Οι Άγιοι Τρεις Ιεράρχες, Βασίλειος ο Μέγας, Γρηγόριος ο Θεολόγος και Ιωάννης ο Χρυσόστομος
Η αιτία για την εισαγωγή της εορτής των Τριών Ιεραρχών στην Εκκλησία είναι το εξής γεγονός:
Κατά τους χρόνους της βασιλείας του Αλεξίου του Κομνηνού (1081-1118), ο οποίος διαδέχθηκε στη βασιλική εξουσία τον Νικηφόρο Γ’ τον Βοτενειάτη (1078-1081), έγινε στην Κωνσταντινούπολη φιλονικία ανάμεσα σε λόγιους και ενάρετους άνδρες.
Άλλοι θεωρούσαν ανώτερο τον Μέγα Βασίλειο, χαρακτηρίζοντάς τον μεγαλοφυΐα και υπέροχη φυσιογνωμία. Άλλοι τοποθετούσαν ψηλά τον ιερό Χρυσόστομο και τον θεωρούσαν ανώτερο από τον Μέγα Βασίλειο και τον Γρηγόριο και, τέλος, άλλοι, προσκείμενοι στον Γρηγόριο τον Θεολόγο, θεωρούσαν αυτόν ανώτερο από τους δύο άλλους, δηλαδή από τον Βασίλειο και τον Χρυσόστομο. Η φιλονικία αυτή είχε σαν αποτέλεσμα να διαιρεθούν τα πλήθη των Χριστιανών και άλλοι ονομάζονταν «Ιωαννίτες», άλλοι «Βασιλείτες» και άλλοι «Γρηγορίτες».
Στην έριδα αυτή έθεσε τέλος ο Μητροπολίτης Ευχαΐτων, Ιωάννης ο Μαυρόπους. Αυτός, κατά την διήγηση του Συναξαριστή, είδε σε οπτασία τους μέγιστους αυτούς Ιεράρχες, πρώτα καθένα χωριστά και στη συνέχεια και τους τρεις μαζί.
Αυτοί του είπαν: «Εμείς, όπως βλέπεις, είμαστε ένα κοντά στον Θεό και τίποτε δεν υπάρχει που να μας χωρίζει ή να μας κάνει να αντιδικούμε. Όμως, κάτω από τις ιδιαίτερες χρονικές συγκυρίες και περιστάσεις που βρέθηκε ο καθένας μας, κινούμενοι και καθοδηγούμενοι από το Άγιο Πνεύμα, γράψαμε σε συγγράμματα και με τον τρόπο του ο καθένας, διδασκαλίες που βοηθούν τους ανθρώπους να βρουν τον δρόμο της σωτηρίας. Επίσης, τις βαθύτερες θείες αλήθειες, στις οποίες μπορέσαμε να διεισδύσουμε με το φωτισμό του Αγίου Πνεύματος, τις συμπεριλάβαμε σε συγγράμματα που εκδώσαμε. Και ανάμεσά μας δεν υπάρχει ούτε πρώτος, ούτε δεύτερος, αλλά, αν πεις τον ένα, συμπορεύονται δίπλα του και οι δύο άλλοι. Σήκω, λοιπόν, και δώσε εντολή στους φιλονικούντες να σταματήσουν τις έριδες και να πάψουν να χωρίζονται για εμάς. Γιατί εμείς, και στην επίγεια ζωή που είμασταν και στην ουράνια που μεταβήκαμε, φροντίζαμε και φροντίζουμε να ειρηνεύουμε και να οδηγούμε σε ομόνοια τον κόσμο. Και όρισε μία ημέρα να εορτάζεται από κοινού η μνήμη μας και καθώς είναι χρέος σου, να ενεργήσεις να εισαχθεί η εορτή στην Εκκλησία και να συνταχθεί η ιερή ακολουθία. Ακόμη ένα χρέος σου, να παραδόσεις στις μελλοντικές γενιές ότι εμείς είμαστε ένα για τον Θεό. Βεβαίως και εμείς θα συμπράξουμε για τη σωτηρία εκείνων που θα εορτάζουν τη μνήμη μας, γιατί έχουμε και εμείς παρρησία ενώπιον του Θεού».
Έτσι ο Επίσκοπος Ευχαΐτων Ιωάννης ανέλαβε τη συμφιλίωση των διαμαχόμενων μερίδων, συνέστησε την εορτή της 30ης Ιανουαρίου και συνέγραψε και κοινή Ακολουθία, αντάξια των τριών Μεγάλων Πατέρων.
Η εορτή αυτής της Συνάξεως του Μεγάλου Βασιλείου, του Γρηγορίου του Θεολόγου και του Ιωάννου του Χρυσοστόμου, αποτελεί το ορατό σύμβολο της ισότητας και της ενότητας των Μεγάλων Διδασκάλων, οι οποίοι δίδαξαν με τον άγιο βίο τους το Ευαγγέλιο του Χριστού.
Είναι εκείνοι, οι οποίοι εξ’ αιτίας της ταπεινώσεώς τους μπροστά στην αλήθεια, έχουν λάβει το χάρισμα να εκφράζουν την καθολική συνείδηση της Εκκλησίας και ότι διδάσκουν δεν είναι απλώς δική τους σκέψη ή προσωπική τους πεποίθηση, αλλά είναι επιπλέον η ίδια η μαρτυρία της Εκκλησίας, γιατί μιλούν από το βάθος της καθολικής της πληρότητας.
Περί τις αρχές του 14ου αιώνα μ.Χ. ανεγέρθη ναός των Τριών Ιεραρχών κοντά στην Αγία Σοφία Κωνσταντινούπολης, δίπλα σχεδόν στη μονή της Παναχράντου.
Απολυτίκιο. Ήχος α’.Τους τρεις μέγιστους φωστήρας της τρισηλίου Θεότητας, τους την οικουμένην ακτίσι, δογμάτων θείων πυρσεύσοντας, τους μελιρρύτους ποταμούς της σοφίας, τους την κτίσιν πόσον, θεογνωσίας νάμασι καταρδεύσαντας, Βασίλειον τον Μέγαν, καί τον Θεολόγον Γρηγόριον, συν τω κλεινώ Ιωάννη, τω την γλώτταν χρυσορρήμονι, πάντες οι των λόγων αυτών ερασταί, συνελθόντες ύμνοις τιμήσωμεν αυτοί γαρ τη Τριάδι, υπέρ ημών αεί πρεσβεύουσι.
Ο Άγιος Ιππόλυτος ο Ιερομάρτυρας και οι συν αυτώ Μάρτυρες (Εορτή Χρυσή)
(Κενσουρίνος, Σαβαΐνος, Χρυσή, Φήλιξ, Μάξιμος, Ερκούλιος, Βενέριος, Στυράκιος, Μηνάς, Κόμοδος, Ερμής, Μαύρος, Ευσέβιος, Ρουστίκιος, Μονάγριος, Αμάνδινος, Ολύμπινος, Κύπριος, Θεόδωρος ο Τριβούνιος, Μάξιμος Πρεσβύτερος, Αρχέλαος Διάκονος, Κυριάκος Επίσκοπος και Μάξιμος έτερος Πρεσύτερος)
Οι Άγιοι Μάρτυρες άθλησαν επί της βασιλείας του Κλαυδίου Β’ (268-269 μ.Χ.) και ηγεμονίας Βικαρίου του Ουλπίου Ρωμύλου.
Ο Άγιος Κενσουρίνος κατείχε το αξίωμα του μαγίστρου και του πρώτου της συγκλήτου. Μετά από διαβολές, συνελήφθη και κλείσθηκε στη φυλακή. Παρά τα βασανιστήρια εκείνος ομολογούσε με επιμονή την πίστη του στον Χριστό. Από τα θαύματα που επιτέλεσε ο Άγιος Κενσουρίνος στη φυλακή, είκοσι στρατιώτες πίστεψαν στον Χριστό και αποκεφαλίσθηκαν μαζί με τον Άγιο.
Η Αγία Χρυσή υποβλήθηκε σε φρικτά βασανιστήρια και στο τέλος την έριξαν στη θάλασσα. Την υπηρέτη της Μάρτυρος Χρυσής, Άγιο Σαβαΐνο, τον κτύπησαν με βαριές σφαίρες στον αυχένα, τον κρέμασαν σε ξύλο και του κατέκαψαν τα σπλάγχνα. Έτσι παρέδωσε την αγία του ψυχή στον Κύριο.
Όταν άκουσε για τα γενόμενα ο Άγιος Ιππόλυτος, Επίσκοπος Ρώμης, παρουσιάσθηκε στον ηγεμόνα και διαμαρτυρόμενος τον έλεγξε. Εκείνος αμέσως έδωσε εντολή και συνέλαβαν τον Άγιο Ιππόλυτο μαζί με την ακολουθία του. Μετά από τα ραπίσματα και τις κακώσεις, τους έδεσαν τα χέρια και τα πόδια και τους έριξαν στη θάλασσα. Έτσι τελειώθησαν οι Άγιοι και έλαβαν το στέφανο του μαρτυρίου της δόξης του Θεού.
Απολυτίκιον. Ήχος δ’.
Ως των Αποστόλων ομότροποι, και της οικουμένης Διδάσκαλοι, τω Δεσπότη των όλων πρεσβεύσατε, ειρήνην τη οικουμένη δωρήσασθαι, και ταις ψυχών το μέγα έλεος.
Κοντάκιον Ήχος β’. Τους ασφαλείς
Τους Ιερούς και θεοφθόγγους Κήρυκας, την κορυφήν των Διδασκάλων Κύριε, προσελάβου εις απόλαυσιν των αγαθών σου και ανάπαυσιν, τους πόνους γάρ εκείνων και τον κάματον, εδέξω υπέρ πάσαν ολοκάρπωσιν, ο μόνος δοξάζων τους Αγίους σου.
Ο Άγιος Θεόφιλος ο Νέος
Πολλά παραδείγματα αδελφικών σχέσεων, στενής συνεργασίας κι υπέροχης αυτοθυσίας συναντάμε στην ιστορία και ζωή διαφόρων λαών.
Αυτά όμως που βρίσκουμε στην πορεία του λαού της Ελλάδος και της Κύπρου ξεπερνούν κάθε δυνατή φαντασία και περιγραφή.
Από τα πανάρχαια χρόνια η ομοφροσύνη και αλληλεγγύη των κατοίκων των δύο αυτών τμημάτων του Ελληνισμού υπήρξε ενιαία και ζηλευτή.
Κοινή παρουσιάζεται η τύχη τους. Κοινή κι η ιστορία και ο πολιτισμός τους. Και δικαιολογημένα.
Ο ίδιος λαός είναι που κατοικεί και στα δύο αυτά μέρη. Αυτή την αλήθεια μαρτυρεί και διακηρύττει τόσον η γλώσσα και Θρησκεία, και ζωή των κατοίκων τους, όσον κι οι περιπέτειες τους.
Ένα περιστατικό, εξαιρετικά συγκινητικό μεταξύ τόσων άλλων είναι και τούτο, που συνέβη στα μεσοβυζαντινά χρόνια (642-1071 μ.Χ.) με ήρωα, μάρτυρα και ομολογητή τον άγιο Θεόφιλο τον Νέο. Γι' αυτόν κι οι γραμμές που ακολουθούν.
Ο ομολογητής Θεόφιλος γεννήθηκε και μεγάλωσε στην πάλαι ποτέ βασιλίδα των πόλεων και πρωτεύουσα της Βυζαντινής μας Αυτοκρατορίας, την Κωνσταντινούπολη. Οι γονείς του πιστοί και ενάρετοι χριστιανοί φρόντισαν να δώσουν στο παιδί τους από την βρεφική του ηλικία την ανάλογη χριστιανική μόρφωση και ανατροφή. Οδηγό τους και σε τούτο το σημείο έβαλαν οι πιστοί γονείς του θείου αποστόλου τα θεόπνευστα λόγια. "Οι πατέρες εκτρέφετε τα τέκνα υμών, εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου". (Έφεσ. στ', 4).
Και το αποτέλεσμα των προσπαθειών τους Θαυμαστό. Μεγαλωμένος ο Θεόφιλος με του Χριστού τα λόγια και με πρότυπο την όλη ζωή των γονιών του ξεχωρίζει από τους συνομήλικές του από τα παιδικά του χρόνια. Αυτό γίνεται συχνά. Το παράδειγμα των γονιών παίζει πάντα βασικό ρόλο στην ανατροφή των παιδιών.
Τι ευλογία θα ήταν, αν την αλήθεια αυτή είχαν συνέχεια μπροστά στα μάτια τους οι γονείς. Ειδικά σήμερα που οι ποικίλοι πειρασμοί έχουν αυξηθεί υπερβολικά, η προσεκτική ζωή των γονιών πολλά κακά θα είχε προλάβει.
Πολλοί φυσικά και τότε οι πειρασμοί και του πονηρού οι παγίδες.
Με τα όπλα όμως της προσοχής και προσευχής το παιδί μεγάλωνε ανάλογα, ώστε από πολύ νωρίς να αξιωθεί να ανέλθει και στο αξίωμα του μέλους της συγκλήτου και να είναι από όλους πρόσωπο σεβαστό.
Αυτό έγινε την εποχή που στον αυτοκρατορικό θρόνο της βασιλίδος των πόλεων βρισκόντουσαν οι ορθόδοξοι βασιλείς Κωνσταντίνος και Ειρήνη, η δε Βυζαντινή Αυτοκρατορία ήταν διηρημένη διοικητικά σε επαρχίες που ονομαζόντουσαν Θέματα. Μια τέτοια Επαρχία -Θέμα- ήταν κι η Επαρχία των Κιβυρραιωτών από την πόλη της Καρίας τα Κίβυρρα.
Οι κάτοικοι του θέματος αυτού ήταν περίφημοι ναυτικοί κάτω από τις διαταγές και την καθοδήγηση των βυζαντινών αυτοκρατόρων.
Γι' αυτό και εις τον στόλο των Κιθυρραιωτών είχε ανατεθεί τότε η επιτήρηση και φύλαξη των θαλασσών της Μεσογείου και ιδιαίτερα της θαλάσσιας οδού που διέρχεται μεταξύ Κιλικίας και Κύπρου. Οι Άραβες - Σαρακηνοί και το Ισλάμ τούτο τον καιρό αλώνιζαν κυριολεκτικά αυτά τα μέρη. Ως στρατηγός των Κιβυρραιωτών είχε ορισθεί την εποχή αύτη ο Θεόφιλος που διακρινόταν για τον πατριωτισμό και την γενναιότητα του.
Το έτος 800 μ.Χ. όπως αναφέρει στη χρονογραφία του ο άγιος Θεοφάνης που ήταν ηγούμενος της μονής του Μεγάλου Αγρού - η μονή βρισκόταν στην περιοχή Κωνσταντινουπόλεως - η αυτοκράτειρα Ειρήνη στον Θεόφιλο είχε αναθέσει την ευθύνη να παρακολουθεί τον αραβικό στόλο που έγινε ο κακός δαίμων της Κύπρου.
Ο Θεόφιλος είχε μαζί του ακόμη δύο στρατηγούς για να τον βοηθούν. Κι αυτοί είχαν δώσει τον λόγο τους, ότι ποτές δεν θα εγκατέλειπαν τον αρχηγό, αλλά μαζί του θα ήταν έτοιμοι και να συναποθάνουν. Πόσον εύκολα μερικές φορές οι άνθρωποι δίνουμε υποσχέσεις. Αλλά και, πόσο ευκολότερα τις ξεχνούμε.
Ένα πράγμα αξίζει εδώ πολύ να προσεχθεί. Η χειρονομία της Αυτοκράτειρας Ειρήνης. Σαν υπεύθυνη αρχόντισσα της μητέρας αυτοκρατορίας φροντίζει με κάθε τρόπο για την ασφάλεια της θυγατρός Κύπρου, ενός πολύτιμου τμήματος της Βυζαντινής μας αυτοκρατορίας που κινδύνευε κάθε στιγμή και ώρα από τις επιδρομές των βαρβάρων Σαρακηνών.
Όταν το Βυζαντινό ναυτικό με αρχηγό τον Θεόφιλο έφθασε στα Μύρα της Λυκίας, όλοι οι στρατηγοί παρέκαμψαν το ακρωτήριο των Χελιδονιών και προχώρησαν να εισέλθουν στον κόλπο της Αττάλειας.
Οι Άραβες, αφού ξεκίνησαν από την Κύπρο, εκμεταλλευόμενοι τον καλό καιρό και την υπάρχουσα γαλήνη περιφέρονταν ήσυχοι στο πέλαγος μεταξύ Κύπρου και Μ. Ασίας.
Κάποια στιγμή που οι στρατηγοί των Βυζαντινών τους είδαν να κινούνται ήσυχοι και ανενόχλητοι παρετάχθησαν και ετοιμάσθηκαν να τους αντιμετωπίσουν. Ο αρχηγός μάλιστα των Κιβυρραιωτών Θεόφιλος, άνδρας ρωμαλέος και πολύ ικανός, στο αντίκρισμα των Σαρακηνών, έλαβε το θάρρος και προχώρησε με το πλοίο του μπροστά από τον στόλο και με όλη τη δύναμη κτύπησε τον εχθρό. Η επίθεση στην αρχή είχε μεγάλη επιτυχία.
Οι εχθροί κτυπημένοι από όλες τις πλευρές τα έχασαν και ετοιμάζονταν να παραδοθούν. Όταν όμως οι στρατηγοί είδαν την ανδρεία του Θεόφιλου και αντιλήφθησαν τις διαθέσεις των Αράβων, ζήλευσαν τη δόξα του και αφού τον εγκατέλειψαν έφυγαν από τη ναυμαχία.
Ο Θεόφιλος όμως αλύγιστος συνέχισε τον αγώνα για πολύ χρόνο και όταν ακόμη έμεινε μόνος με τους ναύτες που ήταν στον δρόμωνά του. Δυστυχώς επειδή τα πλοία των Σαρακηνών ήταν πολύ περισσότερα, περικυκλώθηκε από αυτά και στο τέλος συνελήφθηκε αιχμάλωτος.
Τι μεγάλο κακό αλήθεια η ζήλια! "Φθόνος ουκ είδε προτιμάν το συμφέρον" λέγει κι ο Μέγας Βασίλειος. Ο γενναίος Θεόφιλος μετά τη σύλληψη του με τα χέρια δεμένα πισθάγκωνα οδηγήθηκε μπροστά στον αρχηγό των Σαρακηνών, τον τρομερό Χαλίφη της Βαγδάτης Αρούν Αλ Ρασίντ.
Ο τρομερός χαλίφης στο αντίκρισμα του παλικαριού θαύμασε τη λεβεντιά που έβλεπε στην προσωπικότητα του κι αμέσως σκέφθηκε πώς, αν με τον τρόπο του κατόρθωνε να πείσει το παλικάρι να τον ακολουθήσει θα πετύχαινε την πιο μεγάλη νίκη. Με προσποιητή λοιπόν ευγένεια, όταν ο Θεόφιλος πλησίασε άρχισε να του κάνει διάφορες προτάσεις, με την υπόσχεση να του χαρίσει διάφορες δωρεές.
Σ' όλες αυτές τις προτάσεις του Βάρβαρου χαλίφη ο πιστός και άκαμπτος χριστιανός επέδειξε όλο το μεγαλείο του χαρακτήρα του.
Στην πρόταση εξαναγκασμού να εγκαταλείψει τη θρησκεία του και να ασπασθεί τον μωαμεθανισμό ο πιστός Θεόφιλος όχι μόνο αρνήθηκε αλλά και έφτυσε στο πρόσωπο των ανθρώπων του Ρασίντ λέγοντας: «Η χριστιανική θρησκεία είναι η αποκάλυψη Αυτού του Θεού που έγινε δια του Ιησού Χριστού και με την οποία ο κάθε πιστός επιτυγχάνει όχι μόνο την ευτυχία αλλά και την αιώνια σωτηρία του».
Στην επιμονή του Αρούν Αλ Ρασίντ, ότι ο μωαμεθανισμός είναι η θρησκεία που απεκάλυψε ο Θεός στον άνθρωπο δια του προφήτου του Μωάμεθ, ο Θεόφιλος δεν δυσκολεύθηκε να χλευάσει την άθεη πίστη και να ειρωνευτεί τους κρατούντες και υβριστές του.
Την άρνηση του ο ομολογητής πλήρωσε με ένα σωρό ύβρεις και εξευτελισμούς και παραμονή σε σκοτεινή και πολύ ανθυγιεινή φυλακή επί τετραετία ολόκληρο.
Κατά το μακρύ αυτό διάστημα παρά τα συχνά και ανείπωτα βασανιστήρια των κρατούντων ο πιστός χριστιανός και αλύγιστος ομολογητής έμεινε σταθερός και άκαμπτος. Μπροστά στα μάτια του έχει πάντα τα λόγια Αυτού του Κυρίου μας. "Μη φοβηθείτε από των αποκτεννόντων το σώμα, την δε ψυχή μη δυναμένων αποκτείναι" (Ματθ. Γ’, 28). Αλλά και τα άλλα του μεγάλου Αποστόλου. "Ουκ άξια τα παθήματα του νυν καιρού προς την μέλλουσαν δόξαν αποκαλυφθήναι, εις ημάς" (Ρωμ. η’, 18).
Δηλαδή μη φοβηθείτε από εκείνους που θανατώνουν το σώμα δεν έχουν όμως τη δύναμη να θανατώσουν την ψυχή. Αυτά που υποφέρουμε σ' αυτή τη ζωή δεν είναι τίποτε αν τα συγκρίνουμε προς τη δόξα που μέλλει να μας φανερωθεί και να δοθεί κάποια μέρα σε μας.
Με οδηγό τούτα τα λόγια και συντροφιά την προσευχή και τη βαθιά του πίστη περνά τις ήμερες και τις ώρες του στη φυλακή με το μυαλό του δοσμένο στην άπειρη αγάπη του Σωτήρα Χριστού που υπόσχεται και λέγει: "Τέκνον ούδ' μη σε άνω ου μη σε εγκαταλείπω". Παιδί μου, δεν θα σε αφήσω, ποτέ δεν θα σε εγκαταλείψω. Μείνε μόνο κοντά μου. Κοντά μου και "πιστός μέχρι θανάτου". Πιστός μέχρι θανάτου περνά κι ο Θεόφιλος τις ήμερες του στη βρώμικη φυλακή του βάρβαρου Σαρακηνού.
Τέσσερα χρόνια μαρτυρικής ζωής πέρασε ο αλύγιστος χριστιανός αγωνιστής. Μια μέρα που οι βάρβαροι είχαν το μπαϊράμι τους έφεραν στη γιορτή τους και τον πιστό Θεόφιλο κι άρχισαν ένας – ένας να τον προτρέπουν να απαρνηθεί την πίστη του, να ασπασθεί τη θρησκεία τους και να γιορτάσει μαζί τους. Ο Θεόφιλος σε όλες τις προτάσεις τους αυτές έδινε μια απάντηση.
- Γεννήθηκα χριστιανός. Μεγάλωσα χριστιανός. Θα πεθάνω χριστιανός.
Στην απάντηση του αυτή ύβρεις και κτυπήματα δεχόταν από των βαρβάρων τα πλήθη. Κάποια στιγμή που οι αρχηγοί των βαρβάρων άρχισαν να υβρίζουν και να βλασφημούν το άγιο όνομα του Λυτρωτή μας, ο Θεόφιλος δεν κρατήθηκε αλλά ανταπέδωσε την ύβρη για τη θρησκεία τους και τα πιστεύω τους.
Η θαρραλέα του Θεόφιλου στάση και απάντηση είχε σαν αποτέλεσμα να οδηγηθεί αυτός στη μέση του διασκεδάζοντος πλήθους και να δεχθεί τον δια ξίφους θάνατο. Έτσι έκλεισε η ζωή του αδούλωτου χριστιανού. Τούτο σημειώνει ο άγιος Θεοφάνης: "Την δια ξίφους τιμωρίαν υπομείνας, μάρτυς άριστος ανεδείχθη".
Το λείψανο του γενναίου ομολογητού και νέου μάρτυρος Θεοφίλου οι κατοικούντες εκεί χριστιανοί το παρέλαβαν με βαθύ σεβασμό και το κήδεψαν με κάθε τιμή και ευλάβεια. Η μνήμη του ακλόνητου χριστιανού τιμάται από μεν την Ανατολική Εκκλησία την 30ή Ιανουαρίου, από δε τη Δυτική την 22α Ιουλίου.
Για την αγάπη της μάνας Βυζαντινής Αυτοκρατορίας προς τη θυγατέρα Κύπρο επεστρατεύθη ο αθλητής, "Κρίμασιν οις οίδε Κύριος" η ναυμαχία είχε το θλιβερό αποτέλεσμα. Με μια άρνηση της πίστης ο Θεόφιλος θα μπορούσε να γλυτώσει τη ζωή του. Ο αλύγιστος όμως αγωνιστής προτίμησε να εφαρμόσει του θείου Διδασκάλου τα λόγια που σημειώνει ο ιερός Ευαγγελιστής της Αποκαλύψεως. "Γίνου πιστός άχρι θανάτου και δώσω σοι τον στέφανον της ζωής". (Αποκάλυψη Β’ 10). Κι έμεινε πιστός μέχρι θανάτου.
Τι ευλογία τα λόγια αυτά να γινόντουσαν και για μας και τη σημερινή νεολαία σύνθημα ζωής!
Άγιε Θεόφιλε, πρέσβευε υπέρ ημών.
Απολυτίκιο. Ήχος γ'. Θείας πίστεως.
Την φιλότητα προς τον Δεσπότην, καθυπέγραψας, τω αίματί σου, και την πλάνην εναπέπνιξας, άγιε, ημισελήνου γενναίω φρονήματι, ανακηρύξας Χριστού την θεότητα, όθεν είληφας, Θεόφιλε παμμακάριστε, το στέφος των μαρτύρων εκ Κυρίου σου.
Κοντάκιο. Ήχος α’. Τον τάφον σου Σωτήρ.
Θαλάσσης νοητής, διαπλεύσας το κύτος, λιμένα ουρανού, εις κατάπαυσιν εύρες, Θεόφιλε ένδοξε, ως περ ναυς χριστοσφράγιστος, πλάνην Άγαρ δε, εκμυκτηρίσας εμφρόνως, ωμολόγησας, την του Δεσπότου σου πίστιν, μαρτύρων αγλάισμα
Ο Άγιος Ιππόλυτος ο Ιερομάρτυρας
Ο Άγιος Ιππόλυτος καταγόταν από την Αντιόχεια και ήταν Πρεσβύτερος. Μαρτύρησε κατά την περίοδο του σχίσματος των αιρετικών Νοβατιανών.
Οι Άγιοι Φελισιανός, Φιλιππιανός και οι συν αυτώ Μάρτυρες
Οι Άγιοι Μάρτυρες Φελισιανός και Φιλιππιανός μαρτύρησαν μαζί με άλλους στην Αφρική.
Ο Όσιος Κυριακός ο εν τη μονή Αγίου Σάββα Ασκήσαντας
Ο Όσιος Κυριακός έζησε και ασκήτεψε περί τον 7ο – 8ο αιώνα μ.Χ. και κοιμήθηκε με ειρήνη.
Ο Άγιος Πέτρος Βασιλέας των Βουλγάρων
Ο Άγιος Πέτρος ήταν τσάρος της Βουλγαρίας (927-967 μ.Χ.) και υιός του βασιλέως Συμεών. Είχε νυμφευθεί την εγγονή του βασιλέως Ρωμανού Λεκαπηνού (920-944 μ.Χ.), Μαρία, η οποία μετονομάσθηκε σε Ειρήνη, λόγω της ειρήνης που επικράτησε μεταξύ Βυζαντινών και Βουλγάρων. Ο Άγιος αγωνίσθηκε εναντίον της αιρέσεως των Βογομίλων ακολουθώντας τη διδασκαλία του Αγίου Ιωάννου της Ρίλας. Μετά από έναν ανεπιτυχή πόλεμο με την Ουγγαρία και τη Ρωσία, κοιμήθηκε το έτος 967 μ.Χ.
Ο Όσιος Ζήνων ο Νηστευτής εκ Κιέβου
Ο Όσιος Ζήνων έζησε τον 14ο αιώνα μ.Χ. και ασκήτεψε στ σπήλαια της Μεγάλης Λαύρας του Κιέβου της Ρωσίας. Κοιμήθηκε με ειρήνη.
Ο Άγιος Θεόδωρος ο Νεομάρτυρας ο Μυτιληναίος
Ο Άγιος Θεόδωρος ήταν έγγαμος και πατέρας τέκνων. Κάποια στιγμή που βρέθηκε σε στιγμή αδυναμίας και οργής, ασπάσθηκε τον Ισλαμισμό. Ήλθε όμως στον εαυτό του και συναισθανόμενος το αμάρτημά του μετέβη στο Άγιο Όρος, όπου και παρέμεινε για αρκετό χρόνο.
Αφού κοινώνησε των Αχράντων Μυστηρίων προετοιμάσθηκε για το μαρτύριο. Επανήλθε στη Μυτιλήνη και παρουσιάσθηκε στον κριτή στον οποίο με τόλμη ομολόγησε τον Χριστό, αφού τον έλεγξε για το κίβδηλο της μουσουλμανικής θρησκείας. Ο κριτής εξέδωσε απόφαση, για να θανατωθεί δι’ αγχόνης και τον παρέδωσε στον άρχοντα Ομέρ Αγά, ο οποίος προσπάθησε με κολακείες και υποσχέσεις να τον μεταπείσει.
Ο Άγιος Θεόδωρος με πνευματική ανδρεία επέμενε. Μετά από φρικτά βασανιστήρια τον οδήγησαν στον τόπο της εκτελέσεως. Ο Μάρτυς, αφού προσευχήθηκε και ασπάσθηκε το σχοινί της αγχόνης, παρέδωσε την αγία του ψυχή το έτος 1784. Το τίμιο λείψανό του το έριξαν στη θάλασσα και βρέθηκε αργότερα στην απέναντι πλευρά της Μυτιλήνης, στον Άγιο Ιωάννη τον Μόθωνα, όπου με την άδεια των Τούρκων ενταφιάσθηκε στον παραπλήσιο μικρό ναό.
Ανάμνηση θαύματος Μεγαλομάρτυρα Γεωργίου στη Ζάκυνθο
Ο Μεγαλομάρτυς του Χριστού Γεώργιος τιμάται ιδιαίτερα την ημέρα αυτή στη Ζάκυνθο, διότι συνδέθηκε με τη σωτηρία του νησιού από την πανούκλα του έτους 1688.
Το έτος 1669 πρόσφυγες Κρήτες που ήλθαν στο νησί της Ζακύνθου, έφεραν μαζί τους αρχαία εικόνα του Αγίου Γεωργίου, την οποία κατέθεσαν στο ναό του Αγίου Δημητρίου του Κόλα. Ιερόσυλοι όμως, απογύμνωσαν αυτή από την αργυρή επένδυσή της.
Μετά οκτώ ημέρες όλη η εκεί συνοικία προσβλήθηκε από λοιμό, που θεωρήθηκε ως θεία τιμωρία για την γενόμενη ιεροσυλία. Για τον εξιλασμό του ο λαός κατέφυγε σε νηστεία και προσευχή και αποφάσισε την ανέγερση ναού επ’ ονόματι του Αγίου Γεωργίου. Ο αναθηματικός αυτός ναός του Αγίου Γεωργίου των Κομούτων ή Καμαριώτης φέρει το εξής επίγραμμα: «Γεώργιον τε οία ναόν σοι πόλις, ανατίθησι της ξένης σωτηρίας».
Ανάμνηση ευρέσεως της εν Τήνω Ιεράς εικόνος Ευαγγελιστρίας
Το γεγονός έλαβε χώρα το έτος 1823, χωρίς να έχουμε περισσότερες λεπτομέρειες γι’ αυτό.
synaxarion.gr
anavaseis.blogspot.com
Η αιτία για την εισαγωγή της εορτής των Τριών Ιεραρχών στην Εκκλησία είναι το εξής γεγονός:Κατά τους χρόνους της βασιλείας του Αλεξίου του Κομνηνού (1081-1118), ο οποίος διαδέχθηκε στη βασιλική εξουσία τον Νικηφόρο Γ’ τον Βοτενειάτη (1078-1081), έγινε στην Κωνσταντινούπολη φιλονικία ανάμεσα σε λόγιους και ενάρετους άνδρες.
Άλλοι θεωρούσαν ανώτερο τον Μέγα Βασίλειο, χαρακτηρίζοντάς τον μεγαλοφυΐα και υπέροχη φυσιογνωμία. Άλλοι τοποθετούσαν ψηλά τον ιερό Χρυσόστομο και τον θεωρούσαν ανώτερο από τον Μέγα Βασίλειο και τον Γρηγόριο και, τέλος, άλλοι, προσκείμενοι στον Γρηγόριο τον Θεολόγο, θεωρούσαν αυτόν ανώτερο από τους δύο άλλους, δηλαδή από τον Βασίλειο και τον Χρυσόστομο. Η φιλονικία αυτή είχε σαν αποτέλεσμα να διαιρεθούν τα πλήθη των Χριστιανών και άλλοι ονομάζονταν «Ιωαννίτες», άλλοι «Βασιλείτες» και άλλοι «Γρηγορίτες».
Στην έριδα αυτή έθεσε τέλος ο Μητροπολίτης Ευχαΐτων, Ιωάννης ο Μαυρόπους. Αυτός, κατά την διήγηση του Συναξαριστή, είδε σε οπτασία τους μέγιστους αυτούς Ιεράρχες, πρώτα καθένα χωριστά και στη συνέχεια και τους τρεις μαζί.
Αυτοί του είπαν: «Εμείς, όπως βλέπεις, είμαστε ένα κοντά στον Θεό και τίποτε δεν υπάρχει που να μας χωρίζει ή να μας κάνει να αντιδικούμε. Όμως, κάτω από τις ιδιαίτερες χρονικές συγκυρίες και περιστάσεις που βρέθηκε ο καθένας μας, κινούμενοι και καθοδηγούμενοι από το Άγιο Πνεύμα, γράψαμε σε συγγράμματα και με τον τρόπο του ο καθένας, διδασκαλίες που βοηθούν τους ανθρώπους να βρουν τον δρόμο της σωτηρίας. Επίσης, τις βαθύτερες θείες αλήθειες, στις οποίες μπορέσαμε να διεισδύσουμε με το φωτισμό του Αγίου Πνεύματος, τις συμπεριλάβαμε σε συγγράμματα που εκδώσαμε. Και ανάμεσά μας δεν υπάρχει ούτε πρώτος, ούτε δεύτερος, αλλά, αν πεις τον ένα, συμπορεύονται δίπλα του και οι δύο άλλοι. Σήκω, λοιπόν, και δώσε εντολή στους φιλονικούντες να σταματήσουν τις έριδες και να πάψουν να χωρίζονται για εμάς. Γιατί εμείς, και στην επίγεια ζωή που είμασταν και στην ουράνια που μεταβήκαμε, φροντίζαμε και φροντίζουμε να ειρηνεύουμε και να οδηγούμε σε ομόνοια τον κόσμο. Και όρισε μία ημέρα να εορτάζεται από κοινού η μνήμη μας και καθώς είναι χρέος σου, να ενεργήσεις να εισαχθεί η εορτή στην Εκκλησία και να συνταχθεί η ιερή ακολουθία. Ακόμη ένα χρέος σου, να παραδόσεις στις μελλοντικές γενιές ότι εμείς είμαστε ένα για τον Θεό. Βεβαίως και εμείς θα συμπράξουμε για τη σωτηρία εκείνων που θα εορτάζουν τη μνήμη μας, γιατί έχουμε και εμείς παρρησία ενώπιον του Θεού».
Έτσι ο Επίσκοπος Ευχαΐτων Ιωάννης ανέλαβε τη συμφιλίωση των διαμαχόμενων μερίδων, συνέστησε την εορτή της 30ης Ιανουαρίου και συνέγραψε και κοινή Ακολουθία, αντάξια των τριών Μεγάλων Πατέρων.
Η εορτή αυτής της Συνάξεως του Μεγάλου Βασιλείου, του Γρηγορίου του Θεολόγου και του Ιωάννου του Χρυσοστόμου, αποτελεί το ορατό σύμβολο της ισότητας και της ενότητας των Μεγάλων Διδασκάλων, οι οποίοι δίδαξαν με τον άγιο βίο τους το Ευαγγέλιο του Χριστού.
Είναι εκείνοι, οι οποίοι εξ’ αιτίας της ταπεινώσεώς τους μπροστά στην αλήθεια, έχουν λάβει το χάρισμα να εκφράζουν την καθολική συνείδηση της Εκκλησίας και ότι διδάσκουν δεν είναι απλώς δική τους σκέψη ή προσωπική τους πεποίθηση, αλλά είναι επιπλέον η ίδια η μαρτυρία της Εκκλησίας, γιατί μιλούν από το βάθος της καθολικής της πληρότητας.
Περί τις αρχές του 14ου αιώνα μ.Χ. ανεγέρθη ναός των Τριών Ιεραρχών κοντά στην Αγία Σοφία Κωνσταντινούπολης, δίπλα σχεδόν στη μονή της Παναχράντου.
Απολυτίκιο. Ήχος α’.Τους τρεις μέγιστους φωστήρας της τρισηλίου Θεότητας, τους την οικουμένην ακτίσι, δογμάτων θείων πυρσεύσοντας, τους μελιρρύτους ποταμούς της σοφίας, τους την κτίσιν πόσον, θεογνωσίας νάμασι καταρδεύσαντας, Βασίλειον τον Μέγαν, καί τον Θεολόγον Γρηγόριον, συν τω κλεινώ Ιωάννη, τω την γλώτταν χρυσορρήμονι, πάντες οι των λόγων αυτών ερασταί, συνελθόντες ύμνοις τιμήσωμεν αυτοί γαρ τη Τριάδι, υπέρ ημών αεί πρεσβεύουσι.
Ο Άγιος Ιππόλυτος ο Ιερομάρτυρας και οι συν αυτώ Μάρτυρες (Εορτή Χρυσή)
(Κενσουρίνος, Σαβαΐνος, Χρυσή, Φήλιξ, Μάξιμος, Ερκούλιος, Βενέριος, Στυράκιος, Μηνάς, Κόμοδος, Ερμής, Μαύρος, Ευσέβιος, Ρουστίκιος, Μονάγριος, Αμάνδινος, Ολύμπινος, Κύπριος, Θεόδωρος ο Τριβούνιος, Μάξιμος Πρεσβύτερος, Αρχέλαος Διάκονος, Κυριάκος Επίσκοπος και Μάξιμος έτερος Πρεσύτερος)
Οι Άγιοι Μάρτυρες άθλησαν επί της βασιλείας του Κλαυδίου Β’ (268-269 μ.Χ.) και ηγεμονίας Βικαρίου του Ουλπίου Ρωμύλου.Ο Άγιος Κενσουρίνος κατείχε το αξίωμα του μαγίστρου και του πρώτου της συγκλήτου. Μετά από διαβολές, συνελήφθη και κλείσθηκε στη φυλακή. Παρά τα βασανιστήρια εκείνος ομολογούσε με επιμονή την πίστη του στον Χριστό. Από τα θαύματα που επιτέλεσε ο Άγιος Κενσουρίνος στη φυλακή, είκοσι στρατιώτες πίστεψαν στον Χριστό και αποκεφαλίσθηκαν μαζί με τον Άγιο.
Η Αγία Χρυσή υποβλήθηκε σε φρικτά βασανιστήρια και στο τέλος την έριξαν στη θάλασσα. Την υπηρέτη της Μάρτυρος Χρυσής, Άγιο Σαβαΐνο, τον κτύπησαν με βαριές σφαίρες στον αυχένα, τον κρέμασαν σε ξύλο και του κατέκαψαν τα σπλάγχνα. Έτσι παρέδωσε την αγία του ψυχή στον Κύριο.
Όταν άκουσε για τα γενόμενα ο Άγιος Ιππόλυτος, Επίσκοπος Ρώμης, παρουσιάσθηκε στον ηγεμόνα και διαμαρτυρόμενος τον έλεγξε. Εκείνος αμέσως έδωσε εντολή και συνέλαβαν τον Άγιο Ιππόλυτο μαζί με την ακολουθία του. Μετά από τα ραπίσματα και τις κακώσεις, τους έδεσαν τα χέρια και τα πόδια και τους έριξαν στη θάλασσα. Έτσι τελειώθησαν οι Άγιοι και έλαβαν το στέφανο του μαρτυρίου της δόξης του Θεού.
Απολυτίκιον. Ήχος δ’.
Ως των Αποστόλων ομότροποι, και της οικουμένης Διδάσκαλοι, τω Δεσπότη των όλων πρεσβεύσατε, ειρήνην τη οικουμένη δωρήσασθαι, και ταις ψυχών το μέγα έλεος.
Κοντάκιον Ήχος β’. Τους ασφαλείς
Τους Ιερούς και θεοφθόγγους Κήρυκας, την κορυφήν των Διδασκάλων Κύριε, προσελάβου εις απόλαυσιν των αγαθών σου και ανάπαυσιν, τους πόνους γάρ εκείνων και τον κάματον, εδέξω υπέρ πάσαν ολοκάρπωσιν, ο μόνος δοξάζων τους Αγίους σου.
Ο Άγιος Θεόφιλος ο Νέος
Πολλά παραδείγματα αδελφικών σχέσεων, στενής συνεργασίας κι υπέροχης αυτοθυσίας συναντάμε στην ιστορία και ζωή διαφόρων λαών.Αυτά όμως που βρίσκουμε στην πορεία του λαού της Ελλάδος και της Κύπρου ξεπερνούν κάθε δυνατή φαντασία και περιγραφή.
Από τα πανάρχαια χρόνια η ομοφροσύνη και αλληλεγγύη των κατοίκων των δύο αυτών τμημάτων του Ελληνισμού υπήρξε ενιαία και ζηλευτή.
Κοινή παρουσιάζεται η τύχη τους. Κοινή κι η ιστορία και ο πολιτισμός τους. Και δικαιολογημένα.
Ο ίδιος λαός είναι που κατοικεί και στα δύο αυτά μέρη. Αυτή την αλήθεια μαρτυρεί και διακηρύττει τόσον η γλώσσα και Θρησκεία, και ζωή των κατοίκων τους, όσον κι οι περιπέτειες τους.
Ένα περιστατικό, εξαιρετικά συγκινητικό μεταξύ τόσων άλλων είναι και τούτο, που συνέβη στα μεσοβυζαντινά χρόνια (642-1071 μ.Χ.) με ήρωα, μάρτυρα και ομολογητή τον άγιο Θεόφιλο τον Νέο. Γι' αυτόν κι οι γραμμές που ακολουθούν.
Ο ομολογητής Θεόφιλος γεννήθηκε και μεγάλωσε στην πάλαι ποτέ βασιλίδα των πόλεων και πρωτεύουσα της Βυζαντινής μας Αυτοκρατορίας, την Κωνσταντινούπολη. Οι γονείς του πιστοί και ενάρετοι χριστιανοί φρόντισαν να δώσουν στο παιδί τους από την βρεφική του ηλικία την ανάλογη χριστιανική μόρφωση και ανατροφή. Οδηγό τους και σε τούτο το σημείο έβαλαν οι πιστοί γονείς του θείου αποστόλου τα θεόπνευστα λόγια. "Οι πατέρες εκτρέφετε τα τέκνα υμών, εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου". (Έφεσ. στ', 4).
Και το αποτέλεσμα των προσπαθειών τους Θαυμαστό. Μεγαλωμένος ο Θεόφιλος με του Χριστού τα λόγια και με πρότυπο την όλη ζωή των γονιών του ξεχωρίζει από τους συνομήλικές του από τα παιδικά του χρόνια. Αυτό γίνεται συχνά. Το παράδειγμα των γονιών παίζει πάντα βασικό ρόλο στην ανατροφή των παιδιών.
Τι ευλογία θα ήταν, αν την αλήθεια αυτή είχαν συνέχεια μπροστά στα μάτια τους οι γονείς. Ειδικά σήμερα που οι ποικίλοι πειρασμοί έχουν αυξηθεί υπερβολικά, η προσεκτική ζωή των γονιών πολλά κακά θα είχε προλάβει.
Πολλοί φυσικά και τότε οι πειρασμοί και του πονηρού οι παγίδες.
Με τα όπλα όμως της προσοχής και προσευχής το παιδί μεγάλωνε ανάλογα, ώστε από πολύ νωρίς να αξιωθεί να ανέλθει και στο αξίωμα του μέλους της συγκλήτου και να είναι από όλους πρόσωπο σεβαστό.
Αυτό έγινε την εποχή που στον αυτοκρατορικό θρόνο της βασιλίδος των πόλεων βρισκόντουσαν οι ορθόδοξοι βασιλείς Κωνσταντίνος και Ειρήνη, η δε Βυζαντινή Αυτοκρατορία ήταν διηρημένη διοικητικά σε επαρχίες που ονομαζόντουσαν Θέματα. Μια τέτοια Επαρχία -Θέμα- ήταν κι η Επαρχία των Κιβυρραιωτών από την πόλη της Καρίας τα Κίβυρρα.
Οι κάτοικοι του θέματος αυτού ήταν περίφημοι ναυτικοί κάτω από τις διαταγές και την καθοδήγηση των βυζαντινών αυτοκρατόρων.
Γι' αυτό και εις τον στόλο των Κιθυρραιωτών είχε ανατεθεί τότε η επιτήρηση και φύλαξη των θαλασσών της Μεσογείου και ιδιαίτερα της θαλάσσιας οδού που διέρχεται μεταξύ Κιλικίας και Κύπρου. Οι Άραβες - Σαρακηνοί και το Ισλάμ τούτο τον καιρό αλώνιζαν κυριολεκτικά αυτά τα μέρη. Ως στρατηγός των Κιβυρραιωτών είχε ορισθεί την εποχή αύτη ο Θεόφιλος που διακρινόταν για τον πατριωτισμό και την γενναιότητα του.
Το έτος 800 μ.Χ. όπως αναφέρει στη χρονογραφία του ο άγιος Θεοφάνης που ήταν ηγούμενος της μονής του Μεγάλου Αγρού - η μονή βρισκόταν στην περιοχή Κωνσταντινουπόλεως - η αυτοκράτειρα Ειρήνη στον Θεόφιλο είχε αναθέσει την ευθύνη να παρακολουθεί τον αραβικό στόλο που έγινε ο κακός δαίμων της Κύπρου.
Ο Θεόφιλος είχε μαζί του ακόμη δύο στρατηγούς για να τον βοηθούν. Κι αυτοί είχαν δώσει τον λόγο τους, ότι ποτές δεν θα εγκατέλειπαν τον αρχηγό, αλλά μαζί του θα ήταν έτοιμοι και να συναποθάνουν. Πόσον εύκολα μερικές φορές οι άνθρωποι δίνουμε υποσχέσεις. Αλλά και, πόσο ευκολότερα τις ξεχνούμε.
Ένα πράγμα αξίζει εδώ πολύ να προσεχθεί. Η χειρονομία της Αυτοκράτειρας Ειρήνης. Σαν υπεύθυνη αρχόντισσα της μητέρας αυτοκρατορίας φροντίζει με κάθε τρόπο για την ασφάλεια της θυγατρός Κύπρου, ενός πολύτιμου τμήματος της Βυζαντινής μας αυτοκρατορίας που κινδύνευε κάθε στιγμή και ώρα από τις επιδρομές των βαρβάρων Σαρακηνών.
Όταν το Βυζαντινό ναυτικό με αρχηγό τον Θεόφιλο έφθασε στα Μύρα της Λυκίας, όλοι οι στρατηγοί παρέκαμψαν το ακρωτήριο των Χελιδονιών και προχώρησαν να εισέλθουν στον κόλπο της Αττάλειας.
Οι Άραβες, αφού ξεκίνησαν από την Κύπρο, εκμεταλλευόμενοι τον καλό καιρό και την υπάρχουσα γαλήνη περιφέρονταν ήσυχοι στο πέλαγος μεταξύ Κύπρου και Μ. Ασίας.
Κάποια στιγμή που οι στρατηγοί των Βυζαντινών τους είδαν να κινούνται ήσυχοι και ανενόχλητοι παρετάχθησαν και ετοιμάσθηκαν να τους αντιμετωπίσουν. Ο αρχηγός μάλιστα των Κιβυρραιωτών Θεόφιλος, άνδρας ρωμαλέος και πολύ ικανός, στο αντίκρισμα των Σαρακηνών, έλαβε το θάρρος και προχώρησε με το πλοίο του μπροστά από τον στόλο και με όλη τη δύναμη κτύπησε τον εχθρό. Η επίθεση στην αρχή είχε μεγάλη επιτυχία.
Οι εχθροί κτυπημένοι από όλες τις πλευρές τα έχασαν και ετοιμάζονταν να παραδοθούν. Όταν όμως οι στρατηγοί είδαν την ανδρεία του Θεόφιλου και αντιλήφθησαν τις διαθέσεις των Αράβων, ζήλευσαν τη δόξα του και αφού τον εγκατέλειψαν έφυγαν από τη ναυμαχία.
Ο Θεόφιλος όμως αλύγιστος συνέχισε τον αγώνα για πολύ χρόνο και όταν ακόμη έμεινε μόνος με τους ναύτες που ήταν στον δρόμωνά του. Δυστυχώς επειδή τα πλοία των Σαρακηνών ήταν πολύ περισσότερα, περικυκλώθηκε από αυτά και στο τέλος συνελήφθηκε αιχμάλωτος.
Τι μεγάλο κακό αλήθεια η ζήλια! "Φθόνος ουκ είδε προτιμάν το συμφέρον" λέγει κι ο Μέγας Βασίλειος. Ο γενναίος Θεόφιλος μετά τη σύλληψη του με τα χέρια δεμένα πισθάγκωνα οδηγήθηκε μπροστά στον αρχηγό των Σαρακηνών, τον τρομερό Χαλίφη της Βαγδάτης Αρούν Αλ Ρασίντ.
Ο τρομερός χαλίφης στο αντίκρισμα του παλικαριού θαύμασε τη λεβεντιά που έβλεπε στην προσωπικότητα του κι αμέσως σκέφθηκε πώς, αν με τον τρόπο του κατόρθωνε να πείσει το παλικάρι να τον ακολουθήσει θα πετύχαινε την πιο μεγάλη νίκη. Με προσποιητή λοιπόν ευγένεια, όταν ο Θεόφιλος πλησίασε άρχισε να του κάνει διάφορες προτάσεις, με την υπόσχεση να του χαρίσει διάφορες δωρεές.
Σ' όλες αυτές τις προτάσεις του Βάρβαρου χαλίφη ο πιστός και άκαμπτος χριστιανός επέδειξε όλο το μεγαλείο του χαρακτήρα του.
Στην πρόταση εξαναγκασμού να εγκαταλείψει τη θρησκεία του και να ασπασθεί τον μωαμεθανισμό ο πιστός Θεόφιλος όχι μόνο αρνήθηκε αλλά και έφτυσε στο πρόσωπο των ανθρώπων του Ρασίντ λέγοντας: «Η χριστιανική θρησκεία είναι η αποκάλυψη Αυτού του Θεού που έγινε δια του Ιησού Χριστού και με την οποία ο κάθε πιστός επιτυγχάνει όχι μόνο την ευτυχία αλλά και την αιώνια σωτηρία του».
Στην επιμονή του Αρούν Αλ Ρασίντ, ότι ο μωαμεθανισμός είναι η θρησκεία που απεκάλυψε ο Θεός στον άνθρωπο δια του προφήτου του Μωάμεθ, ο Θεόφιλος δεν δυσκολεύθηκε να χλευάσει την άθεη πίστη και να ειρωνευτεί τους κρατούντες και υβριστές του.
Την άρνηση του ο ομολογητής πλήρωσε με ένα σωρό ύβρεις και εξευτελισμούς και παραμονή σε σκοτεινή και πολύ ανθυγιεινή φυλακή επί τετραετία ολόκληρο.
Κατά το μακρύ αυτό διάστημα παρά τα συχνά και ανείπωτα βασανιστήρια των κρατούντων ο πιστός χριστιανός και αλύγιστος ομολογητής έμεινε σταθερός και άκαμπτος. Μπροστά στα μάτια του έχει πάντα τα λόγια Αυτού του Κυρίου μας. "Μη φοβηθείτε από των αποκτεννόντων το σώμα, την δε ψυχή μη δυναμένων αποκτείναι" (Ματθ. Γ’, 28). Αλλά και τα άλλα του μεγάλου Αποστόλου. "Ουκ άξια τα παθήματα του νυν καιρού προς την μέλλουσαν δόξαν αποκαλυφθήναι, εις ημάς" (Ρωμ. η’, 18).
Δηλαδή μη φοβηθείτε από εκείνους που θανατώνουν το σώμα δεν έχουν όμως τη δύναμη να θανατώσουν την ψυχή. Αυτά που υποφέρουμε σ' αυτή τη ζωή δεν είναι τίποτε αν τα συγκρίνουμε προς τη δόξα που μέλλει να μας φανερωθεί και να δοθεί κάποια μέρα σε μας.
Με οδηγό τούτα τα λόγια και συντροφιά την προσευχή και τη βαθιά του πίστη περνά τις ήμερες και τις ώρες του στη φυλακή με το μυαλό του δοσμένο στην άπειρη αγάπη του Σωτήρα Χριστού που υπόσχεται και λέγει: "Τέκνον ούδ' μη σε άνω ου μη σε εγκαταλείπω". Παιδί μου, δεν θα σε αφήσω, ποτέ δεν θα σε εγκαταλείψω. Μείνε μόνο κοντά μου. Κοντά μου και "πιστός μέχρι θανάτου". Πιστός μέχρι θανάτου περνά κι ο Θεόφιλος τις ήμερες του στη βρώμικη φυλακή του βάρβαρου Σαρακηνού.
Τέσσερα χρόνια μαρτυρικής ζωής πέρασε ο αλύγιστος χριστιανός αγωνιστής. Μια μέρα που οι βάρβαροι είχαν το μπαϊράμι τους έφεραν στη γιορτή τους και τον πιστό Θεόφιλο κι άρχισαν ένας – ένας να τον προτρέπουν να απαρνηθεί την πίστη του, να ασπασθεί τη θρησκεία τους και να γιορτάσει μαζί τους. Ο Θεόφιλος σε όλες τις προτάσεις τους αυτές έδινε μια απάντηση.
- Γεννήθηκα χριστιανός. Μεγάλωσα χριστιανός. Θα πεθάνω χριστιανός.
Στην απάντηση του αυτή ύβρεις και κτυπήματα δεχόταν από των βαρβάρων τα πλήθη. Κάποια στιγμή που οι αρχηγοί των βαρβάρων άρχισαν να υβρίζουν και να βλασφημούν το άγιο όνομα του Λυτρωτή μας, ο Θεόφιλος δεν κρατήθηκε αλλά ανταπέδωσε την ύβρη για τη θρησκεία τους και τα πιστεύω τους.
Η θαρραλέα του Θεόφιλου στάση και απάντηση είχε σαν αποτέλεσμα να οδηγηθεί αυτός στη μέση του διασκεδάζοντος πλήθους και να δεχθεί τον δια ξίφους θάνατο. Έτσι έκλεισε η ζωή του αδούλωτου χριστιανού. Τούτο σημειώνει ο άγιος Θεοφάνης: "Την δια ξίφους τιμωρίαν υπομείνας, μάρτυς άριστος ανεδείχθη".
Το λείψανο του γενναίου ομολογητού και νέου μάρτυρος Θεοφίλου οι κατοικούντες εκεί χριστιανοί το παρέλαβαν με βαθύ σεβασμό και το κήδεψαν με κάθε τιμή και ευλάβεια. Η μνήμη του ακλόνητου χριστιανού τιμάται από μεν την Ανατολική Εκκλησία την 30ή Ιανουαρίου, από δε τη Δυτική την 22α Ιουλίου.
Για την αγάπη της μάνας Βυζαντινής Αυτοκρατορίας προς τη θυγατέρα Κύπρο επεστρατεύθη ο αθλητής, "Κρίμασιν οις οίδε Κύριος" η ναυμαχία είχε το θλιβερό αποτέλεσμα. Με μια άρνηση της πίστης ο Θεόφιλος θα μπορούσε να γλυτώσει τη ζωή του. Ο αλύγιστος όμως αγωνιστής προτίμησε να εφαρμόσει του θείου Διδασκάλου τα λόγια που σημειώνει ο ιερός Ευαγγελιστής της Αποκαλύψεως. "Γίνου πιστός άχρι θανάτου και δώσω σοι τον στέφανον της ζωής". (Αποκάλυψη Β’ 10). Κι έμεινε πιστός μέχρι θανάτου.
Τι ευλογία τα λόγια αυτά να γινόντουσαν και για μας και τη σημερινή νεολαία σύνθημα ζωής!
Άγιε Θεόφιλε, πρέσβευε υπέρ ημών.
Απολυτίκιο. Ήχος γ'. Θείας πίστεως.
Την φιλότητα προς τον Δεσπότην, καθυπέγραψας, τω αίματί σου, και την πλάνην εναπέπνιξας, άγιε, ημισελήνου γενναίω φρονήματι, ανακηρύξας Χριστού την θεότητα, όθεν είληφας, Θεόφιλε παμμακάριστε, το στέφος των μαρτύρων εκ Κυρίου σου.
Κοντάκιο. Ήχος α’. Τον τάφον σου Σωτήρ.
Θαλάσσης νοητής, διαπλεύσας το κύτος, λιμένα ουρανού, εις κατάπαυσιν εύρες, Θεόφιλε ένδοξε, ως περ ναυς χριστοσφράγιστος, πλάνην Άγαρ δε, εκμυκτηρίσας εμφρόνως, ωμολόγησας, την του Δεσπότου σου πίστιν, μαρτύρων αγλάισμα
Ο Άγιος Ιππόλυτος ο Ιερομάρτυρας
Ο Άγιος Ιππόλυτος καταγόταν από την Αντιόχεια και ήταν Πρεσβύτερος. Μαρτύρησε κατά την περίοδο του σχίσματος των αιρετικών Νοβατιανών.
Οι Άγιοι Φελισιανός, Φιλιππιανός και οι συν αυτώ Μάρτυρες
Οι Άγιοι Μάρτυρες Φελισιανός και Φιλιππιανός μαρτύρησαν μαζί με άλλους στην Αφρική.
Ο Όσιος Κυριακός ο εν τη μονή Αγίου Σάββα Ασκήσαντας
Ο Όσιος Κυριακός έζησε και ασκήτεψε περί τον 7ο – 8ο αιώνα μ.Χ. και κοιμήθηκε με ειρήνη.
Ο Άγιος Πέτρος Βασιλέας των Βουλγάρων
Ο Άγιος Πέτρος ήταν τσάρος της Βουλγαρίας (927-967 μ.Χ.) και υιός του βασιλέως Συμεών. Είχε νυμφευθεί την εγγονή του βασιλέως Ρωμανού Λεκαπηνού (920-944 μ.Χ.), Μαρία, η οποία μετονομάσθηκε σε Ειρήνη, λόγω της ειρήνης που επικράτησε μεταξύ Βυζαντινών και Βουλγάρων. Ο Άγιος αγωνίσθηκε εναντίον της αιρέσεως των Βογομίλων ακολουθώντας τη διδασκαλία του Αγίου Ιωάννου της Ρίλας. Μετά από έναν ανεπιτυχή πόλεμο με την Ουγγαρία και τη Ρωσία, κοιμήθηκε το έτος 967 μ.Χ.Ο Όσιος Ζήνων ο Νηστευτής εκ Κιέβου
Ο Όσιος Ζήνων έζησε τον 14ο αιώνα μ.Χ. και ασκήτεψε στ σπήλαια της Μεγάλης Λαύρας του Κιέβου της Ρωσίας. Κοιμήθηκε με ειρήνη.
Ο Άγιος Θεόδωρος ο Νεομάρτυρας ο Μυτιληναίος
Ο Άγιος Θεόδωρος ήταν έγγαμος και πατέρας τέκνων. Κάποια στιγμή που βρέθηκε σε στιγμή αδυναμίας και οργής, ασπάσθηκε τον Ισλαμισμό. Ήλθε όμως στον εαυτό του και συναισθανόμενος το αμάρτημά του μετέβη στο Άγιο Όρος, όπου και παρέμεινε για αρκετό χρόνο.
Αφού κοινώνησε των Αχράντων Μυστηρίων προετοιμάσθηκε για το μαρτύριο. Επανήλθε στη Μυτιλήνη και παρουσιάσθηκε στον κριτή στον οποίο με τόλμη ομολόγησε τον Χριστό, αφού τον έλεγξε για το κίβδηλο της μουσουλμανικής θρησκείας. Ο κριτής εξέδωσε απόφαση, για να θανατωθεί δι’ αγχόνης και τον παρέδωσε στον άρχοντα Ομέρ Αγά, ο οποίος προσπάθησε με κολακείες και υποσχέσεις να τον μεταπείσει.
Ο Άγιος Θεόδωρος με πνευματική ανδρεία επέμενε. Μετά από φρικτά βασανιστήρια τον οδήγησαν στον τόπο της εκτελέσεως. Ο Μάρτυς, αφού προσευχήθηκε και ασπάσθηκε το σχοινί της αγχόνης, παρέδωσε την αγία του ψυχή το έτος 1784. Το τίμιο λείψανό του το έριξαν στη θάλασσα και βρέθηκε αργότερα στην απέναντι πλευρά της Μυτιλήνης, στον Άγιο Ιωάννη τον Μόθωνα, όπου με την άδεια των Τούρκων ενταφιάσθηκε στον παραπλήσιο μικρό ναό.
Ανάμνηση θαύματος Μεγαλομάρτυρα Γεωργίου στη Ζάκυνθο
Ο Μεγαλομάρτυς του Χριστού Γεώργιος τιμάται ιδιαίτερα την ημέρα αυτή στη Ζάκυνθο, διότι συνδέθηκε με τη σωτηρία του νησιού από την πανούκλα του έτους 1688.
Το έτος 1669 πρόσφυγες Κρήτες που ήλθαν στο νησί της Ζακύνθου, έφεραν μαζί τους αρχαία εικόνα του Αγίου Γεωργίου, την οποία κατέθεσαν στο ναό του Αγίου Δημητρίου του Κόλα. Ιερόσυλοι όμως, απογύμνωσαν αυτή από την αργυρή επένδυσή της.
Μετά οκτώ ημέρες όλη η εκεί συνοικία προσβλήθηκε από λοιμό, που θεωρήθηκε ως θεία τιμωρία για την γενόμενη ιεροσυλία. Για τον εξιλασμό του ο λαός κατέφυγε σε νηστεία και προσευχή και αποφάσισε την ανέγερση ναού επ’ ονόματι του Αγίου Γεωργίου. Ο αναθηματικός αυτός ναός του Αγίου Γεωργίου των Κομούτων ή Καμαριώτης φέρει το εξής επίγραμμα: «Γεώργιον τε οία ναόν σοι πόλις, ανατίθησι της ξένης σωτηρίας».
Ανάμνηση ευρέσεως της εν Τήνω Ιεράς εικόνος Ευαγγελιστρίας
Το γεγονός έλαβε χώρα το έτος 1823, χωρίς να έχουμε περισσότερες λεπτομέρειες γι’ αυτό.
synaxarion.gr
anavaseis.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου