Ορθόδοξη Αδελφότητα Testimonianza Ortodossa
Ο Μητροπολίτης Ιταλίας Πολύκαρπος του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην ομιλία του με τίτλο ΣΥΝΟΔΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ (ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ) ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ στις 24 Νοεμβρίου 2023, στην Ποντιφική Θεολογική Σχολή της Νότιας Ιταλίας, εξηγεί τη νέα αντιπατερική εκκλησιολογία του Φαναρίου ότι ο Οικουμενικός Πατριάρχης δεν έχει τιμητικό πρωτείο αλλά είναι primus sine paribus.
Ο Μητροπολίτης συνοψίζοντας τη σύντομη ομιλία καταλήγει:
«Από την άλλη πλευρά, η κεφαλή της Εκκλησίας είναι ο Χριστός και είναι πολύ σοβαρό θεολογικό και εκκλησιαστικό σφάλμα να κατανοήσουμε και να ερμηνεύσουμε τον ελληνικό όρο «αὐτοκεφαλία» κυριολεκτικά και με την απόλυτη σημασία του, διότι ο όρος αυτός μάλλον θέλει να εξηγήσει και να υποδείξει την αυτοδιοίκηση ορισμένων εκκλησιαστικών περιοχών, των οποίων τα γεωγραφικά όρια είναι σαφώς καθορισμένα και όχι την πλήρη ανεξαρτησία τους. Η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι μία και μοναδική και όχι μια ομοσπονδία εντελώς ανεξάρτητων τοπικών Εκκλησιών, όπως συχνά λανθασμένα πιστεύεται και κάποιοι την παρουσιάζουν.
Στην Ορθόδοξη Εκκλησία υπάρχει ένας Προκαθήμενος, ο οποίος συνυπάρχει ιεραρχικά με τους άλλους Ορθοδόξους Προκαθημένους, και αυτός είναι ο Αγιώτατος Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως-Νέας Ρώμης και Οικουμενικός Πατριάρχης, τον οποίο έχουμε τη μεγάλη τιμή και το προνόμιο να έχουμε αυτές τις ημέρες ανάμεσά μας. Και αν κάποιος εξετάσει προσεκτικά και σε βάθος την άσκηση της πρωτοκαθεδρίας του κατά τη διάρκεια των αιώνων και μέχρι σήμερα, στην ουσία θα καταλάβει ότι στην πραγματικότητα δεν είναι ακριβώς ένας Primus inter pares, αλλά κατά μία έννοια ένας Primus sine paribus.
Παρά το γεγονός ότι ουσιαστικά όλοι οι επίσκοποι κατέχουν την ίδια υπέρτατη ιερωσύνη, η οποία απορρέει από την ἀρχιερωσύνη, την υπέρτατη ιερωσύνη του Χριστού, εντούτοις, όσον αφορά το κανονικό σύστημα εκκλησιαστικής διοίκησης, δεν είναι όλοι ίσοι και αυτό νοείται αναλογικά από την κυβερνητική και ευχαριστιακή-λειτουργική τους θέση μέσα στην Εκκλησία σε όλα τα επίπεδά της: τοπικό επισκοπικό, περιφερειακό μητροπολιτικό, πατριαρχικό και παγκόσμιο.
Θα ήθελα να κλείσω αναφερόμενος στη σχέση και τη σχέση που υπάρχει μεταξύ συνοδικότητας και χριστιανικής ενότητας, ένα θέμα που έχει διερευνηθεί ελάχιστα και πρέπει να εξεταστεί και να μελετηθεί περισσότερο. Σε αυτή τη σημαντική πτυχή για τη σημερινή χριστιανική εκκλησιαστική ζωή αναφέρθηκε ο Αγιώτατος Πάπας Φραγκίσκος κατά τη διάρκεια των εργασιών της XVI Τακτικής Γενικής Συνέλευσης της Συνόδου των Επισκόπων (Ρώμη, 4 – 29 Οκτωβρίου 2023), στην οποία συμμετείχε όλο το εκκλησιαστικό σώμα: επίσκοποι, πρεσβύτεροι, διάκονοι, μοναχοί, μοναχές, μοναχοί, μοναχοί, λαϊκοί και λαϊκές γυναίκες. Στον Άγγελο της Κυριακής 24 Σεπτεμβρίου, ο Πάπας τόνισε ότι «η πορεία προς τη χριστιανική ενότητα και η πορεία της Εκκλησίας προς τη συνοδική μεταστροφή συνδέονται«.
«Έχουμε και αναγνωρίζουμε ότι έχουμε μια μοναδική ευθύνη απέναντι στους Ορθοδόξους ως Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως«, υποστηρίζοντας το πρωτείο του.
Αυθαίρετα δηλώνουν ότι το Φανάρι, επειδή η Κωνσταντινούπολη δεν υπάρχει πια για ιστορικούς λόγους, είναι το πνευματικό κέντρο της «παγκόσμιας» Ορθοδοξίας και ότι μόνο ο Πατριάρχης μπορεί να αναλάβει διαχριστιανικές και διαθρησκευτικές πρωτοβουλίες!
Πρόκειται για μια προσπάθεια να κατασκευαστεί ένα αντίστοιχο του Παπισμού και στην Ορθοδοξία, όπου μόνο ο Πατριάρχης είναι ο αρχηγός όλων και δεν χρειάζεται να ρωτήσει ούτε να απαντήσει σε κανέναν και κυβερνά την Ορθοδοξία και καθορίζει τις σχέσεις και με τις άλλες θρησκείες ανακηρύσσοντας τον εαυτό του Πάπα της Ανατολής.
Στο εκκλησιολογικό όραμα του Μητροπολίτη Ιταλίας Πολύκαρπου, το οποίο ασφαλώς απηχεί εκείνο του Οικουμενικού Πατριάρχη που είναι ο «primus sine paribus» που προσδιορίζεται στην ομιλία, η απόχρωση είναι πράγματι πολύ αδύναμη με την παπική προσέγγιση.
Κατά την άποψη αυτή, η οποία εντάσσεται στην ψευδοθεολογική άποψη του μωσαϊκού για την οποία γράψαμε πριν από λίγες ημέρες, υπάρχει μια Εκκλησία, που αποτελείται από επιμέρους ενοριακές, επισκοπικές, μητροπολιτικές και πατριαρχικές κοινότητες, οι οποίες ενώνονται στη μία παγκόσμια Εκκλησία.
Πρόκειται για μια Εκκλησία οργανωμένη, ασφαλώς, με συνοδικό τρόπο, αλλά και ιεραρχικά. Όλοι οι επίσκοποι έχουν την ίδια αξιοπρέπεια αλλά διαφορετική εξουσία. Αν στην κορυφή της Εκκλησίας υπάρχει ο «primus sine paribus», ένας προκαθήμενος χωρίς ίσο, τι θα ήταν αυτός ο προκαθήμενος αν όχι ο Πάπας; Και γιατί τότε επιμένει κανείς να λέει ότι αυτό το πρωτείο ανήκει στη Δεύτερη Ρώμη (Κωνσταντινούπολη) και όχι στην Πρώτη; Υπό αυτή την έννοια, στην πραγματικότητα, ποιες εκκλησιολογικές διαφορές θα εξακολουθούσαν να υπάρχουν μεταξύ Ρώμης και Κωνσταντινούπολης; Αυτό ακριβώς το απόσπασμα του Μητροπολίτη Πολύκαρπου περιέχει επιγραμματικά την ετερόδοξη καινοτομία του Οικουμενικού Πατριαρχείου, τη θεολογική θεωρία του «πρώτου χωρίς ίσο», που είχε ήδη εκθέσει ο τότε Μητροπολίτης Προύσης Ελπιδοφόρος, Ιεράρχης του Οικουμενικού Πατριαρχείου και Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής της Θεσσαλονίκης. Στην έκδοσή του ο Ελπιδοφόρος επιχειρεί να αποδείξει την απαράμιλλη πρωτοκαθεδρία του Οικουμενικού Πατριάρχη με γλώσσα που στερείται πατερικής και ιεροκανονικής θεμελίωσης.
«Το πρωτείο του Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως δεν έχει καμία σχέση με τα δίπτυχα, τα οποία, όπως ήδη είπαμε, απλώς εκφράζουν αυτή την ιεραρχία…. Αν μιλάμε για την πηγή ενός πρωτεύοντος, τότε η πηγή του πρωτεύοντος είναι ακριβώς το πρόσωπο του αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως, ο οποίος ακριβώς ως επίσκοπος είναι ένας «μεταξύ ίσων», αλλά ως αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως είναι ο πρώτος ιεράρχης χωρίς ίσους (primus sine paribus)«.
Τα τελευταία χρόνια, το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης έχει επιταχύνει τη συστηματική προσπάθειά του να επιβάλει ένα «πρωτείο» εντός της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Μόλις την Τετάρτη, 6 Δεκεμβρίου 2023, στη γιορτή του Αγίου Νικολάου, Αρχιεπισκόπου Μύρων, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος το εξέφρασε ως εξής:
«Ως εκ τούτου, από τη Μικρά Ασία, διακηρύσσουμε προς κάθε κατεύθυνση ότι η αληθινή και μοναδική Μητέρα Εκκλησία είναι η Μεγάλη Εκκλησία της Κωνσταντινούπολης. Φέρει αποκλειστικά την κληρονομιά της θυσίας του Ιησού στο Σταυρό για όλη την ανθρωπότητα, γεννώντας πολυάριθμες Εκκλησίες από τη Βουλγαρία μέχρι την Ουκρανία. Η δήλωση αυτή δεν είναι μια σύγχρονη επινόηση στην εκκλησιολογία, αλλά μια βιωματική αλήθεια και μια κληρονομιά που κληρονομήθηκε από τους Πατέρες των οικουμενικών και τοπικών Συνόδων.
Δεν είναι απλώς μια θεωρητική δήλωση, αλλά μια συνεχής και ευλογημένη πράξη της Εκκλησίας που απονέμει στην Κωνσταντινούπολη το προνόμιο της θυσίας της Σταύρωσης, τον τρόπο της θυσίας και τη θέση της Κεφαλής όλων των Εκκλησιών«.
Παραδοσιακά, ο τίτλος της Μητέρας των Εκκλησιών επιφυλάσσεται για το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, ενώ η αληθινή Ορθόδοξη θεολογία γνώριζε πάντοτε ότι η μόνη Κεφαλή της Παγκόσμιας Εκκλησίας είναι ο Ιησούς Χριστός ο Κύριός μας: ο μόνος «Primus sine paribus». Όλες αυτές οι θεολογικές καινοτομίες στηρίζονται με παραπομπές από εγκυκλίους και έργα των Οικουμενικών Πατριαρχών του 20ου αιώνα, του Πατριάρχη Αθηναγόρα in primis, ξεχνώντας την αδιάσπαστη παράδοση των προηγούμενων αιώνων.
Έτσι, ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Άνθιμος ΣΤ’ (1782 – 1878), μαζί με τη Σύνοδο της Εκκλησίας της Κωνσταντινούπολης, έγραψε στον Πάπα Λέοντα ΧΙΙ σε απάντηση του μηνύματός του:
«Οι θείοι Πατέρες, τιμώντας τον Επίσκοπο Ρώμης μόνο ως επίσκοπο της πρωτεύουσας της αυτοκρατορίας, του παραχώρησαν τιμητική αρχαιότητα προεδρίας, θεωρώντας τον απλώς ως τον πρώτο επίσκοπο της τάξης, δηλαδή τον πρώτο μεταξύ ίσων… κανένας από τους Πατέρες δεν αναφέρει μια νύξη της ιδέας ότι ο Επίσκοπος Ρώμης είναι η μοναδική κεφαλή της Καθολικής Εκκλησίας» (Εγκύκλιος των Ανατολικών Πατριαρχών -1848)
Ο ίδιος ο Άγιος Γρηγόριος ο Μέγας, Πάπας της Αρχαίας Ρώμης, σε επιστολή του προς τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Ιωάννη δήλωσε:
«Σίγουρα ο απόστολος Παύλος, όταν άκουσε κάποιους να λένε: «Εγώ είμαι μαθητής του Παύλου, εγώ του Απόλλωνα, εγώ μάλιστα του Πέτρου» (Α΄ Κορ. 1:13), δεν θα μπορούσε χωρίς φρίκη να παρακολουθήσει τη διαίρεση του σώματος του Κυρίου, για να δει τα διαιρεμένα μέλη να επανασυνδέονται σε διάφορες κεφαλές, και έτσι να αναφωνήσει: «Δεν είναι ότι για σας σταυρώθηκε ο Παύλος ή ότι βαφτιστήκατε στο όνομα του Παύλου» (ό.π., 13); Αν, λοιπόν, προσπαθούσε να εμποδίσει τα μέλη του σώματος του Κυρίου να προσκολληθούν σε άλλες κεφαλές εκτός από του Χριστού, έστω και αν αυτές οι κεφαλές ήταν κεφαλές αποστόλων, τι θα πείτε στον Χριστό ή στην κεφαλή της Παγκόσμιας Εκκλησίας, στην ανάκριση της έσχατης κρίσης, εσείς που θέλετε να υποτάξετε όλα τα μέλη της σε σας υπό τον τίτλο του Παγκόσμιου; Ποιον, πείτε μου, σας παρακαλώ, μιμείστε με αυτόν τον διεστραμμένο τίτλο, αν όχι εκείνον που, περιφρονώντας τις λεγεώνες των αγγέλων που συγκροτήθηκαν μαζί του σε κοινωνία, έθεσε τον εαυτό του να ανέβει στην κορυφή, ώστε να μην υποτάσσεται σε κανέναν και να είναι μόνος του πάνω από τους άλλους- εδώ είπε: «Θα ανέβω στον ουρανό, θα υψώσω τον θρόνο μου πάνω από τα αστέρια του ουρανού- θα εγκαταστήσω την έδρα μου στο όρος της διαθήκης, στους βράχους του Άκουιλον. Θα ανέλθω πάνω από την κορυφή των νεφών- θα είμαι σαν τον Ύψιστο (Ησαΐας 14: 13)«.
Ποτέ δεν θα σκεφτόμασταν ότι θα έπρεπε να χρησιμοποιήσουμε ένα κείμενο από έναν ιερό Πατριάρχη της Αρχαίας Ρώμης για να αντικρούσουμε μια θεολογική καινοτομία σχετικά με το πρωτείο που προέρχεται από έναν Πατριάρχη της Κωνσταντινούπολης. Πράγματι, οι Άγιοι Πατέρες των Οικουμενικών Συνόδων έχουν καθιερώσει για πολλούς αιώνες τη σωστή διακυβέρνηση του Σώματος του Χριστού.
Ο Δεύτερος Κανόνας της Πρώτης Οικουμενικής Συνόδου που πραγματοποιήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το εκφράζει ως εξής:
«Ας μην ασχολούνται οι επίσκοποι που διοικούν μια επισκοπή με τις εκκλησίες που βρίσκονται έξω από τα όρια που τους έχουν ανατεθεί, ούτε να τις ρίχνουν σε αταξία- αλλά, σύμφωνα με τους κανόνες, ο επίσκοπος της Αλεξάνδρειας να διοικεί μόνο ό,τι αφορά την Αίγυπτο, οι επίσκοποι της Ανατολής, μόνο την Ανατολή, με την επιφύλαξη των προνομίων της εκκλησίας της Αντιόχειας, που περιέχονται στους κανόνες της Νίκαιας- οι επίσκοποι της επισκοπής της Ασίας, να διοικούν μόνο την Ασία, εκείνοι του Πόντου, μόνο τον Πόντο, και εκείνοι της Θράκης, τη Θράκη«.
Όσον αφορά λοιπόν την εκκλησιολογική συμφωνία που συνέθεσαν οι Θεοφόροι Πατέρες, αρκεί να παραθέσουμε τον Αποστολικό Κανόνα XXXIV:
«Είναι απαραίτητο οι επίσκοποι κάθε περιοχής να γνωρίζουν ποιος από αυτούς είναι ο «πρότερος» και να τον θεωρούν ως κεφαλή και να μην κάνουν τίποτα σημαντικό χωρίς τη συγκατάθεσή του, ο καθένας εκτελώντας για λογαριασμό του εκείνα που αφορούν τη δική του επιχώριο περιοχή και τα εδάφη που υπάγονται σε αυτήν. Ωστόσο, ούτε και ο «πρωτότοκος» πρέπει να κάνει κάτι χωρίς τη γνώμη όλων. Με τον τρόπο αυτό θα υπάρξει ομοφωνία και θα δοθεί δόξα στον Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα«.
Η Ορθοδοξία είναι φως και θεραπεία για όλες τις φιλοδοξίες, τον φανατισμό και τον εκφοβισμό που πηγάζουν από την καρδιά του πεσμένου ανθρώπου. Αρκεί να επιστρέψει κανείς με μετανοημένη καρδιά στις πηγές της Παράδοσης για να σβήσει τη δίψα του. Φυσικά, η συνοδικότητα αποδέχεται το πρωτείο, αλλά το πρωτείο δεν είναι άσχετο με τη συνοδικότητα. Υπήρχε πάντα η τιμή που αποδίδεται στον πρωτο, τιμή που φροντίζει εξαρχής η επιβαλλόμενη από τους κανόνες ματαιοδοξία, σύμφωνα με την οποία τίποτα δεν μπορεί να κάνει ο πρώτος χωρίς τη γνώμη των αδελφών του. Αυτή είναι η μουσική του Αγίου Πνεύματος!
Εν κατακλείδι, ολόκληρη η Ορθόδοξη Παράδοση διακηρύσσει ότι ο μόνος «Primus sine paribus» είναι η Κεφαλή του Σώματος της Εκκλησίας, ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός.
Σχετικά
Η ομιλία του Μητροπολίτη Ιταλίας Πολυκάρπου (Ιταλικά) –https://www.facebook.com/100063465823001/videos/1010000023408848/?__so__=watchlist&__rv__=video_home_www_playlist_video_list
Η ομιλία του Πατριάρχη Κωνστ/Πόλεως Βαρθολομαίου (Ιταλικά) –https://www.facebook.com/pftimsantommaso/videos/lectio-magistralis-sua-santit%C3%A0-bartolomeo-i/2856066687869120/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου