσταντινούπολη καὶ τὰ ἱερὰ λείψανά του μετεκομίσθησαν στὴ μονὴ τῶν Ἰβήρων καὶ ἐνταφιάσθηκαν στὴ Λιτὴ τῆς μονῆς.
Ὁ Ἅγιος Γελάσιος ὁ ἐν τῇ μονῇ Ραμέτι Ρουμανίας ἀσκήσας Ὁ Ἅγιος Γελάσιος ἔζησε στὴ Ρουμανία κατὰ τὸν 14ο αἰώνα μ.Χ. καὶ διετέλεσε ἡγούμενος τῆς ἱερᾶς μονῆς Ραμέτι στὴν Τρανσυλβανία. Αὐστηρὸς στὴν ἄσκηση καὶ ἄνθρωπος ἀδιαλείπτου προσευχῆς προσείλκυσε κοντά του πολλοὺς μοναχοὺς καὶ ἐρημίτες τοῦ ὄρους Ραμέτι. Ἀργότερα ἐξελέγη Ἐπίσκοπος καὶ ἐποίμανε, ὡς Ὅσιος, θεοφιλῶς τὸ ποίμνιό του.
Ὁ Ὅσιος Γελάσιος ἐκοιμήθηκε μὲ εἰρήνη.
Ὁ Ἅγιος Πέτρος ὁ Θαυματουργός ὁ πρίγκιπαςὉ Ἅγιος Πέτρος, πρίγκιπας τῆς χρυσῆς Ὀρδῆς, ἦταν ἀνεψιὸς τοῦ Χάνου τῆς Χρυσῆς Ὀρδῆς. Ὅταν, τὸ 1253, ὁ Ἅγιος Κύριλλος († 21 Μαΐου), Ἐπίσκοπος Ροστώβ, ἐπισκέφθηκε τὸν Χὰν καὶ ὁμίλησε γιὰ τὶς ἀνάγκες τῶν ἐκκλησιῶν τῆς περιοχῆς καὶ περὶ τῶν θαυμάτων τῶν ἱερῶν λειψάνων τοῦ Ἁγίου Λεοντίου τοῦ Ροστώβ († 23 Μαΐου), ἔκανε μεγάλη ἐντύπωση στὸν Πέτρο καὶ ἄγγιξε τὴν καρδιά του. Ἔτσι ἀκολούθησε τὸν Ἅγιο Ἐπίσκοπο, ἐβαπτίσθηκε καὶ ἐνυμφεύθηκε. Στὸ βίο του διακρίθηκε γιὰ τὴν ἀγάπη του στὴν ἡσυχία καὶ τὴν προσευχή. Μετὰ ἀπὸ μία θαυμαστὴ ἐμφάνιση ἐνώπιόν του τῶν Ἀποστόλων Πέτρου καὶ Παύλου, ὁ Πέτρος ἀνήγειρε μονὴ κοντὰ στὴ λίμνη Νέρα πρὸς τιμήν τους. Μετὰ τὸ θάνατο τῆς συζύγου του, ὁ Πέτρος πρέπει νὰ ἔγινε μοναχὸς καὶ ἐκοιμήθηκε μὲ εἰρήνη, τὸ 1290.
Ἡ Ἁγία Παρασκευὴ ἐν Κέβρολσκ Ρωσίας Δὲν ὑπάρχουν ἀκριβεῖς συναξαριστικὲς πληροφορίες γιὰ τὴν Ἁγία Παρασκευὴ τοῦ Κέβρολσκ τῆς Ρωσίας καὶ δὲν γνωρίζουμε οὔτε τὴν ἀκριβὴ ἡμερομηνία τῆς κοιμήσεώς της, ποὺ ἐπῆλθε μᾶλλον σὲ νεανικὴ ἡλικία. Ἡ Ἁγία ἔζησε τὸν 16ο αἰώνα μ.Χ. καὶ ἡ λαϊκὴ παράδοση τὴν θεωρεῖ ἀδελφὴ τοῦ Ἁγίου Ἀρτεμίου τῆς Βέρκολα. Στὶς 30 Ἰουνίου 1610 σὲ ἕνα χωριὸ τῆς περιοχῆς τοῦ Κεβρόλσκ, στὴν περιοχὴ τοῦ Ἀρχαγγέλσκ, κατὰ τὴ διάρκεια τῆς συντηρήσεως ἑνὸς παρεκκλησίου, εὑρέθηκε κάτω ἀπὸ τὸ πάτωμα τοῦ ναοῦ ἕνας τάφος μέ λείψανα. Τὸ 1611 ἀποκαλύφθηκε σὲ ὅραμα στὸν ἐφημέριο τοῦ ναοῦ ὅτι ἐκεῖνος ὁ τάφος περιεῖχε τὰ ἱερᾶ λείψανα τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς. Στὸ ὅραμα ἐπαρουσιάσθηκε ἡ ἴδια ζητώντας νὰ τὴν τιμοῦν μὲ ὕμνους καὶ προσευχές. Ἔτσι τὸ παρεκκλήσι ἐκεῖνο ἔγινε τόπος προσκυνήματος γιὰ πολλοὺς πιστοὺς καὶ ἐπραγματοποιήθηκαν πολλὰ θαύματα καὶ θεραπεῖες. Τότε οἱ ἱερεῖς μετέφεραν τὰ ἱερὰ λείψανα τῆς Ἁγίας σὲ ἄλλη λάρνακα καὶ ἄρχισαν νὰ καταγράφουν τὰ θαύματα. Ἡ μνήμη της ἑορτάζεται σήμερα, ἡμέρα τῆς εὑρέσεως τῶν λειψάνων της. Τὸ 1981 τὸ ὄνομά της καταχωρήθηκε στὰ ὀνόματα τῶν Ἁγίων τοῦ Νόβγκοροντ.
Ἡ Ἐκκλησία τιμᾶ, ἐπίσης, τὴ μνήμη της, τὴν Τρίτη Κυριακὴ μετὰ τὴν Πεντηκοστή.
Ὁ Ἅγιος Μιχαὴλ ὁ Νεομάρτυρας ὁ Πακνανᾶς Ὁ Ἅγιος Νεομέρτυς Μιχαὴλ ὁ Πακνανᾶς ἐγεννήθηκε στὴν Ἀθήνα ἀπὸ γονεῖς φιλόθεους καὶ εὐσεβεῖς. Ἐπειδὴ οἱ γονεῖς του ἦσαν φτωχοὶ καὶ δὲν διέθεταν τὰ πρὸς τὸ ζῆν, δὲν ἐσπούδασε καὶ ἔγινε κηπουρός. Κάποια ἡμέρα ποὺ ἐπέστρεφε ἀπὸ ἕνα χωριό, ποὺ εἶχε μεταφέρει κάποια πράγματα, συνελήφθη ἀπὸ τοὺς Τούρκους φύλακες καὶ συκοφαντήθηκε ἀπὸ αὐτοὺς ὅτι δῆθεν μετέφερε μπαρούτι γιὰ τοὺς ἐπαναστάτες Ἕλληνες. Ὁδηγήθηκε, λοιπόν, στὸν κριτὴ καὶ καταδικάσθηκε σὲ θάνατο, ἐκτὸς καὶ ἂν ἀποδεχόταν νὰ ἀλλαξοπιστήσει. Ὁ Νεομάρτυς Μιχαὴλ μὲ πνευματικὴ ἀνδρεία ὁμολογοῦσε τὸ Ὄνομα τοῦ Κυρίου του καὶ ἀπαντοῦσε, παρὰ τὶς ἀπειλὲς τῶν Τούρκων, «δὲν τουρκεύω». Τότε ὁδηγήθηκε στὸν τόπο τῆς ἐκτελέσεως καὶ ἐγονάτισε μὲ χαρὰ περιμένοντας τὸ μαρτυρικό του τέλος. Ὁ δήμιος ἐκτύπησε τὸν Ἅγιο μὲ ἀντεστραμμένο ξίφος στὸ λαιμό, γιὰ νὰ τὸν ἐκφοβίσει, προσδοκώντας τὴ μεταστροφή του. Ἀλλ’ ὁ γενναῖος Μιχαὴλ τοῦ εἶπε μὲ γενναιότητα: «Χτύπα γιὰ τὴν πίστη». Τότε ὁ δήμιος ἀπέκοψε τὴν κεφαλὴ τοῦ Νεομάρτυρος, τὸ 1771. Στὴν π΄ρωτη κολόνα τοῦ Ὀλυμπίου Διὸς στὴν Ἀθήνα, διακρινόταν τὸ ἀκόλουθο ἐπιγραφικὸ χάραγμα: «1771, Ἰουλίου 9 ἀπεκεφαλίσθη ὁ Πακνανᾶς Μιχάλης». Ἡ μνήμη του ὅμως τελεῖται σήμερα.
Μετακομιδὴ Τιμίων Λειψάνων Ἁγίου Σωφρονίου Ἐπισκόπου Ἰρκούτσκ Ἡ μνήμη τοῦ Ἁγίου Σωφρονίου, Ἐπισκόπου Ἰρκούτσκ Ρωσίας, τιμᾶται τὴν 30η Μαρτίου, ὅπου καὶ ὁ βίος του.
Σύναξις Ὑπεραγίας Θεοτόκου τοῦ Βαλικίν, ἐν Τσέρνιγκωφ Ρωσίας Δὲν ἔχουμε λεπτομέρειες γιὰ τὸ γεγονός.
Οι Άγιοι 1040 ΜάρτυρεςΆγνωστοι στους Συναξαριστές. Η μνήμη τους, μαζί με τους μάρτυρες Φωκά, Κόνωνα, Συμεών και Ισαάκ, αναφέρεται στο Ιεροσολυμιτικό Κανονάριο (σελ. 97).
http://anavaseis.blogspot.com/
Μέγας Συναξαριστής
