Ἁμαρτία καί μετάνοια κατά τούς Ἁγίους Πατέρες Ι΄ μέρος Ἀρχιμ Σάββα Ἁγιορείτου

Ἁμαρτία καί μετάνοια κατά τούς Ἁγίους Πατέρες Ι΄ μέρος 12 7 2019 Ἀρχιμ Σάββα Ἁγιορείτου

Ἀόρατος Πόλεμος Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου. Περί διορθώσεως τῶν ἐξωτερικῶν αἰσθήσεων. Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης

Π Σάββας 2008 03 20 ΑΟΡΑΤΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΠΕΡΙ ΔΙΟΡΘΩΣΕΩΣ ΤΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΑΙΣΘΗΣΕΩΝ 4
https://www.youtube.com/watch?v=f8-Z3N7VjlM

Πῶς μποροῦμε νά βοηθήσουμε τούς κεκοιμημένους μας, Ἀρχιμ Σάββα Ἁγιορείτου

Ἀπόσπασμα ὁμιλίας Ἱ.Μ. Ἁγίας Τριάδος Ἐδέσσης, http://hristospanagia3.blogspot.com, http://hristospanagia.gr καί τό νέο ἱστολόγιο http://agiapsychanalysi.blogspot.com

Κυριακή Α Ματθαίου. Ἑρμηνεία τῆς Ἀποστολικῆς περικοπῆς ἀπό τόν Ἱερό Χρυσόστομο.Μέρος Τρίτο

ΚΥΡΙΑΚΗ Α΄ΜΑΤΘΑΙΟΥ [:Εβρ. 11,32- 12,2] 

ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΠΕΡΙΚΟΠΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΕΡΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ 

[Μέρος τρίτο: υπομνηματισμός των εδαφίων Εβρ.12,1-3] 

«Τοιγαροῦν καὶ ἡμεῖς, τοσοῦτον ἔχοντες περικείμενον ἡμῖν νέφος μαρτύρων, ὄγκον ἀποθέμενοι πάντα καὶ τὴν εὐπερίστατον ἁμαρτίαν, δι᾿ ὑπομονῆς τρέχωμεν τὸν προκείμενον ἡμῖν ἀγῶνα(:έχοντας λοιπόν κι εμείς τριγύρω μας ένα τόσο μεγάλο και πυκνό σύννεφο αγίων ανθρώπων που μαρτύρησαν για την αλήθεια της πίστεως, ας πετάξουμε από πάνω μας κάθε φορτίο βιοτικών πραγμάτων και φροντίδων, επιπλέον μάλιστα και την αμαρτία, στην οποία εύκολα κανείς παρασύρεται. Και ας τρέχουμε με υπομονή τον αγώνα που προβάλλει μπροστά μας)»[Εβρ.12,1]. 

Ποια είναι τα φορτία των βιοτικών πραγμάτων και φροντίδων που λέγει εδώ ο απόστολος; Εννοεί τον ύπνο, την αμέλεια, τους τιποτένιους λογισμούς, όλα τα ανθρώπινα· «καὶ τὴν εὐπερίστατον ἁμαρτίαν(:και την αμαρτία στην οποία εύκολα παρασύρεται κανείς)». «Εὐπερίστατον», δηλαδή, αυτήν που εύκολα μας παρασύρει και μας καταβάλει ή αυτήν που εύκολα θα αντιμετωπιστεί από εμάς και θα αποφευχθεί· αλλά μάλλον αυτό εννοεί· διότι είναι εύκολο, εάν θέλουμε, να νικήσουμε την αμαρτία. «Δι᾿ ὑπομονῆς(:με υπομονή)», λέγει, «τρέχωμεν τὸν προκείμενον ἡμῖν ἀγῶνα (:ας τρέχουμε τον αγώνα που προβάλει μπροστά μας)». Δεν είπε «ας πυγμαχούμε», ούτε «ας παλεύουμε», ούτε «ας πολεμούμε», αλλά αυτό που ήταν ευκολότερο από όλα, το αγώνισμα του δρόμου, αυτό ανέφερε. Ούτε είπε, «ας είμαστε οι πρώτοι στον αγώνα», αλλά «ας δείχνουμε υπομονή όσο διεξάγουμε αυτόν, να μην παραλύσουμε». «Ας τρέχουμε», λέγει «τον αγώνα που βρίσκεται μπροστά μας με υπομονή». 

Έπειτα παρουσιάζει το σπουδαιότερο μέρος της παρακλήσεως, στο οποίο και πρώτο και τελευταίο τοποθετεί τον Χριστό: «ἀφορῶντες εἰς τὸν τῆς πίστεως ἀρχηγὸν καὶ τελειωτὴν Ἰησοῦν(:και πουθενά αλλού ας μη στρέφουμε τα βλέμματά μας και την προσοχή μας παρά μόνο στον Ιησού, που είναι ο αρχηγός και ο θεμελιωτής της πίστεώς μας και μας τελειοποιεί σε αυτήν)»[Εβρ.12,2], λέγει· πράγμα που και ο ίδιος ο Χριστός έλεγε συνεχώς στους μαθητές Του: «ἀρκετὸν τῷ μαθητῇ ἵνα γένηται ὡς ὁ διδάσκαλος αὐτοῦ, καὶ τῷ δούλῳ ὡς ὁ κύριος αὐτοῦ.

Στήν πνευματική ζωή δέν ὑπάρχει «κοντά» καί «μακριά»

Γέροντα, στενοχωριέμαι που ήρθε η μέρα να φύγετε πάλι από κοντά μας.

–Στην πνευματική ζωή δεν υπάρχει «κοντά» και «μακριά». Την αγάπη του Χριστού δεν την χωρίζουν αποστάσεις, γιατί ο Χριστός με την δική Του αγάπη καταργεί τις αποστάσεις. Επομένως, είτε κοντά είτε μακριά βρίσκεται κανείς, νιώθει πάντα κοντά, όταν είναι κοντά στον Χριστό και συνδέεται με τον άλλον αδελφικά με αγάπη Χριστού.

Δοξολογώ τον Θεό που η αγάπη μου είναι τέτοιου είδους, πνευματική, αγγελική, οπότε οι αποστάσεις καταργούνται και η επαφή θα υπάρχει μαζί σας και σ’ αυτήν την ζωή από μακριά και στην άλλη που είναι ακόμη πιο μακριά, γιατί και εκείνη η απόσταση θα είναι πολύ κοντινή, αφού μας ενώνει η Αγάπη, ο Χριστός.Ο Χριστός με την αγάπη καταργεί τις αποστάσεις»

–Γέροντα, πώς επικοινωνούν πνευματικά από μακριά οι άνθρωποι;

–Γράφουν κανένα γράμμα ή με ασύρματο ή με σήματα μορς!…

–Δηλαδή, Γέροντα;

11 Ἰουνίου. Τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων Βαρθολομαίου καί Βαρνάβα. Ἁγιογραφικό ἀνάγνωσμα.

Ἀποστολικό ἀνάγνωσμα. Τῶν ἁγίων. Κυρ. ε΄ Πράξ. (Πρξ. ια΄ 19-30).

¹⁹ Οἱ μὲν οὖν διασπαρέντες ἀπὸ τῆς θλίψεως τῆς γενομένης ἐπὶ Στεφάνῳ διῆλθον ἕως Φοινίκης καὶ Κύπρου καὶ Ἀντιοχείας, μηδενὶ λαλοῦντες τὸν λόγον εἰ μὴ μόνον Ἰουδαίοις.

Ἅγιος Ἀριστοκλῆς: «Ἡ Ἀμερική θά ταΐσει ὅλο τόν κόσμο ἀλλά στό τέλος θά καταρρεύσει…»

*O Όσιος Αριστοκλής ο Αθωνίτης ήταν ένας από τους σημαντικότερους μοναχούς της Ρωσίας. Τον Γέροντα Αριστοκλή της Μόσχας κοσμούσαν τα χαρίσματα της προοράσεως και της θαυματουργίας, με τα οποία βοήθησε πολλές ψυχές…

¨Η Αμερική θα ταΐσει όλο τον κόσμο αλλά στο τέλος θα καταρρεύσει…Είπε και άλλα θαυμαστά ο Άγιος Αριστοκλής όπως: ¨Η Γαλλία δεν θα είναι τίποτα.

Η Ιταλία θα υποφέρει από φυσικές καταστροφές. Η Βρετανία θα χάσει την Αυτοκρατορία της και όλες τις αποικίες της, και θα φθάσει σχεδόν μέχρι την ολική καταστροφή, αλλά θα σωθεί από τις προσευχές ενθρονισμένων γυναικών. Η Αμερική θα ταΐσει όλο τον κόσμο αλλά στο τέλος θα καταρρεύσει…

Η Ρωσία θα είναι ελεύθερη και από τους πιστούς της θα προχωρήσει μπροστά και θα στρέψει πολλά από τα έθνη προς τον Θεό.»

Ο Άγιος Αριστοκλής, κατά κόσμον Αλέξιος του Αλεξίου Αμβρόσιφ γεννήθηκε το 1846 στο Ορενμπούργκ των Ουραλίων. Μετά τον θάνατο της συζύγου του, το 1876, αναχώρησε για το Άγιον Όρος του Άθω, και εισήλθε στη μονή του Αγίου Παντελεήμονος.

Στις 12 Μαρτίου 1880 εκάρη μοναχός κι έλαβε τ’ όνομα Αριστοκλής. Το 1884 χειροτονήθηκε διάκονος και πρεσβύτερος και το 1886 εκάρη μεγαλόσχημος μοναχός. Το 1887 απεστάλη στο μετόχι της μονής του στη Μόσχα, όπου εφάνη νέος κτήτορας και υπήρξε πνευματικός πατέρας πολλών ψυχών. Η παραμονή του στο μετόχι από το 1891-1894 δημιούργησε γύρω του ένα σπουδαίο πνευματικό έργο. Από το 1895-1909 επέστρεψε στη μονή του. Από το 1909-1918 μετέβη και παρέμεινε πάλι στο μετόχι της Μόσχας.

Ὅταν θά ἔρθει ἡ στιγμή τοῦ διωγμοῦ τῶν Ὀρθοδόξων..."

Τα γνωρίσματα του Ορθόδοξου κληρικού

Αγαπητοί, πρέπει να ομολογήσουμε μία πικρά αλήθεια. 

Οι πιστοί, που αγωνίζονται για να κρατήσουν την Ορθοδοξία, είναι ολίγοι!

Το ρεύμα το μεγάλο και το απέραντο είναι εκείνο που σιγά – σιγά έχουν απομακρυνθεί από την Ορθόδοξο πίστη!

Θα πω ένα λόγο, που ποτέ δεν τον είπα. 

Θα τον πείτε εγωιστικό, αλλά σας δίνω μια ζυγαριά, για να ζυγίσετε παπάδες, δεσποτάδες και όλο τον κλήρο και όλους τους θεολόγους.

Η ζυγαριά αυτή ποια είναι; 

Ποιο είναι το γνώρισμα του παπά; 

Να μαζεύει πρόσφορα; 

Να κάνει ωραίες ακολουθίες; 

Να κηρύττει χαριτωμένα και να χρηστολογεί από του άμβωνος και να δακρύζουν τα μάτια μερικών δεσποιναρίων για τους στοχαστικούς του λογισμούς; 

Ποιο είναι το γνώρισμα του παπά και του δεσπότη σ’ αυτά τα δύσκολα χρόνια;

Το γνώρισμα του δεσπότη και του παπά είναι η μαχητικότης, η παρρησία!

Είναι εκείνο που είπε ο απόστολος Παύλος, ότι «Οι θέλοντες ευσεβώς ζην εν Χριστώ Ιησού διωχθήσονται»!

Αν δείτε παπά, αν δείτε θεολόγο, αν δείτε μητροπολίτη και αρχιεπίσκοπο, ΠΟΥ ΔΕΝ ΔΙΩΚΕΤΑΙ, αλλά απολαύει της αγάπης και της εκτιμήσεως όλων, τότε έχει εφαρμογή ο λόγος του Χριστού 

«Ουαί όταν καλώς υμάς είπωσι πάντες οι άνθρωποι», να ξέρετε πολύ καλά ότι αυτός ΔΕΝ βαδίζει καλώς!

Ή αν λέγεται Ορθόδοξος και δεν θέλει να αντιμετωπίσει το ρεύμα, την χιονοστιβάδα αυτή που κατέρχεται για να διαλύσει τον κόσμο!

Ο παπάς ο Ορθόδοξος πάει κόντρα με τα ρεύματα!

Ο Μέγας Αθανάσιος ένας ήτο, αλλά κράτησε στους ώμους του ως Άτλας ολόκληρη την Ορθοδοξία. 

Ο Μάρκος ο Ευγενικός ένας ήτο, αλλά κράτησε στα χέρια του ολόκληρη την Ορθοδοξία!

Ο ιερός Φώτιος τα ίδια!

Ολίγοι είναι, αλλά δεν νικάει με τα νούμερα, νικάει με την πίστη!

«Βλέπετε μή τις ὑμᾶς πλανήσῃ»! Ἡ περιφρονημένη ἐντολή τῆς προσοχῆς.

Ιωάννης Λίτινας

Πολλές φορές, στην εκκλησιαστική μας ζωή, γίναμε ακροατές θερμότατων κηρυγμάτων για την αρετή της αγάπης, της ταπείνωσης, της προσευχής, της ελεημοσύνης, της πραότητος και άλλων πνευματικών δωρεών με τα οποία ο πιστός αγωνίζεται «ἄχρις οὗ μορφωθῇ Χριστὸς»i εντός του.

Αναλογιζόμαστε όμως και προσπαθούμε να ανακαλέσουμε στη μνήμη μας κάποιο κήρυγμα από τους σύγχρονους ποιμένες, κάποια διδασκαλία για την αρετή της προσοχής, και μάλιστα της προσοχής εκείνης έναντι ανθρώπων, λόγων και πράξεων που μπορούν να μας πλανήσουν, να μας νοθεύσουν την πίστη, να μας καταστήσουν συνενόχους στην ασέβεια ιερών και οσίων, να μας μετατρέψουν σε χλιαρούς, αδιάφορους και ακάρπους οπαδούς, υπεύθυνους αφορισμών και αναθεμάτων. Δυσκολευόμαστε. Τα κηρύγματα αυτά βρίσκονται στα βάθη δεκαετιών, διεσωσμένα σε αρχεία ήχου και εικόνας, από τότε που ακόμα ο άμβωνας κρατείτο ζωντανός από διαπρύσιους κήρυκες του Λόγου.

Κι όμως, το κέλευσμα αυτό του Χριστού μας μαρτυρείται στην Καινή Διαθήκη σε άμεση προστακτική «βλέπετε» και «προσέχετε» περισσότερες φορές από το «ἀγαπᾶτε»! Αν υπολογιστούν δε μαζί οι μαρτυρίες της, ως «γρηγορεῖτε» και «ὁρᾶτε», τότε μιλούμε για εντολή που η άγνοιά της είναι αδικαιολόγητη τόσο από τους ποιμένες, όσο και από τους ποιμαινομένους.

Οι Άγιοι Πατέρες έδωσαν στην προσοχή την πρέπουσα τιμή, διδάσκοντας περί αυτής και η Εκκλησία πρεπόντως διεφύλαξε τις διδαχές τους ως πολύτιμο θησαυρό. Ίσως επειδή η προσοχή είναι μυστική έκφραση της εν Χριστώ αγάπης, θέλησε το Άγιον Πνεύμα να φανερώσει εμφατικότερα την αξία της με την συχνή επανάληψη στο ευαγγέλιο και τους λόγους των Αγίων.

Άραγε, εάν υποθέσουμε ότι το ευαγγέλιο χανόταν σήμερα, θα διασώζετο αυτή η τόσο σημαντική εντολή στα χείλη των κηρύκων;

Κυριακή Α Ματθαίου. Ἑρμηνεία τῆς Ἀποστολικῆς περικοπῆς ἀπό τόν Ἱερό Χρυσόστομο.Μέρος Δεύτερο

ΚΥΡΙΑΚΗ Α΄ΜΑΤΘΑΙΟΥ [:Εβρ. 11, 32-40 και 12,1-3] 

ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΠΕΡΙΚΟΠΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΕΡΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ 

[Μέρος δεύτερο: υπομνηματισμός των εδαφίων Εβρ.11,37-40] 

«Περιῆλθον ἐν μηλωταῖς, ἐν αἰγείοις δέρμασιν, ὑστερούμενοι, θλιβόμενοι, κακουχούμενοι, ὧν οὐκ ἦν ἄξιος ὁ κόσμος, ἐν ἐρημίαις πλανώμενοι καὶ ὄρεσι καὶ σπηλαίοις καὶ ταῖς ὀπαῖς τῆς γῆς(:φορούσαν για ρούχα προβιές και γιδοδέρματα, ζώντας μέσα σε στερήσεις, θλίψεις και κακοπάθειες. Ολόκληρος ο κόσμος δεν άξιζε όσο οι άγιοι αυτοί άνδρες, και ούτε μπορούσε να συγκριθεί με αυτούς. Περιπλανιόνταν σε ερημιές και σε βουνά, σε σπηλιές και σε τρύπες της γης)»[Εβρ.11,37]. 

Πάντοτε βέβαια, κυρίως όμως όταν σκέπτομαι τα κατορθώματα των αγίων, τότε μου έρχεται να ξεχνώ όλα τα δικά μου, διότι ούτε στο όνειρό μας δεν γνωρίσαμε αυτά που εκείνοι οι άνδρες πέρασαν σε όλη τους τη ζωή, και αυτά δεν ήταν τιμωρία για τα αμαρτήματά τους, αλλά, αν και σημείωναν πάντοτε κατορθώματα, όμως πάντοτε αντιμετώπιζαν θλίψεις. Πράγματι, σκέψου τον Ηλία, στον οποίο αναφέρεται ο λόγος σήμερα· διότι γι’ αυτόν το λέγει αυτό εδώ, το «φορούσαν προβιές» και τελειώνει σε αυτόν τα παραδείγματα χωρίς να αφήσει ούτε αυτό που τους ήταν γνωστό. Και αφού αναφέρθηκε στους αποστόλους, ότι υπέστησαν τον θάνατο με μάχαιρα, ότι λιθοβολήθηκαν, επανέρχεται πάλι στον Ηλία, που έπαθε τα ίδια με αυτούς. Επειδή δηλαδή ήταν φυσικό να μην έχουν ακόμη αυτοί τόση μεγάλη ιδέα για τους αποστόλους, από αυτόν που αναλήφθηκε και υπερβολικά θαυμάστηκε, δηλαδή τον προφήτη Ηλία, φέρνει την παρηγοριά και την παράκληση. 

«Φορούσαν», λέγει, «δέρματα προβάτων και δέρματα γιδιών, γεμάτοι στερήσεις, θλίψεις και κακοπαθήματα, και όλων αυτών δεν ήταν άξιος ο κόσμος αυτός». Ούτε ένδυμα είχαν, λέγει, να ντυθούν, εξαιτίας των υπερβολικών θλίψεων, ούτε πόλη, ούτε σπίτι, ούτε κατάλυμα· αυτό ακριβώς που ο Χριστός έλεγε: «αἱ ἀλώπεκες φωλεοὺς ἔχουσι καὶ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ κατασκηνώσεις, ὁ δὲ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἔχει ποῦ τὴν κεφαλὴν κλίνῃ(:οι αλεπούδες έχουν τρύπες που τις χρησιμοποιούν ως φωλιές, και τα πουλιά του ουρανού έχουν μέρη για να κουρνιάζουν, ενώ ο υιός του ανθρώπου (δηλαδή εγώ που γεννήθηκα από την Παρθένο και είμαι ο κατεξοχήν άνθρωπος γνωστός από τις υποσχέσεις του Θεού στον Αδάμ, και ως Μεσσίας πρόκειται να έλθω πάλι Κριτής ένδοξος πάνω στις νεφέλες του ουρανού) δεν έχει ούτε πού να ακουμπήσει το κεφάλι του. Μην περιμένεις λοιπόν κι εσύ να έχεις σωματικές ανέσεις και αναπαύσεις, αλλά πάρε τις αποφάσεις σου γνωρίζοντας από πριν ότι η ζωή των ακολούθων μου είναι γεμάτη από στερήσεις και θυσίες, όπως η δική μου)» [Ματθ.8,20]. 

Ὁ διάβολος βάζει σέ κάθε ἄνθρωπο, τίς ἐξῆς τρεῖς παγίδες...

Ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος λέει, ότι ο διάβολος βάζει σε κάθε άνθρωπο, τις εξής 3 παγίδες - λάκκους, με σκοπό να τον εξαπατήσει: 

α) Εμποδίζει τους ανθρώπους να κάνουν το σωστό π.χ. να πάνε στην Εκκλησία και να συμμετέχουν στα Μυστήρια Της. Ο διάβολος τους βάζει να κρίνουν τους παππάδες και τους πιστούς, βρίσκοντας τα κουσούρια και τα ελαττώματά τους. Άλλους πάλι τους κρατά μακριά από την Εκκλησία με τη σάρκα, άλλους με το μεθύσι, άλλους με τον τζόγο κ.ά. Ορισμένοι όμως ξεφεύγουν, από την απ' αυτήν πρώτη παγίδα, οπότε ο διάβολος επιστρατεύει μια δεύτερη παγίδα. 

β) Επιτρέπει τους ανθρώπους να κάνουν το σωστό, να πηγαίνουν στην Εκκλησία, αλλά να το κάνουν με το δικό τους βολικό τρόπο. Περιμένουν να χτυπήσει η τρίτη καμπάνα να πάνε στην Εκκλησία, ανάβουν ένα κερί και νομίζουν ότι εκκλησιαστήκανε. Άλλοι πάλι Κοινωνούν, χωρίς να έχουν εξομολογηθεί κ.ά... Ορισμένοι όμως, έχουν ξεφύγει και από αυτήν την παγίδα, οπότε ο διάβολος τους θέτει μια τρίτη παγίδα. 

Καὶ τότε ἀρχίζουμε ν’ ἀποκτᾶμε τὴν ἀληθινὴ ταπείνωση...

Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, ὅταν κατοικήσει μέσα μας, μᾶς ἀποκαλύπτει ὅλη τὴν ἐσωτερική μας φτώχια καὶ ἀδυναμία. Καὶ ἀνάμεσα στὶς ἀρετές μας, προβάλλει ὅλες τὶς ἁμαρτίες μας, τὴν ἀμέλειά μας, τὴν ἀδιαφορία μας γιὰ τὴ σωτηρία τῶν ἄλλων, τὴν ἰδιοτέλειά μας ἀκόμα καὶ ἐκεῖ ποὺ φαινόμαστε μεγαλόψυχοι, τὴν παχυλὴ φιλαυτία μας ἀκόμα καὶ ἐκεῖ ποὺ ποτὲ δὲν τὴν ὑποπτευόμασταν. Κοντολογίς, τὸ Ἅγιο Πνεῦμα μας τὰ δείχνει ὅλα, ὅπως πραγματικὰ εἶναι.

Ἡ τριπλῆ μονάδα

Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος

«Πατήρ μέν ἡμῖν ῥίζα καί πηγή καλῶν·
ἐκ τοῦδε φῶς γεννητόν, Υἱός καί Λόγος,
σφράγισμ' ἀνάρχου· Πνεῦμα τ' ἄχρονος φύσις·
Θεός, Θεός μου, καί Θεός, τρισσή μονάς.
Οὐκ ἔστιν ὅς με ταῦτα κωλύσει λέγειν.»

Ρίζα ο Πατέρας και πηγή όλων των καλών·
Φως πού γεννήθηκε από Αυτόν ο Υιός και Λόγος,
σφραγίδα του άναρχου. Και άχρονη φύση το Πνεύμα.

Εἶδα χθές...

Είδα χθες στο σταθμό που ταξίδευα για την Πάτρα, ένα σύνθημα που ήταν γραμμένο και έλεγε: 

"Ένας Χριστιανός περισσότερον, ένας διάβολος ολιγότερον".


Δημήτριος Παναγόπουλος ο Ιεροκήρυξ