Ἡ ἀσκητική- ἡσυχαστική ζωή

ΤΑ ΑΣΚΗΤΙΚΑ ΤΗΣ ΕΝΟΡΙΑΣ

Γ΄. ΕΚΚΛΗΣΙΑ – ΕΝΟΡΙΑ : ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΑΓΙΟΤΗΤΟΣ

Η ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

Ἡ ἀσκητική- ἡσυχαστική ζωή

Ὅπως ἤδη σημειώσαμε, γιά τήν θεραπεία τοῦ ἀνθρώπου ἀπαιτεῖται, μαζί μέ τήν μυστηριακή ζωή (συνεχής Μετάνοια-Ἐξομολόγηση καί Θεία Κοινωνία), καί ἡ ζωή τῆς ἄσκησης καί τῆς ἡσυχίας. Ἡ ὁδός τῆς ἄσκησης καί τῆς ἡσυχίας βιώθηκε ἀπό τόν Κύριο, τούς Ἁγίους Ἀποστόλους καί τούς πρώτους Χριστιανούς. Συνεχίζουν νά τήν βιώνουν: οἱ σημερινοί ὀρθόδοξοι Μοναχοί καί ὅσοι ἀπό τούς λαϊκούς –τούς ἐν τῷ κόσμῳ βιοῦντας χριστιανούς– διψοῦν γιά τήν σωτηρία τους καί τούς μιμοῦνται διά τῆς ὑπακοῆς (ἄν καί ζοῦν σέ ἕνα τόσο ἀντιπνευματικό-εἰδωλολατρικό περιβάλλον, ὅπως κατήντησε ὁ σύγχρονος κόσμος).

Συμμετοχή στά Μυστήρια χωρίς ἄσκηση καί ἡσυχαστική ζωή δέν ὠφελεῖ. «Τὸ Μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας εἶναι βεβαίως τὸ κέντρο τῆς πνευματικῆς καὶ μυστηριακῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας. ... ἀλλά, γιὰ νὰ μπορέσῃ κανεὶς ἀξίως νὰ κοινωνήσῃ τοῦ Σώματος καὶ τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ, ἀπαιτεῖται προηγουμένως σχετικὴ προετοιμασία. ...
Ἡ Θεία Κοινωνία, σύμφωνα μὲ τὶς λειτουργικὲς εὐχές, γι’ αὐτοὺς ποὺ ἔχουν προετοιμασθῆ εἶναι φῶς ποὺ φωτίζει, (ἐνῶ) γι’ αὐτοὺς ποὺ δὲν ἔχουν προετοιμασθῆ εἶναι φωτιὰ ποὺ κατακαίει. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος λέγει: «ὃς ἂν ἐσθίῃ τὸν ἄρτον τοῦτον ἢ πίνῃ τὸ ποτήριον τοῦ Κυρίου ἀναξίως, ἔνοχος ἔσται τοῦ Σώματος καὶ Αἵματος τοῦ Κυρίου, δοκιμαζέτω δὲ ἄνθρωπος ἑαυτόν, καὶ οὕτως ἐκ τοῦ ἄρτου ἐσθιέτω καὶ ἐκ τοῦ ποτηρίου πινέτω· ὁ γὰρ ἐσθίων καὶ πίνων ἀναξίως κρῖμα (δηλαδή καταδίκη) ἑαυτῷ ἐσθίει καὶ πίνει, μὴ διακρίνων τὸ Σῶμα τοῦ Κυρίου· διὰ τοῦτο ἐν ὑμῖν πολλοὶ ἀσθενεῖς καὶ ἄρρωστοι καὶ κοιμῶνται ἱκανοὶ» (Α’ Κορ. ια’, 27-30)»²⁵. Στήν Κόρινθο πολλοί ἀσθενοῦσαν καί ἀρκετοί ἐκοιμῶντο διότι κοινωνοῦσαν ἀναξίως δηλαδή χωρίς τίς κατάλληλες προϋποθέσεις (μετάνοια καί ἀλλαγή τρόπου ζωῆς, φόβος Θεοῦ, πίστη ζωντανή, ἀγάπη γιά τό Θεό καί γιά ὅλους τούς ἀνθρώπους).

Τότε ὠφελεῖ ἡ Θεία Κοινωνία: ὅταν αὐτός πού κοινωνεῖ συγχρόνως νηστεύει, ὑπακούει σέ διακριτικό Πνευματικό Ὁδηγό, προσεύχεται ἀδιάλειπτα, ἀγρυπνεῖ καί γενικά ζεῖ ἀσκητικά-ἡσυχαστικά. Ἡ ἄσκηση προηγεῖται τῶν Μυστηρίων καὶ μετὰ ἀπὸ αὐτὰ ἀκολουθεῖ καὶ πάλι ἡ ἀσκητικὴ ζωή ἡ ὁποία διαφυλάσσει τήν Θεία Χάρη πού λαμβάνει ὁ ἄνθρωπος διά τῶν Μυστηρίων. 

Ἡ ἄσκηση, εἶναι μέσον, δὲν εἶναι σκοπός. Ἡ ἄσκηση, διά τῆς ταπεινώσεως τοῦ σώματος, μᾶς καθιστᾶ ἱκανούς να δεχόμαστε τήν Θεία Χάρη διότι συμβάλλει καί ὁδηγεῖ στήν ταπεινοφροσύνη.

Ἡ εὐλογημένη καί ἐν ὑπακοῇ ἄσκηση μᾶς παρέχει τίς ἀπελευθερωτικές ἐκεῖνες δυνάμεις πού ἀπαιτοῦνται γιά νά ξεφύγουμε ἀπό τήν καταδυναστεία τοῦ διαβόλου καί τῶν παθῶν.

Ἡ ἀσκητική καί ἡσυχαστική ζωή εἶναι ὁ τρόπος γιά νά ἀδειάσουμε ἀπό τό κακό, νά νεκρωθοῦμε ὡς πρός τόν παλαιό ἄνθρωπο, τόν κόσμο καί τόν διάβολο.

Ἡ ἄσκηση μᾶς καθιστᾶ ἐπιτήδειους δηλαδή δημιουργεῖ τίς κατάλληλες ψυχοσωματικές προϋποθέσεις, ὥστε νά ἐπιτευχθεῖ ὁ σκοπός τῆς ζωῆς μας. Ὁ σκοπός εἶναι ἡ ἕνωση μέ τόν Θεό, πού γίνεται διά τῆς συμμετοχῆς στά Μυστήρια , κατ' ἐξοχήν δέ στό Μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας.

Ἡ διάσπαση τοῦ συνδέσμου μεταξύ Μυστηρίων καὶ ἀσκήσεως ὁδηγεῖ ἄλλοτε σὲ μιὰν ἐπίπλαστη ἐξωτερικὴ ἠθικολογία καὶ ἄλλοτε στὴν πλήρη ἐκκοσμίκευση.

Μία ἄλλη ἀλήθεια εἶναι ὅτι στὴν ὀρθόδοξη πνευματικότητα δὲν ὑπάρχει διάσταση καὶ διάσπαση μεταξὺ νηπτικῆς καὶ κοινωνικῆς θεολογίας. Ὁ ἀσκητής-ἡσυχαστής-νηπτικός εἶναι ὁ πλέον κοινωνικός ἄνθρωπος· διότι κοινωνεῖ τόν Θεό καί ἐντός Του συναντιέται καί κοινωνεῖ μέ ὅλους, διά τῆς ἀληθινῆς εὐαγγελικῆς ἀγάπης.

Οἱ ἅγιοι Πατέρες δὲν χωρίζονται σὲ ἀσκητικοὺς-νηπτικοὺς καὶ σὲ κοινωνικούς. Ἡ σωστὴ κοινωνικότητα εἶναι συνέπεια τῆς νήψης (ἄσκησης) καὶ ἡ νήψη εἶναι ἡ προϋπόθεση τῆς ἀληθινῆς κοινωνικότητας.

 Ἡ νήψη εἶναι ἡ πνευματική ἐγρήγορση. Ἡ ἀληθινή κοινωνικότητα εἶναι ἡ εὐαγγελική ἀγάπη πού ἔχει ὁ πνευματικά ὑγιής ἐντός τῆς Ἐκκλησίας, δηλ. ὁ Ἅγιος.

Ἡ κάθαρση-ἀπαλλαγή τῆς ψυχῆς ἀπὸ τοὺς λογισμούς, τὰ πάθη καὶ τὴν τυραννία τοῦ θανάτου, κάνουν τὸν ἄνθρωπο κοινωνικὰ καὶ ψυχολογικὰ ἰσορροπημένο. Ὅλες οἱ λεγόμενες ἀγωνίες τῆς ζωῆς, στὸ βάθος, εἶναι ἀγωνία μπροστὰ στὸν θάνατο. Ὁ θάνατος «πατήθηκε», διά τοῦ θανάτου τοῦ Χριστοῦ μας²⁶. Ὅποιος, διά τῆς ἀσκητικῆς-νηπτικῆς καί μυστηριακῆς ζωῆς, ἑνώνεται μαζί Του, τότε πατεῖ καί αὐτός τόν θάνατο· δέν τόν φοβᾶται· ζεῖ ἀπό τώρα στήν παραδείσια κατάσταση τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ.
 
Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο:«Τά ἀσκητικά τῆς Ἐνορίας» (Ἱερομονάχου Σάββα Ἁγιορείτου) πού ἤδη κυκλοφορεῖ.

25 Ἱεροθέου, Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί ἁγ. Βλασίου, Ὀρθόδοξη Ψυχοθεραπεία (πατερική θεραπευτική ἀγωγή), Ἔκδοση Ζ’ Ἱερά Μονή Γενεθλίου τῆς Θεοτόκου, Εἰσαγωγικά.

26 Πρβλ. Ὁ μοναχισμός καί ὁ ἔγγαμος βίος. http://www.gonia.gr/gonia.php?article=1977&PHPSESSID=6529eda2f1aed42dfa90e62829132807