Πῶς νά προσευχόμαστε.Ἅγιος Συμεών ὁ Νέος Θεολόγος.ε' μέρος

 

«ΤΡΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ»

ΑΠΟΣΤΑΓΜΑ ΠΑΤΕΡΙΚΗΣ ΣΟΦΙΑΣ

Βασισμένα σέ κείμενα τοῦ ὁσίου Συμεών τοῦ Νέου Θεολόγου

Δεῖτε ἐδῶ:δ' μέρος

3. Πῶς νά προσευχόμαστε

Πρώτη ἡλικία τῆς πνευματικῆς ζωῆς εἶναι ὁ περιορισμός τῶν παθῶν. Αὐτό εἶναι ἔργο τῶν ἀρχάριων.

Δεύτερη πνευματική ἡλικία εἶναι ἡ ἐνασχόληση μέ τήν ψαλμωδία. Γιατί μετά τόν κατευνασμό καί τή μείωση τῶν παθῶν, ἡ ψαλμωδία προξενεῖ γλυκύτητα στή γλώσσα καί εἶναι θεάρεστη, ἀφοῦ δέν μπορεῖ νά ὐμνεῖται ὁ Θεός «ἐπι γῆς ἀλλοτρίας», δηλαδή σέ ἐμπαθή καρδιά. Αὐτό εἶναι τό σημάδι ἐκείνων πού προκόβουν.

Τρίτη πνευματική ἡλικία εἶναι ἡ ἐπιμονή στήν προσευχή. Αὐτό εἶναι σημάδι ἐκείνων πού ἥδη ἔχουν προκόψει.

Τέταρτη, τέλος, πνευματική ἡλικία εἶναι ἡ ἀταλάντευτη ἐνατένιση τῆς θεωρίας. Αὐτό εἶναι σημάδι τῶν τελείων.

Ἔτσι ἔχουν λοιπόν τά πράγματα κι ἔτσι θεσπίστηκαν ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα. Δέν εἶναι δυνατό νά τελειωθεῖ κανεῖς πνευματικά, ἄν δέν ἀρχίσει ἀπό τήν πρώτη βαθμίδα καί δέν περάσει σωστά κι ἀπό τίς ἄλλες τρεῖς.

Ἡ ἀρχή γιά τήν πνευματική ἀναγέννηση εἶναι ἡ μείωση τῶν παθῶν, δηλαδή ἡ φύλαξη τῆς καρδιᾶς. Γιατί χωρίς φύλαξη τῆς καρδιᾶς, δέν μποροῦν νά μειωθοῦν τά πάθη. Ἀκολουθεῖ ἡ ψαλμωδία, γιατί, ἀφοῦ κατευνασθοῦν καί λιγοστέψουν τά πάθη μέ τήν ἐναντίωση σ᾿ αὐτά τῆς καρδιᾶς, ἡ ἐπιθυμία τῆς συμφιλιώσεως μέ τό Θεό φλογίζει τόν νοῦ. Καί ἀπ᾿ αὐτό δυναμώνοντας ὁ νοῦς, χτυπάει καί διώχνει τούς λογισμούς, πού περιτριγυρίζουν τήν ἐπιφάνεια τῆς καρδιᾶς, κι ἔπειτα πάλι ἀσχολεῖται μέ τό δεύτερο τρόπο προσοχῆς καί προσευχῆς. Καί τότε γίνεται ἡ ἀντεπίθεση τῶν πονηρῶν πνευμάτων, καί τά πνεύματα τῶν παθῶν ἀναταράζουν σφοδρά τήν ἄβυσσο τῆς καρδιᾶς. Ὅμως, μέ τήν ἐπίκληση τοῦ Κυρίου, ἀφανίζονται καί λιώνουν σάν τό κερί. Καί πάλι, ἀφοῦ διωχθοῦν ἀπό κεῖ, ἀναταράζουν μέσω τῶν αἰσθήσεων τήν ἐπιφάνεια τοῦ νοῦ. Καί γιά τοῦτο γρήγορα γαληνεύει ὁ νοῦς, εἶναι ὅμως ἀδύνατο νά γλυτώσει τελείως ἀπ᾿ αὐτά καί νά μήν τά πολεμάει. Τοῦτο ἔχει δοθεῖ μόνο σ᾿ ὅποιον ἔφτασε στή βαθμίδα τοῦ τελείου, πού παραμένει συνεχῶς στήν προσοχή τῆς καρδιᾶς.

Ἀπ᾿ αὐτά ὁ προσεκτικός ὑψώνεται σιγά-σιγά στή σύνεση τοῦ πρεσβύτη, δηλαδή στήν ἄνοδο τῆς θεωρίας, πράγμα πού εἶναι τῶν τελείων.

Ὅποιος λοιπόν μεταχειρίζεται τό καθένα ἀπ᾿ αὐτά ὀρθά καί στόν καιρό του, αὐτός μπορεῖ, μετά τήν ἀποβολή τῶν παθῶν ἀπό τήν καρδιά του, καί στήν ψαλμωδία νά ἐπιδοθεῖ καί ν᾿ ἀντιπολεμήσει τούς λογισμούς πού ξεσηκώνονται μέσω τῶν αἰσθήσεων καί ταράζουν τήν ἐπιφάνεια τοῦ νοῦ, καί στόν οὐρανό νά ὑψώνει τά αἰσθητά μαζί μέ τά νοητά μάτια ὅταν χρειαστεῖ, καί νά προσεύχεται ἀληθινά καί καθαρά. Αὐτό πάντως νά τό κάνει σπάνια, γιά τό φόβο τῶν δαιμόνων πού ἐνεδρεύουν στόν ἀέρα. Γιατί τοῦτο μόνο ζητάει ὁ Θεός ἀπό μᾶς: Νά εἶναι καθαρμένη ἡ καρδιά μας μέ τή φύλαξη. Κι ἄν ἡ ρίζα εἶναι ἁγία, καθώς λέει ὁ ἀπόστολος, φανερό εἶναι πώς καί οἱ κλάδοι εἶναι ἅγιοι καί ὁ καρπός. Χωρίς ὅμως τόν τρόπο πού εἴπαμε, ὅποιος σηκώνει τά μάτια καί τό νοῦ στόν οὐρανό καί θέλει νά φαντάζεται κάποια νοητά, αὐτός σχηματίζει μέσα του εἴδωλα καί ὄχι τήν ἀλήθεια. Γιατί μέ τό νά εἶναι ἀκάθαρτη ἡ καρδιά του, δέν εὐδοκιμεῖ οὔτε ὁ πρῶτος οὔτε ὁ δεύτερος τρόπος προσοχῆς καί προσευχῆς. Θέλουμε νά χτίσουμε ἕνα σπίτι; Δέν βάζουμε πρῶτα τή σκεπή κι ὕστερα τό θεμέλιο. Τοῦτο εἶναι ἀδύνατο. Πρῶτα βάζουμε τό θεμέλιο κι ὕστερα χτίζουμε τό σπίτι καί μετά βάζουμε τή σκεπή. Ἔτσι πρέπει νά κάνουμε καί σ᾿ αὐτά πού λέμε. Πρῶτα νά βάλουμε πνευματικό θεμέλιο, δηλαδή νά φυλάξουμε τήν καρδιά καί νά λιγοστέψουμε τά πάθη. Ὕστερα νά χτίσουμε τούς τοίχους τοῦ πνευματικοῦ σπιτιοῦ, δηλαδή ν᾿ ἀποκρούομε μέ τό δεύτερο τρόπο προσοχῆς καί προσευχῆς τή θύελλα τῶν πονηρῶν πνευμάτων, πού ξεσηκώνουν οἱ ἐξωτερικές αἰσθήσεις, καί νά ξεφεύγουμε τό γρηγορότερο ἀπ᾿ αὐτό τόν πόλεμο. Καί τότε νά βάζουμε καί τή σκεπή μέ τήν τέλεια στροφή πρός τόν Θεό, δηλαδή μέ τόν πρῶτο τρόπο, ὁπότε ὁλοκληρώνουμε τό πνευματικό μας σπίτι μέ τή δύναμη τοῦ Χριστοῦ.

Συνεχίζεται...

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ

ΩΡΩΠΟΣ ΑΤΤΙΚΗ

Εὐχαριστοῦμε θερμά τόν Ἡγούμενο τῆς Ἱ.Μ. Παρακλήτου γιά τήν ἄδεια δημοσίευσης ἀποσπασμάτων ἀπό τά βιβλία πού ἐκδίδει ἡ Ἱερά  Μονή.
Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτηςhttp://HristosPanagia3.blogspot.com