Μιὰ ἐπιστημονικὴ προσέγγιση στὶς ἀρνητικὲς ἐπιδράσεις τοῦ διαλογισμοῦ στὴν ψυχικὴ ὑγεία

Ι.Ν.ΑΓΙΩΝ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ ΙΣΤΙΑΙΑΣ

ΜΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΙΣ ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

Το άρθρο του οργανισμού Cheetah House αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα τεκμηριωμένα εγχειρήματα καταγραφής των αρνητικών συνεπειών του διαλογισμού, ειδικά σε πλαίσια εντατικής άσκησης, όπως τα retreat πολυήμερης σιωπής, η βουδιστική vipassana και άλλες πρακτικές mindfulness που προωθούνται μαζικά σε Δύση και Ανατολή. Αν και ο διαλογισμός προβάλλεται ως μέσο χαλάρωσης και ψυχικής υγείας, το άρθρο καταρρίπτει την εικόνα αυτή, παρουσιάζοντας δεκάδες περιπτώσεις σοβαρής απορρύθμισης της ψυχοσωματικής ισορροπίας του ανθρώπου.

Σύμφωνα με το Cheetah House, ο διαλογισμός, ειδικά όταν ασκείται εντατικά και χωρίς κατάλληλη καθοδήγηση, μπορεί να πυροδοτήσει μια σειρά από διαταραχές που κυμαίνονται από σοβαρές κρίσεις άγχους και πανικού, μέχρι διασπαστικά φαινόμενα προσωπικότητας, ψυχωσικές εμπειρίες, νευροφυτικές διαταραχές, αποπροσωποποίηση και ακραίες περιπτώσεις αυτοκτονικού ιδεασμού. Ορισμένοι ασκούμενοι εισέρχονται σε καταστάσεις που θυμίζουν έντονα νευρολογικά ή ψυχιατρικά επεισόδια, χωρίς προηγούμενο ιστορικό νόσου. Η ζημιά επεκτείνεται και στο γνωστικό επίπεδο, με άτομα να αναφέρουν απώλεια της ικανότητας συγκέντρωσης, σύγχυση στην σκέψη, απώλεια της αίσθησης της πραγματικότητας και της αυτο-ταυτότητας, δημιουργώντας έτσι ένα εκτεταμένο φάσμα διανοητικής αποδιοργάνωσης.

Σε σωματικό επίπεδο, πολλές περιγραφές αφορούν ταχυπαλμίες, τρέμουλο, αϋπνία, απώλεια όρεξης ή υπερδιέγερση, μέχρι και φαινόμενα μυϊκών συσπάσεων ή σπασμών που θυμίζουν κρίσεις επιληψίας. Ταυτόχρονα, αρκετοί περιγράφουν ψευδαισθητικές εμπειρίες (οπτικές, ακουστικές ή οσφρητικές), απώλεια της αίσθησης του σώματος, ή αλλοίωση της αντίληψης του χρόνου και του χώρου. Σε ακραίες περιπτώσεις, ο ασκούμενος αδυνατεί να αναγνωρίσει τη σχέση του με τον εξωτερικό κόσμο, τους ανθρώπους ή και τον ίδιο του τον εαυτό.

Στο συναισθηματικό επίπεδο, η ζημιά είναι εξίσου ανησυχητική. Πολλοί βιώνουν έντονη ευπάθεια, κλάματα χωρίς αιτία, συναισθηματικό μούδιασμα ή εναλλαγές ευφορίας και απόγνωσης, που οδηγούν σε ακραία συναισθηματική αστάθεια. Αυτές οι μεταπτώσεις συχνά συνοδεύονται από απώλεια της κοινωνικής λειτουργικότητας, με συνέπειες στην εργασία, στις σχέσεις και στην οικογένεια. Σε πολλές περιπτώσεις, τα άτομα χάνουν την ικανότητα να αλληλοεπιδρούν φυσιολογικά και αποσύρονται κοινωνικά, βιώνοντας έντονο αίσθημα απομόνωσης.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι περιγραφές αυτές δεν αποτελούν μεμονωμένες μαρτυρίες. Το Cheetah House στηρίζει τη βάση δεδομένων του σε συστηματική ποιοτική έρευνα με περισσότερες από 60 εμπεριστατωμένες περιπτωσιολογικές μελέτες από το πανεπιστήμιο του Brown, υπό την εποπτεία του καθηγητή Willoughby Britton (PhD), νευροεπιστήμονα και ειδικού στη νευροψυχολογία του διαλογισμού. Η πιο σημαντική μελέτη (“Varieties of Contemplative Experience”, PLoS One 2017) συνδυάζει ποιοτικά και ποσοτικά εργαλεία, με βάση κλινικά πρότυπα, και αποτελεί ένα από τα λίγα ερευνητικά προγράμματα που εξετάζουν τον διαλογισμό όχι ως “ευεργετική γενική εμπειρία”, αλλά ως ισχυρό ψυχοπνευματικό εργαλείο με πιθανές παρενέργειες.

Η επιστημονική αξιοπιστία του εγχειρήματος βασίζεται στην ολιστική προσέγγιση της αιτιότητας, στηριζόμενη σε κριτήρια που χρησιμοποιούνται και στον φαρμακολογικό έλεγχο (όπως το κριτήριο Bradford Hill). Η ερευνητική ομάδα ακολουθεί τις κατευθυντήριες αρχές αξιολόγησης παρενεργειών από ΠΟΥ, FDA και NIH. Επιπλέον, έχουν αναπτυχθεί και εργαλεία κλινικής αξιολόγησης των διαλογιστικών κρίσεων, ώστε να διακρίνεται η διαφορά ανάμεσα σε φυσιολογική «κρίση κάθαρσης» και σε επικίνδυνη παθολογική κατάρρευση.

Συνοψίζοντας, το άρθρο της Cheetah House αποτελεί ένα προειδοποιητικό κάλεσμα για να αντιμετωπιστεί ο διαλογισμός ως ψυχοπνευματικό μέσο με δυνητικά σοβαρούς κινδύνους. Αντί για πνευματική ανύψωση, πολλοί οδηγήθηκαν σε αποδόμηση της προσωπικότητάς τους — ένα τίμημα που δύσκολα θεραπεύεται…

Δείτε τον πίνακα εδώ: Negative Symptoms of Meditation — Cheetah House

entaksis.gr

https://aktines.blogspot.com/2025/07/blog-post_963.html#more