Τὸ πνεῦμα τῶν παλαιῶν Ἁγιορειτῶν. Ἀπὸ τὴν Ἀσκητικὴ καὶ Ἡσυχαστικὴ Ἁγιορείτικη Παράδοση

Εἶ­πε Γέρων: «Στοῦ Γρη­γο­ρί­ου οἱ πα­λαι­οί πα­τέ­ρες εἶ­χαν πο­λλή ἀ­γά­πη γιά τήν Μο­νή καί τά τῆς Μο­νῆς, νά μή ζη­μι­ω­θῆ ἐξ αἰ­τί­ας τους ἡ Μο­νή καί ὁ Ἅ­γι­ός μας. Εἶ­χαν πο­λλή φι­λο­πο­νί­α. Ἀ­σκοῦν­ταν στή νη­στε­ί­α. Εἶ­χαν πο­λλή προ­θυ­μί­α γιά τήν ἀ­κο­λου­θί­α. Ἀ­πό τήν ἀρχή ἦ­ταν στήν Ἐκ­κλη­σί­α. Ἡ ἀ­κο­λου­θί­α ἦ­ταν ἡ ζωή τους καί πα­ρα­κο­λου­θοῦ­σαν μέ πο­λλή προ­σο­χή. Ὅ­λοι τους, ἀ­κό­μη καί μέ­χρι τά βα­θειά γη­ρά­μα­τά τους, πού ἔ­σερ­ναν τά πό­δια τους, δέν στα­μα­τοῦ­σαν νά δου­λε­ύ­ουν καί νά ἔρ­χων­ται στήν ἀ­κο­λου­θί­α. Ὅ­λοι οἱ πα­λαι­οί ξυ­πνοῦ­σαν δύ­ο ὧ­ρες πρίν ἀ­πό τήν ἀ­κο­λου­θί­α, γιά νά κά­νουν τόν κα­νό­να τους. Ἔ­νι­ω­θαν πο­λύ ἔν­το­νη τήν ἀ­νάγ­κη νά ἐ­ξο­μο­λο­γοῦν­ται. Ἤ­θε­λαν νά εἶ­ναι ἀ­νά πᾶ­σα στιγμή ἕ­τοι­μοι γιά τήν ἄλ­λη ζωή. Γιά τό πα­ρα­μι­κρό, μό­λις εὕ­ρι­σκαν τόν Πνευ­μα­τι­κό, τοῦ ἐ­ξω­μο­λο­γοῦν­το καί τά πα­ρα­μι­κρά καί ἐ­που­σι­ώ­δη.

»Τίς ἀ­να­γνώ­σεις τίς πα­ρα­κο­λου­θοῦ­σαν μέ πολλή προ­σο­χή. Ὑ­πῆρ­χαν καί δύο τρεῖς πού δέν ἤ­ξε­ραν νά δι­α­βά­ζουν, ἀλ­λά ὅ­λοι τους ἔ­δι­ναν πο­λλή προ­σο­χή στίς ἀ­να­γνώ­σεις. Μάλιστα ὑ­πῆρ­χε καί στό ναό ἀ­νά­γνω­ση πα­τε­ρι­κοῦ ἀ­πό τόν Σε­πτέμ­βριο μέ­χρι τῶν Βα­ΐ­ων, ἐ­νῶ στήν τρά­πε­ζα συ­νή­θως δι­ά­βα­ζαν Συ­να­ξά­ρια.

»Τόν θε­σμό τοῦ Γέροντος τόν εὐ­λα­βοῦν­το πο­λύ, ἐ­νῶ στήν ἡ­λι­κί­α θά μπο­ροῦ­σε νά εἶ­ναι καί ἐγ­γό­νι τους ὁ Ἡ­γο­ύ­με­νος. Ἐ­νῶ εἶ­χαν μι­σόν αἰ­ῶ­να καί πε­ρισ­σό­τε­ρο στήν κα­λο­γε­ρι­κή φέ­ρον­ταν στόν Γέροντα σάν νέ­α κα­λο­γε­ρά­κια.

»Πάντα στό μά­ζε­μα τῶν ἐ­λι­ῶν, πού δι­αρ­κοῦ­σε δυό τρεῖς μῆ­νες καί δο­ύ­λευ­αν ἐ­πί 10–12 ὧ­ρες τήν ἡμέ­ρα, ἕ­νας δέν δο­ύ­λευ­ε, ἀλ­λά στε­κό­ταν καί τρα­βοῦ­σε κομ­πο­σχο­ί­νι, λέ­γον­τας ἐκ­φώ­νως τήν εὐ­χή γιά νά ἀ­κοῦν καί οἱ ἄλ­λοι πα­τέ­ρες. Κάθε τρί­α κομ­πο­σχοί­νια ἔ­λε­γε “Δόξα… καί νῦν…” καί ἄλ­λα­ζε. Ἔ­παιρ­νε τήν θέ­ση του κά­ποι­ος ἄλ­λος καί συ­νέ­χι­ζε αὐ­τός νά λέ­η τήν εὐ­χή. Ἐ­πί­σης στίς παγ­κοι­νι­ές ἔ­λε­γαν ἕ­ξι φο­ρές το­ύς Χαι­ρε­τι­σμο­ύς. Ὅ­λα τά γε­ρον­τά­κια συμ­με­τεῖ­χαν στίς παγ­κοι­νι­ές, ἀ­κό­μη καί στίς βα­ρύ­τε­ρες.

»Στά κελ­λιά τους οἱ πα­τέ­ρες δέν εἶ­χαν σόμ­πες. Μόνο στήν Ἐκ­κλη­σί­α ἄ­να­βαν μί­α σόμ­πα στήν Λι­τή. Ὑ­πῆρ­χε μό­νο ἕ­νας με­γά­λος χῶ­ρος δί­πλα στήν τρά­πε­ζα, ὅ­που ὑ­πῆρ­χε ἕ­νας τό­πος πού ἄ­να­βαν φω­τιά, τό λε­γό­με­νο φω­τά­ναμ­μα, σάν τζά­κι ἀ­νοι­χτό γύρω γύ­ρω μέ μί­α κα­μι­νά­δα ἐ­πά­νω του. Ὁ δι­α­κο­νη­τής εἶ­χε ὑ­πο­χρέ­ω­ση νά τό κρα­τᾶ ἀ­ναμ­μέ­νο, καί ὅ­ποι­ο γε­ρον­τά­κι κρύ­ω­νε ἤ ἀ­σθε­νοῦ­σε, πή­γαι­νε καί ἔ­με­νε ἐ­κεῖ. Εἶ­χαν ὅ­μως μπερ­ντέ­δες γύ­ρω ἀ­πό τά κρεβ­βά­τια, γιά νά ἀ­πο­μο­νώ­νων­ται καί νά μήν πε­ρι­σπῶν­ται.

»Οἱ πα­λαι­οί ἀ­πο­σύ­ρον­ταν νω­ρίς στά κελ­λιά τους, γιά νά ση­κω­θοῦν στήν ὥ­ρα τους. Οἱ Ἐ­πί­τρο­ποι συγ­κεν­τρώ­νον­ταν δύο ὧ­ρες πρίν ἀπό τόν Ἑ­σπε­ρι­νό, γιά νά συ­ζη­τή­σουν τά θέ­μα­τα τῆς Μο­νῆς, ὥ­στε με­τά τό Ἀ­πό­δει­πνο νά εἶ­ναι ἐ­λε­ύ­θε­ροι νά ἀ­πο­συρ­θοῦν στά κελ­λιά τους.

»Πα­λαι­ά στοῦ Γρη­γο­ρί­ου πολ­λά γε­ρον­τά­κια εἶ­χαν κρε­μα­στῆ­ρες. Τίς νύ­χτες δέν ἐ­κοι­μῶν­το στό κρεβ­βά­τι, ἀλ­λά κρε­μα­σμέ­νοι ἀ­πό τίς μα­σχά­λες μέ τά σχοι­νιά.

»Πολ­λοί πα­λαι­οί Γρη­γο­ριᾶ­τες τίς νύ­χτες βί­α­ζαν πο­λύ τόν ἑ­αυ­τό τους στήν ἀ­γρυ­πνί­α καί στήν προ­σευ­χή. Γιά νά πο­λε­μοῦν τόν ὕ­πνο, γύ­ρι­ζαν τή νύ­χτα στήν αὐ­λή καί στούς δι­α­δρό­μους καί ἔ­λε­γαν τήν εὐ­χή. Ἕ­να γε­ρον­τά­κι ὀ­γδόν­τα πέν­τε ἐτῶν συ­νή­θι­ζε κά­θε νύ­χτα νά προ­σε­ύ­χε­ται γιά πολ­λή ὥ­ρα ἔ­ξω ἀ­πό τό πα­ρεκ­κλή­σι τῆς ἁ­γί­ας Ἀ­να­στα­σί­ας μέ ὑ­ψω­μέ­να χέ­ρια.

»Ὡς ἄν­θρω­ποι εἶ­χαν μέν ἀν­θρώ­πι­νες ἀ­δυ­να­μί­ες, ἀλ­λά ὅ­λος ὁ νοῦς τους ἦ­ταν στό Ἅ­γιον Ὄ­ρος, στήν με­τά­νοιά τους, καί ὅ­λη ἡ προ­σπά­θειά τους ἦ­ταν ἡ σω­τη­ρί­α τους. Τη­ροῦ­σαν μέ ἀ­κρί­βεια τό πρό­γραμ­μα καί τό τυ­πι­κό τῆς Μο­νῆς. Δο­ύ­λευ­αν πο­λύ, ἀλ­λά μέ­ρι­μνα πε­ριτ­τή δέν εἶ­χαν.

»Οἱ πα­λαι­οί πα­τέ­ρες εἶ­χαν σάν τρί­πτυ­χο ἀ­γά­πης καί ἀ­φο­σι­ώ­σε­ως τήν Μο­νή μέ τόν Ἅ­γιό τους, τό Ἅ­γιον Ὄ­ρος καί τήν Πα­τρί­δα».

https://enromiosini.gr/arthrografia/to-pneyma-ton-palaion-19/