ΗΣΥΧΙΟΥ ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΥ
ΛΟΓΟΣ
ΠΟΥ ΩΦΕΛΕΙ ΤΗΝ ΨΥΧΗ ΚΑΙ ΣΩΖΕΙ,
ΓΡΑΜΜΕΝΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΘΕΟΔΟΥΛΟ
(Κεφ. 65-73)
65 Λέει το στόμα του Χριστού, ο
στύλος της Εκκλησίας, ο μεγάλος μας Πατήρ Βασίλειος, ότι ένα μεγάλο και καλό
μέσον για να μην αμαρτάνουμε και για να μην πέφτουμε από τη μια μέρα στην άλλη
στα ίδια και στα ίδια είναι να ανακρίνουμε στο δικαστήριο της συνειδήσεώς μας
τον ίδιο τον εαυτό μας και τα έργα μας στο τέλος της κάθε μέρας˙ τί κάναμε
λάθος; Τί κάναμε σωστά; Αυτό έκανε και ο Ιώβ και για τον εαυτό του και για τα
παιδιά του (πρβλ. Ιώβ α’ 5). Η καθημερινή δηλαδή λογοδοσία φωτίζει την πράξη
κάθε ώρας.
66 Άλλος πάλι σοφός στα θεία ζητήματα είπε˙ αρχή της καρποφορίας
είναι το άνθος και αρχή της πρακτικής πνευματικής ζωής είναι η εγκράτεια. Ας
γίνουμε λοιπόν εγκρατείς. Και φυσικά με μέτρο και όπως μας διδάσκουν οι
Πατέρες. Και ας περνούμε και τις δώδεκα ώρες της ημέρας με φύλαξη του νου μας.
κάνοντας έτσι θα μπορέσουμε να σβήσουμε και να μειώσουμε την κακία με επιβολή
κάποιας βίας στον εαυτό μας και με τη βοήθεια του Θεού, γιατί είναι βιαστή,
αποτέλεσμα δηλαδή βίας, η ενάρετη ζωή που δια μέσου της δίνεται η βασιλεία
των ουρανών (πρβλ. Ματθ. ια’ 12).
67 Ο δρόμος που οδηγεί στη γνώση είναι η απάθεια και η ταπείνωση.
Χωρίς αυτές τις αρετές κανένας δεν θα ιδή τον Κύριο.
68 Αυτός που μένει συνεχώς στο εσωτερικό του σωφρονεί. Και όχι μόνο
σωφρονεί, αλλά και ζη την ιερά θεωρία και θεολογεί και προσεύχεται. Αυτό το
νόημα έχει ο λόγος του αποστόλου˙ «πνεύματι περιπατείτε και επιθυμίαν σαρκός ου
μη τελέσητε» (να συμπεριφέρεστε πνευματικά και τότε δεν θα κάνετε ό,τι ζητούν
οι επιθυμίες της σαρκός – Γαλ. ε’ 16).
69 Όποιος δεν ξέρει να βαδίζη την πνευματική οδό, δεν φροντίζει για
την αντιμετώπιση των εμπαθών σκέψεων, αλλά απασχολείται διαρκώς μόνο με τη
σάρκα και ή είναι δούλος της κοιλιάς του ή της ακολασίας ή λυπάται και
οργίζεται και μνησικακεί. Γι’ αυτό σκοτίζει τον νου του ή κάνει άσκηση χωρίς
μέτρο και θολώνει τη διάνοιά του.
70 Αυτός που απαρνήθηκε μεν τα πράγματα, όπως π. χ. τη γυναίκα, τα
χρήματα κ.λπ. έκανε τον έξω άνθρωπο μοναχόν, αλλά όχι ακόμη και τον μέσα.
Όποιος όμως έχει απαρνηθή τα εμπαθή του διανοήματα, αυτός είναι ο αληθινός
μοναχός. Και τον μεν έξω άνθρωπο εύκολα μπορεί κανένας να τον κάνη μοναχό, αν
θελήση. Όμως δεν είναι λίγος ο αγώνας να κάνη κανένας μοναχόν τον μέσα
άνθρωπο.
71 Ποιός άραγε στη γενιά αυτή είναι απαλλαγμένος από εμπαθείς σκέψεις
και αξιωμένος να προσεύχεται πάντα με καθαρή και άυλη προσευχή; Αυτό είναι
σημάδι του μέσα μοναχού.
72 Πολλά πάθη είναι κρυμμένα στις ψυχές μας. τότε όμως ελέγχεται η
ύπαρξή τους, όταν φαίνονται τα αίτια που τα φέρνουν στο φως.
73 Μην απασχολείσαι μόνο με τη σάρκα αλλά όρισε μια άσκηση στα
μέτρα σου και στρέψε τον νου σου στο εσωτερικό σου. Διότι όπως
διαβάζουμε στην προς Τιμόθεο Επιστολή η σωματική άσκηση είναι προσωρινή και
λίγο ωφέλιμη, ενώ η ευσέβεια είναι ωφέλιμη για όλα.
..............................
.
Μικρή Φιλοκαλία
Αρχιμ. Ευσεβίου
Έκδοση Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος
Νοηματική προσέγγιση του κειμένου
Συνεχίζοντας ο Όσιος Ησύχιος
τον Λόγο του επικαλείται τα λόγια του Μεγάλου Βασιλείου, πως πρέπει
δηλαδή, όπως έκανε ο Ιώβ, να ανακρίνουμε τον εαυτό μας και τα έργα μας στο
τέλος κάθε ημέρας. Τι κάναμε σωστά
και τι λάθος.
Ένας άλλος σοφός στα θεία
πράγματα είπε πως αρχή της καρποφορίας είναι το άνθος και αρχή της
πνευματικής ζωής είναι η εγκράτεια. Να γίνουμε λοιπόν
εγκρατείς με μέτρο πάντα και δώδεκα ώρες τη μέρα να φυλάμε τον νου μας. Έτσι με
τη βοήθεια του Θεού θα μπορέσουμε να σβήσουμε την κακία μαζί με κάποια
αυστηρότητα προς τον εαυτό μας. Γιατί η ενάρετη ζωή που μέσω αυτής δίδεται η
βασιλεία των Ουρανών είναι αποτέλεσμα κάποιας άσκησης βίας στον εαυτό μας.
Δύο
είναι οι αρετές που οδηγούν στη γνώση του Θεού. Η απάθεια και η
ταπείνωση. Κανείς δεν θα δει τον Κύριο χωρίς αυτές.
Αυτός που βρίσκεται
συγκεντρωμένος στο εσωτερικό του αποκτά σωφροσύνη, ζει την ιερή θεωρία, θεολογεί και προσεύχεται. Έτσι
εξηγείται ο λόγος του αποστόλου που διδάσκει πως αν ζούμε πνευματικά, δεν
υπάρχει κίνδυνος να υποκύψουμε στις επιθυμίες της σάρκας.
Όποιος δεν ακολουθεί τον
πνευματικό δρόμο δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τις εμπαθείς σκέψεις, ασχολείται
συνεχώς με τη σάρκα, είναι δούλος της κοιλιάς ή της ακολασίας ή οργίζεται,
μνησικακεί και θλίβεται. Έτσι σκοτίζεται ο
νους του, ενώ κάνει άσκηση χωρίς μέτρο και θολώνει το μυαλό του.
Και όποιος απαρνήθηκε
κάποια αποκτήματα όπως τη γυναίκα ή τα χρήματα έκανε μεν τον εξωτερικό άνθρωπο
μοναχό αλλά όχι και τον εσωτερικό. Αληθινός μοναχός είναι αυτός που έχει απαρνηθεί τους εμπαθείς
λογισμούς του. Και τον μεν εξωτερικό άνθρωπο εύκολα μπορείς να τον κάνεις
μοναχό αλλά τον εσωτερικό δύσκολα.
Ποιος άραγε είναι
απαλλαγμένος από σκοτεινούς λογισμούς και ικανός να προσεύχεται πάντα με καθαρή
και άυλη προσευχή; Αυτό είναι σημάδι του μέσα μοναχού.
Πολλά πάθη είναι κρυμμένα στις
ψυχές μας. Τότε όμως τα ξεριζώνουμε όταν
ελέγχουμε τις αιτίες που τα δημιουργούν.
Μην απασχολείσαι
μόνο με τη σάρκα αλλά όρισε μια άσκηση στα μέτρα σου και στρέψε τον νου σου στο
εσωτερικό σου. Διότι όπως διαβάζουμε στην προς Τιμόθεο Επιστολή η σωματική άσκηση
είναι προσωρινή και λίγο ωφέλιμη, ενώ η ευσέβεια είναι ωφέλιμη για όλα.
**********
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου