Ἡ διδασκαλία τοῦ Ἁγίου Πορφυρίου γιά τήν μετάνοια
καί γιά τίς σαρκικές σχέσεις γενικά
Ὁ Ὅσιος ἦταν ἕνας διαπρύσιος[1] κήρυκας τῆς ἐπιμελημένης μετανοίας, τόσο μέ τά λόγια του, ὅσο καί μέ τήν γεμάτη πόνο καί δάκρυα ἀσκητική ζωή του. Ἰδιαίτερα αὐτό φαίνεται στήν χειρόγραφη διαθήκη του πρός τά πνευματικά του παιδιά[2]. Διαφαίνεται σ’ αὐτήν, ἀλλά καί σέ πολλές ἄλλες ἀναφορές-διδαχές του[3], πόσο ἔντονα βίωνε τήν μετάνοια. Αὐτή ἦταν καί ἡ βασική αἰτία τῶν θαυμαστῶν Ἁγιοπνευματικῶν χαρισμάτων του.
Ὁ Ἀνδρέας Χριστοφόρου παρατηρεῖ ὅτι «τό Μυστικό, τοῦ Ἁγίου Πορφυρίου, ἦταν ἡ διαρκής ἐπιμελημένη Μετάνοια καί ἐκζήτηση ἀφέσεως τῶν ἁμαρτιῶν. Τό Μυστικό αὐτό, τό ὁποῖο ἔκρυβε μιά ζωή, ἄφησε νά ξεχειλίσει στήν τελευταία ἐπιστολή του: «Ἀπό μικρό παιδί εἶχα κάνει πολλές ἁμαρτίες, οἱ ὁποῖες μέχρι σήμερα ἔγιναν πάρα πολλές. Ὁ κόσμος, ὅμως, μέ πῆρε ἀπό καλό καί ὅλοι φωνάζουνε, ὅτι εἶμαι Ἅγιος. Ἐγώ ὅμως αἰσθάνομαι ὅτι εἶμαι ὁ πιό ἁμαρτωλός ἄνθρωπος τοῦ κόσμου. Ὅσα ἐνθυμόμουνα, βέβαια, τά ἐξομολογήθηκα, μέ συγχώρεσε ὁ Θεός. Ἀλλά, ὅμως, τώρα ἔχω ἕνα συναίσθημα ὅτι καί τά πνευματικά μου ἁμαρτήματα εἶναι πάρα πολλά καί παρακαλῶ, ὅσοι μέ ἔχετε γνωρίσει, νά κάνετε προσευχή γιά μένα, γιατί καί ἐγώ ὅσο ζοῦσα, πολύ ταπεινά ἔκανα προσευχή γιά σᾶς». Ποιό εἶναι τό Μυστικό τοῦ Ἁγίου; Ἡ Μετάνοια πού περικλείεται μέσα στά λόγια τοῦ Πάτερ Ἡμῶν: «Ἄφες ἡμῖν τά ὀφειλήματα ἡμῶν, ὡς καί ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν»[4]! Ποιό εἶναι τό βαθύτερο Μυστικό τοῦ Ἁγίου Πορφυρίου; Λέει ὅτι «ὁ κόσμος μέ πῆρε γιά καλό καί ὅλοι μέ φωνάζουμε Ἅγιο. Ἐγώ ὅμως αἰσθάνομαι ὅτι εἶμαι ὁ πιό ἁμαρτωλός ἄνθρωπος τοῦ κόσμου». Τί ἀποκαλύπτουν αὐτά τά λόγια; Ὅτι ὁ Ἅγιος εἶχε ἐπίγνωση ὅτι ζοῦσε μέσα του ὁ Θεός καί ὁ Θεός τόν συγχωροῦσε, ἀλλά τοῦ ἀπεκάλυπτε βαθύτερα καί βαθύτερα τήν ἁμαρτία του, πού ὀνομάζει πνευματική, δηλαδή καρδιακή. Ἁμαρτία στά παιδικά χρόνια, ἁμαρτία καί στά γεράματα. Μᾶς ἀποκαλύπτει ὁ Ἅγιος λίγο πρίν τόν θάνατο καί ὄντας σέ μεγάλο βαθμό τελειότητας, τό διάγραμμα τῆς ἁμαρτίας, πού γίνεται στήν ἀρχή ἀντιληπτή σάν πράξη, ἀργότερα σάν λογισμός καί στό τέλος σάν ἐπιθυμία, σάν πνευματική, καρδιακή ἁμαρτία. Μᾶς ἀποκαλύπτει ὁ Ἅγιος Πορφύριος μέ αὐτά τά λόγια ὅτι, ὅσο γινόταν μέτοχος τῆς Θείας Ζωῆς, τόσο ἐμβάθυνε μέσα του ἡ ὅραση τῆς ἁμαρτίας, ἐνῶ ἐξωτερικά φαινόταν μόνο τό Φῶς, γι’ αὐτό καί τόν φωνάζανε οἱ ἄλλοι ἅγιο.
Μᾶς ἀποκαλύπτει ὁ Ἅγιος καί τό διάγραμμα τῆς πνευματικῆς του ζωῆς, ὅτι ὅλο τόν χρόνο τῆς ζωῆς του, ἀπό μικρό παιδί μέχρι καί τήν στιγμή πού γράφει τήν πνευματική αὐτή διαθήκη του, εἶχε διαρκή καί ἐπιμελημένη ἀντίληψη τῆς ἁμαρτίας ἀλλά καί τῆς ἄφεσης τῶν ἁμαρτιῶν του. Ἡ διαρκής καί ἐπιμελημένη μετάνοια, πού προκαλεῖ τήν ἄφεση ἁμαρτιῶν καί τήν εἴσοδο καί μετοχή στήν Αἰώνιο Ζωή, εἶναι τό Μυστικό τοῦ Ἁγίου Πορφυρίου»[5].
Ἀντίθετα μέ τά φληναφήματα τῶν μεταπατερικῶν, πού δέν θέλουν νά ἀκούγεται καθόλου ἡ λέξη μετάνοια, ὁ Ὅσιος δίδασκε μέ τήν ζωή καί τόν λόγο του τήν συνεχή καί ἐπιμελημένη, τήν συστηματική μετάνοια-ἐξομολόγηση. Βίωνε ἔτσι, ἀλλά καί μέ παρρησία δίδασκε, τήν ἐπιδίωξη τῆς ὅσο τό δυνατόν ὑψηλότερης καθαρότητας καί ἐγκράτειας-νέκρωσης ὡς πρός ὅλα τά πάθη καί μάλιστα ὡς πρός αὐτά πού συνδέονται μέ τήν σάρκα.
Μελετώντας τά ἀναφερόμενα στόν Ἅγιο βιβλία, ἀλλά καί κατόπιν προσωπικῆς συνομιλίας τοῦ γράφοντος μέ τόν κ. Γεώργιο Ἀρβανίτη, στενό συνεργάτη καί πνευματικό παιδί τοῦ Ἁγίου, καταδεικνύεται ὅτι ὁ Ἅγιος δέν ἦταν οὔτε καί στό ἐλάχιστο χαλαρός στά ἠθικά θέματα. Ἀντίθετα, υἱοθετοῦσε καί δίδασκε ὡς ἐπιβεβλημένη τήν ἠθική καθαρότητα καί τήν ἀποχή ἀπό κάθε σαρκική ἁμαρτία καί διαστροφή πρίν ἀλλά καί μετά τόν Γάμο[6]. Ἦταν πολύ ἀνεκτικός στόν ἁμαρτωλό, ἀλλά μέ σκοπό νά τόν ὁδηγήσει στήν διόρθωση. Ὁ Ἅγιος Πορφύριος ἐφάρμοζε τήν ὀρθόδοξη ἀσκητική-ἡσυχαστική-νηπτική ἁγιοπατερική θεραπευτική στά πνευματικά του τέκνα. Γι’ αὐτό καί συνιστοῦσε τήν μετάνοια, τήν ἄσκηση, τήν ἐγκράτεια, τήν σωματική κακοπάθεια, τίς γονυκλισίες, τήν πνευματική μελέτη, τήν ἀγρυπνία, τήν νηστεία καί τόν Θεῖο ἔρωτα.
Ἀπόσπασμα ἀπό τό Βιβλίο:Ἐν Χριστῷ ἀγάπη ἤ Μεταπατερική θεολογία (Ἀρχ. Σάββα Ἁγιορείτου) – Νέο βιβλίο
[1] Διαπρύσιος = ὀξύς, διαπεραστικός, αὐτός πού ἔντονα, ζωηρά ὐπερασπίζεται ἤ ἐκθειάζει, ὁλοφάνερος, σφοδρός (Δ. Δημητράκου, Νέον Ὀρθογραφικόν Ἑρμηνευτικόν Λεξικόν, Ἐκδόσεις Δέλτα 1964).
[2] Κ. Γιαννιτσιώτη, Κοντά στό Γέροντα Πορφύριο, Ἀθῆναι 1995, σελ. 11-13,
http://www.dogma.gr/ellada/i-pnevmatiki-diathiki-opos-tin-synetaxe-o-neos-osios-porfyrios/7465/ Πνευματική διαθήκη τοῦ Ὁσίου ὅπου μεταξύ τῶν ἄλλων σημειώνει: «Τώρα πού ἀκόμη ἔχω τά φρένας μου σώας, θέλω νά σᾶς πῶ μερικές συμβουλές. Ἀπό μικρό παιδί ὅλο στίς ἁμαρτίες ἤμουνα...Καί, ἐνῶ ἀπό μικρό παιδί εἶχα κάνει πολλές ἁμαρτίες, ὅταν ξαναπῆγα στόν κόσμο, συνέχισα τίς ἁμαρτίες, οἱ ὁποῖες μέχρι σήμερα ἔγιναν πάρα πολλές. Ὁ κόσμος ὅμως μέ πῆρε ἀπό καλό καί ὅλοι φωνάζουνε ὅτι εἶμαι ἅγιος. Ἐγώ ὅμως αἰσθάνομαι ὅτι εἶμαι ὁ πιό ἁμαρτωλός ἄνθρωπος τοῦ κόσμου.Ὅσα ἐνθυμόμουνα βεβαίως τά ἐξομολογήθηκα, ἀλλά γνωρίζω ὅτι γιά αὐτά πού ἐξομολογήθηκα μέ συγχώρησε ὁ Θεός, ἀλλά ὅμως τώρα ἔχω ἕνα συναίσθημα ὅτι καί τά πνευματικά μου ἁμαρτήματα εἶναι πάρα πολλά ... τώρα πού θά πάω γιά τόν οὐρανό ἔχω τό συναίσθημα ὅτι ὁ Θεός θά μοῦ πεῖ: Τί θέλεις ἐσύ ἐδῶ; Ἐγώ ἕνα ἔχω νά τοῦ πῶ. Δέν εἶμαι ἄξιος, Κύριε, γιά ἐδῶ, ἀλλά ὅτι θέλει ἡ ἀγάπη σου ἄς κάμει γιά μένα. Ἀπό ἐκεῖ καί πέρα δέν ξέρω τί θά γίνει. Ἐπιθυμῶ ὅμως νά ἐνεργήσει ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ...Παρακαλῶ ὅλους σας νά μέ συγχωρέσετε γιά ὅ,τι σᾶς στεναχώρησα.
Ἱερομόναχος Πορφύριος.
Ἐν Καυσοκαλυβίοις τῇ 4/7 Ἰουνίου 1991».
[3] Βλ. γιά παράδειγμα στό: Βίος καί Λόγοι Ζ΄, Περί τοῦ μυστηρίου τῆς μετανοίας, σελ. 365-381.
[4] Ματθ. 6, 12.
[5] Ἀνδρέα Χριστοφόρου, Τό μυστικό του Ἁγίου Πορφυρίου,
http://www.immorfou.org.cy/newsvarious-articles/650-to-mistiko-tou-agiou-porfiriou.html.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου