Τό ἀγεφύρωτον χάσμα μεταξύ του ἀνθρώπου καί ὅλων τῶν ἐνοργάνων καί ἐμψύχων ὄντων. Κεφάλαιον Ε'. Μητροπολίτου Πειραιῶς Σεραφείμ. Μέρος Β'

   Γ. Τό ἀγεφύρωτον χάσμα μεταξύ του ἀνθρώπου καί ὅλων τῶν ἐνοργάνων καί ἐμψύχων ὄντων

Ἐπιθυμοῦντες ὅπως ἀνυψωθῶμεν εἰς τὴν κατανόησιν τῆς φύσεως, τῆς γενέσεως, ἀλλά καί τοῦ προορισμοῦ τῆς ἀνθρωπίνης ψυχῆς (τῆς ὁποίας, ὡς διεκήρυξεν ὁ Κύριος - Ματθ. ΙΣΤ΄ 26 - «οὐδὲν ἰσάξιον ἀντάλλαγμα ὑπάρχει ἐν τῷ Κόσμῳ»), καλὸν ἐθεωρήσαμεν νά προτάξωμεν περὶ τῆς ὑλικῆς συστάσεως καί τοῦ τρόπου τῆς, ὑπὸ τοῦ Θεοῦ κατά τήν δημιουργίαν τῶν πρωτο­πλάστων, διαπλάσεως καί διαμορφώσεως τοῦ ἀνθρω­πίνου σώματος (ὅπερ προωρίσθη ὡς σκήνωμα τῆς ἐν τῇ παρούσῃ παρεπιδημία – Α΄ Πέτρ. Β΄ 11 καί Β΄ Πέτρ. Α΄ 13 κ.ἄ. - ἀλλὰ καί ὡς μέσον ἤ ὄργανον ἀθλήσεως καί τελειώσεως τῆς ψυχῆς ἤ, ἄλλως, τῆς «κατὰ χάριν» θεώσεως αὐτῆς - Ἰωάν. Ι΄ 44 κ.ἄ.), διά τῆς ὑλικῆς δέ συστάσεώς του ἀποτελεῖ τὴν πρωταρχικὴν ἀπόδειξιν τῆς ἰδιαιτέρας ἐν αὐτῷ, ἀλλὰ καί πνευματικῆς ὑποστάσεως τῆς ἀνθρωπίνης ψυχῆς. 

Καί εἶναι βεβαίως ἀληθὲς ὅτι καί εἰς τὰ σώματα - ὀρ­γανισμοὺς ὅλων τῶν λοιπῶν ἐνοργάνων ὄντων ἰδία δέ τῶν ἐμψύχων, ἐκδηλοῦται ἡ πανσοφία καί ἡ παντοδυναμία τοῦ Δημιουργοῦ, ὅπως ἕκαστον ἐξυπηρετῇ  διά πολυμόρφων ὀργάνων καί μελῶν τὸν σκοπὸν δι' ὅν ἐδημιουργήθη, ἀλλὰ διά τὸν ἄνθρωπον ἐπεδείχθη ὑπὸ τοῦ Θεοῦ ἰδιαιτέρα ὅλως πρόνοια καί εὔνοια καί εἰς αὐτὴν τὴν διάπλασιν τοῦ σώματός του, ὡς ρητῶς το­νίζει τοῦτο καί ἡ Γραφή (Γένεσ. Α΄ 27 καί Β΄ 7). Ἐκτὸς τούτου (καί ἄλλων βεβαίως πλεονε­κτημάτων) ἐπλάσθη μόνον τοῦτο, μεταξὺ ὅλων τῶν ἐμψύχων, μὲ τὴν κεφαλὴν πρός τὰ ἄνῳ, δυναμένην εὐχερῶς νά στρέφηται πρός πάσας τάς κατευθύνσεις.

Ὄχι διά νά ἐνθυμῆται ὁ ἄνθρωπος τὴν ἄνωθεν καταγωγὴν του, ὡς πεπλανημένως ἐπίστευσαν πολλοὶ τῶν ἀρχαίων φιλοσόφων ἐν οἷς καί ὁ Σωκράτης καί ὁ Πλάτων. Ἀλλὰ διά νά διερευνᾷ, φιλοσοφικῶς, τὸν περιβάλλοντα ἡμᾶς Κόσμον πρός ὅλας τάς κατευθύνσεις καί ἐξευρίσκων οὕτω τὸν ἄπειρον, πάνσοφον καί παντοδύναμον Δημιουργὸν του (Πραξ. ΙΖ΄ 27-28 κ.ἄ.) νά κατανοῇ καί τὸν πρός τὰ ἄνῳ - τούς οὐρανοὺς - πνευματικὸν καί αἰώνιον αὐτοῦ προορισμόν «ἄνω θρώσκων», ὡς ἄνθρωπος ὅπως ἐκπληκτικῶς ἡ εὔστοχος ἑλληνική γλῶσσα καταδεικνύει.

Μετὰ τὴν ὑπὸ τοῦ Θεοῦ λοιπὸν δημιουργίαν τῶν πρωτοπλάστων, καθ' ἥν (καί ὅπως τονίζει καί ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Νύσσης) τό τε σῶμα ἀλλὰ καί ἡ ψυχὴ αὐτῶν ἐδημιουργήθησαν ταυτοχρόνως[1], ἡ διάπλασις τοῦ ἀνθρω­πίνου σώματος ἐν τῇ μήτρᾳ τῆς μητρὸς γίνεται, ἐν συνόψει, ὡς ἑξῆς, ὑπὸ τὴν ἐπίδρασιν τῶν ἀτέγκτων καί ἐν προκειμένῳ καί ὑπὸ τοῦ Δημιουργοῦ καί πάλιν τεθέντων φυσικῶν νόμων τῆς κληρονομικότητος καί τῆς ἀνα­παραγωγῆς. 

Ἑνοῦται ἀρχικῶς ἐν τῇ μήτρᾳ τῆς μητρὸς τό πρῶτον καταφθάνον - τό δυναμικώτερον[2] (ἤ τὰ πρῶτα, ἐὰν πρόκειται περὶ διδύμων, τριδύμων κ.ὀ.κ.) ἀνδρικὸν σπερματοζωάριον μετὰ τοῦ ἀναμένοντος ἐν τῇ μήτρᾳ γυναικείου ᾠαρίου (ἤ τῶν περισσοτέρων τοιούτων ἐὰν πρόκειται περὶ δι­δύμων, τριδύμων κ.ὁ.κ.) καί ἐκ τῆς ἑνώσεως ταύτης διαμορφοῦται τό ἑνιαῖον πλέον ἀρχικὸν κύτταρον τό γονιμοποιηθὲν ᾠάριον, ἐξ οὗ θὰ προέλθῃ, διά τοῦ ἐννόμου καί μυστηριώδους μέχρις ὡρισμένου ἀριθμοῦ πολλα­πλασιασμοῦ, ὁλόκληρος ὁ ἀνθρώπινος ὀργανισμός. 

Τό ἀρχικὸν δηλ. ἐκεῖνο κύτταρον διαιρεῖται ἀκολούθως εἰς δύο, τὰ δύο εἰς 4, τὰ 4 εἰς 8, τὰ 8 εἰς 16 καί τὰ 16 εἰς 32 κύτταρα. Ἐνῶ δέ ἡ εἰδικὴ αὕτη καί μυστηριώδης διχοτόμησις τερματίζεται, ἄρχεται ἡ διαμόρφωσις τῆς λεγομένης μορούλας, τῆς πρωταρχικῆς ἐν τῇ μήτρᾳ μορφῆς τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος[3].

Καθ’ ὅν ὅμως χρόνον, καί κατὰ τὸν προεκτεθέντα τρόπον, διαμορφοῦται ἡ πρώτη ἐν τῇ μήτρᾳ μορφῇ τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος, τὰ 32 πλέον κύτταρα, χωριζόμενα μυστηριωδῶς καί πάλιν εἰς ἰδιαιτέρας ὁμάδας καί προσλαμ­βάνοντα ἰδιαίτερον σχῆμα καί ἰδιαιτέρας διαστάσεις, διαμορφώνουν διά διαι­ρέσεως ἐκ νέου, ἀλλὰ καί μέχρις ὡρισμένων αὖθις ὁρίων πολλαπλα­σιασμοῦ, τὰ ἰδιαίτερα μέλῃ, ὄργανα καί συστήματα τοῦ σώματος μὲ τοιαύτην ἄτεγκτον ἀποκλειστικότητα, ὥστε ὡρισμένα μὲν σχηματίζουν μόνον τὴν κεφαλήν, ἄλλα τάς χεῖρας καί τούς πόδας, ἄλλα τὴν καρδίαν καί τὰ ἀναπνευστικὰ ὀρ­γανα κ.ο.κ. 

Τὰ πρωταρχικὰ δηλ. 32 κύτταρα, ἅμα ὡς συμπληρώνουν τὸν ἀριθμὸν τοῦτον, ἀναλαμβάνουν μυστηριωδῶς, μεμονωμένως ἕκαστον, ἤ καθ' ὡρισμένας ὁμάδας τὴν ἐπιτέλεσιν ὡρισμένου μόνον ἔργου ἐν τῇ δομῇ τοῦ ὅλου σώματος, τὴν διάπλασιν δηλ. ἤ διαμόρφουν ὡρισμένων μόνον ὀργάνων ἤ μελῶν αὐτοῦ. 

Τόση δέ εἶναι ἡ ἀποκλειστικότης τοῦ ἔργου των τούτου, ὥστε ἐὰν τὰ κύτταρα τὰ προωρισμένα διά τὴν διάπλασιν τῆς κεφαλῆς τὰ μεταθέσωμεν, δι' ἐγχειρίσεως, εἰς τὴν θέσιν τῶν κυττάρων ἅτινα θὰ σχηματίσουν τούς πόδας εἰς τὴν θέσιν ἐκείνην θὰ διαπλασθῇ ὑπὸ τῶν πρώτων ἡ κεφαλή. Ὁμοία ἄτεγκτος ἀποκλειστικότης χαρακτηρίζει καί τὰ κύτταρα ἐξ ὧν διαμορφοῦνται καί, τὰ λοιπὰ ὀργανικὰ συ­στήματα ἤ μέλη. 

Ἐπίσης δέ καί τά ὄργανα τῆς ἀναπαραγωγῆς δι’ ἅ ὑποστηρίζεται ὅτι χρησιμοποιεῖται μέγα μέρος (τό 1/2 περίπου) τοῦ πρωταρχικοῦ κυττάρου (τῆς ὅλης δηλ. πρωτοπλασματικῆς μάζης τοῦ σώματος), ἐξ οὗ καί εἶναι τόσον ἔντονος ἡ γενετήσιος ὁρμὴ[4].

Διά τὸν λόγον δέ τοῦτον εἶναι τόσον σκληρὰ καί ἡ πρός τὴν σάρκα καί τάς ὁρμὰς αὐτῆς πάλη τῆς πνευματικῆς ἡμῶν ψυχῆς (πρός Γαλατ. Ε΄ 17 κ.ἄ.), προκειμένου νά νικηθῇ – νεκρωθῇ, σταυρωθῇ (πρός Γαλ. Ε΄ 24. πρός Κολασ. Γ΄ 5 κ.ἄ.), διά τῆς προοδευτικῆς ἐπιβολῆς καί τῆς κυριαρχίας τῆς ψυχῆς ἐπὶ τοῦ σώματος, μέγα μέρος τοῦ ὅλου ὀργανικοῦ δυναμισμοῦ, ὅστις ἐδόθη σκοπίμως βεβαίως ὑπὸ τοῦ Δημιουργοῦ εἰς τὰ γενετήσια ὄργανα διά τὴν ἐξυπηρέτησιν τοῦ πολλαπλασιασμοῦ τοῦ ἀνθρωπίνου γένους. 

Ἐν τούτοις ἡ ψυχὴ δύναται νά τὸν κατανίκησῃ καί νά τὸν νεκρώση, ὅταν μάλιστα ἀναπτύσσεται πνευματικῶς ἀπὸ παιδικῆς ἡλικίας καί χρῆται, ἑκάστοτε καταλλήλως, καί τὰ πάντοτε ἀπαραίτητα βοηθητικὰ μέσα, ἤτοι τὴν ἐγκράτειαν εἰς τάς λαμβανομένας τροφὰς (νηστείαν), τὴν ἐργασίαν - ὑποπίασιν, τοῦ σώματος (Α΄ πρός Κορ. Α΄ 27) καί τὴν προσευχήν καί κυρίως τήν Θείαν διά τῶν  μυστηρίων τῆς Ἐκκλησίας Χάριν, ὅτε ἔχει κληθεῖ δι’ αὐτό ὑπό τοῦ Θεοῦ (Ματθ. ΙΘ΄ 11-12).

Ἡ τοιαύτη δέ κυριαρχία τῆς ψυχῆς ἐπὶ τοῦ σώματος καί ἡ νέκρωσις τῆς γενετησίου ὁρμῆς καί κατὰ τὴν ἀναπαραγω­γικὴν περίοδον, οὐδόλως εἶναι ἐπιβλαβής, ὀργανικῶς τε καί ψυχικῶς. Οὐδ' ἔχει ὡς ἀναπόφευκτα ἐπακόλουθα ψυχικὰς νευρώσεις, ὡς ὑποστηρίζουν oι ἀγνοοῦντες τό μυστήριον τῆς ὑποστάσεως τοῦ ἀνθρώπου καί δὴ οἱ ὑλισταί. 

Ἀντιθέτως, καθίσταται αὐτὴ καί λίαν ὠφέλιμος, ψυχικῶς καί σωματικῶς, ὡς ἔχομεν πλεῖστα παραδείγματα ἀγαθῶν καί ἄλλων πνευματικῶν ἀνθρώπων. Εἰς δέ τούς χωροῦντας πρός τό γῆρας ἐξασφαλίζει, προσέτι μακροβιότητα ἀσφαλῆ, ἀκ­μαίας τάς σωματικὰς καί τάς ψυχικὰς δυνάμεις καί διαύγειαν πνεύματος ἀξιοθαύμαστον μέχρι τέλους τῆς παρούσης ζωῆς.

Τοιουτοτρόπως λοιπὸν σχηματιζόμενου ἐκ τοῦ πρώτου κυττάρου (τοῦ γονιμοποιούμενου ᾠαρίου) ἐν τῇ μήτρᾳ τῆς μητρὸς καί διαμορφουμένου, ἐν ὡρισμένῳ χρόνῳ, τοῦ ἀνθρωπίνου  σώματος,  ἀπορροφᾶται ὑπ' αὐτοῦ ἡ ἐν τῇ μήτρᾳ καί πάλιν, καί ἐν εἴδει ἀκτινοβολίας ὅλων τῶν ἐν τῷ μεταξὺ πολλαπλασιαζομένων, διά τῆς διαιρέσεως, κυττάρων,  ἐμφα­νιζό­μενη χρωματί­νη, ἥτις, ὡς πιστεύεται, ἐνέχει πάσας τάς ἐκ τῶν γονέων μεταδιδομένας εἰς τὰ τέκνα  κατωτέρας  ψυχικὰς  ἰδιότητας. Τῶν  ἰδιοτήτων τούτων ἡ ἐπίδρασις εἶναι ἄμεσος μὲν μέχρι τριῶν γενεῶν, ἔμμεσος δέ μέ­χρις ἑπτὰ ἤ καί περισσοτέρων κατὰ τάς νέας ἐκδοχάς, διά τὸν λόγον δέ τοῦτον κληρονομοῦνται ὑπὸ τῶν τέκνων ψυχικαὶ ἰδιότητες καί ὀργανικὰ στίγματα (φυσιογνωμικὴ ὁμοιότης κ.ἄ.) ὄχι μόνον τῶν γονέων ἤ τῶν ἀμέσων προγόνων μέχρι  τριῶν γενεῶν, ἀλλὰ καί ἀπωτέρων τοιού­των μέχρις ἀκαθορίστου ἀριθμοῦ. Ἐκ παραλλήλου, προσλαμβάνει  εἰ­δικὴν φυσικοχημικὴν σύνθεσιν τό ἀνθρώπινον αἷμα, βασικῶς διαφέρον ἀπὸ τοῦ αἵματος ὅλων τῶν αἱματοφόρων ζώων (καί τοῦ τόσον ὑμνηθέντος πιθήκου, ὡς καί ὅλων τῶν πιθηκοειδῶν), ἐκ τούτου δέ καί ἡ μετάγγισις αἵματος οἱουδήποτε ζῴου εἰς τὸν ἄνθρωπον εἶναι ἀδύνα­τος ἐπιφέρουσα ἀμέσως τὸν θάνατον. 

Καί, τέλος, διαμορφοῦται ὁ ἐγκέφαλος τοῦ ἀνθρώπου, διάφορος ἐπίσης ἀπὸ τοῦ ἐγκεφάλου ὅλων τῶν ζώων. Τὸν ἐγκέφαλον δηλ. ὅλων τῶν ἐχόντων τοιοῦτον ζώων περιέβαλεν ἐξ ὁλοκλήρου ὁ Δημιουργὸς διά νεύρων, ἐξ οὗ καί δέν δύνανται ταῦτα νά ἀντιδράσουν εἰς τάς ἐξωτερικὰς ἀντανακλα­στικὰς ἐπιδράσεις, ὅπως καί εἰς τάς ἐνδοοργανικὰς λειτουργίας καί ἐκκρίσεις τῶν διαφόρων ὀργάνων καί ἀδένων των. Τὸν ἐγκέφαλον ὅμως τοῦ ἀνθρώπου διέπλασεν ὄχι μόνον διά τὴν ἐξυ­πηρέτησιν τῶν αἰσθήσεων κλπ. ἀλλὰ καί τῶν πνευματικῶν του ἐφέσεων.

 Καί οὕτω παρεσχέθησαν εἰς τὴν ψυχὴν τοῦ ἀνθρώπου καί τὰ μηχανικὰ ὀρ­γανικὰ πλέον μέσα, ἵνα δεσπόζῃ πνευματικῶς (διά τοῦ ἐγκεφάλου)  ἐφ' ὅλων τῶν λειτουργιῶν τοῦ σώματος, τῶν ἐκ τῶν ἐξωτερικῶν ἐπιδράσεων ἀλλὰ καί τῶν ἐσωτερικῶν ἐκκρίσεων κλπ. τῶν ἐνδοκρινῶν καί μὴ ἀδένων προκαλου­μένων, καί καθιστᾷ οὕτω τοῦτο - ὅταν θέλῃ - ἁπλοῦν ὄργανόν της πρός ἐκπλήρωσιν τοῦ θείου της προορισμοῦ.

Τοιαύτη, ἐν συνόψει, ἡ μυστηριώδης ἔννομος  φυσικὴ τάξις, ὑπὸ τὴν ἄτεγκτον ἐπίδρασιν καί ἐπιβολὴν τῆς ὁποίας τελεῖται ἡ ἀρχικὴ σύλληψις, ὁ προοδευτικὸς σχηματισμὸς καί ἡ τελικὴ διάπλασις καί διαμόρφωσις τοῦ ὑπεροχωτέρου ἀληθῶς ἄνθους τῆς παρούσης δημιουργίας, τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος, ὡς ἐργοστασίου κινήσεως καί καύσεως - καταλλαγῇς τῆς ὕλης καί ἀναπαραγωγῆς, ἀφθάστου τελειότητος καί σοφίας, ὅπως καί ἀσυλλήπτων ἐν πολλοῖς, φυσικοχημικῶν καί μηχανικῶν λειτουργιῶν, ἐξυ­πηρετουμένων διά τῶν λεπτοτάτων καί θαυμασίων ὀργάνων καί συστημάτων τῆς ἀναπνοῆς, τῆς πέψεως, τῆς ἀφομοιώσεως καί τῆς ἀφετεροιώσεως, τῆς ἁφῆς, τῆς δράσεως, τῆς γεύσεως, τῆς ὀσφρήσεως, τῆς ἀκοῆς κλπ.

Διαφεύγει βεβαίως τοῦ πλαισίου τῆς παρούσης ἡ λεπτομερής περιγραφή ὅλων τῶν ὑπερόχων καί αὐτομάτως,  λει­τουργούντων ἐνδοκρινῶν καί  μή ἀδένων, ὡς καί ὅλων τῶν συστημάτων καί ὀργάνων τοῦ σώματος ἡμῶν δι’ ὧν, καί ἐν ἐκδηλώσει ἀσυλλήπτου σοφίας, δυνάμεως καί προνοίας, ἐξυπηρετοῦνται εἰδικοί σκοποί, πᾶσαι δηλ. αἱ ὀργανικαί ἀνάγκαι καί αἱ ψυχικαί ἐφέσεις καί ἐπιθυμίαι ἡμῶν.   

Ἐρευνῶμεν ἱκανῶς ἐν τῷ Ζ΄ τμήματι τοῦ παρόντος Κεφαλαίου, μερικά ἐκ τῶν θαυμασίων ὀργανικῶν συστημάτων. Διάσημοι καί σύγ­χρονοι εἰδικοί ἐπιστήμονες διεκήρυξαν τήν ἀπόλυτον πίστιν των εἰς τήν ὕπαρξιν τοῦ ἀληθῶς ἐξωκοσμίου καί ὑπερκοσμίου, ἀλλά καί «προσω­πι­κοῦ» Τρισυ­ποστάτου πανσόφου καί παντοδυνάμου Δημιουργοῦ καί εἰς τήν ὑπ' Αὐτοῦ δημιουργίαν καί ἡμῶν μόνον ἐκ τῆς διαπλάσεως καί διασκευῆς τῶν ὀφθαλμῶν ἡμῶν, τῶν ἀπαρτιζόντων τελειό­τατον ὀπτικόν, φωτογραφικόν ἀλλά καί κινηματο­γραφικόν συνάμα σύστημα, διά τήν κατά δια­λείμματα πρόσληψιν καί μεταβίβασιν εἰς τόν ἐγκέφαλον τῶν ἐξωτερικῶν εἰκό­νων. 

Ἐκ τῆς διαπλάσεως καί διασκευῆς ἐπίσης τῶν ὤτων, τῶν ἀποτελούντων ὑπέροχον ἀκουστικόν σύστημα ἐνέχον καί τήν περίφημον κιθάραν τοῦ Κοτύ μέ τάς 6000 χορδάς της!!! Ἐκ τῆς μυστηριωδεστέρας, τέλος, διαπλάσεως τοῦ ἐγκεφάλου (ὅστις, κατά τό πλεῖστον μέρος, εἶναι εἰσέτι χώρα ἄγνωστος διά τήν Ἐπιστήμην), ἐν ὧ μυριάδες νευριδίων καί ἑκατομμύρια κυττάρων συλλει­τουργοῦν μυστηριωδῶς πρός ἐπιτέλεσιν ὡρισμένων ἔργων καί ἐξυπηρέτησίν ὡρισμένων σκοπῶν ἐκδηλοῦται ἡ ἄπειρος σοφία τοῦ Πλάστου. Διότι εἶναι ἀδύνατον νά γίνῃ δεκτόν ὅτι τά ὄργανα καί τά συστήματα ταῦτα (ὅπως καί πάντα βεβαίως, τά λοιπά συστήματα καί ὄργανα τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος), ἐν οἷς καί δι’ ὧν ἐξαστράπτει καί διακηρύσσεται ὡσεί διά τυρηννικῶν σαλπίγγων ἀσύλληπτος πανσοφία, σκοπιμότης, παντοδυναμία καί πρόνοια, εἶναι ἀποτελέσματα – ἔργα οἱασδήποτε μορφῆς ἐξελίξεως, ὑπό τό κράτος οἱωνδήπoτε ἐπιδράσεων φυσικῶν – τυφλῶν πάντοτε καί μηχανικῶν ἐπιλογῶν - καί οἱασδήποτε ἐπίσης προσαρμοστικῆς ἱκα­νότητος τοῦ σώματος ἡμῶν, ἐφόσον τό σῶμα ἡμῶν εἶναι ἀπολύτως ὑλικόν!!! Σύγκειται δηλ. ἐξ ὡρισμένων καί ἀπολύτως γνωστῶν πλέον εἰς ἡμᾶς χημικῶν στοιχείων, ὧν ἡ βα­σική σύστασις εἶναι ἁπλαῖ, πεπερασμέναι καί σταθεραί μονάδες ἠλεκτρι­σμοῦ. Ναί. Μονάδες ἠλεκτρι­σμοῦ..., ὄχι μόνον ἄλογοι - στερούμενοι δηλ. νοήσεως καί συνειδήσεως  (αὐτο­νοήσεως) καί ἱκανότητος ἄρα τοῦ εἰδέναι - ἀλλά μή ἔχουσαι πρός ἀλλήλας μηδέ συνοχήν!!

Εἶναι δέ ἀπολύτως γνωστὴ ἡ ἀλήθεια αὐτή.  Ὅτι δηλ. τὰ 99935  ἐκ.  χιλιοστὰ τοῦ  ἀνθρωπίνου  σώματος  ἀποτελοῦνται ἀπὸ ὀξυγόνον, ἄνθρακα, ὑδρογόνον, ἄζωτον, ἀσβέστιον, θεῖον, φωσφόρον, νάτριον, κάλιον, χλώριον, μαγνήσιον καί σίδηρον  τό δέ ὑπόλοιπον μέρος, ἐξ 20 περίπου ἄλλων χημικῶν στοιχείων. 

Γνωρίζομεν ἀπολύτως ἐπίσης (μετὰ τὴν ἐπιτευχθεῖσαν διάσπασιν τοῦ πυ­ρῆνος τοῦ ἀτόμου), ὅτι ἡ βασικὴ σύστασις ὅλων τῶν χημικῶν τούτων στοι­χείων, ὅπως καί τῶν λοιπῶν ἐξ ὧν σύγκειται ἡ συμπαντικὴ ὕλη, εἶναι ὡρισμέναι,  δι' ἕκαστον στοιχεῖον, καί σταθεραί, πεπερασμέναι  μονάδες ἠλεκτρισμοῦ, πρωτόνια δηλ. ἠλεκτρόνια, ποζυτρόνια κ.ἄ.· ὅτι αἱ ἠλεκτρικαὶ αὗται μονάδες ἀποτελοῦν, δι’ ἕκαστον στοιχεῖον, ἡλιακὰ συστήματα ἐν μι­κρογραφίᾳ καί τέλος ὅτι ὄχι μόνον στεροῦνται νοήσεως καί εἰδέναι ἀλλὰ καί ἁπλῆς συνοχῆς.

 Εἶναι τυφλαί, ἄλογοι μονάδες ἠλεκτρισμοῦ.

Ἐνῶ ὅμως τοιαύτη εἶναι ἡ οὐσία, ἡ ζύμη ἐξ ἧς τό σῶμα ἡμῶν ἀποτελεῖται, διακηρύσσουσα καί αὐτή, τό ἀδύνατον τῆς ὑπ' αὐτῆς τυχαίας, ἤ δι' οἱωνδήποτε τυφλῶν μηχανικῶν ἐξελίξεων, διαμορφώσεώς του (ἐφόσον διά τῶν διαφόρων ὀργάνων καί συστημάτων του - ἐν οἷς ἐκδηλοῦται ἀσύλληπτος σοφία καί πρόνοια - ἀποτελεῖ, ἐν τῷ συνόλῳ του, ἕν ὑπέ­ροχον ἐργοστάσιον καταλλαγῇς τῆς ὕλης, κινήσεως κ.λπ.)[5], παρατηροῦμεν προ­σέτι ἐν ἡμῖν ἐκδηλώσεις πνευματικῶν δυνάμεων καί ἰδιοτήτων μηδόλως ὑπαρχουσῶν ὄχι μόνον εἰς τήν ἀνόργανον ὕλην γενικῶς, ἀλλά καί εἰς πάντα τά κατώτερα ἡμῶν ἐνόργανα ὄντα_, ἄψυχα τε καί ἔμψυχα. Αἱ πνευματικαί δ’ αὖται ἰδιότητες καί δυνάμεις εἶναι, ἀναντιρρήτως, ἐκδηλώσεις τῆς πνευματικῆς ἄρα δέ καί ἐνσυνειδήτου ἡμῶν ψυχῆς, ἑδρευούσης ἐφ’ ὁλοκλήρου του σώματος τήν ὁποίαν ἑκάστην φοράν δημιουργεῖ ἄφθαρτον καί αἰωνίαν ἐξ ἄκρας ἑνώσεως σπεραματοζωαρίου καί ὠαρίου, ὁ Αἰώνιος Θεός ἐκ τοῦ μηδενός. Καί αὐτό εἶναι ἕν ἐπίσης ὑπέροχον καί ἐξαίρετον θαῦμα, τῆς διαρκείας τῆς προσωπικῆς Θείας δημιουργίας καί παρεμβάσεως καί τῆς ἀτευλευτήτου Θείας Προνοίας.

Εἶναι ἀληθὲς ὅτι καί εἰς τὰ φυτά, κατ' ἀρχήν, καί τὰ δένδρα (τὰ ἄψυχα ἐνόργανα ὄντα) ἐκδηλοῦνται ὀργανικαὶ δυ­νάμεις καί ἰδιότητες μὴ ὑπάρχουσαι εἰς τὴν ἀνόργανον ὕλην ἐξ ἧς καί οἱ ὀργανισμοί-κορμοὶ αὐτῶν σχηματίζονται. Εἰς τὰ κατώτερα ἡμῶν ἔμψυχα ὄντα ἐκδηλοῦνται ψυχικαὶ ἰδιότητες, ὧν στεροῦνται τελείως τὰ φυτὰ καί τὰ δένδρα, ἀλλὰ καί ὀργανικαὶ τοιαῦται ἀνώτεραι (κινήσεως κ.ἄ.) μὴ ὑπάρχουσαι οὐδόλως ὄχι μόνον εἰς τὴν ἀνόργανον ὕλην ἀλλὰ καί εἰς τό σύνολον τοῦ φυτικοῦ κόσμου.

 Πᾶσαι ὅμως αἱ ἰδιότητες αὗται καί αἱ δυνάμεις οὖσαι ἐπίσης, ἰδιότητες καί δυνάμεις «θέσει» καί ὄχι «φύσει» (δοθεῖσαι δηλ. εἰς πάντα τὰ κατώτερα τοῦ ἀνθρώπου ὄντα ὑπὸ τοῦ πανσόφου καί παντοδυνάμου Δημιουργοῦ) δέν ἀποτελοῦν, ἐν τού­τοις, καί ἰδιαιτέρας ὑποστάσεις ψυχῶν ἐν τοῖς ὀργανισμοῖς - σώμασι τῶν κατωτέρων τοῦ ἀνθρώπου ἐμψύχων ὄν­των. Ἐκ τούτου δέ καί ἀφανίζονται ἅμα τῇ θανῇ αὐτῶν. 

Ἀντιθέτως ὅλως αἱ πνευματικαὶ δυνάμεις καί ἐκδηλώσεις τῆς ἀνθρωπίνης ψυχῆς ἀποδεικνύουν ταύτην ὑπόστασιν ἰδιαιτέραν ἐν τῷ σώματι ἡμῶν, ὑπόστασιν ὑπερυλικήν - πνευματικήν, ἄρα δέ ἐνσυνείδητον καί ἐλευθέραν καί ὡς τοιαύτην, ἀναντιρρήτως δημιουργηθεῖσαν ὑπό τοῦ Θεοῦ «κτισθεῖσαν» ἐπαναλαμ­βάνομεν ἄφθαρτον-ἀθάνατον, ἐπιζῶσαν δηλ. καί ἔχουσαν συνείδησιν τῆς ὑποστάσεως της καί μετὰ τὸν λεγόμενον θάνατον, ὅπως καί τὴν ἐπακολουθοῦσαν, συνεπείᾳ τούτου, διάλυσιν τοῦ ὑλικοῦ σώματος αὐτῆς. Αἱ πνευματικαὶ δέ αὗται ἐκδηλώσεις καί δυνάμεις τῆς ἀνθρωπί­νης ψυχῆς εἶναι, ἐν συνόψει αἱ ἑξῆς:

α) Τό ἐνσυνείδητον πνεῦμα ἡμῶν (ὁ ἐνσυνείδητος ἡμῶν νοῦς), τό χαρακτηριζόμενον διά τῆς ἐλευθερίας τῆς βουλήσεως- θελήσεως, τῆς λογικῆς καί τῆς κρίσεως, δι' οὗ νοοῦμεν ἡμᾶς αὐτοὺς ὑπάρχοντας κεχωρισμένως ἀπὸ τοῦ λοιποῦ περὶ ἡμᾶς κόσμου, κατὰ τό ὡραῖον ἀπόφθεγμα τοῦ Καρτεσίου «νοῶ ἄρα ὑπάρχω...» νοοῦμεν συνειδητῶς ὡς ὑπάρχοντα πάντα τὰ ὄντα - φαινόμενα τοῦ Κόσμου τούτου, ὅπως καί τούς λόγους τῆς ὑπάρξεως αὐτῶν, καί, ἐξαντικειμενεύοντες τό ἴδιον ἡμῶν σῶμα ἐλέγχομεν καί κρίνομεν αὐτὰ τὰ αἰσθήματα καί συναισθήματα ἡμῶν καί τάς ἰδίας ἡμῶν σκέψεις - ἰδέας καί πράξεις[6]. Ἐν τῷ πνεύματι δέ - νοΐ ἡμῶν τούτῳ διαμορφοῦται, ἀπὸ νηπιακῆς ἡλικίας, καί ἡ περὶ ἡμῶν αὐτῶν ἰδέα, τό προσωπικὸν ἀτομικόν,  ἐνσυνείδητον καί ἀναλλοίωτον ἐγὼ ἡμῶν, ὅπερ ἀπομονούμενον ὄχι μόνον ἐξαντικειμενεύει τό ἴδιον ἡμῶν σῶμα, ἀλλὰ καί καθίσταται κριτής καί αὐτῶν τῶν συναισθημάτων του, αὐτοῦ τοῦ ἑαυτοῦ του.[7]

β)  Ἡ  συνείδησις ἡμῶν καί ἡ συνειδητὴ ἀντίληψις τῶν ἐννοιῶν τοῦ ἀγαθοῦ, τοῦ καθήκοντος, τοῦ ἠθικοῦ νόμου, τοῦ δικαίου, τοῦ τελείου, τοῦ ἀρτίου καί τοῦ ὡραίου, ἐπίσης δέ καί τῶν ἀντιστρόφων τῶν ἐννοιῶν τούτων (ἤτοι τοῦ κακοῦ, τοῦ ἀνήθικου, τοῦ ἀτελοῦς κλπ.), διά τῆς λογικῆς συγκρί­σεως τῶν ὁποίων συνετελέσθη - καί συντελεῖται ἡ ἀνθρωπίνη πρόοδος καί Πνευματικὴ ἀνύψωσις. Τὴν ἐξ ἀντικειμένου ὕπαρξιν τῶν ἐννοιῶν τούτων ἀπέ­δειξεν πρῶτος ὁ Σωκράτης. Καί ὡς συμβα­τικαὶ ὅμως καί μεταβληταὶ αὗται νοούμεναι  προϋποθέτουν - καί μαρτυροῦν - τὴν ἐν ἡμῖν ὕπαρξιν νοούσης ἐνσυνειδήτου ὑποστάσεως καί δυνάμεως, δι’ ἧς, κατὰ καιρούς ἤ κατὰ τόπους, γίνεται ἡ σύλληψις καί ἡ διαμόρφωσις αὐτῶν ὡς καί τῶν ἀφηρημένων ἐν γένει οὐσιαστικῶν, ὧν ὁ ἀρι­θμὸς εἶναι ἀνάλογος πρός τὸν πολιτισμὸν καί τὴν πρόοδον τῆς Ἀνθρωπότητος.

γ) Ἡ μεταβολὴ εἰς ἰδέας πασῶν τῶν ἐπὶ τοῦ σώματος ἡμῶν ὑλικῶν ἐπιδράσεων - ἐντυπώσεων, ἐσωτερικῶν (ἐνδο­οργανικῶν) καί ἐξω­τερικῶν, καί ἡ γέννησις ἰδεῶν - σκέψεων καί συλλογισμῶν ἄνευ οὐδὲ μιᾶς σχετικῆς ἐξωτερικῆς ἀνακλαστικῆς ἐπιδράσεως ἤ αἰτίας. Ὡσαύτως τὰ συναισθή­ματα τῆς συνειδητῆς χαρᾶς καί λύπης, τῆς ἐλπίδος καί τοῦ φόβου, ὅπως καί τὰ θρησκευτικὰ, ἠθικά, διανοητικά, ἐν γένει καί καλλιτεχνικὰ τοι­αῦτα.

δ) Ἡ δυνατότης τῆς μὴ ἱκανοποιήσεως, διά τῆς βουλήσεως καί τῆς θελήσεως (ὅταν μάλιστα καταλλήλως αὗται ἀσκηθοῦν καί ἀναπτυχθοῦν), ὅπως καί διά τῆς λογικῆς βεβαίως καί τῆς κρίσεως, πασῶν τῶν ἐπὶ τοῦ σώματος ἡμῶν ἐξωτερικῶν ἐπιδράσεων καί τῶν ἀνακλα­στικῶν, ἐκ τούτων, ἀντιδράσεων καί ἐρεθισμῶν καί ἡ ἐκμηδένισις τούτων. 

Ἡ δυνατότης ἐπίσης τῆς μὴ ἱκανοποιήσεως ἐκζητήσεων τοῦ σώματος προκαλου­μένων ἐξ ἐνδοοργανικῶν λειτουργιῶν καί ἐκκρίσεων τῶν διαφόρων ἀδένων καί ὁ ἐξαναγκασμὸς του νά πράξῃ ἀντιθέτως ὅλως ἀφ' ὅ,τι αἱ αἰσθήσεις καί αἱ ἐνδοκρινικαὶ λειτουργίαι καί ἀνάγκαι ἀπαιτοῦν ἰδία αἱ γενετήσιαι. 

Ἡ συνειδητὴ προσφορὰ τοῦ σώματος εἰς θυσίαν καί θάνατον διά πνευματικοὺς λόγους ἤ ὑπὲρ ἰδεώδους τινός, ὁ ἀλτρουϊσμός καί ἡ αὐτοθυσία. Καί τέλος ἡ δυνατότης τῆς μετα­βολῆς καί τῆς ἀπαρνήσεως προηγουμένων συνηθειῶν ὡς καί πνευματικῶν ἰδεωδῶν καί ἀρχῶν, καί τῆς προσοικειώσεως πρός νέας καί ἀντιθέ­τους ἐνίοτε τῶν προηγουμένων, διά τῆς μετανοίας.

ε) Ἡ συνειδητὴ καί δυναμικὴ ἐπίδρασις - τόσον ἐπωφελῶς ὅσον καί ἐπιβλαβῶς - τῆς πνευματοβολίας τῆς ψυχῆς ἡμῶν ὄχι μόνον ἐπὶ τοῦ ἰδίου ἡμῶν σώματος, ἐνδοστρεφῶς (αὐθυποβολὴ κ.ἄ.), ἀλλὰ καί ἐπὶ ἄλλων ὄντων καί ἀντικειμένων, ἐμψύχων τε καί ἀψύχων, ἐξωστρεφῶς (βα­σκανία, τηλεπάθεια, ὑπνωτισμὸς κ.ἄ.) καί ἡ συνειδητὴ ἄσκησις - γυμναστικὴ τοῦ σώματος κατὰ βούλησιν, ἡ ἐξικνουμένη μέχρι τοῦ σημείου τῆς ἐξασκήσεως ὡρισμένων μελῶν τοῦ σώματος ὅπως ἐκτελοῦν λειτουργίας μὴ περι­λαμβανομένας ἐν τῷ πλαισίῳ τοῦ φυσικοῦ αὐτῶν προορισμοῦ. Ἡ «αἰώρησις» τοῦ σώματος καί ἡ «ἀκαΐα» εἶναι ἐκδηλώσεις κατοχῆς τοῦ ἀνθρώπου ὑπό δαιμονικῶν δυνάμεων ὡς σύν Θεῷ θά ἀποδείξωμεν ἐν ἑτέρᾳ ἐργασία ἡμῶν περί τῶν ψυχικῶν φαινομένων καί τῆς ἀθανασίας τῆς ψυχῆς.

στ) Ὁ προφορικὸς λόγος ἀλλὰ καί ἡ «νοερὰ ὁμιλία», ἄνευ χρήσεως τῆς γλώσσης («... λογισμοὶ κατηγοροῦντες ἤ ἀπολογού­μενοι» - πρός Ρωμ. Β΄ 15), ἡ νοερὰ ἐπεξεργασία ἰδεῶν καί σχεδίων, ἐν γένει.

ζ) Ἡ συνειδητὴ μνήμη, ἀνάπλασις καί ἀναγνώρισις, ἡ συνειδητὴ προσοχή, γνῶσις, ἐπιστήμη καί φαντασία καί ἡ συνειδητὴ ἐπίσης ἀντίληψις τῆς ἐννοίας τοῦ «ἀπείρου».

η) Ἡ πνευματικὴ ἱκανότης - ἰδιοφυΐα καί μεγαλοφυΐα, ἀσχέ­τως τῶν διαστάσεων, τοῦ βάρους καί τῆς ὑγιεινῆς καταστάσεως τοῦ σώματος καί τοῦ ἐγκεφάλου, ὡς καί τῆς ποσότητος ἤ ποιότητος τῶν λαμβανομένων τρο­φῶν, καί ἡ διατήρησις τῆς λογικότητος καί μετὰ βαρυτάτας ἐγκεφαλικὰς νό­σους. Ὡσαύτως αἱ ὁμαλαὶ ψυχικαὶ ἐκδηλώσεις καί μετὰ τὴν βλάβην ἤ καί τὴν τελείαν ἀφαίρεσιν ἀντιστοίχων ἐγκεφαλικῶν κέντρων[8], ὡς καί ἡ ἀναμφισβήτητος συνέχεια τῆς ψυχικῆς ζωῆς των συνεπεία εἰσπνοῆς ἀτμῶν αἰθέρος ἤ χλωροφορμίου εἰς ὁλικὴν ἀναισθησίαν περιερχομένων.

θ) Ἡ ὅρασις ἄνευ φυσιολογικῆς λειτουργίας τῶν ὀφθαλμῶν καί ἡ ἀκοὴ ἄνευ φυσιολογικῆς λειτουργίας τῶν ὠτῶν καί ἀντιστρόφως, ἡ ἀδυναμία ὁράσεως ἤ ἀκοῆς ἐν ἐγρηγόρσει, καίτοι τὰ ἀντίστοιχα αἰσθητήρια ὄργανα εὑρίσκονται ἐν καλῇ καταστάσει.

ι) Τὰ ὄνειρα, καί ἰδίως τὰ προγνωστικὰ καί προφητικὰ ὁράματα.

ια) Αἱ ἐν  ἐκστάσει ἤ ἐν ἡμιεγρηγόρσει ὀπτασίαι.

ιβ) Αἱ συναισθηματικαὶ καί αἱ ἠθικαὶ ἀτέλειαι καί ἀνεπάρκειαι τῆς πα­ρούσης ζωῆς πού μαστίζεται ἀπό τήν σχετικότητα, τήν ἔλλειψιν καί τό ὅριον συνεπεία τῆς πτώσεως τῶν πρωτοπλάστων καί τῆς ἐκ τοῦ Δημιουργοῦ σχάσεως καί δὴ ἡ ἔντονος ἐν ἡμῖν ἰδέα περὶ ἀθανασίας καί αἰωνιότητος καί ὁ πόθος ἡμῶν δι' ἀτέρμονα ζωήν. 

Ὁ ἔμφυτος ἀποτροπιασμὸς τοῦ θανάτου, ἐνῶ πρόκειται περὶ τόσον φυσικοῦ φαινομένου. Ἡ ἄσβεστος καί μέ­χρι τέλους τῆς ζωῆς ἡμῶν ἀκόρεστος δίψα - ἔρως τῆς μαθήσεως καί τῆς γνώ­σεως. Ἡ πρός ὡρισμένας προσφιλεῖς ὑπάρξεις διατηρούμενη ἐφ' ὅρου ζωῆς συνειδητὴ ἀγάπη καί ἀφοσίωσις. Ὁ ἱερὸς πόθος τῆς πραγματικῆς ἐλευθερίας, ὅστις διά τούς περισσοτέρους ἀνθρώπους μένει μέχρι τοῦ θανάτου των ἀνεκπλήρωτος. 

Ἡ ἐπιθυμία τοῦ ἄκρου ἀγαθοῦ, ἥτις οὐδέποτε σχεδὸν πληροῦται ἐν τῷ παρόντι βίῳ. Ἡ ἐν τῷ παρόντι βίῳ μὴ ἀπόδοσις, ὡς ἐπὶ τό πολὺ τῆς ἀπο­λύτου δικαιοσύνης, ἐνίοτε δέ μηδὲ σχετικῆς. Ἡ ἐπιθυμία τοῦ καλοῦ, τοῦ ἀγαθοῦ, τοῦ τελείου, τοῦ ὡραίου, τοῦ δικαίου ἥτις ἐπίσης οὐδέποτε σχεδὸν πληροῦται ἐν τῷ πα­ρόντι βίῳ. Ἡ συμμαρτυρία τῆς συνειδήσεως τῶν πνευματικῶς ἀναγεγεν­νημένων ὅτι «εἴμεθα τέκνα Θεοῦ», προωρισμένα διά τὴν αἰωνιότητα (πρός Ρωμ. Η΄ 16). 

Ἡ ἔννοια τοῦ «ὁσίου βίου» καί ἡ ὑπὸ πολλῶν διαβίωσίς του. Ὁ κοινωνικὸς βίος τοῦ ἀνθρώπου καί ἡ συνυφασμένη μετ' αὐτοῦ ἔννοια τοῦ ἠθικοῦ νόμου (τῆς ἠθικῆς καί τῆς ἀρετῆς). Καί τέλος ὁ προορισμὸς ὑπὸ τῆς θείας προνοίας (πρός Ρωμ. Η΄ 18, Πράξ. ΙΖ΄ 26 κ.ἄ.), ἵνα ἐν τῇ Βασιλείᾳ τῶν Οὐρανῶν πάντα τὰ ἔθνη τὰ πιστεύοντα εἰς τὸν ἀληθινὸν Θεόν καί τηροῦντα τάς ἐντολὰς του, γίνουν «συμμέ­τοχα καί συγκληρονόμα» τῆς αἰωνίας δόξῃς τοῦ Θεανθρώπου παμβασιλέως Κ.ἡ.Ι. Χριστοῦ (πρός Ἐφ. Γ΄ 6).

Πᾶσαι λοιπὸν αἱ ῥηθεῖσαι πνευματικαὶ ἐκδηλώσεις καί δυνάμεις τῆς ἀνθρωπίνης ψυχῆς (καί αἱ λοιπαί, σχετικαὶ πρός αὐτάς, φιλοσοφικαὶ καί Γραφικαὶ προσμαρτυρίαι) διακη­ρύσ­σουν πανηγυρικῶς τὴν ἐν τῷ ἀνθρώπῳ ὕπαρξιν αὐτῆς, ὡς ἰδιαιτέρας πνευματικῆς ὑποστάσεως, ὑποστάσεως ἐλευθέρας, λογι­κῆς καί ἐνσυνειδήτου, ἐπιζώσης, μετὰ τὸν θάνατον. 

Ὡς πνευ­ματικὴ ὅμως ὑπόστασις, ἐνσυνείδητος, λογικὴ καί ἐλευθέρα ἡ ἀνθρωπίνη ψυ­χὴ δέν ἦτο δυνατὸν νά προέλθῃ ἐξ οἱασδήποτε μορφῆς ἐξελίξεως τῶν κατωτέρων τοῦ ἀνθρώπου ὄντων ἀψύχων τε καί ἐμψύχων, ἐφόσον ταῦτα ἀναντιρρήτως, εἶναι ἐξ ὁλοκλήρου ἄλογα - ὑλικά, στε­ρούμενα νοήσεως καί συνειδήσεως, ἄρα δέ καί ἐλευθερίας.

 Δέν ἀποτελεῖ ἐπίσης, ἐξ ἴσου, ἡ ἀνθρωπίνη ψυχὴ οἱαδήποτε μορφῆς ἀπόρροιαν ἤ συνισταμένην τῶν διαφόρων φυσικοχημικῶν λειτουργιῶν, κινήσεων καί ἐκκρίσεων κλπ. τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος. Διότι καί αὐταὶ εἶναι καθαρῶς μηχανικαὶ ὑλικαί. Ἡ νόησις - τό πνεῦμα, δέν εἶναι δυνατὸν νά ἔχῃ πηγὴν τὴν ἄνοιαν, ἡ λογικὴ τὴν ἀλογίαν, ἡ ἐλευθερία τὴν ἀνάγκην..., ἐνστικτώδη ἤ μηχανικήν... Τὴν ἀλήθειαν δέ ταύτην διεκήρυξαν πάντες οἱ ἀληθεῖς ἐπιστήμονες διά μέσου τῶν αἰώνων.

Οἱ ἰατροὶ oἱ μετάσχοντες εἰς τό 2^ον διεθνὲς ἰατρικὸν συνέδριον τοῦ Bossoy (22-29 Αὐ­γουστου 1948), ἀπεφάνθησαν ὅτι, «ἡ ἰατρικὴ Ἐπιστήμη ὀφείλει νά ἐλευθερωθῇ ἀπὸ τὰ δεσμὰ τῆς ὑλιστικῆς μηχανικῆς σκέ­ψεως. 

Μὲ τὴν κατάχρησιν τῆς ἀναλύσεως ἔχασε τὴν ἔννοιαν τοῦ ἀνθρώπου. Αἱ κατακτήσεις τῆς συγχρόνου φυσικῆς, ὅσον ἀφορᾷ εἰς τό «κοσμοείδωλον» τό ὁποῖον εἶναι μηχανιστικὸν – ντετερμι­νιστικόν, αἱ πρόοδοι τῆς βιολογίας, τόσον ὅσον ἀφορᾷ εἰς τὴν ζωήν, ἡ ὁποία δέν εἶναι ἁπλῶς ἐν φυσικοχημικὸν σύστημα, ὅσον καί εἰς ὅτι ἀφορᾷ τὴν θέσιν τοῦ ἀνθρώπου ἔναντι τῶν ἄλλων ἐμβίων ὄντων, αἱ πρόοδοι, τέλος, τῆς ψυχολογίας ἐπὶ τῆς προσωπικότητος δέν ἐπιτρέπουν πλέον εἰς τὴν ἰατρικὴν νά ἀκολουθῇ ὑλιστικὰς ἀντιλήψεις...».

Τέλος, ἐπεβεβαίωσαν τό ἀνωτέρω σχετικὸν πόρισμα ἐπιστημο­νικοῦ συνεδρίου Βρεττανῶν εἰδικῶν ἐπιστη­μόνων (ἀνατόμων, φυσιολόγων, ψυχο­λόγων, φιλοσόφων κ.ἄ.) ἔχον ὡς ἑξῆς:[9] «Δέν ὑπάρχει κανεὶς δυνάμενος νά ἐξηγήσῃ πῶς ἕν φυσικοχημικὸν φαινόμενον ἠμπορεῖ νά μεταμορφωθῇ εἰς φαινόμενον πνευματικόν... 

Τό νευρικὸν ἡμῶν σύστημα εἶναι ἀνάλογον μὲ τούς δευτερεύοντας ἐκείνους μηχανισμούς, εἰς τούς ὁποίους μία παλινδρομική ἐ­νέργεια χρησιμεύει εἰς τό νά διευθύνῃ καί νά ῥυθμίζῃ τὴν διεύθυνσιν τῆς κινήσεως..., ἀλλὰ δέν ὑπάρχει μηχάνημα, ὅσον δήποτε λεπτεπίλεπτον καί ἂν εἶνε, τό ὁποῖον νά ἐξηγῇ τό παίξιμον τοῦ πιανίστα πού παίζει μίαν φαντασίαν τοῦ Λίστ καί τοῦ Σοπέν. 

Ὁ ἐγκέφαλος ἠμπορεῖ νά εἶναι ἕνα θαυμαστὸν σύστημα μεταλλακτῶν, ἀλλὰ πρέπει νά ὑπάρχῃ καί ἕνας χειριστὴς εἰς τό ταμπλώ, χειριστὴς ἐνσυνείδητος... Ὁ ἐγκέφαλος εἶναι ἀπεί­ρως περίπλοκον σύστημα ἀνακλαστικῶν μηχανισμῶν, ποὺ ἀνταποκρίνεται μὲ μικρὰν ἤ μεγάλην ἐπιβράδυνσιν εἰς τούς ἐρεθισμοὺς τοῦ ἐξωτερικοῦ Κόσμου (σ.σ. καί τῶν ἐνδοοργανικῶν λειτουργιῶν καί ἐκκρίσεων), τὴν συνείδησιν δέ ἤ τό πνεῦμα δέον νά τοποθετήσωμεν καθ' ὅλον τὸν ἐγκέφαλον, χωρὶς νά τοῦ προσδιορίσωμεν ἀκριβεστέραν θέσιν... Ὁ ἐγκέφαλος παίζει ἁπλῶς τὸν ῥόλον τοῦ νωτιαίου μυελοῦ, ὅταν οὗτος προκαλῇ μίαν ἀνακλαστικὴν κίνησιν... καί δέν εἶνε ὄργανον παραστάσεων, ἀλλὰ μᾶλλον ἐνεργείας» [10].

Εἶναι ἄλλως τε σύμφωνα πρός τάς διαπι­στώσεις τῆς χειρουργικῆς καί τῶν τελευταίων δεκαετιῶν, καθ’ ἅς, γενομένων, ἐγχειρήσεων εἰς ὅλα τὰ σημεῖα τοῦ ἐγκεφάλου, μέχρις ἀφαιρέσεως ἐξ αὐτοῦ καί ὁλοκλήρου ἡμισφαιρίου (εἰς μίαν περίπτωσιν τοῦ δεξιοῦ καί εἰς τὴν ἄλλην τοῦ ἀριστεροῦ), δέν ὑπέστη μείωσιν ἡ πνευματικότης τῶν ἐγχειρησθέντων, οὐδ' ἐξέλιπεν ἡ συνείδησις αὐτῶν. 

Ἐπὶ τοῦ αὐτοῦ θέματος καί ὑπὸ τοῦ ἀειμνήστου Ι. Σκαλτσούνη ἀναφέρονται ἐν τῷ μνησθέντι συγγράμματι αὐτοῦ «Δημώδης ἀπολογητικὴ τοῦ Χριστια­νισμοῦ» (σελ. 82 - 83), ὅπως καί εἰς τάς Φιλοσοφικὰς αὐτοῦ Μελέτας σελ. 236 (ἔνθα παραπέμπει καί εἰς ἀριθ. 95 Literaturblatt, 1868) τὰ ἑξῆς: «Ἀνοιχθέντος κρανίου νέου τινός, ἀποθανόντος ἐξ ἐγκεφαλικῆς νόσου, δέν εὑρέθη ἐν αὐτῷ ἐγκεφαλικὴ ὕλη, ἀλλ' ὀλίγον αἱματῶδες ῥευστόν. 

Ἐν τούτοις ὁ ἀσθενὴς διετήρει σώας τάς διανοητικὰς του δυνάμεις (κρίσιν, λογικήν, μνήμην) μέχρι τοῦ θανάτου του». Ὑπὸ τοῦ ἰδίου δέ προστίθενται ἐν ταῖς «Φιλοσ. Μελέταις» του (σελ. 246 καί 237), ὅτι οἱ Νόϊμαν, Χούφελαντ καί Ἐνεμόζερ, ἀναφέρουν πληθὺν περιπτώσεων, καθ' ἅς, ἐν τελικῇ σχεδὸν κατα­στροφῇ τοῦ ἐγκεφάλου διετηρήθησαν ἀναλλοίωτοι καί ἡ συνείδησις καί ἡ μνήμη καί ἡ γνωστικὴ δύναμις (Σχαϊδερμάχερ, Μελέται περὶ Ὑλισμοῦ, τελ. κεφ.).

Καθορίζεται οὕτω κατόπιν τῶν ἀνωτέρω, ἡ ἀκριβὴς - θέσις τοῦ ἐγκε­φάλου ἐν τῷ ἀνθρωπίνῳ σώματι καί βεβαιοῦται ὅτι οὐδὲν ἄλλο ἀποτελεῖ οὗτος, εἰμή ἁπλοῦν ἀνακλαστικὸν ὄργανον, πολύπλοκον μὲν καί ὑπέροχον ἀπὸ ἀπόψεως δομῆς καί συνθέσεως, ὑλικὸν ὅμως καί ἄμοιρον νοήσεως καί εἰδέναι... Διότι τὰ γνωστὰ χημικὰ στοιχεῖα ἐκ τῶν ὁποίων οὗτος (ὅπως καί ὁλόκληρον τό σῶμα ἡμῶν) σχηματίζεται, δέν ἔχουν οὐδὲ δύνανται νά παράγουν ΝΟΗΣΙΝ - ΠΝΕΥΜΑ, ἐφ' ὅσον, ὡς γνωστόν, σύγκεινται κατὰ βάθος ἀπὸ πεπερασμένας ἠλεκτρικὰς μονάδας (θετικόνια, ἠλεκτρόνια κλπ.) μὴ ἐχούσας πρός ἀλλήλας οὔτε συνοχήν!!

Καί προβάλλει περιφανὴς ἡ ἰδιαιτέρα πνευματικὴ ὑπόστασις τῆς ἡμετέρας ψυχῆς, ὑπόστασις καί οὐσία ὑπερυλικὴ - πνευματική, ἑδρεύουσα καί ἐν τῷ ἐγκεφάλῳ (τὸν ὁποῖον χρησιμοποιεῖ ὡς ὄργανον αὐτῆς) καί ἐν ὅλῳ τῷ σώματι, μὴ ἀπορρέουσα ὅμως ἐκ τῆς φυσικοχημικῆς ἤ τῆς μηχανικῆς λειτουργίας αὐτοῦ καί τοῦ ὅλου ὀργανισμοῦ. 

Διότι, ἀσχέτως τῶν προεκτεθέντων, ἂν ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου ἦτο ἀπόρροια τῆς φυσικοχημικῆς λειτουργίας τοῦ ἐγκεφάλου ἤ τοῦ σώματος, οὐ μόνον αἱ ψυχικαὶ ἡμῶν ἐκδη­λώσεις καί αἱ πνευματικαὶ ἡμῶν ἱκανότητες θὰ ἔδει νά εἶναι ἀνάλογοι καί πρός τό βάρος τοῦ ἐγκεφάλου καί τοῦ σώματος, ὅπως καί πρός τὴν ὑγιεινὴν κατάστασιν αὐτῶν, ἀλλὰ καί πᾶσαι αἱ σκέψεις καί ἐνέργειαι ἡμῶν θὰ ἔδει νά εἶναι ἁπλαὶ συνέπειαι τῶν ἐξωτερικῶν καί ἐσωτερικῶν - ἐνδοοργανικῶν ἐπιδράσεων ἐπὶ τοῦ ἐγκεφάλου ὡς καί τῶν ἀνακλαστικῶν ἀντι­δράσεων αὐτοῦ..., ὅπως ἀκριβῶς συμβαίνει μὲ τούς τεχνητοὺς - μηχανικοὺς ἐγκεφάλους, τούς ὁποίους κατεσκευάσαμεν. 

Πῶς ἑρμηνεύονται ἄλλως τά συναισθήματα, ἡ ἠθική ἀντίληψις τοῦ δικαίου, ἡ αὐτοθυσία καί ὁ ἀλτρουϊσμός, ἡ ἀνάσχεσις τῆς γενετησίου ὁρμῆς, πού ὑπερνικοῦν, τήν αὐτοσυντήρησιν καί τήν διαιώνισιν τοῦ εἴδους, τό συμφέρον καί τήν ἡδονικήν συμφόρησιν.

Μόνη δέ ἡ ἔλλειψις νοήσεως καί εἰδέναι εἰς τὰ χημικὰ στοιχεῖα ἐξ ὧν ὁ ἐγκέφαλος ἀλλὰ καί ὅλον τό σῶμα ἡμῶν σχηματίζον­ται, ὅπως καί τό ἀναντίρρητον γεγονὸς ὅτι διά τῆς νοήσεως, οὐ μόνον ἀντιδρῶμεν, κατὰ τῶν ἐξωτερικῶν ἐπιδράσεων καί τῶν ἐνδοοργανικῶν ἐκκρίσεων καί λειτουρ­γιῶν ἐπὶ τοῦ ἐγκεφάλου καί τοῦ σώματος, ἀλλὰ καί ὑποχρεοῦμεν δι' αὐτῆς τό σῶμα (τοῦ ἐγκεφάλου χρησιμοποιου­ένου ὡς ὀργάνου) νά πράξῃ ἀντιθέτως ὅλως ἀπὸ ὅ,τι αἱ ἐξωτερικαὶ ἐπιδράσεις καί αἰσθήσεις, ἀλλὰ καί αἱ ἐνδο­οργανικαὶ λειτουργίαι καί ἐκκρίσεις μηχανοχημικῶς μᾶς ἐπιβάλλουν, εἶναι ἀμάχητοι ἀποδείξεις τῆς ὑπάρξεως ἐν ἡμῖν τοῦ πνευματικοῦ καί ἐνσυνειδήτου κυβερνήτου τοῦ σώματος ἡμῶν, ἤτοι τῆς πνευματικῆς ἡμῶν ψυχῆς, τῆς ὁποίας ὄρ­γανα εἶναι ὃ τε ἐγκέφαλος ἀλλὰ καί ὁλόκληρον τό σῶμα ἡμῶν.

---

^[1] «Περὶ κατασκευῆς τοῦ ἀνθρώπου», Ε. Π. Afigne, τ. 44, σελ. 233... «Ἐν δὲ τῇ καθ' ἕκαστον δημιουργίᾳ μὴ προτιθέναι τοῦ ἑτέρου ἕτερον, μή τε πρὸ τοῦ σώ­ματος τὴν ψυχήν, μήτε τὸ ἔμπταλιν».

^[2] Πάνσοφος πρόνοια ἐκδηλοῦται καὶ ἐν προκειμένῳ διὰ τῆς χρησιμοποιήσεως τῶν δυναμικότερων σπερμάτων πρὸς ἀναπαραγωγὴν τῶν ἐνόργανων ὄντων καὶ δὴ τῶν ἐμψύχων. Εἰς τοῦτο ἀποβλέπει καὶ τὸ ὑπέροχον γαμήλιον πτερύγισμα τῆς βα­σιλίσσης τῶν μελισσῶν εἰς μέγα ὕψος, ἵνα συζευχθῇ μετ' αὐτῆς ὁ δυναμικότερος κηφήν, ἐπίσης δὲ καὶ ἄλλαι παράλληλοι ἐνέργειαι διαφόρων ἄλλων ζῴων χερσαίων τε καὶ ἐναλίων.

^[3] Πρβλ.  Γ.  Σκλαβούνου, «Ἀνατομικῆς», Α΄  τομ., σελ.  62 εξ.

^[4] Καὶ μόνη, ἐπίσης, ἡ μυστηριώδης αὐτή, σταθερὰ καὶ ἀναλλοίωτος τάξις τῆς σχάσεως καὶ τοῦ μέχρις ὡρισμένου ἀριθμοῦ πολλαπλασιασμοῦ τοῦ ἀρχικοῦ γεννητικοῦ κυττάρου ἑκάστου ὀργανισμοῦ σώματος, καὶ ἡ ὑπὸ ὡρισμένων, ἐν συνεχείᾳ, κυττάρων, ἤ ὁμάδων ἐξ αὐτῶν, μυστηριώ­δης καὶ πάλιν διαμόρφωσις τῶν κατ' ἰδίαν μελῶν ὀργάνων καὶ συστημάτων αὐτοῦ μέ­χρις ὡρισμένων ἐπίσης καὶ ἀναλλοιώτων διαστάσεων, σχη­μάτων καὶ μορφῶν, εἶναι ἀρκεταὶ ὡσαύτως ἀποδείξεις διὰ τὸν ἀποκλεισμὸν καὶ τὴν καταδίκην πάσης «μορφῆς» ἤ ἐννοίας ἐξελίξεως καὶ μεταμορφώσεως τῶν ἐνόργανων ὄντων, τόσον τῆς προοδευτικῆς - βραδείας, ὅσον καὶ τῆς ἀποτόμου - τῆς ἁλματικῆς. Διότι οἱ διέποντες ταύτας νόμοι εἶναι ἀπαραβίαστοι.

^[5] Ὅπως ὁ Ἀριστοτέλης παρεσύρθη εἰς τὴν πλάνην ὅτι ἔχουν ψυχὰς τὰ φυτὰ καὶ τὰ δένδρα, περιλαμβάνων ἐν τῷ ὅρῳ «ἐντελέχεια» πάσας τάς ὀργανικὰς αὐτῶν ἰδιότητας καὶ λειτουργίας, ὡς ἐπίσης καὶ τάς ὀργανικὰς ἀλλὰ καὶ τάς ψυχικὰς ἰδιότητας καὶ ἐκδηλώσεις ὅλων τῶν ἐμψύχων ὄντων περιλαμβανομένου καὶ τοῦ ἀνθρώπου, δι’ ὃν μόνον ἐφρόνει ὅτι ἔχει καὶ «νοῦν» ἐκ τῆς οὐσίας τοῦ Θεοῦ, οὕτως καὶ πολλοὶ τῶν συγχρόνων φιλοσόφων καὶ συγγραφέων, τῶν ἀσχοληθέντων μὲ τὸ θέμα τῆς «Ψυχῆς», ἐχαρακτήρισαν καὶ τάς αὐτομάτους - ἀσυνειδήτους ὀργανικὰς λειτουργίας καὶ ἰδιότητας τῶν ὀργανισμῶν ὅλων τῶν ἐμψύχων ὄντων (καὶ τοῦ ἀνθρώπου) ὡς ψυχικὰς τοιαύτας, ἄλλοι δὲ καὶ ὅτι ἡ τοιαύτη ψυχὴ - ἐντελέχεια «κατασκευάζει αὕτη τὸ σῶμα, προσλαμ­βάνουσα κατάλληλον ὕλην, καὶ φροντίζει περὶ τῆς διατηρήσεως καὶ λειτουργίας αὐ­τοῦ, ἐπινοοῦσα πολλοὺς καὶ ποικίλους τρόπους ἐπανορθώσεως τῶν βλα­βῶν τῶν διαφόρων ὀργάνων τοῦ κ.ο.κ. (Πρβλ. Σπ. Καλλιάφα «Τὸ περὶ ψυχῆς πρό­βλημα», σελ. 26 κ.ἄ.). 

Ὅτι ὅμως πᾶσαι αἱ ἰδέαι αὖται εἶναι σφοδρὰ πεπλανημένοι, παρέλκει φρονοῦμεν νά τονίσωμεν μετὰ τὰ προαναπτυχθέντα. Διότι οἱ ὀργανισμοὶ ὅλων τῶν ἐνόργανων ὄντων ἐπροικίσθησαν βεβαίως ὑπὸ τοῦ Δημιουργοῦ δι' ὡρισμένων ἐμφύτων φυσικῶν ἰδιοτήτων καὶ αὐτομάτων ὀργανικῶν καὶ φυσικο­χημικῶν λειτουργιῶν (αὐξήσεως, θρέψεως - ἀναπτύξεως, μέχρις ὡρισμένων ὁρίων, αὐτοαμύνης αὐτοθεραπείας κ.ἄ.), πλὴν αἱ ἰδιότητες αὗται οὐδόλως εἶναι ψυχικαί, ἀλλὰ ὀργανικαί, ὡς ψυχικῶν ἰδιοτήτων νοουμένων μόνον τῶν αἰσθημάτων, τῶν συ­ναισθημάτων καὶ τῶν ἐνστίκτων ἐν γένει, προκειμένου δὲ περὶ τοῦ ἀνθρώπου καὶ τῶν πνευματικῶν ἐκδηλώσεων αὐτοῦ. Δέν ἔχουν, ἑπομένως, ψυχὰς τὰ φυτὰ καὶ τὰ δένδρα. 

Ἀλλὰ καὶ τῶν ζῴων αἱ ψυχικαὶ ἰδιότητες καὶ ἐκδηλώσεις, δέν συνιστοῦν ἐν τοῖς σώμασιν αὐτῶν ἰδιαιτέρας ὑποστάσεις ψυχῶν. «Ψυχή», ἐν τῇ  κυριολεξίᾳ, εἶναι  μόνον ἡ  ἀνθρωπίνη,  ἀλλὰ καὶ αὕτη δέν κατασκευάζει τὸ σῶμα τοῦ ἀνθρώπου - τὸ σκήνωμά της... Συνδημιουργεῖται ἁπλῶς μετ’ αὐτοῦ καὶ συναναπτυσσομένη, ἔχει τὴν ἱκανότητα νά κυριαρχήσῃ ἐφ' ὅλων τῶν λειτουργιῶν του - καὶ τῶν αὐτομάτων, καταλλήλως δὲ ἀσκούμενη καὶ ἀνδρουμένη, - τελειουμένη πνευματικῶς (πρὸς Ἐφεσ. Δ' 13) καὶ νά ἀναστέλλῃ ἤ καὶ νά ἐκμηδενίζῃ ταύτας.

^[6] Ἡ νοητικὴ ἐνέργεια νοεῖται καὶ ἀποδεικνύεται οὐ μόνον ἐν τῇ ἐλευθέρῳ ἐνσυνειδήτω βουλήσει, ἀλλὰ καὶ ἐν τῇ διπλότητι, τουλάχιστον τῆς νοητικῆς ἀκτῖνος. Διακρίνεται δὲ οὕτω τῆς τε τυφλῆς μηχανικῆς κινήσεως τῆς ἀνόργανου ὕλης, ἀλλά καὶ τῆς ὀργανικῆς ἐνεργείας ἤ κινήσεως πάντων τῶν ἐνόργανων ὄντων, (ὡς καὶ τῆς ἐνστίκτου τῶν ἐμψύχων), ὑπεικουσῶν ἐπίσης εἰς ὡρισμένους φυσικοὺς νόμους.

^[7] Τό ἐνσυνείδητον ἐγὼ τῆς προσωπικῆς ὑποστάσεως ἡμῶν, δ’ οὗ νοοῦ­μεν ἡμᾶς αὐτοὺς ὑπάρχοντας κεχωρισμένως ἀπὸ τῶν λοιπῶν ἀνθρώπων καὶ τοῦ ὅλου Κόσμου, μένει, ὡς γνωστόν, ἀναλλοίωτον καὶ ἑνιαῖον ἐφ' ὅρου ζωῆς, ἐν μέσῳ συνεχῶν καὶ ἀδιακόπων ἀλλοιώσεων τοῦ σώματος ἡμῶν, ἀνανεουμένου ἐξ ὁλοκλήρου, καθ' ὡρισμένα χρονικὰ διαστήματα, ὡσαύτως δὲ καὶ ἐν τοσούτω πλήθει ἐξωτερικῶν ἐπιδράσεων, ἐναλλασσομένων διηνεκῶς. 

Διατηρεῖται ὡσαύτως κατὰ τὴν διάρκειαν τοῦ φυσιολογικοῦ ὕπνου καὶ δὴ ἐν τοῖς διαφόροις ἐνυπνίοις καὶ ὁράσεσιν, ὅπως καὶ κατὰ τάς ἐκτάκτους ψυχοοργανικὰς διαταραχὰς (λιποθυμίας κ.ἄ.), ἐκδηλούμενον πάλιν αὐτομάτως ἅμα τῷ πέρατι αὐτῶν. Ἐξαίρεσιν ἀποτελοῦσιν οἱ ὑπνωτιζόμενοι, κατὰ τὴν διάρκειαν τοῦ ὑπνωτισμοῦ, οἱ ὑφιστάμενοι τὴν ἐπίδρασιν ὡρισμένων ναρκωτικῶν, κατὰ τὸν χρόνον τῆς ἐπιδράσεως αὐτῶν καὶ οἱ παράφρονες.

 Ἀλλ' εἰς μὲν τάς περιπτώσεις τοῦ ὑπνωτισμοῦ, ὑποτασσομένη ἡ ὑπνω­τισμένη ψυχὴ εἰς τὴν δυναμικωτέραν ψυχὴν τοῦ ὑπνωτιστοῦ ἤ εἰς ξένον πνεῦμα, πονηρὸν πάντοτε  δαιμόνιον, παραδίδει τὴν θέλησιν βούλησιν της, τὴν κρίσιν καὶ τὴν διεύθυνσιν τοῦ σώματος ἤ σκηνώματός της εἰς τὴν βούλησιν τοῦ ὑπνωτιστοῦ ἤ τοῦ δαιμονίου, καὶ σκέπτεται καὶ ἐνεργεῖ μηχανικῶς, ὡς παρ' αὐ­τῶν διατάσσεται. 

Εἰς τάς περιπτώσεις χρήσεως ἀναισθητικῶν, ἐφόσον ταῦτα ἐπιδροῦν ἐφ' ὡρισμένων κέντρων τοῦ ἐγκεφάλου (ἀναστέλλοντα, πρὸς καιρόν, τὴν φυ­σιολογικὴν αὐτῶν λειτουργίαν), προκαλοῦν τὴν ἀναισθησίαν ἀντιστοίχων μελῶν ἤ καὶ ὅλου τοῦ σώματος, ὡς καὶ τὴν τεχνητὴν ὕπνωσίν του. Ὡς ἐκ τούτου δὲ, στερεῖ­ται ἡ ψυχὴ τῶν ἀπαραιτήτων σωματικῶν ὀργάνων, δι' ὧν συνήθως ἐκδηλοῦται, δυ­ναμένη βεβαίως νά ἐκδηλωθῇ καὶ ἄνευ αὐτῶν, ὡς παρατηρεῖται εἰς τάς βλάβας καὶ ἐγχειρήσεις τοῦ ἐγκεφάλου. 

Τέλος, εἰς τάς περιπτώσεις τῆς τελείας παραφροσύνης, καθ' ἅς μειοῦται ἤ ἐκλείπει τελείως ἡ συνείδησις τῆς ἀτομικότητος, παρεμβαίνουν πο­νηρὰ ἐπίσης πνεύματα, δαιμόνια. Ὅσον δ' ἀφορᾶ εἰς τάς ἐλαφροτέρας μορφῆς σχι­ζοφρενείας ψυχοπαθείας, οἱ γενεσιουργοὶ λόγοι αὐτῶν δύνανται νά εἶναι συμμιγεῖς, ψυχικοί, δηλονότι καὶ σωματικοί. Διὰ τοῦτο δὲ καὶ θεραπεύονται αὐταὶ διὰ φαρμά­κων καὶ φυσιοθεραπειῶν, ὑποβοηθούμενης τῆς φυσιολογικῆς λειτουργίας τοῦ ἐγκε­φάλου, ἥν ἐπακολουθεῖ ἡ ὁμαλὴ ἐκδήλωσις τῆς ψυχῆς.

^[8] Πρβλ.  καὶ  περιοδικὸν «Ἥλιος»,  Ἀθηνῶν,   8.3.1953,  σελ.   93.   Ὠσαύτως ἐν τῇ ἐφημερίδι «Μακεδονίᾳ» τῆς 20.1.1959 καὶ ἐν τῇ στήλῃ «ἡ Θεσ/νίκη καὶ ὁ Κό­σμος» ἐδημοσιεύθησαν τὰ ἀκόλουθα; «Ὑπάρχει καμμιὰ σχέσις μεταξὺ ἐγκεφάλου καὶ διανοητικῶν λειτουργιῶν;» ἐρωτᾷ ξένος ἐπιστήμων. Πρὸ ὀλίγων ἐτῶν ἡ ἐρώτησις αὐτὴ δέν θὰ εἶχεν ἀσφαλῶς κανὲν νόημα. Ἡ ὕπαρξις αὐτῆς τῆς σχέσεως ἐθεω­ρεῖτο αὐταπόδεικτος. 

Αἱ νεώτεραι ὅμως ἔρευναι τῆς Ἐπιστήμης, ἴσως νά μὴ κατέρ­ριψαν ἐντελῶς, μὲ πολλὰς ἄλλας καὶ τὴν δοξασίαν ταύτην, ἐδημιούργησαν ὅμως πολλὰς ἀμφιβολίας ὡς πρὸς τὴν ὕπαρξιν αὐτῆς τῆς σχέσεως. Πρὸ ὀλίγων ἐτῶν ὁ Ἀμερικανὸς καθηγητὴς Χάρβλευ κατώρθωσε νά ἀφαίρεση ὁλόκληρον τὸ ἕνα ἠμισφαίριον ἀπὸ τὸν ἐγκέφαλον ἑνὸς πιθήκου. 

Τὸ ζῷον ἐξηκολούθησε νά ζῇ, χωρὶς νά παρουσιάζῃ οὐδεμίαν μεταβολὴν τῶν διανοητικῶν του λειτουργιῶν. Ἕνας ἄλλος ἐπι­στήμων, ὁ Λάρτιγκ, ἀναφέρει περίπτωσιν ἑνὸς παιδίου, ποὺ εἰς ἡλικίαν 5 ἐτῶν ἐ­χασε μέγα μέρος τῆς ἐγκεφαλικῆς οὐσίας, κατόπιν ἑνὸς αὐτοκινητικοῦ δυστυχήμα­τος, καὶ ὅταν ἐμεγάλωσεν, ὄχι μόνον δέν ἦτο ἠλίθιον ἤ διανοητικῶς ἀνώμαλον, ἀλλὰ καὶ ἔγινεν εὐφυέστατος νέος μὲ τετράγωνον κυριολεκτικῶς νοῦν. 

Ὁ ἴδιος ἐπι­στήμων ἀναφέρει πολλὰς περιπτώσεις νεκροψιῶν εἰς ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι πρὶν ἀπο­θάνουν ἐθεωροῦντο λογικοὶ καὶ ἔξυπνοι. Καὶ ὅμως ἡ ἐγκεφαλικὴ τους οὐσία ἀπετελεῖτο ἀπὸ ὀλίγας μεμβράνας καὶ ὀλίγον νερό. Κατὰ τούς Α΄ καί Β΄ Παγκοσμίους Πολέμους ἔγιναν ἄπειραι ἐγχειρήσεις στρατιωτῶν, κατὰ τάς ὁποίας ἀφηρέθησαν σημαντικὰ τμήματα τοῦ ἐγκεφάλου των, χωρὶς ἡ ἀφαίρεσις αὐτὴ νά φέρῃ ἀλλοίωσιν εἰς τάς ἐγκεφαλικάς πνευματικὰς λειτουργίας. 

Τὸ μόνον πού κατώρθωσεν ἡ σημερινὴ ἐπιστήμη εἶναι νά καθορίσῃ τὴν ἕδραν μερικῶν κέντρων... εἰς τὸν ἐγκέφαλον, ποὺ φαίνεται νά ἐφορεύουν ἐπὶ τῶν διαφόρων λει­τουργιῶν τοῦ σώματος.   Καμμίαν ἐν τοσούτῳ δέν ἔχομεν ἰδέαν περὶ τοῦ μέρους εἰς ὅ ἑδρεύει ἡ διάνοια, ἡ θέλησις καὶ πολὺ ἀκόμη ὀλιγώτερον ἡ συνείδησις καὶ ἡ ψυχή. Πρέπει ἄραγε νά ὑποθέσωμεν ὅτι αἱ ἐγκεφαλικαὶ λειτουργίαι εὑρίσκονται ἔξω ἀπὸ ἐκεῖνο ποῦ ὀνομάζομεν ὑλικὸν σῶμα μας, εἰς κάτι ἐντελῶς ἄϋλον, ἀόρατον».

^[9] Τὰ πορίσματα τοῦ συνεδρίου τούτου ἐδημοσιεύθησαν ὑπὸ τοῦ Rene Sudr ἐν τῷ περιοδικῷ «Ἥλιος», Ἀθηνῶν, τῆς16ης  Μαρτίου 1952, σελ.136.

^[10] Ὀλίγον χρόνον μετὰ τὸ συνέδριον τῶν Ἄγγλων εἰδικῶν, συνῆλθεν ὅμοιον συνέδριον καὶ ἐν Παρισίοις. Ὁ ἐξέχων δὲ Γάλλος νευροψυχίατρος καθηγητὴς Λερμίτ, μετασχὼν τοῦ συνεδρίου, ἐξέδωκεν ἀκολούθως ἀξιόλογον σύγγραμμα, εἰς τὸ ὀ­ποίον ἀναπτύσσει τάς ἐπὶ τοῦ θέματος ἀπόψεις τοῦ συνοψιζομένας εἰς τὰ ἑξῆς: «Ὑ­πάρχει διαφορὰ μεταξὺ ψυχολογίας ἀνθρώπου καὶ ζῴου». Καὶ προσθέτως ὅτι: «Εἰς τὸν ἄνθρωπον καὶ πέραν τοῦ ψυχολογικοῦ ὑπάρχει ἡ αὐτοσυνείδησις, ἡ ὁποία δέν εἶναι ἐπιφαινόμενον ἤ ἐγκεφαλικὸς φωσφορισμός. 

Οὐδέποτε τὸ «νοῷ, ἄρα ὑπάρχω» τοῦ Καρτεσίου ἦτο πληρέστερον νοήματος ἀπὸ σήμερον»... Σχετικὸν ἐπίσης πρὸς τ' ἀνωτέρω εἶναι καὶ τὸ ἑξῆς δημοσίευμα εἰς τὴν ἐφημερίδα «Μακεδονία», τῆς 7^ης Νοεμβρίου 1953. «θὰ ἔπρεπε νά προσέξουν ὅλοι κάπως καλύτερα τὰ συμπεράσματα τοῦ ἐν Βιέννη συνελθόντος συνεδρίου ψυχολόγων, ψυχιάτρων καὶ νευρολόγων. 

Ἀπὸ τὴν Βιέννην, ἀπὸ τὴν ὁποίαν διεσάλπισεν ὁ Φρόϋντ τὴν περίφημον θεωρίαν του, ποὺ φέρει σήμερον τὸν τίτλον «Φροϋδισμός», ἀπὸ τὴν ἰδίαν αὐτὴν Βιέννην διεσαλπίσθη καὶ πάλιν ὅτι εἶναι καιρὸς νά ἀναθεωρηθῇ ἡ κρατοῦσα γνώμη, σύμφωνα μὲ τὴν θεωρίαν ταύτην, ὅτι ὅλοι οἱ ἄνθρωποι εἶναι κτηνώδεις εἰς τὸ ὑποσυνείδητον των, ὅτι ὅλαι αἱ πράξεις ὑπαγορεύονται ἀπὸ ἔνστικτα ἀπωθημένα. 

Ἀπεκρούσθη ἐπίσης, ἀπὸ κορυφαίους ἐπιστήμονας, ἡ γνώμη ὅτι ἡ τέχνη, ὁ πολιτισμὸς καὶ ἡ θρησκεία ἀκόμη εἶναι ἀπόρροια τῶν ἀπωθημένων αὐτῶν ἐνστίκτων καὶ ὅτι αἱ πράξεις τῶν μεγάλων ἀνδρῶν ἐξηγοῦνται καὶ ἑρμηνεύ­ονται ἀπὸ τὰ κρυφὰ μόνον σεξουαλικὰ ἔνστικτα. Εἰς τὸ συνέδριον ἠκούσθησαν καὶ ἄλλα πολλὰ ἐνδιαφέροντα πράγματα, τὰ ὁποῖα ὁ χῶρος δέν ἐπιτρέπει νά ἀναπτυ­χθοῦν εὐρύτερον. 

Ὅλα ὅμως μαζὺ ἀποδεικνύουν ὅτι ἡ ἐπιστήμη, ἀφοῦ ἐπελαγοδράμησεν ἐπ' ἀρκετὸν διάστημα χρόνου ὑπὸ τὴν ἐπήρειαν τῶν καινοτόμων θεωρι­ῶν τοῦ Δ/ρος Φρόϋντ, ἐπανέρχεται καὶ πάλιν εἰς τάς ὑγιεῖς καὶ λογικάς της βά­σεις». Τέλος, εἰς τὴν αὐτὴν Ἐφημερίδα τῆς 10.2.1959 ἐδημοσιεύθη ἐπιστολὴ τοῦ Ἰατροῦ Ἐμμ. Περῆ ἔχουσα ὡς ἑξῆς; «Ἀξιότιμε κ. διευθυντά. 

Στο 112 συνέδριο τῆς ἀμερικανικῆς ψυχιατρικῆς ἑταιρίας πού συνῆλθε τὸν Μάϊον τοῦ 1956 στό Σικάγο, τὶς ἐργασίες τοῦ ὁποίου παρηκολούθησαν 4.600 περίπου ψυχίατροι καὶ ψυχαναλυτές, μὲ σκοπὸ νά ἐγκω­μιάσουν τὴν προσωπικότητα τοῦ Φρόϋντ μὲ τὴν εὐκαιρία τῆς ἑκατοστῆς ἐπετείου ἀπὸ τῆς γεννήσεώς του, ὁ σύνεδρος Δρ. Περσεβὰλ Μπέιλυ, πού εἶναι διευθυντὴς τοῦ ψυχοπαθολογικοῦ ἰνστιτούτου Ἰλλινόις κι’ ἕνας ἐπιστήμων διεθνοῦς κύρους, ἐξεφώνησε ἕνα φιλιππικὸ κατὰ τοῦ πατρὸς τῆς ψυχαναλύσεως καὶ τῆς θεωρίας του, ποὺ οὔτε λίγο, οὔτε πολύ, τὴν ἐχαρακτήρισε σὰν κοινὴ ἀπάτη, τὸν δὲ Φρόϋντ «ψευδεπιστήμονα» για τὰ ἔργα δὲ τοῦ δασκάλου τῆς Βιέννης, εἴπε πῶς κα­νένα ἀπ' αὐτὰ δέν δικαιοῦται νά χαρακτηρισθῇ ἐπιστημονικό... Πρόκειται για ἐξε­ζητημένες θεωρίες ἑνὸς χειρομάντεως πού κυριαρχοῦνται ἀπὸ τὶς σεξουαλικὲς ἀντι­λήψεις». 

http://anavaseis.blogspot.gr/2012/10/blog-post_7671.html?utm_source=BP_recent