Τὰ Εἰσόδια τῆς Θεοτόκου
Ἡ
εὐσεβὴς Ἄννα σύζυγος τοῦ Ἰωακείμ, πέρασε τὴν ζωή της χωρὶς νὰ μπορέσει
νὰ τεκνοποιήσει, καθὼς ἦταν στείρα. Μαζὶ μὲ τὸν Ἰωακεὶμ προσευχόταν
θερμὰ στὸν Θεὸ νὰ τὴν ἀξιώσει νὰ φέρει στὸν κόσμο ἕνα παιδί, μὲ τὴν
ὑπόσχεση ὅτι θὰ ἀφιέρωνε τὸ τέκνο της σὲ Αὐτόν.
Πράγματι, ὁ Πανάγαθος Θεὸς ὄχι μόνο τῆς χάρισε ἕνα παιδί, ἀλλὰ τὴν ἀξίωσε νὰ φέρει στὸν κόσμο τὴν γυναίκα ποὺ θὰ γεννοῦσε τὸν Μεσσία, τὸν Σωτήρα μας Ἰησοῦ Χριστό.
Ὅταν ἡ Παναγία ἔγινε τριῶν χρόνων, σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση, ἡ Ἄννα καὶ ὁ Ἰωακείμ, κρατώντας τὴν ὑπόσχεσή τους, τὴν ὁδήγησαν στὸ Ναὸ καὶ τὴν παρέδωσαν στὸν ἀρχιερέα Ζαχαρία. Ὁ ἀρχιερέας παρέλαβε τὴν Παρθένο Μαρία καὶ τὴν ὁδήγησε στὰ Ἅγια τῶν Ἁγίων, ὅπου δὲν ἔμπαινε κανεὶς ἐκτὸς ἀπὸ τὸν ἴδιο, ἐπειδὴ γνώριζε ἔπειτα ἀπὸ ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ τὸ μελλοντικὸ ρόλο τῆς Ἁγίας κόρης στὴν ἐνανθρώπιση τοῦ Κυρίου.
Στὰ ἐνδότερά του Ναοῦ ἡ Παρθένος Μαρία ἔμεινε δώδεκα χρόνια. Ὅλο αὐτὸ τὸ διάστημα ὁ ἀρχάγγελος Γαβριὴλ προμήθευε τὴν Παναγία μὲ τροφὴ οὐράνια. Ἐξῆλθε ἀπὸ τὰ Ἅγια τῶν Ἁγίων, ὅταν ἔφθασε ἡ ὥρα τοῦ Θείου Εὐαγγελισμοῦ.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’.
Σήμερον τῆς εὐδοκίας Θεοῦ τὸ προοίμιον, καὶ τῆς τῶν ἀνθρώπων σωτηρίας ἡ προκήρυξις· ἐν Ναῷ τοῦ Θεοῦ, τρανῶς ἡ Παρθένος δείκνυται, καὶ τὸν Χριστὸν τοῖς πᾶσι προκαταγγέλεται. Αὐτῇ καὶ ἡμεῖς, μεγαλοφώνως βοήσωμεν· χαῖρε τῆς οἰκονομίας, τοῦ Κτίστου ἡ ἐκπλήρωσης.
Κοντάκιον. Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθεῖς ἐν τῷ Σταυρῷ.
Ὁ καθαρώτατος ναὸς τοῦ Σωτῆρος, ἡ πολυτίμητος παστὰς καὶ Παρθένος, τὸ ἱερὸν θησαύρισμα τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ, σήμερον εἰσάγεται, ἐν τῷ οἴκῳ Κυρίου, τὴν χάριν συνεισάγουσα, τὴν ἐν Πνευματι θείῳ· ἣν ἀνυμνοῦσιν Ἄγγελοι Θεοῦ. Αὕτη ὑπάρχει σκηνὴ ἐπουράνιος.
Μεγαλυνάριον.
Ἔνδον τῶν ἀδύτων, ἐν τῷ Ναῷ, ἡ τῷ Θεῷ Λόγῳ, ἐκλεχθεῖσα πρὸ γενεῶν, ἀφιερωθεῖσα, τὴν οἴκησιν ποιεῖται, ἡ Πάναγνος Παρθένος, ἣν μεγαλύνομεν.
Ὁ Ὅσιος Σωζόμενος
Ἡ μνήμη αὐτοῦ τοῦ Ὁσίου Σωζομένου, ἀναφέρεται ἐπιγραμματικὰ στὸ «Μικρὸν Εὐχολόγιον ἢ Ἁγιασματάριον» ἔκδοση Ἀποστολικῆς Διακονίας 1956, χωρὶς ἄλλες πληροφορίες. Πουθενὰ ἀλλοῦ δὲν ἀναφέρεται ἡ μνήμη του αὐτὴ τὴν μέρα. Πιθανὸν νὰ εἶναι ἀπὸ τοὺς 300 Ἁγίους Ἀλαμανοὺς τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου.
Ἀναφέρεται καὶ σὰν ἐπίσκοπος Καρπασίας ὁ θαυματουργὸς καὶ τοποθετεῖται ἀπὸ ὁρισμένους Συναξαριστὲς τὴν 20η Νοεμβρίου.
Ὁ Ἅγιος Προκόπιος ὁ διὰ Χριστὸν Σαλός τῆς Βιάτκα (Ρῶσος)
Δὲν ὑπάρχουν λεπτομέρειες γιὰ τὸν βίο τοῦ Ἁγὶου.
Σύναξη της Παναγίας της Μαχαιριώτισσας
Η
Παναγία η Μαχαιριώτισσα είναι μια θαυματουργός εικόνα της Παναγίας που
ευρίσκεται στην Ιερά Μονή Παναγίας του Μαχαιρά στην Κύπρο. Με την εν
λόγω εικόνα συνδέεται ιστορικά και πνευματικά και η Ιερά Μονή, η οποία
οφείλει και το όνομά της στην ιστορία της εικόνας.
Αυτή η εικόνα θεωρείται μία από τις 70 εικόνες της Παναγίας που αγιογράφησε ο Απόστολος Λουκάς και τον τότε καιρό βρισκόταν πάνω από την Αγία Σορό, δηλαδή την αγία Έσθητα (φόρεμα) και την αγία Ζώνη της Θεοτόκου, στον ναό της Παναγίας στις Βλαχέρνες. Αυτό ενισχύεται από την επιγραφή «Αγιοσορίτισσα» πάνω στην εικόνα, η οποία μεταλλάχθηκε αργότερα σε «Μαχαιριώτισσα». Σύμφωνα με μιά προφορική παράδοση, κατά τον καιρό της Εικονομαχίας (716 - 843 μ.Χ.) ένας ασκητής έφερε στην Κύπρο από την Κωνσταντινούπολη την εικόνα της Παναγίας της Αγιοσορίτισσας, και εγκαταστάθηκε σε μιά σπηλιά στην τοποθεσία που βρίσκεται σήμερα το μοναστήρι.
Μετά την κοίμηση του ασκητού η εικόνα ξεχάστηκε και βάτοι κάλυψαν την είσοδο της σπηλιάς μέχρι τον 12o αιώνα, όταν η Παναγία με θαυματουργικό τρόπο έδωσε ένα μαχαίρι στους οσίους ασκητές Νεόφυτο και Ιγνάτιο (βλέπε 13 Δεκεμβρίου), για να κόψουν τους βάτους και έτσι να βρουν την εικόνα. Όταν ο όσιος Νεόφυτος κοιμήθηκε, κοντά στον Iγνάτιο προσήλθε ένας άλλος γηραιός μοναχός, ο Προκόπιος. Οι δύο αυτοί πατέρες αποφάσισαν, όταν η αδελφότητα έγινε πολυπληθής, να ανεγείρουν μοναστήρι, το όποιο θα λειτουργούσε σύμφωνα με το κοινοβιακό πρότυπο που ακολουθούσαν τα μεγάλα μοναστικά κέντρα της εποχής.
H Ιερά, Βασιλική και Σταυροπηγιακή Μονή της Παναγίας του Μαχαιρά, βρίσκεται στο ανατολικό άκρο της οροσειράς του Τροόδους κοντά στην κορυφή Κιόνια (1423 μ), σε υψόμετρο 870 μέτρων. Είναι κτισμένη σε μιά όμορφη, κατάφυτη από πεύκα βουνοπλαγιά, που καταλήγει στον χείμαρρο Πεδιαίο. Ονομάζεται βασιλική γιατί κτίσθηκε με βασιλική βοήθεια, και σταυροπηγιακή, γιατί κατέστη εκκλησιαστικά αυτοδιοίκητη, πράγμα το όποιο συμβολίζεται με την τοποθέτηση σταυρού στα θεμέλια της. Η Μονή είναι αφιερωμένη στην Παναγία και πανηγυρίζει στα Εισόδια της Θεοτόκου στις 21 Νοεμβρίου.
Σύναξη της Παναγίας της Χοζοβιώτισσας στην Αμοργό
Το μοναστήρι της Παναγιάς της Χοζοβιώτισσας, σε επίπεδο 300 μέτρων απ αυτό της θάλασσας, αποτελεί αρχιτεκτονικό αριστούργημα και προκαλεί δέος με την θέση του στην αλλιώς απροσπέλαστη πλαγιά βράχου.
Ιδρύθηκε από τον αυτοκράτορα Αλέξιο Κομνηνό το 1088 μ.Χ., προς τιμή της σχεδιασμένης από τον Ευαγγελιστή Λουκά εικόνας της παναγίας την οποία τον καιρό της Εικονομαχίας είχε στείλει μια γυναίκα από το Χόζοβο της Μικράς Ασίας.
Σύναξη της Παναγίας της Οδηγήτριας στην Κίμωλο
H Παναγία η Οδηγήτρια είναι ο μητροπολιτικός ναός της Κιμώλου. Η ανέγερσή της έγινε μεταξύ των ετών 1867 και 1874 μ.Χ. και αποτελεί την δεύτερη μητροπολιτική εκκλησία του νησιού. Η πρώτη έχει εγκαταλειφθεί και βρισκόταν μέσα στο Κάστρο.
Στον Ναό της Παναγίας, που γιορτάζει στα Εισόδια της Θεοτόκου, είναι ενθρονισμένη η Εικόνα της Παναγίας Οδηγήτριας, του 15ου μ.Χ. αιώνα, και πιθανότατα προέρχεται από την Κωνσταντινούπολη ή τη Θεσσαλονίκη.
Σύναξη της Παναγίας της Μαλτέζας στην Σαντορίνη
Η Παναγία η Μαλτέζα (ή Ναός των Εισοδίων της Θεοτόκου) πήρε το όνομά της από εικόνα που βρέθηκε στη θάλασσα κοντά στην Μάλτα. Σύμφωνα με την παράδοση, σε ένα ταξίδι από τη Σαντορίνη στην Μάλτα, για μεταφορά βινσάντο, ο Μεροβιγλιανός καπετάνιος Θεόδωρος Μπορλής, σπρωγμένος από όνειρο με την Παναγία, μάζεψε την εικόνα Της από την θάλασσα και την έφερε στο Ημεροβίγλι όπου και έκτισε την εκκλησία προς χάρη Της. Το ξυλόγλυπτο τέμπλο της έχει παραστάσεις από την Παλαιά Διαθήκη. Η αρχική εκκλησία της Παναγίας της Μαλτέζας ήταν του 19ου αιώνα μ.Χ., καταστράφηκε, όμως, με τον σεισμό του 1956 μ.Χ. και στην θέση της οικοδομήθηκε νέος ναός.
Σύναξη της Παναγίας της Κουνίστρας στην Σκιάθο
Το μοναστήρι της Παναγίας της Κουνίστρας ιδρύθηκε τον 17ο μ.Χ. αιώνα. Σύμφωνα με την λαϊκή παράδοση η εικόνα της Παναγίας βρέθηκε κρεμασμένη σε ένα πεύκο και κουνιόταν. Από εκεί βγήκε και η ονομασία «Κουνίστρα».
Η Παναγία η Κουνίστρα είναι η πολιούχος τηε Σκιάθου. Η ομώνυμη εικόνα της βρίσκεται στο μητροπολιτικό ναό της Σκιάθου και κάθε χρόνο στις 21 Νοεμβρίου, οργανώνεται μεγάλο πανηγύρι. Κάθε προσκυνητής εντυπωσιάζεται από το ξυλόγλυπτο και επιχρυσωμένο τέμπλο του ναού, καθώς και από τις εξαιρετικές αγιογραφίες που φιλοτεχνήθηκαν σε δύο διαφορετικές ιστορικές περιόδου, το 1741 μ.Χ. και το 1805 μ.Χ.
Ποίημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη
Στην Παναγία την Κουνίστρα
Εις όλην την Χριστιανοσύνη
μια είναι μόνη Παναγία αγνή,
κόρη παιδίσκη, Άσμα των Άσμάτων,
χωρίς Χριστόν, θείο παιδί, στά χέρια,
και τρεφομένη με αγγέλων άρτον!..
Εσύ' σαι η μόνη Παναγία Κουνίστρα,
που εφανερώθης στης Σκιάθου το νησί,
εις δένδρον πεύκου επάνω καθημένη,
κ' αιωρουμένη εις τερπνήν αιώραν,
όπως αι κορασίδες συνηθίζουν...
Εφανερώθης, κι όλος ο λαός
μετά θυμιαμάτων και λαμπάδων
εν θεία λιτανεία σε παρέπεμψε -
κ' εσήκωσεν ωραίον λευκόν ναόν,
που με πιατάκια ελληνικά σου στόλισε!..
Κι όλος ο ήλιος έλαμπεν εις τον ναόν σου,
και φως τον πλημμυρούσε μαργαρώδες,
όλα τ' άστέρια εφεγγοβολούσαν,
και η σελήνη εχάιδευε γλυκά
τα απλά της εκκλησίας σου καντιλάκια !..
Κ' είδες, η Κόρη, του λαού την πίστιν,
είδες και την πτωχείαν κ' ευσπλαχνίσθης,
όπως το πάλαι είχε σπλαχνισθή ο Υιός σου
τους προγόνους του ίδιου του λαού,
ως πρόβατα μη έχοντα ποιμένα...
Κι άρχισες να γιατρεύης τους αρρώστους
και να γιατρεύης τους δαιμονισμένους -
που ήρχετο ώρα κ' εις τους τοίχους εχτυπώντο
με φοβερόν συγκλονισμόν -
κι άρχισες, θεία, να θαυματουργής!..
Κ' η χάρη σου ξαπλώθηχε ως τα πέρατα
του ειρηνικού νησιού της Σκιάθου -
ω Παναγιά μου, κόρη πάναγνη, καλή!
...Κ' ίσως να φτάση κι ως εμένα και ν' απλώση
γαλήνη στην ψυχή μου, την αμαρτωλή...
Σύναξη της Παναγίας στο Κακόβολο της Κύθνου
Δεν έχουμε λεπτομέρειες για το γεγονός.
Σύναξη της Παναγίας των Εισοδίων (του Λαγκαδιού) στην Αγριλιά Θηρασιάς
Η εκκλησιά των Εισοδίων της Παναγίας, ή Παναγιά του Λαγκαδιού, βρίσκεται στην είσοδο του εγκαταλελειμμένου χωριού της Αγριλιάς, στο νοτιοδυτικό μέρος του νησιού της Θηρασιάς.
Χτισμένη το 1887 μ.Χ., ξεχωρίζει για τον ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό και διακοσμητικό της πλούτο. Είναι πολύ ψηλή, σε αντίθεση με τις εκκλησιές των Κυκλάδων. Έχει τρεις εισόδους και στην κεντρική, σε μαρμάρινη πλάκα αναγράφεται το όνομα της εκκλησίας. Ο τρούλος στηρίζεται σε τέσσερις κολώνες, στις βάσεις των οποίων βρίσκονται γελαστοί άγγελοι. Ψηλά, κοντά στον τρούλο, τέσσερις δικέφαλοι αετοί βρίσκονται ανάμεσα στα παράθυρα. Στο κέντρο του ναού κρέμεται ένας ρώσικος πολυέλαιος, τάμα ενός ναυτικού που η Παναγία τον έσωσε.
Σύναξη της Παναγιάς της Καπνικαρέας στην Αθήνα
Καπνικαρέα ή Εκκλησία της Παναγίας Καπνικαρέας ονομάζεται μικρή, βυζαντινή εκκλησία που χρονολογείται από τον 11ο μ.Χ. αιώνα και η οποία βρίσκεται στο κέντρο της Αθήνας, στην οδό Ερμού, τον εμπορικότερο δρόμο του ιστορικού κέντρου της πόλης. Η εκκλησία είναι αφιερωμένη στα Εισόδια της Θεοτόκου και ανήκει στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, έτσι λοιπόν ονομάζεται «Ιερός Πανεπιστημιακός Ναός».
Ο αρχιτεκτονικός της ρυθμός είναι Βυζαντινός, σταυροειδής με τρούλο. Αναφέρεται ότι έχει κτιστεί στη θέση παλαιότερης εκκλησίας την οποία είχε αναγείρει η Ευδοκία, Αθηναία σύζυγος του αυτοκράτορα Θεοδόσιου του Μικρού. Η αρχική εκκλησία είχε χτιστεί με τη σειρά της (όπως συνηθιζόταν) πάνω στα θεμέλια αρχαίου ελληνικού ναού, αφιερωμένου σε γυναικεία θεότητα, πιθανότατα την Αθηνά ή την Δήμητρα. Στο ναό βρίσκονται ενσωματωμένα οικοδομικά στοιχεία όπως κίονες με ρωμαϊκά κιονόκρανα και εντοιχισμένα γλυπτά και επιγραφές. Στη βόρεια πλευρά του ναού έχει προστεθεί παρεκλήσσι με τρούλο στη μνήμη της Αγίας Βαρβάρας.
Το όνομα της εκκλησίας θεωρείται ότι προέρχεται από αυτόν που την έκτισε, ο οποίος εισέπραττε ένα φόρο οικοδομών στα χρόνια του Βυζαντίου, τον καπνικό φόρο. Πιο παλιά είχε το όνομα Καμουχαρέα, από το όνομα των χρυσοΰφαντων υφασμάτων (καμουχάς) τα οποία πιθανότατα έφτιαχναν σε εργαστήρια στην περιοχή.
Κατά την Τουρκοκρατία ονομαζόταν εκκλησία της Βασιλοπούλας και του Πρέντζα. Το 1834 μ.Χ. υπήρξε σχέδιο κατεδάφισης του ναού το οποίο δεν εκτελέσθηκε με παρέμβαση του Λουδοβίκου της Βαυαρίας, του πατέρα του Όθωνα και του Μητροπολίτη Αθηνών Μισαήλ Α΄.
Ο Φώτης Κόντογλου έχει αγιογραφήσει την εικόνα της Πλατυτέρας στο Ιερό του Ναού.
Σύναξη της Παναγιάς της Αρχαγγελιώτισσας στην Ξάνθη
Η Ιερά Μονή Παναγίας Αρχαγγελιώτισσας βρίσκεται βορειοανατολικά της Ξάνθης και σε υψόμετρο 160 μέτρων. Το μοναστήρι αυτό, καθ' όλη την διάρκεια του χρόνου και μάλιστα στη δεκαπενταύγουστο - αν και το καθολικό του είναι άφιερωμένο στα Εισόδια της θεοτόκου - γίνεται τύπος πανθρακικού προσκυνήματος.
Απο που ακριβώς πήρε το ονομά το μοναστήρι είναι άγνωστο. Κατά μια εκδοχή το πήρε απο την μικρή θαυματουργή εικόνα του 16ου αιώνα μ.Χ. που παριστάνει την Θεοτόκο να παραστέκεται απο τους αρχαγγέλους Γαβριήλ και Μιχαήλ και η οποία εχει την επιγραφή: Αρχαγγελιώτισσα. Είναι δυνατό όμως ο ζωγράφος να εμπνεύσθηκε την εικόνα απο την ονομασία του μοναστηριού. Παράλληλα με την ονομασία Αρχαγγελιώτισσα εκεινα τα χρόνια - ίσως και απο πιό μπροστά - το μοναστήρι αυτό λεγόταν και Παναγία η Χαλκαλιώτισσα. Επίσης, άλλη μια ονομασία του Μοναστηριού είναι και η Σαμακωβιαvή, επειδή κτίστηκε από κατοίκους της συvοικίας Σαμακώβ.
Στη σημερινή της μορφή η Μονή ανοικοδομήθηκε γύρω στο 1840 μ.Χ. από το Μητροπολίτη Ξάνθης Ευγένιο (1831-1848 μ.Χ.). Οι δαπάνες καλύφθηκαν από χρήματα που συγκέντρωσαν οι κάτοικοι με εράνους. Σημαντική υπήρξε η οικονομική υποστήριξη των καπνεμπόρων της Ξάνθης.
Το 1913 μ.Χ., κατά την Πρώτη Βουλγαρική Κατοχή, τα κειμήλια της Μονής αφαιρέθηκαν και μεταφέρθηκαν στη Σόφια.
Σήμερα, η Μονή είναι ανδρώα και στην ανατολική της πτέρυγα στεγάζεται το Εκκλησιαστικό Μουσείο της Μητροπόλεως Ξάνθης.
Πληροφορίες ἀπό Saint καί Μέγα Συναξαριστή
anavaseis.blogspot.gr
Πράγματι, ὁ Πανάγαθος Θεὸς ὄχι μόνο τῆς χάρισε ἕνα παιδί, ἀλλὰ τὴν ἀξίωσε νὰ φέρει στὸν κόσμο τὴν γυναίκα ποὺ θὰ γεννοῦσε τὸν Μεσσία, τὸν Σωτήρα μας Ἰησοῦ Χριστό.
Ὅταν ἡ Παναγία ἔγινε τριῶν χρόνων, σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση, ἡ Ἄννα καὶ ὁ Ἰωακείμ, κρατώντας τὴν ὑπόσχεσή τους, τὴν ὁδήγησαν στὸ Ναὸ καὶ τὴν παρέδωσαν στὸν ἀρχιερέα Ζαχαρία. Ὁ ἀρχιερέας παρέλαβε τὴν Παρθένο Μαρία καὶ τὴν ὁδήγησε στὰ Ἅγια τῶν Ἁγίων, ὅπου δὲν ἔμπαινε κανεὶς ἐκτὸς ἀπὸ τὸν ἴδιο, ἐπειδὴ γνώριζε ἔπειτα ἀπὸ ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ τὸ μελλοντικὸ ρόλο τῆς Ἁγίας κόρης στὴν ἐνανθρώπιση τοῦ Κυρίου.
Στὰ ἐνδότερά του Ναοῦ ἡ Παρθένος Μαρία ἔμεινε δώδεκα χρόνια. Ὅλο αὐτὸ τὸ διάστημα ὁ ἀρχάγγελος Γαβριὴλ προμήθευε τὴν Παναγία μὲ τροφὴ οὐράνια. Ἐξῆλθε ἀπὸ τὰ Ἅγια τῶν Ἁγίων, ὅταν ἔφθασε ἡ ὥρα τοῦ Θείου Εὐαγγελισμοῦ.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’.
Σήμερον τῆς εὐδοκίας Θεοῦ τὸ προοίμιον, καὶ τῆς τῶν ἀνθρώπων σωτηρίας ἡ προκήρυξις· ἐν Ναῷ τοῦ Θεοῦ, τρανῶς ἡ Παρθένος δείκνυται, καὶ τὸν Χριστὸν τοῖς πᾶσι προκαταγγέλεται. Αὐτῇ καὶ ἡμεῖς, μεγαλοφώνως βοήσωμεν· χαῖρε τῆς οἰκονομίας, τοῦ Κτίστου ἡ ἐκπλήρωσης.
Κοντάκιον. Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθεῖς ἐν τῷ Σταυρῷ.
Ὁ καθαρώτατος ναὸς τοῦ Σωτῆρος, ἡ πολυτίμητος παστὰς καὶ Παρθένος, τὸ ἱερὸν θησαύρισμα τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ, σήμερον εἰσάγεται, ἐν τῷ οἴκῳ Κυρίου, τὴν χάριν συνεισάγουσα, τὴν ἐν Πνευματι θείῳ· ἣν ἀνυμνοῦσιν Ἄγγελοι Θεοῦ. Αὕτη ὑπάρχει σκηνὴ ἐπουράνιος.
Μεγαλυνάριον.
Ἔνδον τῶν ἀδύτων, ἐν τῷ Ναῷ, ἡ τῷ Θεῷ Λόγῳ, ἐκλεχθεῖσα πρὸ γενεῶν, ἀφιερωθεῖσα, τὴν οἴκησιν ποιεῖται, ἡ Πάναγνος Παρθένος, ἣν μεγαλύνομεν.
Ὁ Ὅσιος Σωζόμενος
Ἡ μνήμη αὐτοῦ τοῦ Ὁσίου Σωζομένου, ἀναφέρεται ἐπιγραμματικὰ στὸ «Μικρὸν Εὐχολόγιον ἢ Ἁγιασματάριον» ἔκδοση Ἀποστολικῆς Διακονίας 1956, χωρὶς ἄλλες πληροφορίες. Πουθενὰ ἀλλοῦ δὲν ἀναφέρεται ἡ μνήμη του αὐτὴ τὴν μέρα. Πιθανὸν νὰ εἶναι ἀπὸ τοὺς 300 Ἁγίους Ἀλαμανοὺς τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου.
Ἀναφέρεται καὶ σὰν ἐπίσκοπος Καρπασίας ὁ θαυματουργὸς καὶ τοποθετεῖται ἀπὸ ὁρισμένους Συναξαριστὲς τὴν 20η Νοεμβρίου.
Ὁ Ἅγιος Προκόπιος ὁ διὰ Χριστὸν Σαλός τῆς Βιάτκα (Ρῶσος)
Δὲν ὑπάρχουν λεπτομέρειες γιὰ τὸν βίο τοῦ Ἁγὶου.
Σύναξη της Παναγίας της Μαχαιριώτισσας
Αυτή η εικόνα θεωρείται μία από τις 70 εικόνες της Παναγίας που αγιογράφησε ο Απόστολος Λουκάς και τον τότε καιρό βρισκόταν πάνω από την Αγία Σορό, δηλαδή την αγία Έσθητα (φόρεμα) και την αγία Ζώνη της Θεοτόκου, στον ναό της Παναγίας στις Βλαχέρνες. Αυτό ενισχύεται από την επιγραφή «Αγιοσορίτισσα» πάνω στην εικόνα, η οποία μεταλλάχθηκε αργότερα σε «Μαχαιριώτισσα». Σύμφωνα με μιά προφορική παράδοση, κατά τον καιρό της Εικονομαχίας (716 - 843 μ.Χ.) ένας ασκητής έφερε στην Κύπρο από την Κωνσταντινούπολη την εικόνα της Παναγίας της Αγιοσορίτισσας, και εγκαταστάθηκε σε μιά σπηλιά στην τοποθεσία που βρίσκεται σήμερα το μοναστήρι.
Μετά την κοίμηση του ασκητού η εικόνα ξεχάστηκε και βάτοι κάλυψαν την είσοδο της σπηλιάς μέχρι τον 12o αιώνα, όταν η Παναγία με θαυματουργικό τρόπο έδωσε ένα μαχαίρι στους οσίους ασκητές Νεόφυτο και Ιγνάτιο (βλέπε 13 Δεκεμβρίου), για να κόψουν τους βάτους και έτσι να βρουν την εικόνα. Όταν ο όσιος Νεόφυτος κοιμήθηκε, κοντά στον Iγνάτιο προσήλθε ένας άλλος γηραιός μοναχός, ο Προκόπιος. Οι δύο αυτοί πατέρες αποφάσισαν, όταν η αδελφότητα έγινε πολυπληθής, να ανεγείρουν μοναστήρι, το όποιο θα λειτουργούσε σύμφωνα με το κοινοβιακό πρότυπο που ακολουθούσαν τα μεγάλα μοναστικά κέντρα της εποχής.
H Ιερά, Βασιλική και Σταυροπηγιακή Μονή της Παναγίας του Μαχαιρά, βρίσκεται στο ανατολικό άκρο της οροσειράς του Τροόδους κοντά στην κορυφή Κιόνια (1423 μ), σε υψόμετρο 870 μέτρων. Είναι κτισμένη σε μιά όμορφη, κατάφυτη από πεύκα βουνοπλαγιά, που καταλήγει στον χείμαρρο Πεδιαίο. Ονομάζεται βασιλική γιατί κτίσθηκε με βασιλική βοήθεια, και σταυροπηγιακή, γιατί κατέστη εκκλησιαστικά αυτοδιοίκητη, πράγμα το όποιο συμβολίζεται με την τοποθέτηση σταυρού στα θεμέλια της. Η Μονή είναι αφιερωμένη στην Παναγία και πανηγυρίζει στα Εισόδια της Θεοτόκου στις 21 Νοεμβρίου.
Σύναξη της Παναγίας της Χοζοβιώτισσας στην Αμοργό
Το μοναστήρι της Παναγιάς της Χοζοβιώτισσας, σε επίπεδο 300 μέτρων απ αυτό της θάλασσας, αποτελεί αρχιτεκτονικό αριστούργημα και προκαλεί δέος με την θέση του στην αλλιώς απροσπέλαστη πλαγιά βράχου.
Ιδρύθηκε από τον αυτοκράτορα Αλέξιο Κομνηνό το 1088 μ.Χ., προς τιμή της σχεδιασμένης από τον Ευαγγελιστή Λουκά εικόνας της παναγίας την οποία τον καιρό της Εικονομαχίας είχε στείλει μια γυναίκα από το Χόζοβο της Μικράς Ασίας.
Σύναξη της Παναγίας της Οδηγήτριας στην Κίμωλο
H Παναγία η Οδηγήτρια είναι ο μητροπολιτικός ναός της Κιμώλου. Η ανέγερσή της έγινε μεταξύ των ετών 1867 και 1874 μ.Χ. και αποτελεί την δεύτερη μητροπολιτική εκκλησία του νησιού. Η πρώτη έχει εγκαταλειφθεί και βρισκόταν μέσα στο Κάστρο.
Στον Ναό της Παναγίας, που γιορτάζει στα Εισόδια της Θεοτόκου, είναι ενθρονισμένη η Εικόνα της Παναγίας Οδηγήτριας, του 15ου μ.Χ. αιώνα, και πιθανότατα προέρχεται από την Κωνσταντινούπολη ή τη Θεσσαλονίκη.
Σύναξη της Παναγίας της Μαλτέζας στην Σαντορίνη
Η Παναγία η Μαλτέζα (ή Ναός των Εισοδίων της Θεοτόκου) πήρε το όνομά της από εικόνα που βρέθηκε στη θάλασσα κοντά στην Μάλτα. Σύμφωνα με την παράδοση, σε ένα ταξίδι από τη Σαντορίνη στην Μάλτα, για μεταφορά βινσάντο, ο Μεροβιγλιανός καπετάνιος Θεόδωρος Μπορλής, σπρωγμένος από όνειρο με την Παναγία, μάζεψε την εικόνα Της από την θάλασσα και την έφερε στο Ημεροβίγλι όπου και έκτισε την εκκλησία προς χάρη Της. Το ξυλόγλυπτο τέμπλο της έχει παραστάσεις από την Παλαιά Διαθήκη. Η αρχική εκκλησία της Παναγίας της Μαλτέζας ήταν του 19ου αιώνα μ.Χ., καταστράφηκε, όμως, με τον σεισμό του 1956 μ.Χ. και στην θέση της οικοδομήθηκε νέος ναός.
Σύναξη της Παναγίας της Κουνίστρας στην Σκιάθο
Το μοναστήρι της Παναγίας της Κουνίστρας ιδρύθηκε τον 17ο μ.Χ. αιώνα. Σύμφωνα με την λαϊκή παράδοση η εικόνα της Παναγίας βρέθηκε κρεμασμένη σε ένα πεύκο και κουνιόταν. Από εκεί βγήκε και η ονομασία «Κουνίστρα».
Η Παναγία η Κουνίστρα είναι η πολιούχος τηε Σκιάθου. Η ομώνυμη εικόνα της βρίσκεται στο μητροπολιτικό ναό της Σκιάθου και κάθε χρόνο στις 21 Νοεμβρίου, οργανώνεται μεγάλο πανηγύρι. Κάθε προσκυνητής εντυπωσιάζεται από το ξυλόγλυπτο και επιχρυσωμένο τέμπλο του ναού, καθώς και από τις εξαιρετικές αγιογραφίες που φιλοτεχνήθηκαν σε δύο διαφορετικές ιστορικές περιόδου, το 1741 μ.Χ. και το 1805 μ.Χ.
Ποίημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη
Στην Παναγία την Κουνίστρα
Εις όλην την Χριστιανοσύνη
μια είναι μόνη Παναγία αγνή,
κόρη παιδίσκη, Άσμα των Άσμάτων,
χωρίς Χριστόν, θείο παιδί, στά χέρια,
και τρεφομένη με αγγέλων άρτον!..
Εσύ' σαι η μόνη Παναγία Κουνίστρα,
που εφανερώθης στης Σκιάθου το νησί,
εις δένδρον πεύκου επάνω καθημένη,
κ' αιωρουμένη εις τερπνήν αιώραν,
όπως αι κορασίδες συνηθίζουν...
Εφανερώθης, κι όλος ο λαός
μετά θυμιαμάτων και λαμπάδων
εν θεία λιτανεία σε παρέπεμψε -
κ' εσήκωσεν ωραίον λευκόν ναόν,
που με πιατάκια ελληνικά σου στόλισε!..
Κι όλος ο ήλιος έλαμπεν εις τον ναόν σου,
και φως τον πλημμυρούσε μαργαρώδες,
όλα τ' άστέρια εφεγγοβολούσαν,
και η σελήνη εχάιδευε γλυκά
τα απλά της εκκλησίας σου καντιλάκια !..
Κ' είδες, η Κόρη, του λαού την πίστιν,
είδες και την πτωχείαν κ' ευσπλαχνίσθης,
όπως το πάλαι είχε σπλαχνισθή ο Υιός σου
τους προγόνους του ίδιου του λαού,
ως πρόβατα μη έχοντα ποιμένα...
Κι άρχισες να γιατρεύης τους αρρώστους
και να γιατρεύης τους δαιμονισμένους -
που ήρχετο ώρα κ' εις τους τοίχους εχτυπώντο
με φοβερόν συγκλονισμόν -
κι άρχισες, θεία, να θαυματουργής!..
Κ' η χάρη σου ξαπλώθηχε ως τα πέρατα
του ειρηνικού νησιού της Σκιάθου -
ω Παναγιά μου, κόρη πάναγνη, καλή!
...Κ' ίσως να φτάση κι ως εμένα και ν' απλώση
γαλήνη στην ψυχή μου, την αμαρτωλή...
Σύναξη της Παναγίας στο Κακόβολο της Κύθνου
Δεν έχουμε λεπτομέρειες για το γεγονός.
Σύναξη της Παναγίας των Εισοδίων (του Λαγκαδιού) στην Αγριλιά Θηρασιάς
Η εκκλησιά των Εισοδίων της Παναγίας, ή Παναγιά του Λαγκαδιού, βρίσκεται στην είσοδο του εγκαταλελειμμένου χωριού της Αγριλιάς, στο νοτιοδυτικό μέρος του νησιού της Θηρασιάς.
Χτισμένη το 1887 μ.Χ., ξεχωρίζει για τον ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό και διακοσμητικό της πλούτο. Είναι πολύ ψηλή, σε αντίθεση με τις εκκλησιές των Κυκλάδων. Έχει τρεις εισόδους και στην κεντρική, σε μαρμάρινη πλάκα αναγράφεται το όνομα της εκκλησίας. Ο τρούλος στηρίζεται σε τέσσερις κολώνες, στις βάσεις των οποίων βρίσκονται γελαστοί άγγελοι. Ψηλά, κοντά στον τρούλο, τέσσερις δικέφαλοι αετοί βρίσκονται ανάμεσα στα παράθυρα. Στο κέντρο του ναού κρέμεται ένας ρώσικος πολυέλαιος, τάμα ενός ναυτικού που η Παναγία τον έσωσε.
Σύναξη της Παναγιάς της Καπνικαρέας στην Αθήνα
Καπνικαρέα ή Εκκλησία της Παναγίας Καπνικαρέας ονομάζεται μικρή, βυζαντινή εκκλησία που χρονολογείται από τον 11ο μ.Χ. αιώνα και η οποία βρίσκεται στο κέντρο της Αθήνας, στην οδό Ερμού, τον εμπορικότερο δρόμο του ιστορικού κέντρου της πόλης. Η εκκλησία είναι αφιερωμένη στα Εισόδια της Θεοτόκου και ανήκει στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, έτσι λοιπόν ονομάζεται «Ιερός Πανεπιστημιακός Ναός».
Ο αρχιτεκτονικός της ρυθμός είναι Βυζαντινός, σταυροειδής με τρούλο. Αναφέρεται ότι έχει κτιστεί στη θέση παλαιότερης εκκλησίας την οποία είχε αναγείρει η Ευδοκία, Αθηναία σύζυγος του αυτοκράτορα Θεοδόσιου του Μικρού. Η αρχική εκκλησία είχε χτιστεί με τη σειρά της (όπως συνηθιζόταν) πάνω στα θεμέλια αρχαίου ελληνικού ναού, αφιερωμένου σε γυναικεία θεότητα, πιθανότατα την Αθηνά ή την Δήμητρα. Στο ναό βρίσκονται ενσωματωμένα οικοδομικά στοιχεία όπως κίονες με ρωμαϊκά κιονόκρανα και εντοιχισμένα γλυπτά και επιγραφές. Στη βόρεια πλευρά του ναού έχει προστεθεί παρεκλήσσι με τρούλο στη μνήμη της Αγίας Βαρβάρας.
Το όνομα της εκκλησίας θεωρείται ότι προέρχεται από αυτόν που την έκτισε, ο οποίος εισέπραττε ένα φόρο οικοδομών στα χρόνια του Βυζαντίου, τον καπνικό φόρο. Πιο παλιά είχε το όνομα Καμουχαρέα, από το όνομα των χρυσοΰφαντων υφασμάτων (καμουχάς) τα οποία πιθανότατα έφτιαχναν σε εργαστήρια στην περιοχή.
Κατά την Τουρκοκρατία ονομαζόταν εκκλησία της Βασιλοπούλας και του Πρέντζα. Το 1834 μ.Χ. υπήρξε σχέδιο κατεδάφισης του ναού το οποίο δεν εκτελέσθηκε με παρέμβαση του Λουδοβίκου της Βαυαρίας, του πατέρα του Όθωνα και του Μητροπολίτη Αθηνών Μισαήλ Α΄.
Ο Φώτης Κόντογλου έχει αγιογραφήσει την εικόνα της Πλατυτέρας στο Ιερό του Ναού.
Σύναξη της Παναγιάς της Αρχαγγελιώτισσας στην Ξάνθη
Η Ιερά Μονή Παναγίας Αρχαγγελιώτισσας βρίσκεται βορειοανατολικά της Ξάνθης και σε υψόμετρο 160 μέτρων. Το μοναστήρι αυτό, καθ' όλη την διάρκεια του χρόνου και μάλιστα στη δεκαπενταύγουστο - αν και το καθολικό του είναι άφιερωμένο στα Εισόδια της θεοτόκου - γίνεται τύπος πανθρακικού προσκυνήματος.
Απο που ακριβώς πήρε το ονομά το μοναστήρι είναι άγνωστο. Κατά μια εκδοχή το πήρε απο την μικρή θαυματουργή εικόνα του 16ου αιώνα μ.Χ. που παριστάνει την Θεοτόκο να παραστέκεται απο τους αρχαγγέλους Γαβριήλ και Μιχαήλ και η οποία εχει την επιγραφή: Αρχαγγελιώτισσα. Είναι δυνατό όμως ο ζωγράφος να εμπνεύσθηκε την εικόνα απο την ονομασία του μοναστηριού. Παράλληλα με την ονομασία Αρχαγγελιώτισσα εκεινα τα χρόνια - ίσως και απο πιό μπροστά - το μοναστήρι αυτό λεγόταν και Παναγία η Χαλκαλιώτισσα. Επίσης, άλλη μια ονομασία του Μοναστηριού είναι και η Σαμακωβιαvή, επειδή κτίστηκε από κατοίκους της συvοικίας Σαμακώβ.
Στη σημερινή της μορφή η Μονή ανοικοδομήθηκε γύρω στο 1840 μ.Χ. από το Μητροπολίτη Ξάνθης Ευγένιο (1831-1848 μ.Χ.). Οι δαπάνες καλύφθηκαν από χρήματα που συγκέντρωσαν οι κάτοικοι με εράνους. Σημαντική υπήρξε η οικονομική υποστήριξη των καπνεμπόρων της Ξάνθης.
Το 1913 μ.Χ., κατά την Πρώτη Βουλγαρική Κατοχή, τα κειμήλια της Μονής αφαιρέθηκαν και μεταφέρθηκαν στη Σόφια.
Σήμερα, η Μονή είναι ανδρώα και στην ανατολική της πτέρυγα στεγάζεται το Εκκλησιαστικό Μουσείο της Μητροπόλεως Ξάνθης.
Πληροφορίες ἀπό Saint καί Μέγα Συναξαριστή
anavaseis.blogspot.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου