Ἡ Ὀρθόδοξος Ἀνατολική Ἐκκλησία

Η ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ
(α')

Του μακαριστού Επισκόπου Αυγουστίνου Καντιώτου

Ζούμε, αγαπητοί μου, σε μία δημοκρατική χώρα, στην οποία, εκτός από τους ιερούς ναούς των ορθοδόξων υπάρχουν και λειτουργούν λατρευτικοί χώροι και άλλων χριστιανικών δογμάτων.

Μεταξύ αυτών, σε αστικά ιδίως κέντρα, είναι και οι αίθουσες των λεγομένων προτεσταντών ή ευαγγελικών ή διαμαρτυρομένων ή πεντηκοστιανών ή όπως αλλιώς θέλουν να ονομάζωνται όσοι ασπάζονται και ακολουθούν την διδασκαλία και τις αρχές των θρησκευτικών αυτών κοινοτήτων.

Η δράσις των ομάδων αυτών δεν είναι βέβαια κάτι ευχάριστο για την Εκκλησία μας. Ποια όμως είναι η ενδεδειγμένη στάσι ενός ορθοδόξου απέναντί τους; Θεωρώ, ότι το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να γνωρίσουμε καλύτερα την Εκκλησία μας, την Ορθοδοξία.

* * *

1. Δεν θέλω, αγαπητοί μου, ν' αυξήσω τον φανατισμό, που ίσως υπάρχει -κακώς- σε ωρισμένους εκατέρωθεν. Ο Χριστός δεν μας θέλει φανατικούς. Ο φανατικός εχθρεύεται όσους δεν συμφωνούν με τα φρονήματά του. Ο φανατικός μισεί, ο Χριστιανός αγαπά. Αγαπά όλους, ακόμα και τους εχθρούς του, αγαπά κ' εκείνους που έχουν διαφορετική θρησκεία.

Όχι λοιπόν με φανατισμό, αλλά με αγάπη πρέπει να ζουν οι Χριστιανοί, έστω και αν έχουν τις θρησκευτικές τους διαφορές. Ο καθένας είναι ελεύθερος να εκλέξη όποιο θρήσκευμα θέλει. Ο Χριστιανός που έχει κατανοήσει καλά το πνεύμα του Ευαγγελίου αναγνωρίζει στον καθένα το δικαίωμα αυτό. Αγάπη και ελευθερία, αυτές είναι δύο βάσεις, πάνω στις οποίες στήριξε τη θρησκεία του ο Ιησούς ο Ναζωραίος, και γι' αυτό θα παραμείνη αιωνία. Εκείνος που κήρυξε το «Αγαπάτε αλλήλους» (Ίω. 13,34), είπε και το «Ει τις θέλει οπίσω μου ελθείν» (Ματθ. 16,24). Ακούτε; «Όποιος θέλει...». Ο Χριστός δεν χρησιμοποιεί βίαια μέσα για να κάνη τον άλλο να τον ακολουθήση.

Διότι αυτό δεν είναι πίστις, είναι βία. Ο Μωάμεθ χρησιμοποίησε το σπαθί για να εξαναγκάση, ο Χριστός μόνο το λόγο του. Μας αφήνει ελεύθερους, όχι μόνο στο ζήτημα της πίστεως, αλλά και σε κάθε άλλο ζήτημα. Μας λέει στην αγία Γραφή: Εμπρός σου, άνθρωπε, έβαλα δύο πράγματα, τη φωτιά και το νερό. Όπου θέλεις απλώνεις το χέρι σου. Εάν το βάλης στη φωτιά, θα καής, εάν το βάλης στο νερό, θα δροσιστής. Διάλεξε ο,τι θέλεις (βλ. Δευτ. 30,19. Σ. Σειρ. 15,16).

Ελεύθεροι είναι οι συνάνθρωποί μας να διαλέξουν τη θρησκεία τους και να ζήσουν σύμφωνα με τις δικές τους θρησκευτικές ιδέες. Το καθήκον που έχουμε εμείς απέναντί τους είναι να τους αγαπούμε και ποτέ να μην τους μισούμε για το ζήτημα της θρησκείας. Διότι το μίσος, οποιαδήποτε πρόφασι και αν έχη, είναι μίσος, κάτι ξένο προς την διδασκαλία του Χριστού. Το μίσος είναι του διαβόλου, η  αγάπη είναι του Χριστού. Απέναντί τους λοιπόν οφείλουμε μόνο αγάπη.

2. Αλλ' εάν απέναντι σ' αυτούς οφείλουμε αγάπη, έχουμε όμως και άλλο καθήκον απέναντι σ' εμάς. Ποιο είναι το καθήκον αυτό; Ας το ακούσουν όλοι, να μείνουμε πιστοί και αφωσιωμένοι στην Ορθόδοξο Ανατολική Εκκλησία μας, να κρατήσουμε σφιχτά, παντοτεινά, αιώνια την Ορθόδοξο πίστι μας. Διότι η πίστις η Ορθόδοξος είναι ένας θησαυρός, που πρέπει πολύ να τον προσέξουμε και να τον φυλάξουμε μέσα στην καρδιά μας.

Και ότι η Ορθόδοξος Εκκλησία μας είναι θησαυρός πολύτιμος, αυτό θ' αποδείξουμε εδώ. Παρακαλώ να δώσετε μεγάλη προσοχή σε όσα θα σας πω. Διότι πρέπει, έστω και με λίγα λόγια, να γνωρίσουμε ποια είναι η Ορθόδοξος Εκκλησία μας. Δυστυχώς δεν την γνωρίζουμε καλά. Και γι' αυτό ίσως πολλοί σήμερα την περιφρονούν. Μοιάζουμε μ' εκείνο τον χωρικό που έπεσε στα χέρια του ένα τσεκ χιλίων δολλαρίων κι αυτός, αγράμματος, δεν ήταν εις θέσιν να εκτίμηση τι αξία έχει, το πέρασε ότι είναι ένα χαρτί χρωματισμένο, το 'ριξε στη φωτιά και το 'καψε ο άθλιος.

Που αν το κρατούσε, αν ρωτούσε κάποιον που ξέρει να διαβάζη, αν το πήγαινε σε μια τράπεζα, θα το εξαργύρωνε, κ' εκεί που είχε καλύβα θα έ¬κτιζε ανάκτορο. Κάτι παρόμοιο παθαίνουμε και μερικοί ορθόδοξοι. Έχουμε στα χέρια μας ένα θησαυρό, δεν τον γνωρίζουμε, και γι' αυ¬τό τον περιφρονούμε και τον αφήνουμε εκτε¬θειμένο στους κλέφτες. είναι λοιπόν καιρός να τον εκτιμήσουμε και να τον φυλάξουμε. Γι' αυτό λέμε τώρα τα λόγια αυτά.

* * *

1. Θησαυρός η Ορθόδοξος πίστις μας. Γιατί; Διότι πρώτα-πρώτα η Ορθόδοξος πίστις, στην οποία ανήκουμε κ' εμείς, είναι ή αρχαιότερη από όλες τις λεγόμενες εκκλησίες. Κι από την Παπική «εκκλησία», κι από τις Προτεσταντικές «εκκλησίες». Πόσων χρονών είναι ο Παπισμός;  Άρχισε το 800 μ.Χ., συνεπώς είναι 1.200 περίπου ετών. Πόσων χρονών είναι ο Προτεσταντισμός; Άρχισε το 1450. Τότε ένας Γερμανός μεταρρυθμιστής, ο Λούθηρος, κήρυξε επανάστασι κατά του Πάπα και έστρεψε μεγάλο μέρος της Ευρώπης στη νέα ομολογία, την οποία ωνόμασε «εκκλησία» των Ευαγγελικών. Αριθμεί ζωή πέντε αιώνων. Πέντε αιώνων ο Προτεσταντισμός, δώδεκα αιώνων ο Παπισμός (του οποίου λίγοι οπαδοί ονομάζονται ουνίτες). Αλλά της Ορθοδόξου Εκκλησίας η ζωή έχει ηλικία δεκαεννέα (19) αιώνων, είναι ο πρώτος και αρχέγονος Χριστιανισμός. Η Ανατολική Ορθόδοξος Εκκλησία είναι η κούνια του Χριστιανισμού. Εδώ στην Ανατολική Εκκλησία έζησε τα πρώτα χρόνια, μεγάλωσε και ανδρώθηκε και αυξήθηκε σε δέντρο μεγάλο ο Χριστιανισμός. Ανοίξτε τα Ευαγγέλιά σας. Μελετήστε τις Πράξεις των αποστόλων.

Διαβάστε τις επιστολές του Παύλου. Ρίξτε έστω και μια ματιά στο τελευταίο βιβλίο της Καινής Διαθήκης, την Αποκάλυψι. Τι θα δήτε; Ότι οι πρώτες εκκλησίες ιδρύθηκαν στα μέρη της Ανατολής. Ο Παύλος κηρύττει το Χριστό στις πόλεις της Μικράς Ασίας και της Μακεδονίας. Κήρυξε και ίδρυσε εκκλησίες στην Καβάλα (τους Φιλίππους, όπως λεγόταν τότε η πόλις αυτή), στη Θεσσαλονίκη, στη Βέροια, στην Αθήνα, στην Κόρινθο, στην Πρέβεζα (Νικόπολις λεγόταν τότε), στην Κύπρο και στην Κρήτη. Και προς τους Χριστιανούς των μερών αυτών έγραψε τις περίφημες επιστολές του ο Παύλος (προς Εφεσίους, Φιλιππησίους, Κορινθίους, Θεσσαλονικείς).

Από την εποχή του Παύλου είναι ιδρυμένη η Εκκλησία μας. Αλλά και από την εποχή του Ιωάννου, του αγαπημένου μαθητού του Κυρίου μας. Και ο Ιωάννης έδρασε στα μέρη της Ανατολής και έγραψε και αυτός επιστολές προς τους Χριστιανούς των μερών αυτών. Ιδίως η Αποκάλυψις γράφτηκε για να ενισχύση τους Χριστιανούς της Ανατολής. Μέσα στα άλλα οράματα που είδε ο Ιωάννης, είδε και τούτο το όραμα. Είδε «επτά λυχνίας χρυσάς, και εν μέσω των επτά λυχνιών όμοιον υιώ ανθρώπου, ενδεδυμένον ποδήρη και περιεζωσμένον προς τοις μαστοίς ζώνην χρυσήν· η δε κεφαλή αυτού και αι τρίχες λευκαί ώσει έριον λευκόν, ως χιών, και οι οφθαλμοί αυτού ως φλόξ πυρός, και οι πόδες αυτού όμοιοι χαλκολιβάνω, ως εν καμίνω πεπυρωμένοι, και η φωνή αυτού ως φωνή υδάτων πολλών, και έχων εν τη δεξιά χειρί  αυτού αστέρας επτά, και εκ του στόματος αυτού ρομφαία δίστομος οξεία εκπορευομένη, και η όψις αυτού ως ο ήλιος φαίνει εν τη δυνάμει αυτού» (Άπ. 1,13,16). Τι σήμαινε το όραμα; Ο «όμοιος υιώ ανθρώπου» είναι ο Ιησούς Χριστός. Οι «επτά λυχνίαι» είναι οι επτά εκκλησίες της Ανατολής, η μία η Έφεσος, η άλλη η Σμύρνη, η τρίτη η Πέργαμος, η τετάρτη τα Θυάτειρα, η πέμπτη οι Σάρδεις, η έκτη η Φιλαδέλφεια, η εβδόμη η Λαοδίκεια. Και οι «επτά αστέρες» είναι οι επτά επίσκοποι των εκκλησιών αυτών.
Οι λυχνίες αυτές έλαμπαν επί δεκαεννέα αιώνες. Έσβησαν το 1922, όταν διώχθηκε από τα μέρη αυτά ο Χριστιανισμός. Έσβησαν; Όχι. Καίνε οι λυχνίες. Απλώς άλλαξαν τόπο. Όλοι εκείνοι, που φεύγοντας από το μαχαίρι του Κεμάλ ήρθαν στην Ελλάδα, συνεχίζουν την ιστορία των εκκλησιών αυτών.

* * *

Ω η Ορθοδοξία μας, αγαπητοί μου! Δεν είναι χθεσινή. Δεν είναι μηνών και ετών, όπως είναι μερικές παραφυάδες των προτεσταντών. Η Ορθοδοξία είναι ο αρχαιότερος, ο αρχικός φάρος που άναψε στην Ανατολή το Πνεύμα το άγιο διά του Παύλου και του Ιωάννου. Απ' αυτόν τον φάρο, απ' αυτό το φως, διαδόθηκε ο Χριστιανισμός στα άλλα μέρη της Ευρώπης.

Χαίρετε, αδελφοί μου, διότι ανήκετε στην Ορθόδοξο Εκκλησία, η οποία πρώτη έλαβε το φως από τους μαθητάς του Κυρίου και αυτή μετέδωσε και στους άλλους λαούς της Ευρώπης το φως του χριστιανισμού.

Αύριο το βράδυ συν Θεώ θα συνεχίσουμε.
† Επίσκοπος Αυγουστίνος

Α' μέρος ομιλίας που έγινε στον Ι. Ναό Άγ. Γεωργίου Ν. Μυλοτόπου - Γιαννιτσών την 5-4-1942. Δακτυλογραφημένη καταγραφή τής εποχής. Διαίρεσις και σύντμησις 20-2-2010.

http://www.impantokratoros.gr/kantioths_orthodoxos_ekklhsia.el.aspx