81. Ὁ μοναχός ζεῖ μιά ζωή ἐξαίσια, Βίος καί λόγοι Ἁγ. Πορφυρίου, 11-03-2019, Ἀρχιμ. Σάββα Ἁγιορείτου
«Τοῖς ἐρημικοῖς ζωή μακαρίᾳ ἐστι, θεϊκῶ ἔρωτι πτερουμένοις», ἔλεγε ὁ Ἅγιος Πορφύριος. «Μεγάλο πράγμα ἡ μοναχική ζωή! Πολύ μεγάλο πράγμα», ἔλεγε ὁ Ἅγιος Πορφύριος. «Εἶναι μιά ζωή ὑψηλή, θεία ζωή, ποιητική ζωή, μεγάλη. Εἶναι μία ζωή ἐξαίσια. Ὁ μοναχός μπορεῖ νά βρίσκεται στή γῆ, ἀλλά ταξιδεύει ἐπάνω μέ τά ἄστρα, μέσα στό ἄπειρο. Ὁ μοναχός ζεῖ», ἔλεγε ὁ Ἅγιος Πορφύριος, «τόν Θεό, ζεῖ τόν Οὐρανό, ζεῖ μιά ζωή ἐξαίσια. Αὐτή τήν ζωή τήν λένε ἀγγελική καί εἶναι ἀγγελική. Εἶναι ὄντως τέτοια ζωή. Γιά νά τήν ζεῖ ὅμως σωστά ὁ μοναχός, πρέπει νά ἔχει μοναχική συνείδηση καί αὐτό θά τό πετύχει μέ τήν στροφή ἐξολοκλήρου στόν Θεό καί στόν σκοπό πού ἔχει βάλει. Ζεῖ μέ τήν σιωπή, τήν νοερά προσευχή, τήν ἄσκηση, τήν ὑπακοή. Πρέπει νά ἀποθάνει γιά ὅλα, γιά νά ζεῖ ἐν Χριστῷ. Ξυπνάει μέ λαχτάρα, κάνει τόν κανόνα του, τρέχει στίς ἀκολουθίες, στά διακονήματα. Μία εἶναι ἡ ἔγνοια του, πῶς θά ἀρέσει στόν Θεό, πῶς θά ὑπηρετήσει τόν Θεό, πῶς θά γίνει αἴτιος νά δοξάσει τόν Θεό. Πάντα ἔχει στόν νοῦ του τίς ὑποσχέσεις πού ἔδωσε ὅταν ἔγινε μοναχός ἐνώπιον τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ. Γι' αὐτό συχνά διαβάζει τόν κανόνα τῆς Μοναχικῆς Κουρᾶς, μέ προσοχή. Δέν χαλάει τήν τάξη καί τήν σειρά τοῦ μοναστηριοῦ, τηρεῖ ὅλους τούς κανονισμούς»[1].
Βλέπουμε πῶς ἐδῶ ὁ Ὅσιος μᾶς παρουσιάζει μέ λίγα λόγια τήν ὀμορφιά, τό κάλλος πού ἔχει ἡ μοναχική ζωή, πού δέν εἶναι τίποτα ἄλλο παρά ἡ ὀρθόδοξη χριστιανική ζωή βιωμένη στήν πληρότητά της. Οἱ πρῶτοι χριστιανοί ζοῦσαν ὅπως ζοῦνε οἱ σημερινοί μοναχοί καί γι' αὐτό ἦσαν συνεχῶς «ἐν ἀγαλλιάσει καρδίας»[2], ὅπως λέει τό κείμενο τῶν Πράξεων τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων. Χαιρόντουσαν καί μετελάβαιναν τήν ταπεινή τους τροφή ἔχοντας μέσα στήν καρδιά τους πολύ μεγάλη χαρά καί ἀγαλλίαση. Πάντοτε κοινωνοῦσαν καί ἔπιναν τόν «οὐράνιο ἄρτο» καί μαζί μέ αὐτόν καί τόν ἐπίγειο καί χαιρόντουσαν αὐτή τήν κοινωνία καί τήν ἕνωση τόσο μέ τόν Θεό, ὅσο καί μεταξύ τους. Ἦταν, ὅπως λέει στίς πράξεις, μιά ψυχή καί μιά καρδιά. Καί ἡ συνέχεια αὐτῆς τῆς ζωῆς τῶν πρώτων χριστιανῶν εἶναι ἀκριβῶς ἡ ζωή τῶν μοναχῶν.
«Γιά νά προκόψει κανείς στό μοναστήρι», λέει ὁ Ὅσιος «πρέπει ν' ἀγωνίζεται χωρίς νά πιέζεται ἀπό κανένα. Ὅλα μέ χαρά καί προθυμία, ὄχι ἀναγκαστικά. Ὁ μοναχός δέν εἶναι αὐτός πού πιέζεται νά κάνει κάτι μηχανικά κι ἀγχωμένα. Ὅ,τι κάνει, τό κάνει μονάχα ἀπό ἀγάπη πρός τόν Οὐράνιο Νυμφίο, ἀπό θεῖο ἔρωτα»[3]. Καί κατεξοχήν σέ αὐτή τήν περίοδο πού ζοῦμε τώρα, τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, ὁ μοναχός ἀλλά καί ὁ κάθε χριστιανός, θά πρέπει ἀπό ἀγάπη στόν Θεό, νά νηστεύει, νά προσεύχεται, νά κάνει τίς μετάνοιές του, νά προσφέρεται στόν Θεό ἐξ ὅλης τῆς καρδίας, ἐντελῶς ἐλεύθερα, ἑκούσια, χωρίς κανένα καταναγκασμό, χωρίς καμία πίεση. Ὅ,τι κι ἄν κάνει, νά τό κάνει ἀπό ἀγάπη στόν Θεό, ἀπό θεῖο ἔρωτα.
Ἔλεγε ὁ Ὅσιος, «ὄχι νά βάζει στόν νοῦ του τήν κόλαση ἤ τόν θάνατο. Ὁ μοναχισμός», καί γενικότερα ὁ χριστιανισμός, «δέν πρέπει νά εἶναι φυγή ἀρνητική ἀπό τόν κόσμο καί ἀπό τήν ἁμαρτία, ἀλλά φυγή θείου ἔρωτος, θείας λατρείας. Ὁ μοναχός», ὅπως καί ὁ χριστιανός, «ἀπό τόν κοσμικό τρόπο ζωῆς γιά κάποιον ἄλλο λόγο, ἀλλά κυρίως καί προπάντων ἐπειδή ἀγαπᾶ τόν Θεό. Ὅλο τό μυστικό εἶναι ἡ προσευχή, τό δόσιμο, ἡ ἀγάπη στόν Χριστό. Ἡ μοναχική ζωή εἶναι ζωή χαρισάμενη. Πρέπει νά γλυκαθεῖ ὁ μοναχός στήν προσευχή, νά ἑλκυσθεῖ ὑπό τῆς θείας ἀγάπης. Δέν μπορεῖ νά σταθεῖ στόν μοναχισμό, ἄν δέν γλυκαθεῖ στήν προσευχή. Ἅμα αὐτό δέν γίνει, δέν μπορεῖ νά καθίσει στό μοναστήρι»[4].
6,15
Γενικότερα ἡ ζωή ἡ χριστιανική εἶναι ζωή προσευχῆς. Ἡ προσευχή εἶναι αὐτή ἡ ὁποία ζωογονεῖ τόν πιστό καί τόν ἑλκύει στόν Θεό ἀκόμα περισσότερο καί τόν κρατάει ἑνωμένο μαζί Του. «Αὐτό πού κρατᾶ τόν μοναχό στό μοναστήρι», ἔλεγε ὁ Ὅσιος, «μαζί μέ τήν προσευχή, εἶναι καί ἡ ἐργασία καί τό ἐργόχειρο. Δέν εἶναι ἄλλο ἡ δουλειά καί ἄλλο ἡ προσευχή. Ἡ ἐργασία δέν ἐμποδίζει τήν προσευχή, ἀντίθετα τήν ἐνισχύει καί τήν κάνει πιό καλή. Τό ἴδιο καί ὁ χριστιανός πού ζεῖ μέσα στόν κόσμο, ἐργάζεται καί αὐτό δέν μπορεῖ νά τόν ἐμποδίσει στό νά προσεύχεται καί ἡ προσευχή καί ἡ ἐργασία ἐπίσης τόν κάνει νά σκέφτεται ὅτι διακονεῖ τόν Θεό καί τόν πλησίον, ἔτσι ταπεινώνεται ἑλκύει την χάρι τοῦ Θεοῦ καί προσεύχεται ἀκόμα καλύτερα. Ἡ ἐργασία εἶναι θέμα ἀγάπης. Ἡ ἐργασία, μάλιστα, εἶναι σάν νά προσεύχεστε κανείς, σάν νά κάνει μετάνοιες, λέει ὁ Ὅσιος, εἶναι εὐλογία. Γι' αὐτό βλέπομε ὅτι τούς μαθητές Του ἀλλά καί τούς προφῆτες Του ὁ Χριστός τους καλοῦσε τήν ὥρα πού ἐργάζονταν, ἐπί παραδείγματι, τήν ὥρα πού κάποιος ψάρευε ἤ ἔβοσκε τά πρόβατα τοῦ.
Ἡ χαρά τοῦ μοναχοῦ, εἶναι νά μπεῖ στήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, στήν Ἐκκλησία, στήν Ἁγία Τριάδα, στόν Χριστό. Ἑνοῦται μέ τόν Χριστό, σκιρτάει ἡ καρδιά του, πληροῦται χάριτος. Ὁ Χριστός εἶναι ἡ χαρά του, εἶναι ἐνθουσιασμός, εἶναι ἐλπίδα, εἶναι ἀγάπη. Ἐγώ, λέγει ὁ Ἅγιος, μέ τη χάρι τοῦ Θεοῦ, πού ἐπῆγα ἐκεῖ πέρα, στό Ἅγιον Όρος...τι ζωή, τί ἀγάπη, τί εὐλάβεια, τί λαχτάρα, τί ὑπακοή, τί προσευχή! Πώς ζούσαμε ὁ ἕνας τόν ἄλλο μέ τό μειδίαμα τοῦ, μέ τήν ἀγάπη του! Πῶ, πῶ, οὐράνια πολιτεία!
Ἔτσι ὁ μοναχός καί ὁ κάθε Χριστιανός, μέσα στό μοναστήρι του, μέσα στήν ἐνορία του, ὅταν ζεῖ ἐν Χριστῷ, ζεῖ τήν Βασιλεία τοῦ θεοῦ, προγεύεται τήν αἰώνια χαρά. Ὁ ἀσκητής πού πάει στήν ἐρημιά ὅλα τά θυσιάζει, καί τήν ἀνάπαυση τοῦ, ἀρκεῖ νά ἐπιτύχει τόν τρόπο ἔτσι νά αἰσθανθεῖ την χάρι τοῦ Θεοῦ, νά βρεθεῖ στήν θαλπωρή τοῦ Χριστοῦ, στήν ἀγκάλη τοῦ Χριστοῦ- νά ἑνωθεῖ νά αἰσθανθεῖ τή συντροφιά μέ τόν Θεό, τήν ἕνωση του μέ τόν Θεό, νά γίνει ἕνα μέ τούς ἄλλους, ὅπως ἡ Ἁγία Τριάδα, ὅπως τά τρία πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος πού εἶναι ἕνα.
Ἐδῶ ὁ Ὅσιος μας παρουσιάζει τόν σκοπό τοῦ μοναχισμοῦ, ὁ ὁποῖος δέν εἶναι ἄλλος παρά νά γίνουμε ὅλοι ἕνα ἐν Χριστῷ. Ἕνα ἐν τῇ Ἁγίᾳ Τριάδα, ὁ καθένας νά ζεῖ μέσα σέ ὅλους καί ὅλοι νά ζοῦν μέσα στόν καθένα. Ὅπως καί τά τρία πρόσωπα ζοῦν χωριστά ὡς πρόσωπα ἀλλά ζοῦν ἑνωμένα καί ἀλληλοπεριχωρούμενα. Τό ἕνα ζεῖ μέσα στό ἄλλο ἀλλά καί εἶναι ξεχωριστά πρόσωπα, εἶναι αὐτό τό μεγάλο μυστήριο, εἶναι ξεχωριστά πρόσωπα ἀλλά καί ἕνα. Τό ἴδιο καί οἱ ἄνθρωποι καλούμαστε νά γίνουμε, παρόλο πού εἴμαστε διαφορετικά πρόσωπα, ὅλοι ἕνα ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ.
Ὁ ἄνθρωπος φεύγει ἀπό τόν κόσμο καί γίνεται μοναχός, ὄχι ἀπό ἀπελπισία, ἀλλά ἀπό ἀγάπη στόν Θεό. Καί λέει ὁ Ὅσιος, φεύγει πολύ παρηγορημένος καί μέ μεγάλη συντροφιά. Ἐκεῖ πού εἶναι στό μοναστήρι, γίνεται φίλος μέ ὅλη τήν κτίση. Συντροφιά του εἶναι ὅλη ἡ φύση, καί τά πουλιά καί τά ζῶα, ἀλλά καί ὅλοι οἱ Ἅγιοι, οἱ μάρτυρες καί οἱ ἄγγελοι. Καί κυρίως ἡ συντροφιά του εἶναι ἡ Παναγία μας μέ τόν Υἱό της.
Καί ἔτσι ὁ μοναχός ἀλλά καί ὁ κάθε χριστιανός, ζεῖ αὐτή τήν οὐράνια κοινωνία, καί τήν ἕνωση μέ τόν Θεό καί ἀπολαμβάνει αὐτή τήν θεία χαρά. Ἄς εὐχηθοῦμε τώρα πού ἀρχίζει ἡ Μεγάλη Σαρακοστή καί ἐμεῖς νά προσπαθήσουμε νά ζήσουμε την χάρι τοῦ Θεοῦ ἐντονότερα καί ἔτσι νά γευόμαστε αὐτή τήν ἀγάπη πού ἔχει ὁ Θεός σε μας καί τήν ἕνωση μαζί Του.
Τῷ δέ Θεῷ ἡμῶν δόξα πάντοτε νῦν καί ἀεί καί εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
Ἀρχ. Σάββας Ἁγιορείτης
[1] Βίος καί Λόγοι, Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, Β΄ ἔκδοση, Ἱ.Μ. Χρυσοπηγῆς, (στό ἑξῆς: Βίος καί Λόγοι, Ἁγίου Πορφυρίου).
[2] Πράξ. 2, 46.
[3] Βίος καί Λόγοι, Ἁγίου Πορφυρίου.
[4] Ὅ.π.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου