Monasticism.Georgios I. Mantzarides Professor of the Theological School Aristotle University of Thessaloniki

The innermost spiritual sense of Orthodox Monasticism is revealed in joyful mourning. This paradoxical phrase denotes a spiritual state in which a monk in his prayer grieves for the sins of the world and at the same time experiences the regenerating spiritual joy of Christ's forgiveness and resurrection. A monk dies in order to live, he forgets himself in order to find his real self in God, he becomes ignorant of worldly knowledge in order to attain real spiritual wisdom which is given only to the humble ones. (Ed.)
With the development of monasticism in the Church there appeared a peculiar way of life, which however did not proclaim a new morality. The Church does not have one set of moral rules for the laity and another for monks, nor does it divide the faithful into classes according to their obligations towards God. The Christian life is the same for everyone. All Christians have in common that "their being and name is from Christ" ¹. This means that the true Christian must ground his life and conduct in Christ, something which is hard to achieve in the world.

Tό ἁγιογραφικό ἀνάγνωσμα του Σαββάτου 09-02-13.

Ἡ καθημερινή μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς εἶναι ἀπαραίτητη γιά τόν Χριστιαν. Ὅπως ὁ ἄρτος γιά τό σῶμα ἔτσι καί ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ γιά τήν ψυχή ἀποτελεῖ ζωτική ἀνάγκη. Ὁ Κύριος μᾶς εἶπε ὅτι ὁ ἄνθρωπος δέν ζεῖ μόνο μέ ψωμί. ἀλλά καί μέ κάθε λόγο πού ἐκπορεύεται ἀπό τό στόμα τοῦ Θεοῦ (Ματθ. 4, 4): «Οὐκ ἐπ' ἄρτῳ μόνο ζήσεται ἄνθρωπος ἀλλ' ἐπί παντί ρήματι ἐκπορευομένῳ διά στόματος Θεοῦ». Εἴθε καθημερινά νά μελετοῦμε τό λόγο Του καί νά τρέφουμε τήν ψυχή μας μ' αὐτόν. Μαζί μέ τά Ἅγια Μυστήρια καί τόν Πνευματικό ἀγῶνα, ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ συντηρεῖ ἀναμμένη τήν λαμπάδα τῆς πίστεως μέσα μας καί μᾶς καθιστᾶ ζωντανά κυτταρα τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ, πού εἶναι ἡ Ἁγία Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας. Σύν Θεῷ θά ἀναρτῶνται τά ἀναγνώσματα πού ἔχει ὁρίσει ἡ Ἁγία Μας Ἐκκλησία νά ἀναγινώσκονται καθημερινά ἀπό τούς Χριστιανούς γιά τό 2012. Κάνετε κλίκ πάνω στήν εἰκόνα καί μεγενθύνετε γιά νά διαβάσετε τό κείμενο.

Απόστολος: Προς Κολασσαείς κεφ. α΄ 1 - 6

α΄ 1 - 6 

Ευαγγέλιον: Κατά Ματθαίον κεφ. Κδ΄ 1 - 13

Κδ΄ 1 - 13 

Ευχαριστοῦμε τήν ἀδελφότητα Θεολόγων «Ὁ Σωτήρ» γιά τήν ὁλοπρόθυμη ἄδεια χρήσης καί ἀναδημοσίευσης τοῦ κειμένου μετά τῆς συντόμου ἑρμηνείας, πού ἔχει ἐκπονήσει ὁ μακαριστός Θεολόγος Π. Τρεμπέλας.

Μοναχική ζωή, δείκτης τελειώσεως (Γ.Μαντζαρίδη)

ΜΟΝΑΧΙΚΗ ΖΩΗ ΔΕΙΚΤΗΣ ΤΕΛΕΙΩΣΕΩΣ (Γ.Μαντζαρίδη)

Με την εμφάνιση του μοναχισμού παρουσιάστηκε μια ιδιαίτερη μορφή ζωής στην Εκκλησία. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δημιουργήθηκε και νέα ηθική. Η Εκκλησία δεν έχει ιδιαίτερη ηθική για τους κοσμικούς και ιδιαίτερη για τους μοναχούς, ούτε διαφοροποιεί τις δύο αυτές κατηγορίες των πιστών ως προς τις υποχρεώσεις τους απέναντι στο Θεό. Η χριστιανική ζωή είναι κοινή για όλους. Όλοι οι Χριστιανοί έχουν ως κοινό γνώρισμα «το από Χριστού και είναι και ονομάζεσθαι»1. Η υπόσταση δηλαδή και το όνομά τους ανάγονται στο Χριστό. Αυτό σημαίνει ότι ο Χριστιανός είναι γνήσιος και αληθινός, όταν στηρίζει τη ζωή και τη διαγωγή του στο Χριστό. Η προσπάθεια όμως αυτή δυσχεραίνεται μέσα στον κόσμο.Αυτό που είναι δύσκολο στον κόσμο επιχειρείται με ιδιαίτερη φροντίδα στο μοναχισμό. Ο μοναχός επιδιώκει στην πνευματική του ζωή ο,τι οφείλει να επιδιώκει και οποιοσδήποτε πιστός: να ζει σύμφωνα με τις εντολές του Θεού. Οι βασικές αρχές του μοναχισμού συμπίπτουν ουσιαστικά με τις βασικές αρχές της ζωής όλων των πιστών. Αυτό γίνεται εμφανέστερο στην ιστορία της Εκκλησίας κατά τους πρώτους αιώνες, όταν δεν είχε ακόμα εμφανισθεί ο μοναχικός θεσμός.

Ἰωσήφ Ἡσυχαστής: Ὅταν σοι ἔλθει θυμός κλεῖσε τό στόμα σου

«Ὁ θυμὸς καθ' ἑαυτὸν εἶναι φυσικός. Ὅπως τὰ νεῦρα στὸ σῶμα. Εἶναι καὶ αὐτὸς νεῦρον ψυχῆς καὶ ὀφείλει νὰ τὸν μεταχειρίζεται ὁ καθεὶς ἐναντίον τῶν δαιμόνων, ἀνθρώπων αἱρετικῶν, καὶ παντὸς κωλύοντος ἀπὸ τὴν ὅδόν τοῦ Θεοῦ. Ἐὰν δὲ θυμώνεις κατὰ τῶν ὁμοψύχων ἀδελφῶν ἤ, ἐκτὸς ἑαυτοῦ γενόμενος, χαλᾶς τὰ ἔργα τῶν χειρῶν σου, γίνωσκε ὅτι κενοδοξίαν νοσεῖς καὶ κάμνεις παράχρησιν τοῦ νεύρου τῆς ψυχῆς. Ἁπαλλάττεσαι δὲ διὰ τῆς ἀγάπης πρὸς πάντας καὶ ἀληθοῦς ταπεινώσεως.

Διὰ τοῦτο ὅταν σοὶ ἔλθει θυμὸς κλεῖσε τὸ στόμα σου δυνατὰ καὶ μὴ ὁμιλήσεις εἰς τὸν ὑβρίζοντα ἢ ἀτιμάζοντα ἢ ἐλέγχοντα ἢ πολυειδῶς σὲ πειράζοντα ἄνευ λόγου.

Ὅποιος ἀπέκτησε τήν ἀγάπη, τρώ­γει κάθε ἡμέρα καί κάθε ὥρα τόν Χριστό

ΠΟΙΟΥΣ ΝΑ ΑΠΟΦΕΥΓΟΥΜΕ. Ό Μέγας Βασίλειος στό έργο του «Όροι κατ έπιτομήν», γράφει μεταξύ άλλων τά λόγια τοΰ Αποστόλου Παύλου, γιά τό ποιούς πρέπει νά αποφεύγουμε καί νά μη έχουμε σχέσεις καί συνάφειες: «Τώρα όμως σας έγραψα νά μη συναναστρέφεσθε, εάν κάποιος ονομάζεται αδελφός (δηλ. Χριστιανός), άλλά είναι πόρνος η πλεονέκτης η ειδωλολάτρης η υβριστής και κακολόγος η μέθυσος η άρπαγας. Μέ τέτοιον άδελφό δέν πρέπει νά συντρώγετε» (Α’ Κορ. Ε 9-11). Μέ τέτοιους ανθρώπους ή συναναστροφή φέρνει αρνητικά αποτελέσματα καί είναι κίνδυνος γιά έναν πιστόν.

Ἅγιος Σάββας ὁ Β', ἀρχιεπίσκοπος τῶν Σέρβων (+1271)

Άγιος Σάββας ο Β', αρχιεπίσκοπος των Σέρβων (+1271)

Υιός του κράλη Στεφάνου του Πρωτοστεφή και ανεψιός του αγίου Σάββα του Α'. Γεννήθηκε περί το 1208. Το κοσμικό του όνομα ήταν Πρεντισλάβ. Ακολούθησε το παράδειγμα του μεγάλου θείου του και μετά το προσκύνημά του στα Ιεροσόλυμα εκάρη μοναχός στη μονή Χιλανδαρίου.

Εξελέγη επίσκοπος Ζαχουμίου και στη συνέχεια αρχιεπίσκοπος των Σέρβων με το όνομα Σάββας ο Β' (1263). Κυβέρνησε την Εκκλησία με μεγάλο ζήλο και αγάπη.

Ἐπιστολή πρός ἕναν Ρωμαιοκαθολικό Φίλο

Πηγή: www.geocities.com/trvalentine/orthodox/convgregorio.html

Μετάφραση: Κ.Ν.

Επιμέλεια: Θ.Φ.Δ.

Θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας μια μικρή επιστολή που είχε δημοσιευθεί προ καιρού στην εφημερίδα μιας Ιταλικής Ορθόδοξης ενορίας.  Ο συγγραφέας της επιστολής, πρωτοπρεσβύτερος Γρηγόριος Κονιέττι, είναι Προϊστάμενος των Ιταλικών ενοριών που υπάγονται στο Πατριαρχείο της Μόσχας.

Η επιστολή αυτή είχε εν γένει αγαπηθεί από τους μεταστραφέντες Ιταλούς Ορθοδόξους, αλλά έτυχε και μεγάλου βαθμού αποδοχής ανάμεσα στους εκ γενετής Ορθοδόξους (για παράδειγμα, είχε μεταφραστεί στα Ρουμάνικα).  Ελπίζω να αποδειχθεί ένα ενδιαφέρον ανάγνωσμα και πηγή έμπνευσης σε όλους σας.

Τσάπελ Χιλλ (Η.Π.Α.), Μάρτιος 1982.

Αγαπητέ Μπιλ,

Αν και ποτέ δεν με ρώτησες ευθέως, νοιώθω από τα λόγια σου πως ακόμα δεν κατάλαβες γιατί άφησα την Λατινική Εκκλησία για να γίνω Ορθόδοξος.  Νοιώθω πως με ρωτάς: «μα εσύ ήσουν και μέλος μιας ελάχιστα εκλατινισμένης Βυζαντινής ενορίας – γιατί έφυγες λοιπόν;»   Υποθέτω πως σου χρωστάω μια εξήγηση, αφού πριν από πολύ καιρό, όταν ήμασταν και οι δυο μας μέλη της Λατινικής Εκκλησίας, μοιραζόμασταν τα ίδια συναισθήματα.

Ὁ χωρισμός τῆς ψυχῆς μας ἀπό τό σῶμα

Τού Σεβ. Μητρ. Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου Βλάχου

Το κεφάλαιο αυτό νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικό, γιατί αποτελεί την βάση των όσων πρέπει να γνωρίζουμε για την ψυχή και την μετά θάνατον ζωή της. θα δούμε, λοιπόν, εδώ τι είναι ή ψυχή, πώς δημιουργείται, πώς χωρίζεται από το σώμα δια του θανάτου, που βρίσκεται, πώς μετά την έξοδο της από το σώμα διατηρείται ή υπόσταση του ανθρώπου, τι είναι τα τελώνια για τα όποια γίνεται λόγος στα πατερικά κείμενα, και άλλες αλήθειες. Γι’ αυτό και ελέχθη προηγουμένως ότι το κεφάλαιο αυτό είναι αρκετά σημαντικό, και αποτελεί την δάση του γενικού θέματος «η ζωή μετά τον θάνατο».

1. Ορισμός της ψυχής

Δεν πρόκειται να παραμείνουμε πολύ στο σημείο αυτό, γιατί τα περί ψυχής μπορεί ο αναγνώστης να ανατρέξει και να τα μελετήσει σε άλλα κείμενα μου1. Εδώ πρέπει να σημειωθούν τα πλέον απαραίτητα πού μας εισαγάγουν στο θέμα μας.

«Εἰ τίς ἐν Χριστῷ, καινή κτίσις». Μοναχός Νικόδημος Γρηγοριάτης († 5 Φεβρουαρίου 2009)

«Ει τις εν Χριστώ, καινή κτίσις» (Β Κορ.5.17)

 Μοναχός Νικόδημος Γρηγοριάτης († 5 Φεβρουαρίου 2009)

    Το ημερολόγιο έδειχνε 5 Φεβρουρίου 2009. Ήταν η ημέρα που ο πατήρ Νικόδημος Γρηγοριάτης πέρασε από τα παρόντα στα μέλλοντα, από τα πρόσκαιρα στα αιώνια. Κι ήταν η ημέρα που έγιναν όλα καινούρια για εκείνον. Ήταν καιρός ευπρόσδεκτος, ήταν ημέρα σωτηρίας για το μοναχό με τη ζέουσα καρδιά. Ήταν η ημέρα που η καταβεβλημένη από βαρύτατη ασθένεια καρδιά του έπαψε πια να χτυπά.
    Βέβαια, ήταν του πατρός Νικοδήμου η καρδιά μια καρδιά κουρασμένη από τον πόνο, τις θλίψεις, τις δοκιμασίες και τις ανηφοριές της σταυρικής του ζωής.
Και όμως η κουρασμένη αυτή καρδιά ήταν συνάμα ακούραστη στο να αγαπά, να συμπονά, να κλαίει μετά κλαιόντων, να χαίρει μετά χαιρόντων και να προσεύχεται ακαταπαύστως, διαπύρως, εμπόνως, ενθέρμως, αδιαλείπτως, ασιγήτως, ακορέστως φλεγόμενη σε έναν έρωτα θείο και σε μια διαρκή προσφορά αγάπης προς τον συνάνθρωπο, τον κάθε έναν ως αδελφό του Χριστού.
Έτσι, όταν του γνωρίστηκε η διάγνωση της ανιάτου ασθενείας της καρδιάς του και δεν αποδέχτηκε την προταθείσα μεταμόσχευση καρδιάς, ειρηνικά δέχτηκε ο πατήρ Νικόδημος ότι το τέλος της επιγείου ζωής του θα ήταν επώδυνο και βασανιστικό και ότι του έμενε μόνο να οπλιστεί με βαθειά καρτερία και να υπομείνει ως λυπούμενος, αεί δε χαίρων.

Ἱστορίες καί θαύματα ἁγίου ὄρους

Ο γέροντας και ο νεαρός μοναχός

Ιστοριες και θαυματα αγιου ορους

Μία ιστορία μιλάει για έναν νεαρό μοναχό, ο οποίος πήγε να ζήσει στο καλυβάκι ενός γέροντα όπου θα έκανε<<υποταγή>>. Προσπαθώντας να μάθει από τον γέροντα, ο οποίος ήταν πάρα πολύ σοφός και πολύ ταπεινός, πέρασε αρκετό καιρό δίπλα του. κάποια μέρα ο γέροντας εξαφανίστηκε. Άδικα τον έψαχνε ο μαθητής και άδικα τον περίμενε να εμφανιστεί. Ο γέροντας είχε χαθεί ανεξήγητα από την μια στιγμή στην άλλη, δίχως να πάρει τίποτα μαζί του, δίχως να αφήσει πίσω του κανένα απολύτως ίχνος.

Τό μένος τῶν Παπικῶν κατά τοῦ Μ. Φωτίου

ΤΟ ΜΕΝΟΣ ΤΩΝ ΠΑΠΙΚΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟΥ Μ. ΦΩΤΙΟΥ

Εν Πειραιεί  6-2-2013

Πρωτοπρεσβ. π. Άγγελος Αγγελακόπουλος εφημέριος Ι. Ν. Αγίας Παρασκευής Καλλιπόλεως Πειραιώς

«Τοιούτος γαρ ημίν έπρεπεν αρχιερεύς, όσιος, άκακος, αμίαντος, κεχωρισμένος από των αμαρτωλών και υψηλότερος των ουρανών γενόμενος»[1].

Στη Θεία Λειτουργία, που τελείται στους Ιερούς Ναούς επί τη μνήμη του εν αγίοις πατρός ημών Φωτίου πατριάρχου Κων/λεως του Μεγάλου, του Ισαποστόλου και Ομολογητού, ακούμε το αποστολικό ανάγνωσμα από την προς Εβραίους επιστολή του Απ. Παύλου να μας δίνει μια εικόνα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού ως Αρχιερέως. Λέει ο Απ. Παύλος ότι τέτοιος μας ταίριαζε αρχιερεύς. Αρκετές φορές απογοητευόμαστε από τα παραδείγματα των ανθρώπων αρχιερέων. Πάθη, κακίες, μίση, ομαδοποιήσεις, μέσα, συμφέροντα, θρόνοι, δόξες, φιλαργυρία, φιλοδοξία, φιλαρχία, σκάνδαλα οικονομικά και ηθικά κ.ά. Αλλά, πάνω απ’όλους, Μέγας Αρχιερεύς της Εκκλησίας είναι ο Χριστός.

Ὁ Ὅσιος πατήρ ἡμῶν Βουκόλος, ἐπίσκοπος Σμύρνης (6 Φεβρουαρίου)

Ο ΟΣΙΟΣ ΠΑΤΗΡ ΗΜΩΝ ΒΟΥΚΟΛΟΣ, ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΣΜΥΡΝΗΣ (6 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ)

«Ο άγιος Βουκόλος από νεαρή ηλικία αγίασε τον εαυτό του και έγινε δοχείο του αγίου Πνεύματος. Αυτόν βρήκε δόκιμο και άξιο ο πανεύφημος και από τον Χριστό αγαπώμενος θείος Ιωάννης ο Θεολόγος, και τον χειροτόνησε Επίσκοπο και ποιμένα καλό της Εκκλησίας της Σμύρνης. Ο Βουκόλος, ο οποίος φωτιζόταν από το Άγιον Πνεύμα, οδηγεί στο φως της πίστεως του Χριστού τους ευρισκομένους στο σκοτάδι της πλάνης, και με το άγιο βάπτισμα τους κάνει υιούς ημέρας, σώζοντάς τους από μύρια ανήμερα θηρία. Αυτός λοιπόν, πριν  φύγει από τη ζωή αυτή, χειροτόνησε και έβαλε ποιμένα και Διδάσκαλο των λογικών προβάτων στην ίδια πόλη, τη Σμύρνη, τον μακάριο Πολύκαρπο, οπότε και εκοιμήθη εν Κυρίω. Όταν το τίμιο σώμα του το έθεσαν κάτω από τη γη, ο Θεός έκανε να ανατείλει φυτό, που παρέχει ιάσεις μέχρι σήμερα».

Δεν είναι πολύ γνωστός ο άγιος Βουκόλος στους περισσοτέρους από τους χριστιανούς μας, μολονότι ανήκει στους αποστολικούς Πατέρες που έλαμψαν με τη ζωή και το κήρυγμά τους.