Ἠ κατά σάρκα γέννησις τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ὑπομνηματισμός τῆς ἀποστολικῆς περικοπῆς ἀπό τόν ἅγιο Θεοφύλακτο Βουλγαρίας

Η ΚΑΤΑ ΣΑΡΚΑ ΓΕΝΝΗΣΙΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΜΑΣ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ[:Γαλ.4,4-7]

ΥΠΟΜΝΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΠΕΡΙΚΟΠΗΣ

ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΘΕΟΦΥΛΑΚΤΟ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑΣ

[απόδοση στην απλή ελληνική: άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης]

«Ὃτε δὲ ἦλθε τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου, ἐξαπέστειλεν ὁ Θεὸς τὸν υἱὸν αὐτοῦ, γενόμενον ἐκ γυναικός, γενόμενον ὑπὸ νόμον, ἵνα τοὺς ὑπὸ νόμον ἐξαγοράσῃ, ἵνα τὴν υἱοθεσίαν ἀπολάβωμεν(: όταν όμως συμπληρώθηκε ο χρόνος που είχε ορίσει η πανσοφία του Θεού, απέστειλε ο Θεός στον κόσμο τον Υιό Του, ο οποίος έγινε άνθρωπος από γυναίκα και υποτάχθηκε στον μωσαϊκό νόμο, προκειμένου να εξαγοράσει εκείνους που ήταν υποδουλωμένοι στην κατάρα του μωσαϊκού νόμου, για να λάβουμε την υιοθεσία που ο Θεός μάς είχε υποσχεθεί)»[Γαλ.4,4-5].

«Όσο», λέγει, «ήμασταν νήπιοι, βρισκόμασταν κάτω από τα Σάββατα και τις νουμηνίες και τις άλλες παρατηρήσεις του μωσαϊκού νόμου». Όταν όμως ήλθε ο ορισμένος καιρός της ενσάρκου Οικονομίας, όταν η ανθρώπινη φύση, αφού εκπλήρωσε κάθε είδος κακίας, χρειαζόταν ιατρεία, διότι αυτό δηλώνει η φράση «πλήρωμα του χρόνου», «ἐξαπέστειλεν ὁ Θεὸς τὸν υἱὸν αὐτοῦ, γενόμενον ἐκ γυναικός»· δεν λέει «γενόμενον διά γυναικός», για να μη βρουν αιτία οι αιρετικοί Ουαλεντιανοί να λένε ότι ο Κύριος διαπέρασε από την Παρθένο, σαν από σωλήνα, κατά φαντασία δηλαδή και όχι αληθινά αφού έγινε άνθρωπος, αλλά είπε: «ἐκ γυναικός», δηλαδή από την ουσία και από τα πάναγνα αίματα της Παρθένου σώμα έλαβε και που ήταν καρπός της κοιλίας αυτής.

«γενόμενον ὑπὸ νόμον»: Και έγινε κάτω από τον μωσαϊκό νόμο ο Χριστός, επειδή και περιτμήθηκε και επιτέλεσε όλα τα του νόμου, όπως το είπε και ο Ίδιος: «Μὴ νομίσητε ὅτι ἦλθον καταλῦσαι τὸν νόμον ἢ τοὺς προφήτας· οὐκ ἦλθον καταλῦσαι, ἀλλὰ πληρῶσαι(:Μην νομίσετε ότι ήλθα να καταργήσω και να ακυρώσω τον ηθικό νόμο του Μωυσή ή την ηθική διδασκαλία των προφητών. Δεν ήλθα να τα καταργήσω αυτά, αλλά να τα συμπληρώσω και να σας τα παραδώσω τέλεια)»[Ματθ.5,17]. Και με αυτόν τον τρόπο γενόμενος ο Κύριος εκτός της κατάρας του νόμου που λέγει: «Ἐπικατάρατος πᾶς ἄνθρωπος ὃς οὐκ ἐμμενεῖ ἐν πᾶσι τοῖς λόγοις τοῦ νόμου τούτου ποιῆσαι αὐτούς(:Να είναι καταραμένος κάθε άνθρωπος που δεν θα μείνει σταθερά προσηλωμένος σε όλους τους λόγους αυτού του Νόμου, για να τους εφαρμόζει»[Δευτ. 27,26], σαν να εκπλήρωσε όλο τον νόμο, μας εξαγόρασε από την κατάρα αυτή του νόμου, επειδή εμείς δεν μπορούσαμε να τηρήσουμε όλα τα του νόμου προστάγματα.

Δύο μάλιστα κατορθώματα λέγει εδώ ότι κατόρθωσε η ενανθρώπηση του Χριστού. Το ένα είναι το να μας εξαγοράσει από την κατάρα και το άλλο να μας χαρίσει την υιοθεσία. Είπε ο Παύλος ότι απολάβαμε την υιοθεσία, για να δείξει ότι από επάνω και από την αρχή αυτή η υιοθεσία ήταν χρεωμένη σε εμάς από υπόσχεση του Θεού, αλλά δεν δινόταν λόγω της νηπιότητας και της ατέλειας της γνώσεώς μας· διότι η υπόσχεση που δόθηκε από τον Θεό προς Αβραάμ ως κληρονομία, ήταν η υιοθεσία, δηλαδή, το να γίνουμε εμείς οι χριστιανοί, που πιστέψαμε, υιοί Θεού, όπως είπαμε παραπάνω, και στη συνέχεια να γίνουμε και κληρονόμοι του Θεού, επειδή ο υιός είναι που κληρονομεί, σύμφωνα με όλους τους φυσικούς και πολιτικούς νόμους και όχι ο δούλος, όπως δήλωσε και ο Κύριος λέγοντας: «Ὁ δέ δοῦλος οὐ μένει ἐν τῇ οἰκίᾳ εἰς τὸν αἰῶνα· ὁ υἱὸς μένει εἰς τὸν αἰῶνα(:Ο δούλος όμως δεν παραμένει για πάντα στην οικία του Κυρίου του ως κληρονόμος και παντοτινός κάτοχος˙ διότι δεν έχει δικαιώματα σε αυτήν και εκδιώκεται απ’ αυτήν όταν καταστεί ανεπιθύμητος. Αντίθετα ο γιος μένει για πάντα στην οικία του πατέρα του, επειδή κληρονομεί όλα τα δικαιώματα του πατέρα του)»[Ιω.8,35].

«῞Οτι δέ ἐστε υἱοί, ἐξαπέστειλεν ὁ Θεὸς τὸ Πνεῦμα τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ εἰς τὰς καρδίας ὑμῶν, κρᾶζον· ἀββᾶ ὁ πατήρ. ὥστε οὐκέτι εἶ δοῦλος, ἀλλ' υἱός· εἰ δὲ υἱός, καὶ κληρονόμος Θεοῦ διὰ Χριστοῦ(:Ναι. Δεν είστε πλέον δούλοι, αλλά υιοί του Θεού. Και επειδή είστε υιοί του επουρανίου Πατρός, γι΄αυτό απέστειλε ο Θεός στις καρδιές σας το Πνεύμα του Υιού Του, το οποίο σας δίνει την πληροφορία και την παρρησία να απευθύνεστε στον Θεό με την κραυγή και την επίκληση: “Αββά”, δηλαδή “Πατέρα”. Άρα λοιπόν, σύμφωνα με όλα αυτά, εσύ που πίστεψες στον Χριστό δεν είσαι πλέον δούλος, αλλά είσαι κατά χάριν υιός του Θεού. Εάν λοιπόν είσαι υιός, είσαι συγχρόνως και κληρονόμος του Θεού. Και γίνεσαι κληρονόμος διαμέσου του Χριστού)»[Γαλ.4,6-7].

Από τι είναι φανερό ότι εμείς οι Χριστιανοί αξιωθήκαμε να γίνουμε υιοί Θεού; Αυτό το απέδειξε και παραπάνω ο Παύλος όταν είπε ότι όσοι βαπτίστηκαν είναι ενδεδυμένοι τον Χριστό, ο οποίος είναι Υιός Θεού, δείχνει όμως και τώρα το ίδιο· δηλαδή ότι είμαστε υιοί Θεού, αφού λάβαμε το Πνεύμα το Άγιο, το οποίο μας κάνει να ονομάζουμε Πατέρα μας τον Θεό, επειδή ενεργεί μέσα στις καρδιές μας με ενθουσιαστικό και παράδοξο τρόπο. Αυτή η υπερφυσική ενέργεια του Αγίου Πνεύματος δεν θα γινόταν σε μας, εάν δεν είμαστε υιοί Θεού. Και λοιπόν, επειδή είμαστε υιοί Θεού, γι΄αυτό είμαστε και κληρονόμοι όχι μικρών και τυχαίων πραγμάτων, αλλά της αιωνίας βασιλείας του ίδιου Θεού. Και συνακόλουθα είμαστε και συγκληρονόμοι του μονογενούς Υιού του Θεού, διότι εκείνο που είναι ο μονογενής κατά φύσιν, αυτό εμείς γινόμαστε κατά χάριν. «Ώστε αν εσείς, Γαλάτες, γίνατε υιοί Θεού, γιατί τώρα γίνεστε πάλι δούλοι; Και γιατί αθετείτε μεν την πίστη του Χριστού, με την οποία λάβατε την υιοθεσία, προσέχετε δε στον νόμο;».

ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ,

επιμέλεια κειμένου: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος

ΠΗΓΕΣ:

· Βενεδίκτου ιερομονάχου αγιορείτου, Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου, Ερμηνεία των δεκατεσσάρων επιστολών του αποστόλου Παύλου, τόμος πρώτος, σελ. 865-868, Έκδοση συνοδίας Σπυρίδωνος ιερομονάχου, Ιερά Καλύβη «Άγιος Σπυρίδων Α΄, Νέα Σκήτη Αγίου Όρους, 2020.

· Π. Τρεμπέλα, Η Καινή Διαθήκη με σύντομη ερμηνεία (απόδοση στην κοινή νεοελληνική), εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Ο Σωτήρ», έκδοση τέταρτη, Αθήνα 2014.

· Η Καινή Διαθήκη, Κείμενον και ερμηνευτική απόδοσις υπό Ιωάννου Κολιτσάρα, εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Η Ζωή», έκδοση τριακοστή τρίτη, Αθήνα 2009.

· Η Παλαιά Διαθήκη κατά τους εβδομήκοντα, Κείμενον και σύντομος απόδοσις του νοήματος υπό Ιωάννου Κολιτσάρα, εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Η Ζωή», έκδοση τέταρτη, Αθήνα 2005.

· Η Παλαιά Διαθήκη μετά Συντόμου Ερμηνείας, Παναγιώτης Τρεμπέλας, Αδελφότης Θεολόγων «Ο Σωτήρ», Αθήνα, 1985.