Γέρων Αὐξέντιος Γρηγοριάτης (+ 1892 - 1981). Μέρος Α'

 Γέρων Αὐξέντιος Γρηγοριάτης (+ 1892 - 1981)

Μέρος Α'

Μοναχοῦ Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου

Ὁ ὁσιώτατος Μοναχός Αὐξέντιος Γρηγοριάτης, ἦταν τό καμάρι καί τό στολίδι τῆς ῾Ιερᾶς  Μονῆς μας. ῏Ηταν ὁ ἀσκητής τοῦ κοινοβίου, ὁ ἀετός τῆς θείας ἀγάπης, ὁ θεωρός τοῦ ἀκτίστου Φωτός, ὁ περιφρονητής τῶν γηῒνων καί ἐραστής τῶν οὐρανίων. ῏Ηταν τό καύχημα τῆς μετανοίας. ὁ πλοῦτος τῆς θείας σοφίας, ὁ δυνάστης τῶν δαιμόνων, τῆς προσευχῆς τό λαμπρότατον τέμενος, ὁ ἐπίγειος ῎Αγγελος καί οὐράνιος ἄνθρωπος.
Μέ αὐτά τά ταπεινά λόγια ἐτόλμησα στό ἐλάχιστο βέβαια, νά ἐκθειάσω τήν ὁσιακή προσωπικότητα τοῦ μακαριστοῦ ἀδελφοῦ τῆς Μονῆς μας π. Αὐξεντίου. Γνωρίζω τήν ἀδυναμία τῆς γλώσσης μου, νά ἐξυμνῶ τέτοιες μορφές, γι᾿ αὐτό καί ἐκ τῶν προτέρων ζητῶ  συγγνώμη.
Πολλά ἐγράφησαν ἀφ᾿ ὅτου ὁ ῞Οσιος αὐτός Μοναχός ἤλλαξε τά ἐπίγεια μέ τά οὐράνια, τά φθαρτά μέ τά ἄφθαρτα. Ἐθεώρησα ὅμως ἀναγκαῖον, ἀνάμεσα στίς ἄλλες βιογραφίες τῶν ῾Αγιορειτῶν Γεροντάδων μας, νά προσθέσω καί τόν μακαριστό π. Αὐξέντιο, περιλαμβάνοντας συνοπτικά, τά ἱστορικά στοιχεῖα γιά τήν ζωή του, τούς ἀγῶνες καί τό μακάριο τέλος του. Ἐπίσης θά προσθέσω καί ὅσα γεγονότα συνέβησαν μετά τήν κοίμησίν του, πρός δόξαν Θεοῦ καί ἔπαινον τοῦ μακαριστοῦ Γέροντος.
῾Ο Γέρων Αὐξέντιος, γεννήθηκε στήν Μάνδρα Ἀττικῆς Ἐλευσῖνος) τό 1892. Τό κοσμικό του ὄνομα, ἦταν Ἀθανάσιος Κωνσταντίνου. Προήρχετο ἀπό εὐσεβῆ οἰκογένεια. Ἀπό τήν ἐφηβική του ἡλικία ἀγάπησε τόν μονήρη βίο. Οἱ βιγραφίες ῾Οσίων Πατέρων, πού ἄπληστα ἐδιάβαζε, τοῦ εἶχαν ἀνάψει τόν ζῆλο γιά τόν ἀσκητικό μοναχισμό. ῞Οταν ἐμεγάλωσε, ὑπηρέτησε ὡς στρατιώτης τήν Πατρίδα ἐπί ἀρκετά χρόνια κατά τήν περίοδον  τῶν Βαλκανικῶν πολέμων. Ἀφοῦ μέ τήν Χάριν τοῦ Θεοῦ ἐπέστρεψε σῶος, ἔφυγε ἀμέσως γιά τό Μοναστήρι τοῦ ὁσίου Σεραφείμ τοῦ Δομβοῒτου, πού εὑρίσκεται κοντά στήν περιοχή τῆς γενετείρας του. Ἐκάρη ἐκεῖ ρασοφόρος Μοναχός καί μετ᾿ ὀλίγον ἀνεχώρησε γιά περισσότερη ἡσυχία καί προσευχή, γιά τόν εὐλογημένο ῎Αθωνα.
Στήν ῾Ιερά Μονή τοῦ ῾Οσίου Γρηγορίου ἦλθε τό 1920 σέ ἡλικία 28 ἐτῶν. Μετά ἕνα χρόνο, ἐκάρη Μεγαλόσχημος Μοναχός μέ τό ὄνομα Αὐξέντιος. Ἀπό τότε μέχρι τήν ἡμέραν τῆς κοιμήσεώς του, πού συνέβη τό ἑσπέρας τῆς ἀγρυπνίας τῆς Κυριακῆς τῆς Ὀρθοδοξίας τοῦ 1981, ὁ Γέροντας ἔκαιγε καί ἔλυωνε ὡς μία λαμπάδα στό Μοναστήρι μας φωτίζοντας ὅλους μέ τά ἔνθεα κατορθώματά του καί τίς πλούσιες ἐμπειρίες του. Μερικά ἀπό αὐτά θά σημειώσουμε ἐν συνεχείᾳ, ὡς φόρον τιμῆς καί ἀγάπης πρός τήν ἁγίαν του μορφή.
῾Ο Γέρο ῾Ησύχιος, ἕνα χαριτωμένο γεροντάκι τῆς Μονῆς μας, πού τώρα σέ ἡλικία 99 ἐτῶν γηροκομεῖται στό γηροκομεῖο τῆς Μονῆς μας, μοῦ εἶπε τά ἑξῆς:
῾Ο Αὐξέντιος, ἀδελφάκι μου, ἦταν ἅγιος ἀπό τήν μάννα του. ῏Ηλθε ἕτοιμος Καλόγερος ἀπό τό Μοναστήρι τῆς πατρίδος του. Ἐκεῖ ἔμαθε ὅλα τά καλογερικά καί ἦλθε ἐδῶ ἕτοιμος. Μαζί διακονήσαμε στό Μετόχι Βούλτσιστα τῆς Κατερίνης. Ἐκεῖνος ὑπηρέτησε ἐκεῖ ὡς μάγειρος τρία χρόνια. Ἐνῶ ὅλοι ἔτρωγαν κρέατα, αὐτός οὔτε τά δοκίμαζε, καί παραδόξως πάντα ἦταν νόστιμα. Κρατοῦσε τήν σιωπή καί τήν εὐχή. ῏Ηταν πολύ ἐργατικός. Μακάρι ν᾿ ἀξίωνε καί ἐμένα ὁ Θεός νά ἔχω τό τέλος του.
῾Ο γράφων ἔζησε μαζί μέ τόν π. Αὐξέντιο ἕξι χρόνια. Ἀλλά καί ἄλλοι Πατέρες, οἱ πρῶτοι ἀπό τούς νέους, ἔχουν πολλά νά διηγοῦνται γιά τήν ὁσιακή του πολιτεία.
Δέν ἀγάπησε τίποτα ἀπό τά ἐφήμερα καί ἡδέα τοῦ κόσμου. ῞Ολη του τήν προσοχή τήν εἶχε ἀνυψώσει πρός τά ἐπερχόμενα ἐπηγγελμένα ἀγαθά. Τά τελευταῖα 20 καί πλέον χρόνια, εἶχε χάσει τό φῶς τῶν σωμτικῶν ὀφθαλμῶν του, λόγῳ καταρράκτου. Τοῦ πρότειναν οἱ Πατέρες νά βγῇ γιά νά ἐγχειρισθῇ, ἀλλά δέν δέχθηκε καί προτίμησε νά παραμείνη τυφλός, μέχρι τοῦ θανάτου του.
῾Υπηρέτησε σέ πολλά διακονήματα τῆς Μονῆς, ὅπως στήν ἐκκλησία, στόν μῦλο, στό μαγειρεῖο, στά Μετόχια, στούς κήπους μέ ὑποδειγματική ἐργατικότητα καί ἐγρήγορσι στήν εὐχή. Στό μῦλο αὐτός κατεσκεύασε τά πεζούλια, ἔκτισε τίς μάνδρες, ἔβγαλε τά χαλίκια ἀπό τά κηπάρια καί τά καλλιέργησε γιά πρώτη φορά.
Κάποια φορά ἐκινδύνευσε ἀπό τίς σφαῖρες ἑνός κυνηγοῦ. ῏Ηταν νύκτα καί ἔβγαζε τά χαλίκια ἀπό τόν κῆπο ἔξω. Κάποιος κυνηγός νόμισε ὅτι ἐκεῖ μέσα στούς θάμνους ἦταν ἀγριόχοιρος. Θά πυροβολοῦσε, ἀλλά ἡ Θεία Χάρις τόν ἔσωσε.
Ποτέ δέν ἐπεδίωξε στήν Μονή νά πάρῃ ἀξιώματα. ῏Ητο εὐχαριστημένος μέ τό κατ᾿ ἔτος διακόνημά του καί τήν ἀμίμητον πτωχεία του. Στό κελλί του εἶχε μόνο τό ξυλοκρέβατό του, μία διχαλωτή καρέκλα, ὅπου τίς νύχτες ἔκανε τίς ἀγρυπνίες του, λίγες εἰκόνες καί τά ἐλάχιστα χιλιομπαλωμένα ροῦχα του. Κρατοῦσε ἀκόμη τό ζωστικό του, τό ὁποῖο ἔρραβε ὁ ἴδιος μέ σακορράφα καί κλωστή σπάγγο.
 Εἶχε τόσο πολύ φθαρεῖ, ὥστε σήμερα δέν διακρίνεται ἀπό τά πολλά μπαλώματα τό ἀρχικό του ὕφασμα. Κάποιος Μοναχός, ὁ μακαρίτης π. Ἀνδρέας, ἐνῶ ἤξερε ὅτι ὁ Γέρο Αὐξέντιος δέν φορεῖ, οὔτε ζητεῖ καινούργοια ροῦχα, πῆγε ἕνα ἀπόγευμα ἔξω ἀπό τό κελλί του. Πῆρε τό κουρελιασμένο παντελόνι τοῦ παπποῦ καί κρέμασε ἕνα ἄλλο καινούργιο.
 ῾Ο παπποῦς τήν ἄλλη ἡμέρα ζητοῦσε τό δικό του. Δέν τό βρῆκε, μά οὔτε καί διαμαρτυρήθηκε. Μετά ἀπό ἕξι ἡμέρες, ἀφοῦ ὁ π.'Ανδρέας διεπίστωσε ὅτι δέν μπορεῖ νά κάνῃ τίποτε, ἐπῆγε, ἐπῆρε τό δικό του καί κρέμασε πάλι τό παλιό παντελόνι τοῦ Γέροντος.
Ἀγαποῦσε πολύ τίς Ἀκολουθίες. Πρίν ἀρχίσουν ἔπιανε τόν τοῖχο καί σιγά-σιγά ψελλίζοντας τήν εὐχή ἤ τούς Χαιρετισμούς κάποιου ῾Αγίου, κατευθυνόταν πρός τήν ἐκκλησία.
῞Οταν κάποια φορά ἔπεσε καί κτύπησε, δέν ζήτησε βοήθεια, ἀλλά οὔτε καί σταμάτησε νά ψιθυρίζῃ τήν εὐχή. Στά νειᾶτα του, φλογισμένος ἀπό τόν πόθο τῆς νοερᾶς προσευχῆς, ἀνεχώρησε γιά τό Κάθισμα τῆς Παναγίας, πού ἀπέχει ἀπό τήν Μονή 15 λεπτά.
Σέ ἕνα μῆνα ἐπέστρεψε.
Τόν ρώτησα γιατί γύρισες Γέροντα; Μοῦ ἀπήντησε: «Εἶχε πάει χωρίς τήν εὐλογία τῆς Μονῆς καί μέ ἐνωχλοῦσε ὁ λογισμός. Ἐπί πλέον ἔμαθαν οἱ Χριστιανοί, ὅτι κάποιος ἀσκητεύει ἐκεῖ καί ἤρχοντο νά μοῦ ζητήσουν συμβουλές. Ἐγώ βέβαια ἐκρυβούμουν στό δάσος, ἀλλά δέν μποροῦσε νά γίνεται αὐτό κάθε ἡμέρα. ῎Ετσι προτίμησα νά κατέβω πάλι στήν Μονή γιά νά ἀγωνισθῶ χωρίς νά μέ ξέρῃ κανείς».
῾Η βία του στή σιωπή καί στήν εὐχή, ἦταν χαρακτηριστική καί ἀπό τό ἑξῆς γεγονός: Κάποτε ὅταν τόν διακονοῦσα, διηγεῖται ὁ ἀδελφός π,. Βασίλειος, ἠθέλησε ἕνας ἄλλος ἀδελφός νά τόν συνοδεύῃ μετά τόν ῾Εσπερινό γιά τό κελλί του. Στό δρόμο ἐσκέφθηκε νά τοῦ ὁμιλῇ διάφορα πράγματα διά νά διασκεδάσῃ τήν τύφλωσί του.  ῞Οταν τόν μετέφερε στήν πόρτα τοῦ κελλιοῦ του, τοῦ εἶπε μέ αὐστηρό ὕφος: «Θέλω νά μέ ὁδηγῇς χωρίς νά μοῦ μιλᾶς, γιατί θέλω νά λέω τήν εὐχή».  Συχνά ὅμως ἐπήγαινε ὁ Παπποῦς μόνος του στήν ἐκκλησία, ἀκουμβῶντας στόν τοῖχο καί ψηλαφῶντας τούς χώρους πού εὕρισκε μπροστά του.
Μάλιστα δέ μέ τά δεξί του χέρι ἀκουμβοῦσε στόν τοῖχο καί μέ τό ἀριστερό του ἔκλεινε τό αὐτί του γιά νά μή ἀκούῃ συνομιλίες τῶν κοσμικῶν προσκυνητῶν. ῎Ετσι ζοῦσε μυστικά μέ τήν ἀδιάκοπη προσευχή στήν καρδιά τήν Χάρι τοῦ Θεοῦ, ἐμποδίζοντας κάθε τι τό ἐξωτερικό στήν νοερά ἐπικοινωνία του μέ τόν Θεό.
Στήν ἐκκλησία καί τίς Ἀκολουθίες, μᾶς ἔλεγε ὅτι αἰσθάνεται εὐλευθερία, γι᾿ αὐτό καί ἐρχόταν πρῶτος ἀπ᾿ ὅλους. Ἀφοῦ προσκυνοῦσε ὅλες τίς εἰκόνες, φορητές καί τοιχογραφίες, στεκόταν στό μόνιμο στασίδι του, τό πρῶτο δεξιά στόν κυρίως Ναό. Πρίν ἀρχίσει ἡ Ἐννάτη ῞Ωρα ρωτοῦσε, ἄν ἄκουγε ὅτι κάποιος περνοῦσε ἀπό δίπλα του: «Ποῖος ῞Αγιος γιορτάζει αὔριο;». Ἀπ᾿ ἐκείνη τήν στιγμή θά ἄρχιζε νά κάνῃ κομποσχοίνι γιά τόν ῞Αγιο τῆς αὐριανῆς ἡμέρας.
Ἐγνώριζε δέ μέ κάθε λεπτομέρεια τήν τάξι τῶν ἀκολουθιῶν. 'Εάν κάποιος παρέλειπε κάτι ἀπό ἄγνοια ἤ ἀπροσεξία, τόν διώρθωνε λέγοντάς του, π.χ. Δόξα Πατρί, λέγε. Ἐάν ὁ διαβαστής δέν ἄκουγε ἤ ἀδιαφοροῦσε, τοῦ ἔλεγε μέ αὐστηρό ὕφος: «ἑβραῖος εἶσαι καί παραλείπεις τά μισά;»
Στό κελλί του εἶχε δύο μικρά μεταλλικά κουτιά ἀπο γάλα βλάχας. Τό ἕνα τό χρησιμοποιοῦσε γιά νά πίνῃ τό νερό, καί τό ἄλλο γιά τό κρασί. Ἐπειδή αὐτά εἶχαν σκουριάσει, σκέφθηκα νά τά πετάξω καί νά βάλω καινούργια ἀνοξείδωτα. Τοῦ τό εἶπα, ἀλλά ἦταν ἀνένδοτος. Δέν ἤθελε πολυτέλειες. Ἀρκεῖτο στά ἀπολύτως ἀναγκαῖα. Δέν ἤθελε νά κουράζῃ κανέναν, γι᾿ αὐτό δέν ζήτησε οὔτε νά τοῦ ἀσπρίσουν τό κελλί, οὔτε νά τοῦ διορθώσουν τήν πόρτα ἤ τό παράθυρα, οὔτε ζήτησε ἄλλα ροῦχα. ῎Εμεινε μέ τά παλιά, πού εἶχαν γίνει κουρέλια.
῞Οταν τόν ἐρωτοῦσα: «Τί θέλεις νά φᾶς; Μοῦ ἔλεγε: «῞Ο,τι ἔχῃ ἡ τράπεζα». Τίποτε τό ἰδιαίτερο. Καμμία ἰδιοτροπία. Ἀπό τό πρωϊνό φαγητό, κρατοῦσε τό μισό καί τό ἔτρωγε τό ἀπόγευμα. Τότε συνήθως ἔπινε καί ἕνα τσάϊ μέ λίγο κρασί. Μέσα ἔβαζε καί ἀρκετή ζάχαρι καί μία φέτα ψωμί.
    Κάποτε τοῦ εἶχα πάρει καραμέλλες. Τοῦ ἄρεσαν πολύ. Ἄλλοτε εἶχε ζητήσει νά τοῦ ἀγοράση ὁ π. Δαμιανός ἕνα κιλό. Ὅταν τίς ἐπῆγε στό κελλί του, ὁ Γέρο Αὐξέντιος τοῦ εἶπε νά τίς κρατήση στό κελλί του καί νά τοῦ φέρνη μόνο ἀπό δύο κάθε ἡμέρα. Δέν ἤθελε νά ἔχη περιττά πράγματα στό κελλί του γιατί τόν πείραζε ὁ λογισμός του.
-Γιατί π. Αὐξέντιε, θά σέ πειράξη ὁ λογισμός σου;
    -Νά, θά θέλω νά κάνω προσευχή καί ὁ νοῦς μου θά πηγαίνη στίς καραμέλλες!!!
    Κάτι παρόμοιο συνέβη καί μέ τόν χαλβὰ. Ὅταν εἶδα ὅτι τοῦ ἄρεσε, τοῦ ἔφερα ἕνα μπαστοῦνι τῶν τριῶν κιλῶν. Τήν ἄλλη ἡμέρα μοῦ εἶπε:
    -Πάρε τόν χαλβὰ καί δέν θέλω νά μοῦ φέρης ἄλλη φορά.
Τέτοια βία ἀσκοῦσε στόν ἑαυτό του, ὅταν ἔβλεπε ὅτι κάποια ἀνθρώπινη ἀδυναμία θά μποροῦσε νά τοῦ δημιουργήση πνευματική ἀνωμαλία. Ἦταν γιά ἐμᾶς ἀληθινό ὑπόδειγμα βιαστοῦ μοναχοῦ.
    Ὅταν ἦταν στά τελευταῖα του κι ἐμεῖς περιμέναμε ὅτι δέν θά ζήση ἀκόμη πολλές ἡμέρες, τόν ἐπισκέφθηκε τότε ὁ σεβαστός μας Γέροντάς. Ἦταν ἡ τελευταία ἑβδομάδα, πρίν ἀρχίση ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Θέλοντας λοιπόν νά τόν πειράξη ὁ Γέροντας, τόν ἐρωτᾶ:  "Θά κρατήσης κι ἐσύ τό τριήμερο τῆς νηστείας, π. Αὐξέντιε; Καί ὁ Γέρο Αὐξέντιος πνέοντας τά λοίσθια στό κρεββάτι του, τοῦ ἀπαντᾶ μέ ὅση δύναμι τοῦ εἶχε ἀπομείνει: "Ναί θά τό κρατήσω, πρῶτα ὁ Θεός".
Ὅλοι φυσικά γελάσαμε καί ὁ Γέροντας μειδιῶντας καί γυρίζοντας πρός ἐμᾶς, μᾶς; εἶπε: "Εἶναι ζήτημα, ἐάν θά ζήση ἀκόμη τρεῖς ἡμέρες, κι ὅμως τό τριήμερο τῆς νηστείας, πρό τῆς Μεγ. Τεσσαρακοστῆς θέλει νά τό κρατήση". Αὐτό φανέρωνε τήν ἀγωνιστικότητά του καί τήν μέχρι τελευταίας του ἀναπνοῆς βία στόν ἑαυτό του γιά τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί τήν ἕνωσί του μέ τόν ἐράσμιο Νυμφίο τῆς ψυχῆς του, τόν Χριστό.
Ὅταν κάποτε τόν ἐρώτησα: Πῶς νά λέγω τήν εὐχή, μοῦ ἀπήντησε: Μέ τήν καρδιά".
-Κι ὅταν ἔρχονται λογισμοί, τί νά κάνω;
-Νά τούς διώχνης. Οἱ λογισμοί, προέρχονται ἀπό τά πάθη. Τά πάθη εἶναι σάν τήν  μηχανή. Ἔρχεται ὁ διάβολος γυρίζει τήν μηχανή του καί τότε βγαίνουν σάν τά ζάρια οἱ λογισμοί. Ἐμεῖς πρέπει νά τούς διώχνουμε καί νά βάζουμε τό νοῦ στήν καρδιά μας καί νά λέμε τήν εὐχή", καί συνέχισε νά προσεύχεται μέ τόν νοῦ στήν καρδιά του.

Ἱερά Μονή Ὁσίου Γρηγορίου  

Ἅγιον Ὅρος Ἄθω   2005

Ἐπιμέλεια κειμένου   Αναβάσεις

________________________________________________

Τό κείμενο προέρχεται ἀπό τά ἀρχεῖα τοῦ πατρός Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου, τόν ὁποῖον καί εὐχαριστοῦμε θερμά γιά τήν παραχώρηση τῶν ἀρχείων, ὅπως ἐπίσης εὐχαριστοῦμε καί τόν γέροντα τῆς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου πατέρα Γεώργιο Καψάνη γιά τήν εὐλογία καί τήν ἄδεια δημοσίευσης.

Ἱερά Μονή Ὁσίου Γρηγορίου  

Ἅγιον Ὅρος Ἄθω   2005

Ἐπιμέλεια κειμένου   Αναβάσεις

________________________________________________

Τό κείμενο προέρχεται ἀπό τά ἀρχεῖα τοῦ πατρός Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου, τόν ὁποῖον καί εὐχαριστοῦμε θερμά γιά τήν παραχώρηση τῶν ἀρχείων, ὅπως ἐπίσης εὐχαριστοῦμε καί τόν γέροντα τῆς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου πατέρα Γεώργιο Καψάνη γιά τήν εὐλογία καί τήν ἄδεια δημοσίευσης.