Πρωτ. ΙΩΑΝΝΗΣ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Μία θολὴ Ἐσχατολογία - μία «ἐσχατολογικὴ παγκοσμιότητα»[23]

Ποιὰ εἶναι λοιπὸν ἡ ἁγία πόλις, ἡ ἐπουράνιος Ἱερουσαλήμ, τὸ ὅρος Σιῶν, τὸ ὅρος Κυρίου; Εἶναι ἡ Ἁγία του Χριστοῦ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία

Πρωτ. ΙΩΑΝΝΗΣ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ

ΘΕΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΚΑΘΟΛΙΚΟΤΗΤΑ

Ή ΠΑΝΘΡΗΣΚΕΙΑΚΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΤΗΤΑ

Κριτικὲς τοποθετήσεις στό βιβλιο

«Παγκοσμιότητα καί Ορθοδοξία»

Ἀρχιεπ. Αλβανίας κ. Αναστασίου

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ

ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ

4. Μία θολὴ Ἐσχατολογία - μία «ἐσχατολογικὴ παγκοσμιότητα».

Τὰ ἔσχατα, δηλ. τὸ τέλος τῆς Ἱστορίας, ἡ πλήρης φανέρωση τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ εἶναι ἕνα κρίσιμο γιὰ ὅλους τους πιστοὺς ζήτημα. Τί θὰ γίνει στὸ τέλος;

«...καὶ τὴν πόλιν τὴν ἁγίαν Ἱερουσαλὴμ καινὴν εἶδον καταβαίνουσαν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἀπὸ τοῦ Θεοῦ, ἠτοιμασμένην ὡς νύμφην κεκοσμημένην τῷ ἀνδρὶ αὐτῆς, καὶ ἤκουσα φωνῆς μεγάλης ἐκ τοῦ οὐρανοῦ λεγούσης· ἰδοὺ ἡ σκηνὴ τοῦ Θεοῦ μετὰ τῶν ἀνθρώπων, καὶ σκηνώσει μετ' αὐτῶν, καὶ αὐτοὶ λαοὶ αὐτοῦ ἔσονται καὶ αὐτὸς ὁ Θεὸς ἐσταὶ μετ' αὐτῶν... καὶ εἰπὲ μοὶ ...ἐγὼ τὸ Α καὶ τὸ Ὤ, ἡ ἀρχὴ καὶ τὸ τέλος, ἐγὼ τῷ διψώντι δώσω ἐκ τῆς πηγῆς τοῦ ὕδατος τῆς ζωῆς δωρεάν. ὁ νικῶν κληρονομήσει ταῦτα, καὶ ἔσομαι αὐτῶ Θεὸς καὶ αὐτὸς ἐσταὶ μοὶ υἱός.

τοῖς δὲ δειλοῖς καὶ ἀπίστοις καὶ ἐβδελυγμένοις καὶ φονεύσι καὶ πόρνοις καὶ φαρμακοῖς καὶ εἰδωλολάτραις καὶ πάσι τοῖς ψευδέσι τὸ μέρος αὐτῶν ἐν τὴ λίμνη τὴ καιομένη πυρὶ καὶ θείω, ὁ ἔστιν ὁ θάνατος ὁ δεύτερος» (Ἀποκ. 21,1-8).

Ποιὰ εἶναι αὐτὴ ἡ ἁγία πόλις Ἱερουσαλὴμ ποῦ κατεβαίνει ἀπὸ τὸν οὐρανό; Γι' αὐτὴν ὁμιλεῖ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἀπευθυνόμενος στοὺς Ἑβραίους: «Οὐ γὰρ προσεληλύθατε ψηλαφωμένω ὄρει καὶ κεκαυμένω πυρὶ καὶ γνόφω καὶ σκότω καὶ θυέλλη καὶ σάλπιγγος ἤχω... ἀλλὰ προσεληλύθατε Σιῶν ὄρει καὶ πόλει Θεοῦ ζῶντος, Ἱερουσαλὴμ ἐπουρανίω, καὶ μυριάσιν ἀγγέλων, πανηγύρει καὶ ἐκκλησία πρωτοτόκων ἐν οὐρανοῖς ἀπογεγραμμένων» (Ἑβρ. 12, 18-19 καὶ 22-23). Ὁμιλεῖ καὶ ὁ Προφήτης Ἠσαίας: «ἐσταὶ ἐν ταῖς ἐσχάταις ἡμέραις ἐμφανὲς τὸ ὅρος Κυρίου καὶ ὁ οἶκος τοῦ Θεοῦ ἐπ' ἄκρων τῶν ὀρέων καὶ ὑψωθήσεται ὑπεράνω τῶν βουνῶν, καὶ ἤξουσι ἐπ' αὐτὸ πάντα τὰ ἔθνη, καὶ πορεύσονται ἔθνη πολλὰ καὶ ἐρούσι· δεῦτε καὶ ἀναβῶμεν εἰς τὸ ὅρος Κυρίου καὶ εἰς τὸν οἶκον τοῦ Θεοῦ Ἰακὼβ» (Ἠς.2,2-3).

Ποιὰ εἶναι λοιπὸν ἡ ἁγία πόλις, ἡ ἐπουράνιος Ἱερουσαλήμ, τὸ ὅρος Σιῶν, τὸ ὅρος Κυρίου; Εἶναι ἡ Ἁγία του Χριστοῦ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία. Ἂς δοῦμε κατὰ τὴ μέθοδό μας καὶ μία πατερικὴ ἑρμηνεία. Γράφει ὁ ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας ἑρμηνεύοντας τὸ προαναφερθὲν χωρίο τοῦ Προφήτου Ἠσαΐα: «Νοητήν... Ἱερουσαλὴμ τὴν Ἐκκλησίαν εἶναι νομιοῦμεν ἤτοι τὴν ἐν Πνεύματι περιτομήν, τουτ' ἐστι τοὺς ἐν Χριστῷ τὴν ἀχειροποίητον περιτομὴν εἰς νοῦν ἔχοντας καὶ καρδίαν... ἡ δὲ νοητὴ Σιῶν τουτέστι ἡ Ἐκκλησία πάσαν μὲν ὑπερίπταται κτίσιν ὁρατὴν τὲ καὶ ἀόρατον, ἀφικνεῖται δὲ πρὸς αὐτὴν τὴν τῶν ὅλων ἐπέκεινα φύσιν»⁹⁹.

Εἴτε ἐν σκιὰ προτυπουμένη (Προφ. Ἠσαΐας), εἴτε φανερωμένη στὴν πληρότητά της καὶ ἀποκτημένη διὰ τοῦ αἵματος τοῦ Χριστοῦ (Πράξ. 20, 28, Ἑβραίους 12, 22-23), εἴτε ἀναμενόμενη στὴν πλήρη δόξα τῆς κατὰ τὰ ἔσχατα (Ἀποκάλυψις), ἡ Ἐκκλησία εἶναι αὐτὴ ποὺ συνάγει πάντα τὰ ἔθνη, ποὺ ἑνοποιεῖ τὴν ἀνθρωπότητα, ποὺ εἶναι ἡ Ζωὴ καὶ παρέχει σὲ ὅλους καὶ ὅλα τὴ Ζωὴ διὰ τῆς Ἁγίας της Κεφαλῆς, τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Κανεὶς δὲν μπορεῖ νὰ ἑνωθεῖ μὲ τὸν ἄλλον ἢ μὲ τὸν Θεὸ παρὰ μόνο διὰ τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἐν τὴ Ἐκκλησία. «Κανεὶς δὲν μπορεῖ νὰ ἔχει τὸν Θεὸ Πατέρα, ἂν δὲν ἔχει τὴν Ἐκκλησία μητέρα»¹⁰⁰.

Ἐρχόμεθα τώρα στὸ βιβλίο «Π.Ο.». Στὴν εἰσήγησή του «Πρὸς παγκόσμια κοινότητα» ὁ συγγραφεὺς κάμει λόγο γιὰ «ἐσχατολογικὴ ἑνότητα». «Τὸ ὅραμα τῆς τελικῆς ἑνότητος», γράφει, «σφραγίζει τὴν ἱστορία καὶ τὴ χριστιανικὴ προσδοκία. Τὸ ἔργο τῆς συγκλήσεως τῶν ἀνθρώπων εἰς ἑνότητα συνεχίζεται διὰ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μέχρι τῆς συντέλειας τῶν αἰώνων... τὸ τέρμα εἰκονίζεται συμβολικὰ ὡς συγκέντρωση σὲ μία νέα, ἄλλου εἴδους πόλη, οὐράνια, τὴν "καινὴν Ἱερουσαλήμ", ἡ ὁποία διαμορφώνεται εἰς "οὐρανὸν καινὸν καὶ γῆν καινὴν" (Ἀποκ. 21,1). Ἡ "ἄνω" πόλις ἀποτελεῖ δῶρο ποὺ προσφέρεται σὲ ὁλόκληρη τὴν ἀνθρωπότητα˙ ἡ συγκέντρωση εἶναι καθολικὴ (σήμ: ἐδῶ ὁ συγγραφεὺς παραπέμποντας στὸν Δ. Τσάμη γράφει: ἡ ἐπιστροφὴ "εἶναι οἰκουμενική, καθ' ὅσον ἀφορᾶ εἰς πάντας τοὺς ἀνθρώπους ὡς φορεῖς τῆς θείας εἰκόνος καὶ εἰς τὸν ὅλον ἄνθρωπον ὡς ψυχοσωματικὴν ἑνότητα"). Δὲν πρόκειται γιὰ κοινωνικὴ σύναξη, ἀλλὰ γιὰ κοινωνία ἐλευθέρων προσώπων ἐν τῷ Θεῶ, γιὰ μεταμόρφωση τοῦ ἀνθρώπου καὶ ἐπάνοδό του στὸ μοναδικὸ κέντρο τῆς ἱστορίας καὶ τοῦ κόσμου, στὸν τριαδικὸ Θεό...» (σ. 43).

Τὸ πρόβλημα τῶν παραπάνω θέσεων εἶναι ὅτι δὲν φαίνεται νὰ ταυτίζεται ἡ «καινὴ Ἱερουσαλὴμ» μὲ τὴν Ἐκκλησία τῶν πρωτοτόκων τῶν ἀπογεγραμμένων ἐν οὐρανῶ.

Δὲν ταυτίζεται ἡ ἐσχατολογικὴ ἑνότητα μὲ τὴν σύναξη τῶν πιστευόντων στὸν Χριστό. Δίνεται ἡ ἐντύπωση ὅτι στὰ ἔσχατα θὰ συναχθεῖ κοντὰ στὸν Τριαδικὸ Θεὸ ὅλη ἡ ἀνθρωπότητα, ἀνεξαρτήτως πίστεως καὶ ἤθους.

Σὲ ἄλλο σημεῖο τοῦ βιβλίου, παραπέμποντας στοὺς προφῆτες Ἠσαΐα καὶ Μαλαχία λέγει ὅτι εἶναι «σχέδιο τοῦ Θεοῦ νὰ συναθροίσει τὴν τελευταία ἡμέρα, στὰ "ἔσχατα", «ἅπαντάς τους λαούς», ἀναφέρει τὴ δράση τῶν προφητῶν καὶ καταλήγει: «Μὲ βάση τὴ θεώρηση αὐτὴ θὰ μπορούσαμε νὰ δοῦμε τὶς θρησκευτικὲς ἐμπειρίες τῆς ἀνθρωπότητος ὡς βαθὺ πόθο τοῦ ἀνθρώπου καὶ ἀναζήτηση τῆς ὑψίστης πραγματικότητος καὶ συγχρόνως ὡς ἀπορρόφηση ὁρισμένων ἀκτινῶν ἀπὸ τὴν παγκόσμια θεία ἀκτινοβολία»!!! (σ. 193).

Ἐδῶ πάλι νομίζει κανεὶς ὅτι ἡ συνάθροιση ὅλων τῶν λαῶν στὰ ἔσχατα δὲν θὰ γίνει μὲ προϋπόθεση τὴν πίστη στὸν Χριστὸ καὶ τὴν διὰ τοῦ Ἁγίου Βαπτίσματος καὶ τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς συσσωμάτωση τῶν πιστῶν στὴν Ἐκκλησία, ἀλλὰ μὲ βάση τὶς πάσης φύσεως θρησκευτικὲς ἐμπειρίες _τῶν εἰδωλολατρῶν, τῶν Ἑβραίων, τῶν Βουδιστῶν, τῶν Μουσουλμάνων κ.λ.π. — τῆς ἀνθρωπότητος καὶ τὴ δῆθεν ἀπορρόφηση (;) ἀκτίνων Χάριτος ἀπὸ τὴν παγκόσμια (;) θεία (;) ἀκτινοβολία (;).

Ἂς δοῦμε ἀκόμα ἕνα ἀπόσπασμα ποὺ σχετίζεται μὲ τὴν ἐσχατολογικὴ ἑνότητα - παγκοσμιότητα:

«Στὶς ἐπιστολὲς τοῦ ἀποστόλου Παύλου τονίζεται ἰδιαιτέρως ἡ παγκοσμιότητα σὲ συσχέτιση μὲ τὸ μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας. Τὸ καθολικὸ αὐτὸ ὅραμα φθάνει στὸ κορύφωμά του ὅταν ὁ Παῦλος ἀναφέρεται στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, εἰς τὸ "μυστήριον τοῦ θελήματος αὐτοῦ" ποὺ πρόκειται νὰ πραγματοποιηθεῖ "εἰς οἰκονομίαν τοῦ πληρώματος τῶν καιρῶν, ἀνακεφαλαιώσασθαι τὰ πάντα ἐν τῷ Χριστῷ, τὰ ἐπὶ τοῖς οὐρανοῖς καὶ τὰ ἐπὶ τῆς γὴς ἐν αὐτῶ" (Ἐφεσ. 1:9-10)» (σ.263).

Στὶς σκέψεις αὐτὲς ἡ παγκοσμιότητα συσχετίζεται μὲ τὴν Ἐκκλησία, ἀλλὰ αὐτὴ ἡ παγκοσμιότητα εἶναι ἕνα «καθολικὸ ὅραμα», ὄχι μία πραγματικότητα. Διερωτᾶται λοιπὸν κανεὶς ποιὸ εἶναι ἀκριβῶς αὐτὸ τὸ «ὅραμα», ποιὰ εἶναι αὐτὴ ἡ παγκοσμιότητα ποῦ ὁραματίζεται ὁ συγγραφεύς, ποιὰ εἶναι τέλος πάντων αὐτὴ ἡ Ἐκκλησία τῆς παγκοσμιότητος;

---

99. Κυρίλλου Ἀλεξανδρείας, Ἐξήγησις ὑπομνηματικὴ εἰς τὸν προφητῶν Ἠσαΐαν. Λόγος Β'.

100. Ἡ ρῆσις εἶναι τοῦ Ἁγίου Κυπριανοῦ, ἐπισκόπου Καρχηδόνος: Habere non potest Deum patrem qui ecclesiam non habet matrem» (De catholicae ecclesiae unitate. 6).

ΑΝΤΙΑΙΡΕΤΙΚΟΝ ΕΓΚΟΛΠΙΟΝ

30  ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2012

http://www.egolpion.com/8oli_esxatologia.el.aspx