Κήρυγμα 13/4/22
«Ὅποιος περιφρονεῖται ἀπὸ κάποιον καὶ δὲν φιλονικεῖ μὲ ἐκεῖνον ποὺ τὸν περιφρονεῖ οὔτε μὲ λόγο οὔτε μὲ σκέψη, αὐτὸς ἔχει ἀποκτήσει ἀληθινὴ γνώση καὶ ἐπιδεικνύει ἀκλόνητη πίστη στὸν Δεσπότη Χριστὸ» λέει ὁ Ἀββᾶς Μάρκος ὁ Ἀσκητὴς στὸ σύγγραμμά του Περὶ τῶν οἰομένων ἐξ ἔργων δικαιοῦσθαι ποὺ βρίσκεται στὸν Α’τόμο τῆς Φιλοκαλίας. «Ὁ ἀθετούμενος ὑπό τινος, καὶ μήτε λόγῳ, μή τε ἐννοίᾳ τῷ ἀθετοῦντι φιλονεικῶν, γνῶσιν ἀληθῆ κέκτηται, καὶ πίστιν βεβαίαν ἐπιδείκνυται τῷ Δεσπότῃ»· αὐτὸς ὁ ὁποῖος ἀθετεῖται ἀπὸ κάποιον, καταφρονεῖται, περιφρονεῖται, ἀμφισβητεῖται, διαβάλλεται ἐνδεχομένως καὶ οὔτε μὲ λόγια οὔτε μὲ τὴ σκέψη δὲν ἀντιστέκεται, δὲν φιλονικεῖ, δὲν τσακώνεται μὲ αὐτὸν ποὺ τὸν περιφρονεῖ, αὐτὸς ἔχει ἀποκτήσει τὴν ἀληθινὴ γνώση καὶ ἐπιδεικνύει ἀκλόνητη πίστη στὸν Δεσπότη Χριστό.
Ποιά εἶναι ἡ ἀληθινὴ γνώση; Εἶναι ὅτι ὑπάρχει Θεὸς ὁ ὁποῖος ρυθμίζει τὰ πάντα, ὁ ὁποῖος ἔφερε εἰς τὸ εἶναι, στὴν ὕπαρξη τὰ πάντα ἀπὸ τὴν ἀνυπαρξία καὶ ὁ ὁποῖος κατευθύνει τὰ πάντα, σύμφωνα μὲ τὸ Ἅγιο θέλημά Του. Αὐτὸς ποὺ ἔχει αὐτὴ τὴ γνώση καὶ τὴν πίστη τὴν ἀκλόνητη στὸν Δεσπότη Χριστό, δὲν ταράζεται ὅταν ἀθετεῖται, ὅταν περιφρονεῖται· ὅταν ἀπὸ κάποιον ἄνθρωπο ἄλλο καταφρονεῖται. Ἔτσι μᾶς λέγει ἐδῶ ὁ Ἅγιος Μάρκος, πῶς πρέπει νὰ στεκόμαστε ἀπέναντι στὴν περιφρόνηση ἡ ὁποία πάρα πολὺ πληγώνει τοὺς ἀνθρώπους τοῦ κόσμου οἱ ὁποῖοι ἔχουν περὶ πολλοῦ τὴν καλὴ γνώμη τῶν ἀνθρώπων. «Ἄν ἕνας ἄνθρωπος», λέγει ὁ Ἅγιος Ἡσαῒας ὁ Ἀναχωρητής (καὶ διαβάζουμε στὴν Πατερικὴ Συλλογὴ Φῶς στὰ φῶτα αὐτὸ τὸ κείμενο), «ἄν ἕνας ἄνθρωπος ποὺ κάνει μεγάλους ἀσκητικοὺς ἀγῶνες δεῖ κάποιον ὁλότελα ἁμαρτωλὸ ἤ ἀμελῆ καὶ τοῦ δείξει περιφρόνηση, μάταιη εἶναι ὅλη του ἡ μετάνοια, γιατὶ ἀπορρίπτει ἕνα μέλος τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ, καταδικάζοντάς τον καὶ μὴ ἀφήνοντας τὴν κρίση στὸν Κριτὴ Θεό καὶ μὴν κοιτάζοντας ταυτόχρονα τὶς δικές του μονάχα ἁμαρτίες. Γιατὶ στὴν παρούσα ζωὴ ὅλοι εἴμαστε σὰν σὲ νοσοκομεῖο· ἄλλος ὑποφέρει ἀπὸ τὸ μάτι του, ἄλλος πονάει στὸ χέρι, ἄλλος ἔχει συρίγγιο ἤ ὁποιαδήποτε ἄλλη πάθηση. Ἄν ὅμως ἐκεῖνος ποὺ θεραπεύτηκε φάει κάτι ποὺ τὸν βλάπτει, τότε ὑποτροπιάζει. Ἔτσι γίνεται καὶ μὲ ἐκεῖνον ποὺ βρίσκεται στὸν δρόμο τῆς μετανοίας καὶ κατακρίνει ἤ περιφρονεῖ κάποιον, χάνει τὴ μετάνοια καὶ ξανακυλίεται στὴν ἀμετανοησία. Γιατὶ ἄν κάποιος ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ βρίσκονται στὸ νοσοκομεῖο καὶ ἔχουν διάφορες ἀσθένειες βογγάει γιὰ τὴ δική του πάθηση, μήπως θὰ τοῦ πεῖ ὁ ἄλλος ‘γιατὶ βογγᾶς’; Ὁ καθένας τὰ δικά του δὲν σκέφτεται; Ἄν ἔκανα ἔτσι καὶ μὲ τὴν ἀρρώστια τῶν ἁμαρτιῶν μου, δὲν θὰ εἶχα μάτια νὰ κοιτάξω ἄλλον ἁμαρτωλό, γιατὶ ὅλοι ὅσοι νοσηλεύονται στὸ νοσοκομεῖο, φυλάγονται ὥσπου νὰ ἔρθει ὁ γιατρός, ἀπέχοντας ἀπὸ ὅ,τι θὰ ἐπιδεινώσει τὴν πληγή τους. Καὶ ποιός εἶναι ἐκεῖνος ποὺ δὲν ἔχει πληγή; Ἄν παρατηρήσεις ἐλάττωμα στὸν ἀδελφό σου, μὴν τοῦ δείξεις περιφρόνηση, γιὰ νὰ μὴν πέσεις στὰ χέρια τῶν ἐχθρῶν σου», τῶν δαιμόνων δηλαδή, λέγει ὁ Ἀββᾶς Ἡσαῒας ὁ Ἀναχωρητής.
Καὶ ὁ Ἅγιος Ἰσαὰκ ὁ Σύρος μᾶς λέει, «νὰ δέχεσαι μὲ προθυμία τὴν καταφρόνια τῶν ἀνθρώπων καὶ θὰ γεμίσεις ἀπὸ τὴν τιμὴ τοῦ Θεοῦ. Δὲν βλέπεις μέσα σου τὰ πολλαπλὰ τραύματα τῆς ἁμαρτίας σου καὶ ζητᾶς νὰ σὲ τιμήσουν; Ὅλοι εἴμαστε τραυματισμένοι καὶ δὲν πρέπει νὰ καταφρονοῦμε ὁ ἕνας τὸν ἄλλον, ἀλλὰ νὰ προσβλέπουμε στὸν Θεραπευτὴ Κύριό μας».
«Οἱ πνευματικὰ ἀνώτεροι» λέει καὶ ὁ Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος, «ἔχουν τὴ δύναμη νὰ ὑποφέρουν τὴν περιφρόνηση μὲ γενναιότητα καὶ εὐχαρίστηση». Ἤ τοὐλάχιστον, ἄν δὲν ἔχουμε φτάσει σὲ αὐτὸ τὸ ἐπίπεδο ποὺ λέει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης, νὰ ἔχουμε ὑπομονὴ καὶ σιωπὴ καὶ νὰ μὴ φιλονικοῦμε. Ὅπως λέει ὁ Ἀββᾶς Μάρκος, «νὰ μὴν τσακωνόμαστε, νὰ μὴν διαπληκτιζόμαστε μὲ αὐτοὺς ποὺ μᾶς περιφρονοῦν».
«Ὅταν συνομιλεῖς μὲ κατώτερό σου» μᾶς συμβουλεύει καὶ ὁ Μέγας Βασίλειος, «ἤ καὶ ὅταν ἐρωτᾶσαι κάτι ἀπὸ αὐτόν, νὰ μὴν ἀπαντᾶς μὲ ἀπροθυμία περιφρονῶντας τὸν ἀδελφό σου καὶ προσβάλλοντας ἔτσι τὸν Θεό». Βλέπουμε πῶς ἡ καταφρόνηση στὸν ἀδελφὸ εἶναι προσβολὴ στὸν Θεό, ἀφοῦ ὁ κάθε ἀδελφὸς εἶναι εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ.
«Καὶ ἄν ἄθελά σου» λέει ὁ Ἅγιος Νικόδημος, «καὶ μὲ κακὴ διάθεση τῆς καρδιᾶς σου ὑποφέρεις τὶς περιφρονήσεις, ὡστόσο ἀγωνίσου ὅσο μπορεῖς νὰ μὴ δείχνεις κανένα ἐξωτερικὸ σημεῖο ὅτι σοῦ κακοφαίνονται. Ἄν δὲν μπορεῖς μέσα σου νὰ μὴν στενοχωριέσαι ὅταν σὲ περιφρονοῦν, τοὐλάχιστον μὴν τὸ δείχνεις μὲ κανένα ἐξωτερικὸ σημεῖο». Ὑποφέρουμε ἀπὸ τὶς περιφρονήσεις ἐπειδὴ πάσχουμε ἀπὸ τὶς ἐνοχλήσεις τῆς ὑπερηφανείας ἡ ὁποία ἔχει τὴ ρίζα καὶ ἀρχή της στὴ μάταιη καὶ καταραμένη ὑπόληψη ποὺ ἔχουμε γιὰ τὸν ἑαυτό μας, σ’ αὐτὸ ποὺ ὀνομάζεται οἴηση. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἔχει αὐτὴ τὴ μάταιη ὑπόληψη ὅτι εἶναι κάποιο τί, τότε ὅταν τὸν περιφρονοῦν, ταράζεται καὶ ὑποφέρει. «Γιὰ νὰ νιώσεις κι ἐσὺ λίγο» λέει ὁ Ἅγιος Παΐσιος, «τὶ θὰ πεῖ μαρτύριο, νὰ δέχεσαι ἔστω μὲ χαρὰ τὴν περιφρόνηση. Εἶναι καὶ αὐτὸ ἕνα εἶδος μαρτυρίου ποὺ ἐπιτρέπει ὁ Θεὸς στοὺς δικούς Του ἀνθρώπους, τὸ νὰ περιφρονοῦνται καὶ νὰ περιθωριοποιοῦνται πολλὲς φορὲς καὶ νὰ καταφρονοῦνται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους».
«Πολὺ συμφέρει τοὺς δικαίους» λέει καὶ ὁ Ἅγιος Νήφων, «ἡ περιφρόνηση τῶν ἀνθρώπων». Πολὺ μᾶς συμφέρει νὰ μᾶς περιφρονοῦν. «Εἶδα μάλιστα» λέγει, «ἐνάρετο ποὺ κέρδισε πενήντα στεφάνια μέσα σὲ μιὰ ἡμέρα ἀπὸ τὶς κακολογίες τῶν ἄλλων. Ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς ἦταν ἐπιφανὴς καὶ ἀξιοσέβαστος. Ἔκανε πολλὰ καλὰ ἔργα στοὺς συνανθρώπους του καὶ ὅλους τοὺς ἀγαποῦσε ὡς Ἀγγέλους τοῦ Θεοῦ. Ἐκεῖνοι ὡστόσο πλανεύτηκαν ἀπὸ τὸν πονηρὸ καὶ ἄρχισαν νὰ ἀντιπαθοῦν τὸν εὐεργέτη τους σὰν νὰ ἦταν κακοῦργος. Ἄλλοι ἔλεγαν πὼς εἶναι δολερός, ἄλλοι ἀκόλαστος, ἄλλοι κλέφτης καὶ ἄλλοι αἱρετικός. Ἔχει, βλέπεις, τὴ συνήθεια ὁ διάβολος νὰ διασύρει τοὺς Ἁγίους μὲ τὸ στόμα τῶν ἁμαρτωλῶν ἀνθρώπων. Ὁ ἄνθρωπος ὅμως γιὰ τὸν ὁποῖο σοῦ μιλάω, ἀκούγοντας τὶς συκοφαντίες αὐτὲς χαιρόταν εἰλικρινὰ καὶ εὐχαριστοῦσε τὸν Θεό. ‘Κύριε’, ἔλεγε, ‘δεῖξε τὸ ἔλεός σου σὲ ὅσους μὲ μισοῦν, μὲ συκοφαντοῦν, μὲ διασύρουν. Κανένας ἀπὸ τοὺς ἀδελφοὺς νὰ μὴν πάθει κακὸ γιὰ μένα τὸν ἁμαρτωλὸ οὔτε στὴν παρούσα ζωὴ οὔτε στὴν ἄλλη. Σύντριψε ὅμως καὶ ἀφάνισε τοὺς πονηροὺς δαίμονες ποὺ τοὺς ξεσηκώνουν ἐναντίον μου. Σὲ παρακαλῶ, Θεέ μου, ὅπως δὲν ἀποστράφηκες ἐμένα τὸν βέβηλο, ὅσες φορὲς ἁμάρτησα καὶ πρόστρεξα στὴν εὐσπλαχνία σου ζητῶντας συγχώρηση, ἔτσι νὰ μὴν ἀποστραφεῖς τώρα καὶ αὐτοὺς ποὺ κατηγοροῦν τὸν ἀχρεῖο δοῦλο σου. Ἀντίθετα, ἁγίασέ τους μὲ τὸ ἔλεός σου καὶ σκέπασέ τους μὲ τὴν ἀγαθότητά Σου’. Ἔτσι προσευχόταν, ἀγαπητέ, ὁ δίκαιος ἐκεῖνος γι’ αὐτοὺς ποὺ τὸν μισοῦσαν καὶ τὸν κακολογοῦσαν καὶ κοίταξε τὶ θαυμαστὸ γινόταν. Ὅσες φορὲς τὴ μέρα βίαζε τὸν ἑαυτό του καὶ προσευχόταν γιὰ τοὺς ἐχθρούς του, τόσες φορὲς κατέβαινε Ἄγγελος Κυρίου καὶ τοποθετοῦσε στὸ κεφάλι του οὐράνιο διαμαντοστόλιστο στεφάνι. Αὐτὸ βέβαια δὲν τὸ καταλάβαινε ὁ ἴδιος, γιατὶ ὁ Θεὸς τὸν στεφάνωνε ἀόρατα. Γι’ αὐτὸ λοιπὸν παιδί μου, ἐπιτρέπει πολλὲς φορὲς ὁ ἀγαθὸς Θεὸς νὰ κακολογοῦνται καὶ νὰ ἐξουδενώνονται οἱ ἐνάρετοι, γιὰ νὰ αὐξήσουν ἔτσι τὰ στεφάνια τους, καὶ τὰ βραβεῖα τους καὶ τοὺς οὐράνιους μισθούς τους».
« Ὁ ἐξευτελισμὸς καὶ ἡ περιφρόνηση» θὰ μᾶς πεῖ καὶ ὁ Ἅγιος Ἐφραὶμ ὁ Σύρος, «ποὺ προξενεῖται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους γιὰ χάρη τοῦ Κυρίου, βοηθάει πάρα πολὺ στὴν κάθαρση τῶν ἁμαρτιῶν». Ἑπομένως, ὄχι μόνο δὲν πρέπει νὰ στενοχωρούμαστε ἀλλὰ καὶ νὰ χαιρόμαστε, γιατὶ μέσῳ τῆς περιφρόνησης καθαριζόμαστε καὶ ἐφόσον κάνουμε ὑπομονὴ καὶ προσευχόμαστε γιὰ τοὺς ἀδελφούς μας οἱ ὁποῖοι μᾶς περιφρονοῦν, κερδίζουμε καὶ στεφάνια.
«Ἄν βρεθεῖς» λέει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κροστάνδης, «ἀντιμέτωπος μὲ τὴν ἀδιαφορία ἤ τὴν περιφρόνηση τῶν ἄλλων, μὴν πληγώνεσαι καὶ μὴν ἀνταποδίδεις τὴν προσβολή. Νὰ πεῖς μέσα σου ‘μοῦ ἀξίζει, δόξα Σοι Κύριέ μου ποὺ ἐπέτρεψες σὲ ἐμένα τὸν ἀνάξιο νὰ δεχτῶ προσβολὲς καὶ ἀτιμίες ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους’. Ἐσὺ ἀπὸ τὴν πλευρά σου,νὰ ἔχεις ἀγάπη γιὰ ὅλους καὶ ἰδιαίτερα γιὰ τοὺς συγγενεῖς σου καὶ νὰ τὴν ἐκδηλώνεις μὲ εἰλικρίνεια, ἀνοιχτὰ μὲ τὴν καρδιά σου· ὄχι ψυχρά, ἀδιάφορα, ὑποκριτικὰ καὶ ψιθυριστά. Νὰ δείχνεις ἀγάπη γιὰ ὅλους καὶ ὅταν σὲ καταφρονοῦν, νὰ λές αὐτὸ μοῦ ἀξίζει, γιὰ τὶς ἁμαρτίες μου συμβαίνει αὐτὸ καὶ σ’ εὐχαριστῶ Θεέ μου ποὺ τὸ ἐπέτρεψες».
«Δὲν ὠφελεῖ νὰ λυπᾶσαι ὅταν σὲ κατηγοροῦν» λέει καὶ ὁ Ἅγιος Γέροντας Γερμανὸς ὁ Σταυροβουνιώτης· «Ἡ λύπη στὶς περιπτώσεις αὐτὲς σημαίνει ὅτι ἔχεις κενοδοξία. Ἐκεῖνος ποὺ θέλει νὰ σωθεῖ, ὀφείλει νὰ ἀγαπᾶ νὰ τὸν καταφρονοῦν, γιατὶ ἡ καταφρόνηση φέρνει τὴν ταπείνωση· καὶ ἡ ταπείνωση ἀπαλλάσσει τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ πλῆθος πειρασμῶν. Εἶναι αὐτὸ ποὺ λέει καὶ στὸ Γεροντικό, νὰ μὴ θέλεις νὰ εἶσαι ἀκαταφρόνητος, ἀλλὰ νὰ θέλεις νὰ καταφρονεῖσαι».
«Πρόσεχε» λέει καὶ ὁ Ἅγιος Ἰωσὴφ ὁ Ἡσυχαστής, «μὴν καταφρονήσεις κανένα ἄνθρωπο, γιατὶ αὐτὴ ἡ καταφρόνηση καὶ προσβολή σου, ἀνεβαίνει στὸ Κύριο· διότι ἐκεῖνος ποὺ ἐσὺ καταφρονεῖς φέρει καὶ ἔχει τὴν εἰκόνα Ἐκείνου, ἀφοῦ εἶναι κατ΄ εἰκόνα αὐτοπλασμένος». «Νὰ θέλεις ὅμως» λέει ἡ Γερόντισσα Μακρίνα, «νὰ ἐπιθυμεῖτε νὰ σᾶς ὀνειδίζουν καὶ νὰ σᾶς περιφρονοῦν γιὰ νὰ σᾶς ἀγαπάει ὁ Χριστός».
Τῷ δὲ Θεῷ ἡμῶν δόξα πάντοτε νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου