Ἡ ἐντολή δόθηκε στούς πρωτοπλάστους ὡς δοκιμασία τοῦ αὐτεξουσίου τους. Ἡ ὑπακοή ἔχει ὡς βραβεῖο τήν θέωση.
Ὁ Θεός, γράφει ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης ἀφοῦ ἔπλασε τόν Ἀδάμ καί τήν Εὔα τούς τοποθέτησε στόν Παράδεισο τῆς τρυφῆς. Ἔπειτα τούς ἔδωσε καί τόν νόμο τῆς Ἐντολῆς (νά μή φᾶνε ἀπό τό δένδρο τῆς γνώσεως τοῦ καλοῦ καί τοῦ κακοῦ) ὡς μία δοκιμασία τοῦ αὐτεξουσίου τους. Κατόπιν τούς ἄφησε καί ὅπως λέγει ὁ Σειράχ «τόν ἄφησε στή βούλησή του», ἔτσι ὥστε νά ἐκλέγει κάθε φορά σύμφωνα μέ τήν γνώμη του ὅ,τι αὐτός νομίζει καλλίτερο. Ὅρισε δέ καί ἔπαθλο ἐάν τηροῦσαν (ὁ Ἀδάμ καί ἡ Εὔα) τήν ἐντολή, τό νά πάρουν τήν ἐνυπόστατη Χάρη τῆς Θεώσεως καί νά καταστράπτονται στούς αἰῶνες ἀπό τό ἀκραιφνέστατο φῶς τοῦ Θεοῦ.
«Εἶθ’ οὕτω» σημειώνει ὁ Ἅγιος Νικόδημος στό Προοίμιο τῆς Φιλοκαλίας «καί τόν τῆς Ἐντολῆς νόμον αὐτῷ παρασχών, οἷόν τινα τοῦ Αὐτεξουσίου ἀπόπειραν, ὑποχωρῆσαι τοῦτῳ τοῦ λοιποῦ δεῖν ἔγνω καί, ὅ φησιν ὁ Σειράχ, ἀφῆκεν αὐτόν ἐν χειρί διαβουλίου αὐτοῦ[1], κατά τό δοκοῦν αὐτῷ ἑλέσθαι τό παριστάμενον· καί ἔπαθλον ὥσπερ τῆς τηρηθείσης παρ’ αὐτοῦ ἐντολῆς, τήν ἐνυπόστατον τῆς θεώσεως χάριν κομίσεσθαι Θεόν γενόμενον, καί τῷ ἀκραιφνεστάτῳ φωτί εἰς αἰῶνας καταστραπτόμενον»[2].
Ὁ ἅγιος Νικόδημος θεολογεῖ ἀλάνθαστα παρουσιάζοντας καί αἰτιολογώντας τήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ πρός τούς πρωτοπλάστους ὡς δοκιμασία τοῦ αὐτεξουσίου τους. Ὁ Θεός θέλει νά Τόν θέλουμε, νά κινούμαστε αὐτοπροαίρετα συνεχῶς πρός Αὐτόν, νά Τόν ἀγαπᾶμε «ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς, τῆς καρδίας, τῆς διάνοιας, τῆς ἰσχύος». Θέλοντας νά δοκιμάσει τήν ἀγάπη μας, θέλοντας νά δεῖ πρός τά ποῦ κλίνει τό αὐτεξούσιό μας, μᾶς ἔδωσε τήν πρώτη ἐντολή τῆς νηστείας.Ἄν οἱ πρωτόπλαστοι τηροῦσαν τήν ἐντολή θά ἐλάμβαναν τήν ἐνυπόστατη Χάρη τῆς Θεώσεως. Ὅμως ἀπέτυχαν. Ὁ Νέος Ἀδάμ, ὁ Χριστός ἐκπλήρωσε τελειότατα τήν ὑπακοή στόν Θεό Πατέρα. Οἱ διάδοχοι καί μιμητές Του ἐπίσης φθάνουν στήν θέωση διά τῆς ὑπακοῆς. Κατ’ ἐξοχήν ἡ ἀρετή τῆς ὑπακοῆς προβάλλεται στό Μοναχισμό, ἀφοῦ αὐτός εἶναι ὁ συνεπής χριστιανισμός, καί ἡ πλήρης μίμηση τῆς ζωῆς τοῦ Κυρίου καί τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων.
Ὁ ὀρθόδοξος μοναχός λαμβάνει τίς ἐντολές τοῦ πνευματικοῦ του πατρός, ὡς δοκιμασία τοῦ αὐτεξουσίου του. Ἐάν ὑπακούσει θά λάβει τήν ἐνυπόστατη Χάρη τῆς Θεώσεως. Ἡ λειτουργία τῆς ὑπακοῆς μέσα στό Μοναστῆρι εἶναι ἀνάλογη τῆς λειτουργίας της μέσα στόν Παράδεισο. Ὅ, τι δέν κατάφεραν οἱ πρωτόπλαστοι ἀγωνίζεται νά κατορθώσει ὁ Μοναχός. Ἡ λειτουργία τῆς ὑπακοῆς μέσα στήν πρώτη (ἀρχέγονη) ἐκκλησία τῆς Ἁγίας Τριάδος καί τῶν Πρωτοπλάστων δέν ὁλοκληρώθηκε. Ὅ,τι ἔμεινε ἀτελές καί ἀπραγματοποίητο ἐκεῖ, ἀγωνίζεται νά τελειώσει καί νά πραγματώσει ὁ Μοναχός στήν ἔρημο ἤ στό κοινόβιο. «Ὁρατός Θεός» κατά τόν σεβαστό Γέροντα Ἐφραίμ Κατουνακιώτη εἶναι ὁ Γέροντας. Ἡ ὑπακοή ἑπομένως, πού γίνεται σ’ αὐτόν ἀπό τόν μοναχό-ὑποτακτικό «ἀνατρέχει»(ἀναφέρεται) τελικά στόν Θεό. «Πιστέψατέ μου» παρατηρεῖ ὁ Πατερικός θεοφώτιστος Γέρων Ἐφραίμ, «μὲ πείρα σᾶς μιλῶ, μὲ εἰλικρίνεια σᾶς λέω. Ὅποιος ὑποτακτικὸς φθάση στὴν τελειότητα τῆς ὑπακοῆς, δὲν φοβᾶται Θεό. Οὔτε τὴν Κρίση, οὔτε τὴ Δευτέρα Παρουσία. Φοβᾶται μόνο τὸ πνεῦμα τοῦ Γέροντα νὰ μὴ λύπηση. ὁ Γέροντας εἶναι ὁ ὁρατὸς Θεός. Λύπησες τὸν Γέροντα, λύπησες τὸν Θεό. Ἀνέπαυσες τὸν Γέροντα, Ἀνέπαυσες τὸν Θεό. Γι' αὐτὸ καὶ οἱ Ἅγιοι Πατέρες ἤξεραν τί ἔλεγαν: Ὑπακοὴ -ζωή, παρακοὴ-θάνατος. Δὲν θέλει ἐδῶ οὔτε μεταλήψεις, οὔτε ἀγῶνες, οὔτε φιλοξενίες, οὔτε νοερὲς προσευχές. Ὅλα μπροστὰ στὴν ὑπακοὴ καταργοῦνται. Δέκα φορὲς τὴν ἥμερα νὰ μεταλαμβάνεις, ἂν δὲν κάνης ὑπακοή, προορίζεσαι γιὰ τὴν κόλαση»[3].
«Φῶς γιά τούς λαϊκούς», σύμφωνα μέ τόν Ὅσιο Ἰωάννη τῆς Κλίμακας «εἶναι οἱ μοναχοί».
Στό μέτρο πού κανείς ἀρνεῖται τό θέλημα Του καί κάνει ὑπακοή στόν Πνευματικό Του Πατέρα, ἀναπαύει τόν Θεό. Ἐάν δέν κάνει ὑπακοή εἴτε μοναχός εἶναι εἴτε λαϊκός, δέν ὠφελεῖται οὔτε ἀπό τίς προσευχές, οὔτε ἀπό τίς νηστεῖες, οὔτε ἀπό τήν Θεία Μετάληψη.
Ἡ διδασκαλία τῶν Πατέρων τῆς Ἐρήμου εἶναι ἀπόλυτα θεραπευτική καί γιά τούς λαϊκούς χριστιανούς, τούς ἐρημῖτες καί ἀσκητές τῶν πόλεων, τούς οὐρανοπολίτες μιμητές τοῦ Τέλειου Ὑποτακτικοῦ, τοῦ Χριστοῦ Μας.
Ὁ Κύριος ἔγινε «ὑπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δέ σταυροῦ» στόν ἐν οὐρανοῖς Πατέρα Του καί Πατέρα Μας. Μᾶς καλεῖ στήν μίμησή Του γιά νά μᾶς σώσει καί θεώσει.
Ἄς μήν ὑποκύπτουμε σέ θεωρίες τοῦ τύπου «Ἡ ὑπακοή εἶναι γιά τούς μοναχούς. Μήν ψάχνεις γιά ὑπακοές στούς λαϊκούς»...
Ἡ ὑπακοή εἶναι ἀπαραίτητη καί ἀναγκαία γιά τή σωτηρία μας καθώς εἶναι μίμηση Χριστοῦ καί ἀπόδειξη ὅτι Τόν ἀγαπᾶμε. «Ἐκεῖνος εἶναι πού μέ ἀγαπάει» εἶπε ὁ Κύριος «αὐτός πού ἔχει τίς ἐντολές μου καί τίς τηρεῖ» διά τῆς ὑπακοῆς.
Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτης
http://Hristospanagia3.blogspot.com
[1] Σοφ. Σειρ. ιε, 14΄
[2] Ἁγίων Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου καί Μακαρίου τοῦ Νοταρᾶ, Φιλοκαλία τῶν Ἱερῶν Νηπτικῶν συνερανισθεῖσα παρά τῶν Ἁγίων καί Θεοφόρων Πατέρων, ἐν ᾗ διά τῆς κατά τήν πράξιν καί θεωρίαν ἠθικῆς φιλοσοφίας ὁ νοῦς καθαίρεται, φωτίζεται καί τελειοῦται καί εἰς ἥν προσετέθησαν τά ἐκ τῆς ἐν Βενετίᾳ ἐκδόσεως ἐλλείποντα κεφάλαια τοῦ μακαρίου Πατριάρχου Καλλίστου, ἔκδοσις Ε΄, ἐκδοτικός οἶκος «Ἀστήρ», Ἀλ. καί Ἐ. Παπαδημητρίου, Λυκούργου 10-Ἀθῆναι, 1982,τόμος Α΄, Προοίμιον εἰς τήν παροῦσαν βίβλον, σελ. ιθ΄.
[3] Συμβουλὲς τοῦ σεβαστοῦ Γέροντος Ἱερομόναχου Ἐφραὶμ
Κατουνακιώτου στὴν ἀδελφότητα τῆς Ἱερᾶς Μονῆς ΟΣΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ, Η ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΥΠΑΚΟΗΣ, http://www.pigizois.net/pneumatikoi_logoi/ajia_ipakois.htm
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου