«Μακαρισμός ἔνατος (Α΄)», π. Ἀθανασίου Μυτιληναίου

«Μακαρισμός ἔνατος (Α΄)»

π. Ἀθανασίου Μυτιληναίου

Ἀγαπητοί μου φίλοι, ἀπό τότε πού ἦλθε ὁ Κύριος στή γῆ, ὁ κόσμος χωρίστηκε σέ δύο στρατόπεδα: σ᾿ ἐκείνους πού πίστεψαν καί ἔγιναν μαθητές Του καί σ᾿ ἐκείνους πού Τόν ἀρνήθηκαν ὡς Θεό καί πῆραν ἐχθρική στάση ἀπέναντί Του.

Ὅλη αὐτή ἡ κατάσταση ἀποδίδεται μέ τήν προφητεία τοῦ Συμεών τοῦ Θεοδόχου –τή μνήμη του γιορτάσαμε χθές, 3 Φεβρουαρίου– πού δέχθηκε στήν ἀγκαλιά του τό βρέφος Ἰησοῦ. Τόν ἀποκάλεσε «σημεῖον ἀντιλεγόμενον»¹. Σειμεῖον θά πεῖ θαῦμα, ἤ ἀκόμη στοιχεῖο ἀναφορᾶς. Ἐδῶ θεωρεῖται καλύτερα ὡς θαῦμα· ἕνα θαῦμα, πού οἱ ἄνθρωποι θά πάρουν διαφορετική στάση ἀπέναντί Του, δηλαδή θά προκαλεῖ καί τήν πίστη ἀλλά καί τήν ἀντιλογία, τήν ἀπιστία. Εἶναι λοιπόν πάρα πολύ φυσικό, ὅσοι ἔχουν πιστέψει στόν Ἰησοῦ Χριστό νά γίνονται καί ἐκεῖνοι σημεῖα ἀντιλεγόμενα μέσα στήν Ἱστορία. Αὐτό προσέξτε το· πρέπει νά τό συνειδητοποιήσουμε.

Ὁ Χριστός τό εἶπε ὡς ἑξῆς: «εἰ ἐμέ ἐδίωξαν, καί καί ὑμᾶς διώξουσιν· εἰ τόν λόγον μου ἐτήρησαν, καί τόν ὑμέτερον τηρήσουσιν. ἀλλά ταῦτα πάντα ποιήσουσιν ὑμῖν διά τό ὄνομά μου»². Δηλαδή: Ἄν ἐμένα μέ καταδίωξαν, θά καταδιώξουν καί ἐσᾶς· ἄν ἐφάρμοσαν τόν λόγο μου, τότε καί τόν δικό σας λόγο, πού θά μιλάει γιά μένα, θά τόν τηρήσουν. Ὅλα αὐτά, εἴτε ἀποδοχή εἴτε ἀπόρριψη, θά τά κάνουν σ᾿ ἐσᾶς γιά τό ὄνομά μου –τό σημεῖο τό ἀντιλεγόμενο.

Αὐτό πρέπει νά τό γνωρίζουμε· γιατί ἀλλιώτικα θά ζοῦμε μέσα σέ μία τέτοια κρίση στή ζωή μας, πού πολλές φορές μπορεῖ νά μή μᾶς βγάλει σέ καλό δρόμο.

Ἔτσι, ἄν ὁ ὄγδοος μακαρισμός, πού εἴπαμε τήν περασμένη φορά, μακαρίζει ἐκείνους πού διώκονται γιά τή σταθερότητά τους στήν ἁγιότητα, ὁ ἔνατος μακαρισμός μακαρίζει ἐκείνους πού διώκονται καί χλευάζονται γιά τήν ὁμολογία τους στό θεανθρώπινο πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ.

Καί τώρα ὁ ἔνατος μακαρισμός, πού εἶναι καί ὁ τελευταῖος, λέει: «Μακάριοι ἐστε ὅταν ὀνειδίσωσιν ὑμᾶς καί διώξωσι καί εἴπωσι πᾶν πονηρόν ῥῆμα καθ᾿ ὑμῶν ψευδόμενοι ἕνεκεν ἐμοῦ. χαίρετε καί ἀγαλλιάσθε, ὅτι ὁ μισθός ὑμῶν πολύς ἐν τοῖς οὐρανοῖς· οὕτω γάρ ἐδίωξαν τούς προφήτας τούς πρό ὑμῶν»³. Δηλαδή: Εἶστε εὐτυχεῖς ὅταν σᾶς κοροϊδέψουν καί σᾶς διώξουν καί ποῦν ἐναντίον σας ψεύτικες κατηγορίες ἐξαιτίας μου. Νά χαίρεστε καί νά εὐφραίνεσθε, γιατί ἡ ἀμοιβή σας θά εἶναι μεγάλη στούς οὐρανούς· κατά τόν ἴδιο τρόπο συμπεριφέρθηκαν καί στούς Προφῆτες πρίν ἀπό σᾶς, δηλαδή στήν Παλαιά Διαθήκη.

Ἐδῶ ἔχουμε μία ὁμολογία ἐξωτερική καί μέ λόγια καί μέ ἔργα. Αὐτή ἡ ἴδια ἡ στάση τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλά καί τά λόγια του, μποροῦν νά προκαλέσουν. Δηλαδή εἶναι ἐκεῖνο πού σᾶς διάβασα τήν περασμένη φορά, πού λένε οἱ ἀσεβεῖς ἄνθρωποι, ὅτι ὁ εὐσεβής εἶναι «βαρύς καί βλεπόμενος», εἶναι ἐνοχλητικός ἀκόμα καί νά τόν βλέπεις, διότι ἡ παρουσία του δημιουργεῖ ἔλεγχο στό περιβάλλον. Αὐτό βέβαια εἶναι ἡ καλύτερη ὁμολογία Χριστοῦ, δηλαδή τό νά ζοῦμε πνευματική ζωή· καί φυσικά σ᾿ ἐκείνους πού αἰσθάνονται ἄσχημα γινόμαστε ἕνα σκάνδαλο.

Γιά παράδειγμα, σᾶς λέω ἔτσι πρόχειρα, τώρα πού εἶναι Μεγάλη Σαρακοστή, ἄν πᾶμε σ᾿ ἕνα νεκρικό δεῖπνο, θά δοῦμε ὅτι παραθέτουν κρέας. Ὑπάρχει τό κοσμικό φρόνιμα, τό ἔθιμο, πού ὑπαγορεύει νά προσφέρουμε κρέας τήν ἡμέρα ἐκείνη, ἔστω κι ἄν εἶναι μέσα στή Μεγάλη Σαρακοστή. Ἄν δέν τό κάνουμε αὐτό, θεωρεῖται τσιγγουνιά, ὅτι καλέσαμε τούς συγγενεῖς, ἀλλά δέν εἴμαστε διατεθειμένοι νά δείξουμε τή φιλοφρόνησή μας, καί πολλά ἄλλα τέτοια. Ὑποχωροῦμε λοιπόν καί παραθέτουμε τό κρέας. Οἱ συγγενεῖς βέβαια κλήθηκαν γιά νά προσευχηθοῦν στόν Θεό ὑπέρ τῆς ψυχῆς τοῦ κεκοιμημένου. Ἀλλά ἀκριβῶς μέ αὐτόν τόν τρόπο τόν λυποῦν. Ἄν λοιπόν ἐμεῖς ποῦμε ὅτι δέν τρῶμε κρέας, ἄν καί παρατέθηκε, θά ποῦν ὅτι τούς σκανδαλίζουμε. «Σέ τί, κύριοι, σᾶς σκανδαλίζουμε; Ἐρωτῶ: σέ τί;

Ὅπως ἀντιλαμβάνεσθε, ὁ κόσμος εἶναι περίεργος. Καί ὁ “κόσμος” ἀποτελεῖτε ἀπό βαπτισμένους Χριστιανούς! Κάποτε ὁ κόσμος δέν ἦταν οἱ βαπτισμένοι Χριστιανοί, καί μιλούσαμε γιά βαπτισμένους καί μή βαπτισμένους. Σήμερα τή θέση τοῦ κόσμου, μέ πνευματική ἔννοια, τήν κατέχουν οἱ βαπτισμένοι ἄνθρωποι. Εἶναι τραγικό!

Ὡστόσο, ὁ ἔνατος μακαρισμός μᾶς λέει ὅτι καί ἡ ὁμολογία μας πρέπει νά εἶναι καί μέ ἔργα καί μέ λόγια. Ὁ κόσμος, σ᾿ αὐτούς πού ὁμολογοῦν τόν Κύριο, ἀντιτίθεται μέ τρεῖς τρόπους, πού μᾶς τούς ἐξέθεσε ἤδη ὁ Κύριος στόν ἔνατο μακαρισμό.

Ὁ πρῶτος τρόπος εἶναι ὁ ὀνειδισμός, ὁ χλευασμός: «καί εἴπωσιν πᾶν πονηρόν ῥῆμα καθ᾿ ὑμῶν ψευδόμενοι ἕνεκεν ἐμοῦ» εἶπε, δηλαδή θά σᾶς κοροϊδεύουν, θά σᾶς περιγελοῦν.

Ὁ ὀνειδισμός εἶναι ἡ εἰρωνεία, δηλαδή ἕνα ὅπλο στά χέρια τῶν κοσμικῶν ἀνθρώπων πολύ λεπτό, ἔντεχνο, ψυχολογημένο, πονηρό, ἀποτελεσματικό. Λένε μία εἰρωνεία, μία ρετσινιά, καί φεύγουν. Σοῦ πετάει ὁ ἄλλος ἕναν λόγο ἐξευτελιστικό, μιά βρισιά, μιά λοιδωρία, ἕναν περιπαικτικό λόγο πού σέ κεντάει, πολλές φορές σοῦ προσβάλλει αὐτό τό κεντρο τῆς προσωπικότητός σου. Ἤ τοῦ ἀνδρισμοῦ σου ἤ τῆς ἀξιοπρέπειάς σου γενικά. Θίγει τίς λεπτότερες χορδές τοῦ φιλότιμου ἀνθρώπου· κατά βάθος ὅμως θίγει τίς λεπτότερες χορδές τοῦ ἐγωισμοῦ μας, καί αὐτό ἄς τό προσέξουμε, γιατί ἀποτελεῖ κύριο σημεῖο.

Μά, ἄν συμβαίνει νά ἔχουμε ἐγωισμό, δηλαδή νά μήν καθαρίσαμε τήν καρδιά μας, τότε βεβαίως δέν θά φέρουμε εἰς πέρας τήν ὁμολογία τοῦ Χριστοῦ· κάπου θά πέσουμε. Θά ἐπαναλάβω: Ἄν δέν κάναμε κάθαρση τῆς καρδιᾶς μας, ὥστε νά ἔχουμε ταπείνωση, καί νά μήν προβάλουμε τόν ἐγωισμό μας, ὅταν ὁ ἄλλος μᾶς κοροϊδεύψει καί μᾶς πειράξει, τότε τά πετᾶμε ὅλα. Αὐτό τό σημεῖο προσέξτέ το. Γενικά στό περιβάλλον του ὁ καθένας, στό χῶρο τοῦ Δημοτικοῦ Σχολείου ἤ τοῦ Γυμνασίου, στόν χῶρο τοῦ Λευκείου ἤ τοῦ Πανεπιστημίου, στόν στρατό ἤ στή δουλειά, ὅταν ὁ ἄλλος μᾶς πεῖ κάτι, θιγόμαστε· καί ἀμέσως, γιά νά μή φανοῦμε ὅτι ὑστεροῦμε ἀπέναντι στούς ἄλλους, παραιτοῦμαστε ἀπό τήν ὁμολογία τοῦ Χριστοῦ, ξεχνᾶμε τόν ἔνατο μακαρισμό, διότι ὁ ὀνειδισμός, ἡ εἰρωνεία τῶν ἄλλων, ἤδη μᾶς θέρισε, μᾶς κατέλαβε, μᾶς κέρδισε.

Γι᾿ αὐτό θά ἔλεγα ὅτι ὁ ὀνειδισμός εἶναι ἕνα πολύ ψυχολογημένο ὅπλο τῶν κοσμικῶν ἀνθρώπων, καί πονηρό καί ἀποτελεσματικό. Ἄς προσέξουμε νά μή ξεκινᾶμε νά ἐμφανισθοῦμε ὡς ὁμολογητές τοῦ Χριστοῦ, χωρίς μιά, ἔστω καί στοιχειώδη, κάθαρση τῆς ψυχῆς μας, τῆς καρδιᾶς μας. Ἄς προσέχουμε λοιπόν. Χρειάζεται ταπείνωση, χρειάζεται δύναμη ψυχῆς. Καί ὅλα αὐτά μόνο καί μόνο γιατί εἴμαστε Χριστιανοί· δέν ὑπάρχει ἄλλος λόγος.

Στό Παλατῖνο τῆς Ρώμης βρέθηκε κάτω στό πάτωμα –τό ἔχω δεῖ σέ φωτογραφία– μία ἐγχάρακτη γελοιογραφία, πού παρουσιάζει ἐκεῖ ἕνα γάϊδαρο ἐπάνω σ᾿ ἕναν σταυρό, καί ἀπό κάτω ὑπάρχει ἡ ἑξῆς ἐπιγραφή: «Ἀλεξάμενος σέβεται Θεόν».Προφανῶς ἡ προέλευση εἶναι ἀπό τούς στρατιῶτες ἐκεῖ τοῦ Παλατίνου, πού ἤθελαν νά εἰρωνευθοῦν κάποιον συνάδελφό τους Χριστιανό. Χάραξαν λοιπόν τόν Ἰησοῦ Χριστό ὡς γάϊδαρο ἐπάνω στόν σταυρό, λέγοντας ὅτι ὁ Ἀλεξάμενος, ὁ συνάδελφός τους πού εἶναι Χριστιανός, σέβεται τόν Θεό, καί αὐτός ὁ Θεός δέν εἶναι παρά ἕνας ὄνος! Γιά σκεφεῖτε!...

Ἀλλά καί μέσα στήν καθημερινότητα ἔχουμε ἀναρίθμητες τέτοιες περιπτώσεις, ἀκόμα καί σ᾿ αὐτό τό ἴδιο μας τό σπίτι. Γιά τό σπίτι μας ὁ Κύριος εἶπε: «καί ἐχθροί τοῦ ἀνθρώπου οἱ οἰκιακοί αὐτοῦ»⁴. Ἐχθροί τοῦ ἀνθρώπου εἶναι οἱ ἴδιοι οἱ σπιτικοί του, οἱ ἄνθρωποι τοῦ σπιτιοῦ του.

Βλέπετε λοιπόν ὅτι αὐτό εἶναι ἕνα ἰδιαίτερα σπουδαῖο σημεῖο. Κάποιος μιλάει γιά τόν Χριστό μέ σύνεση, καί οἱ ἄλλοι τόν θεωροῦν ὅτι εἶναι ἕνας φανατικός ἄνθρωπος, ἕνας θρησκόληπτος, ἕνας ἀσυγχρόνιστος, ἕνας σκουριασμένος ἄνθρωπος μέ παλιές ἰδέες. Μιλάει γιά τό εὐαγγελικό ἦθος –πού εἶναι δύο πράγματα: ἡ χριστιανική πίστη καί τό εὐαγγελικό ἦθος, δηλαδή ὀρθοδοξία καί ὀρθοπραξία– μιλάει γιά τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο θά ζήσει κανείς, καί θεωρεῖται ἀνώμαλος ἄνθρωπος!

Πολλά χρόνια πρίν, μιά μητέρα μοῦ ἔλεγε γιά τήν κόρη της ὅτι ἔκανε παρέα μόνο μέ ἀγόρια στό Λύκειο καί ὅταν τή ρώτησε γιατί δέν κάνει παρέα μέ κορίτσια, τῆς ἀπάντησε: «Τί θέλεις; νά μέ βγάλουν ὅτι εἶμαι ἀνώμαλη;...»!

Περιττό νά σᾶς πῶ, βέβαια, ὅτι αὐτή ἡ κοπέλα παντρεύτηκε, ἔκανε παιδιά· ἀλλά εἶναι στά πρόθυρα νά χωρίσει, περνάει πάρα πολύ ἄσχημα, γιατί ἁπλούστατα δέν ἐγκολπώθηκε τήν πνευματική ζωή, ἐνῶ ὁ σύζυγός της φαίνεται νά τό ἤθελε αὐτό.

Ὁ δεύτερος τρόπος, μετά ἀπό τόν ὀνειδισμό, πού ἐφαρμόζουν ὅσοι θέλουν νά πειράξουν τόν Χριστιανό, εἶναι κάτι δυναμικό: εἶναι ὁ διωγμός. Στεροῦν τήν ἐλευθερία, κακοποιοῦν – ὅταν ἔχουμε πλέον προχωρημένες καταστάσεις, καί μάλιστα σ᾿ ἕνα ἄθεο κράτος – στεροῦν τόν ἄνθρωπο ἀπό κοινωνικά ἀγαθά ἤ ὅ,τι ἄλλο....

Ὁ ὁμολογητής θεωρεῖται κοινωνικά ἐπικίνδυνος. Πόσες φορές, σέ ἀνάλογα καθεστῶτα, οἱ ἄνθρωποι αὐτοί δέν κλείστηκαν σέ ψυχιατρεῖα, ὡς κοινωνικῶς ἐπικίνδυνοι! Ναί. Ὅλα αὐτά βέβαια ἀποτελοῦν ἕνα μαρτύριο.

Εἶναι χαρακτηριστικό ὅτι ἡ Ἐκκλησία μας ἔχει ἰδιαίτερη τάξη Ἁγίων πού λέγονταιὉμολογητές. Ἔχουμε Ὁμολογητές καί Μάρτυρες. Ὁ Ὁμολογητής εἶναι ὁ Ἅγιος πού ὑπέστη διώξεις ἐπειδή ὁμολόγησε μέ παρρησία τήν πίστη του στόν Χριστό. Παράδειγμα ἔχουμε τόν Μέγα Ἀθανάσιο, πού πολέμησε μέ σθένος τούς αἱρετικούς, ἰδιαίτερα τούς ὁπαδούς τοῦ Ἀρείου. Ὁ Μάρτυρας εἶναι ὁ Ὁμολογητής πού ἐξαιτίας τῆς ὁμολογίας γιά τήν πίστη του στόν Χριστό, ἔφθασε μαρτυρικά στόν θάνατο.

Στήν πραγματικότητα δέν ἔχουμε μεγάλη διαφορά, ἀφοῦ καί ὁ Μάρτυρας, μέ τό μαρτύριό του, ὁμολογεῖ Χριστόν, ἀλλά καί ὁ Ὁμολογητής, γιά τόν ἴδιο λόγο, ἔχει ὡς μαρτύριο τίς διώξεις καί τούς ἐξευτελισμούς. Γι᾿ αὐτό, ἀπό τότε πού ἐμφανίσθηκε ὁ Χριστό πάνω στή γῆ, ἔχουμε ἕνα ἀτελείωτο νέφος Μαρτύρων,⁵ καί μάλιστα ὅλοι αὐτοί ὁμολόγησαν τόν Χριστό, καί μέ λόγο καί μέ ἔργο.

Ὑπολογίζεται ὅτι μόνο στούς τρεῖς πρώτους αἰῶνες οἱ Μάρτυρες εἶναι γύρω στά ἕνδεκα ἑκατομμύρια, καί στούς ὑπόλοιπους αἰῶνες ὑπολογίζονται ἕως σαράντα ἑκατομμύρια. Καί μόνο ὁ Θεός γνωρίζει πόσοι ἄλλοι θά προστεθοῦν ἕως τό τέλος τῆς Ἱστορίας, καί μάλιστα στίς ἡμέρες τοῦ Ἀντιχρίστου. Ὁ Ἅγιος Κύριλλος Ἱεροσολύμων λέει ὅτι τό μαρτύριο τότε θά εἶναι πολύ περισσότερο, καί σέ πλάτος καί σέ βάθος, ἀπό αὐτό πού ἦταν στούς πρώτους αἰῶνες· δηλαδή θά εἶναι ἕνα μαρτύριο πού δέν τό βάζει ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου, ἄν σκεφθεῖτε μάλιστα ὅτι σήμερα ἔχουμε μαρτύρια πού γίνονται μέ ἐπιστημονικό τρόπο! Αὐτό καί μόνο λέει πολλά. Ἀλλάζουν δηλαδή τήν προσωπικότητα τοῦ πιστοῦ! Δέν ὑπάρχει χειρότερο μαρτύριο ἀπό αὐτό! Τοῦ κάνουν, ἄς ποῦμε, ἐνέσεις ἰνσουλίνης. Σᾶς τό λέω, ἔτσι, γιά τήν Ἱστορία, γιατί αὐτά ἔχουν γίνει σέ ἀνάλογα καθεστῶτα. Κάνουν μεγάλη δόση ἰνσουλίνης ( ἐπειδή μέ τήν ἰνσουλίνη χάνει κανείς τήν προσωπικότητά του, καί μπορεῖ νά λέει πράγματα πού δέν θά τά πίστευε καί δέν θά τά ἔλεγε ποτέ σέ κανονικές καταστάσεις) καί τόν βάζουν μετά τόν ἄνθρωπο στό ψυχιατρεῖο, ἰσχυριζόμενοι βέβαια ὅτι εἶναι ἄρρωστος! Εἶναι φοβερό πράγμα! Ἄς μή πῶ καί παραδείγματα. Ἔχουμε πάρα πολλά βιβλία, κυκλοφοροῦν πολλά, σχετικά σύγχρονα· διαβάστε, καί ἐκεῖ θά δεῖτε καί θά τρομάξετε.

Πάντως τό θέμα εἶναι ὅτι στήν ἐποχή μας, μιά ἐποχή μέ πολύ βαθειά παρακμή σέ ὅλους τούς τομεῖς, οἱ ἄνθρωποι δέν μποροῦν νά δεχθοῦν τόν Χριστιανισμό, εἴτε αὐτοί λέγονται Μασόνοι εἴτε λέγονται ἄθεοι εἴτε λέγονται ὑλιστές γενικά, εἴτε... εἴτε... ὅπως θέλετε πεῖτε τους. Τό θέμα εἶναι ὅτι σήμερα ὁ διωγμός συνεχίζεται, καί, ὅπως σᾶς ἐξήγησα προηγουμένως, γίνεται μάλιστα καί ἐπιστημινικά.

Ὑπάρχει καί ἕνας τρίτος τρόπος· εἶναι οἱ πονηροί χαρακτηρισμοί. Ἄς προσέξουμε αὐτό. Οἱ ἀντίθετοι προχωροῦν σέ πολύ πονηρούς καί συκοφαντικούς χαρακτηρισμούς. Συκοφαντία εἶναι ἡ ψευδής κατηγορία. «Ναί, ἐγώ τόν εἶδα τόν πατέρα Ἀθανάσιο, πήγαινε ἐκεῖ καί ἔκανε ἐκεῖνο· ἀφοῦ τόν εἶδα μέ τά μάτια μου!».Αὐτό λέγεται συκοφαντία. Ἐνῶ κατηγορία εἶναι ὅτι σ᾿ αὐτήν ἁπλῶς σχολιάζω ἐκεῖνο τό κακό πού ἔκανε ὁ ἄλλος· δέν τό χαλκεύω ὅμως, δέν προσθάτω πληροφορίες ἀνύπαρκτες, γιατί ἄν τό κάνω, τότε προχωρῶ στή συκοφαντία.

Εἶναι δεινό πράγμα ἡ συκοφαντία. Γι᾿ αὐτό λέει ὁ Ψαλμωδός: «Λύτρωσαί με ἀπό συκοφαντίας ἀνθρώπων, καί φυλάξω τάς ἐντολάς σου»⁶. Δηλαδή: Κύριε, φύλαξέ με ἀπό συκοφαντία, καί θά τηρήσω τόν νόμο Σου. Κύριε, φύλαξέ με ἀπό τούς ἀνθρώπους πού μέ συκοφαντοῦν, κι ἐγώ θά τηρήσω τόν νόμο Σου. Εἶναι θά λέγαμε σάν ἕνα ἀντίβαρο, μία ἀντικαταβολή ἀπό τόν Ψαλμωδό πρός τόν Θεό. Θά τηρήσει τόν νόμο Του, ἀλλά ζητᾶ νά τόν φυλάξει ἀπό τούς συκοφάντες του. Εἶναι πραγατικά πολύ φοβερό πράγμα ἡ συκοφαντία!

Ἔτσι, ὅταν λέει ὁ Κύριος «καί εἴπωσι πᾶν πονηρόν ῥῆμα καθ᾿ ὑμῶν ψευδόμενοι»,ἐννοεῖ τήν συκοφαντία. Τό νά σοῦ ποῦν πονηρά πράγματα, πονηρά λόγια, ἀλλά«ψευδόμενοι», εἶναι συκοφαντία ἑκατό τοῖς ἑκατό!

Ἐκτός λοιπόν ἀπ᾿ τά σωματικά μαρτύρια πού μπορεῖ κανείς νά ὑποστεῖ, εἶναι καί τά ψυχικά μαρτύρια, ὅπως εἶναι ἡ συκοφαντία. Ξέρετε πόσοι ἄνθρωποι ἔφυγαν ἀπό τόν κόσμο αὐτό μέ βαρύτατες συκοφαντίες; Τελικά ἔμειναν στήν Ἱστορία αὐτές οἱ συκοφαντίες γιά ἀθώους ἀνθρώπους, καί τό ἴδιο ἰσχύει καί μέ τή δυσφήμιση.

Ὑπάρχει μάλιστα καί κάτι ἄλλο, πολύ ἄσχημο, πού δυσχτυχῶς τό ἐφαρμόζουν καί ἄνθρωποι πού μπορεῖ νά θεωροῦνται ἴσως καί πνευματικοί. Ἀλλά πόσο πνευματικοί μπορεῖ νά εἶναι, ἀφῆστε το· σᾶς βεβαιώνω ὅτι ἐκπλήσσομαι. Λέει κάποιος κάτι γιά τόν ἄλλο, κι ἐσύ, ἐπειδή τό εἶπε σιγά καί ὄχι καθαρά στήν περιγραφή του, τοῦ λές πώς δέν κατάλαβες καλά καί θέλεις ἀκριβέστερη ἐπανάλειψη. Αὐτός ὅμως ἀρνεῖται νά τά ξαναπεῖ, ἀφήνοντας ὑπονοούμενα γιά ἐκεῖνον πού θέλει νά συκοφαντήσει. Μοῦ ἔχει συμβεῖ πολλές φορές αὐτό. Εἶναι τραγικό, εἶναι φοβερό. Αὐτοί οἱ ἄνθρωποι λέγονται ψιθυριστές, συκοφάντες⁷.

Ὁ εὐαγγελιστής Λουκᾶς τό ἴδιο θέμα τό ἀναφέρει στό 6ο κεφάλαιο ὡς ἑξῆς: «Καί ἐκβάλωσι τό ὄνομα ὑμῶν ὡς πονηρόν», θά βγάλουν τό ὄνομά σας πονηρό. Δηλαδή οἱ χοῖροι – θά λέγαμε τά γουρούνια – θά κατηγορήσουν τούς ἁγίους ὡς ἀκάθαρτους! Δηλαδή οἱ σάτυροι θά κατηγορήσουν τούς ἁγνούς ἀνθρώπους ὡς ἀνήθικους καί διεφθαρμένους καί μή σωστούς, μή ὁμαλούς, αὐτό πού λέγαμε προηγουμένως!

Εἶναι γνωστό –ἔμεινε καί στήν Ἱστορία– πώς τούς ἀρχαίους Χριστιανούς τούς συκοφαντοῦσαν ὅτι τελοῦσαν θυέστεια δεῖπνα καί οἰδιποδείους μίξεις⁸! Καί τί δέν εἶπαν, καί θά λένε πάντοτε, γιά τούς ἁγίους τοῦ Θεοῦ οἱ ἄνθρωποι οἱ διεφθαρμένοι, τά ὄργανα αὐτά τοῦ Διαβόλου!

Τόν Μέγα Ἀθανάσιο, γιά παράδειγμα, τόν κατασυκοφάντησαν ὡς ἐγκληματία. Δυστυχῶς δέν ἔχω καιρό νά σᾶς τά διηγηθῶ. Τόν δυσφήμισαν ἀκόμη καί ὅτι εἶχε κόψει τό χέρι κάποιου μοναχοῦ Ἰσχύρα, καί λοιπά. Ἀκόμη τόν δυσφήμισαν καί ὡς ἀνήθικο! Ἀκοῦτε; Σέ μία Σύνοδο παρουσίασαν μία γυναίκα, πού ἄφριζε καί ἔλεγε:«Ναί, ναί... Τόν εἶχα φίλο τόν Ἀθανάσιο· τόν εἶχα φίλο»! Ἀλλά ἀποδείχθηκε ὅτι οὔτε κἄν στό πρόσωπο δέν ἤξερε τόν Μέγα Ἀθανάσιο!

Κάτι ἄλλο παρόμοιο συνέβη καί μέ τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Θεολόγο, πού εἶχε βρεθεῖ στήν Ἀλεξάνδρεια. Τόν ἀποκάλεσαν πόρνο. Κάποιοι πού τόν φθονοῦσαν, γιά νά τόν προσβάλουν ἔβαλαν μία γυναίκα νά λέει: «Δός μου τά λεφτά μου, αὐτά πού μοῦ χρωστᾶς ἀπό....». «Δέν σέ ξέρω» ἔλεγε ὁ ἅγιος Γρηγόριος. «Ἔλα τώρα, πού κάνεις πώς δέν μέ γνωρίζεις...». Ἀκοῦτε; Φοβερό! Τί νά πεῖς τώρα; Καί ἐπειδή αὐτή ἡ ἀνήθικη γυναίκα, ἡ πόρνη, φώναζε κι ἔκανε φασαρία, ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος εἶπε σ᾿ ἕναν φίλο του: «Σέ παρακαλῶ πλήρωσέ την νά ἡσυχάσω». Ἀλλά τό «πλήρωσέ την»σήμαινε ὅτι ἀποδεχόταν ἐκεῖνο γιά τό ὁποῖο αὐτή τόν συκοφαντοῦσε. Μόλις ὅμως πῆρε τά χρήματα, κατά θείαν Πρόνοια, πῆγε δύο-τρία μέτρα πιό πέρα καί ἔπεσε χάμω, ἄφριζε, δαιμονίστηκε, καί φώναζε: «Ὄχι, ὄχι... Ὁ Γρηγόριος εἶναι ἀθῶος!».Εἴδατε;

Καί γιά τόν ἅγιο Νεκτάριο, τόν σύγχρονό μας, ἔλεγαν ὅτι εἶναι ἀνήθικος. Ποιός; Ὁ ἅγιος Νεκτάριος ὅτι εἶναι ἀνήθικος!...

Ἀκόμη δεινές συκοφαντίες κατάφεραν καί ἐναντίον τοῦ ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, καί μάλιστα πρόσφατα. Ἀόμα καί τώρα, πρόσφατα! Ἄς μή πῶ γιά τούς λεγόμενους Νεοορθόδοξους. Τόν συκοφάντησαν ἐπειδή ὑποστήριζε τήν ἐκφώνηση τῶν εὐχῶν μέσα στή Θεία Λειτουργία, καθώς καί τή συχνή Θεία Κοινωνία. Ποῦ νά γράψει βιβλίο ὁ ἅγιος Νικόδημος...! ἔγραψε ἀνώνυμα τό βιβλίο Περί συχνοῦς Θείας Μεταλήψεως. Θά τόν γδέρναν ζωντανό ἄν τό ἤξεραν! Ἐπίσης τοῦ ἀλλοίωσαν καί κάποιες θέσεις μέσα στό Πηδάλιον, γιά νά τόν βγάλουν ὅτι εἶναι αἱρετικός. Καί τό χειρότερο: τοῦ ἐξαφάνισαν ἕνα βιβλίο μέ σχόλια στόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ –γιατί τά βιβλία τότε ἐκτυπώνονταν στήν Εὐρώπη– καί ὁ ἅγιος Νικόδημος ἔλεγε ὅτι τοῦ κατάστρεψαν τό καλύτερό του βιβλίο. Τί ἄλλο θέλετε νά σᾶς πῶ;

Ὅπως ἀντιλαμβάνεσθε, ὅλα αὐτά ἔχουν σάν αἴτιο τόν φθόνο τοῦ Διαβόλου, ἀλλά καί τόν φθόνο καί τήν κακία τῶν πονηρῶν ἀνθρώπων, ἔστω καί ἄν αὐτοί οἱ ἄνθρωποι ἔχουν βαπτισθεῖ, ἀλλά δέν ἔχουν βέβαια τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ.

Ἐπειδή ὅμως ὁ χρόνος μας τελείωσε, τήν ἐρχόμενη φορά, πρῶτα ὁ Θεός, θά μιλήσουμε καί γιά τήν ἀμοιβή ἐκείνων πού θά ὑπομείνουν. Θά δοῦμε ἀκόμα καί κάτι σχετικά μέ τήν ἀξία τῶν ἀρχαίων ἑλληνικῶν πού συζητούσαμε στήν ὥρα τῶν ἀποριῶν.

Κυριακή, 4 Φεβρουαρίου 1996

Συνεχίζεται...

Τέλος καί τῷ Βασιλεῖ τῶν αἰώνων

ἀφθάρτῳ ἀοράτῳ μόνῳ σοφῷ Θεῷ

τιμή καί δόξα εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων.

Ἀμήν.

Ἀπό τό βιβλίο: “ΟΙ ΜΑΚΑΡΙΣΜΟΙ”

π. Ἀθανασίου Μυτιληναίου

Ἐκδόσεις: “ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ”

1Λουκ. Β΄ : 34.

2Ἰωάν. Ιε΄ : 20-21.

3Ματθ. Ε΄ : 11-12.

4Ματθ. Ι΄ : 36.

5Πρβλ. Ἑβρ. Ιβ΄ : 1.

6Ψαλμ. 118 : 134.

7Βλ. Ρωμ. Ι΄: 30.

8Βλ. Ἀθηναγόρας ἀπολογητής, Legatio and De resurrectione, 3, 1, 1-2. «Τρία ἐπιφημίζουσιν ἡμῖν ἐγκλήματα· ἀθεότητα,Θυέστεια δεῖπνα, Οἰδιποδείους μίξεις.» Εὐσέβειος Καισαρείας, Ἱστορία Ἐκκλησιαστική, Μαρτύριον τῶν ἐν Λουγδούνῳτελειωθέντων, τ. 3. TLG5,1,14,5-9.κ.ἀ.