Οἱ σκέψεις πού ἀρέσουν στόν Θεό, Κυριακή τῆς Σαμαρείτιδος. Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης

Οἱ σκέψεις πού ἀρέσουν στόν Θεό, Κυριακή τῆς Σαμαρείτιδος. Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης Ὁμιλία τοῦ π. Σάββα στίς 14-5-2017 (Κήρυγμα), Ἱ.Μ. Ἁγίας Τριάδος Ἐδέσσης http://www.hristospanagia.gr, Κατέβασμα ὁμιλιῶν ἀπό τό YouTube: http://hristospanagia3.blogspot.gr/2017/12/youtube.html

Κυριακή τῆς Σαμαρείτιδος (Ἰω. δ, 5-42), Ἑρμηνεία Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ( Ιω. δ΄,5-42),Μέρος δ΄

ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ, ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ,

ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ, ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΜΕ ΤΗ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΑ [Μέρος Τέταρτο: υπομνηματισμός των χωρίων Ιω.4,28-42]

(Επιλεγμένα αποσπάσματα από τις ομιλίες ΛΔ΄και ΛΕ΄από το Υπόμνημα του Ιερού Χρυσοστόμου στο Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο )

«Ἀφῆκεν οὖν τὴν ὑδρίαν αὐτῆς ἡ γυνὴ καὶ ἀπῆλθεν εἰς τὴν πόλιν, καὶ λέγει τοῖς ἀνθρώποις· δεῦτε ἴδετε ἄνθρωπον ὃς εἶπέ μοι πάντα ὅσα ἐποίησα· μήτι οὗτός ἐστιν ὁ Χριστός;(:Η δε γυναίκα άφησε από τη μεγάλη της συγκίνηση την στάμνα της στο πηγάδι και έφυγε για την πόλη, όπου και είπε στους ανθρώπους: ’’ελάτε να δείτε έναν άνθρωπο, ο οποίος μου είπε όλα όσα έχω κάνει. Μήπως αυτός είναι ο Χριστός;)»[Ιω.4,28].

Χρειαζόμαστε μεγάλη θερμότητα και άγρυπνο ζήλο, διότι χωρίς αυτόν δεν είναι δυνατόν να αποκτήσουμε τα αγαθά που έχουν εξαγγελθεί για εμάς. Και για να δείξει αυτό ο Χριστός άλλοτε μεν λέγει: «καὶ ὃς οὐ λαμβάνει τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καὶ ἀκολουθεῖ ὀπίσω μου, οὐκ ἔστι μου ἄξιος(:και όποιος δεν παίρνει τη σταθερή απόφαση να υποστεί κάθε ταλαιπωρία και σταυρικό ακόμη θάνατο για την πίστη του σε εμένα και δε με ακολουθεί ως αρχηγό και υπόδειγμά του, δεν είναι άξιος για εμένα)»[Ματθ. 10,38]· και άλλοτε: «Πῦρ ἦλθον βαλεῖν ἐπὶ τὴν γῆν, καὶ τί θέλω εἰ ἤδη ἀνήφθη!(: Ήρθα να βάλω φωτιά στη γη, φλογερό ζήλο και ενθουσιασμό στις καρδιές των καλοπροαίρετων, ο οποίος όμως ζήλος θα ανάψει στους κακοπροαίρετους πυρκαγιά μίσους εναντίον εμένα και των οπαδών μου. Και τι άλλο θέλω, εάν τώρα έχει πλέον ανάψει αυτή η φωτιά!)»[Λουκ.12,49] Και με τις δύο αυτές παραβολικές εκφράσεις θέλει να μας παρουσιάσει τον διακαή και φλογερό μαθητή, ο οποίος είναι έτοιμος για κάθε κίνδυνο. Παρόμοια λοιπόν ήταν και η γυναίκα αυτή. Διότι τόσο πολύ διακαής ενθουσιασμός την κατέλαβε από τα λεχθέντα, ώστε και τη στάμνα να αφήσει και τον σκοπό για τον οποίο ήλθε και να τρέξει στην πόλη και να προσκαλέσει όλους τους ανθρώπους προς τον Ιησού. «Ελάτε», λέγει, «να δείτε έναν άνθρωπο, ο οποίος μου είπε όλα όσα έκανα».

Ἅγιος Παΐσιος Ἁγιορείτης - Ἀπό τήν κοσμική εὐτυχία βγαίνει τό κοσμικό ἄγχος

 Όσο απομακρύνονται οι άνθρωποι από την φυσική ζωή, και προχωρούν στην πολυτέλεια, τόσο αυξάνει και το ανθρώπινο άγχος. Και όσο απομακρύνονται από τον Θεό, επόμενο είναι να μην βρίσκουν πουθενά ανάπαυση.
Για αυτό γυρίζουν ανήσυχοι ακόμη και γύρω από το φεγγάρι – σαν το λουρί της μηχανής γύρω από την τρελλή ρόδα -, γιατί ολόκληρος ο πλανήτης μας δεν χωράει την πολλή τους ανησυχία.

Από την κοσμική καλοπέραση, από την κοσμική ευτυχία, βγαίνει το κοσμικό άγχος. Η εξωτερική μόρφωση με το άγχος οδηγεί καθημερινώς εκατοντάδες ανθρώπων (ακόμη και μικρά παιδιά με άγχος ) στις ψυχαναλύσεις και στους ψυχιάτρους και κτίζει συνεχώς ψυχιατρεία και μετεκπαιδεύει ψυχιάτρους, ενώ πολλοί ψυχίατροι ούτε Θεό πιστεύουν ούτε ψυχή παραδέχονται. Επομένως ,πως είναι δυνατόν αυτοί οι άνθρωποι να βοηθήσουν ψυχές, αφού και οι ίδιοι είναι γεμάτοι από άγχος;

Ἀνέστησε τήν εὐεργέτιδά του γιά νά τήν κοινωνήσει!

O αρχιμ. Βενέδικτος Πετράκης.

 O αρχιμ. Βενέδικτος Πετράκης (†8 Σεπτεμβρίου 1961) ανέπτυξε μια θαυμαστή ποιμαντική δραστηριότητα στην Ι. Μητρόπολι Αιτωλοακαρνανίας και ιδιαίτερα στο Αγρίνιο. Πολλά πνευματικά αναστήματα της περιοχής αυτής είναι καρποί της πολυετούς συστηματικής εργασίας και της φλογερής αγάπης του για τον Θεό και τον πλησίον.

Στα νεανικά του προπαντός χρόνια τον βοήθησε οικονομικά μια ευλαβής κυρία από την Πάτρα, η Μελπομένη Μπουλμπασάκου. Με τη συμπαράστασή της μπόρεσε να σπουδάση Θεολογία.

Κάποτε, όταν σαν ώριμος ιεροκήρυξ άπλωνε τη δράση του σε όλη την Αιτωλοακαρνανία, έλαβε ένα τηλεφώνημα, που του γνωστοποιούσε ότι η ευεργέτιδά του βρισκόταν στα τελευταία της και τον καλούσε για να την κοινωνήση. Αμέσως ο π. Βενέδικτος πήρε ένα ταξί και έσπευσε στην Πάτρα, στο σπίτι της. Φθάνοντας όμως στις σκάλες, συναντά έναν ιεροδιάκονο που πήγε προηγουμένως να την κοινωνήση και κείνη τη στιγμή έφευγε.

– Την κοινώνησες; τον ρωτά.
– Δεν πρόλαβα, πάτερ. Απέθανε!…
– Έλα μαζί μου.
Μπήκαν μαζί στο δωμάτιο της νεκρής. Ήταν γεμάτο από ευλαβείς χριστιανούς. Λέει ο π. Βενέδικτος:
– Γονατίστε όλοι και προσευχηθείτε!
 Γονατίζει και ο ίδιος… Ύστερα με το δεξί του χέρι πιάνει το χέρι της και με το αριστερό αγγίζει το μέτωπό της, και της φωνάζει:
– Μελπομένη… Μελπομένη… Ο Βενέδικτος είμαι. Ήρθα να σε κοινωνήσω.

Νομοσχέδιο προώθησης ἀναδοχῆς παιδιῶν ἀπό ὁμόφυλα «ζευγάρια» –Ἕνα νοσηρό κι ἐπικίνδυνο κοινωνικό ‘πείραμα’! (Χρῆστος Μπονατάκης)

Εννοείται βέβαια, ότι το δικαίωμα στον αυτοπροσδιορισμό και τη διαφορετικότητα οφείλει με κάθε τρόπο να διασφαλίζεται, αποκλειόμενης φυσικά κάθε στοχοποιημένης σωματικής ή ψυχολογικής βίας· αντίληψη άλλωστε, που είναι ανάγκη να ενσταλάζεται συστηματικά στους νέους, στα πλαίσια της δημόσιας ή ιδιωτικής παιδείας.
Όμως, στο όνομα του οφειλόμενου προς όλους σεβασμού και αγάπης, δεν μπορεί να εκβιάζεται η κατάφαση ή η ανοχή απέναντι σε οποιεσδήποτε ενέργειες και επιδιώξεις· ή μια ατομική υπόθεση όπως είναι η ομοφυλοφιλία (ή και άλλες …‘φιλίες’. βλ. Ευρώπη) αφενός να προωθείται και να προβάλλεται ως εξ’ ίσου φυσιολογικό σεξουαλικό πρότυπο και μάλιστα, ως ισότιμο οικογενειακό πρότυπο(!), αφετέρου ως τέτοιο, να αναβιβάζεται απροϋπόθετα σε θεσμό.
Αναφορικά με την ‘αναδυόμενη’ -και προθύμως υπό των ΜΜΕ προβαλλόμενη-  ‘Ιδεολογία’ περί ίσης δήθεν ικανότητας ανατροφής παιδιών από ετερόφυλα και ομόφυλα ‘ζευγάρια’, εύστοχες παρατηρήσεις διετυπώθησαν στη Βουλή από βουλευτή του ΚΚΕ κατά τη συζήτηση του -περί επέκτασης συμφώνου συμβιώσεως στα ομόφυλα ‘ζευγάρια’- νομοσχεδίου. Ο κ. Γκιόκας μεταξύ άλλων επεσήμανε ότι:
«Στη συμβίωση των ομόφυλων ζευγαριών, αντικειμενικά το παιδί έχει παραποιημένη αντίληψη αυτής της βιολογικής σχέσης (ενν. σεξουαλικής σχέσης άντρα- γυναίκα, από την οποία συνίσταται μια οικογένεια και διά της οποίας προκύπτει βιολογικά το ίδιο το παιδί), αλλοιώνεται από τα βιώματά του. Το ανδρικό-πατρικό και το γυναικείο-μητρικό πρότυπο έχει τα δικά τουχαρακτηριστικά, που πηγάζουν από τη ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ του ανθρώπινου είδους και είναι απαραίτητα για την ομαλή ψυχοσωματική και κοινωνική ανάπτυξη του παιδιού».
Χαρακτηριστική επ’ αυτού είναι η περίπτωση της Dawn Stefanowicz (ακτιβίστρια πλέον για τα δικαιώματα του παιδιού!), η οποία σε βιβλίο της μεταξύ άλλων αποκαλύπτει: «Πολλοί από εμάς παλεύουμε με την δική μας σεξουαλικότητα και την αίσθηση του φύλου, λόγω των επιδράσεων στα οικιακά περιβάλλοντα που μεγαλώνουμε».¹
Γενικότερα δε, από τις λίγες περιπτώσεις όπου άτομα μεγάλωσαν σε ομόφυλες «οικογένειες» και μίλησαν (ως ενήλικοι πλέον, όπως απαιτείται για έγκυρη αποτίμηση) για την «εμπειρία» και τις συνέπειες στη ζωή τους, προκύπτουν σοβαρότατες ενστάσεις ως προς τους κινδύνους και τις τραγικές επιπτώσεις ενός τέτοιου εγχειρήματος.

Κυριακή τῆς Σαμαρείτιδος, Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, μέρος τρίτο

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ, μέρος γ΄

ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ, ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ,

ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ, ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΜΕ ΤΗ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΑ [Μέρος Τρίτο: υπομνηματισμός των χωρίων Ιω.4,21-27]

(επιλεγμένα αποσπάσματα από την ομιλία ΛΓ΄που εμπεριέχεται στο Υπόμνημα του Ιερού Χρυσοστόμου στο Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο)

«Λέγει αὐτῇ ὁ Ἰησοῦς· γύναι, πίστευσόν μοι ὅτι ἔρχεται ὥρα ὅτε οὔτε ἐν τῷ ὄρει τούτῳ οὔτε ἐν Ἱεροσολύμοις προσκυνήσετε τῷ πατρί· ὑμεῖς προσκυνεῖτε ὃ οὐκ οἴδατε, ἡμεῖς προσκυνοῦμεν ὃ οἴδαμεν· ὅτι ἡ σωτηρία ἐκ τῶν Ἰουδαίων ἐστίν. (:πίστεψέ με, γυναίκα, ότι έρχεται πολύ σύντομα καιρός, που ούτε στο όρος τούτο, ούτε στα Ιεροσόλυμα μόνο θα λατρέψετε τον ουράνιο Πατέρα. Εσείς οι Σαμαρείτες, που έχετε απορρίψει τα περισσότερα βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης, προσκυνείτε εκείνο, το οποίο πολύ λίγο γνωρίζετε. Εμείς οι Ιουδαίοι προσκυνούμε εκείνο που περισσότερο από εσάς και από τους άλλους λαούς γνωρίζουμε. Διότι ο Μεσσίας, ο οποίος θα δώσει τη σωτηρία σε όλους τους λαούς, προέρχεται από τους Ιουδαίους.)»[Ιω.4,21-22].

Σε κάθε περίπτωση, αγαπητοί μου, χρειαζόμαστε την πίστη, τη μητέρα των αγαθών και το φάρμακο της σωτηρίας. Χωρίς αυτήν δεν είναι δυνατόν να κατανοηθεί κανένα από τα μεγάλα δόγματα. Αλλά μοιάζουν με εκείνους οι οποίοι επιχειρούν να διαπλεύσουν ένα πέλαγος χωρίς πλοίο. Αυτοί για λίγο χρονικό διάστημα μπορούν να κολυμπούν χρησιμοποιώντας συγχρόνως χέρια και πόδια. Όταν όμως προχωρήσουν περισσότερο, γρήγορα καταποντίζονται από τα κύματα. Κατά όμοιο τρόπο, και όσοι στηρίζονται στη δική τους νοητική δύναμη και τους δικούς τους συλλογισμούς, προτού να μάθουν κάτι, υφίστανται ναυάγιο. Όπως και ο Απόστολος Παύλος λέγει: «Ταύτην τὴν παραγγελίαν παρατίθεμαί σοι, τέκνον Τιμόθεε, κατὰ τὰς προαγούσας ἐπὶ σὲ προφητείας, ἵνα στρατεύῃ ἐν αὐταῖς τὴν καλὴν στρατείαν, ἔχων πίστιν καὶ ἀγαθὴν συνείδησιν, ἥν τινες ἀπωσάμενοι περὶ τὴν πίστιν ἐναυάγησαν(:αυτήν την παραγγελία σού παραθέτω, τέκνο μου Τιμόθεε, σύμφωνα με τις προηγούμενες προφητείες για σένα, για να στρατεύεσαι με αυτές στην καλή εκστρατεία, έχοντας πίστη και αγαθή συνείδηση, την οποία μερικοί απώθησαν και ναυάγησαν ως προς την πίστη.)»[Α΄ Τιμοθ. 1,19-20].

Κυριακή τῆς Σαμαρείτιδος

  Την πέμπτη Κυριακή από το Πάσχα εορτάζουμε την εορτή της Σαμαρείτιδος.

Επειδή σ’ αυτήν ο Χριστός ολοφάνερα είπε τον εαυτό Του Μεσσία –στα ελληνικά Χριστό, δηλαδή χρισμένο ή αλειμμένο–, γι’ αυτό νομίζω ότι η παρούσα εορτή τοποθετήθηκε στην εβδομάδα της Μεσοπεντηκοστής· επίσης, επειδή την προηγούμενη Κυριακή θαυματούργησε στην Κολυμβήθρα, και σ’ αυτήν, στο πηγάδι του Ιακώβ.

Ο τόπος αυτός ήταν εξαίρετος, και επειδή ήταν κοντά το όρος Σομώρ, υπήρχαν πολλές πόλεις Σαμαρειτών. Ο Χριστός πήγε σε μια απ’ αυτές, τη Σιχάρ, στην οποία είχε κατοικήσει ο πατριάρχης Ιακώβ, όπου και άνοιξε αυτό το πηγάδι και το χάρισε στον γιο του Ιωσήφ.

(Παλιά στο όρος αυτό δεν κατοικούσαν Σαμαρείτες αλλά Ισραηλίτες. Επειδή όμως έσφαλαν στον Θεό, ήρθαν και τους κατέκτησαν οι Ασσύριοι. Ο βασιλιάς των Ασσυρίων αργότερα τους έστειλε στη Βαβυλώνα και στον τόπο εκείνο εγκατέστησε διάφορα έθνη. Ο Θεός όμως έστειλε λιοντάρια σ’ εκείνους τους αλλόφυλους. Όταν το έμαθε ο βασιλιάς, τους έστειλε έναν ιερέα από τους αιχμάλωτους Ιουδαίους να τους διδάξει, και αυτοί αμέσως εγκατέλειψαν τα είδωλα, αλλά δέχτηκαν μόνο τα βιβλία του Μωυσή απορρίπτοντας τα των προφητών και τα υπόλοιπα της Γραφής. Ονομάζονταν Σαμαρείτες, από το όρος Σομώρ, και οι Εβραίοι που γύρισαν από την αιχμαλωσία τούς αποστρέφονταν ως κατά το ήμισυ Ιουδαίους και δεν συνέτρωγαν με αυτούς.)

Ήρθε λοιπόν ο Χριστός στη Σιχάρ, στο πηγάδι, και κάθισε, κουρασμένος από την οδοιπορία, ενώ οι μαθητές πήγαν στην πόλη για να αγοράσουν τρόφιμα. Ήρθε τότε μια γυναίκα από τη Σαμάρεια, για να πάρει νερό, και ο Ιησούς της ζήτησε να Του δώσει νερό να πιεί. Εκείνη, καταλαβαίνοντας από την ομιλία και την ενδυμασία Του ότι είναι Ιουδαίος, Του θύμισε ότι οι Ιουδαίοι αποφεύγουν κάθε επικοινωνία με τους Σαμαρείτες.

Ο Ιησούς της μίλησε τότε υψηλότερα λέγοντας για το πνευματικό νερό, που είναι άφθονο και καθαρτικό –διότι το Πνεύμα πάντοτε μοιάζει με το νερό και με τη φωτιά.

Ἡ Μεσοπεντηκοστή

  Συναξάρι Πεντηκοσταρίου

Την Τετάρτη μετά από την Κυριακή του Παραλύτου εορτάζουμε την εορτή της Μεσοπεντηκοστής.

Την εορτή αυτή την εορτάζουμε για την τιμή των δύο μεγάλων εορτών, εννοώ του Πάσχα και της Πεντηκοστής, επειδή αυτή τις ενώνει και τις συνδέει. Έγινε δε ως εξής.

Μετά που ο Χριστός έκανε το μέγα θαύμα στον παράλυτο, οι Ιουδαίοι, σκανδαλισμένοι δήθεν για την κατάλυση του Σαββάτου –διότι έγινε το Σάββατο– ζητούσαν να Τον θανατώσουν. Ανεχώρησε λοιπόν για τη Γαλιλαία, και όντας στην εκεί ορεινή περιοχή έκανε το θαύμα των πέντε άρτων και των δύο ψαριών, τρέφοντας πέντε χιλιάδες, χωρίς να υπολογίζονται οι γυναίκες και τα παιδιά.

Στη συνέχεια, όταν έφτασε η εορτή της Σκηνοπηγίας, η οποία είναι μεγάλη εορτή για τους Ιουδαίους, ο Χριστός ανέβηκε στα Ιεροσόλυμα και περπατούσε κρυφά. Κατά το μέσο όμως της εορτής ανέβηκε στον Ναό και δίδασκε, και όλοι έμειναν έκπληκτοι από τη διδαχή του. Με φθόνο λοιπόν έλεγαν: «Πώς αυτός ξέρει γράμματα χωρίς να έχει σπουδάσει;» Αυτός βέβαια γνώριζε, διότι ως νέος Αδάμ ήταν, όπως ο πρωτόπλαστος, γεμάτος από κάθε σοφία, αλλά επίσης και ως Θεός.

Όλοι λοιπόν δυσανασχετούσαν και έτοιμοι ήταν να Τον θανατώσουν. Και ο Χριστός, ελέγχοντάς τους για την προσποιητή υπεράσπιση του Σαββάτου, έλεγε: «Γιατί θέλετε να με σκοτώσετε; Αν μάχεστε υπέρ του Νόμου, γιατί θυμώνετε μ’ εμένα, επειδή θεράπευσα άνθρωπο το Σάββατο; Αφού και ο Μωυσής νομοθετεί να το καταλύετε όταν πρόκειται για την περιτομή».

Ηχητικό Αγιολόγιο 6 Μαίου

Ακούστε το βίο των Αγίων της Ορθοδοξίας που εορτάζουν σήμερα 6 Μαΐου


Για να κατεβάσετε και να αποθηκεύσετε την ομιλία σε mp3 πατήστε ΕΔΩ (δεξί κλίκ αποθήκευση ως, ή αποθήκευση δεσμού ως)

Ἡ εὐλογία ἑνός ἁγίου...

Μιά φορά ο Άγιος μπήκε στο Ναό Σιόνι. Όταν τον είδαν, γονάτισαν και παρακαλούσαν να τους ευλογήσει. Γονάτισε  κι εκείνος λέγοντάς τους:

- Εγώ, πώς να σας ευλογήσω,  που είμαι αμαρτωλός; Ο Κύριος να σας ευλογήσει.

6 Μαΐου. ♰ ΚΥΡΙΑΚΗ Ε΄ ΑΠΟ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ. Ἡ τῆς Σαμαρείτιδος ἑορτή. Ἁγιογραφικό ἀνάγνωσμα.

ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ - Κυρ. ε΄ Πράξ. (Πρξ. ια΄ 19 - 30).

Πραξ. 11,19       Οἱ μὲν οὖν διασπαρέντες ἀπὸ τῆς θλίψεως τῆς γενομένης ἐπὶ Στεφάνῳ διῆλθον ἕως Φοινίκης καὶ Κύπρου καὶ Ἀντιοχείας, μηδενὶ λαλοῦντες τὸν λόγον εἰ μὴ μόνον Ἰουδαίοις.

Πραξ. 11,19              Προηγουμένως οι Χριστιανοί, που είχαν διασκορπισθή, ένεκα του διωγμού εξ αιτίας του Στεφάνου, επέρασαν έως την Φοινίκην και την Κυπρον και την Αντιόχειαν και δεν εκήρυτταν τον λόγον του Θεού, παρά μόνον στους Ιουδαίους, επειδή δεν είχαν εννοήσει ακόμη ότι το Ευαγγέλιον προωρίζετο και δια τους εθνικούς.