Ὁ νέος οἶνος εἶναι ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ, εἶναι τό πλήρωμα τοῦ νόμου, εἶναι τό ἱερό Εὐαγγέλιο, εἶναι ὁ λόγος τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὁ ὁποῖος προσφέρθηκε ἀπό τόν Κύριό μας καί προσφέρεται καί σήμερα καί πάντοτε διαμέσου τῆς Ἐκκλησίας, διαμέσου τῶν ἱερῶν κειμένων τῆς Ἁγίας Γραφῆς, Παλαιᾶς καί Καινῆς Διαθήκης, διαμέσου τῶν…....
…………«Αὐτός ἔκανε κάτι τέτοιο, ὁ Δαυίδ δηλαδή, γιά νά δείξει τήν συντριβή του. Ἐξύριζε τό κεφάλι του καί ἔριχνε στάχτη σέ αὐτό. Καί ἐκόπτετο καί ὠδύρετο, καί ἔλεγε «λούσω καθ' ἑκάστην νύκτα τήν κλίνη μου»[1]. Καί στήν Καινή Διαθήκη ἔχουμε τέτοια φαινόμενα.
«Πότνια», ἑρμηνεύει τώρα ὁ Ἅγιος τήν λέξη «ποτνιᾶται τῆς παλιγγενεσίας», «Πότνια στήν Ἀρχαία Ἑλλάδα λεγόταν ἡ ἀρχηγός τῶν Μαινάδων γυναικῶν. Οἱ Μαινάδες στήν ἀρχαία ἑλληνική θρησκεία ἦταν γυναῖκες πού τρέχανε ἔξαλλες στόν Κιθαιρώνα μέσα στά πεῦκα καί λατρεύανε τόν σατανᾶ μέ ἕναν τρόπο ὀργιώδη. Εἶναι οἱ Εὐμενάδες, οἱ Βάκχες, οἱ Εὐμενίδες. Οἱ «ποτνιῶντες» ἐρχόντουσαν σέ μιά κατάσταση, σέ μιά σατανική ἔξαρση. Ὁ ποιητής χρησιμοποιεῖ αὐτές τίς λέξεις, ἀλλά τούς δίνει ἄλλο νόημα, δηλαδή νόημα πνευματικό καί ὁ λαός τοῦ Θεοῦ, μοιάζει μόνο ἐξωτερικά μέ αὐτές τίς γυναῖκες οἱ ὁποῖες λάτρευαν τόν σατανᾶ, ἐνῶ ὁ λαός τοῦ Θεοῦ, ἐμπνεόμενος καί πληρούμενος ἀπό τό Πνεῦμα τό Ἅγιο, λατρεύει τόν ἀληθινό Θεό καί ἔρχεται σέ μιά κατάσταση ἐξάρσεως. Τή, λέξη «ἔξαρση» τήν χρησιμοποιοῦμε καί ἐμεῖς οἱ χριστιανοί», λέει ὁ Ἅγιος, «ἀλλά μέ ἐντελῶς διαφορετική ἔννοια. Ὑπάρχει τεράστια διαφορά. Στήν εἰδωλολατρία ἡ ἔξαρση γίνεται μέ ἐνέργεια σατανική. Ἐδῶ, μέ θεία ἐνέργεια. Ἐκεῖ, ὁ σατανᾶς νά καταστρέφει, νά ὑποδουλώνει τήν ψυχή. Ἐδῶ, ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ νά ἐνθουσιάζει, νά ἁγιάζει, νά δημιουργεῖ σκίρτημα στήν ψυχή»[2].
Ἄς δοῦμε ὅλο τό τροπάριο. «Πόθου τετευχώς, καί Θεοῦ παρουσίας Ὁ χριστοτερπής, λαός ἠξιωμένος. Νῦν ποτνιᾶται, τῆς παλιγγενεσίας Ὡς ζωοποιοῦ· τήν χάριν δέ Παρθένε Νέμοις ἄχραντε, προσκυνῆσαι τό κλέος»[3]. Δηλαδή, ὁ λαός ὁ ὁποῖος τέρπεται, εὐχαριστεῖται, χαίρεται μέ τόν Χριστό, ἐπειδή ἀξιώθηκε νά πετύχει τόν πόθο του, δηλαδή νά δεῖ τόν Θεό, νά ζήσει τήν παρουσία τοῦ Θεοῦ, τώρα λοιπόν, ποτνιᾶται δηλαδή βρίσκεται σέ κατάσταση πνευματικῆς ἐξάρσεως μέ τήν δύναμη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί λατρεύει τόν Θεό, καί χαίρεται γιά τήν παλιγγενεσία, γιά τήν ἀναγέννησή του διαμέσου τοῦ Χριστοῦ καί διαμέσου τῆς ζωοποιοῦ θείας χάριτος. Κι ἐσύ, Παρθένε, δίνεις αὐτή τήν χάρη, γιατί διαμέσου Σοῦ ἀξιωθήκαμε νά δοῦμε τόν Θεό καί νά ζήσουμε τήν παρουσία Του, ἔτσι ὥστε καί νά προσκυνήσουμε τήν δόξα Του.
«Λοιπόν, εἶναι πάρα πολύ σπουδαῖο», λέει ὁ Ἅγιος Πορφύριος. «Εἶναι ἕνας τρόπος προσευχῆς, δοξολογίας, καί αὐτό φανερώνεται μέ τό ρῆμα «ποτνιᾶται»»[4]. Ὁ Ἅγιος δηλαδή ἐμβαθύνει σέ μία λέξη καί ἔτσι μᾶς παρουσιάζει τό βαθύτερο νόημα αὐτοῦ τοῦ τροπαρίου. Καί μᾶς λέει ὅτι εἶναι ἕνας τρόπος λατρείας αὐτός, νά γεμίζει δηλαδή ὁ ἄνθρωπος ἀπό Ἅγιο Πνεῦμα, νά ἐνθουσιάζεται καί νά δοξολογεῖ τόν Θεό μέ τό στόμα του, ἀλλά καί μέ τήν ὅλη του ὕπαρξη, τό σῶμα καί τήν ψυχή. Ἔτσι, τέτοιον ἐνθουσιασμό εἶχαν καί οἱ Ἀπόστολοι κατά τήν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς καί ὁ κόσμος ἔλεγε -κάποιοι δηλαδή- «ὅτι γλεύκους μεμεστωμένοι εἰσί»[5], δηλαδή ὅτι εἶναι μεθυσμένοι ἀπό τό κρασί. Τό εἶπαν γιά τούς μαθητές τοῦ Κυρίου τήν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς! Ἀλλά αὐτοί ἤτανε γεμάτοι, ὄχι ἀπό τό οἰνόπνευμα, ἀλλά ἀπό τό Πνεῦμα τό Ἅγιο.
«Εἶναι καί ἕνα ἄλλο», λέει ὁ Ἅγιος Πορφύριος, «τροπάριο πού λέγει γιά τίς Βάκχες. «Τήν ἀγριωπόν, ἀκρατῶς γαυρουμένην Ἄσεμνα βακχεύουσαν, ἐξοιστρουμένου Κόσμου καθεῖλες, πανσθενῶς ἁμαρτίαν· Οὕς εἵλκυσε πρίν, σήμερον τῶν ἀρκύων, σῴζεις δέ σαρκωθείς, ἑκών Εὐεργέτα»[6]. Δηλαδή τήν ἁμαρτία, ἡ ὁποία μέ ἀκράτεια, μέ ἀναίδεια, ἐπαρρησιάζετο καί ἐκαυχᾶτο καί ὑπερηφανευόταν, γιατί εἶχε κυριαρχήσει σέ ὅλο τόν κόσμο, καί ἦταν σάν τίς Βάκχες ἄσεμνη, μέσα σέ ἕναν κόσμο, ὁ ὁποῖος οἰστρηλατεῖτο ἀπό τήν ἁμαρτία καί ἀπό τά σαρκικά πάθη, αὐτή τήν ἁμαρτία, Ἐσύ Κύριε, μέ τήν δύναμή Σου τήν κραταιά, τήν καθεῖλες, τήν κατατρόπωσες, τήν ἐξουθένωσες, τήν ἐξάλειψες. Καί αὐτούς πού προηγουμένως τούς εἶχε ἑλκύσει ἡ ἁμαρτία, αὐτούς Ἐσύ σήμερα, Εὐεργέτα, τούς σώζεις, ἀφοῦ μέ τήν θέλησή Σου, ἔτσι ἔσωσες ὅλους τούς αἰχμαλώτους «ἐκ τῶν ἀρκύων», δηλαδή ἐκ τῶν διχτύων τοῦ διαβόλου καί τῆς ἁμαρτίας.
«Δείχνει τό τί ἔκαναν οἱ εἰδωλολάτρες μέ τά εἴδωλα. «Τῶν ἀρκύων», λέγει ὁ Ἅγιος Πορφύριος, «ἔχει τήν σημασία ὅτι ὁ Χριστός ἐλευθέρωσε τόν ἄνθρωπο ἀπό τά δίχτυα τῆς ἁμαρτίας, στά ὁποῖα ἦταν μπλεγμένοι οἱ εἰδωλολάτρες καί λατρεύανε τόν διάβολο ἀντί τόν ἀληθινό Θεό. Εἶχε ἐγκλωβισθεῖ ἀπό τόν σατανᾶ μέσα στά δίχτυα τῆς ἁμαρτίας». Καί δυστυχῶς εἶχαν ἐκτραπεῖ καί στήν λατρεία τοῦ ἐμπνευστοῦ τῆς ἁμαρτίας, τοῦ διαβόλου. «Την ἀγριωπόν, ἀκρατῶς γαυρουμένην Ἄσεμνα βακχεύουσαν, ἐξοιστρουμένου κόσμου, καθεῖλες πανσθενῶς ἁμαρτίαν· Οὕς εἰλκύσε πρίν, σήμερον τῶν ἀρκύων σῴζεις δέ, σαρκωθείς ἑκών, Εὐεργέτα». Ἀλλάζει τήν σύνταξη ὁ Ἅγιος καί ἔτσι ἀποδίδει τό νόημα. «Τά «ἄρκυα» εἶναι τά δίχτυα. Τούς ἐλευθέρωσε. Ὅλους μᾶς ἐλευθέρωσε ὁ Κύριος. Γιατί οἱ ἄνθρωποι ἦταν μπερδεμένοι ἐκεῖ, σκλάβοι. Ἦταν ἀγκιστρωμένοι στά δίχτυα. Σήμερα τούς ἐλευθερώνει Αὐτός. Αὐτούς τούς ὁποίους ἄλλοτε ὁ σατανᾶς τούς εἶχε μπλέξει μέσα στά δίχτυα, τώρα ἦλθες Ἐσύ, Χριστέ μου, καί τούς ἐλευθέρωσες.
Τί μελετημένος ἦταν ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός! Ἤξερε τήν λατρεία τῶν εἰδωλολατρῶν. Πῶς λάτρευαν τούς θεούς τους. Ἐμείς ποῦ νά ξέρουμε τώρα νά ἐμβαθύνομε τόσο»[7], λέει ὁ Ἅγιος, παρακινώντας μας λοιπόν, νά ἐμβαθύνουμε μέσα στά κείμενα τά λειτουργικά καί στίς λέξεις ἀκόμα, ἔτσι ὥστε νά ἐξάγουμε βαθιά πνευματικά νοήματα καί νά ὠφελούμαστε γιά τήν σωτηρία μας.
Τῷ δέ Θεῷ ἡμῶν δόξα πάντοτε νῦν καί ἀεί καί εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης
[1] Ψαλμ. 6, 7.
[2] Βίος καί Λόγοι, Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, Β΄ ἔκδοση, Ἱ.Μ. Χρυσοπηγῆς, (στό ἑξῆς: Βίος καί Λόγοι, Ἁγίου Πορφυρίου).
[3] Βίος καί Λόγοι, Ἁγίου Πορφυρίου.
[4] Ὅ.π.
[5] Πράξ. 2, 13.
[6] Βίος καί Λόγοι, Ἁγίου Πορφυρίου.
[7] Ὅ.π.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου